NOANET: Δίκτυο Σταθμών Αναφοράσ του ΓΕΙΝ/ΕΑΑ για Σειςμολογία και Γεωδυναμική ςτην Ελλάδα Δρ. Αθανάςιοσ Η. Γκανάσ Γεωδυναμικό Ινςτιτοφτο Εκνικό Αςτεροςκοπείο Ακθνϊν Ακινα, Ελλάσ aganas@gein.noa.gr NOA GPS Project http://www.gein.noa.gr/gps.html Hemus NET Project http://www.hemus-net.org/ 1
Η Ομάδα GPS του ΓΕΙΝ/ΕΑΑ Δρ Α. Γκανάσ, Δρ. Γ. Δρακάτοσ Δρ Κ. Χουςιανίτθσ, Μ. Παπανικολάου MSc, Π. Αργυράκθσ, Κ. Μποφκουρασ, Χ. Σςιμι MSc, Π. Πζτρου & Ε. Μπατςι Συνεργαςίεσ με INGV, NTUA, NKUA, ENS, BAS κλπ 2
Γιατί αναπτφξαμε το NOANET Γνωρίηουμε ότι το GPS μπορεί να μασ δϊςει: a) Ακριβείσ μετριςεισ για τουσ ρυκμοφσ ολίςκθςθσ ενεργϊν ρθγμάτων, b) Ανφςματα ταχυτιτων λικοςφαιρικϊν πλακϊν c) τατικζσ και δυναμικζσ μετατοπίςεισ του εδάφουσ ςε υψθλισ ανάλυςθ και από ςτακμοφσ κοντά ςε επίκεντρα μεγάλων ςειςμϊν. 3
Γιατί αναπτφξαμε το ΝOANET Κατά τθν διάρκεια των τελευταίων 10 ετϊν: Πολλαπλζσ καταγραφζσ GPS από μεγάλουσ ςειςμοφσ (M>6.1) ζχουν αποδείξει ότι το GPS αποτελεί ζνα άριςτο όργανο για τθν μζτρθςθ μετατοπίςεων κοντά ςε ςειςμικζσ διαρριξεισ. Σα GPS ζχουν καταγράψει «αργι ολίςκθςθ» Slow Slip Events πάνω ςε ηϊνεσ υποβφκιςθσ, όπου εκλφεται ίςο ποςό ενζργειασ με ζναν κανονικό ςειςμό πλιν όμωσ αυτι κατανζμεται ςε μερικζσ εβδομάδεσ αντί μερικϊν δευτερολζπτων. Αυτοί οι ςειςμοί δεν καταγράφονται από ςειςμόμετρα λόγω τθσ απουςίασ ιςχυρϊν ςειςμικϊν κυμάτων. Η δειγματολθψία GPS με βιμα 1 Hz ή μεγαλφτερο μασ ζχει εφοδιάςει με πολφτιμα δεδομζνα από διαφορετικά περιβάλλοντα παραμόρφωςθσ του ςτερεοφ φλοιοφ και απζδειξε τθν επιχειρθςιακι δυνατότθτα των δικτφων GPS ςτο πλαίςιο ςυςτθμάτων ζγκαιρθσ προειδοποίθςθσ για ςειςμοφσ και θφαίςτεια. 4
Σα πρϊτα βιματα: καμπάνιεσ ςτο Καπαρζλλι 2004-2005 Εξοπλιςμόσ Leica Ashtech, Παρατθριςεισ 30-s, 8-10 hrs 5
2011 12 ςτακμοί highrate, real-time 6 ςτακμοί ςυςτεγαηόμενοι με ςειςμόμετρα - επιταχυνςιογράφ ουσ 6
NOANET = High rate GPS 1. υνκικεσ Λειτουργίασ 24/7. 2. Σθλεμετρία και υντιρθςθ Γραμμϊν Internet (SYZEYXIS) 3. υνεχισ Ροι δεδομζνων ςε server NTRIP 4. Ζλεγχοσ ποιότθτασ δεδομζνων (QC > Web) 7
Δομικό Διάγπαμμα NOANET 2011 Σταθμοί > Κέντπο λήψηρ > Χπήστερ 8
NOA GPS μόνιμο δίκτυο NOANET Λογιςμικό Λιψθσ Ελζγχου τακμϊν 9
Ελεφκερθ διανομι δεδομζνων 30-s www.gein.noa.gr/gps.html (Δθμόςια Δεδομζνα Ανοικτά Δεδομζνα) 10
DAYS NOANET DATA COMPLETENESS (YEAR 2006-2010) 360 330 300 270 240 210 180 150 120 90 60 30 0 ATAL KASI KIPO KLOK LEMN NOA1 NVRK PONT PRKV RLS SPAN VLSM 2006 2007 2008 2009 2010 STATIONS 11
Ελλαδικοί ςτακμοί + γειτονικϊν χωρϊν που αρχειοκετοφνται κακθμερινά ςτο ΓΕΙΝ/ΕΑΑ 30-s 12
Σεισμός Κάτω Αχαΐας: 8/6/2008, Mw=6.4 NOANET σταθμός ΡΙΟΛΟΣ (30 s) Ganas, A., Serpelloni, E., Drakatos, G., Kolligri, M., Adamis, I., Tsimi, Ch. and Batsi, E.(2009)'The Mw 6.4 SW Achaia (Western Greece) Earthquake of 8 June 2008: Seismological, Field, GPS Observations, and Stress Modelling', Journal of Earthquake Engineering,13:8,1101 1124 13
Οη κεηξήζεηο ηνπ ΝΟΑΝΔΤ δείρλνπλ ην κέγεζνο ηεο ζεηζκηθήο θίλεζεο ζηαζκώλ ζηε γεηηνλία επηθέληξσλ κεγάισλ ζεηζκώλ Δπεμεξγαζία 30-s GAMIT: Χξνλνζεηξέο ζηαζκνύ GPS RIOLOS θαη ζεηζκηθέο κεηαηνπίζεηο ηνπ ζεηζκνύ ηεο Κάησ Αραταο 8/6/2008 Mw 6.4 Μεηαηόπηζε N-S = 7 mm Επεξεπγασία Κ. Χοςσιανίτηρ
Χξνλνζεηξέο GPS ζηαζκνύ RIOLOS Έρεη αθαηξεζεί ε ηάζε κεηαηόπηζεο ηνπ ζηαζκνύ αιιά θαη ην ζεηζκηθό «ζήκα» ηνπ 2008 Γηαθξίλεηαη έλα πεξηνδηθό «ζήκα» πεξίπνπ έμε κελώλ κε θίλεζε (πιάηνο) 2 mm ζε θαηεύζπλζε ΒΓ-ΝΔ Processing by E. Serpelloni
SITE Vn Ve Vu Norm Az NOA1-23.4-16.5 0.2 28.63 215.18 RLSO -17.1-15.7 4.3 23.21 222.55 SPAN -7.3-2.4 0.1 7.68 198.19 VLSM -7.5-6.4-1.5 9.86 220.47 PONT -3.6-4.0-3.2 5.38 228.01 KASI 2.7-3.7-1.9 4.58 306.11 Μέηξεζε αλπζκάησλ ηαρύηεηαο (κέηξν, αδηκνύζην) ιηζνζθαηξηθώλ πιαθώλ Ganas et al., 2011, submitted to J. Geodynamics 16
Area Kmax (ppm) γ (µstrain/yr) Az (degrees) Whole +0.049 +0.199 156.432 North +0.169 +0.305 118.090 South +0.130 +0.202 171.917 Μέηξεζε δηζδηάζηαηεο παξακόξθσζεο ζηελ Γπηηθή Διιάδα θεληξηθό θαη βόξεην Ιόλην - αδηκνύζην θαη κέηξν κεγάινπ άμνλα ηεο έιιεηςεο ηεο παξακόξθσζεο Ganas et al., 2011, submitted to J. Geodynamics 17
Χρήςη δεδομζνων 1 Hz του NOANET Η δειγματολθψία ςε 1 κφκλο/δ μασ δίνει αντίςτοιχα ςειςμογράμματα ςτα οποία γίνεται μζτρθςθ τθσ μετατόπιςθσ λόγω τθσ διζλευςθσ του ςειςμικοφ κφματοσ και προκφπτει θ δυνατότθτα άμεςθσ προειδοποίθςθσ μετά από μεγάλο ςειςμό. 18
19
Μελλοντικζσ κατευθφνςεισ για το NOANET 30-s i. Πωσ ςπάνε τα ριγματα αντιςτροφι (e.g. L Aquila) ii. Χαρτογράφθςθ τθσ αργισ (αςειςμικήσ;) παραμόρφωςθσ ςτο ελλθνικό τόξο iii. Ποια είναι θ κινθματικι τθσ εδαφικισ κίνθςθσ ςτο διάςτθμα μεταξφ 2 ςειςμϊν (subsidence - uplift) iv. Ποια είναι θ ςχζςθ τάςθσ και παραμόρφωςθσ ςτθ λικόςφαιρα v. Πωσ εξελίςςονται τα όρια των πλακϊν (NAT NAF). 20
Μελλοντικζσ κατευθφνςεισ 1-s data NOANET τθ ειςμολογία μασ ενδιαφζρει θ χωρο-χρονικι παρατιρθςθ του μετϊπου τθσ διάρρθξθσ, ο εντοπιςμόσ των παλμϊν τθσ ολίςκθςθσ και του πλάτουσ τθσ εδαφικισ κίνθςθσ τα ςυςτιματα ζγκαιρθσ προειδοποίθςθσ ςειςμϊν (πιλοτικά ΓΕΙΝ/ΕΑΑ), τςουνάμι, θφαιςτειακϊν εκριξεων κλπ με τθν άμεςθ εκτίμθςθ τθσ ςειςμικισ μετάκεςθσ και το μζγεκοσ τθσ ςειςμικισ πθγισ 21
Εσταριστώ για την προσοτή σας! Partners 22