( 2) 4, 4.1, 4.1.1,

2000-2006 ( 2) 4, 4.1, 4.1.1, 4.1.1. : - :. : : ( /,, ) :.., &. &., -, -. -,,,,....,,,,....,,,,....,,,...,, 2008

- : On Demand

& : / 7 / 9 / 11 17 18 1. / 19 2. / 34 3. / 43 4. / 58 5. / 71 6. / 86 7. / 119 147 : 159 161 ( 2) 163 170 172 1. 173 2. 184 3

3. 192 4. 205 5. 217 245 : 253 255 ( 2) 256 263 264 1. 265 2. 275 3. 282 4. 288 292 296 & 4

Έκθεση Αποτελεσμάτων της Περιφερειακής Ομάδας Αττική Στερεά Ελλάδα & Νησιά Νότιου Αιγαίου

ΜΕΡΟΣ Α Αποτελέσματα αναλύσεων στο δείγμα των μαθητών/τριών

Παρουσίαση της σύνθεσης του δείγματος των Μαθητών/τριων Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε σχολεία της Αττικής, της Στερεάς Ελλάδας και των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Σε αυτή συμμετείχαν 2627 μαθητές και μαθήτριες που φοιτούσαν στις τάξεις Γ Γυμνασίου, Α Ενιαίου Λυκείου, και Α ΤΕΕ. Στους Πίνακες 1 και 2 παρουσιάζεται η σύνθεση του δείγματος των μαθητών/τριών. Τα ποσοστά που δίνονται αφορούν το σύνολο του δείγματος για την κάθε μεταβλητή. Πίνακας 1.Η σύνθεση του δείγματος της έρευνας με βάση το Φύλο, την Αστικότητα, τον Τύπο σχολείου, και το Μορφωτικό επίπεδο του Πατέρα και της Μητέρας Συχνότητα Ποσοστό Φύλο Αγόρια 1390 53.3% Κορίτσια 1219 46.7% Σύνολο 2609 100% Αστικότητα Αστική περιοχή 2421 92.2% Αγροτική περιοχή 205 7.8% Σύνολο 2626 100% Τύπος σχολείου Γυμνάσιο 1061 40.4% Λύκειο 1067 40.6% ΤΕΕ 498 19.0% Σύνολο 2626 100% Εκπαίδευση πατέρα Πρωτοβάθμια (1-6 έτη) 431 17.9% Δευτεροβάθμια (9-12 έτη) 1393 57.7% Τριτοβάθμια (ΑΕΙ ΤΕΙ) 589 24.4% Σύνολο 2413 100% Εκπαίδευση μητέρας Πρωτοβάθμια (1-6 έτη) 374 15.5% Δευτεροβάθμια (9-12 έτη) 1446 59.8% Τριτοβάθμια (ΑΕΙ ΤΕΙ) 598 24.7% Σύνολο 2418 100% 9

Πίνακας 2.Η σύνθεση του δείγματος της έρευνας με βάση την Κατηγορία Επαγγέλματος του Πατέρα και της Μητέρας Κατηγορίες Επαγγελμάτων Συχνότητα Ποσοστό Επάγγελμα Πατέρα Ανώτεροι Δημόσιοι Λειτουργοί 29 1.2% Επιστήμονες Ελεύθεροι Επαγγελματίες 175 7.4% Εκπαιδευτικοί 73 3.1% Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (Επιστήμονες) 181 7.7% Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (μη Επιστήμονες) 564 23.9% Μεγαλοεπιχειρηματίες 56 2.4% Μικροεπιχειρηματίες και Τεχνίτες 671 28.4% Αγρότες 78 3.3% Ανειδίκευτοι Εργάτες 266 11.3% Άνεργοι 27 1.1% Άλλο 242 10.2% Σύνολο 2362 100% Επάγγελμα Μητέρας Επιστήμονες Ελεύθεροι Επαγγελματίες 97 4.1% Εκπαιδευτικοί 119 5.0% Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (Επιστήμονες) 196 8.2% Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (μη Επιστήμονες) 481 20.2% Μικροεπιχειρηματίες και Τεχνίτες 155 6.5% Ανειδίκευτοι Εργάτες 191 8.0% Άνεργοι 42 1.8% Οικιακά 969 40.7% Άλλο 133 5.6% Σύνολο 2383 100% Ως προς τη σύνθεση του δείγματος και σε σχέση με τον τύπο του σχολείου φοίτησης αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι (α) από το σύνολο των 2627 μαθητών και μαθητριών οι 78 (3%)φοιτούσαν σε Διαπολιτισμικό Σχολείο έναντι 2548 (97%) μαθητών/τριών που φοιτούσαν σε τυπικό ελληνικό σχολείο, (β) 296 (11.3%) μαθητές/τριες φοιτούσαν σε εσπερινό σχολείο έναντι 2330 (88.7%) μαθητών /τριών που φοιτούσαν σε ημερήσιο. 10

Περιγραφικοί δείκτες των Ακαδημαϊκών και Επαγγελματικών επιλογών των μαθητών/τριών Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν οι Πίνακες ποσοστών και συχνοτήτων ανά φύλο για τις απαντήσεις των μαθητών/τριών στις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών. Πίνακας 1α.«Τι θα επιθυμούσες να κάνεις στο μέλλον όσον αφορά τις σπουδές σου;» Επιλογές Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Να τελειώσω το Λύκειο και να συνεχίσω 596 46.5 691 60 Να τελειώσω το ΤΕΕ και να συνεχίσω 277 21.6 183 15.9 Να συνεχίσω τις σπουδές στο εξωτερικό 74 5.8 84 7.3 Να τελειώσω μια Τεχνική Σχολή 115 9.0 28 2.4 Να τελειώσω το Λύκειο και να συνεχίσω σε ΙΕΚ Να τελειώσω το Λύκειο και να συνεχίσω σε Ι.Σχ. 25 1.9 27 2.3 36 2.8 48 4.2 Να τελειώσω το Λύκειο και να βρω δουλειά 125 9.7 76 6.6 Να μη συνεχίσω τις σπουδές μου 35 2.7 14 1.2 Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ε- πιθυμεί να τελειώσει το Λύκειο και να συνεχίσει στο Πανεπιστήμιο. Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο στην περίπτωση των κοριτσιών (46.5 % για τα αγόρια και 60 % για τα κορίτσια). Η αμέσως επόμενη σε συχνότητα επιλογή είναι να τελειώσουν το ΤΕΕ και να συνεχίσουν (21.6 % για τα αγόρια και 15.9 % για τα κορίτσια). Τα αγόρια σε μεγαλύτερο, επίσης, ποσοστό από ό,τι τα κορίτσια επιθυμούν να τελειώσουν μια τεχνική σχολή (9 % και 2.4% αντίστοιχα), καθώς και να βρουν δουλειά αμέσως μετά το Λύκειο (9.7% και 6.6% αντίστοιχα). Πίνακας 2α. Ενιαίο Λύκειο «Ποια κατεύθυνση σκέφτεσαι να ακολουθήσεις;» Επιλογές Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Θεωρητική 109 11.2 312 32.1 Θετική 171 17.5 205 21.1 Τεχνολογική 415 42.5 174 17.9 Δεν έχω αποφασίσει ακόμη 282 28.9 282 29.0 Σύμφωνα με τον Πίνακα, η πρώτη σε συχνότητα επιλογή για τα αγόρια είναι η επιλογή της Τεχνολογικής κατεύθυνσης (42.5%), ενώ για τα κορίτσια εξακολουθεί να είναι αυτή της Θεωρητικής κατεύθυνσης (32.1%). Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνο το 11.2% των αγοριών σκέφτονται να επιλέξουν τη Θεωρητική κατεύθυνση. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το ότι ένα σημαντικό ποσοστό και των δύο φύλων που φοιτούν στο Ενιαίο Λύκειο δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει. 11

Πίνακας 2β. ΤΕΕ «Ποια κατεύθυνση σκέφτεσαι να ακολουθήσεις;» Επιλογές Αγόρια Κορίτσια Διοίκηση Επιχειρήσεων Λογιστική Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) 79 9.9 115 19.2 Πληροφορική 148 18.6 59 9.9 Ηλεκτρονική 144 18.1 3 0.5 Νοσηλευτική 20 2.5 77 12.9 Μηχανολογία 53 6.7 1 0.2 Ηλεκτρολογία 30 3.8 1 0.2 Εφαρμοσμένων τεχνών 3 0.4 9 1.5 Κατασκευών 1 0.1 1 0.2 Αισθητικής-Κομμωτικής 7 0.9 47 7.9 Δεν έχω αποφασίσει ακόμη - - 285 47.7 Ο παραπάνω Πίνακας καταρχήν δείχνει ότι ο Τομέας της Πληροφορικής είναι ο πρώτος σε προτίμηση για τα αγόρια (18.6%), ενώ η συχνότερη επιλογή των κοριτσιών είναι ο τομέας της Διοίκησης Επιχειρήσεων (19.2%). Δεύτερη επιλογή των αγοριών αποτελεί ο τομέας της Ηλεκτρονικής (18.1%), ενώ των κοριτσιών ο τομέας της Νοσηλευτικής (12.9%). Αξίζει να σημειωθεί πως τα μισά περίπου από τα κορίτσια της έρευνας που φοιτούν στα ΤΕΕ δεν έχουν αποφασίσει ακόμη ποιον τομέα θα επιλέξουν να ακολουθήσουν (47.7%). Πίνακας 3α. Κατηγορία 1 ου κατά προτεραιότητα επαγγέλματος με το οποίο θα επιδιώξεις να ασχοληθείς; Κατηγορίες επαγγελμάτων Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ανώτεροι Δημόσιοι Λειτουργοί 47 3.8 43 3.8 Επιστήμονες Ελεύθεροι επαγγελματίες 348 27.9 399 35.3 Εκπαιδευτικοί 71 5.7 182 16.1 Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι επιστήμονες Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι μη επιστήμονες 144 11.6 178 15.8 68 5.5 59 5.2 Μεγαλοεπιχειρηματίες 17 1.4 8 0.7 Μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες 392 31.5 139 12.3 Αθλητές Καλλιτέχνες 84 6.7 57 5.0 Αγρότες 3 0.2 - - Ανειδίκευτοι εργάτες 5 0.4 2 0.2 Άνεργοι - - 2 0.2 Άλλο 66 5.3 60 5.3 12

Στην ερώτηση «με ποιο επάγγελμα θα επιδιώξεις να ασχοληθείς;» ως πρώτη τους επιλογή τα αγόρια δηλώνουν την κατηγορία των μικροεπιχειρηματιών τεχνιτών (31.5%), ενώ τα κορίτσια δηλώνουν την κατηγορία των επιστημόνων ε- λεύθερων επαγγελματιών (35.3%). Η προτίμηση προς τις παραπάνω κατηγορίες επαγγελμάτων έμμεσα αποκαλύπτει πως τα κορίτσια θα στραφούν σε ανώτατες σπουδές, κάτι που δεν αποτελεί προϋπόθεση για τις επαγγελματικές επιλογές των αγοριών. Η διαφορά των δύο φύλων εντοπίζεται σε δύο σημεία. Ειδικότερα, τα κορίτσια σε ποσοστό 16.1% επιλέγουν το επάγγελμα της εκπαιδευτικού, ενώ μόνο το 5.7% των αγοριών κάνει αυτήν την επιλογή. Επίσης, ενώ, όπως ήδη αναφέρθηκε το 31,5% των αγοριών επιλέγει την κατηγορία μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες, μόνο το 12.3% των κοριτσιών επιλέγει αυτήν την κατηγορία. Πίνακας 3β. Κατηγορία 2 ου κατά προτεραιότητα επαγγέλματος με το οποίο θα επιδιώξεις να ασχοληθείς; Κατηγορίες επαγγελμάτων Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ανώτεροι Δημόσιοι Λειτουργοί 37 3.2 36 3.4 Επιστήμονες Ελεύθεροι επαγγελματίες 317 27.7 367 34.5 Εκπαιδευτικοί 85 7.4 199 18.7 Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι επιστήμονες 281 24.5 253 23.8 Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι μη επιστήμονες - - - - Μεγαλοεπιχειρηματίες 14 1.2 1 0.1 Μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες 323 28.2 142 13.3 Αθλητές Καλλιτέχνες 82 7.2 63 5.9 Αγρότες 4 0.3 1 0.1 Ανειδίκευτοι εργάτες 3 0.3 2 0.2 13

Πίνακας 3γ. Κατηγορία 3 ου κατά προτεραιότητα επαγγέλματος με το οποίο θα επιδιώξεις να ασχοληθείς; Κατηγορίες επαγγελμάτων Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ανώτεροι Δημόσιοι Λειτουργοί 32 3.3 21 2.3 Επιστήμονες Ελεύθεροι επαγγελματίες 251 25.6 291 31.4 Εκπαιδευτικοί 84 8.6 193 20.8 Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι επιστήμονες 116 11.8 100 10.8 Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Υπάλληλοι μη επιστήμονες 46 4.7 63 6.8 Μεγαλοεπιχειρηματίες 8 0.8 7 0.8 Μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες 270 27.6 7.9 12.2 Αθλητές Καλλιτέχνες 64 6.5 73 Αγρότες 4 0.4 - - Ανειδίκευτοι εργάτες 9 0.9 1 0.1 Άνεργοι 1 0.1 - - Οικιακά - - 2 0.2 Άλλο 95 9.7 64 6.9 Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 3β επιλογές των μαθητών/τριών για το 2 ο κατά προτεραιότητα επάγγελμα είναι περίπου ίδιες. Αξιοσημείωτο είναι ότι το ποσοστό των αγοριών αυξάνεται στην περίπτωση της επιλογής του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού, αλλά και πάλι δε φτάνει το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών. Και στην περίπτωση του 3 ου κατά προτεραιότητα επαγγέλματος οι συχνότητες και τα ποσοστά επιλογής συγκεκριμένων κατηγοριών είναι περίπου ίδια με αυτά που αφορούν στην 1 η και τη 2 η κατά προτεραιότητα επιλογή επαγγέλματος και για τα δύο φύλα. Πίνακας 4α. Κατηγορία 1 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 38 3.9 80 7.9 Κοινωνικός εαυτός 186 19.3 201 19.9 Επαγγελματικός 397 41.2 438 43.4 Οικονομικός 137 14.2 67 6.6 Προσωπικός 205 21.3 223 22.1 14

Στην ερώτηση ποιον θεωρούν 1 ο κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανό εαυτό οι επιλογές και των δύο φύλων είναι όμοιες. Ο επαγγελματικός εαυτός αποτελεί τη συχνότερη επιλογή των κοριτσιών (43.4%) αλλά και των αγοριών (41.2%). Δεύτερη επιλογή και για τα δύο φύλα αποτελεί ο προσωπικός εαυτός και Τρίτη ο κοινωνικός εαυτός. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα κορίτσια σε μεγαλύτερο ποσοστό (7.9%) από τα αγόρια (3.9%) θεωρούν ως πιο σημαντική την ακαδημαϊκή πλευρά του εαυτού τους. Πίνακας 4β.Κατηγορία 2 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 23 2.5 27 2.7 Κοινωνικός εαυτός 211 23.3 347 34.9 Επαγγελματικός 369 40.8 275 27.6 Οικονομικός 113 12.5 122 12.3 Προσωπικός 188 20.8 224 22.5 Στην 2 η επιλογή τους τα δύο φύλα διαφοροποιούνται, καθώς τα αγόρια επιλέγουν ως πολύ σημαντική κυρίως την επαγγελματική πλευρά του εαυτού τους (40.8%), ενώ τα κορίτσια την κοινωνική του πλευρά (34.9%). Πίνακας 4γ. Κατηγορία 3 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 10 1.3 22 2.4 Κοινωνικός εαυτός 195 24.6 326 36.1 Επαγγελματικός 260 32.8 198 21.9 Οικονομικός 108 13.6 135 14.9 Προσωπικός 219 27.7 223 24.7 Και στην 3 η κατά σειρά προτεραιότητας επιλογή της σημαντικής πλευράς του εαυτού, οι επιλογές των μαθητών τριών εμφανίζονται και πάλι διαφοροποιημένες στις 3 από τις 5 πλευρές του εαυτού. Τις περισσότερες προτιμήσεις στην περίπτωση των κοριτσιών συγκεντρώνει η κοινωνική πλευρά του εαυτού, ενώ στην περίπτωση των αγοριών η επαγγελματική πλευρά του εαυτού. Πίνακας 5α. Κατηγορία 1 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού που φοβάσαι Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 16 1.8 38 4.0 Κοινωνικός εαυτός 123 13.8 183 19.2 Επαγγελματικός 221 24.8 220 23.0 Οικονομικός 90 10.1 55 5.8 Προσωπικός 440 49.4 459 48.1 15

Στην ερώτηση ποιόν εαυτό φοβούνται στο μέλλον, στην πρώτη τους κατά σειρά σπουδαιότητας επιλογή τα δύο φύλα δε διαφοροποιούνται. Ειδικότερα, θεωρούν την αδυναμία επίτευξης των προσωπικών τους στόχων (προσωπικός εαυτός) καθώς και την επαγγελματική τους εξέλιξη ως τις δύο πιο σημαντικές πλευρές του εαυτού τους που τους φοβίζουν για το μέλλον. Πίνακας 5β.Κατηγορία 2 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού που φοβάσαι Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 10 1.2 26 2.9 Κοινωνικός εαυτός 166 20.3 256 28.2 Επαγγελματικός 208 25.5 166 18.3 Οικονομικός 68 8.3 88 9.7 Προσωπικός 364 44.6 371 40.9 Στη 2 η επιλογή τους η προσωπική πλευρά του εαυτού τους είναι αυτή που φοβίζει περισσότερο και τα δύο φύλα, ενώ ακολουθεί ο επαγγελματικός εαυτός για τα αγόρια (25.5%) και ο κοινωνικός εαυτός για τα κορίτσια (28.2%). Πίνακας 5γ. Κατηγορία 3 ου κατά σειρά σπουδαιότητας πιθανού εαυτού που φοβάσαι Κατηγορίες πιθανών εαυτών Αγόρια Κορίτσια Συχνότητα Ποσοστό (%) Συχνότητα Ποσοστό (%) Ακαδημαϊκός εαυτός 9 1.3 10 1.3 Κοινωνικός εαυτός 176 25.4 233 29.5 Επαγγελματικός 146 21.1 151 19.1 Οικονομικός 60 8.7 67 8.5 Προσωπικός 301 43.5 329 41.6 Στη 3η επιλογή τους πρώτος για τα αγόρια και για τα κορίτσια πιθανός εαυτός που φοβούνται είναι ο προσωπικός εαυτός, ενώ ακολουθεί ο κοινωνικός εαυτός. 16

Γενικές Διαπιστώσεις Από τους Πίνακες των ποσοστών και συχνοτήτων των απαντήσεων που δίνουν οι μαθητές/τριες του δείγματος της έρευνας προκύπτουν τα εξής: 1. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών και μαθητριών επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο. Η έντονη μορφωσιολατρεία που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία είναι εμφανής και στην παρούσα έρευνα. 2. Φαίνεται ότι εξακολουθούν να ισχύουν ορισμένες στερεότυπες απόψεις για τα φύλα, οι οποίες επηρεάζουν τις ακαδημαϊκές επιλογές των αγοριών και των κοριτσιών. Ειδικότερα, μεγαλύτερο ποσοστό των κοριτσιών σε σύγκριση με αυτό των αγοριών επιλέγει τη θεωρητική κατεύθυνση στο Ενιαίο Λύκειο και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, καθώς και τη Νοσηλευτική στα ΤΕΕ. Αντιστοίχως, μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των αγοριών που επιλέγουν τεχνολογική κατεύθυνση στο Ενιαίο Λύκειο και την κατεύθυνση της Πληροφορικής και της Ηλεκτρονικής στα ΤΕΕ. 3. Το έντονο ενδιαφέρον και των δύο φύλων, κυρίως όμως των κοριτσιών, για σπουδές και επιστημονική κατάρτιση φαίνεται όχι μόνο από τις ακαδημαϊκές τους επιλογές, αλλά και από τις επαγγελματικές. Τα επαγγέλματα που δηλώνουν ότι σκέφτονται να ακολουθήσουν, ιδιαίτερα τα κορίτσια (περίπου 80%) και λιγότερο στα αγόρια (περίπου 50%) εντάσσονται κυρίως σε δύο μεγάλες κατηγορίες επαγγελμάτων που προϋποθέτουν επιστημονική κατάρτιση (Επιστήμονες Ελεύθεροι επαγγελματίες και Υπάλληλοι επιστήμονες). 4. Ωστόσο, και στην περίπτωση των επαγγελματικών επιλογών φαίνεται ότι υ- πάρχουν κάποιες στερεότυπες επιλογές. Τα κορίτσια επιλέγουν σε πολύ μεγαλύτερο από τα αγόρια ποσοστό το επάγγελμα της εκπαιδευτικού, ενώ 3 στα 10 αγόρια επιλέγουν την επαγγελματική κατηγορία τεχνίτες μικροεπιχειρηματίες. 5. Όσον αφορά τις πλευρές του εαυτού που θεωρούν κεντρικής σπουδαιότητας, και τα δύο φύλα επιλέγουν την επαγγελματική πλευρά του εαυτού ως την πιο σημαντική, την κατάλληλη, δηλαδή, επιλογή επαγγέλματος και την επαγγελματική τους αποκατάσταση, ενώ ακολουθεί ο προσωπικός εαυτός. 6. Όμοια εικόνα παρουσιάζουν τα δύο φύλα και όσον αφορά τις πλευρές του εαυτού που φοβούνται για το μέλλον. Ειδικότερα, τα αγόρια και τα κορίτσια φοβούνται τον προσωπικό εαυτό, την πιθανή, δηλαδή, αδυναμία τους να πετύχουν τους προσωπικούς τους στόχους, ενώ ακολουθεί ο φόβος τους που αφορά την επαγγελματική πλευρά του εαυτού (επαγγελματική αποκατάσταση και εξέλιξη). Λιγότερο από τις παραπάνω δύο πλευρές του εαυτού φοβίζει τα αγόρια και τα κορίτσια η κοινωνική του πλευρά. 17

Αποτελέσματα των Αναλύσεων Διακύμανσης Προκειμένου να ελεγχθεί η επίδραση των ανεξάρτητων μεταβλητών της έρευνας στις εξαρτημένες μεταβλητές πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις διακύμανσης με έναν παράγοντα (one-way Anova). Τις εξαρτημένες μεταβλητές αποτέλεσαν 54 σύνθετες μεταβλητές οι οποίες προέκυψαν από ομαδοποιήσεις των αρχικών ερωτήσεων με βάση τους παράγοντες που ανέδειξε η εφαρμογή της παραγοντικής ανάλυσης σε κάθε επιμέρους κλίμακα των αρχικών ερωτηματολογίων. Οι ανεξάρτητες μεταβλητές ήταν οι εξής: 1. Φύλο (αγόρι κορίτσι), 2. Αστικότητα (Αστική αγροτική περιοχή) 3. Τύπος σχολείου (Γυμνάσιο, Λύκειο, ΤΕΕ) 4. Μορφωτικό επίπεδο πατέρα (Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Τριτοβάθμια) 5. Μορφωτικό επίπεδο μητέρας (Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Τριτοβάθμια) 6. Επάγγελμα πατέρα [Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (Επιστήμονες), Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (μη Επιστήμονες), Μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες, Ανειδίκευτοι εργάτες, Άλλο (Ανώτεροι Δημόσιοι Λειτουργοί, Μεγαλοεπιχειρηματίες, Αθλητές- Καλλιτέχνες, Άνεργοι, Οικιακά)] 7. Επάγγελμα μητέρας [Επιστήμονες Ελεύθεροι επαγγελματίες, Εκπαιδευτικοί, Δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι (Επιστήμονες), Δημόσιοι και ιδιωτικοί υ- πάλληλοι (μη Επιστήμονες), Μικροεπιχειρηματίες και τεχνίτες, Αγρότες, Α- νειδίκευτοι εργάτες, Οικιακά]. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων διακύμανσης θα παρουσιαστούν για κάθε ανεξάρτητη μεταβλητή χωριστά. Θα δοθούν οι Πίνακες των μέσων όρων και των τυπικών αποκλίσεων για κάθε σύνθετη εξαρτημένη μεταβλητή, οι στατιστικοί δείκτες μόνο για τις στατιστικώς σημαντικές τιμές, και τα αντίστοιχα διαγράμματα σφαλμάτων (Error bars). 18

1. Η επίδραση του παράγοντα Φύλο στις απόψεις των μαθητών/τριών Πίνακας 1.1. Επαγγελματικές Επιλογές Αγόρι ΦΥΛΟ Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φύση Εργασίας 4.09.63 4.28.51 Συνδυασμός Καριέρας-Οικογένειας 4.04.63 4.08.59 Κύρος-Χρήματα 3.81.74 3.80.71 Τα κορίτσια δηλώνουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθητές τους πως για την επιλογή του επαγγέλματος καθοριστικό κριτήριο αποτελεί η φύση της εργασίας (π.χ. το να είναι μια ενδιαφέρουσα δουλειά, να είναι δημιουργική κλπ.) [F(1,2404)=59.991, p=.000, η²=.024]. Πίνακας 1.2α. Ταυτότητες Φύλου Αγόρι ΦΥΛΟ Κορίτσι Σπουδαίο να είσαι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 2.88.91 3.46.82 Πλεονεκτήματα λόγω γυναικείας φύσης 3.60.90 3.94.77 Οι μαθήτριες εκτιμούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθητές τους πως η σπουδαιότητα του να είσαι κορίτσι έγκειται στα οφέλη που απορρέουν από το θηλυκό φύλο και που συνδέονται με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τις τυπικές συμπεριφορές των κοριτσιών (π.χ., είσαι πιο επιμελής στο σχολείο, είσαι πιο ώριμη και προσγειωμένη από το άλλο φύλο) [F(1,2345)=265.052, p=.000, η²=.102]. Οι μαθητές συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθήτριές τους με την άποψη πως η σπουδαιότητα του να είσαι κορίτσι έγκειται στα πλεονεκτήματα που προσφέρει η γυναικεία φύση (π.χ. μητρότητα, προσφορά βοήθειας στην οικογένεια) [F(1,341)=97.024, p=.000, η²=.040]. 95% CI Επαγγελματικές Επιλογές-Φύση Εργασίας 4,35 4,30 4,25 4,20 4,15 4,10 4,05 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 19

ΑΓΟΡΙ 95% CI Σπουδαίο να είσαι Κορίτσι-Οφέλη 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 2,80 95% CI Σπουδαίο να είσαι Κορίτσι-Πλεονεκτήματα λόγω Γυναικείας Φύσης 4,00 3,90 3,80 3,70 3,60 3,50 Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.2. Ταυτότητες Φύλου ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Σπουδαίο να είσαι Αγόρι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 3.08.99 2.16.79 Πλεονεκτήματα λόγω ανδρικής φύσης 4.22.70 3.65.82 Οι μαθητές εκτιμούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθήτριές τους πως η σπουδαιότητα του να είσαι αγόρι έγκειται στα οφέλη που απορρέουν από το αρσενικό φύλο (π.χ. τα πας καλύτερα στα μαθηματικά, δε χρειάζεται να κάνεις δουλειές στο σπίτι ούτε να προσέχεις τη συμπεριφορά σου) [F(1,2356)=617.327, p=.000, η²=.208], καθώς και στα πλεονεκτήματα που προσφέρει η ανδρική φύση (π.χ. μπορείς να γίνεις πατέρας, έχεις σωματική δύναμη) [F(1,2347)=329.445, p=.000, η²=.123]. 95% CI Σπουδαίο να είσαι Αγόρι-Οφέλη 3,20 3,00 2,80 2,60 2,40 2,20 2,00 95% CI Σπουδαίο να είσαι Αγόρι-Πλεονεκτήματα λόγω Ανδρικής Φύσης 4,30 4,20 4,10 4,00 3,90 3,80 3,70 3,60 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 20

ΑΓΟΡΙ Πίνακας 1.2γ. Ταυτότητες Φύλου 95% CI Απαίσιο να είσαι Κορίτσι-Περιορισμοί και συμβατικές Υποχρεώσεις 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 2,40 2,30 Αγόρι ΦΥΛΟ Φύλο Κορίτσι Απαίσιο να είσαι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Περιορισμοί και συμβατικές υποχρεώσεις 2.87 1.03 2.36.93 Κίνδυνοι και δοκιμασίες λόγω φύσης 3.57 1.14 3.62.98 Τα αγόρια εκτιμούν σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθήτριές τους πως είναι απαίσιο να είσαι κορίτσι, λόγω των περιορισμών και των συμβατικών υποχρεώσεων που συνδέονται με το φύλο αυτό (π.χ., δεν έχεις ελευθερία κινήσεων, είσαι αναγκασμένη να κάνεις δουλειές στο σπίτι) [F(1,2370)=161.356, p=.000, η²=.064]. Πίνακας 1.2δ. Ταυτότητες Φύλου Αγόρι ΦΥΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ Κορίτσι Απαίσιο να είσαι Αγόρι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Πιέσεις και περιορισμοί 2.59.94 3.09.95 Ευθύνες και υποχρεώσεις για το μέλλον 2.82 1.03 2.47.93 Τα κορίτσια εκτιμούν σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθητές τους πως είναι απαίσιο να είσαι αγόρι, λόγω των πιέσεων και των περιορισμών που συνδέονται με το φύλο αυτό (π.χ. πιέσεις για την απόδοσή σου στο σεξουαλικό τομέα, πίνεις, βρίζεις και μαλώνεις) [F(1,2369)=130.749, p=.000, η²=.052]. Τα αγόρια εκτιμούν σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθήτριές τους πως είναι απαίσιο να είσαι αγόρι, λόγω των ευθυνών και των υποχρεώσεων που υπαγορεύονται από τον κοινωνικό ρόλο των ανδρών (π.χ., πρέπει να εργαστείς σκληρά για να συντηρήσεις την οικογένειά σου) [F(1,2403)=79.305, p=.000, η²=.032]. 95% CI Απαίσιο να είσαι Αγόρι-Πιέσεις και Περιορισμοί 3,10 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 95% CI Απαίσιο να είσαι Αγόρι-Ευθύνες και Υποχρεώσεις για το Μέλλον 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 2,40 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 21

Πίνακας 1.3α. Αυτοαποτελεσματικότητα για ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μαθήματα Γλώσσας 3.22.84 3.41.80 Μαθηματικά 3.20.96 3.01 1.03 Φυσικές Επιστήμες 3.19.90 3.09.97 Τα κορίτσια εκτιμούν ότι είναι πιο αποτελεσματικά στα Γλωσσικά Μαθήματα έναντι των αγοριών [F(1,2349)=31.149, p=.000, η²=.013]. Τα αγόρια εκτιμούν ότι είναι πιο αποτελεσματικά από τα κορίτσια στα Μαθηματικά [F(1,2174)=19.164, p=.000, η²=.009] και τις Φυσικές Επιστήμες [F(1,2166)=5.712, p=.017, η²=.003]. 95% CI Μαθήματα Γλώσσας-Αυτοαποτελεσματικότητα 3,50 3,40 3,30 3,20 95% CI Μαθηματικά-Αυτοαποτελεσματικότητα 3,30 3,20 3,10 3,00 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 95% CI Φυσικές Επιστήμες-Αυτοαποτελεσματικότητα 3,25 3,20 3,15 3,10 3,05 3,00 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 22

Πίνακας 1.3β. Ενδιαφέρον για ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μαθήματα Γλώσσας 3.00.87 3.37.85 Μαθηματικά 3.20.91 3.14.98 Φυσικές Επιστήμες 3.19.93 3.08 1.01 Τα κορίτσια δηλώνουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια πως τα μαθήματα γλώσσας είναι ενδιαφέροντα και χρήσιμα [F(1,2376)=112.952, p=.000, η²=.045]. Τα αγόρια δηλώνουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια πως οι φυσικές επιστήμες είναι ενδιαφέρουσες και χρήσιμες [F(1,2187)=6.688, p=.010, η²=.003]. 3,60 3,25 95% CI Μαθήματα Γλώσσας-Ενδιαφέρον 3,50 3,40 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 95% CI Φυσικές Επιστήμες-Ενδιαφέρον 3,20 3,15 3,10 3,05 2,80 3,00 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.4. Επιμονή στην εκτέλεση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Επιμονή στην εκτέλεση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων 3.32.89 3.61.89 Τα κορίτσια αναφέρουν ότι επιμένουν σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια κατά την εκτέλεση των ακαδημαϊκών τους δραστηριοτήτων και δεν παραιτούνται [F(1,2370)=61.471, p=.000, η²=.025]. 95% CI Επιμονή στην εκτέλεση των ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 23

Πίνακας 1.5α. Ατομικοί Στόχοι Επίτευξης ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι Μάθησης 3.23.87 3.45.89 Στόχοι Επίδοσης-Προσέγγισης 3.01.96 2.89 1.01 Στόχοι Επίδοσης-Αποφυγής 2.73.90 2.71.85 Στις δύο πρώτες περιπτώσεις των ατομικών στόχων επίτευξης οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές με τα κορίτσια να εκτιμούν ότι έχουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια στόχους μάθησης (π.χ., μου αρέσει να μαθαίνω καινούργια πράγματα) [F(1,2354)=39.026, p=.000, η²=.016], και τα αγόρια να εκτιμούν ότι έχουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια στόχους επίδοσης-προσέγγισης (π.χ., θέλω να τα πηγαίνω καλύτερα από τους άλλους) [F(1,2345)=9.692, p=.002, η²=.004]. 95% CI Ατομικοί Στόχοι Επίτευξης-Στόχοι Μάθησης 3,55 3,50 3,45 3,40 3,35 3,30 3,25 3,20 3,15 95% CI Ατομικοί Στόχοι Επίτευξης-Στόχοι Επίδοσης- Προσέγγισης 3,10 3,05 3,00 2,95 2,90 2,85 2,80 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.5β. Κοινωνικοί Στόχοι ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Ευχαρίστηση Σημαντικών Άλλων (δασκάλων-οικογένειας) 3.05.89 3.01.89 Συνέπειες για το Μέλλον 3.46.92 3.68.90 Τα κορίτσια αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια την ύπαρξη κοινωνικών στόχων που αφορούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς για το μέλλον (π.χ., οι καλοί βαθμοί οδηγούν σε άλλα πράγματα τα οποία επιθυμώ, όπως χρήματα, εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο) [F(1,2383)=33.289, p=.000, η²=.014]. 24

ΑΓΟΡΙ 95% CI Κοινωνικοί Στόχοι-Συνέπειες για το μέλλον 3,70 3,60 3,50 3,40 Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.5γ. Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Σχολείου ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι προς την Επίδοση 2.92.94 2.70.98 Στόχοι προς τη Μάθηση 3.53.81 3.70.79 Τα αγόρια αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια την ύπαρξη στόχων προς την επίδοση από την πλευρά του σχολείου [F(1,2288)=29.010, p=.000, η²=.013]. Τα κορίτσια αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια την ύπαρξη στόχων μάθησης από την πλευρά του σχολείου [F(1,2321)=26.632, p=.000, η²=.011]. 95% CI Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Σχολείου-Στόχοι προς την Επίδοση 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 95% CI Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Σχολείου-Στόχοι προς τη Μάθηση 3,80 3,70 3,60 3,50 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 25

Πίνακας 1.5δ. Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Γονέων ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι προς την Επίδοση 3.16.86 2.94.90 Στόχοι προς τη Μάθηση 3.54.83 3.72.82 Τα αγόρια αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια την ύπαρξη στόχων προς την επίδοση από την πλευρά των γονιών 1[F(1,2254)=36.877, p=.000, η²=.016]. Τα κορίτσια αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια την ύπαρξη στόχων μάθησης από την πλευρά των γονιών [F(1,2338)=26.961, p=.000, η²=.11]. 95% CI Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Γονέων-Στόχοι Γονέων προς την επίδοση 3,25 3,20 3,15 3,10 3,05 3,00 2,95 2,90 2,85 95% CI Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Γονέων-Στόχοι Γονέων προς τη μάθηση 3,80 3,70 3,60 3,50 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.5ε. Αντιλαμβανόμενη Γονεϊκή Εμπλοκή ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Συναισθηματική Εμπλοκή 3.53.90 3.74.97 Εμπλοκή στο Σχολείο 2.77 1.05 2.51 1.09 Γνωστική Εμπλοκή 2.97.97 2.96 1.04 Τα κορίτσια σε σημαντικά εκτιμούν ότι οι γονείς τους εμπλέκονται στη συναισθηματική τους ζωή στο σχολείο (π.χ., θέλουν να ξέρουν πώς πέρασα τη μέρα μου στο σχολείο) [F(1,2328)=31.216, p=.000, η²=.013]. Τα αγόρια εκτιμούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια ότι οι γονείς τους εμπλέκονται στη ζωή του σχολείου γενικά και στις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε αυτό (π.χ., πηγαίνουν στις προγραμματισμένες συναντήσεις γονέων-καθηγητών) [F(1,2351)=33.048, p=.000, η²=.014]. 26

ΑΓΟΡΙ 95% CI Αντιλαμβανόμενη Γονεϊκή Εμπλοκή- Συναισθηματική Εμπλοκή 3,80 3,70 3,60 3,50 3,40 95% CI Αντιλαμβανόμενη Γονεϊκή Εμπλοκή-Εμπλοκή στο σχολείο 2,80 2,70 2,60 2,50 2,40 Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.6. Απόψεις για Αγόρια και Κορίτσια ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Απόψεις για τα Κορίτσια 2.43.85 3.60.87 Απόψεις για τα Αγόρια 3.04.96 2.38.93 Τα κορίτσια συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια με στερεοτυπικές απόψεις που αφορούν τη συμπεριφορά των κοριτσιών (π.χ., τα κορίτσια είναι κατάλληλα για επαγγέλματα που αφορούν φροντίδα) [F(1,2339)=22.233, p=.000, η²=.009]. Αντίστοιχα, τα αγόρια συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια με στερεοτυπικές απόψεις που αφορούν τη συμπεριφορά των αγοριών (π.χ., τα αγόρια είναι πιο κατάλληλα να συμμετέχουν αργότερα στην πολιτική) [F(1,2358)=289.262, p=.000, η²=.109]. 3,70 3,10 3,00 95% CI Απόψεις για τα Κορίτσια 3,60 3,50 95% CI Απόψεις γα τα Αγόρια 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 3,40 2,40 2,30 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 27

Πίνακας 1.7. ΠΑΤΕΜ ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. αυτοεκτίμηση 2.30.34 2.35.29 Σχολική Ικανότητα 2.34.39 2.45.35 Τα κορίτσια δηλώνουν σημαντικά υψηλότερη αυτοεκτίμηση από ό,τι οι συμμαθητές τους [F(1,1965)=14.475, p=.000, η²=.007]και σημαντικά υψηλότερη σχολική ικανότητα [F(1,1999)=44.906, p=.000, η²=.022]. 2,38 2,50 2,36 95% CI ΠΑΤΕΜ-Αυτοεκτίμηση 2,34 2,32 2,30 95% CI ΠΑΤΕΜ-Σχολική Ικανότητα 2,45 2,40 2,35 2,28 2,30 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.8α. Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης Στον ίδιο τον εαυτό και στο σχολείο (Καθηγητές & Δάσκαλοι) Αγόρι ΦΥΛΟ Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. 3.19.84 3.46.80 Ο ρόλος της Οικογένειας και Τυχαία Γεγονότα 2.78.80 2.52.77 Τα κορίτσια αποδίδουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια την καλή σχολική τους επίδοση στον ίδιο τους τον εαυτό και στους καθηγητές [F(1,2155)=58.843, p=.000, η²=.027], ενώ τα αγόρια στο ρόλο της οικογένειας και σε τυχαία γεγονότα [F(1,2076)=57.758, p=.000, η²=.027]. 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης-Στον ίδιο τον Εαυτό και στο Σχολείο (Καθηγητές και Δάσκαλοι) 3,50 3,40 3,30 3,20 3,10 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης-Ο ρόλος της Οικογένειας και Τυχαία Γεγονότα 2,85 2,80 2,75 2,70 2,65 2,60 2,55 2,50 2,45 28 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ

Πίνακας 1.8β. Αιτιακές Αποδόσεις Κακής Επίδοσης Αγόρι ΦΥΛΟ Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Έξυπνος-Γονείς-Τυχαία Γεγονότα 2.15.99 1.87.84 Ατομικοί Παράγοντες 2.93 1.08 2.97 1.14 Καθηγητές και Δάσκαλοι 2.51 1.14 2.42 1.12 Τα αγόρια αποδίδουν την κακή τους σχολική επίδοση σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια στο συνδυασμό της εξυπνάδας, των γονιών και των τυχαίων γεγονότων [F(1,1953)=46.944, p=.000, η²=.023]. 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Κακής Επίδοσης-Έξυπνος- Γονείς-Τυχαία Γεγονότα 2,30 2,20 2,10 2,00 1,90 1,80 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.9. ΣΕΠ & Υπηρεσίες Συμβουλευτικής στο Σχολείο ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φυσιογνωμία του ΣΕΠ στο σχολείο, όπως είναι σήμερα 3.28.99 3.40 1.06 Αναγκαιότητα Υπηρεσιών Συμβουλευτικής στο σχολείο Επαγγελματικών και μη 3.46.88 3.80.83 Υπηρεσίες Συμβουλευτικής σε σχέση με το Φύλο 3.09.92 3.19.97 Τα κορίτσια συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια με την άποψη ότι ο ΣΕΠ έτσι όπως είναι σήμερα προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής σε σχέση με τα επαγγέλματα [F(1,2148)=6.690, p=.010, η²=.003], καθώς και με την άποψη ότι είναι αναγκαία η παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής οι οποίες δεν θα αφορούν μόνο την επιλογή επαγγέλματος, αλλά και γενικότερες επιλογές ζωής [F(1,2174)=84.027, p=.000, η²=.037]. 95% CI ΣΕΠ & Υπηρεσίες συμβουλευτικής στο σχολείο- Φυσιογνωμία του ΣΕΠ όπως είναι σήμερα 3,50 3,45 3,40 3,35 3,30 3,25 3,20 95% CI ΣΕΠ & Υπηρεσίες συμβουλευτικής στο σχολείο- Αναγκαιότητα Υπηρεσιών Συμβουλευτικής στο Σχολείο Επαγγελματικών και μη 3,90 3,80 3,70 3,60 3,50 3,40 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 29

Πίνακας 1.1. Σκεπτικισμός για το σχολείο ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Σκεπτικισμός για το σχολείο 3.00.82 2.94.87 Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά. Πίνακας 1.11. Εαυτός σε σχέση με το σχολείο ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Αρνητική-Ουδέτερη Σχέση με το Σχολείο 2.76.69 2.58.62 Θετική Στάση στο Σχολείο 2.96 1.00 3.23 1.00 Ακαδημαϊκή Επίτευξη 3.48.71 3.70.67 Τα αγόρια αναφέρουν μια σημαντικά υψηλότερη αρνητική ή ουδέτερη σχέση με το σχολείο (π.χ., σπάνια κάνω τα μαθήματά μου ή συχνά ονειροπολώ στην τάξη) [F(1,2119)=40.093, p=.000, η²=.01]. Τα κορίτσια, από την άλλη, αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια θετική στάση απέναντι στο σχολείο [F(1,2183)=39.334, p=.000, η²=.018], καθώς και πεποιθήσεις αποτελεσματικότητας και επιτυχίας (π.χ., προσπαθώ να κάνω τα μαθήματά μου με προσοχή, αισθάνομαι ικανοποιημένη από την επίδοσή μου στο σχολείο) [F(1,2172)=52.969, p=.000, η²=.024]. 95% CI Εαυτός σε Σχέση με το Σχολείο-Αρνητική- Ουδέτερη Σχέση με το Σχολείο 2,80 2,70 2,60 2,50 95% CI Εαυτός σε Σχέση με το Σχολείο-Θετική Στάση στο Σχολείο 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 95% CI Εαυτός σε Σχέση με το Σχολείο-Ακαδημαϊκή Επίτευξη 3,70 3,60 3,50 3,40 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 30

Πίνακας 1.1. Πεποιθήσεις για τη Μάθηση στο Σχολείο ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φύση και Οικοδόμηση της γνώσης στο σχολείο 3.31.67 3.44.60 Καθυπόταξη και Απόλυτο της σχολικής γνώσης 2.87.71 2.59.71 Ενδυνάμωση 3.33.84 3.54.76 Τα κορίτσια συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια με πεποιθήσεις σύμφωνα με τις οποίες το σχολείο προσφέρει γνώσεις και η μάθηση είναι μια διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης μέσα από την ενεργητική συμμετοχή του ατόμου [F(1,2072)=22.259, p=.000, η²=.011]. Επίσης, για τα κορίτσια η μάθηση και η γνώση αποτελούν μέσα ενδυνάμωσης του εαυτού [F(1,2087)=82.182, p=.000, η²=.038]. Τα αγόρια, από την άλλη, συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια με πεποιθήσεις σύμφωνα με τις οποίες στο σχολείο η προσφερόμενη γνώση είναι απόλυτη και βρίσκεται σε συμφωνία με την κυρίαρχη εξουσία [F(1,2162)=37.472, p=.000, η²=.017]. 95% CI Φύση και Οικοδόμηση της γνώσης στο Σχολείο 3,50 3,45 3,40 3,35 3,30 3,25 95% CI Καθυπόταξη και Απόλυτο της Σχολικής Γνώσης 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 3,60 3,50 95% CI Ενδυνάμωση 3,40 3,30 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 31

Πίνακας 1.1. Πώς βλέπω τη ζωή στο μέλλον ΦΥΛΟ Αγόρι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μη προοπτική της οικογένειας 2.12 1.13 1.74 1.01 Η εργασία θυσιάζεται για την οικογένεια (για τη γυναίκα) 2.39.80 1.97.71 Τα αγόρια σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν να κάνουν οικογένεια στο μέλλον [F(1,2177)=67.473, p=.000, η²=.030] και πως είναι πρόθυμα να θυσιάσουν την εργασία τη δική τους, αλλά κυρίως της γυναίκας τους, για τη φροντίδα της οικογένειας [F(1,2168)=165.036, p=.000, η²=.071]. 95% CI Πως βλέπω τη Ζωή στο Μέλλον-Μη προοπτική της Οικογένειας 2,20 2,10 2,00 1,90 1,80 1,70 1,60 95% CI Πως Βλέπω τη Ζωή στο Μέλλον-Η Εργασία θυσιάζεται για την Οικογένεια (για τη Γυναίκα) 2,50 2,40 2,30 2,20 2,10 2,00 1,90 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ Πίνακας 1.1. Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες Η γυναίκα στην οικογένεια-συντηρητικές αντιλήψεις Προοδευτικές αντιλήψεις για την κατανομή των ρόλων στην οικογένεια Παραδοσιακές αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα 2 φύλα Αγόρι ΦΥΛΟ Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. 3.03.75 2.49.83 3.58.78 4.19.71 3.48.82 3.26.85 Τα αγόρια συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα κορίτσια με συντηρητικές αντιλήψεις, ιδιαίτερα για το ρόλο της γυναίκας μέσα στην οικογένεια [F(1,2134)=243.983, p=.000, η²=.103], αλλά και με παραδοσιακές αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα δύο φύλα (π.χ., οι άνδρες είναι πιο κατάλληλοι από τις γυναίκες για διοικητικές θέσεις ή οι άνδρες δεν τα καταφέρνουν στις 32

δουλειές του σπιτιού το ίδιο καλά με τις γυναίκες [F(1,2167)=37.222, p=.000, η²=.017] Τα κορίτσια, από την άλλη, συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα αγόρια με προοδευτικές αντιλήψεις για την κατανομή των ρόλων στην οικογένεια (π.χ., ο άνδρας πρέπει να συμμετέχει στη φροντίδα των παιδιών όσο και η γυναίκα) [F(1,2155)=364.754, p=.000, η²=.145]. 95% CI Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες-Η Γυναίκα στην Οικογένεια. Συντηρητικές / Παραδοσιακές Απόψεις, κυρίως για τη Γυναίκα 3,10 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 2,40 95% CI Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες-Προοδευτικές Αντιλήψεις για την κατανομή των ρόλων στην Οικογένεια 4,30 4,20 4,10 4,00 3,90 3,80 3,70 3,60 3,50 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 95% CI Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες-Παραδοσιακές Αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα 2 φύλα 3,50 3,40 3,30 3,20 ΑΓΟΡΙ Φύλο ΚΟΡΙΤΣΙ 33

2. Η επίδραση του παράγοντα Αστικότητα Η επίδραση του παράγοντα Αστικότητα βρέθηκε στατιστικά σημαντική σε αρκετές περιπτώσεις, η περιοχή, δηλαδή, (αστική ή αγροτική) στην οποία κατοικούν οι μαθητές/τριες του δείγματος βρέθηκε να διαφοροποιεί τις στάσεις και αντιλήψεις τους για τα ζητήματα που εξετάζει η έρευνα. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν οι Πίνακες των μέσων όρων και των τυπικών αποκλίσεων ανά περιοχή διαμονής, οι στατιστικοί δείκτες μόνο για τις στατιστικώς σημαντικές τιμές, και τα αντίστοιχα διαγράμματα σφαλμάτων (Error bars). Πίνακας 2.1. Επαγγελματικές Επιλογές ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φύση Εργασίας 4.18.58 4.20. 0 Συνδυασμός Καριέρας-Οικογένειας 4.06.62 4.05.57 Κύρος-Χρήματα 3.82.72 3.67.72 Οι μαθητές και οι μαθήτριες που ζουν σε αστικές περιοχές για την επιλογή του μελλοντικού τους επαγγέλματος δίνουν σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι συμμαθητές/τριές τους που ζουν σε αγροτικές περιοχές στο κοινωνικό κύρος που προσδίδει το επάγγελμα και στα οικονομικά οφέλη που α- ποφέρει [F(1,2351)=8.040, p=.000, η²=.000]. Πίνακας 2.2α.Ταυτότητες Φύλου 3,90 3,80 3,70 3,60 ΑΣΤΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Σπουδαίο να είσαι κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 3.15.91 3.22.91 Πλεονεκτήματα λόγω γυναικείας φύσης 3.76.86 3.78.86 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.2β. Ταυτότητες Φύλου ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Σπουδαίο να είσαι αγόρι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 2.65 1.02 2.70.94 Πλεονεκτήματα λόγω ανδρικής φύσης 3.95.82 4.00.71 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. 95% CI Επαγγελματικές Επιλογές-Κύρος- Χρήματα 34

Πίνακας 2.2γ.Ταυτότητες Φύλου Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Απαίσιο να είσαι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Περιορισμοί και συμβατικές υποχρεώσεις 2.61 1.01 2.78.99 Κίνδυνοι και δοκιμασίες λόγω φύσης 3.58 1.04 3.69 1.04 Οι μαθητές και οι μαθήτριες που ζουν σε αγροτικές περιοχές συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό με την άποψη πως είναι απαίσιο να είσαι κορίτσι, γιατί υπόκεισαι σε πολλούς περιορισμούς και πολλές συμβατικές υποχρεώσεις (π.χ. δεν έχεις ελευθερία κινήσεων, είσαι αναγκασμένη να κάνεις δουλειές στο σπίτι) [F(1,2374)=5.010, p=.030, η²=.000, η²=.000]. Πίνακας 2.2δ. Ταυτότητες Φύλου Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Απαίσιο να είσαι Αγόρι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Πιέσεις και περιορισμοί 2.80.97 2.85.97 Ευθύνες και υποχρεώσεις για το μέλλον 2.65 1.00 2.71.99 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.3α. Αυτοαποτελεσματικότητα για ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μαθήματα Γλώσσας 3.31.82 3.32.83 Μαθηματικά 3.11.99 3.07 1.03 Φυσικές Επιστήμες 3.13.94 3.28.93 Οι μαθητές και οι μαθήτριες που ζουν σε αγροτικές περιοχές εκτιμούν ότι είναι πιο αποτελεσματικά από τους συμμαθητές/τριές τους των αστικών περιοχών στις Φυσικές Επιστήμες [F(1,2178)=4.500, p=.030, η²=.000]. 95% CI Απαίσιο να είσαι Κορίτσι-Περιορισμοί και συμβατικές Υποχρεώσεις 95% CI Φυσικές Επιστήμες-Αυτοαποτελεσματικότητα 2,95 2,90 2,85 2,80 2,75 2,70 2,65 2,60 2,55 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 3,45 3,40 3,35 3,30 3,25 3,20 3,15 3,10 3,05 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 35

Πίνακας 2.3β. Ενδιαφέρον για ξεχωριστά γνωστικά αντικείμενα Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μαθήματα Γλώσσας 3.17.88 3.24.89 Μαθηματικά 3.18.94 3.05 1.01 Φυσικές Επιστήμες 3.12.96 3.26 1.04 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.4. Επιμονή στην εκτέλεση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Επιμονή στην εκτέλεση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων 3.44.90 3.68.88 Οι μαθητές και οι μαθήτριες που ζουν σε αγροτικές περιοχές αναφέρουν ότι επιμένουν κατά την εκτέλεση των ακαδημαϊκών τους δραστηριοτήτων και δεν παραιτούνται σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από τους συμμαθητές/τριές τους των αστικών περιοχών [F(1,2376)=12.880, p=.000, η²=.010]. Πίνακας 2.5α. Ατομικοί Στόχοι Επίτευξης Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι Μάθησης 3.31.89 3.59.80 Στόχοι Επίδοσης-Προσέγγισης 2.96.99 2.92.95 Στόχοι Επίδοσης-Αποφυγής 2.72.87 2.75.89 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών εκτιμούν ότι έχουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών στόχους μάθησης (π.χ., μου αρέσει να μαθαίνω καινούργια πράγματα)[f(1,2360)=17.760, p=.000, η²=.010]. 95% CI Επιμονή στην εκτέλεση των ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων 95% CI Ατομικοί Στόχοι Επίτευξης-Στόχοι Μάθησης 4,00 3,90 3,80 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 3,80 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 36 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ

Πίνακας 2.5β. Κοινωνικοί Στόχοι ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Ευχαρίστηση Σημαντικών Άλλων (δασκάλων-οικογένειας) 3.02.89 3.12.89 Συνέπειες για το Μέλλον 3.56.92 3.60.90 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.5γ. Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Σχολείου ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι προς την Επίδοση 2.80.96 2.94 1.05 Στόχοι προς τη Μάθηση 3.61.81 3.70.78 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.5δ. Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Γονέων ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στόχοι προς την Επίδοση 3.04.88 3.15.89 Στόχοι προς τη Μάθηση 3.61.84 3.80.76 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών την ύπαρξη στόχων μάθησης από την πλευρά των γονιών [F(1,2344)=9.340, p=.000, η²=.000]. 95% CI Αντιλαμβανόμενοι Στόχοι Γονέων-Στόχοι Γονέων προς τη μάθηση 3,95 3,90 3,85 3,80 3,75 3,70 3,65 3,60 3,55 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 37

Πίνακας 2.5ε. Αντιλαμβανόμενη Γονεϊκή Εμπλοκή Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Συναισθηματική Εμπλοκή 3.62.94 3.73.91 Εμπλοκή στο Σχολείο 2.61 1.07 3.03 1.04 Γνωστική Εμπλοκή 2.96 1.01 3.02.99 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών εκτιμούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών ότι οι γονείς τους εμπλέκονται στη ζωή του σχολείου, γενικά, και στις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται σε αυτό (π.χ., πηγαίνουν στις προγραμματισμένες συναντήσεις γονέων-καθηγητών) [F (1,2357) =2 7.090, p =.000, η²=.010]. Πίνακας 2.6. Απόψεις για Αγόρια και Κορίτσια Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Απόψεις για τα Κορίτσια 3.49.87 3.71.81 Απόψεις για τα Αγόρια 2.72 1.00 2.77 1.01 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών με στερεοτυπικές απόψεις που αφορούν τη συμπεριφορά των κοριτσιών (π.χ., τα κορίτσια είναι κατάλληλα για επαγγέλματα που αφορούν φροντίδα) [F(1,2344)=11.140, p=.000, η²=.000]. Πίνακας 2.7. ΠΑΤΕΜ Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Αυτοεκτίμηση 2.32.31 2.33.30 Σχολική Ικανότητα 2.40.38 2.40.34 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. 95% CI Αντιλαμβανόμενη Γονεϊκή Εμπλοκή-Εμπλοκή στο σχολείο 95% CI Απόψεις για τα Κορίτσια 3,85 3,80 3,75 3,70 3,65 3,60 3,55 3,50 3,45 3,20 3,10 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 ΑΣΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ 38

Πίνακας 2.8α. Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Στον ίδιο τον εαυτό και στο σχολείο (Καθηγητές & Δάσκαλοι) 3.30.82 3.47.86 Ο ρόλος της Οικογένειας και Τυχαία Γεγονότα 2.64.79 2.77.86 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών αποδίδουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών την καλή σχολική τους επίδοση στον ίδιο τους τον εαυτό και στους καθηγητές [F(1,2167)=6.990, p=.010, η²=.000], αλλά και στο ρόλο της οικογένειας και σε τυχαία γεγονότα [F(1,2086)=4.150, p=.040, η²=.000]. 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης-Στον ίδιο τον Εαυτό και στο Σχολείο (Καθηγητές και Δάσκαλοι) 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Καλής Επίδοσης-Ο ρόλος της Οικογένειας και Τυχαία Γεγονότα 2,90 2,85 2,80 2,75 2,70 2,65 2,60 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ Πίνακας 2.8β. Αιτιακές Αποδόσεις Κακής Επίδοσης ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Έξυπνος-Γονείς-Τυχαία Γεγονότα 2.01.93 2.10.97 Ατομικοί Παράγοντες 2.93 1.09 3.13 1.18 Καθηγητές και Δάσκαλοι 2.45 1.13 2.67 1.10 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών αποδίδουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών την κακή σχολική τους επίδοση σε ατομικούς παράγοντες [F(1,2044)=5.790, p=.020, η²=.000], αλλά και στους καθηγητές και τους δασκάλους [F(1,2046)=6.770, p=.010, η²=.000]. 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Κακής Επίδοσης-Καθηγητές και Δάσκαλοι 3,00 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 2,40 2,30 2,20 95% CI Αιτιακές Αποδόσεις Κακής Επίδοσης-Ατομικοί Παράγοντες 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 2,80 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 39

Πίνακας 2.9. ΣΕΠ & Υπηρεσίες Συμβουλευτικής στο Σχολείο Φυσιογνωμία του ΣΕΠ στο σχολείο, όπως είναι σήμερα Αναγκαιότητα Υπηρεσιών Συμβουλευτικής στο σχολείο Επαγγελματικών και μη Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. 3.31 1.02 3.61 1.00 3.61.87 3.70.90 Υπηρεσίες Συμβουλευτικής σε σχέση με το Φύλο 3.12.95 3.25.95 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών με την άποψη ότι ο ΣΕΠ, έτσι όπως είναι σήμερα, προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής σε σχέση με τα επαγγέλματα [F(1,2159)=15.360, p=.000, η²=.010]. Πίνακας 2.10. Σκεπτικισμός για το σχολείο Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Σκεπτικισμός για το σχολείο 2.97.83 2.94.89 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.11. Εαυτός σε σχέση με το σχολείο Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Αρνητική-Ουδέτερη Σχέση με το Σχολείο 2.68.66 2.63.72 Θετική Στάση στο Σχολείο 3.07 1.01 3.38.95 Ακαδημαϊκή Επίτευξη 3.57.69 3.75.70 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών θετική στάση απέναντι στο σχολείο [F(1,2196)=17.550, p=.000, η²=.010], καθώς και πεποιθήσεις αποτελεσματικότητας και επιτυχίας (π.χ., προσπαθώ να κάνω τα μαθήματά μου με προσοχή, αισθάνομαι ικανοποιημένος/η από την επίδοσή μου στο σχολείο) [F(1,2186)=11.470, p=.000, η²=.010]. 95% CI ΣΕΠ & Υπηρεσίες συμβουλευτικής στο σχολείο- Φυσιογνωμία του ΣΕΠ όπως είναι σήμερα 3,80 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 40

ΑΣΤΙΚΗ 95% CI Εαυτός σε Σχέση με το Σχολείο-Θετική Στάση στο Σχολείο 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 3,10 3,00 95% CI Εαυτός σε Σχέση με το Σχολείο-Ακαδημαϊκή Επίτευξη 3,80 3,70 3,60 3,50 Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ Πίνακας 2.12. Πεποιθήσεις για τη Μάθηση στο Σχολείο ΑΣΤΙΚΗ Αστική Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φύση και Οικοδόμηση της γνώσης στο σχολείο 3.37.63 3.46.68 Καθυπόταξη και Απόλυτο της σχολικής γνώσης 2.74.72 2.72.79 Ενδυνάμωση 3.43.81 3.50.78 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.13. Πώς βλέπω τη ζωή στο μέλλον ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αστική Αγροτική Μ.Ο Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μη προοπτική της οικογένειας 1.94 1.09 1.86 1.06 Η εργασία θυσιάζεται για την οικογένεια (για τη γυναίκα) 2.19.79 2.23.79 Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Πίνακας 2.14. Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες Η γυναίκα στην οικογένεια- Συντηρητικές αντιλήψεις Προοδευτικές αντιλήψεις για την κατανομή των ρόλων στην οικογένεια Παραδοσιακές αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα 2 φύλα Αστική ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Αγροτική Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. 2.75.84 2.89.82 3.87.81 3.95.81 3.35.84 3.51.85 Τα παιδιά των αγροτικών περιοχών συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι τα παιδιά των αστικών περιοχών με συντηρητικές αντιλήψεις, ιδιαίτερα για το ρόλο της γυναίκας μέσα στην οικογένεια [F(1,2147)=5.120, p=.020, 41

η²=.000], αλλά και με παραδοσιακές αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα δύο φύλα (π.χ., οι άνδρες είναι πιο κατάλληλοι από τις γυναίκες για διοικητικές θέσεις ή οι άνδρες δεν τα καταφέρνουν στις δουλειές του σπιτιού το ίδιο καλά με τις γυναίκες [F(1,2180)=6.260, p=.010, η²=.000]. 95% CI Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες-Η Γυναίκα στην Οικογένεια. Συντηρητικές / Παραδοσιακές Απόψεις, κυρίως για τη Γυναίκα 3,00 2,90 2,80 2,70 95% CI Απόψεις για Άνδρες και Γυναίκες-Παραδοσιακές Αντιλήψεις για την κατανομή της εργασίας στα 2 φύλα 3,60 3,50 3,40 3,30 ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ Αστικότητα ΑΓΡΟΤΙΚΗ 42

3. Η επίδραση του παράγοντα Τύπος Σχολείου Πίνακας 3.1. Επαγγελματικές Επιλογές ΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΕ Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Φύση Εργασίας 4.14.59 4.16.56 4.29.59 Συνδυασμός Καριέρας-Οικογένειας 4.04.65 4.05.59 4.14.58 Κύρος-Χρήματα 3.80.75 3.78.73 3.88.67 Οι μαθητές/τριες των ΤΕΕ αναφέρουν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι μαθητές/τριες του Γυμνασίου και Λυκείου ότι τα κριτήριά τους για την επιλογή μιας δουλειάς στο μέλλον θα είναι η φύση της εργασίας (π.χ., αν θα είναι ενδιαφέρουσα, δημιουργική) [F(2,2409)=1.647, p=.000, η²=.010] και το κατά πόσο αυτή επιτρέπει το συνδυασμό καριέρας και οικογένειας [F(2,2328)=4.476, p=.011, η²=.004]. 95% CI Επαγγελματικές Επιλογές-Φύση Εργασίας 4,35 4,30 4,25 4,20 4,15 4,10 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ Τύπος σχολείου 95% CI Επαγγελματικές Επιλογές-Συνδυασμός Καριέρας- Οικογένειας 4,20 4,15 4,10 4,05 4,00 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ Τύπος σχολείου Πίνακας 3.2. Ταυτότητες Φύλου ΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΕ Σπουδαίο να είσαι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 3.16.91 3.12.92 3.23.90 Πλεονεκτήματα λόγω γυναικείας φύσης 3.75.88 3.72.84 3.87.82 Οι μαθητές/τριες των ΤΕΕ συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι μαθη- 3,35 3,30 τές/τριες του Λυκείου και Γυμνασίου με την ά- 3,25 ποψη ότι το να είσαι κορίτσι έχει οφέλη που πηγάζουν τόσο από τα χαρακτηριστικά προσωπι- 3,20 3,15 κότητας και τις τυπικές συμπεριφορές των κοριτσιών (π.χ., είσαι πιο επιμελής στο σχολείο, είσαι πιο ώριμη και προσγειωμένη από το άλλο 3,10 3,05 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ φύλο) [F(2,2345)=5.082, p=.006, η²=.002]. Τύπος σχολείου 95% CI Σπουδαίο να είσαι Κορίτσι-Οφέλη 43

Πίνακας 3.2β. Ταυτότητες Φύλου ΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΕ Σπουδαίο να είσαι Αγόρι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Οφέλη 2.60 1.04 2.64 1.02 2.78.93 Πλεονεκτήματα λόγω ανδρικής φύσης 3.95.81 3.92.81 4.04.79 Οι μαθητές/τριες των ΤΕΕ συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι μαθητές/τριες του Λυκείου και Γυμνασίου με την άποψη ότι είναι σπουδαίο να είσαι αγόρι, γιατί αυτό συνεπάγεται οφέλη, όπως π.χ., τα πας καλύτερα στα μαθηματικά, δε χρειάζεται να κάνεις δουλειές στο σπίτι ούτε να προσέχεις τη συμπεριφορά σου [F(2,2361)=4.648, p=.010, η²=.004]. Επιπλέον, η ανδρική φύση ενέχει και πλεονεκτήματα (π.χ., μπορείς να γίνεις πατέρας, έχεις σωματική δύναμη) [F(2,2352)=3.534, p=.029, η²=.003]. 95% CI Σπουδαίο να είσαι Αγόρι-Οφέλη 2,90 2,80 2,70 2,60 2,50 95% CI Σπουδαίο να είσαι Αγόρι-Πλεονεκτήματα λόγω Ανδρικής Φύσης 4,15 4,10 4,05 4,00 3,95 3,90 3,85 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ Τύπος σχολείου ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ Τύπος σχολείου Πίνακας 3.2γ. Ταυτότητες Φύλου ΤΥΠΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΕ Απαίσιο να είσαι Κορίτσι Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Μ.Ο. Τ.Α. Περιορισμοί και συμβατικές υποχρεώσεις 2.61 1.05 2.58.98 2.73 1.00 Κίνδυνοι και δοκιμασίες λόγω φύσης 3.59 1.10 3.60 1.02 3.58 1.08 Οι μαθητές/τριες των ΤΕΕ συμφωνούν σε σημαντικά υψηλότερο βαθμό από ό,τι οι μαθητές/τριες του Λυκείου και Γυμνασίου με την άποψη ότι είναι απαίσιο να είσαι κορίτσι λόγω των περιορισμών και των συμβατικών υποχρεώσεων που αυτό συνεπάγεται (π.χ. δεν έχεις ελευθερία κινήσεων, είσαι αναγκασμένη να κάνεις δουλειές στο σπίτι) [F (2,2373)= 3.319, p =.036, η²=.003]. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΕ Τύπος σχολείου 95% CI Απαίσιο να είσαι Κορίτσι-Περιορισμοί και συμβατικές Υποχρεώσεις 2,80 2,70 2,60 2,50 44