Δρ Κωνσταντίνος Ν. Χαριτόπουλος, FEBU, FICS Consultant Urological Surgeon West Middlesex University Hospital Isleworth, London, UK ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΚΉ ΑΓΟΡΆ ΙΑΤΡΙΚΉΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ Ηολοκλήρωση της ειδικότητας σηματοδοτεί την έναρξη της αυτόνομης άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος από το νέο-ειδικευμένο ιατρό. Παρόλα ταύτα, πολλοί νέοι επιστήμονες προτού ξεκινήσουν τις επαγγελματικές τους Mέσα στο κλίμα της γενικότερης απαισιοδοξίας και οικονομικής ύφεσης, όλο και περισσότεροι συνάδελφοι εξετάζουν το ενδεχόμενο του εξωτερικού ως σταδιοδρομία δραστηριότητες στην Ελλάδα επιλέγουν να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους περνώντας κάποιο χρονικό διάστημα σε χώρα του εξωτερικού. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, μέσα στο κλίμα της γενικότερης απαισιοδοξίας και οικονομικής ύφεσης, όλο και περισσότεροι συνάδελφοι εξετάζουν το ενδεχόμενο του εξωτερικού όχι μόνο για περαιτέρω εκπαίδευση με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα επιστροφής στην Ελλάδα αλλά και ως σταδιοδρομία. Η Βρετανία και το Βρετανικό ΕΣΥ (National Health Service, NHS) αποτελούν εδώ και αρκετά χρόνια επιλογή πολλών ιατρών - Ελλήνων και μη- πριν, κατά τη διάρκεια αλλά κυρίως μετά το τέλος της ειδικότητας τους. Η Βρετανία, ούσα χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγνωρίζει με τυπικές διαδικασίες τους τίτλους σπουδών των άλλων χωρών μελών. Επίσης, τα αγγλικά είναι η ξένη γλώσσα που γνωρίζουν οι περισσότεροι Έλληνες. Το πρώτο και απαραίτητο βήμα για όποιον θέλει να εργαστεί/μετεκπαιδευτεί στη Βρετανία είναι η εγγραφή του στον Ιατρικό Σύλλογο της Βρετανίας (General Medical Council, GMC). Χωρίς την εγγραφή στο GMC είναι πρακτικά αδύνατο ένας ιατρός να αποκτήσει την οποιαδήποτε κλινική θέση, με εξαίρεση ενδεχομένως κάποιων θέσεων παρατηρητών (Clinical Observer). Η διαδικασία είναι τυπική και ο τρόπος αναγράφεται στην ιστοσελίδα του GMC 38
Επικαιρότητα (http://www.gmc-uk.org/doctors/registration_applications/join_the_register.as p). Η απόκτηση του τίτλου ειδικότητας, ή ειδικότερα για εμάς τους ουρολόγους του τίτλου του FEBU (Fellow of the European Board of Urology), δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη της πορείας ενός ιατρού στη Βρετανία. Οι σχετικές εξετάσεις μπορούν να δοθούν ενώ o ιατρός βρίσκεται ήδη στη Βρετανία. Αν και μπορεί να φαίνεται λογικό κάποιος να έχει λάβει τον τίτλο ειδικότητας προτού επιχειρήσει την έξοδο του στο εξωτερικό είναι σημαντικό να γνωρίζει οτι δεν πρέπει να υπάρχουν μεγάλα χρονικά κενά στο Βιογραφικό Σημείωμα (Curriculum Vitae, CV) όσον αφορά την προϋπηρεσία. Χρονικές περίοδοι μεγαλύτερες του ενός μήνα πρέπει να μπορούν να δικαιολογηθούν στην αίτηση του ενδιαφερόμενου. Επειδή δε, η διαδικασία αναγνώρισης από το GMC παίρνει κάποιο χρόνο είναι σωστό να ξεκινήσει ο ενδιαφερόμενος τις διαδικασίες 2-3 μήνες προτού τη λήξη σύμβασης εργασίας του με το ελληνικό νοσοκομείο όπου υπηρετεί. Υπάρχουν διάφορες θέσεις (posts) που μπορεί ένας ιατρός να καταλάβει στο NHS. Αυτές περιλαμβάνουν Clinical Attachments, Trust grade/ Clinical Fellow posts σε διάφορες βαθμίδες της ιεραρχίας (Junior Clinical Fellow/ Senior House Officer, Clinical Fellow/ Registrar, Senior Clinical Fellow/ Senior Registrar), Staff grade, formal training Specialist Registrar, Research Fellows καθώς και Consultant θέσεις. Οι περισσότερες θέσεις προκηρύσσονται στις ιστοσελίδες www.jobs.nhs.co.uk και http://careers.bmj.com/careers/hospital-medical-healthcare-doctors- jobs.html ενώ κάποιες ευκαιρίες, συνήθως βραχυπρόθεσμης, εργασίας προσφέρονται από locum agencies (γραφεία εύρεσης εργασίας για ιατρούς που αναπληρώνουν κενά). Προτού κάποιος κάνει οποιαδήποτε αίτηση θα πρέπει να έχει αποφασίσει τι προσδοκά από την παρουσία του στο εξωτερικό, αλλά και να γνωρίζει ποιά βαθμίδα μπορεί να διεκδικήσει που θα του προσφέρει αυτό που επιδιώκει Σημαντικό είναι προτού κάποιος κάνει οποιαδήποτε αίτηση να έχει αποφασίσει τι προσδοκά από την παρουσία του στο εξωτερικό αλλά και να γνωρίζει ποιά βαθμίδα μπορεί να διεκδικήσει που θα του προσφέρει αυτό που επιδιώκει. Παραδείγματος χάρη, αν και ένας ουρολόγος που έχει ολοκληρώσει την ειδικότητα του στην Ελλάδα μπορεί τυπικά να διεκδικήσει μια θέση Consultant (θέση που είναι ισοδύναμη με θέση Διευθυντή Ελληνικού Δημοσίου Νοσοκομείου) η αίτησή του μάλλον θα απορριφθεί. 39
Επιπρόσθετα, μπορεί να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα για μια μελλοντική αίτηση σε άλλη θέση στο ίδιο νοσοκομείο καθώς μια πρώιμη αίτηση για κατάληψη υψηλής θέσης πιθανόν να δείχνει την έλλειψη αυτογνωσίας. Η κλινική εμπειρία που αποκτάται κατά τη διάρκεια της ειδικότητας είναι αρκετά διαφορετική μεταξύ των δύο χωρών και ένας ιατρός που δεν έχει δουλέψει προηγουμένως στο NHS δε γνωρίζει καθόλου τη δομή και διοίκησή του. Οι θέσεις Clinical Attachment είναι άμισθες θέσεις που δίνονται σχετικά εύκολα σε ιατρούς που θέλουν να παρακολουθήσουν τις δραστηριότητες κάποιας κλινικής αλλά χωρίς να έχουν το δικαίωμα καμίας κλινικής πράξης. Οι θέσεις αυτές μπορούν να καταληφθούν από συναδέλφους που θέλουν να εκτεθούν σε διάφορες δραστηριότητες π.χ. ειδικά εξωτερικά ιατρεία, χειρουργεία με σκοπό να δουν πως λειτουργούν άλλα κέντρα πέρα από εκείνο στο οποίο έκαναν οι ίδιοι τη βασική ειδικότητα τους. Βασική προϋπόθεση για τη κάλυψη clinical attachment θεσεων είναι οι ιατροί να έρθουν σε επικοινωνία και να απολαμβάνουν της αποδοχής τους από Consultant του κέντρου στο οποίο θέλουν να πάνε. Το σχετικό συμβόλαιο και οι τυπικές διαδικασίες ανήκουν στην αρμοδιότητα του γραφείου προσωπικού του νοσοκομείου (Human Resources Department). Πολλοί ιατροί χρησιμοποιούν τέτοιες θέσεις ως ορμητήριο για την εξέλιξη τους στο NHS αποκομίζοντας σημαντική εμπειρία για τη λειτουργία μιας Βρετανικής Κλινικής καθώς και για τους σχετικούς νόμους και διοικητικές οδηγίες που υπάρχουν στη διαχείριση των ασθενών. Επιπλέον, ο Consultant τους μπορεί να παίξει το ρόλο του Referee (ιατρός που είναι διατεθειμένος να γράψει συστατική επιστολή) κάτι που είναι πολύ σημαντικό στη Βρετανία. Αποτελεί αρκετά συχνό φαινόμενο, ξένος ιατρός να καταλαμβάνει αρχικά μια θέση clinical fellow σε κλινική που δεν του προσφέρει ακριβώς αυτό που θέλει και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να μεταπηδά σε άλλη, έχοντας αποκτήσει προϋπηρεσία σε βρετανικό νοσοκομείο, το οποίο είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξέλιξή του Οι Clinical Fellows/ Trust Grade θέσεις είναι οι πιο συχνές έμισθες θέσεις που καταλαμβάνονται από ιατρούς, μη εκπαιδευμένους στη Βρετανία, που επιθυμούν να αποκτήσουν πρακτική/κλινική εμπειρία. Λέγονται Trust Grade διότι οι ιατρικές τους υπηρεσίες (μισθός) χρηματοδοτούνται από το ίδιο το 40
Επικαιρότητα νοσοκομείο και όχι από το Deanery της κάθε περιοχής όπως συμβαίνει σε θέσεις επίσημης εκπαίδευσης. Αυτό έχει σημασία καθώς τα καθήκοντα - και ιδιαίτερα οι ευκαιρίες εκπαίδευσης - που αφορούν τέτοιες θέσεις δεν υπόκεινται σε έλεγχο από κάποια επίσημη αρχή εκτός του νοσοκομείου αλλά διαμορφώνονται από το ίδιο το νοσοκομείο και την κλινική. Ως εκ τούτου, οι ευκαιρίες εκπαίδευσης ποικίλλουν ανάμεσα στις διάφορες κλινικές. Αποτελεί αρκετά συχνό φαινόμενο, ξένος ιατρός να καταλαμβάνει αρχικά μια θέση clinical fellow σε κλινική που δεν του προσφέρει ακριβώς αυτό που θέλει και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να μεταπηδά σε άλλη, έχοντας αποκτήσει προϋπηρεσία σε βρετανικό νοσοκομείο που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξέλιξη του. Οι Staff Grade θέσεις είναι θέσεις που δεν έχουν κάποιο εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Μπορεί να αποτελέσουν μόνιμες θέσεις σε μια κλινική και συνήθως καταλαμβάνονται από ιατρούς οι οποίοι δε θέλουν ή δε μπορούν να γίνουν Consultant. Είναι θέσεις με κλινικές αρμοδιότητες και ανάλογα με τα καθήκοντα κάθε θέσης μπορεί να έχουν εκτεταμένη παρουσία στο χειρουργείο. Όμως καθώς δεν αποτελούν θέσεις εκπαίδευσης ο ιατρός που τις καταλαμβάνει πρέπει να μπορεί να ασκεί τα όποια του καθήκοντα σχετικά αυτόνομα. Research Fellow posts είναι θέσεις που περιλαμβάνουν αρκετή έρευνα στο job plan και συνήθως συνδέονται με την απόκτηση ενός αλλού πτυχίου (π.χ. Διδακτορικό). Υπάρχουν τέλος και οι επίσημες θέσεις εκπαίδευσης των specialist registrar. Αυτές είναι ιδιαιτέρως ανταγωνιστικές θέσεις για να αποκτηθούν καθώς είναι θέσεις επίσημης εκπαίδευσης διάρκειας περίπου 5 ετών και προϋποθέτουν πρακτικά πορεία από αρχικό επίπεδο στο NHS. Οταν μια θέση προκηρυχθεί ο υποψήφιος καλείται συνήθως να συμπληρώσει μια ηλεκτρονική αίτηση ενώ ανάλογα με το νοσοκομείο και τη βαθμίδα της κάθε θέσης μπορεί να κληθεί να στείλει και αντίγραφο(α) ενός επίσημου βιογραφικού. Ενότητες που καλούνται οι υποψήφιοι να καλύψουν περιλαμβάνουν την κλινική τους εμπειρία, ερευνητικές δραστηριότητες, συγγραφικό έργο καθώς και τις οποίες διδακτικές, διοικητικές (management) ή ηγετικές (leadership) αρμοδιότητες είχαν στο παρελθόν. Αφού προκηρυχθεί η θέση και παρέλθει η προθεσμία υποβολής της αίτησης υπάρχει μια μικρή χρονική περίοδος κατά την οποία επιλέγονται εκείνοι οι υποψήφιοι (short listed) που θα κληθούν προς συνέντευξη (interview). Συνήθως επιλέγονται 3 ή 4 υποψήφιοι προς κάθε θέση. Ενιοτε, έαν κριθεί οτι δεν υπάρχει κάποιος που να είναι κατάλληλος για την κάλυψη της θέσης, η ίδια θέση ξανα-προκηρύσεται. Οι short listed υποψήφιοι ενημερώνονται για την ημερομηνία της συνέντευξης και για τα μέλη της επιτροπή αξιολόγησης. Για τις μεσαίες βαθμίδες, π.χ. Clinical Fellow, συνήθως η επιτροπή αξιολόγησης αποτελείται από 3 άτομα εκ των οποίων ένα μπορεί να είναι διοικητικό στέλεχος (manager). 41
Κατά τη διάρκεια υποβολής της αίτησης και μέχρι τη συνέντευξη ο υποψήφιος έχει την ευκαιρία να επικοινωνήσει με την κλινική και να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για τη θέση και το job plan της. Θεωρείται αναμενόμενο (και επιθυμητό) οτι κάποιος που ενδιαφέρεται για μια θέση θα θελήσει να έρθει σε επαφή με την κλινική και συνήθως στην προκήρυξη αναγράφεται το όνομα ενός Consultant που θα μπορέσει να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Είναι κατά κάποιο τρόπο η ευκαιρία που έχει ο υποψήφιος να πάρει ο ίδιος συνέντευξη από τους μελλοντικούς εργοδότες του και να διαπιστώσει αν αυτή η θέση θα του παράσχει αυτό που επιθυμεί. Η σωστή συγγραφή του βιογραφικού καθώς και η ολοκληρωμένη προετοιμασία για τη συνέντευξη είναι δύο πολύ ουσιαστικά σημεία για την επιτυχή πορεία ενός ιατρού στο NHS. Αυτό είναι σημαντικό για τους Έλληνες ιατρούς οι οποίοι δεν έχουν χρειαστεί να προετοιμαστούν ανάλογα στη μέχρι τότε πορεία τους καθώς το Ελληνικό σύστημα δεν απαιτεί κάτι τέτοιο. Ειδικά για ανταγωνιστικές θέσεις, η σωστή παρουσία κάποιου κατά τη διάρκεια της συνέντευξης θα κρίνει το αποτέλεσμα και είναι σύνηθες ιατροί να παρακολουθούν σεμινάρια βελτίωσης του τρόπου με τον οποίο επικοινωνούν και παρουσιάζουν τον εαυτό τους κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης. Από την επαφή μου με άλλους συναδέλφους, φαίνεται οτι οι περισσότεροι Έλληνες ουρολόγοι που μόλις έχουν τελειώσει την ειδικότητα τους έχουν ικανοποιητικό θεωρητικό επίπεδο αλλά υπολείπονται στις χειρουργικές τους ικανότητες. Αυτό ίσως να συμβαίνει γιατί δεν έχουν εκτεθεί σε ικανό αριθμό χειρουργείων καθώς το Ελληνικό σύστημα συνήθως δεν επιτρέπει τον αυτόνομο και πλήρη χειρισμό περιστατικών από ειδικευόμενο. Ως εκτούτου είναι σημαντικό να διασφαλιστεί οτι η θέση που θα διεκδικήσουν θα προσφέρει ικανοποιητική εκπαίδευση. Τα περιφερειακά νοσοκομεία (District General Hospitals) προσφέρουν πιο πολλές ευκαιρίες πρακτικής εξάσκησης στη γενική ουρολογία και σε μικρής - μέσης βαρύτητας χειρουργεία, ενώ τα τριτοβάθμια (Teaching Hospitals) αντιμετωπίζουν τα πιο σύνθετα περιστατικά. Όμως σε όλα σχεδόν τα νοσοκομεία και ειδικά στα Teaching Hospitals υπάρχουν επίσημοι specialist registrars ή senior specialist registrars και για να υπάρχουν ευκαιρίες εκπαίδευσης πρέπει να έχει συμφωνηθεί εξαρχής ένα κατάλληλα διαμορφωμένο job plan. Η Βρετανία έχει μια εργατική δύναμη περίπου 250000 ιατρών αυτή τη στιγμή. Ενα σημαντικό ποσοστό αυτών είναι ξένοι οι οποίοι έρχονται στη Βρετανία για μικρό χρονικό διάστημα. Για έναν έλληνα ουρολόγο που αρχίζει την πορεία του στο NHS είναι σωστό αρχικά να καλύψει τα όποια κενά έχει στην εκπαίδευση του όσον αφορά τη βασική ουρολογία και ταυτόχρονα να εξοικειωθεί στο Βρετανικό σύστημα υγείας. Μετά από αυτό το στάδιο, με όπλο την ολοκληρωμένη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση αλλά και γνώση του συστήματος μπορεί να διεκδικήσει μια θέση σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο που θα του προσφέρει την απόκτηση μιας υπό-ειδικότητας. Για όσους επιθυμούν να μείνουν περισσότερο τότε θα αρχίσει η πορεία της αναζήτησης μια θέσης σε επίπεδο consultant. Û 42
Επικαιρότητα TIPS FOR A SUCCESSFUL INTERVIEW Claire Carr, MCIPD aspire to a successful career in the NHS, effective communication Ifyou and interview skills are essential. The UK job market is very competitive, with medical roles in the NHS in around 60 specialities. Many positions within the NHS are held by doctors from overseas, however candidates from outside the UK can struggle to find employment. One reason for this is that overseas candidates are often less accustomed to undergoing formal panel interviews in order to progress their careers. The prospect of this, therefore, can be quite daunting. As with anything, preparation is the key to a successful interview. This starts with researching the Trust and finding out about its financial stability, strategic priorities, reputation in the community and organisational culture. Understanding these aspects will not only assist you in deciding if it is the right post for you, but will also help with understanding what is important to this hospital in particular, and hence which aspects of your medical and managerial experience you need to emphasise. Prepare a range of examples that you can use to answer questions on the most likely areas that the interviewers will cover. Common opening questions are Tell us about yourself or talk us through your CV. It can be difficult to know where to start with such an open question, therefore it is important to have a well-structured response that you have thought through in advance, taking the panel through your academic and clinical experience in a logical and concise manner. For senior level posts such as Consultant, your managerial experience is as important as your clinical expertise. Interviewers are likely to ask you for examples relating to communication, team working, managing conflict and your personal leadership, amongst others. You will also be expected to talk from an informed perspective about key issues affecting the NHS. When preparing for interview, you should not try to memorise your examples word for word, but through practice and coaching, you will find that they are at the forefront of your mind, making it easier to answer whatever question the interviewers throw at you. There are numerous resources available to help you with your preparation - from books (widely available through Amazon) to group courses, and even individual coaching. The General Medical Council (www.gmc-uk.org) and British Medical Association (www.bma.org.uk) are also useful sources of information on current issues and hot topics in the NHS. Finally, remember that the questions you ask in an interview also say a lot about you as a candidate. If you choose to ask any, you should focus on professional development, long-term goals for the role, and Trust initiatives. Û 45