ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ & ΚΟΣΤΟΥΣ 1
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ Η τιμή είναι το ποσό που αποδέχεται να καταβάλλει για την απόκτηση ενός είδους. Η τιμή που αποδέχεται να καταβάλλει ο αγοραστής εξαρτάται όχι μόνο με το είδος αυτό καθαυτό αλλά και τις «αξίες» που το συνοδεύουν. ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗΣ Η τιμή αποτελείται από δύο συνιστώσες, το κόστος του προμηθευτή που πρέπει να καλύπτει όλες τις σχετικές δαπάνες που υφίσταται, και ένα λογικό κέρδος.
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Ανταγωνιστικές Αγορές Οι τιμές καθορίζονται από τις συνθήκες της προσφοράς και της ζήτησης σε αγορές τυποποιημένων ειδών Δεν υπάρχουν εμπόδια στην είσοδο νέων προμηθευτών Οι διαφορές στις τιμές των προμηθευτών είναι αξιόπιστες και αντανακλούν τις ικανότητές τους Αν ένας προμηθευτής προσπαθήσει να αυξήσει το μερίδιό της αγοράς του μέσω μεγάλων εκπτώσεων θα αναγκαστεί να μειώσει υπερβολικά τα αντίστοιχα περιθώρια κέρδους του
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Ολιγοπώλια - Μη Ανταγωνιστικές Αγορές Ο αριθμός των προμηθευτών είναι μικρός και το μέγεθός τους είναι μεγάλο, ο αγοραστής δεν έχει δυνατότητα επίδρασης στις τιμές Άτυπες συμπράξεις (cartel) μεταξύ προμηθευτών προκειμένου να επηρεάσουν τις τιμές Διατήρηση υψηλών τιμών λόγω ευρεσιτεχνιών και πνευματικών δικαιωμάτων Νέο εισαγόμενα είδη, τα οποία στην αρχική φάση α είδη του κύκλου ζωής τους τιμολογούνται με υψηλές τιμές
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ (MARK UP) Βασίζεται στο κόστος του είδους αυξημένο κατά ένα αποδεκτό περιθώριο κέρδους Το «αποδεκτό περιθώριο» καθορίζεται εμπειρικά Ο προμηθευτής καθορίζει τα περιθώρια κέρδους για τα διαφορετικά είδη, έτσι ώστε να εξασφαλίσει ότι όλα συνεισφέρουν στην κερδοφορία της επιχείρησής του Η χρήση εμπειρικών κανόνων έχει τον κίνδυνο να μην εφαρμόζονται τα κατάλληλα περιθώρια κέρδους με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να υποστεί ζημιές αν δεν γνωρίζει με ακρίβεια το άμεσο κόστος να καθορίζει μεγάλα περιθώρια τα οποία αυξάνουν υπερβολικά τις τιμές του
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Οι προμηθευτές καθορίζουν τις τιμές των ειδών με βάση τις τιμές άλλων προμηθευτών Σε περίπτωση που ένας προχωρήσεις σε δραστικές μειώσεις των τιμών οι υπόλοιποι είναι υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν με αποτέλεσμα μείωση των κερδών ή και ζημιές Η προσέγγιση αυτή θεωρεί ότι τα είδη είναι ουσιαστικά τυποποιημένα εμπορεύματα και ότι η τιμή είναι το μοναδικό κριτήριο επιλογής Αγνοεί τελείως την διαφοροποίηση και τις αξίες που δημιουργούνται για τον αγοραστή
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Η τιμή καθορίζεται από την επιθυμία του πελάτη (π.χ. ebay) Οι πελάτες με βάση την περιγραφή ενός είδους πλειοδοτούν μέχρι το κλείσιμο μίας ανώτατης τιμής Όσο μεγαλύτερος είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ των αγοραστών τόσο υψηλότερη είναι η τιμή πώλησης ενός είδους Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να διενεργείται δημοπρασία για το κάθε είδος και για κάθε αγοραστή.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Η ανάλυση των τιμών αφορά στην σύγκριση της τιμής μίας συγκεκριμένης προσφοράς με άλλες Μέτρο σύγκρισης: Οι τιμές άλλων προσφορών που υποβλήθηκαν για την ίδια προμήθεια Οι τιμές που καταβλήθηκαν σε προηγούμενες αγορές του ιδίου ή παρόμοιου είδους προσαρμοσμένες για να λαμβάνουν υπόψη τον πληθωρισμό Οι τιμές καταλόγων Οι τιμές που προκύπτουν από υπολογισμούς μελετητών Κατά την σύγκριση των τιμών δεν αρκεί το τίμημα της υπό εξέταση προσφοράς να είναι χαμηλότερο από αυτό που καταβλήθηκε πρόσφατα ή χαμηλότερο από αυτό που καταβλήθηκαν σε προηγούμενες αγορές
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ Ένα στέλεχος εφοδιασμού μπορεί να επιλέξει μεταξύ ποικίλων τεχνικών που μπορούν να βοηθήσουν στην εξεύρεση των διακυμάνσεων στις τιμές των αγοραζόμενων ειδών. Σύγκριση ανταγωνιστικών τιμών Ανάλυση της ζώνης ανταγωνισμού Ανεξάρτητες εκτιμήσεις Συγκρίσεις τιμών αγοράς Ανάλυση τιμών πρώτων υλών Ανάλυση γραφικών παραστάσεων
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ Ο επαρκής ανταγωνισμός είναι η πλέον αξιόπιστη τεχνική τιμολόγησης Επαρκής ανταγωνισμός επιτυγχάνεται όταν δύο ή περισσότεροι προμηθευτές υποβάλλουν χωρίς καμία συνεννόηση οικονομικές προσφορές για το ίδιο προϊόν η υπηρεσία Προμηθευτής 1 Προμηθευτής 2 Προμηθευτής 3 2.00 1.85 1.93
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ Πολλές προσφορές δεν συνεπάγεται πάντα ότι η τιμή του μειοδότη είναι δίκαια και λογική Συνεννόηση μεταξύ των προμηθευτών κατά την υποβολή προσφορών Ο μειοδότης μπορεί να έχει ήδη αποσβέσει ένα μεγάλο μέρος του κόστους παραγωγής Ο μειοδότης να είναι και o μοναδικός κατασκευαστής ενώ οι ανταγωνιστές του να ασκούν εμπορική δραστηριότητα Ο μειοδότης μπορεί να εφαρμόζει την τακτική της τιμολόγησης με ζημία προκειμένου να εξασφαλίσει την ανάθεση
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΖΩΝΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Καθορίζει κατά πόσο υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός μεταξύ προμηθευτών Εξετάζεται το εύρος των τιμών προηγούμενων αγορών ιδίων ή παρόμοιων ειδών, έτσι ώστε να καθοριστεί η περιοχή τιμών εντός της οποίας εμπίπτει ένας ικανός αριθμός προσφορών που διασφαλίζουν ότι υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός Οι προσφορές θεωρούνται ανταγωνιστικές όταν αφορούν στο ίδιο ή παρόμοιο είδος, στην ίδια ποσότητα και στους ίδιους χρόνους
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΖΩΝΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Η ποσοστιαία διαφορά μεταξύ προσφορών καθορίζεται μεταξύ ζευγών προσφορών με αφαίρεση της μικρότερης τιμής από την μεγαλύτερη. Το αποτέλεσμα διαιρείται με την μικρότερη τιμή. Π.χ. 125-70=55, 55/70=78.5%, 60-70=10, 10/60=16.6% Δυνητικός Προμηθευτής Τιμή % A 125.00 -- B 70.00 78.5% C 60.00 16.6% D 52.00 15.3%
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΖΩΝΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Ο αγοραστής μπορεί να αποφασίσει ότι διασφαλίζεται επαρκής ανταγωνισμός όταν οι τιμές τουλάχιστον δύο προσφορών διαφέρουν μεταξύ τους λιγότερο από 17% Οι προσφορές που εμπίπτουν στην ζώνη προσφορών θεωρούνται ανταγωνιστικές, ενώ οι εκτός ζώνης δεν αξιολογούνται
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ Πρόσληψη ειδικών σύμβουλων για να διενεργήσουν ανεξάρτητες εκτιμήσεις για την πιθανή δαπάνη Συγκρίνουν την δήλωση εργασίας του αγοραστή με τις προσφορές και διαπιστώνουν κατά πόσο οι δυνητικοί προμηθευτές προσφέρουν επαρκείς ποσότητες εργατοωρών, λογικές αποζημιώσεις στους εργαζόμενους και κατάλληλη διοικητική υποστήριξη Μειονέκτημα: υψηλές αμοιβές και χρονοβόρα διαδικασία
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΤΙΜΩΝ ΑΓΟΡΑΣ Σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άμεσος ανταγωνισμός, οι τιμές ενός προμηθευτή είναι δυνατόν να συγκριθούν με τιμές του εμπορίου ή με τιμές που περιέχονται σε εμπορικούς καταλόγους Ηλεκτρονικοί κατάλογοι Διάφορες Ιστιοσελίδες (π.χ. Thomas Register http://www.thomasregister.com) Ανάστροφες ηλεκτρονικές δημοπρασίες...
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ Η τεχνική βασίζεται στον υπολογισμό των τάσεων στην τιμή μίας βασικής πρώτης ύλης προκειμένου να κατανοηθεί και να προβλεφθεί η τιμολογιακή συμπεριφορά ενός προμηθευτή Οι τιμές και οι τάσεις μεγάλης ποικιλίας πρώτων υλών και εμπορευμάτων καταγράφονται από εμπορικούς και βιομηχανικούς φορείς Επίσης, σχετικά στοιχεία ανακοινώνονται από τα κατά τόπους Ινστιτούτα Εφοδιασμού και Προμηθειών (π.χ. ISM, CIPS, PMI) Σχετικά επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΙΜΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ Έστω ότι έτος βάση 2000 και Τιμή Έτους βάσης 10 ευρώ Έτος 2001 2002 2003 Μέσες Τιμές (σε ) 9.00 8.00 11.00 Ετήσιος Δείκτης 90 80 110 Από την ανάλυση του δείκτη μπορεί να διαφανούν τάσεις, οι οποίες μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη των τιμών της πρώτης ύλης το 2004.
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ Δημιουργία μίας γραφικής παράστασης από την οποία μπορεί ανιχνευθούν συσχετίσεις και τάσεις τιμών Η τάση των τιμών μπορεί να προσεγγιστεί από μία γραμμή παλινδρόμησης Από την γραμμή αυτή μπορεί να συναχθεί η τιμή για διάφορες ποσότητες αγοράς Προϋπόθεση είναι να υπάρχει σχέση μεταξύ ποσότητας και τιμής και τα στοιχεία να αφορούν την ίδια χρονική περίοδο Αγορά Α Β Γ Δ Ε Ποσότητα 1 5 15 22 27 Τιμή (σε ) 45 42 13 10 5
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ Σχέση Ποσότητας με Τιμή Τιμή σε 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 0 5 10 15 20 25 30 Ποσότητα Αγοράς
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ Η τιμή ενός προϊόντος μπορεί να εκτιμηθεί και από συσχετίσεις της τιμής του με έναν οδηγό τιμής ΣΧΕΣΗ ΤΙΜΗΣ ΚΑΙ ΙΣΧΥΟΣ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ 2500 2000 1500 ΤΙΜΗ 1000 Series1 Linear (Series1) 500 0 0 1 2 3 4 5 6 ΙΣΧΥΣ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ Βήμα 1 ο Σχεδιασμός ενός διαγράμματος διασποράς μεταξύ τιμής προϊόντος και οδηγού κόστους Βήμα 2 ο Χάραξη γραμμής ή καμπύλης παλινδρόμησης, η οποία να εξηγεί το είδος της σχέσης μεταξύ τιμής και οδηγού τιμής. Οι σημαντικές αποκλίσεις πάνω από την γραμμή ή την καμπύλη μπορούν να εξηγηθούν λόγω υψηλής ποιότητας ή πρόσθετων χαρακτηριστικών που διαφοροποιούν το είδος.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΙΜΩΝ Όταν οι προμηθευτές καταρτίζουν ένα πρόγραμμα τιμών που διαφοροποιείται ανάλογα με τις ποσότητες των αγοραζόμενων αγαθών πρέπει να εφαρμόζουν την αρχή της συνέπειας Οι μέσες τιμές των αγαθών να μειώνονται καθώς αυξάνονται οι ποσότητες πώλησης Πρόγραμμα Τιμών με εκπτώσεις λόγω μεγάλων ποσοτήτων Ποσότητα 1-10 11-20 21-30 31-200 201+ Τιμή μονάδας σε 20 15 13 10 8
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΙΜΩΝ Βήμα 1 ο Αναλύονται οι τιμές στις ζώνες έκπτωσης Π.χ. Ζώνες 21-30 και 31-200. Το ολικό κόστος αγοράς για τις ποσότητες 21, 31 και 201 είναι αντίστοιχα 21X13= 273, 31X10=310 και 201X8=1608 Βήμα 2 ο Βρίσκω τις μέγιστες ποσότητες από την προηγουμένη ζώνη χωρίς να ξεπεράσω το ολικό κόστος της επόμενης Π.χ. Η μέγιστη ποσότητα του αγαθού που μπορεί να αγοραστεί χωρίς να υπερκεραστεί το ολικό κόστος 273 στην ζώνη 11-20 είναι 18. Το κόστος των 18 μονάδων ανέρχεται σε 270 (Αν αγοραστούν 19 μονάδες το κόστος ανέρχεται σε 19X15=285, το οποίο ξεπερνά το κόστος των 21μονάδων!!). Οι μέγιστες ποσότητες για τις ζώνες 21-30 και 31-200 είναι 23 και 160 με αντίστοιχο κόστος αγοράς 23X13=299 και 160Χ10= 1600.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΙΜΩΝ Το κόστος των πρόσθετων 5 μονάδων (από την μέγιστη ποσότητα 18 στην μέγιστη ποσότητα 23) ανέρχεται σε 29 (299-270 ) Το κόστος των πρόσθετων 137 μονάδων (από την μέγιστη ποσότητα των 23 στην μέγιστη ποσότητα 160) ανέρχεται σε 1301 (1600-299 ) Συνεπώς η τιμή μονάδας για τις 5 πρόσθετες μονάδες ανέρχεται σε 5,8 Η τιμή μονάδας για τις 137μονάδες ανέρχεται σε 9,49. Κανονικά η τιμή μονάδας για τις 137 πρόσθετες μονάδες θα έπρεπε να είναι χαμηλότερη των 5,8 διότι αντιστοιχεί σε μεγαλύτερες ποσότητες. Αυτή η έλλειψη συνέπειας στην τιμολόγηση μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τον προμηθευτή με στόχο την μείωση των τιμών.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Μία συνηθισμένη κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα στελέχη προμηθειών είναι η αύξηση των τιμών των αγοραζόμενων ειδών Είναι δικαιολογημένη? Οι αυξήσεις των τιμών μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτουν αναπόφευκτες αυξήσεις του κόστους λειτουργίας του προμηθευτή Συχνά όμως χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους του, υπερβολές στο έμμεσο κόστος ή αναποτελεσματικότητα.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Το στοιχείο που είναι συνήθως εκτός ελέγχου στους προμηθευτές είναι το κόστος των υλικών του Είναι διατεθειμένος να παρέχει λεπτομερή ανάλυση κόστους του? Δέχεται με εξαίρεση του κόστους των υλικών οι άλλοι συντελεστές να διατηρηθούν σταθεροί σε όλη την διάρκεια της συμφωνίας? Για την δημιουργία ρήτρας αλλαγής της τιμής των υλικών πρέπει αρχικά να εξεταστεί αν υπάρχει δείκτης πάνω στον οποίο μπορούν να βασιστούν οι αλλαγές. Εάν το υλικό αποτελείται από επί μέρους συστατικά επιλέγεται το σημαντικότερο (π.χ. στον ορείχαλκο το σημαντικό συστατικό είναι ο χαλκός, στα πλαστικά είναι το πετρέλαιο)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Χρήση του Δείκτη Τιμών Παραγωγών (PPI), o οποίος δημοσιεύεται σε πολλές χώρες Ο δείκτης αυτός εκτιμά την μέση αλλαγή των τιμών των παραγωγών εμπορευμάτων και υλικών σε όλα τα στάδια της παραγωγής Ο δείκτης Τιμών Παραγωγών παρακολουθεί τις τιμές μεγάλου αριθμού υλικών και εμπορευμάτων, επομένως είναι δυνατόν να περιλαμβάνει και το υλικό που ενδιαφέρει τον αγοραστή
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Οι αλλαγές των τιμών και ο χρόνος επιβολής τους εφαρμόζεται με 3 τρόπους: Αναθεώρηση και αλλαγή των τιμών σε προκαθορισμένα διαστήματα (π.χ. τρίμηνο, εξάμηνο, έτος) αν απαιτείται Προσδιορισμός παράθυρου διακύμανσης (θετική και αρνητική ποσοστιαία διακύμανση) και αλλαγή των τιμών αν η τιμή του υλικού βρεθεί εκτός του παραθύρου Συνδυασμός των παραπάνω
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΑΛΛΑΓΗ ΣΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ Σε περίπτωση μείωσης των τιμών ο αγοραστής ευνοείται όταν η αναθεώρηση γίνεται σε τετραμηνιαία βάση παρά σε ετήσια διότι δεν θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει αυξημένες τιμές για μακρά περίοδο Οι ετήσιες αναθεωρήσεις τιμών συμφέρουν τον αγοραστή αν οι τιμές είναι σταθερές ή αυξάνονται και το πρότυπο κόστος παραμείνει σταθερό μέχρι την επόμενη περίοδο αναπροσαρμογής Η εξαμηνιαία περίοδος αναθεώρησης αποτελεί ένα συμβιβασμό.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΑΛΛΑΓΗ ΣΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΑ Πως αντιμετωπίζονται όμως οι διακυμάνσεις των τιμών εντός των διαστημάτων αναπροσαρμογής; Μία συνήθης μέθοδος είναι να ορίζεται ως αλλαγή το καθαρό αποτέλεσμα των εσωτερικών διακυμάνσεων Έστω ότι η τιμή ενός υλικού αλλάζει έξη φορές σε σχέση με την αρχική τιμή εντός διαστήματος έξη μηνών: 1 ος Μήνας 2 ος Μήνας 3 ος Μήνας 4 ος Μήνας 5 ος Μήνας 6 ος Μήνας +3% -4% +0% -2% +5% +0% Η συνολική αλλαγή τιμής υλικών κατά την έναρξη του νέου διαστήματος είναι 2%.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΑΛΛΑΓΗ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ Παράδειγμα: Βασικό κόστος υλικού "X" = 5.00 /Kg Παράθυρο Διακύμανσης = +/- 10% Kόστος υλικού "X"= 5.50 ή μεγαλύτερο (Αύξηση Τιμής) Κόστος υλικού "X"= 4.50 ή κατώτερο (Μείωση Τιμής) Από τις αυξήσεις των τιμών εντός του παραθύρου του 10% ωφελείται ο αγοραστής, ενώ από τις αντίστοιχες μειώσεις ωφελείται ο προμηθευτής.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Πως αντιμετωπίζεται η περίπτωση που η προμήθεια αφορά υπηρεσίες ή ο προμηθευτής επιμείνει ότι πρέπει να ληφθούν και άλλοι παράγοντες στην αναθεώρηση των τιμών, όπως για παράδειγμα το κόστος εργασίας? Το κόστος εργασίας όπως και το έμμεσο κόστος (π.χ. παροχές, ενοίκια) ακολουθούν συνήθως τον πληθωρισμό Ο πλέον ενδεδειγμένος δείκτης εκτίμησης της συνεισφοράς αυτών των παραγόντων στην αύξηση της τιμής είναι ο Δείκτης Τιμών του Καταναλωτή
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Η ανάλυση κόστους είναι μία διαδικασία αποσύνθεσης μίας προσφοράς σε επιμέρους συνιστώσες και ανάλυσης της κάθε μεμονωμένης συνιστώσας κόστους προκειμένου ο αγοραστής να διαπιστώσει κατά πόσο η τιμή που καλείται να καταβάλει είναι λογική και τεκμηριωμένη. Κέρδος Γενικά και διοικητικά έξοδα Έμμεσα έξοδα Άμεση Εργασία Άμεσα Υλικά & Αναθέσεις
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΜΕΣΑ ΥΛΙΚΑ Είναι τα υλικά που είναι ενσωματώνονται στο τελικό προϊόν και χωρίζονται σε 4 κατηγορίες: Πρώτες ύλες (αγοραζόμενα υλικά που δεν χρησιμοποιούνται με την αρχική τους μορφή) Υλικά από υπεργολάβους (μεγάλα συναρμολογούμενα συστήματα, επεξεργασία από τρίτους μερών που κατασκευάστηκαν εντός της επιχείρησης) Τυποποιημένα είδη (εξαρτήματα για την παραγωγή ή παροχή υπηρεσιών χωρίς καμία μετατροπή π.χ. ηλεκτρονικά εξαρτήματα, μηχανολογικά εξαρτήματα, υλικά καθαρισμού κ.α.) Ενδοεταιρικές προμήθειες (είδη που αγοράζονται από μία αδελφή εταιρεία) Υλικά χαμηλού κόστους θεωρούνται έμμεσα υλικά Τιμή, ποιότητα και ποσότητες
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΜΕΣΑ ΥΛΙΚΑ Μέθοδος τιμολόγησης Ιστορικά στοιχεία προηγούμενων αγορών (να εξετάζεται ο τρόπος αναπροσαρμογής των τιμών) Εκτιμήσεις του μέσου κόστους ενός είδους που διατηρείται σε απόθεμα (να εξετάζεται ότι οι ποσότητες στο απόθεμα που χρησιμοποιήθηκαν στους υπολογισμούς δεν προέρχονται από αγορές ποσοτήτων πολύ μικρότερες από τις ποσότητες που απαιτούνται στην συγκεκριμένη προσφορά) Προσφορές (να εξετάζεται εάν οι τιμές των προσφορών είναι τελικές και επίσημες και οι τυχόν αναπροσαρμογές είναι λογικές)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΜΕΣΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ Είναι τα εργατικά που σχετίζονται το τελικό προϊόν Π.χ. χειριστές περονοφόρων, καθαριστές και φύλακες θεωρούνται έμμεσο, διότι δεν είναι εφικτό η εργασία τους να ταυτιστεί με την παραγωγή τελικών προϊόντων Η άμεση εργασία διακρίνεται σε επαναλαμβανόμενη και μη επαναλαμβανόμενη (συγγραφή τεχνικών εγχειριδίων, σχεδιασμός, εργασίες καθαρισμού εγκαταστάσεων κ.α.)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΜΕΣΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ Κατά την ανάλυση του άμεσου κόστους εργασίας πρέπει να εξετάζονται τα ακόλουθα: Πόσο σύνθετη είναι μία δραστηριότητα? Σε ποιό βαθμό η εκτίμηση αυτή βασίστηκε σε μία απλή κρίση και πώς συλλέχθηκαν τα σχετικά στοιχεία? Στην προσφορά πρέπει να περιλαμβάνονται οι σωστές ειδικότητες με τις αντίστοιχες αμοιβές Αν χρησιμοποιείται σύστημα πρότυπης κοστολόγησης, πρέπει να απομονωθεί ο συντελεστής που μετατρέπει τις πρότυπες ώρες σε πραγματικές. Πρέπει να εξετάζονται τι είδους συντελεστές χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό αυξήσεων λόγω απόδοσης Πρέπει επίσης να διασφαλιστεί ότι στον υπολογισμό περιλαμβάνονται κατηγορίες εργαζομένων με πραγματική απασχόληση στο προς ανάθεση αντικείμενο.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΜΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ Περιλαμβάνει κάθε κατηγορία κόστους, πλην του κόστους υλικών και εργασίας που σχετίζεται αποκλειστικά με την παραγωγή προϊόντων ή με την παροχή υπηρεσιών. Όροι που περιγράφουν το κόστος αυτό είναι «έμμεσο κόστος», «γενικά έξοδα», «εργοστασιακή επιβάρυνση», «λειτουργικό κόστος» ή πιο ειδικές κατηγοριοποιήσεις Η διοικητική εποπτεία των απασχολουμένων σε άμεσες εργασίες εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία (π.χ. ο χρόνος ενός επόπτη που ασκεί διοίκηση σε πολλά έργα πρέπει να κατανέμεται με κάποιο «λογικό» τρόπο)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Α. Μεταβλητό Έμμεσο Κόστος Περιλαμβάνει κατηγορίες κόστους που επηρεάζονται άμεσα από το κόστος άμεσης εργασίας. Π.χ.: εργασίες ελέγχων και δοκιμών μεταφορά, παραλαβή, επιθεώρηση, εσωτερική μεταφορά και αποθήκευση υλικών παροχές (π.χ. ασφαλιστικές εισφορές, ασφάλεια ζωής, αμοιβές αδειών, διακοπών και ασθενειών κ.α.). ενέργεια και εφόδια (π.χ. μικροεργαλεία, υλικά συντήρησης και αναλώσιμα) Η κάθε υποκατηγορία θεωρείται ως μεταβλητή ή σταθερή ανάλογα με την πολιτική της κάθε επιχείρησης
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ B. Σταθερό Έμμεσο Κόστος Ενοίκια, ασφάλιστρα, φόρους περιουσιακών στοιχείων και αμοιβές Παροχές των διοικητικών στελεχών που εποπτεύουν τους εργαζόμενους σε άμεσες εργασίες, των στελεχών έρευνας και ανάπτυξης αλλά και των εργαζομένων σε υπηρεσίες υποστήριξης (καθαρισμός, φύλαξη). Με την αύξηση του όγκου παραγωγής (μέσα σε κάποια όρια) το κόστος αυτό παραμένει σταθερό με αποτέλεσμα να μειώνεται το κόστος ανά μονάδα
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Γ. Γενικά και Διοικητικά Έξοδα Οι μεγάλοι οργανισμοί έχουν ποικίλες κατηγορίες γενικού και διοικητικού κόστους Παραδείγματα: Διαφήμιση, marketing, πωλήσεις, ανθρώπινοι πόροι, οικονομικές υπηρεσίες και το έμμεσο κόστος των κεντρικών υπηρεσιών. Οι μικρές επιχειρήσεις συχνά δεν χρησιμοποιούν το ποσοστό γενικών και διοικητικών εξόδων αλλά υπολογίζουν ένα συνολικό ποσοστό έμμεσων που ονομάζεται ποσοστό επιβάρυνσης.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΕΡΔΟΣ Είναι η διαφορά μεταξύ των δαπανών και των εσόδων από τις πωλήσεις Aποτελεί την αποζημίωση για τις επενδύσεις και για την ανάληψη όλων των κινδύνων Οι επιχειρήσεις που ασκούν δραστηριότητες υψηλού κινδύνου ή είναι πρωτοπόρες από πλευράς ποιότητας, αξιοπιστίας και τεχνολογίας αξίζουν να απολαμβάνουν υψηλότερων από τον μέσο όρο περιθωρίων κέρδους. Yψηλότερα ποσοστά κέρδους δικαιολογούνται σε παραγγελίες μικρών ποσοτήτων ή ειδικών προδιαγραφών
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Κόστος προϊόντος 2008 Εταιρεία ΑΒ Πωλήσεις 500000 Κόστος Άμεσα Υλικά 300000 Άμεσα Εργατικά 100000 Έμμεσο κόστος Εργοστασίου Έμμεση Εργασία 15000 Αναλώσιμα & Ανταλλακτικά 10000 Λειτουργικές Παροχές (Ενέργεια, Καύσιμα κ.α.) 10000 Απόσβεση Μηχανημάτων 8000 Απόσβεση Κτιρίων 6000 Διάφορα 1000 Σύνολο Γενικών Εξόδων 50000 Συνολικό Κόστος
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝAΛΥΣΗ ΤΟΥ EΜΜΕΣΟΥ ΚOΣΤΟΥΣ Πολύ δύσκολη διαδικασία Παραδείγματα: Σε ένα ώριμο σχεδιαστικά προϊόν δεν είναι δυνατόν να κατανέμεται έμμεσο κόστος που προέρχεται από το τμήμα μελετών. Σε μια μακροχρόνια σύμβαση με έναν προμηθευτή δεν μπορεί να είναι αποδεκτή η κατανομή έμμεσου κόστους του τμήματος πωλήσεων, διότι δεν απαιτείται συμμετοχή του τμήματος αυτού
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝAΛΥΣΗ ΤΟΥ EΜΜΕΣΟΥ ΚOΣΤΟΥΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ Με βάση τα έσοδα από τις πωλήσεις ενός προϊόντος Όσο μεγαλύτερες είναι οι πωλήσεις ενός προϊόντος τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος διαχείρισης του. Με βάση το άμεσο εργατικό κόστος παραγωγής Όσο μεγαλύτερο είναι το άμεσο εργατικό κόστος ενός προϊόντος τόσο αυξάνει το κόστος διαχείρισής του.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ - ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Καθιερωμένα προϊόντα χρειάζονται μικρή προσπάθεια διαχείρισης πέραν αυτής που σχετίζεται με την εποπτεία της άμεσης εργασίας Για νέα προϊόντα η προσπάθεια διαχείρισης εκτείνεται πολύ πέραν αυτής που σχετίζεται ευθέως με την άμεση εργασία. Η επίπτωση μίας άδικης κατανομής του έμμεσου κόστους είναι τα μη κερδοφόρα προϊόντα να εμφανίζονται ως κερδοφόρα Προϊόντα ή υπηρεσίες που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες επιβαρύνονται δυσανάλογα με έμμεσο κόστος όταν ο υπολογισμός του έμμεσου κόστους βασίζεται σε δαπάνη ανά μονάδα προϊόντος και όχι στο κόστος των ενεργειών ανά κατηγορία προϊόντων
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ (Activity Based Costing) Η κατανομή των έμμεσων δαπανών σχετίζεται ευθέως στις δραστηριότητες που τις δημιουργούν Για παράδειγμα, αντί το έμμεσο κόστος του τμήματος προμηθειών να βασίζεται σε μία αυθαίρετη βάση όπως το ποσοστό ανά δαπάνη αγορών, αναλύονται οι επιμέρους δραστηριότητες των τμήματος αγορών και το επιμέρους κόστος κατανέμεται σε κατηγορίες υλικών, έργα, επιχειρησιακές μονάδες και προγράμματα.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Μορφές Κόστους Προμηθευτών Μεταβλητό Κόστος που παραμένει σταθερό ανά μονάδα αλλά κυμαίνεται σε ευθεία αναλογία με τις αλλαγές στους όγκους παραγωγής. Το μεταβλητό κόστος μπορεί να είναι άμεσο (εργατικά, υλικά) ή έμμεσο (ενέργεια, αναλώσιμα παραγωγής και έμμεσα εργατικά λόγω λειτουργίας σε βάρδιες) Σταθερό Κόστος που παραμένει σταθερό για το σύνολο μίας δεδομένης χρονικής περιόδου ανεξαρτήτως αλλαγών στην δραστηριότητα (μισθοί, ενοίκια) Ημι-μεταβλητό Κόστος με μεταβλητές και σταθερές συνιστώσες. Αλλάζει εντός μίας περιοχής αλλά όχι με ευθεία αναλογία (Μισθοί προσωπικού με bonus για πωλήσεις άνω του 1εκ.. Ο μισθός είναι σταθερό κόστος, το bonus είναι μεταβλητό κόστος).
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Καθορίζει το σημείο που τα συνολικά έσοδα ενός προμηθευτή εξισώνονται με τα συνολικά έξοδά του Παραγωγή και πωλήσεις οι οποίες είναι άνω του νεκρού σημείου αποφέρουν κέρδη στον προμηθευτή, ενώ πωλήσεις κάτω του νεκρού σημείου του προξενούν οικονομικές ζημιές.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Παράδειγμα: Ένας προμηθευτής προμηθεύει μία επιχείρηση με ένα είδος που χρησιμοποιείται αποκλειστικά από αυτήν. Το κόστος εκκίνησης της μηχανής για την παραγωγή του είδους είναι 200. Το κόστος παραγωγής κάθε τεμαχίου ανέρχεται σε 0.50 (μεταβλητό κόστος) και η τιμή πώλησης σε 0.90. Πόσα τεμάχια πρέπει να πουλήσει ο προμηθευτής προκειμένου να είναι στο νεκρό σημείο;
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Το νεκρό σημείο εξισορροπεί το κόστος με τις πωλήσεις Συνολικές Πωλήσεις = Τιμή / τεμάχιο X Ποσότητα Πωληθέντων Τεμαχίων Συνολικό Κόστος = Σταθερό Κόστος + Μεταβλητό Κόστος X Ποσότητα Πωληθέντων Τεμαχίων Σταθερό Κόστος ανά αλλαγή Παραγωγής: 200.00 Μεταβλητό Κόστος ανά Τεμάχιο: 0.50 Για τον προσδιορισμό του νεκρού σημείο ισχύει: Συνολικές Πωλήσεις = Συνολικό Κόστος 0.90X = 200 + 0.50X Από την εξίσωση προκύπτει: Χ= 500 Φυσικά ο προμηθευτής θέλει να έχει κέρδος. Ο αγοραστής αφού εξετάσει την ανάλυση κόστους του προμηθευτή μπορεί να έλθει σε συμφωνία για καθαρό κέρδος της τάξεως του 20% επί των πωλήσεων:
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ο αντίστοιχος αριθμός τεμαχίων είναι: Συνολικές Πωλήσεις = Σταθερό Κόστος + Μεταβλητό Κόστος X Ποσότητα Πωληθέντων Τεμαχίων+ Επιθυμητό Κέρδος 0.90X= 0.50X+ 200+0.20(.90X) 0.90X= 0.50X+ 200+ 0.18X 0.22X= 200X = 909 τεμάχια Βέβαια εάν η αύξηση του όγκου των πωλήσεων αναγκάσει έναν προμηθευτή να αγοράσει μηχανήματα, να επεκτείνει την εγκατάστασή του η να υποστεί πρόσθετο σταθερό κόστος ο αγοραστής πρέπει να συνεκτιμήσει την συνάφεια και να δεχθεί αναθεώρηση των σχετικών παραμέτρων
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΜΠΥΛΗ ΜΑΘΗΣΗΣ Για νέα προϊόντα ή υπηρεσίες μια τεχνική ανάλυσης κόστους είναι η καμπύλη μάθησης. Βασική υπόθεση είναι ότι οι άμεσες ώρες εργασίας για την κατασκευή μίας μονάδας προϊόντος μειώνονται κατά ένα σταθερό ποσοστό κάθε φορά που διπλασιάζεται η ποσότητα παραγωγής: y = ax b y οι ώρες εργασίας για την μονάδα x, x ο συνολικός αριθμός των μονάδων που παρήχθησαν, α οι ώρες εργασίας της πρώτης μονάδας και b ο ρυθμός βελτίωσης
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Εάν κατά τον διπλασιασμό της ποσότητας παραγωγής, ο ρυθμός βελτίωσης είναι 20%, τότε η ορίζεται μία καμπύλη μάθησης 80%. Για παράδειγμα, εάν η κατασκευή της 1 ης μονάδας απαίτησε 100 ώρες, η κατασκευή της 2 ης θα απαιτήσει 80 ώρες (=100x0,8), της 4 ης 64 ώρες (=80x0,8) κ.ο.κ. Η καμπύλη μάθησης εστιάζεται σε υπολογισμό χρόνων, εύκολα όμως επεκτείνεται και σε εκτιμήσεις κόστους Το φαινόμενο της μάθησης παρατηρείται όχι μόνο σε ατομικό αλλά και σε ομαδικό επίπεδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι ορχήστρες και οι αθλητικές ομάδες όπου οι εξαιρετικά υψηλές επιδόσεις είναι αποτέλεσμα του συντονισμού που απορρέει από την ομαδική μάθηση.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Παραγωγή Τεμαχίου Χ Αθροιστική Παραγωγή Αριθμός Παραγγελίας ΑριθμόςΤεμαχίω ν (Μέγεθος Παρτίδας=10 ) Χρόνος σε λεπτά Αθροιστικός μέσος χρόνος / τεμάχιο 1 10 (10 X 1) 30.0 (300/10) 300 Σύνολο Χρόνου για κάθε Παραγγελία 2 20 (10 X 2) 24.0 (30.0 X 80%) 480 (24.0 X 20) 4 40 (10 X 4) 19.2 (24.0 X 80%) 768 (19.2 X 40) 8 80 (10 X 8) 15.4 (19.2 X 80%) 1,232 (15.4 X 80) 16 60 (10 X 16) 12.3 (15.4 X 80%) 1,968 (12.3X 60)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Μείωση κόστους λόγω μάθησης παρατηρείται και σε όλες τις έμμεσες δραστηριότητες (π.χ. εποπτεία, διοίκηση ποιότητας κ.α.). Όταν ένας προμηθευτής παρέχει σχετικά στοιχεία μπορεί να επιχειρηθεί προσπάθεια μείωσης του κόστους παραγωγής λόγω του φαινομένου της καμπύλης μάθησης. Οι μειώσεις κόστους λόγω μάθησης ελαχιστοποιούνται όταν ο αριθμός των τεμαχίων είναι μεγάλος Πέραν της ανάλυσης κόστους, η τεχνική της καμπύλης μάθησης μπορεί να εφαρμοστεί σε αναλύσεις τιμών, διαπραγματεύσεις, προετοιμασία προγραμμάτων σταδιακών παραδόσεων και σταδιακών πληρωμών και αναλύσεις αγοράς ή ιδιοκατασκευής.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Από τις «μέσες συσσωρευτικές ώρες εργασίας» υπολογίζεται ο μέσος όρος των ωρών όλων των μονάδων που έχουν παραχθεί μέχρι μία δεδομένη χρονική στιγμή. Οι «ώρες εργασίας ανά μονάδα» δείχνει τις πραγματικές ώρες εργασίας για την παραγωγής της μονάδας που αντιστοιχεί στον οριζόντιο άξονα.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Μειονεκτήματα Το κόστος εργασίας είναι περιορισμένο σε προϊόντα παραγόμενα από αυτοματοποιημένες γραμμές συναρμολόγησης (το κόστος προσδιορίζεται κυρίως από την απασχόληση των μηχανημάτων και όχι από το κόστος εργασίας) Προϊόντα που έχουν ήδη παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες από έναν προμηθευτή, οι μειώσεις κόστους λόγω μάθησης έχουν ήδη επιτευχθεί και κατά συνέπεια ο αγοραστής δεν μπορεί να επωφεληθεί Τέλος δεν πρέπει να συγχέονται οι εξοικονομήσεις κόστους που προέρχονται από την οργανωτική μάθηση με αυτές που προκύπτουν από άλλες αιτίες (π.χ. οικονομίες κλίμακας όπου σταθερά έμμεσα κόστη κατανέμονται σε μεγάλες ποσότητες ειδών).
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Οι σχέσεις υπολογισμού κόστους αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για την πρόβλεψη του κόστους ενός είδους, το οποίο ενδεχομένως δεν έχει ακόμη παραχθεί Ο υπολογισμός γίνεται με την βοήθεια μιας αποδεδειγμένης σχέσης με μία ανεξάρτητη μεταβλητή Η σχέση μπορεί να είναι μία απλή γραμμική σχέση ή να είναι μία πολύπλοκη εξίσωση
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Παράδειγμα: ο νόμος του μεγέθους για τον υπολογισμό του κόστους μίας εγκατάστασης ή εξοπλισμού C n = C r Q Q n r m Cn το κόστος του νέου εξοπλισμού, Cr το κόστος του εξοπλισμού αναφοράς (γνωστού εξοπλισμού), Qn η δυναμικότητα του νέου εξοπλισμού, Qr η δυναμικότητα του εξοπλισμού αναφοράς και m συντελεστής εξοπλισμού με τιμή μεταξύ 0 και 1 (συνήθης τιμή ίση προς 0,6)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Παράδειγμα Η τιμή μιας αντλίας 100hp ανέρχεται σε 3000. Ποιό είναι το κόστος μίας αντλίας 150hp; C= 3000 Χ (150 /100)0,6 = 3840
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Είδος Κατασκευή Κτιρίων Φορτηγά Αυτοκίνητα Κινητήρας με Τουρμπίνα Φύλλα Χάλυβας Αεροσκάφος Ανεξάρτητη Μεταβλητή Επιφάνεια Πατωμάτων, Επιφάνεια Οροφών, Επιφάνεια Τοίχων Καθαρό Βάρος, Μικτό Βάρος, Ιπποδύναμη, αριθμός αξόνων, Ταχύτητα Μεταφοράς με φορτίο Βάρος άνευ καυσίμων, maximum thrust, specific fuel consumption, inlet temperature. Καθαρό βάρος, ποσοστό scrap, αριθμός οπών, μήκος συγκολλήσεων, αριθμός καρφιών Βάρος Κενού αεροσκάφους, ταχύτητα, ωφέλιμο φορτίο, επιφάνεια πτερύγων, ισχύς, ταχύτητα προσγείωσης
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Βήμα 1ο: Ορίζεται η εξαρτημένη μεταβλητή (ευρώ, ώρες εργασίας, κόστος υλικών) Βήμα 2ο: Επιλέγονται οι ανεξάρτητες μεταβλητές Βήμα 3ο: Συλλέγονται στοιχεία που αφορούν την σχέση μεταξύ ανεξάρτητων και εξαρτημένων μεταβλητών Βήμα 4ο: Μελετάται η σχέση που παρέχει την καλύτερη δυνατή εκτίμηση μεταξύ εξαρτημένης μεταβλητής και ανεξάρτητων μεταβλητών. Η φάση μπορεί να περιλαμβάνει εξέταση ποικίλων αναλυτικών τεχνικών (κινούμενοι μέσοι, γραμμική παλινδρόμηση, ανάλυση διακυμάνσεων καθώς και αναλύσεις πολλαπλών μεταβλητών Βήμα 5ο: Επιλέγεται η σχέση που παρέχει τον καλύτερο συσχετισμό μεταξύ ανεξάρτητων και εξαρτημένων μεταβλητών