ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 8 Ο : ΣΟ ΣΡΑΠΔΕΗΚΟ ΤΣΖΜΑ 8.1. ΔΡΩΣΖΔΗ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ και δίπλα ζηον κάθε απιθμό ηη λέξη Σωστό, αν η ππόηαζη είναι ζυζηή, ή Λάθος, αν η ππόηαζη είναι λανθαζμένη. 1. Χξήκα είλαη νηηδήπνηε γίλεηαη γεληθά απνδεθηό σο κέζν ζπλαιιαγήο από ηα άηνκα κηαο θνηλσλίαο. 2. Η αληαιιαγή πξντόλησλ αλάκεζα ζε παξαγσγνύο νλνκάδεηαη αληηπξαγκαηηζκόο. 3. Ο ρξπζόο ρξεζηκνπνηήζεθε σο ρξήκα γηα πνιινύο αηώλεο ιόγσ ηεο αδηαηξεηόηεηάο ηνπ. 4. Σν ρξήκα είλαη κέηξν ηεο απόιπηεο αμίαο ησλ αγαζώλ αιιά όρη ηεο ζρεηηθήο. 5. Γηα λα εθδώζεη ε Κεληξηθή Σξάπεδα ραξηνλνκίζκαηα, πξέπεη λα έρεη αληίζηνηρεο αμίαο πνζόηεηα ρξπζνύ. 6. Οη ηξαπεδηθέο επηηαγέο πνπ δίλνπλ νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο ζηνπο πειάηεο ηνπο είλαη κηα κνξθή ρξήκαηνο. 7. Οη πηζησηηθέο θάξηεο δε κπνξεί λα ζεσξεζνύλ ρξήκα, γη απηό θαη ιέγνληαη «πιαζηηθό ρξήκα». 8. Ο θαζνξηζκόο πνζνζηνύ ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ πνπ επηβάιιεη ε Κεληξηθή Σξάπεδα ζηηο Εκπνξηθέο Σξάπεδεο, δεκηνπξγεί πεξηνξηζκό ζηηο ρξεκαηνδνηήζεηο. 9. Οη θαηαζέζεηο ζηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο δηαθξίλνληαη ζε ηακηεπηεξίνπ, όςεσο θαη πξνζεζκίαο. 10. Οη θαηαζέζεηο όςεσο γίλνληαη από επηρεηξήζεηο θαη δηαθηλνύληαη ζπρλά κε επηηαγέο. 11. Εθείλν πνπ επηδηώθνπλ νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο είλαη κόλν ε ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θηλδύλνπ, ηνλ νπνίν αλαιακβάλνπλ δαλεηνδνηώληαο. 12. Οη εκπνξηθέο ηξάπεδεο δελ κπνξνύλ ζε θακία πεξίπησζε λα απμήζνπλ ηε πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί. 13. Επηηόθην είλαη ηα ρξήκαηα πνπ ζα πάξνπκε ζην ηέινο ηνπ έηνπο κε ηε κνξθή ηόθνπ. 14. Ο ηύπνο ηνπ αλαηνθηζκνύ είλαη : Κ λ = Κ ν (1+i) λ.
ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 2 ΔΡΩΣΖΔΗ Π.Η. (Η.Δ.Π.) 1. Η ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ρξήκαηνο κεηέηξεςε ηηο αληαιιαγέο ζε ζπλαιιαγέο. 2. Σν ρξήκα κάο επηηξέπεη λα κεηξήζνπκε ηε ζρεηηθή αμία ησλ αγαζώλ. 3. Η αμία ησλ ραξηνλνκηζκάησλ θαιύπηεηαη από ηελ Κεληξηθή Σξάπεδα κε αληίζηνηρεο α- μίαο πνζόηεηα ρξπζνύ. 4. Σν ρξήκα είλαη κέζν δηαηήξεζεο αμηώλ. 5. Οη θαηαζέζεηο ηακηεπηεξίνπ δίλνπλ κεγαιύηεξν επηηόθην από ηηο θαηαζέζεηο επί πξνζεζκία. 6. Σν πνζνζηό ησλ ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ είλαη απόζεκα ρξεκάησλ πνπ ππνρξενύηαη ε εκπνξηθή ηξάπεδα λα θξαηάεη ζην ηακείν ηεο. 7. Όζν κεγαιύηεξνο είλαη ν όγθνο ησλ δαλείσλ πνπ ρνξεγεί κηα ηξάπεδα, ηόζν κεγαιώλεη ν θίλδπλνο απώιεηαο ησλ ρξεκαηηθώλ ηεο θεθαιαίσλ. 8. Γηα λα απμήζνπλ ην θέξδνο ηνπο νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο, πξέπεη λα απμήζνπλ ηνλ όγθν ησλ δαλείσλ πνπ ρνξεγνύλ. 9. Όηαλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα ζειήζεη λα κεηώζεη ηελ πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί, απμάλεη ην πνζνζηό ησλ ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ. 10. Όηαλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα ζειήζεη λα κεηώζεη ηελ πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί, αγνξάδεη θξαηηθέο νκνινγίεο. 11. Όηαλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα ζειήζεη λα κεηώζεη ηελ πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί, κεηώλεη ην πξνεμνθιεηηθό επηηόθην. 12. Η Κεληξηθή Σξάπεδα αζθεί λνκηζκαηηθή θαη πηζησηηθή πνιηηηθή. 13. Η ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ρξήκαηνο κεηέηξεςε ηηο αληαιιαγέο ζε ζπλαιιαγέο. 14. Μόλνλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ρξήκα. 15. Η πνιηηηθή ηεο αλνηθηήο αγνξάο αθνξά ηελ ειεύζεξε δηαθίλεζε ησλ εκπνξεπκάησλ. 16. Η κείσζε ηνπ πνζνζηνύ ησλ ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ από ηελ Κεληξηθή Σξάπεδα κεηώλεη ηελ πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί. 17. Σν ρξήκα είλαη κέηξν κόλνλ ηεο απόιπηεο αμίαο ησλ αγαζώλ.
ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 3 8.2. ΔΡΩΣΖΔΗ ΠΟΛΛΑΠΛΖ ΔΠΗΛΟΓΖ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ ππόηαζηρ και δίπλα ζηον κάθε απιθμό ηο γράμμα πος ανηιζηοισεί ζηη ζυζηή απάνηηζη. 1. Η αληαιιαγή πξντόλησλ κε πξντόληα άιισλ παξαγσγώλ νλνκάδεηαη : α) αληαιιαγή, β) ζπλαιιαγή, γ) αληηπξαγκαηηζκόο, δ) αγνξαπσιεζία. 2. Γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί έλα αγαζό σο ρξήκα, πξέπεη λα δηαζέηεη : α) αδηαηξεηόηεηα, β) ζηαζεξόηεηα ζηελ αμία, γ) δπζθνιία ζηε ρξήζε, δ) όια ηα παξαπάλσ. 3. Οη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ ρξήκαηνο είλαη : α) κέζν ζπλαιιαγήο, β) κνλάδα κέηξεζεο αμίαο, γ) κέζν δηαηήξεζεο αμηώλ, δ) όια ηα παξαπάλσ, ε) ηίπνηα από ηα παξαπάλσ. 4. Σα είδε ρξήκαηνο είλαη : α) ηα ραξηνλνκίζκαηα, β) νη ηξαπεδηθέο επηηαγέο, γ) ηα θέξκαηα, δ) όια ηα παξαπάλσ θαη νη πηζησηηθέο θάξηεο. 5. Με επηηαγέο δηαθηλνύληαη ζπλήζσο : α) όισλ ησλ κνξθώλ νη θαηαζέζεηο, β) νη θαηαζέζεηο όςεσο, γ) νη θαηαζέζεηο ηακηεπηεξίνπ, δ) κόλν νη θαηαζέζεηο επί πξνζεζκία. 6. Οη εκπνξηθέο ηξάπεδεο επηδηώθνπλ : α) ηε κεγηζηνπνίεζε ησλ θεξδώλ ηνπο, β) ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ θηλδύλσλ πνπ αλαιακβάλνπλ, γ) θαη ηα δύν παξαπάλσ, δ) ηίπνηα από ηα παξαπάλσ. 7. Αλ θαηαζέζνπκε ζε κηα εκπνξηθή ηξάπεδα ζηελ αξρή ηνπ έηνπο 280 κε επηηόθην 5%, ζην ηέινο ηνπ έηνπο ζα εηζπξάμνπκε : α) 285, β) 294, γ) 280, δ) 304.
ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 4 ΔΡΩΣΖΔΗ Π.Η. (Η.Δ.Π.) 1. Η Κεληξηθή Σξάπεδα δέρεηαη από ηνπο απνηακηεπηέο: i) Μόλνλ θαηαζέζεηο όςεσο. ii) Μόλνλ θαηαζέζεηο ηακηεπηεξίνπ. iii) Μόλνλ θαηαζέζεηο επί πξνζεζκία. iv) Δελ δέρεηαη θαηαζέζεηο απνηακηεπηώλ. 2. Η πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο ζε θπθινθνξία απμάλεηαη όηαλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα: i) Απμάλεη ην πνζνζηό ησλ ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ. ii) Απμάλεη ην πξνεμνθιεηηθό επηηόθην. iii) Αγνξάδεη θξαηηθέο νκνινγίεο. 3. Αλ κηα θνηλσλία ρξεζηκνπνηνύζε σο ρξήκα ηελ άκκν, ην ζνβαξόηεξν κεηνλέθηεκα ζα ήηαλ: i) Η αδηαηξεηόηεηα. ii) Η κεηαβνιή ηεο αμίαο. iii) Η δπζθνιία ζηελ ρξήζε. 4. Η αμία ησλ ραξηνλνκηζκάησλ πνπ ζέηεη ζε θπθινθνξία ε Κεληξηθή Σξάπεδα εμαξηάηαη: i) Από ηελ πνζόηεηα ρξπζνύ πνπ δηαηεξεί ζην ζεζαπξνθπιάθηό ηεο. ii) Από ηελ λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηε ρώξαο. iii) Από ην θόζηνο εθηύπσζήο ηνπο. 5. Αληηθεηκεληθόο ζθνπόο ησλ Εκπνξηθώλ Σξαπεδώλ είλαη: i) Να κεγηζηνπνηήζνπλ ηα θέξδε ηνπο. ii) Να δηεπθνιύλνπλ ηηο ρξεκαηηθέο ζπλαιιαγέο. iii) Να ζηεξίμνπλ ηελ λνκηζκαηηθή θαη πηζησηηθή πνιηηηθή ηνπ θξάηνπο.
ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 5 8.3. ΔΡΩΣΖΔΗ ΘΔΩΡΗΑ 1. Πνηα κεηνλεθηήκαηα παξνπζίαδε ε ρξεζηκνπνίεζε δηάθνξσλ πξαγκάησλ ή δώσλ (βόδηα, δέξκαηα, θνρύιηα θηι) σο ρξήκα; Πσο μεπεξάζηεθαλ νη δπζθνιίεο; 2. Οη ιεηηνπξγίεο ηνπ ρξήκαηνο. 3. Να αλαιύζεηε ηα είδε ησλ θαηαζέζεσλ ζηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο. 4. Ση θάλνπλ νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο γηα λα θαιύςνπλ ην θόζηνο ιεηηνπξγίαο ηνπο θαη λα έ- ρνπλ θέξδνο; Πνηνη είλαη νη πεξηνξηζκνί πνπ έρνπλ ζε απηή ηνπο ηελ πξνζπάζεηα; 5. Με πνην ηξόπν κηα εκπνξηθή ηξάπεδα κπνξεί λα απμήζεη ηελ πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ θπθινθνξεί; 6. Η δεκηνπξγία ρξήκαηνο από ηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο. 7. Να αλαιύζεηε ηνπο ζνβαξνύο πεξηνξηζκνύο ζηηο δαλεηνδνηήζεηο πνπ ππάξρνπλ γηα ηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο. 8. Ση είλαη επηηόθην; Ση ζεκαίλεη αλαηνθηζκόο; Δώζηε αξηζκεηηθό παξάδεηγκα θαηάζεζεο θαη ππνινγηζκνύ ηόθνπ κε αλαηνθηζκό. 9. Σα είδε ηνπ ρξήκαηνο.
ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 6 8.4. ΑΚΖΔΗ 1. Καηαζέηνπκε ζε κηα εκπνξηθή ηξάπεδα πνζό 2.300, κε επηηόθην 3% θαη αλαηνθηζκό. Πνην πνζό ζα εηζπξάμνπκε ζην ηέινο ηνπ 4 νπ έηνπο; [(1,03) 4 = 1,126]. 2. Ο θύξηνο Α θαηαζέηεη ζε κηα εκπνξηθή ηξάπεδα έλα ρξεκαηηθό πνζό κε επηηόθην 10% κε αλαηνθηζκό. ε πόζα έηε ην πνζό ηνπ θπξίνπ Α ζα δηπιαζηαζηεί; Δίλνληαη : ln2 = 0,693 θαη ln1,1 = 0,099. 3. Ο θύξηνο Α θαηέζεζε 100.000 ζε εκπνξηθή ηξάπεδα, κε επηηόθην 5%. Από ηα ρξήκαηα απηά ε εκπνξηθή ηξάπεδα δαλεηνδόηεζε ηνλ θύξην Β, ν νπνίνο άλνημε ινγαξηαζκό όςεσο ζηελ ίδηα ηξάπεδα θαηαζέηνληαο όιν ην πνζό. Από ην ινγαξηαζκό όςεσο ηνπ Β, ε ηξάπεδα δαλεηνδόηεζε ηνλ θύξην Γ, ν νπνίνο θαηέζεζε όιν ην πνζόλ ζε ινγαξηαζκό ηακηεπηεξίνπ. Από ηελ θαηάζεζε ηνπ Γ ε ηξάπεδα ρνξήγεζε δάλεην ζηνλ θύξην Γ. α) Ση ηόθν ζα εηζπξάμεη ν θύξηνο Α ζην ηέινο ηνπ έηνπο; β) Αλ ν θύξηνο Β δαλείζηεθε κε επηηόθην 18%, πνην είλαη ην πνζό πνπ ζα πξέπεη λα πιεξώζεη ζην ηέινο ηνπ έηνπο; γ) Αλ ην πνζνζηό ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ είλαη 10%, πνηα είλαη ε πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο πνπ δεκηνύξγεζε ε εκπνξηθή ηξάπεδα; δ) Αλ ε Κεληξηθή ηξάπεδα κεηώζεη ην πνζνζηό ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ ζε 5%, πόζν ζα απμεζεί ε πνζόηεηα ηνπ ρξήκαηνο; 4. Ο θύξηνο Α θαηέζεζε 10.000 ζε εκπνξηθή ηξάπεδα, κε επηηόθην 2%. Με όιν ην πνζό απηό ε εκπνξηθή ηξάπεδα δαλεηνδόηεζε ηνλ θύξην Β, κε επηηόθην 16%. Πνην είλαη ην θέξδνο ηεο ηξάπεδαο ζε δηάζηεκα ελόο έηνπο; Πνην ζα είλαη ην θέξδνο ηεο ηξάπεδαο ζην ίδην δηάζηεκα, αλ ε Κεληξηθή Σξάπεδα έρεη θαζνξίζεη πνζνζηό ξεπζηώλ δηαζεζίκσλ γηα ηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο 10%; 5. Γηα λα εηζπξάμνπκε ζην ηέινο ελόο έηνπο πνζό 25.625, ηη πνζό πξέπεη λα έρνπκε θαηαζέζεη ζηελ αξρή ηνπ έηνπο, αλ ην επηηόθην είλαη 2,5%;