ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 4 ης ΤΗΛΕ ΙΑΣΚΕΨΗΣ Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα: Ευέλικτη ζώνη Περιβαλλοντική εκπαίδευση Τάξη: ΣΤ ηµοτικού Σχολείου Γνωστικά αντικείµενα: Γλώσσα, Μαθηµατικά, Αισθητική Αγωγή Θεµατική περιοχή: Ανάληψη δράσης Γενικός στόχος αυτής της ενότητας είναι η υλοποίηση των σχεδίων που προγραµµάτισαν στην προηγούµενη τηλεδιάσκεψη και αφορούσαν στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής τους για την αντιµετώπιση της απειλής εξαφάνισης ορισµένων ζώων. Καθώς και να προαχθεί το αίσθηµα κοινής ευθύνης και κοινής δράσης ανάµεσα στους µαθητές των δύο αποµακρυσµένων περιοχών που αντιµετωπίζουν παρόµοιο πρόβληµα µέσα από τη συνεργασία των οµάδων. Σύντοµη περιγραφή Στο τέλος της 3 ης Τηλεδιάσκεψης οι µαθητές των δύο τάξεων αποφάσισαν να βγουν από το σχολείο και να αναλάβουν δράση στην ευρύτερη οµάδα που ανήκουν, δηλαδή στο σχολείο τους και στην τοπική κοινωνία. Αποφασίστηκε να διενεργήσουν µια έρευνα στις οµάδες αυτές σχετικά µε το πόσο ενηµερωµένοι και ευαισθητοποιηµένοι είναι οι συµπολίτες τους πάνω στο θέµα, να οργανώσουν µια µορφή διαµαρτυρίας σε δηµόσιο χώρο, να γράψουν ένα άρθρο και να φτιάξουν µια αφίσα µε στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης. Στη συνέχεια µελέτησαν άρθρα και ετοίµασαν επιχειρήµατα, αγγίζοντας το ίδιο θέµα κάθε φορά από διαφορετικές οπτικές γωνίες.(πχ. τα δελφίνια θανατώνονται από ψαράδες αλλά και εκείνοι αντιµετωπίζουν πρόβληµα επιβίωσης λόγω των καταστροφών). Απαιτούµενες διδακτικές ώρες
Υπολογίζεται ότι για την προετοιµασία της 3 ης Τηλεδιάσκεψης θα χρειαστούν περίπου 12 διδακτικές ώρες. Αναλυτική Περιγραφή δραστηριοτήτων Για τις οµάδες του δάσους: Το σχολείο της Αλεξανδρούπολης ανέλαβε να γράψει ένα άρθρο µε σκοπό να δηµοσιευτεί στην εφηµερίδα του σχολείου και στην τοπική εφηµερίδα. Ο δάσκαλος της τάξης προετοίµασε την οµάδα για τη συγγραφή του άρθρου, δίνοντάς στα παιδιά κατευθυντήριες γραµµές. Έκανε σαφές στα παιδιά πως το άρθρο πρέπει καταρχήν να τραβήξει το ενδιαφέρον του αναγνώστη (κυρίως µε τον τίτλο και τη συνοδευτική φωτογραφία ή ζωγραφιά), να είναι γραµµένο µε τρόπο εύληπτο, ώστε να µπορεί να διαβαστεί από όλους. Τέλος, σκοπός του δασκάλου είναι να ενηµερώσει αλλά και να ευαισθητοποιήσει, να προκαλέσει και να κινητοποιήσει αυτούς που το διαβάζουν. Στα πλαίσια του µαθήµατος της Γλώσσας, ο δάσκαλος έφερε στην τάξη δύο κείµενα σε µορφή άρθρου (το ένα µε περιβαλλοντικό θέµα και το άλλο µε θέµα γενικότερου ενδιαφέροντος) και επικέντρωσε το ενδιαφέρον των µαθητών στα βασικά χαρακτηριστικά και στον ιδιαίτερο τρόπο γραφής και εµφάνισης ενός άρθρου. Στη συνέχεια ζήτησε από τα παιδιά να εργαστούν οµαδικά και να συγγράψουν το δικό τους άρθρο µε τίτλο «Ανάσες και ψίθυροι που χάνονται... µια φωνή που φωνάζει SOS», δίνοντάς τους σαφείς οδηγίες για τα βήµατα που ακολουθούσαν. (Φ. 4.1) (Μάθηµα: Γλώσσα-2 διδακτικές ώρες) να εξοικειωθούν µε τον τρόπο γραφής ενός άρθρου να αξιολογήσουν και να καταγράψουν τις πιο κεντρικές πληροφορίες πάνω σε περιβαλλοντικά θέµατα να καλλιεργήσουν συµπεριφορά ενεργού πολίτου ιδακτικά εργαλεία: κειµενογράφος
Το σχολείο των Ιωαννίνων ανέλαβε να επιµεληθεί µια αφίσα που θα αναρτηθεί στο σχολείο και σε κεντρικά σηµεία της πόλης µε σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω στο πρόβληµα των απειλούµενων ειδών. Η προετοιµασία και η κατασκευή της αφίσας έγιναν την ώρα της Αισθητικής Αγωγής. Ο δάσκαλος παρουσίασε αφίσες από έντυπο υλικό του «Αρκτούρου» που αφορούσε την υιοθέτηση συµπεριφορών φιλικών στο περιβάλλον. Αφού µελέτησαν τις δύο αφίσες τα παιδιά ρωτήθηκαν για το πώς θα µπορούσε να κατασκευαστεί µια αφίσα στη τάξη. Τα παιδιά αποφάσισαν να την κατασκευάσουν σε µορφή σεναρίου, δηλαδή να ζωγραφίσουν έξι πλαίσια στα οποία να διαδραµατίζεται µια µικρή ιστορία µε ήρωα ένα βασιλαετό. Αποφάσισαν επίσης ότι τα σκίτσα καλό θα ήταν να ακολουθούνται από «συννεφάκια» µε µικρούς διαλόγους, για να γίνει πιο ζωντανό και άµεσο το µήνυµα. (µάθηµα: Αισθητική Αγωγή- 2 διδακτικές ώρες) να κινητοποιηθούν συναισθηµατικά πάνω στο περιβαλλοντικό πρόβληµα της εξαφάνισης των ειδών να εκφράσουν µε σχηµατικό τρόπο τους προβληµατισµούς τους
να εκφραστούν καλλιτεχνικά. ιδακτικά εργαλεία: Χαρτί του µέτρου, τέµπερες Για τις οµάδες των υδροβιότοπων Αποφασίστηκε να προετοιµαστεί και να πραγµατοποιηθεί µια µικρή έρευνα, για να διαπιστωθεί πόσο καλά ενηµερωµένοι είναι οι συµµαθητές και οι συµπολίτες τους για τα απειλούµενα είδη της Ελλάδας. Συντάχτηκε ερωτηµατολόγιο από κοινού, µε ερωτήσεις που προέκυψαν από ασύγχρονη επικοινωνία (ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, ιστότοπος ). Το ερωτηµατολόγιο δόθηκε για συµπλήρωση στους µαθητές της Ε τάξης του σχολείου, καθώς και σε ενήλικες του γειτονικού τους περιβάλλοντος. Τα αποτελέσµατα της έρευνας τα επεξεργάστηκαν οι µαθητές στο µάθηµα των Μαθηµατικών, στο λογιστικό πρόγραµµα (excel) και έβγαλαν ποσοστά και διαγράµµατα που απεικόνιζαν το επίπεδο ενηµέρωσης των συµπολιτών τους στο συγκεκριµένο θέµα. (Φ.Ε. 4.2) (µάθηµα: Μαθηµατικά, Ευέλικτη ζώνη- 4 διδακτικές ώρες) να αντιληφθούν ότι βασική προϋπόθεση αλλαγής στάσης είναι η ολοκληρωµένη πληροφόρηση πάνω σε ένα θέµα να αντιληφθούν οι µαθητές τις βασικές αρχές διεξαγωγής µιας ερευνητικής διαδικασίας να επεξεργαστούν δεδοµένα ποσοτικοποιώντας τα και να τα εκφράσουν σχηµατικά να εξοικειωθούν µε τη χρήση του λογιστικού προγράµµατος ιδακτικά Εργαλεία: Κειµενογράφος, λογιστικό φύλλο Για τις οµάδες της θάλασσας Για την προετοιµασία της δραστηριότητας των οµάδων της θάλασσας (αντιπαράθεση απόψεων) τα παιδιά δούλεψαν στο εργαστήριο των υπολογιστών ένα
κοινό φύλλο εργασίας µε τίτλο «Οι χελώνες και τα δελφίνια στα δίχτυα των ψαράδων». Η εργασία αυτή είχε τη µορφή web quest. Τα παιδιά µελέτησαν τέσσερα άρθρα από εφηµερίδες σχετικά µε το θέµα των απειλούµενων ζώων της θάλασσας. Τα άρθρα παρουσιάζουν το ίδιο θέµα από διαφορετική άποψη. ιαφαίνεται δηλαδή και το άδικο της θανάτωσης θαλάσσιων κητωδών ως συνέπεια παγίδευσής τους σε δίχτυα ψαράδων, αλλά και η πλευρά των ψαράδων που ενώ το εισόδηµά τους µειώνεται λόγω της υπεραλίευσης, σε πολλές περιπτώσεις χάνουν και τα δίχτυα τους, αξίας χιλιάδων ευρώ. Τέλος, διαφαίνεται µέσα από τα άρθρα ότι µια λύση θα ήταν η αποζηµίωση, από την πολιτεία, των ψαράδων για τις καταστροφές της περιουσίας τους, όπως και η παροχή συσκευών που θα αποµακρύνει µε υπερήχους τα κητώδη από τα δίχτυα τους. Τα παιδιά και των δύο σχολείων αφού µελέτησαν τα άρθρα και συµπλήρωσαν το φύλλο εργασίας που τους βοήθησε στο να αγγίξουν και τις «δύο όψεις του νοµίσµατος», προετοιµάστηκαν να παρουσιάσουν κατά την τηλεδιάσκεψη µια δραµατοποιηµένη αντιπαράθεση απόψεων. Κεντρικά πρόσωπα θα είναι από τη µια µεριά ένας ψαράς και ένας ξενοδόχος και από την άλλη ένας βιολόγος και ένας εκπρόσωπος οικολογικής οργάνωσης. Βρήκαν επιχειρήµατα ώστε να µπορούν να µπορούν να υποστηρίξουν και τις δύο πλευρές κατά τη δραµατοποίηση, αφού θα οριστεί µε κλήρωση ποιο σχολείο θα υποστηρίξει ποια άποψη. (Φ.Ε. 4.3) (Γλώσσα, ευέλικτη ζώνη - 4 διδακτικές ώρες) να εξασκηθούν τα παιδιά στο να εστιάζουν στις πληροφορίες που τους χρειάζονται, να τις ανακατασκευάζουν και να τις χρησιµοποιούν για να χτίζουν επιχειρήµατα. να κατανοήσουν τη σχετικότητα της αλήθειας. να µπορούν να υποστηρίξουν ένα θέµα παίρνοντας διαφορετικούς ρόλους. ιδακτικά εργαλεία: κειµενογράφος
Όλα τα παιδιά και των δύο τάξεων επέλεξαν ένα κεντρικό σηµείο της πόλης, το δρόµο έξω από το δηµαρχείο για να πραγµατοποιήσουν σιωπηρή διαµαρτυρία µε πικετοφορία και πάγωµα κινήσεων. Τα παιδιά κρατώντας πλακάτ µε συνθήµατα, που είχαν ετοιµάσει την ώρα της Αισθητικής Αγωγής, διαµαρτυρήθηκαν µε αυτό τον τρόπο για την αδιαφορία των ενηλίκων απέναντι στο περιβάλλον και στην προστασία των οικοσυστηµάτων. Η οµάδα του δάσους από το σχολείο των Ιωαννίνων ανάρτησε έξω από το ηµαρχείο την αφίσα που είχε κατασκευάσει µε ήρωα έναν βασιλαετό. Την ώρα που το µεγαλύτερο µέρος των µαθητών πραγµατοποιούσε την πικετοφορία, οι οµάδες των υδροβιότοπων έπαιρναν συνέντευξη από το δήµαρχο κάθε πόλης. Οι δύο συνεντεύξεις αποµαγνητοφωνήθηκαν και αναρτήθηκαν στον κοινό ιστότοπο των δύο σχολείων. να αναπτύξουν στάση ενεργού πολίτη. να υιοθετήσουν ειρηνικούς τρόπους διαµαρτυρίας.