«Δυσλεξία» (Ειδική Αναγνωστική Διαταραχή) Τι είναι, τι δεν είναι, τι μπορούμε να κάνουμε για το παιδί Παναγιώτης Σίμος, Ph.D. Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Λειτουργικά ελλείμματα Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? 1
Δυσλεξία (International Dyslexia Association, 2002) Ειδική διαταραχή μάθησης νευροβιολογικής προέλευσης. Χαρακτηριστικά «συμπτώματα» Δυσκολία στην ακρίβεια και την ταχύτητα αναγνώρισης λέξεων Ορθογραφία Αποκωδικοποίηση Πηγάζουν από διαταραχή στο φωνολογικό τομέα της γλώσσας Είναι ασύμβατες με άλλες γνωστικές ικανότητες και την παροχή αποτελεσματικής διδασκαλίας. Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Λειτουργικά ελλείμματα Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? 2
Πρόβλημα αναπτυξιακό αλλά όχι και «περαστικό» Ανάγνωση Η πλειοψηφία των παιδιών χρειάζεται συστηματική διδασκαλία για να αποκτήσει τις βασικές αρχές και τεχνικές της ανάγνωσης Protopapas, Sideridis, Mouzaki, Simos, & Morgan, 2011 Απλή έκθεση (εμβαπτισμός) σε γραπτά ερεθίσματα δεν επαρκεί, ιδιαίτερασταπρώταστάδιαανάπτυξηςτης αναγνωστικής ικανότητας Συστηματική εμπειρία με το γραπτό λόγο απαιτείται όμως για την περεταίρω αυτοματοποιήση της αναγνωστικής ικανότητας Francis et al., 1996 Protopapas et al., in preparation Γιαέναμικρόαλλάσημαντικόποσοστόμαθητών, ακόμα και ηαπλή, συστηματική διδασκαλία δεν επαρκεί 3
Ανάγνωση Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Λειτουργικά ελλείμματα Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων Γνώση σημασίας λέξεων (λεξιλόγιο πρόσληψης) Κατανόηση κειμένου Οικειότητα με γραπτές λέξεις και συνθετικά 4
Ταχεία και αυτόματη αναγνώριση λέξεων γλώσοα γλώσσα καπέλο καράβι ποτήρι Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Λειτουργικά ελλείμματα Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? 5
Δυσλεξία: Απαραίτητο Κριτήριο Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων Δυσκολίες Μάθησης στον Ελληνικό Πληθυσμό Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων Γνώση σημασίας λέξεων (λεξιλόγιο πρόσληψης) Οικειότητα με γραπτές λέξεις και συνθετικά Κατανόηση κειμένου Επιδημιολογικά δεδομένα από 1690 παιδιά Α -ΣΤ τάξεων του Δημοτικού Παναγιώτης Σίμος, Αγγελική Μουζάκη, Γεώργιος Σιδερίδης, Αθανάσιος Πρωτόπαπας Τμήμα Ψυχολογίας & ΠΤΔΕ Πανεπιστήμιο Κρήτης Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου 6
Περίγραμμα δεξιοτήτων μαθητών με δυσκολίες στην αναγνώριση λέξεων Κατανομή άλλων ελλειμμάτων/δυσκολιών 1 9% του πληθυσμού Ποσοστό παιδιών με ΑΔ και παράλληλα ελλείμματα σε (Ν=1100) % 0,5 Κατανόηση... 42 0 Μαθηματικά... 32-0,5-1 Γλώσσα (λεξιλόγιο)... 21-1,5-2 z Ταχύτητα (λέξεις) Ταχύτητα Ορθογραφία (ψευδολέξεις) Κατανόηση Ταχύτητα Λεξιλογιο κατονομασίας RD -1,349-1,254-1,456-0,768-0,865-0,693 NR 0,376 0,342 0,456 0,194 0,21 0,199 Μη λεκτική νοημοσύνη... Προσοχή/Συγκέντρωση... Υπερκινητικότητα/Παρορμητικότητα... 33 35 16 7
Στη μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών που δυσκολεύονται να μάθουν να διαβάζουν, το προεξάρχον έλλειμμα είναι στην ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας του γραπτού και προφορικού λόγου Μειοψηφία παιδιών με δυσλεξία παρουσιάζουν επαρκή ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας αλλά σημαντικά ασθενέστερη ικανότητα αναγνώρισης λέξεων (ιδιαίτερα εκείνων με ανώμαλη ορθογραφία) Υπόθεση Γνώση γραφοφωνημικών αντιστοιχιών Οικειότητα με γραπτέςλέξειςκαι συνθετικά Υπόθεση Γνώση γραφοφωνημικών αντιστοιχιών Οικειότητα με γραπτέςλέξειςκαι συνθετικά Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης γραπτών λέξεων Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης γραπτών λέξεων Λεξιλόγιο (προφορικός λόγος) Ενεργός Μνήμη Κατανόηση κειμένου Λεξιλόγιο (προφορικός λόγος) Ενεργός Μνήμη Κατανόηση κειμένου Προσοχή Προσοχή 8
Σε ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών το πρόβλημα εστιάζεται στην κατανόηση του γραπτού λόγου, ιδιαίτερα σε παιδιά με ιαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης γραπτών λέξεων ιαταραχές ακουστικής επεξεργασίας (ταχέως μεταβαλλόμενων ακουστικών παραμέτρων) Ακουστική επεξεργασία Φωνολογική επεξεργασία Ελληνικά δεδομένα Ενεργός Μνήμη Προσοχή Κατανόηση κειμένου υσχεραίνει τη φωνολογική επεξεργασία του προφορικού λόγου και την διαχείριση φωνολογικών αναπαραστάσεων του γραπτού Γνώση γραφοφωνημικών αντιστοιχιών Οικειότητα με γραπτέςλέξειςκαι συνθετικά Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης γραπτών λέξεων Υπόθεση Λεξιλόγιο (προφορικός λόγος) Μνήμη εργασίας Κατανόηση κειμένου Προσοχή 9
ιαταραχές οπτικής επεξεργασίας: δυσλειτουργία του μεγαλοκυτταρικού τμήματος του οπτικού συστήματος Οπτική αντίληψη γραπτού Υποβόσκουσες Διαταραχές / Ελλείμματα Εμποδίζει την φυσιολογική εναλλαγή οπτικών σημάτων κατά την επαναπροσήλωση των ματιών σε καινούργιο τμήμα λέξης ή κειμένου Γνώση γραφοφωνημικών αντιστοιχιών Οικειότητα με γραπτέςλέξειςκαι συνθετικά Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης γραπτών λέξεων Συνυπάρχουν δυσκολίες πρόσληψης κινούμενων ερεθισμάτων; Ναι, αλλά συνεισφέρουν ελάχιστα στην αναγνωστική δεξιότητα Υπόθεση Λεξιλόγιο (προφορικός λόγος) Μνήμη εργασίας Προσοχή Κατανόηση κειμένου Συνυπάρχουν διαταραχές στις γρήγορες κινήσεις των ματιών; Καλά σχεδιασμένες μελέτες δεν φανερώνουν διαφορές μεταξύ φυσιολογικών/δυσλεξικών παιδιών Παρεμβάσεις για τη «διόρθωση» οφθαλμικών κινήσεων δεν προσφέρουν ειδικά πλεονεκτήματα 10
Ευλογία ή κατάρα: Αν ο Einstein μπορούσε να διαβάσει Δυσλεξία μόνο: 10% Δυσαριθμησία μόνο: 7% Συνδυασμός: 4% IQ > 130: 2% Δυσαριθμησία ΔΕΠ Δυσλεξία Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? Δυσκολίες Μάθησης στον Ελληνικό Πληθυσμό: Επιδημιολογικά στοιχεία (Ν=500, Σίμος, Μουζάκη, & Σιδερίδης) 11
Η διαγνωστική διαδικασία με λίγα λόγια Απαιτούνται σταθμισμένα τεστ Δενεπαρκούντεστνοημοσύνης Ανάγνωσης Λέξεις, ψευδολέξεις, κείμενα Ακρίβεια και ευχέρεια (ταχύτητα) Ορθογραφίας Λέξεις, κείμενα) Δεν υφίστανται έγκυροι δείκτες βασιζόμενοι σε περιγράμματα επίδοσης σε τεστ όπως το WISC Γενικοί δείκτες νοημοσύνης συμβάλουνστονπρογραμματισμότης παρέμβασης και στην πρόβλεψη της αποτελεσματικότητάς της Τεστ προσοχής/συγκέντρωσης, επιτελικών λειτουργικών και λεξιλογίου συμβάλουν στον προσδιορισμό ελλειμματικών ικανοτήτων σε σχέση με την αναγνωστική κατανόηση Κύριες προσεγγίσεις στη διάγνωση της Δυσλεξίας Βάσει περιγράμματος σε δοκιμασία νοημοσύνης (WISC-III) III) και άτυπων τεστ αναγνωστικής επίδοσης Βάσει ασυμφωνίας (διαφοράς) νοημοσύνης-επίδοσης (σταθμισμένα τεστ) Ανεξαρτήτως νοημοσύνης Χαμηλή αναγνωστική επίδοση Μαθησιακή αποτυχία 12
WISC-III και διάγνωση αναγνωστικής διαταραχής Περιορισμένη χρήση διεθνώς Κύριες μεθοδολογικές προσεγγίσεις Διαφορά επίδοσης μεταξύ λεκτικής και πρακτικής κλίμακας Διασπορά επιδόσεων στις υποκλίμακες Βάσει περιγραμμάτων επίδοσης Bannatyne (Αριθμητική, Κωδικοποίηση, Μνήμη αριθμών ACID (Αριθμητική, Κωδικοποίηση, Πληροφορίες, Μνήμη αριθμών) SCAD (Σύμβολα, Κωδικοποίηση, Αριθμητική, Μνήμη Αριθμών) WISC-III και διάγνωση αναγνωστικής διαταραχής Πολλές σύγχρονες μελέτες μεγάλης κλίμακας απέτυχαν να επαληθεύσουν την ύπαρξη διαγνωστικά χρήσιμου κριτηρίου διαφοράς λεκτικής-πρακτικής κλίμακα σε παιδιά με δυσλεξία σε σχέση με τον τυπικό μαθητικό πληθυσμό Κλινικά σημαντικών περιγραμμάτων επίδοσης σε παιδιά με δυσλεξία σε σχέση με τον τυπικό μαθητικό πληθυσμό (π.χ. Kavale & Forness, 1984; Watkins & Glutting, 2000; D Angiulli & Siegel, 2003; Watkins, 2005) Αναγνωστική Επίδοση 13
Κύριες προσεγγίσεις στη διάγνωση της Δυσλεξίας Ασυμφωνία (διαφορά) νοημοσύνης-επίδοσης Βάσει περιγράμματος σε δοκιμασία νοημοσύνης (WISC- III) και άτυπων τεστ αναγνωστικής επίδοσης Παλαιότερη και πλέον διαδεδομένη προσέγγιση διεθνώς «Αναγνωστική δυσκολία ασύμβατη με άλλες γνωστικές ικανότητες» (International Dyslexia Association, 2002) Βάσει ασυμφωνίας (διαφοράς) νοημοσύνης-επίδοσης (σταθμισμένα τεστ) Ανεξαρτήτως νοημοσύνης Χαμηλή αναγνωστική επίδοση Μαθησιακή αποτυχία Ποσοτική έκφραση μαθησιακών διαφορών σύμφωνη με την «ειδικότητα» της διαταραχής Απαιτούνται σταθμισμένες δοκιμασίες νοημοσύνης & αναγνωστικής επίδοσης 14
Κριτήριο ασυμφωνίας Δεν δικαιούνται όλοι ειδικής μεταχείρισης Κύριες προσεγγίσεις στη διάγνωση της Δυσλεξίας Βάσει περιγράμματος σε δοκιμασία νοημοσύνης (WISC- III) και άτυπων τεστ αναγνωστικής επίδοσης Αναγνωστική επίδοση Βάσει ασυμφωνίας (διαφοράς) νοημοσύνης-επίδοσης (σταθμισμένα τεστ) 55 70 85 100 115 130 145 55 70 85 100 115 130 145 Δείκτης νοημοσύνης Ανεξαρτήτως νοημοσύνης Χαμηλή αναγνωστική επίδοση Μαθησιακή αποτυχία 15
Νοητική στέρηση Αναγνωστική επίδοση Ενδεικτικές Δοκιμασίες/Μετρήσεις Ακρίβεια και ταχύτητα ανάγνωσης λέξεων Ακρίβεια και ταχύτητα ανάγνωσης ψευδολέξεων Κατανόηση κειμένου Εκφραστικό λεξιλόγιο (WISC-III) Προσληπτικό λεξιλόγιο (PPVT-προσαρμογή στα Ελληνικά) Ταχεία και αυτοματοποιημένη αναγνώριση αριθμών Ορθογραφία Σχέδια με κύβους (WISC-III) 55 70 85 100 115 130 145 Δείκτης νοημοσύνης 16
Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? Τι δεν θεωρείται «δυσλεξία» Πληθώρα εναλλακτικών ψευδών διαγνώσεων ΔΕΠΥ με Υπερκινητικότητα (συνδυαστικός τύπος) ΔΕΠΥ χωρίς Υπερκινητικότητα («Απρόσεκτος τύπος») Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας Κατάθλιψη Αφαιρετική επιληψία Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή Διαταραχή Διαγωγής/Εναντιωματική Διαταραχή Χρόνια νόσος Διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον 17
Διαφοροδιάγνωση -- Συνοσυρότητα Ψυχιατρικές οντότητες μπορούν να: Ευθύνονται για χαμηλή επίδοση σε αναγνωστικά, αλλά όχι μόνο, τεστ Προκληθούν ή επιβαρυνθούν από σχολική αποτυχία Συνυπάρχουν ανεξάρτητα από τον πυρήνα αναγνωστικών δυσκολιών Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? 18
Ανατομικό περίγραμμα του εγκεφαλικού μηχανισμού για τη λειτουργία της ανάγνωσης 19
Ανατομικό περίγραμμα του εγκεφαλικού μηχανισμού για τη λειτουργία της ανάγνωσης Επιμέρους διεργασίες ;; Μετωπιαίο τμήμα: περιοχή Broca Οπίσθιο τμήμα: Περιοχή Wernicke Οπίσθιο τμήμα: γωνιώδης έλικα Φωνολογική επεξεργασία μέσω κανόνων άρθρωσης / φώνησης Φωνολογική επεξεργασία Αντιστοιχία οπτικού συμβόλου ήχου Συγκρότησηαναπαράσταση λέξεων ;; Κοιλιακό τμήμα: ατρακτοειδής έλικα γλωσσοειδής έλικα Γραφημική ανάλυση 20
Ένα κύκλωμα για την ανάγνωση λέξεων Λόγος και λέξη: η περιοχήτουwernicke στην ανάγνωση Ικανότητα γρήγορης και αυτόματης αναγνώρισης λέξεων Μαθητής χωρίς αναγνωστικές δυσκολίες Μαθητής με δυσλεξία Μαθητής με ΔΕΠΥ Γνώση γραμμάτων και αντιστοιχίας γραμμάτων φθόγγων Γνώση σημασίας λέξεων (λεξιλόγιο πρόσληψης) Οικειότητα με γραπτές λέξεις και συνθετικά Κατανόηση κειμένου Αριστερό ημ. Δεξί ημ. Δεξί Αριστερό Ημισφαίριο Simos, Rezaie et al., Brain & Language, in press Αποκωδικοποίηση τριγραμμάτων Simos, Rezaie et al. 2011, Neuropsychology Rezaie, Simos et al., 2011 Frontiers in Neuroscience 21
Κυκλώματα σε ηρεμία Πρώιμες ενδείξεις αστοχίας του μηχανισμού Μαθητής χωρίς αναγνωστικές δυσκολίες Μαθητής με δυσλεξία Διαφορά Ομάδα χαμηλού κινδύνου για ΜΔ Ομάδα υψηλού κινδύνου-εμφάνισε ΜΔ Αριστερό ημισφαίριο Δεξί Dimitriadis, Laskaris, Simos et al. 2011, under review Vourkas, Simos et al., 2011 Neuroscience Letters Simos et al. 2005, Neuropsychology 22
Μία φίλη από τα παλιά: Ημισφαιρική επικράτηση στην αναπτυξιακή δυσλεξία Μαθητές με δυσλεξία Μαθητές χωρίς αναγνωστικές δυσκολίες Επίκτητη vs. Αναπτυξιακή δυσκολία ανάγνωσης Δυσλεξία vs. «φτωχή» αναγνωστική ικανότητα Ικανότητα vs. Λειτουργία Διαγνωστική διαδικασία Διαφοροδιάγνωση Συνοσυρότητα Μηχανισμοί του εγκεφάλου για την ανάγνωση δυσλειτουργίες (υπάρχει βιολογική βάση?) Διορθώνεται η δυσλεξία? Δεξί Ημισφαίριο Αριστερό Ημισφαίριο Simos et al. Cerebral Cortex, 2000 23
Υποθέτοντας ότι η δυσλεξία: Δεν οφείλεται σε ανώμαλη ημισφαιρική κυριαρχία, Η λειτουργική βλάβη σε αρ. κροταφοβρεγματικές περιοχές είναι μικρή Αποτελέσματα Εκπαιδευτικής Παρέμβασης (1) N= 8 παιδιά 7-17 ετών Είναι δυνατή η επανόρθωση του λειτουργικού ελλείμματος με την κατάλληλη εκπαιδευτική παρέμβαση; Πριν Μετά Simos et al., Neurology 2002 24
Μαθητές: Πρόβλεψη αποτελεσμάτων Παρέμβασης - χωρίς δυσκολίες στην ανάγνωση - που ανταποκρίθηκαν στην παρέμβαση - που δεν ανταποκρίθηκαν στην παρέμβαση Συμπεράσματα: Παιδιά με σοβαρά προβλήματα στην ανάγνωση παρουσιάζουν: Μειωμένη νευροφυσιολογική δραστηριότητα, αιμάτωση και μεταβολισμό στο οπίσθιο τμήμα της άνω κροταφικής έλικας στο αριστερό ημισφαίριο (περιοχή Wernicke) στη διάρκεια διάφορων δοκιμασιών ανάγνωσης Μικρότερης έκτασης, υποδραστηριοποίηση σε προαναγνωστικές δοκιμασίες (εκφορά φθόγγου του γράμματος) σε δοκιμασίες διάκρισης ήχων ομιλίας σε πιο σύνθετες δοκιμασίες φωνολογικής επεξεργασίας σε υπόστρωμμα ισχυρής επικράτησης του αριστερού ημισφαιρίου για τη βασική λειτουργία πρόσληψης του προφορικού λόγου Αυξημένη συμμετοχή της περιοχής του Broca στη λειτουργία της ανάγνωσης έχει αναφερθεί αλλά το εύρημα δεν έχει επαληθευθεί από άλλες ομάδες Το άτυπο περίγραμμα ενεργοποίησης σε αναγνωστικές/προαναγνωστικές δοκιμασίες εμφανίζεταιανεξάρτητααπότηνπαρουσίαδεπυ εμφανίζεται από τα πρώτα στάδια της εκμάθησης της ανάγνωσης Rezaie, Simos et al., J. of the International Neuropsychological Soc, 2011 Rezaie, Simos et al., Developmental Neuropsychology, 2011 25
Κλινικές περιπτώσεις Στη μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών που δυσκολεύονται να μάθουν να διαβάζουν, προεξάρχον έλλειμμα είναι στην ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας του γραπτού και προφορικού λόγου Μειοψηφία παιδιών με δυσλεξία παρουσιάζουν επαρκή ικανότητα φωνολογικής επεξεργασίας αλλά σημαντικά ασθενέστερη ικανότητα αναγνώρισης λέξεων (ιδιαίτερα εκείνων με ανώμαλη ορθογραφία) Γιάννης (3 η Δημοτικού) Φυσιολογικό αναπτυξιακό ιστορικό Οι γονείς ανησυχούν για την πρόοδό του στο σχολείο Ο δάσκαλος αναφέρει δυσκολία στην ανάγνωση και κυρίως στην γραφή και ορθογραφία Σε ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών το πρόβλημα εστιάζεται στην κατανόηση του γραπτού λόγου, ιδιαίτερα σε παιδιά με Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής 26
Γιάννης (3 η Δημοτικού) Κωστής (6 η Δημοτικού) WISC-IΙΙ Λεκτικό Πηλίκο: 100 Πρακτικό Πηλίκο: 115 PPVT-III (Προσληπτικό λεξιλόγιο): 106 Κλίμακα ΔΕΠΥ (%) Απροσεξία Υπερκινητικότητα/ Παρορμητικότητα Μητέρα 25 30 Δάσκαλος 40 35 Φυσιολογικό αναπτυξιακό ιστορικό Οι γονείς ανησυχούν για την πρόοδό του στο σχολείο Ο δάσκαλος αναφέρει δυσκολία στην ανάγνωση και κυρίως στην γραφή και ορθογραφία Τεστ Ανάγνωσης Λέξεις (ακρίβεια) Ψευδολέξεις (ακρίβεια) Λέξεις (ταχύτητα) Κατανόηση Ορθογραφία 60 50 50 45 30 27
Κωστής (6 η Δημοτικού) Σήφης (6 η Δημοτικού) WISC-IΙΙ Λεκτικό Πηλίκο: 95 Πρακτικό Πηλίκο: 110 PPVT-III (Προσληπτικό λεξιλόγιο): 94 Κλίμακα ΔΕΠΥ (%) Απροσεξία Υπερκινητικότητα/ Παρορμητικότητα Μητέρα 50 40 Δάσκαλος 55 58 Φυσιολογικό αναπτυξιακό ιστορικό Σύμφωνα με τους γονείς πρόκειται για έξυπνο παιδί που δε θέλει να διαβάσει. Ανησυχούν για την πρόοδό του στο Γυμνάσιο και το Λύκειο (θεωρούν βέβαιο ότι θα δώσει πανελλήνιες στη Θεωρητική κατεύθυνση) Τεστ Ανάγνωσης Λέξεις (ακρίβεια) Ψευδολέξεις (ακρίβεια) Λέξεις (ταχύτητα) Κατανόηση Ορθογραφία 80 65 70 45 30 Ο δάσκαλος αναφέρει μεγάλη δυσκολία να αποδώσει στα θεωρητικά μαθήματα 28
Σήφης (6 η Δημοτικού) Κατερίνα (5 η Δημοτικού) WISC-IΙΙ Λεκτικό Πηλίκο: 75 Πρακτικό Πηλίκο: 80 PPVT-III (Προσληπτικό λεξιλόγιο): 82 Κλίμακα ΔΕΠΥ (%) Απροσεξία Υπερκινητικότητα/ Παρορμητικότητα Μητέρα 50 40 Δάσκαλος 55 58 Φυσιολογικό αναπτυξιακό ιστορικό Σύμφωνα με τους γονείς πρόκειται για έξυπνο παιδί με πολλά ενδιαφέροντα. Δεν φαίνεται όμως να την απασχολεί ιδιαίτερα η επίδοσή της στο σχολείο. Τεστ Ανάγνωσης Λέξεις (ακρίβεια) Ψευδολέξεις (ακρίβεια) Λέξεις (ταχύτητα) Κατανόηση Ορθογραφία 90 95 88 45 50 Ο δάσκαλος αναφέρει μεγάλη δυσκολία στην ορθογραφία. Επίσης δεν είναι τακτική μαθήτρια αν και δε δημιουργεί ποτέ προβλήματα στην τάξη 29
Κατερίνα (5 η Δημοτικού) WISC-IΙΙ Λεκτικό Πηλίκο: 115 Πρακτικό Πηλίκο: 80 PPVT-III (Προσληπτικό λεξιλόγιο): 120 Κλίμακα ΔΕΠΥ (%) Απροσεξία Υπερκινητικότητα/ Παρορμητικότητα Μητέρα 80 30 Δάσκαλος 90 40 Τεστ Ανάγνωσης Λέξεις (ακρίβεια) Ψευδολέξεις (ακρίβεια) Λέξεις (ταχύτητα) Κατανόηση Ορθογραφία 110 105 100 90 50 30