«Έκθεση επιχειρηματικότητας για την Περιφέρεια Αττικής» ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ 2006

«Έκθεση επιχειρηματικότητας για την Περιφέρεια Αττικής» ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ 2006 Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης σε ποσοστό 80%. ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2007

ΜΕΛΕΤΗ «Έκθεση επιχειρηματικότητας για την Περιφέρεια Αττικής» ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ 2006 ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ 2.3.1 ΤΟΥ Κ.Ε.Τ.Α. ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ E.C. BIC OF ATTIKA (BIC ΑΤΤΙΚΗΣ) ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 2. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ...7 2.1. Γενική περιγραφή της Περιφέρειας Αττικής... 7 2.1.1. Γεωγραφικά και δημογραφικά δεδομένα... 7 2.1.2. Απασχόληση Ανεργία... 9 2.1.3. Εξέλιξη βασικών οικονομικών μεγεθών της Περιφέρειας Αττικής... 10 2.1.3.1. Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ)... 11 2.1.3.2. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.)... 12 2.1.3.3. Κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν... 13 2.2. Τομείς οικονομικής δραστηριότητας στην Περιφέρεια Αττικής... 15 2.3. Το ευρύτερο πλαίσιο εξελίξεων για την Αττική... 17 2.3.1. Το Γ ΚΠΣ... 17 2.3.2. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα (Ε.Π.ΑΝ.) και δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής... 18 2.3.2.1. Πρόοδος Υλοποίησης του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα... 20 2.3.2.2. Απολογιστικά στοιχεία περόδου 2004 2006... 22 2.4. Άξονες προτεραιότητας Π.Ε.Π. Αττικής - Συνοπτική παρουσίαση... 25 2.5. Πρόοδος Υλοποίησης του ΚΠΣ 2000 2006... 32 2.5.1. Συνολική εικόνα προόδου του ΚΠΣ 2000-2006... 32 2.5.2. Πρόοδος ΚΠΣ κατά Άξονα Προτεραιότητας... 34 2.5.3. Εξέλιξη της υλοποίησης ειδικών δράσεων των ΠΕΠ... 40 2.5.4. Ανάλυση σχετικά με τις Προοπτικές του Γ ΚΠΣ για τα έτη 2007 και 2008... 44 2.6. Αναπτυξιακός Νόμος 3299/2004... 45 2.6.1. Ο ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ μετά τις πρόσφατες τροποποιήσεις του... 45 2.7. Έγγραφες - Διαγραφές Επιχειρήσεων στα Επιμελητήρια Περιφέρειας Αττικής... 57 2.7.1. ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (Ε.Β.Ε.Α.)... 59 2.7.2. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (Ε.Ε.Α.)... 60 2.7.3. ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΑΣ (Β.Ε.Α.)... 61 2.7.4. ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ (Ε.Β.Ε.Π.)... 62 2.7.5. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ (Ε.Ε.Π.)... 63 2.7.6. ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ (Β.Ε.Π.)... 63 2.7.7. Γενικές Παρατηρήσεις Συμπεράσματα... 64 3. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ...65 3.1. Γενικά στοιχεία για τις ΜΜΕ στην Ε.Ε. και την Ελλάδα... 65 3.2. Γενικά προβλήματα των ελληνικών ΜΜΕ... 66 3.3. Προβλήματα των επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Αττικής... 72 3.3.1. Προβλήματα στο εσωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων... 72 3.3.2. Προβλήματα στο εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων... 73 3.3.3. Η έλλειψη έργων υποδομής και βοηθητικών υπηρεσιών... 76 4. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ...79 4.1. Επιχειρηματικές υποδομές... 79 4.1.1. Επιχειρηματικά Πάρκα... 79

4.1.2. Θερμοκοιτίδες... 84 4.2. Μεταφορές... 87 4.3. Τηλεπικοινωνίες... 88 4.4. Χρηματοπιστωτικές υποδομές... 89 4.4.1. Δίκτυο Τραπεζικών Υποκαταστημάτων και ATM... 89 4.4.2. Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ)... 91 4.4.3. Η Νέα Χρηματιστηριακή Αγορά (Ν.Ε.Χ.Α.)... 95 4.4.4. Ο θεσμός της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ.Δ.Ι.Τ.)... 96 4.5. Υγεία - Εκπαίδευση... 97 4.6. Αξιοποίηση των έργων υποδομής μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων... 100 4.7. Συμπεράσματα... 104 5. ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ...107 5.1. Τομείς και Προϊόντα με χαρακτηριστικό δυναμισμό (επιχειρηματική κινητικότητα)... 107 5.2. Χαρακτηριστικές δεξιότητες και παραδοσιακές ειδικεύσεις (προϊόντα Π.Ο.Π., προϊόντα ιδιοτυπίας κ.λ.π.)... 110 5.2.1. ΕΟΜΜΕΧ: «Σήμα Γνησιότητας & Χειροτεχνικής Άξιας»... 110 5.2.2. Προϊοντα Π.Ο.Π... 113 5.3. Προσφορά ειδικοτήτων (επαγγελματικές σχολές, παραγωγή επαγγελματικών πτυχίων, δομές διασύνδεσης επιχειρηματικής και εκπαιδευτικής κοινότητας)... 115 5.4. Διασυνοριακές Συνεργασίες και Δυνατότητες... 118 5.4.1. INTERREG ΙΙΙ... 118 5.4.2. EQUAL... 121 5.5. Σενάρια ανάπτυξης Περιφέρειας (Γραμμικό - Δυναμικό - Απαισιόδοξο)... 124 6. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΦΟΡΕΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ...136 6.1. Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ)... 136 6.2. Επαγγελματικό Επιμελητήριο Πειραιώς (Ε.Ε.Π.)... 138 6.3. Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΒΕΠ)... 139 6.4. Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας (Β.Ε.Α.)... 141 6.5. Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (Ε.Β.Ε.Α.)... 144 6.6. Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ)... 146 7. ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ...147

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει και αναλύει την εξέλιξη της Επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία μέχρι και το έτος 2006. Στην πρώτη ενότητα γίνεται μία παρουσίαση των δεδομένων και των τάσεων της ανάπτυξης της Επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής. Ειδικότερα, παρατίθενται μία σειρά από κρίσιμα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα, όπως δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία απασχόλησης και εξέλιξης του ΑΕΠ, καθώς και δομικά στοιχεία ανάπτυξης των επιμέρους τομέων της τοπικής οικονομίας, που δίνουν μία συνοπτική, πλην όμως ουσιαστική εικόνα του πλαισίου - περιβάλλοντος εντός του οποίου αναπτύσσεται η Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Αττικής. Η μελέτη σε αυτό το τμήμα έχει εμπλουτιστεί με επικαιροποιημένα στοιχεία σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όπως προκύπτουν από τη μελέτη έγκυρων και αξιόπιστων επίσημων πηγών (όπως της Ε.Σ.Υ.Ε., των Επιμελητηρίων Αθηνών και Πειραιώς, κ.α.). Ειδικότερα παρουσιάζονται τα νεότερα στοιχεία εξέλιξης των μεγεθών της Ανεργίας και της Απασχόλησης στην Περιφέρεια Αττικής, ενώ παρατίθεται και συγκριτική ανάλυση με τα αντίστοιχα εθνικά μεγέθη. Στο πλαίσιο επικαιροποίησης εξάλλου των στοιχείων που περιγράφουν το οικονομικό περιβάλλον στην Αττική, παρουσιάζονται τα νεότερα στοιχεία για την εξέλιξη των βασικών οικονομικών μεγεθών της Περιφέρειας : Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, Κατά Κεφαλήν Προϊόντος, ενώ παρατίθεται και συγκριτκή αναλυτική παρουσίαση με την εξέλιξη των μεγεθών αυτών σε Εθνικό Επίπεδο. Στην ίδια ενότητα παρουσιάζονται αναλυτικά, με βάση τη σχετική διαθεσιμότητα και κωδικοποίηση των στοιχείων από τους Ενδιάμεσους Φορείς Διαχείρισης, τα καταγεγραμμένα αποτελέσματα που αφορούν τα εγκεκριμένα και υλοποιηθέντα, για την περίοδο 2000-2006, επενδυτικά σχέδια στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ (από την έναρξη εφαρμογής του) και ειδικότερα όσα υλοποιήθηκαν στα πλαίσια των μέτρων του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα (όπως π.χ. Ενίσχυση Νεανικής και Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, Ενίσχυση Επιχειρηματικότητας Α.Μ.Ε.Α., Ενίσχυση Επενδυτικών Σχεδίων Μ.Μ.Ε. κλπ) στην Περιφέρεια Αττικής. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα διαθέσιμα στοιχεία εγγραφών και διαγραφών επιχειρήσεων, που αντλήθηκαν για τους σκοπούς της μελέτης από τα μητρώα των οικείων Επιμελητηρίων και από την ανάλυση εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα, για την τάσεις στην εξέλιξη της Επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής. Τα διαθέσιμα στοιχεία από τα οικεία Επιμελητήριοα Αθηνών και Πειραιώς επιτρέπουν την ανάλυση των εγγραφών και διαγραφών νέων επιχειρήσεων μελών τους μόνο σε επίπεδο Νομικής Μορφής.

Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Αττικής, τα οποία αφορούν τόσο το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό περιβάλλον λειτουργίας τους. Ειδικότερα εξετάζονται ζητήματα όπως η χωροθεσία, η πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, η ύπαρξη υποδομών, το ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο κ.α. Η ανάλυση στην ενότητα αυτή έχει εμπλουτιστεί με τα συμπεράσματα από την πλέον πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας (Global Entrepreneurship Monitor GEM) για το έτος 2005 όπως συπληρώθηκε με την εργασία και τη σχετική έρευνα του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται αναλυτικά οι εξελίξεις στις υποδομές που επηρεάζουν τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας στην Περιφέρεια Αττικής. Ειδικότερα, καταγράφονται και αξιολογούνται οι Επιχειρηματικές υποδομές (Β.Ε.Π.Ε., Βιοτεχνικά και Τεχνολογικά Πάρκα, Θερμοκοιτίδες κλπ.), τα δίκτυα μεταφορών και τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, οι χρηματοπιστωτικές καθώς και οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές υποδομές. Στην τέταρτη ενότητα καταγράφονται για την Περιφέρεια Αττικής, τομείς και προϊόντα με ιδιαίτερο δυναμισμό, χαρακτηριστικές δεξιότητες και παραδοσιακές ειδικεύσεις, καθώς και η προσφορά επαγγελματικών ειδικοτήτων μέσω της διασύνδεσης της εκπαιδευτικής και της επιχειρηματικής κοινότητας. Επίσης παρατίθενται μία σειρά από εκτιμήσεις που αφορούν τη συμβολή του Γ ΚΠΣ στη δημιουργία αναπτυξιακού κεφαλαίου στην Περιφέρεια Αττικής (μεγάλα έργα, κρίσιμες υποδομές) καθώς και τις δυνατότητες για διασυνοριακές επιχειρηματικές συνεργασίες. Επίσης εξετάζονται, με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε, διάφορα σενάρια ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής. Η πέμπτη ενότητα τέλος, περιλαμβάνει τη συλλογή και καταγραφή των προτάσεων των φορέων (πχ. Επιμελητήρια) της περιφέρειας για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας που αφορούν: το θεσμικό επίπεδο, τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, τη διαμόρφωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στα πλαίσια της παρούσας μελέτης, αναπτύχθηκε βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τα στατιστικά μεγέθη της επιχειρηματικής κίνησης στην Περιφέρεια Αττικής. Η παρουσίαση των στοιχείων (π.χ. εγγραφές - διαγραφές επιχειρήσεων), ακολουθεί την κωδικοποίηση των μητρώων των οικείων Επιμελητηρίων.

2. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.1. Γενική περιγραφή της Περιφέρειας Αττικής 2.1.1. Γεωγραφικά και δημογραφικά δεδομένα Η Περιφέρεια Αττικής βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της χώρας, καταλαμβάνοντας το νοτιοανατολικό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας. Έχει έκταση 3.808 χμ 2 και καλύπτει το 2,9% της συνολικής έκτασης της χώρας. Έχει έδρα την Αθήνα η οποία αποτελεί και την πρωτεύουσα της Ελλάδας. Η Περιφέρεια Αττικής γεωγραφικά χωρίζεται σε δύο μεγάλα τμήματα, την Περιφέρεια Πρωτευούσης και το υπόλοιπο Αττικής. Η περιφέρεια πρωτευούσης περιλαμβάνει το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας και οριοθετείται από τα βουνά της Πάρνηθας, του Υμηττού και της Πεντέλης (λεκανοπέδιο Αττικής). Η έκταση της περιφέρειας πρωτευούσης είναι 427 χμ 2 και καλύπτει το 11,2% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας Αττικής. Το υπόλοιπο Αττικής καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης της Περιφέρειας Αττικής. Ειδικότερα, έχει έκταση 3.381 χμ 2 και καλύπτει το 88,8% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας. Χωρίζεται στη Δυτική, Βόρεια και Ανατολική Αττική και τη Νομαρχία Πειραιά. Η Περιφέρεια Αττικής συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας. Ειδικότερα, ο πληθυσμός της Περιφέρειας ανέρχεται σε 3.894.573 κατοίκους (σύμφωνα με την Απογραφή του 2001) και καλύπτει το 35,6% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη του πληθυσμού της Αττικής κατά τις αντίστοιχες Εθνικές Απογραφές: ΠΙΝΑΚΑΣ 1 : Διαχρονική εξέλιξη του πληθυσμού της Περιφέρειας Αττικής με βάση τις Εθνικές Απογραφές Πληθυσμός Ποσοστιαία εξέλιξη 1971 1981 1991 2001 1971-81 1981-91 1991-01 Περιφέρεια Αττικής 2.797.836 3.369.443 3.523.407 3.894.573 20,43% 4,57% 10,53% Ελλάδα 8.768.372 9.739.589 10.259.900 10.934.097 11,08% 5,34% 6,57% Ποσοστιαία συμμετοχή πληθυσμού Αττικής στον πληθυσμό της χώρας Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 31,9% 34,6% 34,3% 35,6% Η πληθυσμιακή συγκρότηση της Περιφέρειας Αττικής επηρεάζεται σημαντικά

τα τελευταία χρόνια από την αθρόα εισροή οικονομικών προσφύγων κυρίως από τις χώρες των Βαλκανίων. Σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ το 2001, στην Αττική διαβιούν 196.409 αλλοδαποί (σύνολο Ελλάδας 762.191). Ωστόσο ο πραγματικός αριθμός αλλοδαπών στην Περιφέρεια εκτιμάται ότι υπερβαίνει τις 250.000. Η κατανομή του πληθυσμού της Περιφέρειας Αττικής ανά νομαρχιακό διαμέρισμα παρουσιάζεται στον πίνακα και το διάγραμμα που ακολουθούν: ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Κατανομή του πληθυσμού της Περιφέρειας Αττικής ανά Νομαρχιακό διαμέρισμα το έτος 2001 Πληθυσμός Ποσοστό Περιφέρεια Αττικής 3.894.573 100,00% Νομαρχία Αθηνών 2.805.262 72,03% Νομαρχία Ανατολικής Αττικής 386.067 9,91% Νομαρχία Δυτικής Αττικής 149.794 3,85% Νομαρχία Πειραιώς 553.450 14,21% Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 : Ποσοστό Πληθυσμού Αττικής ανά Νομαρχιακό Διαμέρισμα Ανατολικής Αττικής 9,91% Δυτικής Αττικής 3,85% Αθηνών 72,03% Πειραιώς 14,21% Πηγή : ΕΣΥΕ Όσον αφορά τα επίσημα στοιχεία για την κατανομή και σύνθεση του πληθυσμού στην Περιφέρεια Αττικής, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχουν νεότερα δημοσιευμένα στοιχεία από την ΕΣΥΕ, πέραν των όσων παρουσιάσαμε στην παράγραφο αυτή της μελέτης.

2.1.2. Απασχόληση Ανεργία Όπως προκύπτει από την πιο πρόσφατη έρευνα για το εργατικό δυναμικό της χώρας, που διενήργησε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (Ε.Σ.Υ.Ε.) τον Απρίλιο του 2007, το εθνικό ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά τα τελευταία τέσσερα έτη διαχρονικά, από 11,7% τον Ιανουάριο του 2004, σε 8,6% τον αντίστοιχο μήνα του 2007. Αναλυτικά τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στον Πίνακα που ακολουθεί : ΠΙΝΑΚΑΣ 3: Απασχολούμενοι, Άνεργοι, Οικονομικά μη ενεργοί και ποσοστό ανεργίας κατά τον Ιανουάριο των ετών 2004 2007 (σε Εθνικό επίπεδο) Πηγή : ΕΣΥΕ (Πρόσφατη «Έρευνα Εργατικού Δυναμικού») Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν σε εθνικό επίπεδο από τη μελέτη των αποτελεσμάτων της έρευνας της Ε.Σ.Υ.Ε. είναι τα παρακάτω : Οι απασχολούμενοι παρουσιάζουν αύξηση σε όλα τα έτη. Το ποσοστό αύξησης των απασχολουμένων μεταξύ Ιανουαρίου 2004 και Ιανουαρίου 2005 ήταν 1,2%, μεταξύ Ιανουαρίου 2005 και Ιανουαρίου 2006 ήταν 1,8% ενώ μεταξύ Ιανουαρίου 2006 και Ιανουαρίου 2007 ήταν 2,8%. Ο αριθμός των ανέργων εμφανίζεται μειωμένος από έτος σε έτος. Το ποσοστό μείωσης των ανέργων μεταξύ Ιανουαρίου 2004 και Ιανουαρίου 2005 ήταν 11,7%. Μεταξύ Ιανουαρίου 2005 και Ιανουαρίου 2006 ήταν 7,1% ενώ μεταξύ Ιανουαρίου 2006 και Ιανουαρίου 2007 ήταν 8,8%. Οι εξελίξεις αυτές στο πλήθος απασχολουμένων και ανέργων οδήγησαν σε μείωση του ποσοστού ανεργίας, από 11,7% τον Ιανουάριο του έτους 2004, σε 10,4% τον Ιανουάριο του έτους 2005, 9,6% τον Ιανουάριο του έτους 2006 και 8,6% τον Ιανουάριο του έτους 2007.

Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εξέλιξη του εργατικού δυναμικού αναλυτικά κατά Περιφέρεια: ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Ποσοστό Ανεργίας κατά Περιφέρεια (2004 2007) Από τον παραπάνω Πίνακα προκύπτει ότι η εξέλιξη του εργατικού δυναμικού στην Περιφέρεια Αττικής στο διάστημα 2004 2007, είναι παρόμοια με ατυήν που παρατηρείται σε εθνικό επίπεδο. Ειδικότερα, η ανεργία παρουσιάζει μείωση στην Αττική διαχρονικά, καθώς περιορίζεται στο 7,7% του οικονομικά ενεργού δυναμικού του πληθυσμού, από 9,7% το 2004. 2.1.3. Εξέλιξη βασικών οικονομικών μεγεθών της Περιφέρειας Αττικής Από τη Γενική Γραμματεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος ανακοινώνονται τα προσωρινά αποτελέσματα των Εθνικών Λογαριασμών σε επίπεδο Περιφέρειας (NUTS II), που αφορούν την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία για τα έτη 2004 και 2005 καθώς και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν για τα έτη 2003-2005. Τα στοιχεία αυτά είναι εναρμονισμένα με το ESA (European System of Accounts) 1995 και σε συνάφεια με την αναθεώρηση του ΑΕΠ το Σεπτέμβριο του 2006 με έτος βάσης το 2000.

2.1.3.1. Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) Κατά το 2004, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) αυξήθηκε κατά 7,5% στο σύνολο της χώρας (Πίνακας 5). Τη μεγαλύτερη σχετική αύξηση παρουσίασαν οι περιφέρειες της Αττικής και της Στερεάς Ελλάδας ενώ τη μικρότερη αύξηση η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. ΠΙΝΑΚΑΣ 5: Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) ανά Τομέα Παραγωγής & Περιφέρεια (2003 2005) Πηγή : ΕΣΥΕ (Περιφερειακοί Λογαριασμοί 2003 2005 Προσωρινά Στοιχεία) ΠΙΝΑΚΑΣ 6 : Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία κατά Τομέα Παραγωγής Συμμετοχή περιφέρειας στο σύνολο Χώρας κατά τομέα Συμμετοχή τομέα στο σύνολο

Πηγή : ΕΣΥΕ (Περιφερειακοί Λογαριασμοί 2003 2005 Προσωρινά Στοιχεία) Στη διετία 2004 2005 η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία στην Αττική παρουσίασε αύξηση κατά 8,3%, τη μεγαλύτερη συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Όσον αφορά στη συμμετοχή των περιφερειών στην δημιουργία της Α.Π.Α, στον Πρωτογενή Τομέα, του οποίου η συμμετοχή μειώθηκε από 4,4% το 2004 σε 4,0% το 2005 σε εθνικό επίπεδο, η Περιφέρεια Αττικής συμμετέχει με μερίδιο 4,4%. Στο Δευτερογενή Τομέα, όπου σημειώθηκε μικρή μείωση της συμμετοχής στο σύνολο της Α.Π.Α από 20,4% σε 19,4,%, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει η Αττική με 33,1%. Ο Τριτογενής Τομέας που είναι ο μεγαλύτερος συγκριτικά τομέας (76,6% του συνόλου), παρουσίασε αύξηση στη συμμετοχή του στην Α.Π.Α. σε σχέση με το 2004, ενώ η Περιφέρεια Αττικής κατέχει το 53,9% του συνόλου. 2.1.3.2. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) Το μεγαλύτερο μέρος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος παράγεται κυρίως στις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας (Πίνακας 7). Η συμμετοχή των περιφερειών στο Α.Ε.Π. έχει παραμείνει σχετικά σταθερή κατά τη διάρκεια των ετών 2003-2005. ΠΙΝΑΚΑΣ 7 : Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κατά Περιφέρειες

Πηγή : ΕΣΥΕ (Περιφερειακοί Λογαριασμοί 2003 2005 Προσωρινά Στοιχεία) ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 : Η συμμετοχή των Περιφερειών στο σχηματισμό του ΑΕΠ κατά το έτος 2005 2.1.3.3. Κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν

Κατά το 2005, το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ανήλθε σε 20.547, σημειώνοντας αύξηση 6,84%, έναντι αύξησης 7,83% που είχε σημειώσει το προηγούμενο έτος (Πίνακας 8). Το υψηλότερο κατά κεφαλή Α.Ε.Π. καταγράφεται στην περιφέρεια Αττικής και ακολουθούν οι περιφέρειες Ν. Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας. Αντιθέτως το χαμηλότερο κατά κεφαλή Α.Ε.Π. καταγράφεται στις περιφέρειες της Δυτικής Ελλάδας και της Αν. Μακεδονίας και Θράκης. ΠΙΝΑΚΑΣ 8 : Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (κατά κεφαλή) Πηγή : ΕΣΥΕ (Περιφερειακοί Λογαριασμοί 2003 2005 Προσωρινά Στοιχεία) ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 : Κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά το έτος 2005 (κατά Περιφέρειες)

2.2. Τομείς οικονομικής δραστηριότητας στην Περιφέρεια Αττικής Αναφορικά με τους επιμέρους τομείς οικονομικών δραστηριοτήτων, στην Περιφέρεια Αττικής, η κατάσταση τους περιγράφεται συνοπτικά ως εξής: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 9: Αριθμός επιχειρήσεων και τζίρος αυτών κατά κατηγορία οικονομικής δραστηριότητας στην Περιφέρεια Αττικής ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ ΤΖΙΡΟΣ (εκ. ευρώ) ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ 2003 ΤΖΙΡΟΣ (εκ. ευρώ) 2003 ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ 1.195 175,54 1308 187,03 ΑΛΙΕΙΑ 259 196,23 268 222,32 ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ 174 406,1 169 324,04 ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ 37.127 36.446,8 36776 40087,87 ΠΑΡΟΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΝΕΡΟΥ 365 7.519,74 431 4981,45 ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 31.691 9.592,92 33424 9742,33 ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ, ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ Η ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 107.720 57.951,55 109388 63237,15 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ 17.898 2.778,8 18255 2944,94 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ, ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 17.707 14.699,58 18571 15371,4 ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 1.686 15.350,33 1752 13383,18 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, ΕΚΜΙΣΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 57.863 8.229,83 61482 9933,62 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 2.056 200,56 2132 208,98 ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ 1.794 561,77 1875 621,92 ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ Ή ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 19.355 4.879,45 20053 5464,44 ΛΟΙΠΟΙ ΚΛΑΔΟΙ 10.017 1.282,33 7942 448,29 ΣΥΝΟΛΟ 306.907 160.272 314.231 167.060,5 Πηγή: ΕΣΥΕ, Μητρώο Επιχειρήσεων 2002 & 2003 Τα νεότερα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το έτος 2003, μας επιτρέπουν την συγκριτική ανάλυση σε σχέση με την εξέλιξη του αριθμού των επιχειρήσεων, όσο και του πραγματοποιούμενου τζίτου ανά τομέα δραστηριότητας για τη διετία 2002 2003. Πιο αναλυτικά, από τη μελέτη του παραπάνω πίνακα προκύπτυουν τα ακόλουθα συμπεράσματα για την Περιφέρεια Αττικής : Στους τομείς της γεωργίας και κτηνοτροφίας κατά τη διετία 2002 2003 παρατηρείται αύξηση τόσο του αριθμού των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτούς, όσο και του τζίρου που προκύπτει από τη δραστηριότητά τους.

Οι Μεταποιητικές Βιομηχανίες μειώνονται στην Αττική κατά το 2003, αν και ο συνολικός διενεργούμενος τζίρος στον κλάδο αυτό παραγωγικής δραστηριότητας παρουσιάζει αύξηση από 36.446,8 σε 40.087,87 εκατ. Ευρώ. Στον κατασκευαστικό κλάδο παρατηρείται αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων, αλλά και οριακή έστω αύξηση του παραγόμενου τζίρου. Στον πολύ σημαντικό τομέα του χονδρικού και λιανικού εμπορίου παρατηρείται αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων επιχειρήσεων από 107.720 σε 109.388 καθώς και αναάλογη αύξηση του κύκλου εργασιών από 57.951,55 σε 63,237,15 εκατ. Ευρώ. Η ίδια περίπου εικόνα παρουσιάζεται και στον τομέα των επιχειρήσεων Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, όπου οι επιχειρήσεις το 2003, ξεπερνούν τις 61.000 πραγματοποιώντας ετήσιο τζίρο 9.933,62 εκατ. Ευρώ. Τέλος αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων στον κλάδο παροχής υπηρεσιών από 19.355 σε 20.053 με αντίστοιχη αύξηση του ετήσιου συνολικού τζίρου από 4.879,45 σε 5.464,44 εκατ. Ευρώ. Το σύνολο των επιχειρήσεων και ο τζίρος αυτών (σε εκατομμύρια ευρώ) στην Περιφέρεια Αττικής κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας Έτος 2003 αναφέρεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1.

2.3. Το ευρύτερο πλαίσιο εξελίξεων για την Αττική 2.3.1. Το Γ ΚΠΣ Το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ ΚΠΣ) 2000-2006 αποτελεί το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα της χώρας. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα πλαίσιο που ανταποκρίνεται στις εκάστοτε ανάγκες και συνθήκες ανταγωνισμού που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στο διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον και της επιτρέπει να ολοκληρώσει όλα εκείνα τα έργα και τις παρεμβάσεις που είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξή της. Το Γ Κ.Π.Σ. είναι το προϊόν της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν η Ελληνική Κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις κοινοτικές διαρθρωτικές παρεμβάσεις στην Ελλάδα το χρονικό διάστημα 2000-2006 και καταρτίστηκε με βάση το Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης που υποβλήθηκε από την Ελλάδα στην Ε.Ε. Το κείμενο του Γ ΚΠΣ υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2000, αναθεωρήθηκε το Δεκέμβριο του 2004 και περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: Τους άξονες προτεραιότητας για τη δράση των κοινοτικών διαρθρωτικών ταμείων Τη συνοπτική περιγραφή των επιχειρησιακών προγραμμάτων με τους ειδικούς στόχους και τις προτεραιότητες που έχουν επιλεγεί Το ενδεικτικό σχέδιο χρηματοδότησης που προσδιορίζει για κάθε άξονα και για κάθε έτος το ποσό των συνολικών κονδυλίων που προβλέπονται Τις διατάξεις εφαρμογής του Γ ΚΠΣ Οι στόχοι - προτεραιότητες του Γ ΚΠΣ 2000-2006 εστιάζονται σε επενδύσεις στο φυσικό, ανθρώπινο και γνωστικό κεφάλαιο, που μπορούν να συμβάλουν περισσότερο στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην εμβάθυνση της ανάπτυξης στην Ελλάδα, όπως: 1. Ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων και προώθηση της απασχόλησης. 2. Ανάπτυξη του συστήματος μεταφορών (οδικές, σιδηροδρομικές, αστικές μεταφορές, αερολιμένες, λιμένες, συνδυασμένες μεταφορές και εμπορευματικά κέντρα, ασφάλεια). 3. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη (περιλαμβάνει τους τομείς Μεταποίησης και Υπηρεσιών, Έρευνας και Τεχνολογίας, Τουρισμού, Ενέργειας Φυσικών Πόρων). 4. Αγροτική ανάπτυξη και αλιεία. 5. Ποιότητα ζωής (παρεμβάσεις που αφορούν στο περιβάλλον και στη φυσική κληρονομιά, στον πολιτισμό και στον τομέα της υγείας πρόνοιας).

6. Κοινωνία της πληροφορίας (παρεμβάσεις που αφορούν τομείς όπως εκπαίδευση, πολιτισμό, δημόσια διοίκηση, υγεία και πρόνοια, περιβάλλον, απασχόληση, ψηφιακή οικονομία, επικοινωνίες). 7. Περιφερειακή ανάπτυξη (με στόχο την μείωση των αποκλίσεων ανάπτυξης μεταξύ των περιφερειών, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους και την αύξηση της απασχόλησης). Στο Γ ΚΠΣ ο άξονας προτεραιότητας 7 με τίτλο Περιφερειακή Ανάπτυξη, περιλαμβάνει τα Π.Ε.Π. Ο άξονας αυτός σταθεροποιείται γύρω στο 25% του συνολικού ποσού του Γ ΚΠΣ, όπως και κατά την προηγούμενη περίοδο (Β ΚΠΣ). Δυνητικοί τελικοί δικαιούχοι για την ένταξη έργων στα Π.Ε.Π. είναι οι κεντρικοί φορείς, η συγκεκριμένη κάθε φορά Περιφέρεια (αρμόδιες /νσεις) και οι ΟΤΑ Α και Β βαθμού. Για την διεκδίκηση πόρων από τα κοινοτικά προγράμματα, εκτός από την τεχνοκρατική κάλυψη, εισάγεται πλέον και η ανταγωνιστικότητα. Κατά τα λοιπά τα Π.Ε.Π. έχουν τους ίδιους μηχανισμούς διαχείρισης με όλα τα άλλα επιχειρησιακά προγράμματα. Για την επίτευξη των στόχων του, το Γ ΚΠΣ υλοποιεί 25 Επιχειρησιακά Προγράμματα εκ των οποίων: 11 είναι Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και αφορούν εθνικές τομεακές πολιτικές 13 είναι Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (Π.Ε.Π.), ένα για κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της χώρας και στα οποία έχει κατανεμηθεί το 1/3 περίπου των διαθέσιμων πιστώσεων για την περίοδο 2000-2006. Η ανάλυση των Δράσεων του Π.Ε.Π. της Περιφέρειας Αττικής ακολουθεί παρακάτω. Τα προγράμματα αυτά προσδιορίζουν με μεγαλύτερη σαφήνεια την περιφερειακή στρατηγική, και προσαρμόζονται περισσότερο στις αναπτυξιακές απαιτήσεις της κάθε περιφέρειας. Επιπλέον, προσφέρουν το κατάλληλο πλαίσιο εξειδίκευσης και αξιολόγησης και των τομεακών πολιτικών. Παρότι τα προγράμματα αυτά χρηματοδοτούν συνήθως έργα μικρής κλίμακας, έχουν εξαιρετική σημασία για την τοπική ανάπτυξη, και παράγουν σημαντική τοπική προστιθέμενη αξία. 1 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Τεχνική βοήθεια» που στόχο έχει να ενδυναμώσει, να στηρίξει και να βελτιώσει το σύστημα διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. 2.3.2. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα (Ε.Π.ΑΝ.) και δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα" (Ε.Π.ΑΝ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης εντάσσεται στο Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ' ΚΠΣ) 2000-2006 και περιλαμβάνει μια δέσμη δράσεων και ενισχύσεων που έχουν ως στρατηγικό στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής

οικονομίας και την επίτευξη της κοινωνικής και οικονομικής σύγκλισης της χώρας μας με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο επίκεντρο των δράσεων του Ε.Π.ΑΝ. βρίσκεται η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας σε τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες, η απελευθερωμένη αγορά ενέργειας, το περιβάλλον, ο τουρισμός, σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού όπως οι νέοι, οι γυναίκες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά και η χρηματοδότηση δράσεων εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη μεταποίηση, στον τουρισμό και στις υπηρεσίες. Το Υπουργείο Ανάπτυξης στο πλαίσιο του Ε.Π.ΑΝ. προωθεί επίσης έργα αναβάθμισης των βιομηχανικών περιοχών, του εθνικού συστήματος ποιότητας, των ενεργειακών υποδομών και των περιφερειακών δομών πληροφόρησης, εκπαίδευσης, διαχείρισης και υποστήριξης των επιχειρήσεων. Παράλληλα με την υλοποίηση των έργων και δράσεων του Ε.Π.ΑΝ., το Υπουργείο Ανάπτυξης δρομολογεί μια σειρά από μεταρρυθμίσεις δομών και θεσμών που έχουν σχέση με την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη μακροχρόνια ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και της ενέργειας. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» αρθρώνεται σε 9 άξονες προτεραιότητας και 41 μέτρα στα οποία εντάσσονται 145 δράσεις που αποτελούν εφαρμογή των αντίστοιχων πολιτικών στους τομείς παρέμβασης του προγράμματος. Οι 9 αυτοί άξονες είναι: Άξονας Προτεραιότητας 1: Βελτίωση του Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος Άξονας Προτεραιότητας 2: Στήριξη και Ενθάρρυνση Επιχειρηματικότητας Άξονας Προτεραιότητας 3: Προώθηση Επιχειρηματικής Αριστείας Άξονας Προτεραιότητας 4: Τεχνολογική Καινοτομία & Έρευνα Άξονας Προτεραιότητας 5: Διαφοροποίηση του Τουριστικού Προϊόντος - Προβολή της Ελλάδας ως Τουριστικού Προορισμού Άξονας Προτεραιότητας 6: Ασφάλεια Ενεργειακού Εφοδιασμού και Προώθηση της Απελευθέρωσης της Αγοράς Ενέργειας Άξονας Προτεραιότητας 7: Ενέργεια και Αειφόρος Ανάπτυξη Άξονας Προτεραιότητας 8: Ανθρώπινοι Πόροι Άξονας Προτεραιότητας 9: Τεχνική Βοήθεια Στο Πρόγραμμα αντιστοιχούν 6,5 δις. Η κοινοτική συνεισφορά ύψους 1,98 δις που διατίθενται για το Πρόγραμμα προέρχεται από Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης 1,83 δις το οποίο συμβάλλει στην άμβλυνση των ανισοτήτων που υπάρχουν στην ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο διαφόρων περιφερειών, καθώς και στη μείωση της καθυστέρησης των λιγότερο ευνοημένων περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο 151 εκατ. το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της απασχόλησης μέσα από την προώθηση του

επιχειρηματικού πνεύματος, της απασχολησιμότητας, της ικανότητας προσαρμογής των εργαζομένων και της ισότητας των ευκαιριών, καθώς και της επένδυσης στους ανθρώπινους πόρους. Η εθνική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 1,24 δις και η ιδιωτική χρηματοδότηση (συμμετοχή ωφελουμένων) σε 3,3 δις. Στη συνέχεια παρατίθενται αναλυτικοί πίνακες που παρουσιάζουν τα έργα τα οποία εγκρίθηκαν στα πλαίσια του Άξονα 2 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» (Ε.Π.ΑΝ.) και εντάχθηκαν στις δράσεις στήριξης και ενθάρρυνσης της επιχειρηματικότητας για την χρονική περίοδο από το 2001 έως το 2004. Για την αποτελεσματική εξέταση και διαχείριση των υπό ένταξη έργων και προτάσεων, στα πλαίσια των δράσεων του Άξονα 2 του Ε.Π.ΑΝ. η χρονική αυτή περίοδος χωρίστηκε από τη Διαχειριστική Αρχή, την Ελληνική Αναπτυξιακή Εταιρεία (ΕΛ.ΑΝ.ΕΤ.) σε τέσσερις επιμέρους περιόδους (κύκλους) στους οποίους γίνεται αναφορά παρακάτω. 2.3.2.1. Πρόοδος Υλοποίησης του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα Για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου του ΕΠΑΝ, που είναι η σύγκλιση της ανταγωνιστικότητας με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τίθεται μία σειρά από ειδικούς στόχους που είναι οι εξής: 1. Ενίσχυση των ανταγωνιστικών ικανοτήτων των ήδη υφιστάμενων επιχειρήσεων και δημιουργία νέων που θα αξιοποιούν την καινοτομία και θα κάνουν χρήση νέων τεχνολογιών. 2. Στο πλαίσιο της Έρευνας και Τεχνολογίας, στόχος είναι η ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και η ενίσχυση του σχηματισμού νέων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων με βάση συνεκτικά τεχνικοοικονομικά δίκτυα. 3. Η ανασυγκρότηση και ο εμπλουτισμός των τουριστικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η Ελλάδα, οικοδομώντας παράλληλα και νέα πλεονεκτήματα. 4. Βελτίωση της συνεισφοράς της ενέργειας και των φυσικών πόρων ως εργαλεία αύξησης της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας με ταυτόχρονο σεβασμό των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων της χώρας. Τα βασικά αναμενόμενα αποτελέσματα από την ολοκλήρωση του προγράμματος είναι τα ακόλουθα : Ποιοτικός εκσυγχρονισμός ξενοδοχείων, κάμπινγκ, ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων (5.000 ενισχυόμενες επιχειρήσεις). Επιχορήγηση 68 επιχειρήσεων μεταποίησης στα πλαίσια του Αναπτυξιακού Νόμου.