Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά και του ενδοκρινικού (παραγωγή τεστοστερόνης). Τα είδη των κυττάρων που υπάρχουν μέσα στον ορχικό παρέγχυμα είναι τα παρακάτω : Σπερματικό σωληνάριο Τα γενετικά κύτταρα που εξελίσσονται με την διαδικασία της σπερματογένεσης σε 1.σπερματογόνια κατόπιν σε 2. σπερματοκύτταρα κατόπιν σε 3.σπερματίδες κατόπιν σε 4. σπερματοζωάρια. Κύτταρα sertoli τα οποία βρίσκονται ανάμεσα στα γενετικά τα οποία και υποστηρίζουν. Παράγουν την ινχιμπίνη. Μυικά κύτταρα. Έξω από το ορχικό σωληνάριο Κύτταρα leydig ή αλλιώς διάμεσα κύτταρα τεστοστερόνη. Μακροφάγα Επιθηλιακά κύτταρα. που παράγουν την
Σε οποιοδήποτε λοιπόν από τα παραπάνω κύτταρα (κόκκινα υπογραμμισμένα) οποιαδήποτε εξαλλαγή, μπορεί να αποτελέσει την αρχή της γένεσης του ορχικού καρκίνου. Την μερίδα του λέοντος αποτελούν τα γεννητικά κύτταρα : το 95% των νεοπλασμάτων του όρχη. Ο καρκίνος του όρχη αποτελεί έναν εξαιρετικά συχνό καρκίνο στον νέο άνδρα τον συχνότερο στις ηλικίες 15 με 34. Χωρίς αυτό να αποτελεί κανόνα, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας καταχωρημένη αυτή τη νόσο σαν νόσο των νέων. Έχουμε περίπου οκτώ χιλιάδες νέες διαγνώσεις το χρόνο με καρκίνο του όρχη στις Η.Π.Α. και περίπου άλλες δύο χιλιάδες διαγνώσεις στη Μεγάλη Βρετανία. Η πιθανότητα να νοσήσει ένας άνδρας είναι περίπου 0,4%. Το νεόπλασμα μπορεί να ξεκινήσει από εξαλλαγή από οιοδήποτε τύπο κυττάρων του όρχη. Μία βασική γνώση στην κατανόηση της νόσου είναι πως η γέννεσή της είναι από τα γενετικά κύτταρα.
Το 95% όμως των νεοπλασμάτων προέρχεται από εξαλλαγή των βλαστικών κυττάρων (Germ cells tumors). Κάποιοι από αυτούς του όγκους μπορεί να είναι καλοήθεις. Τα κύτταρα αυτά βρίσκονται μέσα στις γονάδες (όρχεις και ωοθήκες). Γενετικά ή βλαστικά κύτταρα μπορεί να βρεθούν και εκτός γονάδων λόγω παθολογικών καταστάσεων κατά την φάση της εξέλιξης του εμβρύου. Βασική αιτιολογία της νόσου είναι και η ανώμαλη μετανάστευση των κύταρων αυτών κατά τη φάση της εμβρυογένεσης. Τα γενετικά κύτταρα μπορεί να μεταναστεύουν και φυσιολογικά κατά την φάση της εμβρυογένεσης, ελέγχοντας συγκεκριμένες λειτουργίες, και αυτό αποτελεί την απόδειξη μεμονομένων όγκων χωρίς την ύπαρξη πρωτοπαθούς εστίας. Χαρακτηριστικό των βλαστικών κυττάρων των όρχεων είναι ότι τα χρωμοσώματά τους είναι τριπλοειδικά ή τατραπλοειδικά. Ένα ισοχρωμόσωμα 12p που αποτελεί το βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 12 είναι παρών στο 75% των καρκίνων του όρχη. Ιστολογικοί τύποι του καρκίνου του όρχη: 1. Όγκοι από γενετικά κύτταρα. 2. Όγκοι γενετικής χορδής. 3. Μικτοί όγκοι γενετικών κυττάρων και χορδής. 4. Μεσεγχυματογενείς όγκοι. 5. Μεταστατικοί στον όρχη. Σταδιοποίηση της νόσου : Στάδιο Ι : Η νόσος είναι εντοπισμένη μέσα στον όρχη. Στάδιο ΙΙ: Παρααορτικοί λεμφαδένες. Στάδιο ΙΙΙ: Πέρα από παρααορτικούς λεμφαδένες. Συμπτώματα και σημεία της νόσου:
Σταδιοποίηση TNM Κλινική εικόνα: 1. Επώδυνη ή ανώδυνη διόγκωση του όρχεως, σκληρή ψηλαφητή μάζα με ανώμαλη επιφάνεια. 2. Αίσθημα βάρους. 3. Ο ασθενής αναφέρει ότι το αντιλήφθηκε εδώ και κάποιους μήνες, όμως με ραγδαία εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες. 4. Γυναικομαστία εξαιτίας ορμονικών διαταραχών και έκκρισης από τον ίδιο τον όγκο. 5. Οσφυϊκός πόνος εξαιτίας λεμφαδενικών μεταστάσεων. 6. Συμπτώματα από τους πνεύμονες εξαιτίας πνευμονικών μεταστάσεων. 7. Κιρσοκήλη, υδροκήλη, αιματοκήλη. Διάγνωση : 1. Ιστορικό 2. Κλινική εξέταση. 3. Υπέρηχος 4. Ακτινογραφία θώρακος. 5. Αξονική τομογραφία 6. Μαγνητική τομογραφία.
Θεραπεία: Ριζική ορχεκτομή Χημειοθεραπεία : Το παρελθόν Πριν την εποχή της χημειοθεραπείας (πριν το 1970) η θνητότητα στον καρκίνο του όρχη, άγγιζε το 90%. Στην αρχή της δεκαετίας του 70 η χημειοθεραπεία γίνονταν για δύο χρόνια. Ενώ τώρα μειώθηκε στις 20 μέρες.
Το παρόν Βασισμένη στην καρβοπλατίνη και την σισπλατίνη σαν επικουρική θεραπεία (Adjuvant therapy). Επικουρική θεραπεία ονομάζεται αυτή η οποία γίνεται συμπληρωματικά στην κύρια θεραπεία., που στην συγκεκριμένη περίπτωση ακολουθεί το χειρουργείο, με το σκεπτικό της μείωσης της πιθανότητας υποτροπής της νόσου, παρόλο που αφαιρέθηκε ότι ήταν μακροσκοπικά ορατό. Αποτελεί για τους σεμινωματώδεις όγκους εναλλακτική θεραπεία στην θέση της ακτινοβολίας η οποία έχει περισσότερες απώτερες επιπλοκές. Ένα σχήμα καρβοπλατίνης έχει το ίδιο επικουρικά θεραπευτικό αποτέλεσμα με την ακτινοβολία. Σε μεταστατικούς καρκίνους (μη σεμινωματώδεις όγκους ) η χημειοθεραπεία αποτελεί βασικό θεραπευτικό μονοπάτι. Υπάρχουν χημειοθεραπευτικά πρωτόκολλα με τα παρακάτω φάρμακα : ΒΕΡ Μπλεομυκίνη, ετοποσίδη, σισπλατίνη. Τρόπος δράσης της χημειοθεραπείας : Καταστροφή του κυττάρου επιδρώντας πάνω στην φάση της μίτωσης, άρα τα ταχαίως διαιρούμενα κύτταρα του καρκίνου του όρχη αποτελούν τον στόχο. Ακτινοθεραπεία : Αποτελεί βασικό θεραπευτικό μονοπάτι στους σεμινωματώδεις όγκους σε μεταστατικούς, αλλά και σαν επικουρική θεραπεία σε αρχικά στάδια. Οι ακτίνες Χ και τα ηλεκτρόνια αποτελούν είδη της ιονίζουσας ακτινοβολίας. Μεταβιβάζουν ενέργεια στα άτομα, μετακινώντας τα ηλεκτρόνια στις στιβάδες των ατόμων. Παράγουν ισχυρές χημικά μόρια όπως ρίζες ΟΗ και Η3Ο επιδρώντας καταστροφικά σε μεγάλα μόρια όπως το DNA. Tα φυσιολογικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να διορθώνουν τις βλάβες που προξενήθηκαν από την ακτινοβολία. Ειδικά κάποια νεοπλάσματα όπως τα σεμινώματα έχουν εξαιρετικά μικρή ικανότητα επιδιόρθωσης βλαβών. Εκμεταλευόμενοι τα παραπάνω υποβάλλουμε τον ασθενή σε καθημερινή ακτινοβολία. Μετά από κάθε ακτινοβολία ο φυσιολογικός ιστός μπορεί να διορθώσει τις βλάβες του όχι όμως και ο καρκινικός. Για να είμαστε πιό αποτελεσματικοί συνεχίζουμε για εβδομάδες. Σε μια τυπική περίπτωση σεμινώματος σταδίου Ι δίνουμε 2500 rads σε μία περίοδο 15 με 20 ημερών.
Πρόγνωση Η πρόγνωση της νόσου μετά από την εφαρμογή της ενδεδειγμένης θεραπείας είναι άριστη. Η ανταπόκριση στην θεραπεία υπερβαίνει το 90% ανεξαρτήτως σταδίου. Η άριστη πρόγνωση είναι στο 85% στην μεταστατική νόσο και 95% στην εντοπισμένη νόσο. Αποτελεί την καλύτερη ανταπόκριση στους θεραπευτικούς χειρισμούς σε συμπαγές όργανο. ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ