Ο Έλεγχος των Οικονομικών Κύκλων στις Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Transcript

1 Τεχνολογικό Εκπιδευτικό Ίδρυμ Κρήτης Σχολή Διοίκησης κι Οικονομίς Τμήμ Χρημτοοικονομικής κι Ασφλιστικής ΘΕΜΑ: Ο Έλεγχος των Οικονομικών Κύκλων στις Χώρες της Ευρωπϊκής Ένωσης. Πτυχική Εργσί: Μυρομμάτη Κλλιόπη Α.Μ. 217 Εισηγητής: Πντελάδης Ιωάννης Άγιος Νικόλος, 2009

2 Περιεχόμεν: Ενότητ 1: Ευρωπϊκή Ένωση 1.1 Ιστορική νδρομή Στόχοι της Ευρωπϊκής Ένωσης Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη Συμφωνί του Schengen Οι θεσμοί κι τ όργν της Ευρωπϊκής Ένωσης Ευρωπϊκές Οικονομικές Ενώσεις Οικονομική Ένωση στον υπόλοιπο κόσμο 19 Ενότητ 2: Ευρωπϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση 2.1 Έννοι κι ορισμός της Οικονομικής Ολοκλήρωσης Μορφές κι Στάδι Οικονομικής Ολοκλήρωσης Η θεωρί των Τελωνεικών Ενώσεων Σττιστικές επιδράσεις της Τελωνεικής Ένωσης Δυνμικές επιδράσεις της Τελωνεικής Ένωσης 29 2

3 Ενότητ 3: Ευρωπϊκή κι Νομισμτική Ένωση 3.1 Εισγωγή Τ τρί στάδι της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης Κριτήρι Σύγκλισης Τ όργν της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης Βσικά χρκτηριστικά της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης Τ πλεονεκτήμτ Τ μειονεκτήμτ Το ευρώ Βσικά στοιχεί της Ζώνης του ευρώ 41 Ενότητ 4: Οικονομικοί Κύκλοι 4.1 Εισγωγή Βσικά χρκτηριστικά Σττιστικά χρκτηριστικά Οικονομικών Κύκλων Το φίλτρο των Hodrick-Prescott Διδικσί δημιουργί Οικονομικών Κύκλων στ 15 Κράτη-μέλη της Ευρωπϊκής Ένωσης Γρφήμτ Δείκτες Οικονομικής Ολοκλήρωσης 79 3

4 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Ιστορική νδρομή: Η σημερινή Ευρωπϊκή Ένωση είνι ποτέλεσμ της ποφσιστικότητς των ευρωπίων πολιτών ν ντιμετωπίσουν πιθνές μελλοντικές συγκρούσεις στην Ευρώπη μετά το Β πγκόσμιο πόλεμο. Αρχικός στόχος ήτν η σύνδεση των χωρών κι η βιομηχνική κι οικονομική συνεργσί τους. Από τότε οι ρμοδιότητές της έχουν υξηθεί κι προσπθεί ν ντποκριθεί στις νέες προκλήσεις κι πιτήσεις κθώς κι ότι πολλές επιπλέον χώρες εντάχθηκν σε υτή. Στις 25 Μρτίου 1957 ιδρύετι η Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ) πό τ έξι ιδρυτικά μέλη το Βέλγιο, την Ιτλί, τη Γλλί, το Λουξεμβούργο, την Ομοσπονδική Δημοκρτί της Γερμνίς κι την Ολλνδί. Στις 4 Ινουρίου του 1960 υπογράφετι η Σύμβση της Στοκχόλμης με την οποί ιδρύετι η Ευρωπϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συνλλγών (ΕΖΕΣ). Επικεφλής σε υτήν την εξέλιξη στάθηκε το Ηνωμένο Βσίλειο. Στις 9 Ιουλίου του 1961 υπογράφετι η Συμφωνί σύνδεσης μετξύ της Ευρωπϊκής Οικονομικής Κοινότητς κι της Ελλάδς. Η Συμφωνί έχει ως στόχο της τη δημιουργί κτάλληλων οικονομικών προϋποθέσεων κι συνθηκών γι τη συμμετοχή της Ελλάδς στην Ευρωπϊκή Κοινότητ. Το ίδιο έτος η Ιρλνδί, η Δνί κι το Ηνωμένο Βσίλειο υποβάλλουν ίτηση γι τη συμμετοχή τους στην Ευρωπϊκή Κοινότητ κι λίγους μήνες ργότερ κολουθεί κι η Νορβηγί. Στις 30 Ιουλίου του 1962 εφρμόζετι η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Μζί με την Τελωνεική Ένωση δημιουργούν τους δύο πρώτους τομείς της οικονομικής ενοποίησης. Στις 20 Ιουλίου του 1963 υπογράφετι η Σύμβση της Γιουντέ μετξύ της Ευρωπϊκής Οικονομικής Κοινότητς (ΕΟΚ) κι 18 φρικνικών κρτών που έχει σκοπό ν εξσφλίσει την εμπορική, τεχνική κι οικονομική στήριξη της Κοινότητς. Στις 31 Μρτίου του 1965, ο πρόεδρος της Ευρωπϊκής Επιτροπής κ. Hallsteik προυσιάζει στο Συμβούλιο έν σχέδιο που προβλέπει ν πρχωρηθούν στην 4

5 Κοινότητ δικοί της πόροι κι στο Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο κθοριστικές ρμοδιότητες στον τομέ του προϋπολογισμού. Στις 21 Απριλίου του 1967, η Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ) στμτά τη Συμφωνί σύνδεσης με την Ελλάδ εξιτίς του πρξικοπήμτος των συντγμτρχών. Στις 11 Μΐου του ίδιου έτους το Ηνωμένο Βσίλειο υποβάλλει νέ ίτηση γι τη συμμετοχή του στην Κοινότητ κι κολουθεί η Ιρλνδί, η Δνί κι λίγο ργότερ η Νορβηγί. Την 1 η Ιουλίου του 1968 κτργούντι οι τελευτίοι ενδοκοινοτικοί δσμοί γι τ βιομηχνικά προϊόντ κι θεσπίζετι έν κοινό εξωτερικό δσμολόγιο, 18 μήνες νωρίτερ. Στις 1-2 Δεκεμβρίου 1969 γίνετι η Σύνοδος Κορυφής της Χάγης, όπου συμφωνούν γι την ενίσχυση των οργάνων της Κοινότητς κι πίρνουν θετική στάση στο θέμ της επέκτσης της Ευρωπϊκής Κοινότητς. Στις 9 Φεβρουρίου του 1970, οι διοικητές των Κεντρικών Τρπεζών δημιουργούν έν σύστημ που σκοπό έχει τη νομισμτική συνεργσί κι λληλεγγύη νάμεσ στ κράτη-μέλη. Στις 27 Οκτωβρίου του ίδιου έτους εγκρίνετι η έκθεση Davignon γι την Πολιτική Συνεργσί. Γίνοντι οι πρώτες συνεδριάσεις των Υπουργών Εξωτερικών της Κοινότητς. Σκοπός είνι ν συντονιστούν οι κτευθύνσεις γι την εξωτερική πολιτική. Στις 22 Μρτίου του 1971 γίνετι η έγκριση του <<Σχεδίου Werner>>, με το οποίο τ κράτη-μέλη κλούντι ν πάρουν μέτρ γι ν συντονιστούν οι οικονομικές πολιτικές τους. Στις 22 Ινουρίου του 1972 υπογράφοντι οι Συνθήκες γι τη συμμετοχή των νέων μελών στην Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ), της Δνίς, του Ηνωμένου Βσιλείου, της Ιρλνδίς κι της Νορβηγίς. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους, οι <<έξι>> ποφσίζουν ν επνφέρουν στο 2,25% το νώττο ποδεκτό όριο πόκλισης των συνλλγμτικών τους ισοτιμιών. Την 1 η Ινουρίου του 1973 <<η Ευρώπη των Έξι>> γίνετι <<η Ευρώπη των Εννιά>> με τη συμμετοχή της Δνίς, του Ηνωμένου Βσιλείου κι της Ιρλνδίς. 5

6 Στις 9-10 Δεκεμβρίου του 1974 ποφσίζετι στη Διάσκεψη Κορυφής του Πρισιού η δημιουργί Ευρωπϊκού Τμείου Περιφερεικής Ανάπτυξης. Στις 5 Ιουνίου 1975 εγκρίνετι με δημοψήφισμ η έντξη του Ηνωμένου Βσιλείου στην Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ). Στις 12 Ιουνίου του ίδιου έτους η Ελλάδ υποβάλλει ίτηση γι τη συμμετοχή της στην Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ). Στις 22 Ιουλίου του ίδιου έτους υπογράφετι Συνθήκη με την οποί συστήνετι το Ευρωπϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Στόχος του είνι ο έλεγχος της πιστής διχείρισης των οικονομικών της Κοινότητς. Στις 28 Μρτίου 1977 η Πορτογλί υποβάλλει ίτηση συμμετοχής στην Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ) κι στις 28 Ιουλίου κολουθεί η Ισπνί. Στις 6-7 Ιουλίου 1978 στη Σύνοδο Κορυφής της Βρέμης δημιουργείτι το Ευρωπϊκό Νομισμτικό Σύστημ (ΕΝΣ). Στις 28 Μΐου 1979 υπογράφετι η Πράξη Συμμετοχής της Ελλάδς στις Ευρωπϊκές Κοινότητες. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1979 το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο πορρίπτει τον προϋπολογισμό της Κοινότητς γι το Στις 16 Απριλίου 1980 εγκρίνετι η Συνθήκη συμμετοχής της Ελλάδς στην Ευρωπϊκή Οικονομική Κοινότητ (ΕΟΚ). Στις 30 Μΐου 1980 το Συμβούλιο νθέτει στην Επιτροπή την προυσίση προτάσεων γι τη βελτίωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κι την προυσίση ενός νέου συστήμτος χρημτοδότησης της Κοινότητς. Την 1 η Ινουρίου 1981 η Ελλάδ γίνετι το δέκτο κράτος-μέλος της Κοινότητς. Στις 24 Ιουνίου του ίδιου έτους προτείνετι πό την Επιτροπή η νάπτυξη της <<Ευρώπης της δεύτερης γενιάς>> με επέκτση κι σε άλλους τομείς. Η μείωση του ρυθμού ύξησης των δπνών γι τη γεωργί κι η δημιουργί ενός συστήμτος <<ιδίων πόρων>> προβλέπετι ν εξσφλίσει τη χρημτοδότηση. Στις 23 Φεβρουρίου 1982, η Γροιλνδί ως τμήμ της Δνίς, ποφσίζει ν ποχωρήσει πό την Κοινότητ. 6

7 Στις 28 Φεβρουρίου 1984, το συμβούλιο των Υπουργών εγκρίνει το πρόγρμμ ESPRIT, το οποίο έχει σχέση με τον τομέ της πληροφορικής. Στις 12 Ιουνίου 1985 υπογράφετι η Συνθήκη Συμμετοχής της Πορτογλίς κι της Ισπνίς. Στις 14 Ιουνίου του ίδιου έτους η Ευρωπϊκή Επιτροπή υποβάλλει τη <<Λευκή Βίβλο>> γι την ολοκλήρωση της εσωτερικής γοράς. Σκοπός της προσπάθεις υτής είνι ν δημιουργηθεί η Κοινή Αγορά με το βάρος όλων των φορολογικών, διοικητικών κι τεχνικών εμποδίων στ εσωτερικά σύνορ της Κοινότητς μέχρι το Στις 2 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους το Ευρωπϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργο εγκρίνει την Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη κι το πρόγρμμ γι τη πργμτοποίηση της Ευρωπϊκής Εσωτερικής Αγοράς μέχρι το Την 1 η Ινουρίου 1986, τ κράτη-μέλη της Ευρωπϊκής Κοινότητς γίνοντι δώδεκ, με τη συμμετοχή της Πορτογλίς κι της Ισπνίς. Την 1 η Ιουνίου 1988 εγκρίνετι τελικά ο προϋπολογισμός της Κοινότητς γι το Στο διάστημ υτό η χρημτοδότηση των δπνών της Κοινότητς γινότν με βάση το κθεστώς των προσωρινών δωδεκτημορίων. Στις 9 Δεκεμβρίου 1989 στο Στρσβούργο ποφσίζετι η σύγκληση δικυβερνητικών δισκέψεων γι την Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση κι γι την Πολιτική Ένωση. Στις 29 Μΐου 1990 υπογράφοντι οι Συμφωνίες γι την ίδρυση της Ευρωπϊκής Τράπεζς Ανσυγκρότησης κι Ανάπτυξης με έδρ το Λονδίνο. Στις 19 Ιουνίου του ίδιου έτους υπογράφετι η Συμφωνί Schengen νάμεσ στη Γερμνί, Γλλί, Ολλνδί, Βέλγιο, Λουξεμβούργο κι Ιτλί γι την πλήρη κτάργηση των ελέγχων στ μετξύ τους σύνορ. Στις 21 Οκτωβρίου 1991 επιτυγχάνετι συμφωνί γι τη δημιουργί του Ευρωπϊκού Οικονομικού Χώρου μετξύ των χωρών της Ευρωπϊκής Κοινότητς κι των κρτώνμελών της Ευρωπϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συνλλγών. Στις 7 Φεβρουρίου 1992 υπογράφετι η Συνθήκη του Μάστριχτ, στην οποί προβλέπετι η δημιουργί Πολιτικής κι Οικονομικής-Νομισμτικής Ένωσης, με την οποί ενισχύοντι οι εξουσίες του Ευρωπϊκού Κοινοβουλίου στο νομοθετικό τομέ, στον τομέ του πολιτικού ελέγχου κι του προϋπολογισμού. 7

8 Στις 7 Απριλίου 1992 το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τη Συνθήκη του Μάστριχτ πρά τις σοβρές του επιφυλάξεις, ιδιίτερ σχετικά με την εξάλειψη του δημοκρτικού ελλείμμτος στην Ευρωπϊκή Κοινότητ. Στις Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, στο Ευρωπϊκό Συμβούλιο του Εδιμβούργου, ποφσίσθηκε το νέο δημοσιονομικό πλίσιο της Ένωσης (πκέτο Delors II). Στις Οκτωβρίου 1993 ποφσίζετι η μετονομσί της Ευρωπϊκής Κοινότητς σε <<Ευρωπϊκή Ένωση>>. Στις Ιουνίου 1994 το Ευρωπϊκό Συμβούλιο στην Κέρκυρ δίνει <<το πράσινο φως>> γι τη 4 η διεύρυνση της ένωσης. Την 1 η Ινουρίου 1995, η Αυστρί, η Φιλνδί κι η Σουηδί εντάχθηκν στην Ευρωπϊκή Ένωση. Στις 26 Μρτίου 1995 εφρμόζετι η Συμφωνί του Schengen κι κτργείτι ο έλεγχος διβτηρίων μετξύ των χωρών της Μπενελούξ (Βέλγιο, Ολλνδί, Λουξεμβούργο), της Γλλίς, της Γερμνίς, της Πορτογλίς κι της Ισπνίς. Στις Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, το Ευρωπϊκό Συμβούλιο στη Μδρίτη ποφσίζει ν ποκλείτι <<ευρώ>> το μελλοντικό ευρωπϊκό νόμισμ. Στις 14 Ιουνίου 1996, το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει το πρόγρμμ MEDA στο πλίσιο της ευρώ-μεσογεικής συνεργσίς. Στις Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, το Ευρωπϊκό Συμβούλιο στο Δουβλίνο εγκρίνει το <<Σύμφωνο Στθερότητς κι Ανάπτυξης>> γι την Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση (ΟΝΕ). Προυσιάζοντι στο κοινό τ μελλοντικά ευρωνομίσμτ κι λμβάνοντι ποφάσεις γι την κτπολέμηση της διεθνούς εγκλημτικότητς. Στις Ιουνίου 1997, στο Ευρωπϊκό Συμβούλιο του Άμστερντμ οι ρχηγοί κρτών κι κυβερνήσεων της Ευρωπϊκής Ένωσης κτέληξν σε πολιτική συμφωνί σχετικά με τη νέ Συνθήκη κι επιβεβίωσν την επιθυμί τους ν προχωρήσουν στην κθιέρωση του <<ευρώ>> σύμφων με το προβλεπόμενο χρονοδιάγρμμ. Το έτος 1999 εγκινιάσθηκε επίσημ το ενιίο νόμισμ της Ευρώπης <<το ευρώ>> κι 11 κράτη μέλη της Ευρωπϊκής Ένωσης το υιοθέτησν ως επίσημο νόμισμά τους, διμορφώνοντς υτό που είνι γνωστό ως ζώνη του ευρώ. Το 2001 η Ελλάδ εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ. 8

9 Την 1 η Ινουρίου 2002 το ευρώ ποτελεί πργμτικότητ ότν τ εθνικά νομίσμτ των 12 (Αυστρί, Βέλγιο, Γλλί, Γερμνί, Ελλάδ, Ιρλνδί, Ισπνί, Ιτλί, Λουξεμβούργο, Ολλνδί, Πορτογλί κι Φιλνδί) πό τις 15 χώρες που είνι μέλη της Ευρωπϊκής Ένωσης ντικθίστντι πό χρτονομίσμτ κι κέρμτ ευρώ. Στις 31 Μρτίου 2003 πργμτοποιούντι ποστολές διφύλξης της ειρήνης στ Βλκάνι, πρώτ στην Πρώην Γιουγκοσλβική Δημοκρτί της Μκεδονίς κι εν συνεχεί στη Βοσνί κι Ερζεγοβίνη. Το έτος 2004, η Κύπρος, η Τσεχί, η Σλοβκί, η Εσθονί, η Λετονί, η Λιθουνί, η Πολωνί, η Ουγγρί, η Μάλτ κι η Σλοβενί εντάχθηκν στην Ευρωπϊκή Ένωση. Τ κράτη-μέλη πό 15 έγινν 25. Στις 29 Οκτωβρίου 2004 τ 25 κράτη-μέλη υπογράφουν Συνθήκη γι τη θέσπιση Συντάγμτος της Ευρώπης. Στόχος του είνι η πλοποίηση της δημοκρτικής διδικσίς σχετικά με τη λήψη των ποφάσεων κι τη διχείριση της Ευρωπϊκής Ένωσης των 25 κι πλέον κρτών-μελών. Την 1 η Ινουρίου 2007 τ κράτη-μέλη γίνοντι 27 με την συμμετοχή της Βουλγρίς κι της Ρουμνίς. Στις 13 Δεκεμβρίου 2007, τ 27 κράτη-μέλη της Ευρωπϊκής Ένωσης υπογράφουν τη Συνθήκη της Λισσβόνς, η οποί τροποποιεί τις προηγούμενες συνθήκες. Σκοπός είνι ν κάνει την Ευρωπϊκή Ένωση πιο δημοκρτική κι ποτελεσμτική έτσι ώστε ν ντιμετωπίσει τ πγκόσμι προβλήμτ. 9

10 Στόχοι της Ευρωπϊκής Ένωσης: Ο ρχικός στόχος της Ένωσης των κρτών-μελών ήτν ν τερμτιστεί η ιστορί των πολέμων, των δεινών κι των κτστροφών. Πέρ πό υτό το στόχο υπάρχουν κι οικονομικοί, κοινωνικοί κι πολιτικοί στόχοι: Η διτήρηση κι η στθεροποίηση της ειρήνης. Η οικονομική ενοποίηση προς όφελος όλων των πολιτών που ζουν μέσ στη Κοινότητ. Η δημιουργί ενός χώρου ελευθερίς, σφάλεις κι δικιοσύνης χωρίς εσωτερικά σύνορ. Η άνοδος της οικονομικής, κοινωνικής κι εδφικής συνοχής κι της λληλεγγύης μετξύ των κρτών-μελών. Η άνοδος της επιστημονικής κι τεχνικής προόδου. Η ενίσχυση της προστσίς των δικιωμάτων κι των συμφερόντων των υπηκόων των κρτών-μελών με τη θέσπιση ιθγένεις στην Ένωση. Η προώθηση μις ισορροπημένης κι στθερής οικονομικής κι κοινωνικής προόδου με την ενίσχυση της οικονομικής κι κοινωνικής συνοχής κι με την ίδρυση μις οικονομικής κι νομισμτικής Ένωσης, η οποί στη πορεί θ περιλμβάνει έν ενιίο νόμισμ. Η επιβεβίωση της τυτότητάς της στη διεθνή σκηνή, κυρίως με την εφρμογή μις κοινής εξωτερικής πολιτικής κι πολιτικής σφλείς, συμπεριλμβάνοντς με τον κιρό τη διμόρφωση μις κοινής μυντικής πολιτικής, η οποί σε δεδομένη στιγμή μπορεί ν οδηγήσει σε κοινή άμυν. Ένς πό τους κύριους στόχους είνι η ίδρυση μις τελωνεικής ένωσης που θ εγγυάτι την ελεύθερη κυκλοφορί των εμπορευμάτων στ 10

11 κράτη-μέλη, κάθε είδους συνλλγές, κθώς κι την ελεύθερη κυκλοφορί των τόμων, των υπηρεσιών κι των κεφλίων. Τέλος, η νάπτυξη συνεργσίς στο τομέ της δικιοσύνης κι των εσωτερικών υποθέσεων, όπως η πολιτική σύλου, τη πολιτική όσον φορά την πράνομη μετνάστευση κι τους υπηκόους των Τρίτων χωρών, η κτπολέμηση της διεθνούς πάτης, τις συνεργσίες σε στικές κι ποινικές υποθέσεις. Η Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη (ΕΕΠ): Με την Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη, που άρχισε ν εφρμόζετι την 1 η Ιουλίου 1987, κτγράφοντι κι ενσωμτώνοντι στη Συνθήκη της Ρώμης δύο νέοι βσικοί στόχοι γι τη Κοινότητ: η πργμτοποίηση της Ευρωπϊκής Εσωτερικής Αγοράς μέχρι την 1 η Ινουρίου 1993 κι η δέσμευση των 12 κρτών-μελών γι τη δημιουργί ή την προώθηση νέων κοινών πολιτικών (Ππγιάννης, 1996). Πιο συγκεκριμέν η Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη δημιούργησε τη νομική δέσμευση των <<12>> γι τη πργμτοποίηση της εσωτερικής γοράς, κτέγρψε στη Συνθήκη ως στόχο της Ένωσης την οικονομική κι κοινωνική συνοχή. Επίσης, νγνώρισε την έρευν, το περιβάλλον κι την κοινωνική πολιτική ως τομείς δρστηριότητς της Ένωσης. Τέλος, άλλξε τη λειτουργί των Οργάνων της Ένωσης, έτσι ώστε ν βελτιωθεί η διδικσί λήψης ποφάσεων, ν συμμετέχει κι το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο στη διδικσί υτή κι ν βελτιωθεί η εκτέλεση των ποφάσεων. Η Ενιί Ευρωπϊκή Πράξη ήτν ένς συμβιβσμός που έδωσε τις δυντότητες, ιδιίτερ στο Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο, γι την προώθηση της ιδές της Ένωσης, η οποί πργμτοποιήθηκε, εν μέρει, με τη Συνθήκη του Μάστριχτ το Φεβρουάριο του

12 Η Συμφωνί του Schengen: Στις 14 Ιουνίου 1985 υπογράφτηκε στο Λουξεμβούργο πό τις κυβερνήσεις της Γερμνίς, της Γλλίς, της Ολλνδίς, του Λουξεμβούργου κι του Βελγίου. Το 1990 συμμετείχε η Ιτλί, 1991 η Ισπνί κι η Πορτογλί, κι το 1994 η Δνί κι η Αυστρί. Η Ελλάδ υπέγρψε τη συμφωνί το 1992, η οποί επικυρώθηκε το Μάρτιο του 1997 πό τη Βουλή των Ελλήνων. Η Μεγάλη Βρετνί κι η Ιρλνδί είνι οι μόνες χώρες που δεν υπέγρψν τη Συμφωνί κι δεν είνι μέλη του λεγόμενου χώρου Schengen, όπου πό τη 1 η Δεκεμβρίου 1997 προβλέπετι ν ισχύσει η πλήρης κτάργηση των συνορικών ελέγχων γι υπηκόους των 13 κρτών-μελών που μετκινούντι στο εσωτερικό της Κοινότητς. Τον Οκτώβριο του 1997, που υπογράφτηκε η Συνθήκη του Άμστερντμ, η Συμφωνί υτή ποτελούσε πεδίο δικυβερνητικής συνεργσίς των συμπεριλμβνομένων κρτών-μελών στους τομείς της δικιοσύνης, στυνομίς κι τελωνείων, συμφωνίες που υφίστντι εκτός του κοινοτικού θεσμικού πλισίου, δηλδή γι την εφρμογή των οποίων δεν είχν κμί δικιοδοσί τ Κοινοτικά όργν (Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπϊκή Επιτροπή). Με τη νομική ενσωμάτωση του Schengen στη Συνθήκη του Άμστερντμ ισχύουν βσικά κι γι υτό κοινοτικές διδικσίες. Δύο λόγοι οδήγησν στη σύνψη της Συμφωνίς κι της ντίστοιχης Σύμβσης εφρμογής της; Η εφρμογή της Ενιίς Εσωτερικής Αγοράς, με την οποί επιδιώκετι η κτάργηση των εσωτερικών ελέγχων, κι Η ποτελεσμτική ντιμετώπιση του διεθνούς οργνωμένου εγκλήμτος, γι την οποί θ έπρεπε ν προβλεφθούν ενιί υστηρά μέτρ ελέγχου τόσο στ εξωτερικά σύνορ της Ένωσης όσο κι μέσ στον ίδιο το << χώρο του Schengen>>. Στο επίκεντρο των μέτρων γι την κτπολέμηση της εγκλημτικότητς είνι το <<Σύστημ Πληροφοριών του Schengen>>, του οποίου βσικό στοιχείο είνι ένς κεντρικός υπολογιστής που βρίσκετι στο Στρσβούργο κι με τον οποίο συνδέοντι τ εθνικά συστήμτ κτζήτησης. Η κτχώρηση προσωπικών στοιχείων στον κεντρικό υπολογιστή γίνετι σύμφων με την 12

13 εθνική διδικσί κι στη βάση συγκεκριμένων, περιοριστικών κριτηρίων (δικστική πόφση, έντλμ σύλληψης). Πέρ πό υτό κι σε κοινοτικό επίπεδο εξσφλίζετι στους πολίτες δημοκρτικός έλεγχος κι ποτελεσμτικά διθέσιμ δικστικά μέσ προσφυγής, ότν διπιστωθούν κτχρήσεις. Τόσο το Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο, όσο η Ευρωπϊκή Επιτροπή κι το Ευρωπϊκό δικστήριο μπορούν ν πρέμβουν. Οι θεσμοί κι τ όργν της Ευρωπϊκής Ένωσης: 1. Ευρωπϊκό Συμβούλιο (European Council): Δημιουργήθηκε το 1974, πό τους 15 ρχηγούς Κρτών κι Κυβερνήσεων των κρτών-μελών. Γίνετι τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο μζί με τον Πρόεδρο της Επιτροπής, έν μέλος της Επιτροπής κι τους Υπουργούς Εξωτερικών. Χράζει τις κύριες πολιτικές κτευθύνσεις της Ένωσης κι ποτελεί κεντρικό ρόλο στη λήψη των στρτηγικών ποφάσεων κι το προσντολισμό της. 2. Συμβούλιο των Υπουργών (Council of Ministers): Αποτελείτι πό ντιπροσώπους Υπουργούς των κρτών-μελών κι η σύνθεσή του είνι νάλογη με το θέμ που συζητείτι. Λμβάνει τελικές ποφάσεις σε διάφορ θέμτ, οι οποίες είνι δεσμευτικές γι τ κράτη-μέλη μετά πό ποφάσεις της Επιτροπής, με ειδική πλειοψηφί ή ομοφωνί κτά περίπτωση. Η Επιτροπή των Νόμιμων Αντιπροσώπων (Commitee of Permanent Representatives Coreper) προετοιμάζει τις εργσίες του Συμβουλίου, κυρίως με τη συγκράτηση διφόρων επιτροπών κι ομάδων που έχουν στόχο τη μελέτη των ντίστοιχων θεμάτων. Το σύνολο των 87 ψήφων του Συμβουλίου κτνέμετι νάλογ με τις χώρες. Από 10 ψήφους Γερμνί, Γλλί, Ιτλί, Ηνωμένο Βσίλειο. Από 8 ψήφους η Ισπνί. Από 5 ψήφους Βέλγιο, Ελλάδ, Ολλνδί, Πορτογλί. Από 4 ψήφους Αυστρί, Σουηδί. Από 3 ψήφους Δνί, Ιρλνδί, Φιλνδί. Κι πό 2 ψήφους το Λουξεμβούργο. Η ειδική πλειοψηφί ορίζετι στους 62 ψήφους ν η πόφση λμβάνετι μετά πό πρότση της Επιτροπής. Μέσω του Συμβουλίου Υπουργών, οι Εθνικές Κυβερνήσεις επηρεάζουν κι ελέγχουν την εξέλιξη της κοινότητς με έγκριση, πόρριψη ή διόρθωση των προτάσεων της Επιτροπής. 13

14 3. Ευρωπϊκή Επιτροπή (Commission): Αποτελεί το εκτελεστικό όργνο της Ευρωπϊκής Ένωσης τεχνοκρτικού κι υπερεθνικού χρκτήρ. Είνι θεμτοφύλκς των Συνθηκών της Ευρωπϊκής Ένωσης, που φροντίζει γι τη σωστή εφρμογή των ποφάσεων που λμβάνοντι με βάση τις Συνθήκες υτές κι του γενικότερου Νομικού πλισίου της Ένωσης. Είνι διχειριστής των πόρων της Ευρωπϊκής Ένωσης κι εκτελεί τον προϋπολογισμό της. Αποτελεί το κύριο όργνο πρωτοβουλίς γι την νάπτυξη κι εξέλιξη της Ευρωπϊκής Ένωσης, την οποί εκπροσωπεί στο εξωτερικό. Αποτελείτι πό 20 μέλη που ορίζοντι γι πέντε χρόνι μετά πό συνεννοήσεις με τ κράτημέλη. Οι μεγλύτερες χώρες, όπως είνι η Γερμνί, η Γλλί, το Ηνωμένο Βσίλειο, η Ιτλί κι η Ισπνί, ορίζουν πό δύο μέλη, ενώ οι υπόλοιπες χώρες ορίζουν πό έν μέλος. Αφού ορισθούν τ μέλη της Επιτροπής, νλμβάνουν υπεύθυν δρστηριότητες της Ευρωπϊκής Ένωσης την οποί μόνο υτοί εκπροσωπούν 4. Ευρωπϊκό Κοινοβούλιο (European Parliament): Εκλέγετι γι πέντε χρόνι με άμεση κθολική ψηφοφορί διθέτει 626 μέλη, τ οποί κτνέμοντι ως εξής: Γερμνί 99 μέλη, Γλλί 87 μέλη, Ιτλί 87 μέλη, Ηνωμένο Βσίλειο 87 μέλη, Ισπνί 64 μέλη, Ολλνδί 31 μέλη, Βέλγιο 25 μέλη, Ελλάδ 25 μέλη, Πορτογλί 25 μέλη, Σουηδί 22 μέλη, Αυστρί 21 μέλη, Δνί 16 μέλη, Φιλνδί 16 μέλη, Ιρλνδί 15 μέλη κι Λουξεμβούργο 6 μέλη. Έδρ του Κοινοβουλίου είνι το Στρσβούργο κι ποτελείτι πό πολιτικές ομάδες οργνωμένες σε επίπεδο Ευρωπϊκής Ένωσης. Ανλμβάνει πρωτοβουλίες γι την νάπτυξη των Ευρωπϊκών πολιτικών, σκεί πό κοινού με το Συμβούλιο της Ένωσης τη Δημοσιονομική εξουσί, ψηφίζοντς τον προϋπολογισμό κι ελέγχοντς την εκτέλεσή του. Τόσο η Ενιί Πράξη το 1986, κι η Συνθήκη γι την Ευρωπϊκή Ένωση το 1992, ενίσχυσε τις νομοθετικές ρμοδιότητες του Κοινοβουλίου, θεσπίζοντς ποφάσεις με το Συμβούλιο σε σημντικούς τομείς. 5. Ευρωπϊκό Δικστήριο (Court of Justice): Αποτελείτι πό 15 δικστές κι 9 εισγγελείς. Το 1989 δημιουργήθηκε κι έν Πρωτοδικείο ποτελούμενο πό 14

15 15 δικστές. Τ μέλη των οργάνων υτών που εδρεύουν στο Λουξεμβούργο διορίζοντι με εξετή θητεί μετά πό κοινή Συμφωνί των Κυβερνήσεων. Το Δικστήριο έχει τη δύνμη ν ποφσίζει γι τη νομιμότητ των πράξεων των οργάνων της Ένωσης, κθώς κι την τήρηση του νομικού του πλισίου πό τ κράτη-μέλη. Οι ποφάσεις είνι δεσμευτικές κι σε υτό μπορούν ν προσφύγουν ιδιώτες, επιχειρήσεις, Κυβερνήσεις των κρτών-μελών, κθώς κι τ Κοινοτικά Όργν. 6. Ελεγκτικό Συνέδριο (Court of Auditors): Αποτελείτι πό 15 μέλη που ορίζοντι γι έξη χρόνι, με ομόφωνη πόφση του Συμβουλίου της Ένωσης κι Σύμφωνη γνώμη του Ευρωπϊκού Κοινοβουλίου. Η έδρ του βρίσκετι στο Λουξεμβούργο. Το Ελεγκτικό Συνέδριο ελέγχει τη νομιμότητ κι τη δημοσιονομική διχείριση των εσόδων κι δπνών της Ένωσης. Ετοιμάζει ετήσι έκθεση γι τον προϋπολογισμό, κθώς κι ειδικές εκθέσεις ή γνώμες μετά πό ίτηση άλλων οργάνων. Υπάρχουν ορισμένες Επιτροπές κι Οργνισμοί των οποίων οι δρστηριότητες προσρμόζοντι με τις λειτουργίες της Ένωσης κι ο ρόλος τους υξάνει στ πλίσι της διδικσίς ολοκλήρωσης. Οικονομική κι Κοινωνική Επιτροπή (Ο.Κ.Ε) (Economic and Social Commitee): Αποτελείτι πό 222 μέλη που ντιπροσωπεύουν τρεις ομάδες: εργοδότες, εργζομένους κι διάφορες λοιπές δρστηριότητες. Η Ο.Κ.Ε έδρ έχει στις Βρυξέλλες κι πιτείτι γι την έγκριση της σημντικός ριθμός ποφάσεων. Συμβουλευτική Επιτροπή (Ε.Κ.Α.Χ.): Ειδικός Οργνισμός που φορά τ θέμτ του άνθρκ κι χάλυβ. Αποτελείτι πό 108 εκπροσώπους των πργωγών, των εργζομένων, των κτνλωτών κι εμπόρων. Επιτροπή των Περιφερειών (Commitee of the Regions): Αποτελείτι πό 222 ντιπροσώπους των Οργνισμών Τοπικής κι Περιφερεικής Αυτοδιοίκησης, με ισάριθμους νπληρωτές που διορίζοντι γι τέσσερ χρόνι. Η σύνοδος της επιτροπής υτής, έγινε στις 9 κι 10 Μρτίου του 1994 στις Βρυξέλλες. Το Συμβούλιο κι η Επιτροπή ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής Περιφερειών σε πολλούς τομείς που 15

16 προσρμόζοντι σε θέμτ εκπίδευσης, νεολίς, δημόσις υγείς, οικονομικής κι κοινωνικής συνοχής. Ευρωπϊκή Τράπεζ Επενδύσεων (Ε.Τ.Ε) (European Investment Bank): Είνι το χρημτοπιστωτικό ίδρυμ της Ένωσης, έδρ έχει στο Λουξεμβούργο, είνι ίδρυμ με νομική προσωπικότητ, οικονομική υτονομί, διευκολύνει τη χρημτοδότηση προγρμμάτων που στόχο έχουν στην νάπτυξη των Διευρωπϊκών δικτύων, την προστσί του περιβάλλοντος, την ενίσχυση της ντγωνιστικότητς της βιομηχνίς, των μικρομεσίων επιχειρήσεων. Επίσης πρεμβίνει σε Τρίτες Χώρες στ πλίσι της πολιτικής συνεργσίς της Ένωσης με τις χώρες υτές. Οι δυντότητες δνεισμού της στις διεθνείς χρημτγορές με ευνοϊκούς όρους, μετφέροντι στους συντελεστές προώθησης των σχεδίων της, δεδομένου ότι η ίδι δεν λειτουργεί με τον ίδιο σκοπό κέρδους όπως οι άλλες εμπορικές τράπεζες. Ευρωπϊκό Νομισμτικό Ίδρυμ (Ε.Ν.Ι.) (European Monetary Institute) κι η Ευρωπϊκή Κεντρική Τράπεζ (European Central Bank): προβλέποντι πό τη Συνθήκη του Μάστριχτ ν ιδρυθούν στ πλίσι της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης. Οι δρστηριότητες των Κεντρικών Τρπεζών κι της Ευρωπϊκής Κεντρικής Τράπεζς γι την έκδοση κι διχείριση του νέου νομίσμτος, προετοιμάζοντι πό το Ε.Ν.Ι., που έδρ έχει πό το 1994 στη Φρνκφούρτη. 16

17 Ευρωπϊκές οικονομικές Ενώσεις: Ευρωπϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συνλλγών - Ε.Ζ.Ε.Σ (European Free Trade Area EFTA): Ιδρύθηκε με τη Σύμβση της Στοκχόλμης που υπογράφτηκε στις 4 Ινουρίου 1960 κι ποτελείτι ρχικά πό επτά χώρες: Ηνωμένο Βσίλειο, Νορβηγί, Σουηδί, Δνί, Αυστρί, Ελβετί κι Πορτογλί. Η Ε.Ζ.Ε.Σ προέκυψε μετά την ποτυχί των διπργμτεύσεων το 1956 γι τη δημιουργί μις ευρύτερης Ζώνης Ελευθέρων Συνλλγών, που θ περιείχε μι μεγάλη γεωγρφική περιοχή της Δυτικής Ευρώπης. Οι χώρες της Ε.Ζ.Ε.Σ ίδρυσν μι μικρή Γρμμτεί με έδρ τη Γενεύη, η οποί θ εξυπηρετούσε τις νάγκες της Σύμβσης κι θ είχε σχέση με την πελευθέρωση του μετξύ τους εμπορίου βιομηχνικών προϊόντων. Η Ε.Ζ.Ε.Σ ποτελούσε μι ζώνη ελευθέρου εμπορίου βιομηχνικών προϊόντων που ολοκληρώθηκε τέλος του 1966 κι κάθε χώρ ποτελούσε τη δική της εμπορική πολιτική πένντι σε Τρίτες Χώρες. Σκοπός της είνι η δημιουργί μις εμπορικής Συμφωνίς που θ κάλυπτε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Λίγο ργότερ, νέες χώρες όπως η Φιλνδί κι η Ιρλνδί έγινν μέλη της Ε.Ζ.Ε.Σ. Οι Συμφωνίες πελευθέρωσης του εμπορίου των Βιομηχνικών Προϊόντων, υπογράφτηκν το 1972 μετξύ της ΕΟΚ κι των χωρών της Ε.Ζ.Ε.Σ. κολουθώντς την πορεί της ΕΟΚ, οι χώρες τις Ε.Ζ.Ε.Σ άρχισν ν περιλμβάνουν στο εσωτερικό τους δίκιο κι λειτουργίες της γοράς. Αργότερ με τη συμμετοχή τους στον Ευρωπϊκό Οικονομικό Χώρο των 18 χωρών της Ευρώπης μόνο η Ελβετί ρνήθηκε ν συμμετάσχει στο Δημοψήφισμ το 1992, υπογρμμίζοντς τ οφέλη των χωρών υτών πό την ίδρυση του προγράμμτος της ενιίς γοράς. Τ οφέλη πό τη συμμετοχή κι την οικονομική ενοποίηση, πίστευν πως ήτν πολύ πιο σημντικά πό πιθνά κόστη που θ προκλούσε ο συμβιβσμός σε σχέση με τη πλήρη εθνική υτονομί κι κυριρχί. Από το 1995 η Σουηδί, η Φιλνδί κι η Αυστρί ποτελούν πλήρη μέλη της Ευρωπϊκής Ένωσης. Συμβούλιο Αμοιβίς Οικονομικής Βοήθεις (Council for Mutual Economic Assistance C.M.E.A): Ιδρύθηκε το 1949 κι ποτελείτι πό την πρώην Σοβιετική Ένωση κι τις υπόλοιπες χώρες στην Αντολική Ευρώπη. Υπήρξε γι τέσσερις δεκετίες κι διλύθηκε στο τέλος της δεκετίς του 1980 μζί με τη κτάρρευση των κθεστώτων υτών. Αποτέλεσε μι προσπάθει σχεδισμένης Οικονομικής Ολοκλήρωσης, η οποί δε στηριζότν στους κνόνες της ελεύθερης 17

18 γοράς, έτσι πολλές πό τις επιπτώσεις που περιγράφει η θεωρί της Οικονομικής Ολοκλήρωσης (θ νφερθούμε πρκάτω) δεν έχουν εφρμογή στη συγκεκριμένη περίπτωση. Η κτνομή των πόρων κι των πργωγικών δρστηριοτήτων στις χώρες της Ένωσης που κυριρχούσε η Σοβιετική Ένωση, δεν στηριζότν στις διφορές του πόλυτου κι συγκριτικού κόστους, στις δυνάμεις του ντγωνισμού κι στις δομές της γοράς λλά κι στις επιδιώξεις κι τους στόχου του Σχεδίου. Στ πλίσι του Σχεδίου, επιδιώκετι η δίκιη κτνομή του εισοδήμτος, η επιτάχυνση της οικονομικής νάπτυξης κι της τεχνολογικής προόδου ή οικονομική συνεργσί με Τρίτες Χώρες. Το εμπόριο διεξγότν μέσω κρτικών οργνισμών σύμφων με τους στόχους κι τις κτευθύνσεις του Σχεδίου. Μέσ πό το Σχέδιο κθορίζετι το σύστημ τιμών στις οικονομίες των διάφορων χωρών. Τ προβλήμτ που προυσιάστηκν στ 40 χρόνι λειτουργίς, ντιμετωπίσθηκν με πολλές προσπάθειες διάφορων ρυθμίσεων, οι οποίες δεν μπόρεσν ν δώσουν στις χώρες υτές έν ρυθμό νάπτυξης κι ευημερίς. Συμφωνί Ελευθέρου Εμπορίου των Χωρών της Κεντρικής Ευρώπης (Central European Free Trade Agreement C.E.F.T.A): Πργμτοποιήθηκε το 1992 (Πρωτόκολλο της Βουδπέστης) με σκοπό τη δημιουργί μις Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου μέχρι το έτος 2000 ή οι χώρες που την ποτελούν: Τσεχί, Ουγγρί, Πολωνί κι Σλοβκί. Με τη πιθνή προσχώρηση της Ρουμνίς, της Σλοβκίς κι των χωρών της Βλτικής δημιουργείτι μι ελεύθερη ζώνη 100 εκτομμυρίων κτοίκων. 18

19 Οικονομικές Ενώσεις στον υπόλοιπο κόσμο. Πολλές χώρες σε διάφορες περιοχές του κόσμου προωθούν σε περιφερεικό επίπεδο τη δημιουργί οικονομικών μπλοκ κι Ζωνών Ελευθέρου Εμπορίου, κολουθώντς ως έν βθμό τ μεγάλ βήμτ που έγινν τελευτί προς την οικονομική ολοκλήρωση στον Ευρωπϊκό χώρο. Έτσι έχουμε στδικά μι γεωγρφική-πολιτική πργμτικότητ. Το βάρος κι η σημσί των διάφορων χωρών στη μετβλλόμενη διεθνή οικονομική πργμτικότητ, πρόκειτι ν μετβληθεί σημντικά, ενώ ο διεθνής ντγωνισμός πρόκειτι ν εντθεί. Το 1994 άρχισε ν ισχύει η Βορειομερικνική Συμφωνί Ελευθέρων Συνλλγών (North American Free Trade Agreement N.A.F.T.A.) η οποί δημιούργησε τη δεύτερη σε μέγεθος ζώνη ελευθέρων συνλλγών στο κόσμο. Κλύπτει συνολικό πληθυσμό 370 εκτομμύρι κτοίκους, κι το συνολικό κθάριστο προϊόν των χωρών που την ποτελούν φτάνει στ 6,8 τρισεκτομμύρι δολάρι. Με υτή τη Συμφωνί διευρύνετι η Συμφωνί Ελευθέρων Συνλλγών που ισχύει πό το 1989 μετξύ των ΗΠΑ κι του Κνδά κι περιλμβάνετι κι το Μεξικό, μι χώρ με διφορετικές οικονομικές κι κοινωνικές δομές κι χμηλό επίπεδο νάπτυξης. Αρχίζοντς με τη στδική κτάργηση των δσμών, η ζώνη υτή Ελευθέρων Συνλλγών θέλει ν περιλάβει κι άλλες χώρες της Λτινικής Αμερική, κάτι που έχει ρχίσει ήδη ν συζητείτι με πρώτο υποψήφιο μέλος τη Χιλή. Προβλέπετι κτάργηση των δσμών σε πολλά Βιομηχνικά προϊόντ, όπως ενδύμτ κι υτοκίνητ. Στ γροτικά προϊόντ προβλέφθηκε άμεση κτάργηση του 57% των περιορισμών στο εμπόριο που θ φθάσει το 94% περίπου το 2007 κι το 100% περίπου το Στδικά κτργούντι οι περιορισμοί στις κρτικές προμήθειες, επίσης διερευνείτι η πελευθέρωση της γοράς σε τομείς όπως ορυχεί, Τράπεζες, σφάλειες. Με την είσοδο του Μεξικού ποκτά φθηνό εργτικό δυνμικό, το οποίο ποτελούσε έν πράγοντ μετνάστευσης πολλών μερικάνικων επιχειρήσεων στις χώρες του Ειρηνικού. Εκτιμάτι ότι θ υπάρξουν σημντικά οφέλη μκροχρόνι στις ΗΠΑ κι στο Μεξικό. Στις ΗΠΑ οι θέσεις εργσίς που θ δημιουργηθούν θ είνι περισσότερες πό υτές που θ χθούν, λόγω μετκίνησης προς το Μεξικό, το οποίο θ υξήσει την πσχόλησή του περισσότερο στις χμηλόμισθες θέσεις εργσίς. Η δημιουργί ενός τέτοιου οικονομικού μπλοκ, ήτν επόμενο ν προκλέσει νησυχί στην Ευρωπϊκή Ένωση γι την οποί οι ποφάσεις πένντι στις Τρίτες χώρες που θ 19

20 κολουθήσει η Βορειομερικνική Συμφωνί Ελευθέρων Συνλλγών, έχουν ιδιίτερη σημσί. Αξιοσημείωτη μπορεί ν θεωρηθεί η προσπάθει που άρχισε το 1990 μετξύ της Βρζιλίς κι της Αργεντινής, στην οποί συμμετέχουν η Ουρουγουάη κι η Πργουάη, ποτελώντς μι Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου με ονομσί MERCOSUR (Mercado Comun del Sur) δηλδή μι Κοινή Αγορά του Νότου της Αμερικάνικης Ηπείρου. Οι χώρες που άρχισν ν μειώνουν τους δσμούς τους στο μετξύ τους εμπόριο, γνώρισν ργδί νάπτυξη σε σύντομο χρονικό διάστημ. Οι χώρες που ποτελούν το MERCOSUR ντιπροσωπεύουν σχεδόν το μισό πό το κθάριστο προϊόν της Λτινικής Αμερικής κι στοχεύουν στην άμεσ πλήρη πελευθέρωση του εμπορίου μέχρι το Το 1995, το 90% του μετξύ τους εμπορίου έχει πελευθερωθεί, κι έχουν θεσπίσει έν κοινό εξωτερικό δσμολόγιο γι προϊόντ που προέρχοντι πό Τρίτες χώρες. Το εξωτερικό δσμολόγιο κλύπτει το 80% των εισγόμενων προϊόντων κι νμενότν ν ολοκληρωθεί το Ανάλογ με τη ργδί νάπτυξη του εμπορίου είνι κι η εξέλιξη προς στενότερες σχέσεις συνεργσίς κι φιλίς μετξύ των χωρών. Προς την κτεύθυνση της πελευθέρωσης του εμπορίου κινείτι η Ένωση των Επτά Χωρών της Νοτιοντολικής Ασίς (Association of Southeast Asian Nations ASEAN) που περιλμβάνει τις χώρες: Ινδονησί, Μλισί, Φιλιππίνες, Σιγκπούρη, Τϊλάνδη κι Βιετνάμ. Ιδρύθηκε το 1967 πό τις έξι χώρες εκτός του Βιετνάμ. Έχει κυρίως πολιτικά κίνητρ κι μέσω της συνεργσίς, στόχος είνι ν μειώσει την έντση στη περιοχή κι ν εμποδίσει την επέκτση της σοσιλιστικής επιρροής. Οι χώρες υτές, με τις πλέον δυνμικές οικονομίες κι τους υψηλότερους ρυθμούς νάπτυξης στον κόσμο, με συνολικό εθνικό προϊόν που είχε εκτιμηθεί ότι το 2007 θ διπλσιστεί κι θ φτάσει 1200 δισεκτομμύρι δολάρι. Μετά τη συμφωνί της Βορειομερικνικής Συμφωνίς Ελευθέρων Συνλλγών, η προσπάθει δημιουργίς μις τεράστις Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου στην περιοχή του Ειρηνικού, που θ ντιπροσωπεύει 2,1 δισεκτομμύρι κτνλωτές, το 60% της πγκόσμις πργωγής κι το 40% του Διεθνούς Εμπορίου, ποτελεί κοινή επιθυμί όλων των χωρών της περιοχής. Οι ηγέτες των 18 χωρών (11 Ασιτικές, 4 Αμερικνικές κι 4 της Ωκενίς) είνι μέλη του Φόρουμ Οικονομικής Συνεργσίς Χωρών Ασίς-Ειρηνικού (Asian Pasific Economic Co- operation A.P.E.C) συμφώνησν στη προώθηση του στόχου γι τη δημιουργί Ελεύθερης Ζώνης Συνλλγών που θ ολοκληρωθεί το ορίζουν πως τ νπτυγμέν κράτη της περιοχής θ πετύχουν την πλήρη πελευθέρωση του εμπορίου μέχρι το 2010, κι τ νπτυσσόμεν κράτη το Οι 18 χώρες της είνι: Αυστρλί, Κνδάς, Κίν, Ινδονησί, 20

21 Μλισί, Νέ Ζηλνδί, Νέ Γουϊνέ, Φιλιππίνες, Νότι Κορέ, Τϊλάνδη, Βιρμνί, Χιλή, Χονγκόγκ, Ιπωνί, Μεξικό, Σιγκπούρη, Τϊβάν κι ΗΠΑ. Μερικές πό υτές είνι κι μέλη των δύο πρπάνω ενώσεων, N.A.F.T.A κι A.S.E.A.N. Στη Λτινική περιοχή μι κόμ Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου ποτελούν οι χώρες του Συμφώνου των Άνδεων (Andean Pact). Ιδρύθηκε πό τη Βενεζουέλ, την Κολομβί, τον Ισημερινό, το Περού κι τη Βολιβί. Στην Αφρική έχουμε την Επιτροπή Νοτιοφρικάνικης Ανάπτυξης (Southern African Development Committee S.A.D.C.) που περιλμβάνει: Αγκόλ, Μποτσβάν, Λεσόθο, Μλάβι, Μοζμβίκη, Μυρίκιο, Νμίμπι, Νότιο Αφρική, Σουζιλάνδη, Τνζνί κι Ζιμπάμπουε. Κι τη Δυτικοφρικάνικη Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση (West African Economic and Monetary Union U.E.M.O.A), που περιλμβάνει την Ακτή του Ισημερινού, τη Δημοκρτί του Νίγηρ, το Τόγκο, τη Σενεγάλη, το Μπενίν κι το Μπλί. 21

22 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ: Έννοι κι ορισμός της Οικονομικής Ολοκλήρωσης. Με τον όρο Οικονομική Ολοκλήρωση ή Οικονομική Ενοποίηση εννοούμε τη στδική πομάκρυνση όλων των εμποδίων κι περιορισμών που υπάρχουν στο εμπόριο γθών κι υπηρεσιών, κθώς κι τη μετκίνηση των πργωγικών συντελεστών μετξύ δύο ή περισσότερων χωρών. Οι χώρες που ποφσίζουν πό κοινού τη δημιουργί κάποις μορφής Ευρωπϊκής Ένωσης, στόχος τους είνι η ελεύθερη κι χωρίς περιορισμούς δικίνησης γθών, υπηρεσιών κι πργωγικών συντελεστών στο εσωτερικό τους. Με τη διδικσί της Οικονομικής Ολοκλήρωσης, υτό που ενοποιείτι είνι οι γορές των χωρών που συμμετέχουν στην Οικονομική Ένωση. Με υτό τον τρόπο δημιουργείτι μι γορά μεγλύτερη σε μέγεθος πό υτήν που έχει η κάθε χώρ κι η οποί ποτελούσε εμπόδιο στην νάπτυξη των πργωγικών δυνάμεων κι την ευημερί. Στην προσπάθει ενοποίησης των οικονομιών της κάθε χώρς σε έν ενιίο σύνολο, έχει σν ποτέλεσμ ν κτργούντι όλες οι δικρίσεις που υπάρχουν γι τ προϊόντ κι τους πργωγικούς συντελεστές των ντίστοιχων χωρών. Στην οικονομική θεωρί, σύμφων με τον Tinbergen (1954, p.122) η Οικονομική Ολοκλήρωση δικρίνετι σε θετική κι ρνητική ολοκλήρωση. Με τη θετική ολοκλήρωση εννοεί τη δημιουργί μηχνισμών πρέμβσης, συντονισμού κι άσκησης οικονομικής πολιτικής. Με την ρνητική ολοκλήρωση εννοεί την πομάκρυνση των δικρίσεων κι περιορισμών κθώς κι την κθιέρωση της ελευθερίς στις οικονομικές συνλλγές. Σύμφων με το Balassa (1973, p. 1), η Οικονομική Ολοκλήρωση ορίζετι είτε σν διδικσί, δηλδή τη στδική πομάκρυνση δικρίσεων μετξύ διφορετικών εθνικών κρτών, είτε σν μι κτάστση πργμάτων, όπου πουσιάζουν κάθε μορφής δικρίσεις. Σύμφων με το Holzman (1976, p. 59), με τη διδικσί της Οικονομικής Ολοκλήρωσης ενισχύετι η τάση εξίσωσης των τιμών ομοειδών γθών κι πργωγικών συντελεστών μετξύ των διάφορων χωρών ή περιοχών μις Οικονομικής Ένωσης. 22

23 Η Οικονομική Ολοκλήρωση είνι μι πολύπλοκη διδικσί. Το μετφορικό κόστος εμποδίζει την εξίσωση των τιμών στις διάφορες χώρες ή περιοχές. Πράγοντες όπως οι προτιμήσεις των κτνλωτών, οι πολιτιστικές πρδόσεις, το εισόδημ, το κλίμ κ.λπ. ποτελούν ιτίες που εμποδίζουν την ολοκλήρωση κι την ομογενοποίηση μις Οικονομικής Ένωσης. Κάτι νάλογο συμβίνει κι σε μί χώρ. Έτσι, σύμφων με τον Jovanovic (1993, p.8) η Οικονομική Ολοκλήρωση είνι μι τέλειωτη διδικσί, όπως κριβώς είνι υτή κι μέσ στη χώρ. Μορφές κι στάδι Οικονομικής Ολοκλήρωσης: Η Οικονομική Ολοκλήρωση μπορεί ν λάβει στη πράξη διάφορες μορφές κι ν φθάσει σε διφορετικά στάδι νάλογ με το βθμό εξέλιξης της διδικσίς ολοκλήρωσης. Οι πλέον σημντικές μορφές κι στάδι που πντώντι στη θεωρί κι την πράξη είνι οι πρκάτω (Θεοδωρόπουλος, 1997): 1. Ζώνη ελευθέρου εμπορίου ή ελευθέρων συνλλγών (Free Trade Area): Βσίζετι σε κυβερνητική συνεργσί. Μέσ σε μι τέτοι Ζώνη, τ κράτη μέλη κτργούν τους δσμούς κι τους ποσοτικούς περιορισμούς στο μετξύ τους εμπόριο, ενώ κάθε χώρ διτηρεί τους δσμούς ή άλλους περιορισμούς που είχε πένντι σε τρίτες χώρες, δηλδή κολουθεί τη δική της δσμολογική πολιτική πένντι στις τρίτες χώρες. Η συμφωνί στην οποί στηρίζετι η Ένωση των κρτών μελών είνι οι κνόνες κι τ πιστοποιητικά προέλευσης ή κτγωγής με τ οποί εμποδίζοντι οι πρεμβάσεις των κνόνων του εμπορίου που θεσπίζοντι στ πλίσι υτής της Οικονομικής Ένωσης. Με υτό τον τρόπο εμποδίζοντι οι εισγωγές προϊόντων πό τρίτες χώρες στη περιοχή της Ένωσης. Το κράτος-μέλος με το χμηλότερο δσμό, ικνοποιεί μέρος ή σύνολο της εγχώρις ζήτησης της με εισγωγές πό τρίτες χώρες κι εξάγει το δικό της όμοιο προϊόν προς τις άλλες χώρες-μέλη της Ζώνης που έχουν υψηλότερο δσμό. Η Ζώνη ελευθέρων συνλλγών μπορεί ν φορά βιομηχνικά προϊόντ ή όλ τ προϊόντ όποτε έχουμε πλήρη ελευθέρ ζώνη συνλλγών. 23

24 Στόχος είνι ν πετύχει την ελεύθερη κυκλοφορί των βιομηχνικών προϊόντων στ κράτη-μέλη. Ν βελτιώσει τις προσπάθειες γι μι ενιί γορά των δυτικοευρωπϊκών χωρών κι γι ν βοηθήσει στην νάπτυξη της πγκόσμις γοράς. 2. Τελωνεική Ένωση (Customs Union): είνι το πρώτο στάδιο της διδικσίς εξέλιξης της Οικονομικής Ολοκλήρωσης. Η ελεύθερη κυκλοφορί φορά όχι μόνο τ προϊόντ που πράγοντι στ κράτη μέλη, λλά όλ τ προϊόντ οποισδήποτε προέλευσης, που βρίσκοντι στο έδφος των κρτών μελών. Αυτά τ κράτη μέλη χάνουν την τελωνεική υτονομί τους κι δημιουργούν έν κοινό Εξωτερικό Δσμολόγιο προς τις τρίτες χώρες, γεγονός που διφοροποιεί την Τελωνεική Ένωση πό τη Ζώνη Ελευθέρων Συνλλγών. Το προϊόν κάθε τρίτης χώρς που μπίνει στην Ένωση με τον ίδιο δσμό κι π οποιδήποτε χώρ της Ένωσης, κυκλοφορεί πλέον ελεύθερ σε όλες τις υπόλοιπες χώρες. Γι ν διχειρίζοντι το κοινό τελωνεικό δσμολόγιο, τ μέλη μις τελωνεικής Ένωσης πρέπει ν διθέτουν μι κοινή εμπορική πολιτική. Η τελωνεική Ένωση ολοκληρώθηκε στ πρώτ έξι κράτη της ΕΟΚ τον Ιούλιο του Από τ πιο γνωστά πρδείγμτ τελωνεικής ένωσης νφέρουμε τη Μπενελούξ (Βέλγιο, Ολλνδί, Λουξεμβούργο) κι την κοινή ευρωπϊκή γορά (ευρωπϊκές κοινότητες). 3. Η Κοινή Αγορά (Common Market): Στην Κοινή Αγορά εκτός πό τ πρπάνω που ισχύουν γι την Τελωνεική Ένωση, προστίθετι κι η ελεύθερη μετκίνηση των πργωγικών συντελεστών, εργσίς κι κεφλίου, νάμεσ στις χώρες που την ποτελούν. Επιδιώκετι, επίσης, η δημιουργί κοινών κνόνων κι πολιτικών πένντι στη μετκίνηση πργωγικών συντελεστών πό Τρίτες χώρες. 24

25 4. Οικονομική Ένωση (Economic Union): Εκτός π ότι ισχύει στην Κοινή Αγορά, επιδιώκετι υψηλού βθμού συντονισμός κι ενρμόνιση των πλέον σημντικών τομέων της οικονομικής πολιτικής όπως π.χ. νομισμτική πολιτική, δημοσιονομική πολιτική, βιομηχνική πολιτική, πολιτική μετφορών κ.λπ. Εκτός πό τις πολιτικές στο εσωτερικό, νπτύσσετι κι κοινή εμπορική πολιτική πένντι σε Τρίτες χώρες η οποί φορά γθά, υπηρεσίες κι πργωγικούς συντελεστές. 5. Νομισμτική Ένωση (Monetary Union): Προϋποθέτει έν περισσότερο υψηλό βθμό κι δημιουργεί συνλλγμτικές ισοτιμίες κι πλήρη μεττρεψιμότητ των νομισμάτων των κρτών-μελών της Ευρωπϊκής Ένωσης ή επιβάλλει έν κοινό νόμισμ το οποίο κυκλοφορεί ελεύθερ στις χώρες της. 6. Πλήρη Οικονομική Ολοκλήρωση (Full Economic Union): Έχει ως ποτέλεσμ την πλήρη οικονομική ενοποίηση κι ολοκλήρωση των οικονομιών των χωρών που συμμετέχουν στην οικονομική ολοκλήρωση. Υπάρχει ενιί οικονομική πολιτική στους σημντικότερους τομείς, η οποί γίνετι πό κοινοτικά όργν κι όχι πό εθνικά όργν, σν ν πρόκειτι γι μι χώρ. Λόγω του μεγάλου ριθμού των τομέων πολιτικής που ενοποιούντι κι της δημιουργίς υπερεθνικών οργάνων κι θεσμών με ρμοδιότητες κι εξουσίες που πρχωρούντι πό τις Εθνικές Κυβερνήσεις, των οποίων οι ποφάσεις είνι δεσμευτικές γι τ κράτη-μέλη που συμμετέχουν, η Πολιτική Ένωση είνι με τη μορφή Ομοσπονδίς. 25

26 Όπως νφέρει ο Molle (1991, p.13) μετά τις τρεις πρώτες μορφές-στάδι (δηλδή Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου ή Ελευθέρων Συνλλγών, Τελωνεική Ένωση κι Κοινή Αγορά) οικονομικής ολοκλήρωσης επιτυγχάνετι η ενοποίηση κι η ολοκλήρωση της γοράς. Οι μορφές-στάδι έχουν σχέση με τη κλσική πρκτική κι ντίληψη του ελευθέρου εμπορίου, ενώ με τις υπόλοιπες μορφές-στάδι επιτυγχάνετι η ενοποίηση των πολιτικών. Έν χρκτηριστικό των οικονομικών ενώσεων κι της διδικσίς ολοκλήρωσης ποτελεί το γεγονός, ότι ενώ κτργούν τους περιορισμούς κι τις δικρίσεις στο μετξύ τους εμπόριο, δημιουργούν κοινούς εξωτερικούς περιορισμούς κι δικρίσεις πένντι σε Τρίτες Χώρες. Συνδυάζουν τη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου νάμεσ στ κράτη-μέλη, με τον προσττευτισμό πένντι στις Τρίτες Χώρες κι τον υπόλοιπο κόσμο. Λόγω του διπλού υτού χρκτήρ των οικονομικών ενώσεων, προκύπτουν τόσο θετικές όσο κι ρνητικές επιπτώσεις στο επίπεδο ευημερίς των μελών τους, Με τη συμμετοχή σε μι οικονομική ένωση κι ότν υτή βρίσκετι σε εξελιγμένη μορφή, ιδιίτερ ότν έχει δημιουργήσει υπερεθνικά όργν κι θεσμούς, φίνετι πως μι χώρ, κυρίως ότν είνι μικρή, χάνει σημντικό μέρος πό την εθνική της κυριρχί. Το επιχείρημ γι την πώλει της εθνικής κυριρχίς είνι πό τ πιο δημοφιλή όσων είνι ντίθετοι σε μι τέτοι συμμετοχή. Η λληλεξάρτηση κι η συμμετοχή στη πγκόσμι γορά είνι νπόφευκτη εξέλιξη στην σημερινή οικονομική πργμτικότητ, προκειμένου μι χώρ ν συνεχίσει τη βελτίωση του βιοτικού της επιπέδου. Η συμμετοχή στην οικονομική ένωση, ποτελεί έν τρόπο λληλεξάρτησης με την πγκόσμι οικονομί σε σχέση με ένν άλλον. Επίσης η δημιουργί υπερεθνικών θεσμών, σημίνει συμμετοχή σε κοινές ποφάσεις κι μεγλύτερες δυντότητες επιρροής μέσω της οικονομικής ένωσης γι τις μικρές χώρες, π ότι ν υτές ήτν έξω π υτήν. 26

27 Η θεωρί των Τελωνεικών Ενώσεων. Η θεωρί της Διεθνούς Οικονομικής Ολοκλήρωσης στηρίζετι στη θεωρί του Διεθνούς Εμπορίου. Το τμήμ που φορά τη θεωρί των Τελωνεικών Ενώσεων ποτελεί σχετικά νέο κλάδο στην οικονομική σκέψη κι είνι προέκτση της θεωρίς των Δσμών, η οποί ποτελεί σημντική θέση στη θεωρί του Διεθνούς Εμπορίου. Εφρμόζετι σε έν σύστημ όπου εισάγετι το στοιχείο της δικριτικής μετχείρισης των διάφορων χωρών, όπου γι μι ομάδ χωρών κτργούντι οι δσμοί κι οι δικρίσεις στο μετξύ τους εμπόριο, ενώ γι άλλες συνεχίζουν ν ισχύουν. Οι οικονομικές ενώσεις συνδυάζουν τη φιλελευθεροποίηση με το προσττευτισμό. Φιλελευθεροποίηση κι προώθηση του εμπορίου στο εσωτερικό της ένωσης, προσττευτισμός κι εμπόδι στο εμπόριο με Τρίτες χώρες. Το σύστημ της προστσίς δσμών, μπορεί ν επιβάλλει δικρίσεις μετξύ γθών ότν επιβάλλει διφορετικά ποσοστά εισγωγικών δσμών νάλογ με το προϊόν ή ότν επιβάλλει διφορετικούς δσμούς γι το ίδιο προϊόν νάλογ με τη χώρ προέλευσης. Λόγω του διπλού χρκτήρ των οικονομικών ενώσεων, το τελικό ποτέλεσμ δεν είνι πλήρως προκθορισμένο. 27

28 Σττικές επιδράσεις της Τελωνεικής Ένωσης: Η Τελωνεική Ένωση ποτελεί μι πό τις βσικές μορφές οικονομικής ολοκλήρωσης. Η ύπρξή της στηρίζετι σε δύο βσικές προϋποθέσεις: ) την κτάργηση όλων των δσμών μετξύ των χωρών που συμμετέχουν κι β) τη θέσπιση ενός κοινού εξωτερικού με τις Τρίτες χώρες. Οι θετικές επιδράσεις, προέρχοντι πό τη κτάργηση των δσμών κι των περιορισμών στο εσωτερικό της ένωσης, που έχει σν συνέπει την ενίσχυση κι δημιουργί νέου εμπορίου μετξύ των κρτών-μελών, χωρίς την κτάργηση των εισγωγών πό Τρίτες χώρες. Αυτό προκλείτι πό την ντικτάστση ή μεττόπιση πό τον μη ποτελεσμτικό πργωγό υψηλού κόστους που βρίσκετι στην Ένωση, προς τον ποτελεσμτικό πργωγό χμηλού κόστους που βρίσκετι επίσης μέσ σε υτή. Στο γεγονός υτό που ονομάζετι Δημιουργί Εμπορίου (Trade Creation) οφείλοντι οι θετικές επιδράσεις που προκύπτουν σν συνέπειες της πελευθέρωσης του εμπορίου που πργμτοποιείτι στο εσωτερικό της Ένωσης. Οι ρνητικές επιδράσεις προέρχοντι πό την ύπρξη της δεύτερης προϋπόθεσης της Τελωνεικής Ένωσης, δηλδή είνι συνέπει του προσττευτισμού κι των περιορισμών στο Εμπόριο με τις Τρίτες χώρες. Το γεγονός υτό, που οδηγεί στην ντικτάστση του χμηλού κόστους πργωγού που βρίσκετι έξω πό την Ένωση, με υψηλού κόστους πργωγού που βρίσκετι μέσ στην Ένωση, ονομάζετι Μετστροφή Εμπορίου (Trade diversion). Λόγω της μετστροφής του εμπορίου, τ κράτη-μέλη της Ένωσης, γοράζουν μετξύ τους υτά που πριν γόρζν πό Τρίτες χώρες. 28

29 Δυνμικές επιδράσεις της Τελωνεικής Ένωσης. Οι δυνμικές επιδράσεις προέρχοντι κι είνι ποτέλεσμ του μεγάλου μεγέθους γοράς που δημιουργείτι, σε συνδυσμό με τον ντγωνισμό. Η πομάκρυνση του μικρού μεγέθους γοράς, οδηγεί στη δημιουργί μις μεγάλης γοράς, στ πλίσι της οποίς μπίνουν σε κίνηση νέες δυνάμεις κι μηχνισμοί νάπτυξης. Οι ευνοϊκές επιπτώσεις πό την υξνόμενη έντση του ντγωνισμού, δεν περιορίζοντι μόνο στις τιμές κι τ κόστη, λλά προωθείτι η τεχνολογική πρόοδος, υξάνοντι οι επιλογές του κτνλωτή, βελτιώνετι η ποιότητ των γθών κι υπηρεσιών κι επιβάλλετι μι περισσότερο ποτελεσμτική οργάνωση των επιχειρήσεων. Η δημιουργί της μεγάλης γοράς, κθιστά δυντή την νάπτυξη οικονομιών κλίμκς σε περισσότερες επιχειρήσεις. Η πργωγή σε μεγάλη κλίμκ νλμβάνετι κι είνι κερδοφόρ, ότν δισφλίζετι η πρόσβση σε μεγάλη γορά. Μόνο τότε επιτυγχάνετι ξιοποίηση των τεχνολογιών εκείνων στις ντίστοιχες επιχειρήσεις κι κλάδους πργωγής, που δημιουργούν υξνόμενες ποδόσεις κλίμκς. Η εκμετάλλευση των οικονομιών έχει σν συνέπει τη μείωση του κόστους πργωγής, τις χμηλότερες τιμές γι τους κτνλωτές, λόγω της πργωγής σε μεγάλη κλίμκ κι της εξειδίκευσης που υτή συνεπάγετι. Η δυντότητ γι θετικές οικονομίες κλίμκς που δημιουργείτι πό το μεγάλο μέγεθος γοράς, μπορεί ν οδηγήσει στη περίπτωση δύο χωρών, στην νάληψη της πργωγής πό μι χώρ με συνέπει τη μείωση του κόστους πργωγής πό τον πράγοντ υτό. Στη μεγάλη γορά, η έντση του ντγωνισμού υποχρεώνει τους πργωγούς σε μείωση του κόστους, πιο επιθετική πολιτική πωλήσεων, έρευν κι προώθηση νέων προϊόντων. Κάνει δυντή τη μη πληθωριστική οικονομική νάπτυξη. Ο συνδυσμός των πργόντων επιβάλει σε πολλούς κλάδους της οικονομίς τη δημιουργί μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων κι πργμτοποιείτι είτε μέσω της νάπτυξης κι επέκτσης των υπρχόντων, είτε μέσω εξγορών κι συγχωνεύσεων με άλλες, με συνέπει την εκτόπιση κι κλείσιμο των ποτελεσμτικών πό τις ποτελεσμτικές (δημιουργική κτστροφή). 29

30 Μκροχρόνι, η δημιουργί του μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων κι οι συγκεντρώσεις στους διάφορους κλάδους στη νέ μεγάλη γορά ν μη οδηγούν σε εξσθένιση του ντγωνιστικού περιβάλλοντος κι μείωση των ευνοϊκών επιδράσεων, πιτείτι η συνεχής εποπτεί κι πρκολούθηση της γοράς μέσω του κτάλληλου θεσμικού πλισίου που θεσπίζει μι κοινή πολιτική ντγωνισμού. Οι μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, έχουν μεγάλη δύνμη ν διπργμτεύοντι, στθερές θέσεις στην γορά, μεγλύτερες δυντότητες σε ότι φορά το δνεισμό κι τις προμήθειές τους, τη χρημτοδότηση της έρευνς κι νάπτυξης των νέων τεχνολογικών μεθόδων κι προϊόντων, κθώς κι την τχύτερη κι ποτελεσμτικότερη εφρμογή τους στην πργωγική διδικσί. Γι την ντιμετώπιση του ντγωνισμού κι την εκμετάλλευση των νέων ευκιριών κι πλεονεκτημάτων που προσφέρει η μεγάλη γορά, οι επιχειρήσεις υποχρεώνοντι στην πργμτοποίηση νέων επενδύσεων, ευνοϊκές επιπτώσεις στην πσχόληση κι το εισόδημ. Βελτιώνετι η ποιότητ των επενδύσεων, οι οποίες πργμτοποιούντι με κριτήρι κόστους, συνθήκες κι πιτήσεις γοράς που επικρτούν σε ολόκληρη την Ένωση. Ανγκί είνι κι η δημιουργί βιομηχνικών κέντρων κι ζωνών, στ πλίσι των οποίων δημιουργούντι οι εξωτερικές οικονομίες κι η εξειδίκευση, που μειώνουν το κόστος πργωγής. Η μεγάλη γορά ενισχύει κι τις επενδύσεις σε έργ υποδομής, όπως γι πράδειγμ στις επικοινωνίες κι μετφορές, οι οποίες βοηθούν στην ποτελεσμτικότητ κι νάπτυξη. Αξίζει ν νφερθεί η επίδρση στην επιχειρημτική συμπεριφορά κι το κλίμ. Στη μεγάλη γορά μειώνοντι οι κίνδυνοι κι η βεβιότητ των επιχειρημτικών πρωτοβουλιών, ποκτάτι μεγλύτερη ευκινησί κι νεξρτησί πό εξελίξεις κι ποφάσεις σε τοπικό κι εθνικό επίπεδο. 30

31 Τέλος, η μεγλύτερη δικίνηση κι διάδοση ιδεών, τεχνολογίς κι γνώσεων, σε συνδυσμό με τη μεγλύτερη δυντότητ επιλογής του τόπου εγκτάστσης γι πρόσωπ κι επιχειρήσεις, κθώς κι τον εντεινόμενο ντγωνισμό, ποτελεί μι διρκή πίεση γι εκσυγχρονισμό κθυστερημένων πργωγικών κι δυνμικών δομών. Η προυσί ή η πουσί των επιδράσεων υτών, η έκτση κι το μέγεθός τους, το οποίο εξρτάτι πό το βθμό οικονομικής ολοκλήρωσης της Ένωσης, κθορίζει τ νμενόμεν οφέλη που είνι η ύξηση της πργωγικότητς κι της κοινωνικής ευημερίς, κθώς κι την τελική πάντηση στο ερώτημ γι το βθμό επιτυχίς ή μη της Τελωνεικής Ένωσης ή όποις άλλης μορφής οικονομικής ολοκλήρωσης. 31

32 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ: Εισγωγή: Από τη διάσκεψη κορυφής της Χάγης το 1969 είχε δημιουργηθεί η ιδέ της οικονομικής κι νομισμτικής ένωσης, μετξύ των δέκ τότε μελών της Ένωσης. Τ σχέδι κυρώθηκν το 1971 λόγω της ενεργεικής κρίσης. Ξνά έγινν προσπάθειες κι το 1979 τέθηκε σε ισχύ το Ευρωπϊκό Νομισμτικό Σύστημ κι η Ευρωπϊκή Νομισμτική Μονάδ, το ecu. Το σύστημ πρ όλο ότι λειτούργησε ικνοποιητικά κι πρόσφερε σημντικά στη νομισμτική στθερότητ του ευρωπϊκού οικοδομήμτος στη δεκετί του 1980, δεν ντποκρίνοντν στις πργμτικές πιτήσεις μις ληθινής οικονομικής κι νομισμτικής ένωσης. Το θέμ επνήλθε τον Ιούνιο του 1988, ότν οι ρχηγοί των κρτών-μελών κι των κυβερνήσεων νέθεσν σε επιτροπή υπό τον Jdelors την μελέτη του θέμτος κι των σχετικών προτάσεων. Κτάληξη υτών των προσπθειών ποτέλεσε η Συνθήκη του Μάστριχ, η οποί προβλέπει την ολοκλήρωση της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης (ΟΝΕ) έως τη 1 η Ινουρίου του 1999 με την εισγωγή κοινού νομίσμτος. Η Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση ποφσίστηκε ν ολοκληρωθεί σε τρί στάδι κι τ βσικά της χρκτηριστικά είνι η κυκλοφορί του ενιίου νομίσμτος (ευρώ), η δημιουργί της Ευρωπϊκής Κεντρικής Τράπεζς (ΕΚΤ) κι η ενιί νομισμτική κι συνλλγμτική πολιτική γι το ευρώ, που θ κθορίζοντι σε κοινοτικό επίπεδο. Τ κράτη-μέλη δεν εντάσσοντι υτόμτ στην Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση, λλά μόνο ν πληρούν ορισμέν οικονομικά κριτήρι, όπως γι πράδειγμ το ποσοστό του πληθωρισμού, το δημοσιονομικό έλλειμμ κι το ύψος των μκροπρόθεσμων επιτοκίων. 32

33 Τ τρί στάδι της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης: Τον Ιούνιο του 1988 το Ευρωπϊκό Συμβούλιο επιβεβίωσε το στόχο της στδικής υλοποίησης της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης κι νέθεσε σε μι επιτροπή, υπό την προεδρί του Delors, ν μελετήσει κι ν προτείνει συγκεκριμέν στάδι, τ οποί θ οδηγήσουν στην Ένωση. Η Επιτροπή ποτελείτι πό τους Διοικητές των Εθνικών Κεντρικών Τρπεζών της τότε Ευρωπϊκής Κοινότητς, τον Alexandre Lamfalussy, ο οποίος είχε τη θέση του Γενικού Διευθυντή της Τράπεζς των Διεθνών δικνονισμών, τον Niels Thygesen, ο οποίος είνι κθηγητής οικονομικών στη Δνί κι τον Miguel Boyer, ο οποίος ήτν πρόεδρος της Banco Exterior de Espana. Αποτέλεσμ των εργσιών υτής της Επιτροπής ήτν η <<έκθεση Delors>>, σύμφων με την οποί η Οικονομική κι Νομισμτική Ένωση θ πρέπει ν επιτευχθεί σε τρί στάδι: 1 ο Στάδιο: Άρχισε την 1 η Ιουλίου 1990 κι έληξε στις 31 Δεκεμβρίου του Το στάδιο υτό περιλμβάνει τη Συμμετοχή στο Μηχνισμό Συνλλγμτικών Ισοτιμιών, τη Συντονισμένη προσπάθει βελτίωσης σύγκλισης οικονομικής πολιτικής, την πελευθέρωση της κίνησης κεφλίων κι την υξημένη συνεργσί μετξύ των Κεντρικών Τρπεζών. 2 ο Στάδιο: Άρχισε την 1 η Ινουρίου 1994 κι έληξε στις 31 Δεκεμβρίου Στη διάρκει υτή έχουμε την ίδρυση του Ευρωπϊκού Νομισμτικού Ινστιτούτου (ΕΝΙ), που κθοδηγεί την Ευρωπϊκής Κεντρική Τράπεζ κι το οποίο συντονίζει τη νομισμτική πολιτική της Ευρωπϊκής Ένωσης. Ενίσχυση Οικονομικής Σύγκλισης. Απγόρευση της χρημτοδότησης των Δημοσίων ελλειμμάτων πό τις Κεντρικές Τράπεζες. Αυστηρότερο συντονισμό Δημοσιονομικής κι Νομισμτικής Πολιτικής. Στις 14 Νοεμβρίου 1995, το Ευρωπϊκό Νομισμτικό Ινστιτούτο υποβάλει την έκθεσή του γι τη μετάβση στο Ενιίο Νόμισμ. Στο ευρωπϊκό Συμβούλιο της Μδρίτης, 15 κι 16 Δεκεμβρίου του 1995, ποφσίζετι η τελική φάση κι διδικσί ένρξης της Οικονομικής κι Νομισμτικής Ένωσης, ενώ δίνετι το όνομ στο Ενιίο Νόμισμά του, είνι το <<ευρώ>>. 33