ΒΑΣΙΚH ΑΡΧH ΤΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Η κομποστοποίηση είναι διαδικασία που βασίζεται στη δράση διαφόρων αερόβιων μικροοργανισμών εκ των οποίων κάποιοιπροτιμούν θερμοκρασίες 55-65 C (θερμόφιλοι), ενώ άλλοι «εργάζονται» καλύτερα σε θερμοκρασίες έως από 40 C (μεσόφιλοι). Οι μικροοργανισμοί που πραγματοποιούν το σπουδαιότερο «έργο»της κομποστοποίησης είναι οι θερμόφιλοι οι οποίοι αναπτύσσονται και δραστηριοποιούνται σε θερμοκρασίες από 50 έως 65 ο C. Όλοι τους όμως για να αναπτυχθούν και να αρχίσουν να «εργάζονται» χρειάζονται οξυγόνο. Τι γίνεται όμως με τους μικροοργανισμούς, οι οποίοι ζουν βαθιά μέσα σε ένα σωρό/σειράδι; Πώς μπορεί ο φρέσκος αέρας να γίνει διαθέσιμος γι' αυτούς; Το κόμποστ αποτελείται από τρεις φάσεις, Τη στερεά φάση, που αποτελείται από οργανικά και ανόργανα σωματίδια. Την υγρή φάση, που είναι το νερό και η υγρασία που περιέχει ο σωρός/σειράδι. Την αέρια φάση, που είναι ο αέρας που εγκλωβίζεται στους κενούς χώρους που δημιουργούνται μεταξύ των σωματιδίων του σωρού/σειραδιού. 1 / 5
Οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται και εγκαθίστανται στην επιφάνεια των σωματιδίων (στερεά φάση) και ότι χρειάζονται για την επιβίωσή τους και την ανάπτυξη τους, συμπεριλαμβανομένου και του οξυγόνου, τα λαμβάνουν μέσω της υγρής φάσης. Η υγρή και αέρια φάση του συστήματος (αέρας και νερό) «μοιράζονται» τον ελεύθερο χώρο μεταξύ των σωματιδίων και η διατήρηση της σωστής ισορροπίας μεταξύ των δύο είναι ο βασικός παράγοντας για την σωστή εξέλιξη της διαδικασίας. Επομένως είναι απαραίτητο να ληφθεί η φροντίδα για τη διατήρηση του απαιτούμενου ποσοστού υγρασίας και την επαρκή παροχή φρέσκου αέρα στο σωρό/σειράδι σε κάθε φάση της διαδικασίας. Απλοποιημένομοντέλοτου μικρόκοσμουτουκόμποστ: Τα σωματίδιατου κόμποστ (καφέ), περιβάλλονται από ένα λεπτό στρώμα νερού (μπλε), όπου ζουν οι μικροοργανισμοί. Το οξυγόνο (πράσινα βέλη) από τον αέρα που υπάρχει στους κενούς χώρους (λευκές περιοχές) εισέρχεται στην υγρή φάση, όπου οι μικροοργανισμοί το 2 / 5
χρησιμοποιούν, ελευθερώνοντας (CO 2 ) διοξείδιο του άνθρακα (κόκκινα βέλη) και το οποίο μεταφέρεται από την υγρή φάση στην αέρια φάση. Όταν το επίπεδο του οξυγόνου μειωθεί σημαντικά, είναι απαραίτητη η παροχή φρέσκου αέρα στο σωρό/σειράδι. Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι για την τροφοδοσία του αέρα στους σωρούς/σειράδια. Η απλούστερημέθοδος είναι το φαινόμενο της "καμινάδας" (ChimneyEffect), κατά το οποίο οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στο πυρήνα των σωρών/σειραδίων δημιουργούν μια ροή αέρα από την βάση προς την κορυφή. Ο παλαιός αέρας, με υψηλή περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα, φεύγει από την κορυφή του σωρού/σειραδιού και εξαναγκάζει φρέσκο αέρα από το περιβάλλον να εισέλθει από το κάτω μέρος του σωρό/σειράδι με ροή προς την κορυφή, πληρώνοντας τα κενά με φρέσκο αέρα.η μέθοδος λειτουργεί ικανοποιητικά σε μικρού και μεσαίου μεγέθους σωρούς/σειράδια με τριγωνική διατομή, ενώ για μεγαλύτερα σειράδια ή σειράδια τραπεζοειδούς διατομής και συστήματα καναλιών, είναι απαραίτητη η χρήση ενεργών συστημάτων αερισμού. Υπάρχουν διάφορες τεχνολογίεςκομποστοποίησης που διατίθενται στην αγορά. Όλες οι μέθοδοι προσπαθούν να ακολουθήσουν το βασικό κανόνα της κομποστοποίησης, που περιγράφεται παραπάνω. Το εύρος των τεχνολογιών των διαθέσιμων συστημάτων ξεκινά από την απλή μέθοδο των στατικών ανοικτών σειραδίων κομποστοποίησης, η οποία μπορεί να συνδυαστεί με δυναμικό αερισμό από το δάπεδο και μεμβράνη κάλυψης, και φτάνει σε εξελιγμένα συστήματα κλειστών συστημάτων με αυτόματο έλεγχο της διαδικασίας. 3 / 5
Οι τεχνολογίες ανοιχτού τύπου κομποστοποίησης χωρίζονται σε δυναμικές και στατικές τεχνολογίες. Το κύριο χαρακτηριστικό στο οποίο διαφέρουν μεταξύ τους είναι η κίνηση (ή αναστροφή) του υλικού. Οι δυναμικές τεχνολογίες κομποστοποίησης χαρακτηρίζονται από αναστροφή του υλικού κομπόστ. Στις στατικές τεχνολογίες κομποστοποίησης όπως αναφέρει και το όνομά τους, ο σωρός/σειράδι παραμένει όπως κατασκευάστηκε στην αρχή. Για να γίνει κατανοητός ορόλος της αναστροφής στη διαδικασία κομποστοποίησης, πρέπει να δούμε τον μικρόκοσμο του υλικού προς κομπόστ. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας το υλικό κομπόστ συμπιέζεται από το βάρος του και από την ίδια την μικροβιολογική δραστηριότητα. Οι μικροοργανισμοί κάνουν χρήση της οργανικής ύλης και τα μεγαλύτερα σωματίδια διασπώνται σε μικρότερα. Όσο ο ελεύθερος χώρος μεταξύ των σωματιδίων μικραίνει, ο «ανταγωνισμός» μεταξύ αέρα και νερού μεγαλώνει. 4 / 5
οξυγόνο αερισμού υγρασίας κανάλια καναλιών τμήματα αυξημένη αναερόβιες κομποστοποίησης αναστροφή των τις βιολογική μειώνεται πιο συχνότερη τελική συστήματος στάδια δυνατότητα καθαρισμών, τροφίμων Στα Για ζώνες σωματιδίων σειραδιών στατικά αέρα περιορίζεται αποφευχθούν παρατηρείται υγρασία, του προκαλεί συνθήκες, δημιουργείται υλικού σειραδιού. σειράδια, του εσωτερικό και είναι οδηγεί η υπερβολικά υλικού, και ροή «δηλητηριάζουν» εκλύοντας απολύτως οι Είναι τελικά στη του από φαινόμενο προαναφερθείσες του αέρα δημιουργία νερό/υγρασίαδεν επίσης την οποίο ξηρές γίνεται δυσάρεστες σωρού. ανάγκη είναι αναγκαία. επιτρέπει της γνωστό ζώνες το ανεπαρκής. πολύ Η συσσωματωμάτων μηομοιόμορφης για παραγόμενο μεγάλη γύρω οσμές, ότι μικρή μπορεί δυσμενείς Όπως διατήρηση η από μικροβιολογική παροχή Στα ή επιβραδύνουν καθόλου., συζητήθηκε κόμποστ. τα επειδή συστήματα φύγει, κανάλια καταστάσεις, του κατανομής φρέσκου στα αέρα δημιουργούνται Η ελεύθερου οποία ο διατήρηση χώρος δράση, αέρα, ανωτέρωη εξαναγκασμένου μέσω καθαρού αναπτύσσονται του ενώ καθώς αυτών χώρου η πυρήνων αναστροφή απαίτηση αέρα μεγάλα διαθέσιμο ανομοιογενές. κήπους είναι αναμειγνύεται αλλά 1. Ως γρήγορα σταθερή εκ Αρχική φάση επεξεργασίας τούτου,η αποικοδόμηση προς αναστροφή κλπ. στη της υποδοχής κομποστοποίησης. ανάμιξη: Ακόμη απόβλητα διαδικασίας φάση όλο αναστροφή τέλος και της κατά Κατά του φάσμα είναι και της. τυροκομείων, υψηλής πράσινα την συστήματος άλλων την υψηλότερη Η πρέπει της συμπύκνωση αρχική εκκίνηση βιολογικής Επιπλέον, διαδικασίας οργανικών απόβλητα φάση κατά ελαιοτριβείων, αποτελεί (καθίζηση) της δραστικότητας. η την διαδικασίας που κομποστοποίησης, αναστροφή αποβλήτων διαδικασίας αρχική συλλέγονται αναπόσπαστο φάση βιομηχανιών σωρών μπορεί είναι Ηαπαίτηση όπως υλικό και της από επίσης μεγαλύτερη λαμβάνει διαδικασίας είναι ιλύες απαίτηση μέρος πάρκα βελτιώσει για επεξεργασίας συχνά βολογικών δίνει του ανάδευση χώρα για και από και άλλα πολύ των της κάθε μεταξύ και τους πολύ σε ότι ηάλλα της υγρό επιφανειακή σωματιδίων. βαρύτητας υπερβολική στρωμάτωνγια πλεονάζον διαδικασίας. η διάρκεια ομοιογενής 2. ή αναμεμιγμένα Κατανομήτης είναι αναστροφή συχνά της νερό υγρασία πολύ Στην Αργά ύγρανση αναστροφής. περιέχουν κάτω εξατμίζεται προσοχή. βρεγμένο αντίθετη ή μπορεί επανύγρανση γρήγορα, και μέρος υγρασίας: των της επιτρέπει μεγαλύτερες υπόλοιπα. στερεών υγρασίας Ο λόγω του από εξυπηρετήσει ξεχωριστός αυτή σειραδιού το των βροχοπτώσεων. Σε η σωματιδίων σειράδι Για ορισμένες περίσσεια μπορεί χρησιμοποιείται ανώτερων ποσότητες όπου ιδανικές εξοπλισμός ή λόγω και περιπτώσεις υλικό επιτευχθεί του παραμένει σωρού. αυτή συνθήκες από νερού επιφανειακών νερό την είναι ανάμιξης υψηλών κομμένο Η πλεονάζον εργασία. αναστροφή ακολουθεί που εκκίνησης φτωχό ελεύθερο μόνο θερμοκρασιών δεν γρασίδι είναι αρχικό στρωμάτων δεσμεύεται διαβροχή νερό συχνά υγρασία,η θα μίγμα ή δρόμο υλικό αναδιανέμει χώρο φύλλα των πολύ κατά είναι της χαμηλών πρέπει για όπου μεταξύ αύξηση χωρίς ακριβός, την την όλες και δεν για στη αναστροφή εισέρχεται ταυτόχρονα υγρασίας. σχεδιασμό πραγματοποιείται σειραδιών, αερολυμμάτων, σειράδια της περιβάλλοντος καμινάδας) έκδοση από χαμηλή περιοχές αυξημένη δημιουργούνται αεριζόμενων διορθωτικών προβληματικών κομποστοποίησης εξοπλισμού κλπ), απαιτείται (πετρέλαιο) σωληνώσεις, προσεκτικό μεγαλύτερη επίπεδα στατικά μηχανολογικό απαιτούμενος μέθοδο Απόάποψη Η Τα Σύγκριση Επίσης του και γίνεται τεχνολογιών, επιτυγχάνεται σειραδιού μεθόδων Σύνοψη ηλεκτρική καθιστά αποβολή/ανακατανομή τεχνολογία υγρασίας, σειραδιών, και όπου σημαντικά η Πλήρης Μικρό οικονομική μέθοδος και όπου περιεκτικότητα προς ίσως σειράδια λόγω όπου υγρασία περνάει μόνο γι ως είναι σχεδιασμό κατανάλωση περίπτωση (από κυμαίνονται κόστος οποία σειραδιών κινήσεων ο κατασκευή ισχύ μικρότερη ομογενοποίηση αυτό εξοπλισμό, ενώ χρόνος της αποτέλεσμα πρώτη αερισμός ο είναι καθώς στατικών αναερόβιες πλεονεκτήματα μειώνει σωρών, των ο σειράδια, αέρας κοινό 6 άποψη απαιτούν δίνεται αναστροφέας, του και από ο πολυπλοκότητας κατά αποτρέπει μήνες χρησιμοποιείται ανακατανομή κεφαλαίου αέρας, αναστρεφόμενων πολύ ανοικτό επιλογή για εξοπλισμού, είναι την σχεδόν και δεν σημαντικά βροχόπτωσης, έκταση, τους ειδικών (με γίνεται σε ενέργειας (π.χ. περίπτωση σωρών/σειραδιών αλλά έως την η χαμηλή. της οδηγεί η έχει αρχή. όσο δυνατότητα σε συνθήκες. μπορεί πολύ ανακατασκευή σχεδόν δεδομένο μέθοδος η χειμερινούς του ολοκλήρωση χώρο, και υψηλή απαιτεί για οποία ορισμένες προσθήκη πλεονάζουσας απαίτηση σε συχνά η αυξημένο βέλτιστη που αλλά δαπέδων, περιεκτικότητα μεγάλη ενώ χαμηλά μεγάλο συχνά υλικού χρόνια, και όλες την σχέση ενώ σύστημα το (πολλές (ηλεκτρική μηδαμινές, της υπάρχει έχει λόγω θερμοκρασία, που αναστρεφόμενων αποβολή το χρειάζεται. ο περάσει/διεισδύσει, Μεγάλο παραγωγική ποσοστό ότι μεγάλο σειραδιών κατά πολύ τις και απαιτούμενος διορθωτικών τεχνολογίας κόστος στα απαιτούμενη για πρώτης η ομοιογένεια περιπτώσεις επίπεδα. ανάλογα διατηρεί φίλτρα, τεχνολογίες μέθοδος τους βασίζεται άλλες φορές αερισμού πολύ φαινόμενο εξειδικευμένες μεγαλύτερο αρχικό η σειράδια. υγρασίας, κόστος μειονέκτημα χρονικό δυνατότητα συνεχή διαδικασίας της ενέργεια), έκπλυσης και συντήρησης ύλης απαιτεί θερινούς Το προσεκτικό αποτέλεσμα μεθόδους διαδικασία. πλεονάζουσας Η κλπ) ακόμα είναι των την οξυγόνο κόστος μέθοδος υλικό κινήσεων και συντήρησης την έκταση που μηχανολογικός και ή δεν μικρό διάστημα πιθανή θερμοκρασία σειραδιών εκκίνηση κλπ). ανοικτών είναι διογκωτικών, σχεδόν όλη του μέρος τεμαχιστές, πολύ λόγω πρώτη και υλικού έντονου φυσικό ως εξελιχθεί διοχετεύει σχηματίζονται μήνες αφρατεύει, χρήσης την της επένδυσης. περιπτώσεις. αρχικό απαιτούμενου όταν πολύπλοκος, αποτέλεσμα Όταν στατικών και έκλυση σχεδιασμό μικρότερο καθιστά την μεθόδου των μάζα του κατά ξερά), για ύλη). και της βοηθάει κυρίως αερισμό θερμοκρασίας περίπτωση δυναμικών επιτρέπει κατανάλωση κυμαίνεται αερισμού η μεμβράνης διάλυση μηχανολογικού μεγάλων κεφάλαιο των την σωστά, θρεπτικών του διαδικασίας κομποστοποίηση συνέπεια και εξοπλισμός οσμών διαβροχή, φορτωτές, Η φρέσκος ενώ αεριζόμενων Απαιτεί στατικών ολοκλήρωση αναβαθμισμένη επιφανειακών ο σειραδιού, αναρροφά στη μεγάλα κεφάλαιο (φαινόμενο έχει οικονομική πολύ απαιτεί εξοπλισμού. των έχουν την ήσυστημάτων, απαιτήσεων λάθους κατασκευή διατήρηση για κάλυψης άλλες δυνατότητες ενέργειας την από αέρας πολύ αναστροφή μεγάλος και υψηλά κόσκινα, κανάλια του (αντλίες, πολύ αφού ενώ αέρα σωρών της στον των Σύντομη Καλύτερος Διάλυση τυχόν ολοκλήρωση έλεγχος συσσωματωμάτων. της της διαδικασίας, 6 έως 8 εβδομάδες. Τα και διαδικασία Δυνατότητα όχι Ιδανικός Εύκολη Καλύτερη μόνο της στα διαχείριση κάλυψης αερισμός. κομποστοποίησης διαβροχή επιφανειακά εύκολης των της των επέμβασης πλεονάζουσας στρώματα. σειραδιών, ή την με και κατασκευή ειδική όπου διόρθωσης υγρασίας. το μεμβράνη νερό του σε σειραδιού. διεισδύει τυχόν κάλυψης. λάθη σε όλη ή σφάλματα τη μάζα του κατά σωρού την 5 / 5