Ενηµερωτικό δελτίο 2

Αχαρνών 141Β Τηλ. 210-8627598 104 46 Αθήνα Fax 210-8627189 E-mail: dkodrou@epem.gr Ενηµερωτικό δελτίο 2 Περιοδική έκδοση της Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΡΟΧΙΟ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΒΟΛΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ ιαχείριση Υδατικών Πόρων και Λυµάτων Σύµπραξη ήµων Φορέων Πολιτών για Καθαρές Πόλεις Έµφαση στην Περιβαλλοντική Στατιστική Καιρός για Κατάρτιση Ενσωµάτωση της Περιβαλλοντικής ιάστασης στη Βιοµηχανία ΕΚΤΟΣ ΣΥΝΟΡΩΝ Συνέδριο για τα Βιοαποδοµήσιµα Απόβλητα ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Αίγυπτο ιαχείριση Νοσοκοµειακών Αποβλήτων στην Κωνσταντινούπολη ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΕΙ ΗΣΕΙΣ ΜΑΪΟΣ 2004

Η ΕΠΕΜ ΣΕ ΝΕΑ ΤΡΟΧΙΑ... Με το ενηµερωτικό δελτίο που αυτή τη στιγµή διαβάζετε η ΕΠΕΜ ΑΕ εγκαινιάζει µία νέα εποχή που συνοδεύεται και από µία νέα επικοινωνιακή πολιτική. Η ΕΠΕΜ ΑΕ κλείνει φέτος δώδεκα χρόνια συνεχούς παρουσίας και γόνιµης ενασχόλησης µε τα έργα και τις µελέτες περιβάλλοντος. Σε αυτά τα χρόνια γνωριστήκαµε µε χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Εκπονήσαµε εκατοντάδες µελέτες. Συνεισφέραµε να κατασκευαστούν δεκάδες έργα περιβαλλοντικής προστασίας. Συµβάλλαµε στο µετασχηµατισµό και τον εκσυγχρονισµό της ελληνικής περιβαλλοντικής νοµοθεσίας. Βάλαµε, σε τελική ανάλυση, ένα µικρό λιθαράκι για να βελτιωθεί η κατάσταση στις περιοχές που δουλέψαµε. Το σηµαντικότερο που µάθαµε είναι ότι κριτήριο της επιτυχίας είναι η πραγµατική επίλυση πραγµατικών περιβαλλοντικών προβληµάτων και όχι απλά η ολοκλήρωση της µελέτης ή η επιτυχής διεκπεραίωση µίας σύµβασης. Για το λόγο αυτό, διαµορφώσαµε µια σύγχρονη φυσιογνωµία συµβούλου - µελετητή που, πολύ πέρα από τα όρια των παραδοσιακών µελετητικών γραφείων: o αντιµετωπίζει κάθε περιβαλλοντικό έργο σφαιρικά, από τον αρχικό προγραµµατισµό του και τη µελέτη σκοπιµότητας, µέχρι και την εξασφάλιση της καλής του λειτουργίας o ανιχνεύει τις ανάγκες του πελάτη, πριν αλλά και µετά τα συµβατικά πλαίσια o προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες µε συγκεκριµένες ρεαλιστικές λύσεις o δεν περιορίζεται στις τυποποιηµένες λύσεις αλλά εφευρίσκει καινοτοµικές, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Σε µια αγορά που χαρακτηρίζεται από τη διαρκή παραγωγή νέων εξειδικευµένων προϊόντων, σε επιστηµονικά πεδία διαρκώς εξελισσόµενα και σχετικά αβέβαια, σε προβλήµατα που ταλανίζουν πολλές γενιές ανθρώπων, η ευθύνη της επιλογής της καλύτερης από τις διαθέσιµες λύσης είναι µεγάλη. Για να ανταποκριθεί κάποιος σε αυτή την ευθύνη, πρέπει να βαδίζει διαρκώς στο σύνορο µεταξύ µελέτης και εφαρµοσµένης έρευνας. Επιδιώξαµε και θα επιδιώξουµε ακόµα περισσότερο να γίνει η καινοτοµία οργανικό συστατικό της πορείας της εταιρείας, η αναζήτηση στοιχείο της καθηµερινής λειτουργίας και οι ερευνητικές προσπάθειες πηγή νέων ιδεών. Με εφόδιο αυτές τις εµπειρίες και στηριγµένη στην ωριµότητα και την επιστηµονική γνώση των στελεχών της, η ΕΠΕΜ αλλάζει τροχιά. Ένα πρώτο µικρό δείγµα είναι το newsletter που διαβάζετε. Ένα newsletter που έχει ως στόχο να ενηµερώσει, να αναδείξει γόνιµες προσεγγίσεις, αλλά και να εξοικειώσει τους αναγνώστες µε τα στελέχη της ΕΠΕΜ και τον τρόπο αντιµετώπισης των προβληµάτων που αυτά επιλέγουν. Άλλωστε, η καλύτερη διαφήµισή µας είναι αυτό ακριβώς: ο τρόπος σκέψης µας και η αντιµετώπιση των προβληµάτων που καλούµαστε να επιλύσουµε. Περισσότερες εκπλήξεις στη συνέχεια... ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 2

Σε Πρώτο Πλάνο ιαχείριση υδατικών πόρων και λυµάτων Ένα ολοκληρωµένο παράδειγµα Της Ανθής Ψαλλίδα, apsalida@epem.gr Η διαχείριση υδατικών πόρων είναι άρρηκτα δεµένη µε τη διαχείριση λυµάτων. Υπηρετώντας αυτή την επιστηµονική αντίληψη, η Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε. ολοκληρώνει µε επιτυχία τη µελέτη «Μελέτες διαχείρισης υδατικών πόρων και λυµάτων / Μελέτες ωρίµανσης ήµων Εµµανουήλ Παππά και Στρυµώνα» στο νοµό Σερρών, η οποία εκπονήθηκε σε τρεις φάσεις. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ορισµένα από τα κύρια σηµεία της µελέτης, µε στόχο να αναδειχθούν εκείνες οι πλευρές που είναι καθοριστικές για την ποιότητά της και τη δυνατότητα εφαρµογής της. Α Φάση : Μελέτη ιαχείρισης Υδατικών Πόρων Η πρώτη φάση περιελάµβανε την εκπόνηση της µελέτης διαχείρισης υδατικών πόρων, µε κύριους στόχους α) τον προσδιορισµό του υδατικού ισοζυγίου της περιοχής β) την καταγραφή των σηµερινών και µελλοντικών αναγκών της περιοχής σε νερό γ) την καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης του περιβάλλοντος και δ) την επιλογή και προσαρµογή ενός διαχειριστικού µοντέλου, µε τη βοήθεια του οποίου θα δηµιουργηθεί ένα σύστηµα στήριξης αποφάσεων (decision support system). Βασικό στοιχείο αυτής της φάσης της µελέτης ήταν ο προσδιορισµός του υδατικού ισοζυγίου της εξεταζόµενης περιοχής. Για το σκοπό αυτό κατεγράφησαν όλες οι υφιστάµενες υδροληψίες και τα χαρακτηριστικά τους και πραγµατοποιήθηκε υπολογισµός του µέσου διαθέσιµου όγκου νερού που δύναται να αποδώσουν. Παράλληλα, προσδιορίστηκε ο όγκος νερού κατείσδυσης και εκτιµήθηκαν τα συνολικά ανανεώσιµα υδατικά αποθέµατα και κατανεµήθηκαν ανά µήνα. Επιπλέον, εκπονήθηκε πλήρης υδρογεωλογική µελέτη για τον προσδιορισµό του υδάτινου ισοζυγίου των υποκείµενων υδροφορέων. Προτάθηκαν έργα συγκράτησης απορρεόντων υδάτων και υπολογίστηκε η ικανότητα αποθήκευσής τους, ώστε να αυξηθεί ο συνολικός µέσος διαθέσιµος όγκος νερού. Επίσης, ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 3

προτάθηκαν έργα διαχείρισης της ζήτησης του νερού, ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή εκµετάλλευση των διαθέσιµων ποσοτήτων νερού. Τέλος, προτάθηκαν εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης, µε βάση το σχετικό νοµικό πλαίσιο για τη διαχείριση υδάτινων πόρων και τις τάσεις εξέλιξης της περιβαλλοντικής πολιτικής, ενώ καθορίστηκαν προτεραιότητες χρήσεων, µε βάση το χαρακτήρα και τις τάσεις εξέλιξης της περιοχής. Καθοριστικό στοιχείο της µελέτης ήταν η πρόταση έργων διευθέτησης και αντιπληµµυρικής θωράκισης, λόγω των έντονων πληµµυρικών φαινοµένων που έχουν καταγραφεί στην περιοχή τα τελευταία χρόνια. Κατεγράφησαν όλοι οι χείµαρροι της περιοχής και υπολογίστηκε η µέγιστη παροχή πληµµύρας για τρεις από τους κυριότερους χείµαρρους που διέρχονται εντός οικισµών. Για το σκοπό αυτό, χρησιµοποιήθηκε η µέθοδος του συνθετικού προσδιορισµού του Μοναδιαίου Υδρογραφήµατος (ΜΥΓ) και προσδιορίστηκε η απαιτούµενη διατοµή της διευθετηµένης κοίτης των εξεταζόµενων χειµάρρων εντός των οικισµών. Για την εκπλήρωση των στόχων της µελέτης, συγκροτήθηκε µια πλήρης και οµοιογενής βάση δεδοµένων µε το σύνολο των στοιχείων που συλλέχθηκαν για την περιοχή. Η βάση αυτή αναφοράς έχει δηµιουργηθεί εξ ολοκλήρου µε τη βοήθεια του συστήµατος G.I.S., όποτε και έχουν αναπτυχθεί ολοκληρωµένοι χάρτες πληροφοριακού υλικού. Η βάση αυτή στη συνέχεια επικαιροποιήθηκε και ολοκληρώθηκε µε λεπτοµέρεια µέσω δορυφορικής φωτογραφίας σε ηλεκτρονική µορφή, για το σύνολο της περιοχής. Β Φάση : Μελέτη ιαχείρισης Λυµάτων Η δεύτερη φάση περιελάµβανε την εκπόνηση της µελέτης διαχείρισης λυµάτων της εξεταζόµενης περιοχής των δύο δήµων. Κύριοι στόχοι ήταν α) η αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης µε καταγραφή των κύριων πηγών παραγωγής λυµάτων, του υφιστάµενου συστήµατος διαχείρισης λυµάτων των δύο δήµων και τον έλεγχο της ποιότητας του νερού και β) η διαµόρφωση ολοκληρωµένου σχεδίου διαχείρισης λυµάτων µε διαµόρφωση και αξιολόγηση εναλλακτικών σεναρίων για την περιβαλλοντικά ασφαλή συλλογή, επεξεργασία και διάθεση των λυµάτων µε ανάλυση των απαιτούµενων έργων, του κόστους κατασκευής και λειτουργίας τους, καθώς και αναφορά στο πλάνο προετοιµασίας και το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης του έργου. Για την αποτύπωση των χαρακτηριστικών και τη γνώση της περιοχής µελέτης ακολούθησε: Λεπτοµερής καταγραφή των χαρακτηριστικών της περιοχής µελέτης (πληθυσµιακά στοιχεία, χρήσεις γης, οικονοµικές δραστηριότητες, γεωλογικό υπόβαθρο, µετεωρολογικά στοιχεία, πηγές παραγωγής λυµάτων). Καθορισµός υφιστάµενων συστηµάτων διαχείρισης λυµάτων στην περιοχή. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 4

Έλεγχος ποιότητας νερού, βάσει αναλύσεων στις πηγές και γεωτρήσεις. Εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την παράταση της υφιστάµενης κατάστασης. ιαµόρφωση ολοκληρωµένου σχεδίου διαχείρισης λυµάτων. ιαµόρφωση ολοκληρωµένων εναλλακτικών διαχειριστικών σεναρίων, µε οικονοµική ανάλυση για κάθε σενάριο (κόστος κατασκευής και λειτουργίας). Εφαρµογή πολυκριτηριακού συστήµατος αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων και ανάδειξη του βέλτιστου για την εξεταζόµενη περιοχή. Πρόταση εφικτού χρονοδιαγράµµατος υλοποίησης µε καθορισµό προτεραιοτήτων και καθορισµό απαιτούµενων ενεργειών προετοιµασίας των προτεινόµενων έργων. Γ Φάση : Μελέτες Ωρίµανσης των κυριότερων έργων Στο πλαίσιο αυτό πραγµατοποιήθηκαν : Όλες οι απαραίτητες µελέτες ωρίµανσης για την προτεινόµενη κεντρική εγκατάσταση βιολογικού καθαρισµού των δύο δήµων και των αγωγών προσαγωγής των λυµάτων από τους επιµέρους οικισµούς στην εγκατάσταση, ώστε το έργο να είναι ώριµο προς δηµοπράτηση (Προµελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Μελέτη διάθεσης, Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Προµελέτη Εγκατάστασης βιολογικού καθαρισµού) Οι αρχικές µελέτες για τα προτεινόµενα έργα διευθέτησης χειµάρρων της περιοχής, µε τοπογραφικές αποτυπώσεις και τεχνικές περιγραφές των κυριότερων έργων ιερευνητική έκθεση για διαθέσιµες τεχνολογίες αποµάκρυνσης νιτρικών ιόντων από το πόσιµο νερό. Σύµπραξη ήµων - Φορέων - Πολιτών για Καθαρές Πόλεις Όρος η ευαισθητοποίηση - κίνητρο η βράβευση Του Ζήση Λεµονή, zlemonis@epem.gr Η καθαριότητα των πόλεων αποτελεί, εκτός άλλων, ένα καίριας σηµασίας περιβαλλοντικό πρόβληµα που πρέπει να αντιµετωπιστεί µε συγκεκριµένο και καλά οργανωµένο σχεδιασµό. Στον ελλαδικό χώρο αυτό το σχεδιασµό καλούνται, κατά κύριο λόγο, να εκπονήσουν και να εφαρµόσουν οι ήµοι και Κοινότητες της χώρας. Καθίσταται λοιπόν επιτακτική η ανάγκη, οι ήµοι / Κοινότητες να αξιοποιήσουν, στο µέγιστο δυνατό βαθµό, τη δυναµική που απορρέει από την υφιστάµενη δοµή των τοπικών κοινωνιών, που και µπορούν και επιθυµούν να αναλάβουν συγκεκριµένες δράσεις για τη βελτίωση της καθαριότητας µιας πόλης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι αναγκαίο να εκπονηθεί ένα στρατηγικό σχέδιο ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 5

δράσης, το οποίο θα βασίζεται, κατά ένα µεγάλο µέρος στην ενεργοποίηση των επιµέρους κοινωνικών οµάδων, που από τη µία θα την καταστήσει πιο εφικτή και από την άλλη θα προσδώσει στον πολίτη ουσιαστική ενηµέρωση για περιβαλλοντικά θέµατα και ταυτόχρονα θα διατηρήσει έντονο το συναίσθηµα της ενεργούς συµµετοχής. Επιπρόσθετα, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, η χάραξη των βασικών αξόνων πάνω στους οποίους θα «κινηθεί» το συγκεκριµένο σχέδιο, οι οποίοι θα επικεντρώνονται: Στην αλλαγή της συµπεριφοράς των προτύπων και της συµπεριφοράς του πολίτη Στον εντοπισµό των κυριότερων πηγών ρύπανσης από τα στερεά απόβλητα Στη δηµιουργία επιτροπών καθαριότητας Στην έρευνα παραγωγής στερεών αποβλήτων Σε προτάσεις για προγράµµατα καθαριότητας Ενδεικτικά αναφέρονται κοινωνικές οµάδες φορείς που µπορούν να αξιοποιηθούν: Σχολικές οργανώσεις Σύλλογοι Γονέων και Κηδεµόνων Αθλητικοί Σύλλογοι / Σωµατεία Οικολογικές Οργανώσεις Επιµελητήρια Πολιτιστικοί / Εξωραϊστικοί Σύλλογοι Πρόσκοποι / Οδηγοί Εκκλησιαστικές Οργανώσεις Γυναικείοι Σύλλογοι κ.λπ. Α /µια και Β /µια ιεύθυνση Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων στις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Επικοινωνιακοί Φορείς (Ραδιόφωνο, Τηλεόραση) Κύριο µέσο για την επίτευξη των επιµέρους στόχων και το βέλτιστο συντονισµό των κοινωνικών οµάδων αποτελεί η επικοινωνιακή πολιτική του εκάστοτε Ο.Τ.Α., η οποία περιλαµβάνει: Συνεχής επιµόρφωση των µελών των κοινωνικών οµάδων σε περιβαλλοντικά θέµατα και ειδικότερα σε θέµατα διαχείρισης στερεών αποβλήτων ιοργάνωση ηµερίδων ενηµέρωσης των πολιτών για τις κείµενες ιατάξεις ηµοτικούς Κανονισµούς που διέπουν τους χειρισµούς των στερεών αποβλήτων Εφαρµογή, ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, ενηµερωτικής διαφηµιστικής καµπάνιας Λήψη συµβουλευτικών υπηρεσιών από κατάλληλους επιστήµονες (περιβαλλοντολόγοι, µηχανικοί, κοινωνιολόγοι κ.α.) ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 6

Κατά συνέπεια, η συνειδητή αγαστή συνεργασία, µεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των φορέων οµάδων που απαρτίζουν τις τοπικές κοινωνίες, αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για τη βελτίωση της εικόνας της καθαριότητας των πόλεών µας. Ένα πρώτο βήµα που θα προτείναµε στην κατεύθυνση αυτή θα ήταν η βράβευση της πιο καθαρής πόλης. Έµφαση στην Περιβαλλοντική Στατιστική Έργο της Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε. στη Ρουµανία Του Στάθη Κουρνιώτη, skourniotis@epem.gr H στατιστική αποτελεί ένα βασικό εργαλείο παροχής περιβαλλοντικής πληροφορίας. Αν και σηµαντικός όγκος περιβαλλοντικών δεδοµένων υπάρχει ήδη, περισσότερα και πιο ολοκληρωµένα δεδοµένα σε σχέση µε τα οικοσυστήµατα, τους φυσικούς πόρους, τη ρύπανση και τις σχετικές κοινωνικοοικονοµικές παραµέτρους είναι απαραίτητα. Περιορισµοί που σχετίζονται µε τη διαθεσιµότητα, την ποιότητα, τη συνεκτικότητα και την πρόσβαση στα δεδοµένα δυσχεραίνουν τις αποφάσεις σε σχέση µε την αειφόρο ανάπτυξη, ενώ σε πολλές χώρες υπάρχει περιορισµένη ικανότητα για συλλογή και αξιολόγηση των δεδοµένων και µετατροπή τους σε χρήσιµη περιβαλλοντική πληροφορία. Η ΕΠΕΜ Α.Ε. ανέλαβε, σε συνεργασία µε τις εταιρείες Λ Κ,Envecco και τα Ρουµανικά Ινστιτούτα ECOIND KAI ΙNGHA, τη µελέτη αναδιάρθρωσης και ενσωµάτωσης της Στατιστικής Υπηρεσίας και του Υπουργείου Περιβάλλοντος της Ρουµανίας στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ότι αφορά στα ζητήµατα περιβαλλοντικών στατιστικών µεγεθών. Το Έργο έχει το γενικό τίτλο «Περιβαλλοντική Στατιστική Επισκόπηση» (Environmental Statistics Survey) και υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράµµατος PHARE. Το Έργο που έχει συνολικό προϋπολογισµό 450.000, ξεκίνησε το εκέµβριο του 2003 και αναµένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2004. Στο πλαίσιο του Έργου η ΕΠΕΜ Α.Ε. έχει αναλάβει να συντονίζει τις εργασίες που αφορούν την εθνική καταγραφή αερίων εκποµπών ρύπων της Ρουµανίας καθώς και να εκπονήσει την πρώτη εθνική έκθεση της χώρας για την αειφόρο ανάπτυξη. Συγκεκριµένα, σε σχέση µε την καταγραφή αερίων εκποµπών, η ΕΠΕΜ Α.Ε. έχει την ευθύνη υλοποίησης των εξής υποέργων: ηµιουργία του καταλόγου ουσιών για τις οποίες θα υπολογιστούν οι εκποµπές, σύµφωνα µε τη νοµοθεσία και την πρακτική της Ε.Ε. Ανάπτυξη της µεθοδολογίας και οργάνωσης της συλλογής των στατιστικών δεδοµένων που απαιτούνται για τον υπολογισµό των αέριων εκποµπών. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 7

Ανάπτυξη εξειδικευµένου λογισµικού για τον υπολογισµό των εκποµπών µε βάση την Ευρωπαϊκή µεθοδολογία CORINAIR και τις διεθνείς οδηγίες της IPCC. Υποβοήθηση των αρχών της Ρουµανίας στον υπολογισµό των αερίων εκποµπών για το έτος 2002. Τη δηµοσίευση και διάχυση των σχετικών αποτελεσµάτων. Σε σχέση µε την εθνική έκθεση της Ρουµανίας για την αειφόρο ανάπτυξη, η ΕΠΕΜ Α.Ε. έχει την ευθύνη υλοποίησης των εξής υποέργων: Ανάπτυξη κριτηρίων επιλογής δεικτών αειφορίας για το περιβάλλον. Εκτίµηση των τιµών των δεικτών που θα επιλεγούν Εκπόνηση έκθεσης για την αειφορία στη Ρουµανία λαµβάνοντας υπόψη τις τιµές των δεικτών κατά το χρονικό διάστηµα 1998 2002 και, Τη δηµοσίευση και διάχυση των σχετικών αποτελεσµάτων. Στο πλαίσιο του Έργου, στελέχη της ΕΠΕΜ επισκέπτονται τη Ρουµανία σε τακτά χρονικά διαστήµατα, ενώ η επόµενη συνάντηση µε τη Στατιστική Υπηρεσία της Ρουµανίας αναµένεται να πραγµατοποιηθεί το Μάιο του 2004. Καιρός για... Κατάρτιση Ανάγκη για πιστοποίηση επαγγελµατικών προσόντων στη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων Της Εµµανουέλας Φαγογένη, efagogeni@epem.gr Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και σε εθνικό επίπεδο, εµπλέκεται σε ένα µεγάλο, πολύπλοκο, δύσκολο και σηµαντικό κοµµάτι της παραγωγικής διαδικασίας αλλά και της συνολικότερης αγοράς εργασίας. Μέσα από το επιχειρησιακό πρόγραµµα της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL, µε τίτλο: «Ανάπτυξη Ανοιχτού Συστήµατος Απόκτησης και Πιστοποίησης Επαγγελµατικών Προσόντων στον κλάδο της προστασίας περιβάλλοντος», που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας, γίνεται µία προσπάθεια για την εξασφάλιση σταθερής και ποιοτικής απασχόλησης στον κλάδο του περιβάλλοντος οµάδων που πλήττονται από ανισότητα στους όρους πρόσβασης και παραµονής στην κλαδική αγορά εργασίας. Ο δρόµος για την επίτευξη του παραπάνω στόχου περνά µέσα από την ανάπτυξη ενός Ανοικτού Συστήµατος ια Βίου Εκπαίδευσης. Το Σύστηµα αυτό θα οδηγεί στην απόκτηση πιστοποιηµένων και αναγνωρίσιµων προσόντων στον κλάδο της προστασίας του περιβάλλοντος και θα είναι προσαρµοσµένο αφενός ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 8

στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των οµάδων στόχου και αφετέρου στις ιδιαιτερότητες και ανάγκες των επιχειρήσεων του κλάδου. Η ΕΠΕΜ αποτελεί έναν από τους βασικούς εταίρους συµµετέχοντες στη δηµιουργία και ενεργοποίηση αυτού του Συστήµατος, µεταξύ των ακόλουθων συµβαλλόντων: PLANET ENRST & YOUNG (A.E.) ΕΑΛ - ηµοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Λαυρεωτικής (Επιχείρηση Ο.Τ.Α.) Ε.Π.Τ.Α. ΕΠΕ Ενέργεια-Περιβάλλον-Τοπική Ανάπτυξη (Ε.Π.Ε) ΕΕ ΣΑ Ελληνική Εταιρεία ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Σωµατείο) ΕΚΒΥ - Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (Ν.Π.Ι..) Ε ΕΥΑ - Ένωση ηµοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (Ν.Π.Ι..) ΕΚΠΑΑ - Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος & Αειφόρου Ανάπτυξης (Ν.Π.Ι..) ΕΚΕΠΙΣ - Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης (Ηµικρατικός οργανισµός) ΟΙΚΟΣ ΕΠΕ (Ε.Π.Ε.) ΠΟΛΕ- ΕΥΑ Πανελ. Οµοσπονδία Εργαζ. στις ηµ. Επιχ/σεις Ύδρευσης- Αποχέτευσης (Συνδ. Όργανο) Κ.Ε.Κ. ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ (Ε.Π.Ε.) Στο πλαίσιο των δράσεων της Πρωτοβουλίας Equal, η ΕΠΕΜ εκπόνησε κατ αρχήν, µελέτη σχετική µε την «Καταγραφή επιχειρησιακών τοµέων, ειδικοτήτων κατάρτισης και ανάλυση εργασίας στον κλάδο της ιαχείρισης στερεών αποβλήτων». Συνέχεια της µελέτης αυτής αποτελεί ο σχεδιασµός και η υλοποίηση 2 εκπαιδευτικών πακέτων, πολύ βασικών για την Αγορά Εργασίας στον Τοµέα της ιαχείρισης των Στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα: 1). «Οργανωτής Προγραµµάτων Ανακύκλωσης µε ιαλογή στην Πηγή», το οποίο πρόκειται να υλοποιηθεί µε συµβατική µέθοδο διδασκαλίας και θα απευθύνεται σε απόφοιτους δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, άνεργους ή εργαζόµενους σε υπηρεσίες και φορείς καθαριότητας καθώς και σε εργοδηγούς 2). «Υπεύθυνος Λειτουργίας ΧΥΤΑ», το οποίο πρόκειται να υλοποιηθεί µε τη µέθοδο της εξ αποστάσεως διδασκαλίας και θα απευθύνεται σε απόφοιτους τριτοβάθµιας εκπαίδευσης (ΑΕΙ-ΤΕΙ θετικής κατεύθυνσης), άνεργους ή εργαζόµενους σε υπηρεσίες και φορείς καθαριότητας, σε φορείς διαχείρισης ΧΥΤΑ καθώς και σε εργοδηγούς µε εµπειρία στο αντικείµενο Σήµερα, το πρώτο σηµαντικό βήµα που αφορά στο σχεδιασµό των δύο προγραµµάτων έχει υλοποιηθεί. Στόχος της ΕΠΕΜ Α.Ε. στο άµεσο µέλλον είναι η όσο το δυνατόν συντοµότερη δηµοσιοποίηση αυτών των εκπαιδευτικών προγραµµάτων και η διάθεσή τους στο ενδιαφερόµενο κοινό. Ελπίδα όσων εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτών των προγραµµάτων είναι κυρίως αυτά να αποτελέσουν σηµαντικό εφόδιο για όσους καλούνται να τα αξιοποιήσουν. Ευχή ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 9

της ΕΠΕΜ Α.Ε. είναι η γνώση ν αποτελέσει την κινητήρια δύναµη ώστε η ιαχείριση των Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα να αποκτήσει τη σοβαρότητα που διέπει την «Επιστήµη των Απορριµµάτων». Ενσωµάτωση της Περιβαλλοντικής ιάστασης στη Βιοµηχανία Βέλτιστες ιαθέσιµες Τεχνικές για την Πρόληψη και τον Έλεγχο της Βιοµηχανικής Ρύπανσης Του Νίκου Γκάργκουλα, ngargoulas@epem.gr Τον Απρίλιο του 2004 η Ε.ΠΕ.Μ. ολοκλήρωσε την 1 η Έκθεση, σχετικά µε τα τρέχοντα αποτελέσµατα των εργασιών των Τεχνικών Οµάδων Εργασίας για τη δηµιουργία των Κειµένων Αναφοράς για τις Βέλτιστες ιαθέσιµες Τεχνικές (BREFs), στο European IPPC Bureau στη Σεβίλλη. Οι εκθέσεις αυτές αποτελούν µέρος του έργου «Ανάπτυξη υποστηρικτικών εργαλείων για τον προσδιορισµό και την αντιµετώπιση της ρύπανσης από σταθερές πηγές, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις της Κοινοτικής Νοµοθεσίας», το οποίο υλοποιείται για το Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. (Γ ΚΠΣ ΕΠΕΡ) από την Κοινοπραξία «Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε. ENVECO A.E. Λ Κ Ε.Π.Ε.», και στο οποίο η Ε.ΠΕ.Μ. έχει την κύρια ευθύνη και τη διοίκηση του έργου. Στους στόχους του έργου περιλαµβάνεται και η Αναφορά (Reporting) του έτους 2006, σύµφωνα µε την Απόφαση για το Ευρωπαϊκό Μητρώο Ρύπων (2000/479/ΕΚ EPER). Σύµφωνα µε την Απόφαση αυτή, τα κράτη µέλη της Ε.Ε. οφείλουν να αναφέρουν τα στοιχεία των εκποµπών που αφορούν κάθε µονάδα παραγωγής που εκτελεί µια ή περισσότερες δραστηριότητες του παραρτήµατος I της Οδηγίας 96/61/ΕΚ για την Ολοκληρωµένη Πρόληψη και τον Έλεγχο της Ρύπανσης (IPPC), αναγράφοντας τις αντίστοιχες κατηγορίες πηγών και τους κώδικες NOSE-P. Τα κράτη µέλη θα πρέπει να υποβάλλουν δύο εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος: µια έκθεση µε δεδοµένα εκποµπών όλων των συγκεκριµένων µονάδων παραγωγής, µια γενική έκθεση όπου θα καταγράφονται τα εθνικά σύνολα όλων των αναφερόµενων εκποµπών. Επιπλέον, το Μάρτιο του 2004 ολοκληρώθηκε η 1 η Ενότητα Εργασίας του ερευνητικού έργου «Ολοκληρωµένο Μεθοδολογικό Πλαίσιο Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων για την Αξιολόγηση των Επιπτώσεων από την Εισαγωγή Βέλτιστων ιαθέσιµων Τεχνικών στη ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 10

Βιοµηχανία». Το έργο υλοποιείται για τη Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας του ΥΠ.ΑΝ. (Γ ΚΠΣ ΕΠΑΝ) από τη Σύµπραξη «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε. Λ Κ ΕΠΕ». Αντικείµενο του έργου είναι η δηµιουργία εργαλείων που θα διευκολύνουν τη µείωση των ανθρωπογενών επιπτώσεων στην Αττική και στοχεύει στην έρευνα και ανάπτυξη (α) του κατάλληλου µεθοδολογικού πλαισίου και (β) των απαραίτητων υπολογιστικών εργαλείων και δεδοµένων για τους αποφασίζοντες, έτσι ώστε να εκτιµηθούν οι ευρύτερες οικονοµικές / κοινωνικές / περιβαλλοντικές επιπτώσεις των σχεδιαζόµενων πολιτικών και µέτρων στον τοµέα της βιοµηχανίας. Οι εν λόγω πολιτικές και µέτρα αποσκοπούν στη βελτίωση του περιβάλλοντος της Αττικής, µε όρους οικονοµικής αποδοτικότητας και κυρίως αναφέρονται στην εφαρµογή Βέλτιστων ιαθέσιµων Τεχνικών (Β Τ). Το έργο περιλαµβάνει επίσης (α) δηµιουργία βάσης δεδοµένων µε τις βιοµηχανικές µονάδες που υπόκεινται στην εφαρµογή του νέου Νόµου για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Αττικής (Ν. 2965/2001), (β) οµαδοποίηση των µονάδων αυτών σύµφωνα µε τη µεθοδολογία που θα έχει αναπτυχθεί, (γ) κατάλογο προτεινόµενων συναρτήσεων έκθεσης απόκρισης, σε σχέση µε τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον από τη βιοµηχανική αέρια ρύπανση, (δ) κατάλογο προτεινόµενων τιµών οικονοµικής αξιολόγησης των επιπτώσεων στην αξία µη-εµπορεύσιµων αγαθών, (ε) Σχέδιο ράσης για την προώθηση Β Τ στην Αττική και την εφαρµογή του Νόµου για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Αττικής, και (στ) συµπεράσµατα για θέµατα σηµαντικά στην περιοχή της Αττικής, όπως ενδεχόµενα φαινόµενα «διαφυγών» από την εφαρµογή ορισµένων εργαλείων πολιτικής. Τα αποτελέσµατα του έργου αναµένεται να είναι ιδιαίτερα χρήσιµα στους φορείς της κεντρικής διοίκησης, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη διαµόρφωση περιβαλλοντικών και οικονοµικών πολιτικών και θα πρέπει να διερευνήσουν τις ενδεχόµενες περιβαλλοντικές και οικονοµικές επιπτώσεις εναλλακτικών επιλογών που στοχεύουν στη βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της βιοµηχανίας, σε συνδέσµους βιοµηχανιών, καθώς και σε µεµονωµένους αποφασίζοντες στους βιοµηχανικούς κλάδους / υποκλάδους, αφού θα ενσωµατώνει τους προβληµατισµούς των ιδιωτών επενδυτών. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 11

Εκτός Συνόρων Συµµετοχή της ΕΠΕΜ Α.Ε. σε συνέδριο για τα βιοαποδοµήσιµα απόβλητα Της Ρούλας Σκουλάξινου, rskoulaxinou @ epem.gr Η ΕΠΕΜ συµµετείχε µε επιτυχία στο συνέδριο 1 st UK Conference and Exhibition, Biodegradable and Residual Waste Management, που διενεργήθηκε στη Μ. Βρετανία και συγκεκριµένα στην πόλη Harrogate στις 18 &19 Φεβρουαρίου, 2004. ιοργανωτές του συνεδρίου ήταν η εταιρία CalRecovery Europe Ltd. µε τη συνεργασία της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Ε.Ε. (DGXVI), του ORBIT Association, των Ινστιτούτων CIWEM (Chartered Institution of Water and Environmental Management) και Chartered Institution of Waste Management, του Resource Recovery Forum και του NAWDO (National Association of Waste Disposal Officers). Το συνέδριο αφορούσε τη διαχείριση των απορριµµάτων γενικά αλλά και ειδικότερα τη διαχείριση του βιοαδιασπώµενου κλάσµατος και των οργανικών αποβλήτων σε σχέση και µε την οδηγία 99/31 για την Υγειονοµική Ταφή. Οι παρουσιάσεις έγιναv σε θεµατικές ενότητες. Την πρώτη µέρα οι ενότητες αφορούσαν: 1. ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων 2. Έλεγχος Παθογόνων Οργανισµών 3. Χρήση Προϊόντων και Αγορές 4. Βιολογική Επεξεργασία Κοµποστοποίηση Τη δεύτερη µέρα οι ενότητες αφορούσαν: 5. Βιολογική Επεξεργασία Κοµποστοποίηση 6. ιάθεση σε ΧΥΤΑ Ι 7. Θερµική Επεξεργασία 8. ιάθεση σε ΧΥΤΑ ΙΙ 9. Κόστη και Οικονοµικά Θέµατα 10. Πηγές και ιαχείριση Αερίων Ρύπων 11. Βιολογική Επεξεργασία Αναερόβιες Μέθοδοι 12. Βιοδιασπώµενα Πλαστικά Παράλληλα µε τις ενότητες λειτουργούσε έκθεση τεχνολογιών για την επεξεργασία διαφόρων ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 12

ειδών στερεών αποβλήτων: σύµµεικτων αστικών αποβλήτων, γεωργικών υπολειµµάτων, λασπών, ανάκτηση ανακυκλώσιµων υλικών, κ.λπ. Σε κάθε θεµατική ενότητα παρουσιάζονταν άρθρα ή γίνονταν επιστηµονικές ανακοινώσεις, σχετικά µε το θέµα της κάθε ενότητας. Στην ενότητα 1 παρουσιάστηκε από την ΕΠΕΜ το άρθρο: Developing the strategy for biodegradable waste management in Greece, των Σ. Σκουλάξινου, Α. Καρκαζή, Α. Μαυρόπουλου και Κ. Ε. Λαζαρίδη, η οποία αποτέλεσε και τη µοναδική παρουσίαση από την Ελλάδα. Το άρθρο αφορούσε στην παρουσίαση της Στρατηγικής για τη ιαχείριση του Βιοαποδοµήσιµου Κλάσµατος των Απορριµµάτων, όπως διαµορφώθηκε από την ΕΠΕΜ στο πλαίσιο της οµώνυµης µελέτης που εκπονήθηκε για το ΥΠΕΧΩ Ε. Η απήχηση του άρθρου αυτού ήταν πολύ µεγάλη, αφού έντονο ενδιαφέρον εκδηλώθηκε από τους παρευρισκόµενους για την κατάσταση στη διαχείριση των απορριµµάτων στην Ελλάδα και τη στοχοθέτηση που προτάθηκε για την επίτευξη των στόχων, όπως προκύπτουν από την υιοθέτηση της Οδηγίας 99/31 (ΚΥΑ Η.Π. 29407/3508). Βασικό συµπέρασµα που προέκυψε µετά το πέρας του συνεδρίου και σε σύγκριση µε τα όσα ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., είναι ότι η Ελλάδα έχει κάνει τα πρώτα βήµατα που αφορούν στο νοµοθετικό πλαίσιο, αλλά πρέπει να επιταχύνει τη διαδικασία της πρακτικής εφαρµογής της οδηγίας 99/31. Από τα όσα παρουσιάστηκαν, διαφαίνεται ότι οι τεχνολογικές επιλογές δεν αποτελούν πλέον το σηµείο κλειδί εφόσον είναι ποικίλες και ιδιαίτερα εντυπωσιακές στα αποτελέσµατά τους, αλλά βασικά σηµεία είναι η ενίσχυση των υφιστάµενων δοµών, η δηµιουργία νέων αν απαιτηθεί και η καθοδήγηση των φορέων ώστε να αναλάβουν πρωτοβουλία και να προχωρήσουν στη λήψη συγκεκριµένων µέτρων κατάλληλων ανάλογα µε τις ιδιαιτερότητες της περιοχής τους για τον περιορισµό της Υγειονοµικής Ταφής και την αύξηση του ποσοστού ανάκτησης υλικών και ενέργειας από τα απορρίµµατα. ιαχείριση Στερεών αποβλήτων στην Αίγυπτο Της Άννας Καρκαζή, akarkazi@epem.gr Η ΕΠΕΜ ολοκλήρωσε µε επιτυχία τη µελέτη διαχείρισης στερεών αποβλήτων στην Αίγυπτο. Πρόκειται για έργο διάρκειας 3 χρόνων, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράµµατος LIFE THIRD COUNTRIES σε συνεργασία µε το Αιγυπτιακή Υπηρεσία Υποθέσεων Περιβάλλοντος (Egyptian Environmental Affairs Agency EEAA), το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος της Αιγύπτου. Στόχοι του προγράµµατος ήταν: Ο εντοπισµός των βέλτιστων περιοχών και στα 27 Κυβερνεία της Αιγύπτου, για τη χωροθέτηση ΧΥΤΑ. Ο εντοπισµός των βέλτιστων τεχνικών για την επεξεργασία των στερεών αποβλήτων. Η ανάπτυξη εργαλείων λήψεων αποφάσεων για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Η προώθηση τεχνογνωσίας στις αρµόδιες διοικητικές δοµές της Αιγύπτου. Ο επαναπροσδιορισµός της στρατηγικής της Αιγύπτου σε ότι αφορά στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 13

Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό project, κυρίως για τις µεθόδους που αναπτύχθηκαν στον εντοπισµό των βέλτιστων χώρων για τη χωροθέτηση χώρων υγειονοµικής ταφής. Η χωροθέτηση έγινε µε τη χρήση Γεωγραφικών Συστηµάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ-GIS). Χρησιµοποιήθηκαν ψηφιακά υπόβαθρα ολόκληρης της Αιγύπτου (κλ 1:250.000) για τις χρήσεις γης, τα γεωλογικά δεδοµένα, τα µορφολογικά δεδοµένα και τα υδρολογικά δεδοµένα. Στη συνέχεια, αναπτύχθηκαν κριτήρια αποκλεισµού και κριτήρια επιλεξιµότητας (site selection criteria - SSC). Η προσέγγιση έγινε σε 5 στάδια: 1. ηµιουργία προφίλ κάθε Κυβερνείου 2. Εφαρµογή κριτηρίων αποκλεισµού 3. Γεωλογική και υδρογεωλογική αναγνώριση 4. Συνδυασµός του 2ου & 3ου σταδίου 5. Εστίαση στις περιοχές που προκύπτουν από τα προηγούµενα στάδια Με το τέλος της θεωρητικής χωροθέτησης µε την βοήθεια GIS και µε ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος πραγµατοποιήθηκε ταυτοποίηση των αποτελεσµάτων της µελέτης σε πραγµατικές συνθήκες. Τα αποτελέσµατα ήταν εντυπωσιακά αφού οι προτεινόµενοι χώροι πληρούσαν όλες τις προδιαγραφές σε ποσοστό 90%. Οι χώροι αυτοί αποτελούν πλέον επίσηµα µε νόµο τις περιοχές όπου θα κατασκευαστούν οι ΧΥΤΑ. ιαχείριση νοσοκοµειακών αποβλήτων στην Κωνσταντινούπολη Της Αναστασίας Σιταρά, asitara@epem.gr H Turkish National Committee on Solid Waste υλοποιεί σε συνεργασία µε την ΕΠΕΜ το έργο «Ολοκληρωµένη ιαχείριση Νοσοκοµειακών Αποβλήτων στην Κωνσταντινούπολη». Το έργο, που χρηµατοδοτείται από το Πρόγραµµα της Ε.Ε. «LIFE 3rd Countries» περιλαµβάνει απογραφή των νοσοκοµειακών αποβλήτων στην πόλη της Κωνσταντινούπολης, σχεδιασµό του κατάλληλου συστήµατος συλλογής, καθώς και διαµόρφωση προτάσεων σε σχέση µε τις κατάλληλες τεχνικές επεξεργασίας και διάθεσης και τη συγκρότηση φορέα υπεύθυνου για τη διαχείριση των αποβλήτων. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της τουρκικής νοµοθεσίας, η απογραφή, που κάλυψε σχεδόν το σύνολο των νοσοκοµειακών εγκαταστάσεων της πόλης και έχουν γίνει προτάσεις για την κατηγοριοποίηση και τη µείωση του όγκου των αποβλήτων, ενώ αναπτύσσεται στην παρούσα φάση το διαχειριστικό σχέδιο. ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 14

Νοµοθετικά Ανδρέας Κουσκούρης, akousk@epem.gr Η στήλη αυτή έχει στόχο την ενηµέρωση των αναγνωστών για τις νοµοθετικές εξελίξεις στον τοµέα του περιβάλλοντος. Κοινοτική Νοµοθεσία Οδηγία 2004/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του συµβουλίου της 11ης Φεβρουαρίου που τροποποιεί την Οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίµµατα συσκευασίας Εθνική Νοµοθεσία Π. Αριθµ. 82/ΦΕΚ 64/Α /2.3.2004 <<Αντικατάσταση της 98012/2001/1996/ ΚΥΑ <<Καθορισµός µέτρων και όρων για τη διαχείριση των χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων>> (Β 40). Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων>>. Π.. Αριθµ. 109/Φ.Ε.Κ 75/5.3.2004/ << Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των µεταχειρισµένων ελαστικών των οχηµάτων. Πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση τους.>>. Π. Αριθµ. 116/ΦΕΚ 81/Α /5.3.2004/ << Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των οχηµάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, των χρησιµοποιηµένων ανταλλακτικών τους και των απενεργοποιηµένων καταλυτικών µετατροπέων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 2000/53/ΕΚ << για τα οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους >> του Συµβουλίου της 18ης Σεπτεµβρίου 2000. Π. Αριθµ. 115/ΦΕΚ 80/Α /5.3.2004 << Αντικατάσταση της 73537/1438/1995 κοινής υπουργικής απόφασης << ιαχείριση των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν ορισµένες επικίνδυνες ουσίες>> (Β 781) και 19817/2000 κοινής υπουργικής απόφασης << τροποποίηση της 73537/1995 κοινής υπουργικής απόφασης κ.λπ. (Β 963) << Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιµοποιηµένων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών>>. Π.. Αριθµ. 117/ΦΕΚ 82/Α /5.3.2004 << Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού << σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις των Οδηγιών 2002/95 σχετικά µε τον περιορισµό της χρήσης ορισµένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού και 2002 /96 σχετικά µε τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού του Συµβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003. Ν. Αριθµ. 3230/ΦΕΚ 44/ Α/ 11.2.2004/ Καθιέρωση συστήµατος διοίκησης µε στόχους, µέτρηση της αποδοτικότητας και άλλες διατάξεις. Εγκύκλιος ΥΠΕΧΩ Ε/Γνική /νση Περ/ντος/ αρ. Πρωτ. 123067/10.2.2004 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΉ Α ΕΙΟ ΌΤΗΣΗ ΈΡΓΩΝ: Συλλογή Μεταφορά Αποθήκευση Αποβλήτων και Αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης ιάθεσης Απορριµµάτων KYA Π23ΥΦΥΠ- 6974/ΑΣ 3242/ΦΕΚ 523/Β /22.3.2004 Καθορισµός αρµοδιοτήτων του Υφυπουργού Εξωτερικών Γιάννη Βαληνάκη. Έχει την αρµοδιότητα της 5 ιεύθυνσης Προστασίας Περιβάλλοντος ΚΥΑ αριθµ. 230642/ΦΕΚ 525/Β /23.3.2004 Ανάθεση αρµοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων Ευάγγελο Μπασιάκο και Αλέξανδρο Κοντό. Έχει την αρµοδιότητα της Γενικής ιεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 15

Συνέδρια ERSCP 2004: 9th European Roundtable on Sustainable Consumption and Production May 12-14, 2004 - Bilbao, Spain E-mail: erscp@ihobe.net SWEMP 2004: 8th International Symposium on Environmental Issues and Waste Management in Energy and Mineral Production May 17-20, 2004 - Antalya, Turkey http://swemp.atilim.edu.tr/ WasteExpo 2004 May 17-20, 2004 - Dallas, TX, USA http://www.wasteexpo.com Water & Wastewater Europe 2004 May 25-27, 2004 - Barcelona, Spain E-mail: lindaf@pennwell.com Atmospheric Dispersion and Air Quality Modelling May 26-29, 2004 - Ashurst, Southhampton, UK E-mail: jchantler@wessex.ac.uk IWA Leading- Edge Conference on Water & Wastewater Treatment Technologies June 1, 2004 - Prague, Czech Republic E-mail: let2004@iwahq.org.uk ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 16

6th International Trade Fair and Congress Water: Ecology and Technology - ECWATECH - 2004 June 1-4, 2004 - Russia, Moscow E-mail: s.malygin@sibico.com 9th International Congress for Battery Recycling June 2-4, 2004 - Como, Italy E-mail: info@icm.ch CIWM Annual Conference & Exhibition 2004 June 15-17, 2004 - Paignton, Torbay, U.K E-mail: events@ciwm.co.uk The Recycling & Waste Management Exhibition September 14-16, 2004 - Birmingham, West Midlands, UK E-mail: andrea.smith@emap.com Aquatech Amsterdam 2004 September 28 - October 1, 2004 - Amsterdam, The Netherlands http://www.environmentalcenter.com/events/aquatech2004/aquatech2004.htm ISWA General Assembly and Annual Congress 18-20 October 2004 - Rome, Italy http://info@iswa2004.org ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 17

Ειδήσεις Βιβλία Περιοδικά Ένα νέο περιοδικό έκανε την εµφάνισή του στο τέλος του χρόνου. Πρόκειται για το διµηνιαίο περιοδικό ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ που αναφέρεται αποκλειστικά στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Ας του ευχηθούµε να µας ενηµερώνει τακτικά για όλα τα σχετικά θέµατα. Εάν θέλετε να έρθετε σε επαφή µε το περιοδικό, για πληροφορίες συνδροµή: e-mail: hydromedia@ath.forthnet.gr ΗΥDROMEDIA ΕΠΕ, Επιδαύρου 87, 15233 Χαλάνδρι ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ 2, ΜΑΪΟΣ 2004 ΣΕΛ. 18