Ο ΙΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ (HPV) ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Θ. Αγοραστός Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Α.Π.Θ. Δ Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: Η μέχρι χθες κατάσταση Φυσιολογικές συνθήκες Απαρχή της νόσου Υποκλινική νόσος Κλινική νόσος Προχωρημένη νόσος Τεστ Παπανικολάου Πρωτογενής πρόληψη Δευτερογενής πρόληψη
Τεστ Παπανικολάου (Pap test) Κύριες αιτίες σχετικής αποτυχίας: 1. Χαμηλή ευαισθησία της μεθόδου 2. Χαμηλή κάλυψη του πληθυσμού
Καρκίνος τραχήλου μήτρας: Ο δεύτερος συχνότερος γυναικείος καρκίνος στον κόσμο! Νέες περιπτώσεις το 2000 Ευρώπη 64,895 Παγκοσμίως 470,600 Θάνατοι το 2000 < 9.4 < 17.2 < 23.6 < 33.7 Ευρώπη 28,548 Παγκοσμίως 230,000 < 82.6 Age standardiseed incidence per 100,000 person years Στην Ευρώπη, ~40 γυναίκες πεθαίνουν κάθε μέρα από καρκίνο του τραχήλου! GLOBOCAN2000
Καθηγητής Harald zur Hausen Nόμπελ Ιατρικής 2008 Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus HPV) ΗPV: Ο απαραίτητος αιτιολογικός παράγων για την δημιουργία καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας
Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων Τι προκαλεί ο ιός; ΓΥΝΑΙΚΕΣ Κακοήθη νοσήματα Καρκίνο τραχήλου μήτρας Καρκίνο αιδοίου Καρκίνο κόλπου Καρκίνο πρωκτού Καρκίνο λάρυγγα,φάρυγγα, στοματικής κοιλότητας ΑΝΔΡΕΣ Κακοήθη νοσήματα Καρκίνος πέους Καρκίνος πρωκτού Καρκίνο λάρυγγα,φάρυγγα, στοματικής κοιλότητας Καλοήθη νοσήματα Γεννητικά κονδυλώματα Θηλωμάτωση λάρυγγα Καλοήθη νοσήματα Γεννητικά κονδυλώματα Θηλωμάτωση λάρυγγα
ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ: Η σημερινή κατάσταση Φυσιολογικές συνθήκες Απαρχή της νόσου Υποκλινική νόσος Κλινική νόσος Προχωρημένη νόσος HPV Εμβόλιο Πρωτογενής πρόληψη Τεστ Παπανικολάου Δευτερογενής πρόληψη
Οι ογκογόνοι τύποι που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, παγκοσμίως Αθροιστικό ποσοστό 16 53.5 53.5% 18 17.2 70.7% 45 31 33 6.7 2.9 2.6 77.4% 80.3% 82.9% HPV τύπος 52 58 35 2.3 2.2 1.4 85.2% 87.4% 88.8% 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ανά HPV τύπο % Muňoz N, et al. Int J Cancer 2004; 111:278 285.
ΝΕΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ HPV-ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ Προστασία γυναικών με προηγούμενη μόλυνση από τους τύπους του εμβολίου, από το να ξαναεμφανίσουν νόσο από τους ίδιους τύπους (Olsson et al, Hum Vaccin,, 2009) Προστασία γυναικών που υποβλήθηκαν σε κωνοειδή εκτομή τραχήλου από το να εμφανίσουν υποτροπή της νόσου (Joura Joura,, 2009)
ΔΙΑΣΤΑΥΡΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Κατά την διάρκεια των μελετών των εμβολιασμένων γυναικών παρατηρήθηκαν, πέραν της αναμενόμενης προστασίας από τις 16/18-σχετιζόμενες αλλοιώσεις, σχετικά υψηλά ποσοστά διασταυρούμενης προστασίας και εναντίον των υπολοίπων HPV τύπων των γενών Α7 7 (39/45/59) και Α9 9 (31/33/35/52/58). Έτσι, με τον εμβολιασμό εναντίον των HPV τύπων 16/18, το συνολικό ποσοστό προστασίας από προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνο του τραχήλου μπορεί - από αρχικά υπολογιζόμενο ~70% - να ανέλθει και άνω του 85%!
ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ Σχέση κόστους/οφέλους οφέλους! Ανοσοποίηση πεδίου! Koνδυλώματα Καρκίνοι πρωκτού, πέους, στοματοφάρυγγα MSM Ο HPV, ως σεξουαλικά μεταδιδόμενος, έχει σχέση και με τα δύο φύλα (ως μήνυμα δημόσιας υγείας) Gender solidarity (zur Hausen)
Προφίλ ασφάλειας του Gardasil σε κορίτσια και αγόρια ηλικίας 9 15 ετών σε σύγκριση με τις νέες γυναίκες Συμμετέχοντες που παρακολουθήθηκαν για ασφάλεια 14 Σύγκριση των ποσοστών ανεπιθύμητων ενεργειών (ΑΕ) σε ομάδες αγοριών, κοριτσιών και νέων γυναικών Περιστατικά (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 AE σχετιζόμενες με το εμβόλιο ΑΕ στο σημείο ένεσης σχετιζόμενες με το εμβόλιο Συστηματικές ΑΕ σχετιζόμενες με το εμβόλιο Κορίτσια Αγόρια Γυναίκες Σοβαρές ΑΕ Παρόμοια ποσοστά ανεπιθύμητων ενεργειών σε νέα κορίτσια και νέα αγόρια συγκριτικά με τις γυναίκες ηλικίας 16-23 ετών AE: ανεπιθύμητες ενέργειες Πληθυσμός κατά πρωτόκολλο, Ένεση Gardasil ή placebo την ημέρα 0, το μήνα 2 και το μήνα 6 Σύνοψη AE την περίοδο μελέτης, 1 15 ημέρες μετά τη λήψη δόσης Πληθυσμός που αναλύθηκε: Κορίτσια (n = 501), Αγόρια (n = 500), Γυναίκες (n = 497) Block SL et al. Pediatrics 2006;118:2135 2145.
Απρίλιος 2011 ~120.000.000 δόσεις HPV-εμβολίου έχουν δοθεί μέχρι σήμερα παγκοσμίως, χωρίς καμία σοβαρή παρενέργεια
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV Ο δρόμος του φόβου.
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV The real life.(the story of Jade Goody)
Σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση!
H EΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΓΡΙΠΗΣ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ HPV 16.000 14.000 HPV - AΓΟΡΑ ΣΕ ΔΟΣΕΙΣ Μείωση περίπου 50-55 % 12.000 10.000 U N ITS 8.000 6.000 2009 4.000 2.000 0 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ Μ ΆΡΤΙΟΣ ΑΠΡΊΛΙΟΣ Μ ΆΙΟΣ ΙΟΎΝΙΟΣ ΙΟΎΛΙΟΣ ΑΎΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΈΜ ΒΡΙΟΣ ΟΚΤΏΒΡΙΟΣ ΝΟΈΜ ΒΡΙΟΣ ΔΕΚΈΜ ΒΡΙΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ IMS DATA
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV «Από πού ενημερωθήκατε για το εμβόλιο κατά του HPV;» 30% 35% Η τηλεόραση και οι γιατροί είναι οι κύριες πηγές πληροφόρησης των γυναικών για το εμβόλιο κατά του HPV
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV «Θα δεχόσασταν να εμβολιαστείτε;» 90% 2005-2008: 2008: υψηλή (85-90%) αποδοχή του εμβολίου. 60% 2009-2010: 2010: χαμηλότερη (60-65%) 65%) αποδοχή του εμβολίου. HPV εμβόλιο
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV «Γιατί δεν θα δεχόσασταν να εμβολιαστείτε;» 80% 45% 45% 15% Ο φόβος για παρενέργειες αυξήθηκε δραματικά και έγινε η κύρια αιτία άρνησης
Αποδοχή του εμβολίου κατά του HPV «Θα δεχόσασταν να εμβολιαστείτε;» «Αν όχι, γιατί;» HPV εμβόλιο HPV εμβόλιο
100% Κάλυψη του πληθυσμού με HPV εμβολιασμό σε ευρωπαϊκές χώρες με καταβολή του κόστους του εμβολίου από την κυβέρνηση 90% National tender 80% 70% 60% 50% 12 13yr 78% Reimbursement 14 23yr Reimbursement 70% 12 17yr 64% Regional tenders Reimbursement 12 13yr 12 18yr 60% 59% 40% 30% 20% 10% 0% Reimbursement 16 26yr 17% UK France Germany Italy Belgium Greece
HPV RELATED CANCERS IN WOMEN 530,000 NEW CASES PER YEAR CERVICAL VULVA VAGINA ANAL ORAL/LARYNX ORO-PHARYNX OTHER 95-98 % of the cases 30-35 % of the cases 65-90 % of the cases >80 % of the cases (both sexes) ~24 % of the cases (both sexes) ~ 36 % of the cases (both sexes) conjunctiva; ungueal bed anecdotal Muñoz, Castellsagué et al., Vaccine 2006 @iconcologia.net
HPV ΣΕ HPV ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΟΡΓΑΝΟ Σχετιζόμενος με τον HPV 16/18 31 45 33 52 ΑΙΔΟΙΟ Wb ΑΙΔΟΙΟ SQ 75% 5 10% 80% Κάποιο ποσοστό Κάποιο ποσοστό?? ΚΟΛΠΟΣ 65 90% 50 % Κάποιο ποσοστό Κάποιο ποσοστό HPV 35 / 59 ΠΕΟΣ 40% 63 % Κάποιο ποσοστό Κάποιο ποσοστό?? ΠΡΩΚΤΟΣ 80% 92% Κάποιο ποσοστό Κάποιο ποσοστό ΣΤΟΜΑ ΣΤΟΜΑΤΟΦΑΡΥΓΞ 36% 24% 89% 95%
ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ Φυσιολογικές συνθήκες Απαρχή της νόσου Υποκλινική νόσος Κλινική νόσος Προχωρημένη νόσος HPV Εμβόλιο HPV DNA test Τεστ Παπανικολάου Πρωτογενής πρόληψη Δευτερογενής πρόληψη
Ευαισθησία της κυτταρολογίας για την ανίχνευση CIN2+ (όλες οι ηλικίες) HART Tuebingen Hannover Jena French Public French Private Seattle Canada CIN 2+ Combined 0% 10% 30% 50% 70% 90% 100% Cytology Positivity
Ευαισθησία του HPV Test για την ανίχνευση CIN2+ (όλες οι ηλικίες) HART Tuebingen Hannover Jena French Public French Private Seattle Canada Combined CIN 2+ 0% 10% 30% 50% 70% 90% 100% HPV Positivity
HPV testing ως μέθοδος πληθυσμιακού ελέγχου Λιγότερο εκτεθειμένο σε ανθρώπινα λάθη Πιο ευαίσθητο στην ανίχνευση CIN2+ Πιο ασφαλές για την γυναίκα Επιτρέπει την διεύρυνση των χρονικών μεσοδιαστημάτων μεταξύ δύο εξετάσεων Θα οδηγήσει σε ελάττωση του κόστους Συνολικά θα οδηγήσει στην βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του πληθυσμιακού ελέγχου (screening)
Proposed New Screening Algorithm (Cuzick) Women aged 25-64 y HPV Test Negative Normal 5 Year Recall Normal or Borderline HPV & Cytology Positive Cytology Mild Colposcopy Cyto Neg HPV Neg Normal 5 Year Recall at 6-12 months HPV Pos & Cyto < Mild HPV Neg & Cyto Borderline HPV & Cytology at 6-12 months Cyto Mild Colposcopy
HPV testing ως μέθοδος πληθυσμιακού ελέγχου ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ! Oργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου Ενημέρωση Εγρήγορση Πρόσβαση Χαμηλό κόστος Δεδομένου ότι η διαδικασία λήψης του HPV test είναι ακριβώς η ίδια με αυτήν του Pap test, γιατί η Ελληνίδα που δεν προσέρχεται τακτικά για να κάνει το Pap test θα προσέλθει για να κάνει το HPV test; Μήπως υπάρχει κάποια εναλλακτική λύση;
Πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου Αξιολόγηση κόστους (Diaz, de Sanjose,, Bosch, Goldie et al, IνδίαI νδία,, 2008) Mέση ελάττωση στον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου κατά την διάρκεια της ζωής (Υπόθεση κάλυψης 70% ) Μόνο Screening (3x/δια βίου) 21-33% HPV16/18 εμβολιασμός 44% Εμβολ.+ Pap test (3x/δια βίου) 56% Εμβολ.+ HPV DNA test (2x/δια βίου) 63%
Προσεχές μοντέλο πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου Εμβολιασμός όλων όλων των κοριτσιών και γυναικών ηλικίας 9-15 ετών Έλεγχος από ηλικία 25 ετών και ανά 3-5ετία με HPV test Επί θετικού HPV test Pap test ή (+/- Κολποσκόπηση)
HPV εμβόλιο & HPV test Κύριοι και καθοριστικοί παράγοντες της ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
«Είναι δική μας η ευθύνη, αυτών που ασχολούμαστε με την σύγχρονη βιοϊατρική έρευνα, να μεταφράσουμε τις εντυπωσιακές επιστημονικές εξελίξεις, των οποίων είμαστε μάρτυρες, σε παράγοντες βελτίωσης της υγείας του λαού» Elias A. Zerhouni, Director,, US National Institutes of Health