1 Ελληνική Δημοκρατία Σεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Κλινικι Άςκθςθ ςτθ Λογοπακολογία 4 Ενότθτα 1: Διαγνωςτικζσ & Θεραπευτικζσ Προςεγγίςεισ ςε Διαταραχζσ Επικοινωνίασ ςτθν Αφαςία-1 Σαφιάδθσ Διονφςιοσ
2 Ανοιχτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Σμιμα Λογοκεραπείασ Κλινικι Άςκθςθ ςτθ Λογοπακολογία 4 Ενότθτα 1: Διαγνωςτικζσ & Θεραπευτικζσ Προςεγγίςεισ ςε Διαταραχζσ Επικοινωνίασ ςτθν Αφαςία-1 Σαφιάδθσ Διονφςιοσ Εργαςτθριακόσ υνεργάτθσ Ιωάννινα, 2015
Άδειεσ Χριςθσ Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 3 3
4 Χρθματοδότθςθ Σο ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Σαμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Σο ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο TEI Ηπείρου» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα.
κοποί ενότθτασ Αναφορά ςτθν κλινικι εικόνα των διαταραχϊν ςτθν αφαςία και διαφορικι διάγνωςθ από άλλεσ λογοπακολογικζσ διαταραχζσ. 5 5
Περιεχόμενα ενότθτασ Ειςαγωγι Είδθ Αφαςίασ Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία Διαταραχζσ του Προφορικοφ Λόγου Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου Αγνωςίεσ Εκπαιδευτικά Βίντεο 6 6
Ειςαγωγι 7
Ειςαγωγι (1 από 4) Παρόλο που θ αφαςία εξαρτάται από τθν περιοχι που εντοπίηεται θ βλάβθ ςτον εγκζφαλο, τθν ακριβι κζςθ, τθν δριμφτθτα τθσ βλάβθσ και τον τφπο τθσ, δεν υπάρχει τζλεια αντιςτοιχία αυτϊν των παραμζτρων. Οφτε κάκε βλάβθ ςτον εγκζφαλο οδθγεί ςε αφαςία. Βλάβθ ςτον εγκζφαλο μπορεί να προκαλζςει τθν απϊλεια κινθτικισ ι αιςκθτικισ λειτουργίασ, διαταραχζσ μνιμθσ, φτωχι κρίςθ ενϊ θ γλϊςςα μπορεί να παραμζνει άκικτθ. 8 8
Ειςαγωγι (2 από 4) Ο Darley (1982) ορίηει τθν αφαςία ωσ διαταραχι, αποτζλεςμα βλάβθσ του εγκεφάλου, τθσ ικανότθτασ για τθν ερμθνεία και τθν διατφπωςθ των γλωςςικϊν ςυμβόλων, ποικιλομορφία ςτθν απϊλεια ι τθν μείωςθ τθσ αποδοτικότθτασ ςε ςχζςθ με τθν ικανότθτα να κωδικοποιθκοφν και να αποκωδικοποιθκοφν τα κυριότερα ςυμβατικά γλωςςικά ςτοιχεία. 9 9
Ειςαγωγι (3 από 4) Η ζναρξθ τθσ αφαςίασ είναι αιφνίδια. υνικωσ εμφανίηεται ςε ανκρϊπουσ που δεν ζχουν κανζνα προθγοφμενο ιςτορικό δυςκολιϊν ομιλίασ και γλϊςςασ. Η βλάβθ ι το τραφμα αφινει μια περιοχι του φλοιϊδουσ ιςτοφ, ανίκανθ να λειτουργιςει όπωσ λειτουργοφςε πριν. 10 1
Ειςαγωγι (4 από 4) Η Αφαςία που προκαλείται από τθν καταςτροφι των φλοιωδών κζντρων για τθ γλώςςα. Σρία από τα πιο κοινά ςφνδρομα αφαςίασ (αφαςία Broca, αφαςία Wernicke, φαιρικι αφαςία) προκαλοφνται από βλάβθ ςτισ φλοιϊδεισ περιοχζσ που κεωροφνται ςθμαντικζσ για τθ κατανόθςθ, τθ ςφνκεςθ και τθν παραγωγι τθσ γλϊςςασ. Αυτζσ οι περιοχζσ βρίςκονται ςτο κυρίαρχο θμιςφαίριο ςτισ περιοχζσ που αντιπροςωπεφουν τθ γλϊςςα και τροφοδοτοφνται από τθ μζςθ εγκεφαλικι αρτθρία. 11 1
Είδθ Αφαςίασ 1
Είδθ Αφαςίασ (1 από 11) Η αφαςία Broca αναφζρεται μερικζσ φορζσ και με άλλουσ όρουσ όπωσ αφαςία ζκφραςθσ, κινθτικι αφαςία και πρόςκια αφαςία Οι αςκενείσ με αφαςία Broca ζχουν ςοβαρζσ δυςκολίεσ ςτθ ροι του λόγου. Μιλοφν ςαν οι προγραμματιςμζνεσ κινιςεισ για τθν ομιλία να μθν μποροφν να εκτελεςτοφν. Οι λζξεισ παράγονται αργά και κοπιωδϊσ. (Goodglass & Kaplan, 1983) 13 1
Είδθ Αφαςίασ (2 από 11) Οι αςκενείσ με αφαςία Wernicke βαριάσ μορφισ αποτυγχάνουν να κατανοιςουν ακόμα και τα πιο απλά προφορικά ι γραπτά λεκτικά μθνφματα. Οι αςκενείσ με αφαςία Wernicke ιπιου ι μζτριου τφπου καταλαβαίνουν ςυνικωσ το γενικό νόθμα των ςυνομιλιϊν αλλά χάνουν τισ λεπτομζρειεσ. (Goodglass, 1993). 14 1
Είδθ Αφαςίασ (3 από 11) Κάποιοι αςκενείσ με ςφαιρικι αφαςία βαριάσ μορφισ απαντοφν προφορικά με ναι ι όχι ςε ερωτιςεισ ςχετικζσ με τθν οικογζνεια τουσ, με προςωπικζσ πλθροφορίεσ ι με πρόςφατεσ εμπειρίεσ που είχαν, όμωσ δεν ζχουν πολλζσ πικανότθτεσ να καταφζρουν να ανταποκρικοφν ςε όλα τα επίπεδα προφορικοφ λόγου (Goodglass, Kaplan, και Barresi, 2001). 15 1
Είδθ Αφαςίασ (4 από 11) οβαρά αφαςικά ςφνδρομα προκαλοφνται από βλάβθ είτε μεμονωμζνα ςτισ ςυνδετικζσ οδοφσ που ςυνδζουν τθν περιοχι Wernicke με τθν περιοχι Broca είτε από βλάβθ ςτισ ςυνδετικζσ οδοφσ που ςυνδζουν τθν περιοχι Wernicke και τθν περιοχι Broca με τον υπόλοιπο εγκζφαλο. τθν αφαςία αγωγισ θ ςυνδετικι οδόσ που ςυνδζει τθν περιοχι Wernicke και τθν περιοχι Broca ζχει υποςτεί βλάβθ. 16 1
Είδθ Αφαςίασ (5 από 11) Η αφαςία αγωγισ, προκαλείται χαρακτθριςτικά από βλάβθ ςτον ανϊτερο κροταφικό λοβό, ςτον κατϊτερο βρεγματικό λοβό ι ςτθ νόςο του εγκεφάλου, αυτό ζχει ςαν αποτζλεςμα τον τραυματιςμό των τοξοειδϊν δεςμίδων αλλά και των περιοχϊν Wernicke και Broca. Σα χαρακτθριςτικά ςυμπτϊματα που κακορίηουν τθν αφαςία αγωγισ είναι θ καταφανείσ διαταραχζσ ςτθν επανάλθψθ και θ γλωςςικι κατανόθςθ που ςχετικά διατθρείται. 17 1
Είδθ Αφαςίασ (6 από 11) Η υποφλοιϊδθσ αφαςία, (κάποιεσ φορζσ τθν ονομάηουν και ςφνδρομο απομόνωςθσ) προκαλείται από βλάβθ ςτο κυρίαρχο εγκεφαλικό θμιςφαίριο, ενϊ θ κεντρικι περιοχι δεν υφίςταται βλάβθ (θ περιοχι Wernicke, θ περιοχι Broca και οι τοξοειδείσ δεςμίδεσ) αλλά διακόπτει τθν επικοινωνία (απομονϊνει) ολόκλθρθσ ι μζροσ αυτισ τθσ περιοχισ από τον υπόλοιπο εγκζφαλο. O Lichteim (1885) ονόμαςε αυτό που καλοφμε ςιμερα υποφλοιϊδθ αφαςία ι ςυνδετικι δυςφαςία. 18 1
Είδθ Αφαςίασ (7 από 11) Σα κφρια χαρακτθριςτικά που κακορίηουν τθν υποφλοιϊδθ κινθτικι αφαςία είναι θ εμφανϊσ μειωμζνθ παραγωγι του λόγου, θ καλι επανάλθψθ και θ καλι ακουςτικι κατανόθςθ. Η μειωμζνθ λεκτικι παραγωγι των αςκενϊν με υποφλοιϊδθ κινθτικι αφαςία φαίνεται να είναι ςυνζπεια τθσ ςυμμετοχισ των πρόςκιων μετωπιαίων λοβϊν. 19 1
Είδθ Αφαςίασ (8 από 11) Οι αςκενείσ με υποφλοιϊδθ αιςκθτθριακι αφαςία μιλοφν χωρίσ να πρζπει απαραίτθτα να τουσ παροτρφνει ο ςυνομιλθτισ τουσ. τθν πραγματικότθτα κάποιοι αςκενείσ με υποφλοιϊδθ αιςκθτθριακι αφαςία φαίνονται να είναι αναγκαςμζνοι να επαναλαμβάνουν ότι τουσ λζνε, ακόμα και όταν κακοδθγοφνται να μθν το κάνουν (θχολαλία). (Goodglass, 1993). 20 2
Είδθ Αφαςίασ (9 από 11) Η μικτι υποφλοιϊδθσ αφαςία, είναι ζνα ςπάνιο ςφνδρομο που μερικζσ φορζσ ονομάηεται ςφνδρομο τθσ «λεκτικισ απομόνωςθσ» (Geschwind, Quadfasel και Segarra, 1968). Οι αςκενείσ με αυτό το ςφνδρομο δεν ζχουν καλι ροι ςτο λόγο, δεν κατανοοφν τθν προφορικι ομιλία, δεν μποροφν να γράψουν ι να διαβάςουν αλλά μποροφν να επαναλάβουν ότι τουσ λζει ο εξεταςτισ (Benson 1979b, ςελ.46). 21 2
Είδθ Αφαςίασ (10 από 11) Η ανομικι αφαςία είναι ζνα ςφνδρομο ςτο οποίο δεν προςδιορίηεται ακριβϊσ θ περιοχι που εντοπίηεται θ βλάβθ. Ο λόγοσ για τον οποίο θ ανομικι αφαςία αντιμετωπίηεται ωσ ξεχωριςτό ςφνδρομο δεν είναι ςαφισ (Albert, Goodglass, Helm et al, 1981). 22 2
Είδθ Αφαςίασ (11 από 11) Ο Goodglass (1993) αναφζρει «από όλεσ τισ υποκατθγορίεσ τθσ αφαςίασ, θ ανομικι αφαςία είναι εκείνθ που εμφανίηει ωσ αποτζλεςμα διάφορων αιτιϊν και ωσ αποτζλεςμα διάφορων περιοχϊν που ζχουν υποςτεί βλάβθ και θ μια είναι μακριά από τθν άλλθ». 23 2
2 Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (1 από 9) Απραξία τθσ ομιλίασ είναι θ διαταραχι προγραμματιςμοφ τθσ ομιλίασ, θ οποία προκαλείται από βλάβθ ςτον προγραμματιςμό των αιςκθτικοκινθτικϊν εντολϊν για τθν τοποκζτθςθ των μυϊν, για τθν ςκόπιμθ παραγωγι τθσ ομιλίασ. Οι τομείσ που επθρεάηονται ςτθν ομιλία είναι άρκρωςθ, ταχφτθτα, προςωδία και ροι (αςτοχείσ κινιςεισ, δυςπροςωδία, δυςκολία ςτθν εκκίνθςθ εκφοράσ προτάςεων, ανακρίβειεσ ςτθν άρκρωςθ). 25 2
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (2 από 9) Μθ λεκτικι απραξία χαρακτθρίηεται από ανικανότθτα του ατόμου να μιμθκεί ι να ακολουκιςει εντολζσ για να πραγματοποιιςει ςκόπιμεσ κινιςεισ. Ο τφποσ αυτόσ τθσ απραξίασ, αρκετά ςυχνά εμφανίηεται ςτθν αφαςία τφπου Broca από ότι ςτθν αφαςία τφπου Wernicke. Για να αξιολογθκεί αυτόσ ο τφποσ αφαςίασ, ηθτάμε από τον αςκενι να μιμθκεί τον βιχα, το ςφράγιςμα των χειλιϊν και το ςφφριγμα. Ο αςκενισ με απραξία αδυνατεί να κάνει τα παραπάνω. 26 2
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (3 από 9) Αλεξία με αγραφία: Οι αςκενείσ, ζχουν τα ίδια ςυμπτϊματα με τουσ αςκενείσ αφαςίασ Wernicke και τουσ αςκενείσ με τθν υπερφλοιϊδθ αφαςία αίςκθςθσ. Η διάγνωςθ αυτοφ του τφπου αφαςίασ, γίνεται μόνον όταν οι διαταραχζσ ςτθν ανάγνωςθ και ςτθν γραφι κυριαρχοφν περιςςότερο από τθν υπόλοιπθ ςυμπτωματολογία τθσ αφαςίασ. 27 2
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (4 από 9) Αλεξία χωρίσ αγραφία: Ο αςκενισ δεν μπορεί να διαβάςει, αλλά μπορεί να γράψει αυκόρμθτα ι μετά από προφορικι διατφπωςθ. Πολλοί από αυτοφσ τουσ αςκενείσ μποροφν να αντιγράψουν, με δυςκολία όμωσ. Η ομιλία, θ ακουςτικι κατανόθςθ και θ επανάλθψθ λζξεων δεν ζχουν υποςτεί καμία βλάβθ. Η προφορικι ανάλυςθ των λζξεων ςτα μεμονωμζνα γράμματα δεν ζχει υποςτεί βλάβθ. 28 2
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (5 από 9) Aλεξία «αμζλειασ» (neglect alexia): Είναι από τισ αρκετά ςυχνζσ διαταραχζσ τθσ ανάγνωςθσ. Ζχει κεωρθκεί ότι αποτελεί διαταραχι προςοχισ, θ οποία προζρχεται ωσ αποτζλεςμα βλάβθσ ςτο ςφςτθμα οπτικισ αντίλθψθσ. Ο αςκενισ δεν μπορεί να αναγνωρίςει γράμματα ςτθν μια πλευρά τθσ λζξθσ. 29 2
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (6 από 9) Φωνολογικι Αγραφία: Είναι διαταραχι ςτθν γραφι ψευδολζξεων μετά από υπαγόρευςθ, με καλφτερθ ικανότθτα ςτθν ορκογραφία πραγματικϊν λζξεων. ε κάποιεσ περιπτϊςεισ, το πρόβλθμα με τθν γραφι ψευδολζξεων ςυνοδεφεται και από δυςκολίεσ ςτθν γραφι γραμματικϊν λζξεων ι λζξεων που δεν ζχουν χειροπιαςτι ζννοια. Κάποιοι κα παράγουν εννοιολογικζσ παραγραφίεσ (για παράδειγμα κα γράψουν κρανίο αντί για καρζκλα ). 30 3
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (7 από 9) Η δυςκολία ςτθν ικανότθτα ενόσ αςκενι να ανταποκρικεί ςτισ αρικμθτικζσ διαδικαςίεσ επθρεάηει ςθμαντικά τισ δραςτθριότθτεσ του, όπωσ το να πάρει ρζςτα, να ελζγχει τισ επιταγζσ του, να μαγειρζψει χρθςιμοποιϊντασ τθν κακοδιγθςθ μιασ ςυνταγισ, να οργανϊςει δραςτθριότθτεσ που απαιτοφν οργάνωςθ του χρόνου, ι να κάνει απλοφσ υπολογιςμοφσ. 31 3
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (8 από 9) Οι αςκενείσ που ζχουν βλάβεσ ςτο αριςτερό θμιςφαίριο και ζχουν αφαςία, παρουςιάηουν τθν ανικανότθτα να αναγνωρίςουν τθν δεξιά και τθν αριςτερι πλευρά του ςϊματόσ τουσ, κακϊσ και τισ μεριζσ ςϊματοσ ανκρϊπων που κάκονται απζναντί τουσ, ι ςε μια ςχθματικι φιγοφρα. 32 3
Διαταραχζσ που χετίηονται με τθν Αφαςία (9 από 9) Οπτικοκαταςκευαςτικζσ διαταραχζσ: Δυςκολία ςτθν παραγωγι ηωγραφικισ και γεωμετρικϊν ςχθμάτων, θ οποία λζγεται απραξία καταςκευισ. Η δυςλειτουργία αυτι οφείλεται ςτθν βλάβθ μεταφοράσ οπτικϊν πλθροφοριϊν ςτο κινθτικό ςφςτθμα. Οι βλάβεσ αυτζσ είναι ςυχνότερεσ και μεγαλφτερου βακμοφ ςτουσ αςκενείσ με βλάβθ ςτο δεξί θμιςφαίριο ςυγκριτικά με αςκενείσ ςτο αριςτερό θμιςφαίριο. 33 3
3 Διαταραχζσ του Προφορικοφ Λόγου
Διαταραχζσ του Προφορικοφ Λόγου (1 από 2) Φλοιϊδθσ (αφαςικι) δυςαρκρία: Οφείλεται ςε διαταραχι ςτο ςχθματιςμό του κινθτικοφ προγράμματοσ του λόγου που αφορά τθν άρκρωςθ, τθν παραγωγι των ιχων, αλλά και τθ ροι και το ρυκμό τθσ ομιλίασ. Τπάρχει μεγάλθ βραδφτθτα ςτθ ροι των λζξεων, με παραγωγι δυςνόθτων λεκτικϊν ιχων και διαταραχι ςτο ρυκμό από κακό τονιςμό και μειωμζνθ μελωδικότθτα τθσ ομιλίασ (δυςπροςωδία). 35 3
Διαταραχζσ του Προφορικοφ Λόγου (2 από 2) Παραφαςία: Οφείλεται ςε διαταραχι του ςχθματιςμοφ του λόγου ςτο ιδεατό επίπεδο. Παρά τθν καλι άρκρωςθ, χρθςιμοποιοφνται λανκαςμζνεσ λζξεισ ςτο φωνθτικό ι εννοιολογικό επίπεδο (λζξεισ άλλεσ αντί άλλων, δυςνόθτεσ και παραποιθμζνεσ λζξεισ ι και λζξεισ που δεν υπάρχουν, νεολογιςμοί ). 36 3
3 Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου
Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου (1 από 4) Κινθτικι αγραφία (δυςγραφία) Παραγραφία Ακουςτικι αφαςικι διαταραχι Οπτικι αφαςικι διαταραχι ι αλεξία Παραλεξία 38 3
Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου (1 από 4) Κινθτικι αγραφία (δυςγραφία): Οφείλεται ςε διαταραχι ςτο ςχθματιςμό του κινθτικοφ προγράμματοσ του γραπτοφ λόγου και μπορεί να χαρακτθριςκεί ωσ ειδικι μορφι κινθτικισ απραξίασ, για το γράψιμο των ςυμβόλων του λόγου. Είναι μια δυςγραφία με δυςνόθτα ςφμβολα και γραμμζσ, τόςο ςτθν αντιγραφι όςο και ςτθν αυκόρμθτθ γραφι και ςτθ γραφι με υπαγόρευςθ. 39 3
Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου (2 από 4) Παραγραφία: Αντιςτοιχεί ςτθν παραφαςία και οφείλεται ςε διαταραχι του ιδεατοφ ςχθματιςμοφ του γραπτοφ λόγου. Εκδθλϊνεται κυρίωσ ςτθν αυκόρμθτθ και με υπαγόρευςθ γραφι, ενϊ θ αντιγραφι είναι ςχετικά καλι. Ο αςκενισ γράφει δυςνόθτεσ λζξεισ και λζξεισ «άλλεσ αντί άλλων» με διαταραχι επίςθσ, ςτθ ςφνταξθ και ορκογραφία. Σο περιεχόμενο είναι δυςνόθτο και αςυνάρτθτο. 40 4
Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου (3 από 4) Ακουςτικι αφαςικι διαταραχι: Αναφζρεται ςε αδυναμία κατανόθςθσ του προφορικοφ λόγου, που δεν μπορεί να αποδοκεί ςε μείωςθ τθσ ακοισ. ε βαριζσ καταςτάςεισ, όχι μόνο φράςεισ αλλά οφτε λζξεισ και γράμματα δεν αναγνωρίηονται. Σθν ακουςτικι αυτι αφαςικι διαταραχι ςυνοδεφει ςε διάφορο βακμό παραφαςία, γιατί υπάρχει ςτον άρρωςτο όχι μόνο δυςκολία ςτθ μνθμονικι ανάκλθςθ των λζξεων, αλλά και πρόβλθμα ςτον ζλεγχο τθσ ίδιασ του ομιλίασ που δφςκολα καταλαβαίνει. 41 4
Διαταραχζσ του Γραπτοφ Λόγου (4 από 4) Οπτικι αφαςικι διαταραχι ι αλεξία (δυςλεξία): Αναφζρεται ςε αδυναμία κατανόθςθσ του γραπτοφ λόγου που δεν εξθγείται με τθ μείωςθ τθσ όραςθσ. ε βαριζσ καταςτάςεισ δεν αναγνωρίηονται οφτε λζξεισ ι γράμματα. Παραλεξία: Χαρακτθρίηει το φαινόμενο τθσ παραγνϊριςθσ μιασ λζξθσ για άλλθ και ςυνικωσ αφορά λζξεισ με γραφικι ομοιότθτα (Λογοκζτθσ & Μυλωνάσ, 1996). 42 4
Αγνωςίεσ 4
Αγνωςίεσ (1 από 3) ωματοαγνωςία: Αφορά διαταραχι ςτθν ςυμβολικι αναγνϊριςθ τθσ εικόνασ του ςϊματοσ και των μελϊν του και νoςοαγνωςία ςτθ μθ αναγνϊριςθ των μελϊν του ςϊματοσ που νοςοφν. Η ςωματοαγνωςία χωρίηεται και ςε επιμζρουσ αγνωςίεσ. Απτικι αγνωςία: Αδυναμία αναγνϊριςθσ αντικειμζνων μόνο με τθν αφι. 44 4
Αγνωςίεσ (2 από 3) Οπτικοχωρικι αγνωςία: Αναφζρεται και ωσ αγνωςία χϊρου και αφορά διαταραχι τθσ κατανόθςθσ του χϊρου, των διαςτάςεων, τθσ απόςταςθσ και ςφγκριςθσ μεγεκϊν. Οπτικι αγνωςία: Είναι θ αδυναμία οπτικισ αναγνϊριςθσ αντικειμζνων που δεν μπορεί να αποδοκεί ςε φυςικι μείωςθ τθσ όραςθσ (χρωμάτων, αντικειμζνων, ςυγχρονιςμοφ, κ.ο.κ.). 45 4
Αγνωςίεσ (3 από 3) Ακουςτικι αγνωςία: Η αδυναμία αναγνϊριςθσ ιχων λεκτικϊν και μθ λεκτικϊν, που δεν μπορεί να αποδοκεί ςτθν μείωςθ τθσ ακοισ. Αφαςία νεολογιςμών (jargon): Λεκτικζσ αςυναρτθςίεσ που ζχουν ωσ αποτζλεςμα τθν δθμιουργία ακατάλθπτων προτάςεων (νεολογιςμοί) και νζων λζξεων χωρίσ ςυγκεκριμζνθ ςθμαςιολογικι ζννοια. 46 4
Εκπαιδευτικά Βίντεο 4
Εκπαιδευτικά Βίντεο Boston Diagnostic Aphasia Evaluation (1) https://www.youtube.com/watch?v=mqibcns-hhe Boston Diagnostic Aphasia Evaluation (2) https://www.youtube.com/watch?v=vkpyhzn-z3g 48 4
Βιβλιογραφία Albert, M. L., Goodglass, H., Helm, N. A., & associates. (1981). Clinical aspects of dysphasia. New York: Springer- Verlag. Benson, D. E (1979b). Aphasia. In K. M. Heilman & E. Valenstein (Eds.) Clinical neuropsychology (pp. 22-58). New York: Oxford University Press. Darley, F. L. (1982). Aphasia. Philadelphia: WB. Saunders. Geschwind, N., Quadfasel, F. A., & Segarra, J. (1968). Isolation of the speech area. Neuropsychologia, 6, 327-340. Goodglass, H. (1993). Understanding aphasia. San Diego, CA: Academic Press. Goodglass, H., & Kaplan, E. (1983). The assessment of aphasia and related disorders (2nd ed.). Philadelphia: Lea & Febiger. Goodglass, H., Kaplan, E., & Barresi, B. (2001). The assessment of aphasia and related disorders (3rd ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.Helm-Estabrooks, N., & Albert, M. L. (1991). Manual of aphasia therapy. Austin, TX: PRO-ED Kertesz, A. (1979). Aphasia and associated disorders: Taxonomy, localization, and recovery. New York: Grune & Stratton. Lichtheim, L. (1885). On aphasia. Brain, 7, 433-484. Λογοκζτθσ Ι. & Μυλωνάσ Ι. (1996). Νευρολογία. Ζκδοςθ III. Εκδόςεισ University Studio Press. Θεςςαλονίκθ. 4
5 θμείωμα Αναφοράσ Σαφιάδθσ Δ. Κλινικι άςκθςθ ςτθ Λογοπακολογία 4. ΣΕΙ Ηπείρου. Διακζςιμο από: http://eclass.teiep.gr/courses/logo138/ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΦΩΝΗΣ, Ενότητα 0, ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΣΕΙ ΗΠΕΙΡΟΤ - Ανοιχτά Ακαδημαΰκά Μαθήματα ςτο ΤΕΙ Ηπείρου
θμείωμα Αδειοδότθςθσ Σο παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά Δθμιουργοφ-Μθ Εμπορικι Χριςθ-Όχι Παράγωγα Ζργα 4.0 Διεκνζσ [1] ι μεταγενζςτερθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 5
5 Σζλοσ Ενότθτασ
535 Σημειώματα
5 Διατιρθςθ θμειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το θμείωμα Αναφοράσ το θμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ Διλωςθ Διατιρθςθσ θμειωμάτων το θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ.
Σζλοσ Ενότθτασ 5