social media & ανάλυση λόγου Δρ Μαρίζα Γεωργάλου w w w.marizageorgalou.com Αν ά λ υ σ η Λ ό γ ο υ Η Ε ξ ά μ ην ο Μ ά ι ο ς 2016 Τ μ ή μ α Φ ι λ ο λ ο γ ί α ς, Κ α τ ε ύ θ υ ν σ η Γ λ ω σ σ ο λ ο γ ί α ς, Π α ν ε π ι σ τ ή μ ι ο Π α τ ρ ώ ν
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Ανάλυση λόγου Social media + ανάλυση λόγου Κείμενο Περικείμενο Ενέργειες Αλληλεπιδράσεις Ισχύς + ιδεολογία Γιατί να μελετήσουμε social media Παραδείγματα από Facebook
ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ 1. Κείµενα: γραπτά κείμενα + συζητήσεις (γραπτές, προφορικές), βίντεο, φωτογραφίες, σχέδια, πίνακες, πινακίδες,ιστοσελίδες, περιβάλλοντα λογισμικού, βιντεοπαιχνίδια οποιοδήποτε σύνολο σημειωτικών στοιχείων μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο στην ανάληψη κοινωνικής δράσης. 2. Περικείµενα: κειμενικές, κοινωνικές, πολιτικές περιστάσειςεντός των οποίων τα κείμενα παράγονται, καταναλώνονται, ανταλλάσσονται, γίνονται αντικείμενο ιδιοποίησης. 3. Ενέργειες: τι κάνουν οι άνθρωποι με τα κείμενα. 4. Αλληλεπιδράσεις: τι κάνουν με + προς τους άλλους με τα κείμενα. 5. Ισχύς και ιδεολογία: πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούντα κείμενα για να κυριαρχούν + να ελέγχουν τους άλλους + να δημιουργούν συγκεκριμένες εκδοχές της πραγματικότητας. (Jones, Chik& Hafner 2015)
SOCIAL MEDIA Social media:ψηφιακές υπηρεσίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης ανταλλαγή + διαμοιρασμός περιεχομένου που έχει δημιουργηθεί από χρήστες wersm Παραδείγματα: ιστολόγια, μικροϊστολόγηση(twitter), σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook),σελίδες διαμοιρασμού περιεχομένου (YouTube, Instagram), wikis, ηχοεκπομπέςκατ' αίτηση, φόρουμ συζητήσεων, δωμάτια ζωντανής συζήτησης,διαδικτυακά παιχνίδια / εικονικοί κόσμοι (World of Warcraft), διαδικτυακή τηλεφωνία (Skype)
S O C I A L M E D I A + Ε Π Α Ν Ε Ξ Ε Τ Α Σ Η : ( 1 ) Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Υ ( 2 ) Π Ε Ρ Ι Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο Υ ( 3 ) Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Ω Ν ( 4 ) Α Λ Λ Η Λ Ε Π Ι Ρ Α Σ Ε Ω Ν ( 5 ) Ι Σ Χ Υ Ο Σ
1. Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Α Ψ Η Φ Ι Α Κ Ω Ν Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ω Ν Κ ε ι μ ε ν ι κ ό τ η τ α ( t e x t u r e ) Δ ι α κ ε ι μ ε ν ι κ ό τ η τ α ( i n t e r t e x t u a l i t y ) Δ ι α λ ο γ ι κ ό τ η τ α ( d i a l o g i s m ) Π ο λ υ τ ρ ο π ι κ ό τ η τ α ( m u l t i m o d a l i t y ) Υ λ ι κ ό τ η τ α ( m a t e r i a l i t y ) (Jones, Chik& Hafner 2015: 1-17)
Κειµενικότητα ιδιότητα σύνδεσης Συνοχή (cohesion) μέσα (λεξιλογικά, γραμματικά, συντακτικά) με τα οποία συνδέονται οι προτάσεις ενός κειμένου Συνεκτικότητα (coherence) αλληλουχία σημασιών κομμάτι λόγου γίνεται κατανοητό ως κείμενο
ΧΑΛΑΡΗ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ Δεδομένα από το Flickr (Barton 2015) Σύνδεση στοιχείων κειμένου λιγότερο σαφής, εξαρτάται από προσπάθειες δέκτη να δομήσει κειμενικό κόσμο.
ΣΦΙΚΤΗ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ Δεδομένα από την εφαρμογή Withings Health Mate(Jones 2015) Μικρό περιθώριο επιλογής στη σύνδεση/αλληλουχία στοιχείων κειμένου. Επιλογές από προγράμματα Η/Υ αλγοριθμικά επιβεβλημένη κειμενικότητα Περιορισμοί σε δράση + αλληλεπίδραση. Σύγχυση στην ανάγνωση κειμένων.
ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ Δεδομένα από το 101 Cookbooks blog (Myers 2010) Ίχνη προηγούμενων κειμένων (π.χ. αναφορά, παράθεση, παράφραση, σύνδεση) Ψηφιακή τεχνολογία: υπερκειμενική (hypertextual) σύνδεση, ενσωμάτωση, copy-paste, συνδυασμοί, σταχυολόγηση (curation) Ευκολία στη σύνδεση + μίξη κειμένων
Κάτω από μια φωτογραφία, όπου απεικονίζεται ο Γαβριήλ (22 ετών, φοιτητής) να προετοιμάζει μια παρουσίαση, δύο φίλες του γράφουν σχόλια για το ξενοδοχείο στο οποίο θα μείνουν σε επικείμενο ταξίδι τους στο εξωτερικό για ένα συνέδριο. Γαβριήλ Διαφήμιση παγωτού Δεδομένα από το Facebook(Georgalou 2014) ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΙ- ΚΟΤΗΤΑ ΙΙ Αποκλειστικά γλωσσικά μέσα για τη δημιουργία διακειμενικότητας. Αναφορές σε μαζική κουλτούρα
Δεδομένα από το Facebook (Georgalou 2014) Δεδομένα από το 101 Cookbooks blog (Myers 2010) ΔΙΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ Ανάγνωση + γραφή σαν συζήτηση. Αναγνώστες γράφουν σε συγγραφείς. Συγγραφείς διαμορφώνουν κείμενα σε αναμονή άμεσης ανταπόκρισηςαπό αναγνώστες.
Δεδομένα από το Instagram (Zappavigna forthcoming) Π ΟΛΥ Τ Ρ Ο Π Ι ΚΟΤ Η ΤΑ Συνδυασμοί σημειωτικών πόρων (γραφή, εικόνα, ήχος) Δεδομένα από το Facebook (Georgalou 2014; forthcoming) Μέσα από συνδυασμούς νοήματα ταξιδεύουν + αλλάζουν: resemiotisation (Leppänen et al. 2014; Georgakopoulou 2015)
ΥΛΙΚΟΤΗΤΑ Ιστοσελίδες διαφέρουν από εφημερίδες κειμενικά + υλικά. Tablets vs βιβλία Πρόσβαση σε κείμενα, περικείμενα, τρόπους που χειριζόμαστε κείμενα υλικά (π.χ. click, tap, drag, swipe, pinch). GETTY/HPMG, Huffpost
2. ΠΕΡΙΚΕΙΜΕΝΟ Συμμετέχοντες στα social media + μεταξύ τους σχέσεις. Περικείμενα που δημιουργούν οι συμμετέχοντες βασισμένοι σε γνωστικό υπόβαθρο + ενδείξεις(cues) διαμεσολαβημένης επικοινωνίας από Η/Υ. Εκτός διαδικτύου κοινωνικές πρακτικέςσυμμετεχόντων, αξίες, πεποιθήσεις, κοινωνικές περιστάσεις (π.χ. ηλικία, φύλο, εθνικότητα). Φυσικό περιβάλλον χρηστών κατά τη συμμετοχή τους στα social media (π.χ. τόπος + χρόνος αλληλεπίδρασης, συσκευές). Άμεσο περιβάλλον κειμένου (co-text)αλληλεπιδράσεων, περιβάλλων λόγος (π.χ. σχόλια, άλλες αναρτήσεις), αυτόματες πληροφορίες (π.χ. χρονικές στάμπες), διάταξη οθόνης, πόροι. Πλατφόρμα social mediaόπου λαμβάνει χώρα η επικοινωνία, σκοποί, διαδικτυακή δεοντολογία (netiquette). (Page et al. 2014: 33)
3. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Affordances (προσφερόμενες δυνατότητες): οι συγκεκριμένοι τρόποι με τους οποίους τα social media επιτρέπουν συγκεκριμένες ενέργειες. ComCulturelle
ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 1 Persistence: περιεχόμενο καταγράφεται + αρχειοθετείται αυτόματα
ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 2 Replicability: περιεχόμενο μπορεί να αναπαραχθεί (reblog, retweet, share)
ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 3 Scalability: δυνατότητα προβολής περιεχομένου σε κοινό
ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ 4 Searchability: πρόσβαση σε περιεχόμενο μέσω αναζήτησης (boyd 2010) NB:Η τεχνολογία δεν καθορίζει τη χρήση.
4. ΑΛΛΗΛΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ (Jones, Chik& Hafner 2015) σύγχρονες/ασύγχρονες τεχνολογίες διαδοχή συνεισφορών, γειτνιαστικά ζεύγη, οργάνωση θεματολογίας σημειωτικά εργαλεία + προσφερόμενες δυνατότητες παρακολούθηση + περικειμενοποίηση, νέες μορφές φατικής επικοινωνίας (π.χ. Like ) νέα πλαίσια συμμετοχής (π.χ. διαχωρισμόςκοινού, αλληλοϋποστήριξη μελών κοινότητας)
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ & SOCIAL MEDIA 1. πώς οι τεχνολογίες αλληλεπιδρούν με χρήστες 2. πώς οι τεχνολογίες διευκολύνουν την αλληλεπίδραση χρηστών μεταξύ τους (Rafaeli& Ariel 2007)
5. ΙΣΧΥΣ ΚΑΙ Ι ΕΟΛΟΓΙΑ (Jones, Chik& Hafner 2015) Ψηφιακές τεχνολογίες επηρεάζουν πώς οι άνθρωποι κατανοούν τον κόσμο + συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλον πώς αυτό επηρεάζει διανομή κοινωνικών αγαθών (υλικών + συμβολικών) Δημιουργία, μάθηση, αυτοβελτίωσηvsεμπορικές πρακτικές + προώθηση κυρίαρχων αξιών ανταγωνισμού+ κατανάλωσης όπως και σε παραδοσιακά μέσα. Δεν εκφράζονται άμεσα στα κείμενα αλλά στους τρόπους που το λογισμικό οδηγεί τους χρήστες σε συγκεκριμένες (αλληλεπι)δράσεις (π.χ. ποιες πληροφορίες είναι προσβάσιμες, ποιες συμπεριφορές ανταμείβονται + ενισχύονται, ποια άτομα θεωρούνται φυσιολογικά)
AB Βασιλόπουλος, διαγωνισμός φωτογραφίας #LoveBakeShare σε Instagram + Twitter, 12/2015. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΔΙΑΣΗΜΟΤΗΤΩΝ Social media δίνουν στους χρήστες την ευκαιρία να παράγουν + να μοιραστούν το δικό τους περιεχόμενο. Αλλά: συχνά αναπαράγουν αξίες παλιών media. (Marsh 2015)
ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ Περισσότερα προνόμια με την πληρωμή premium συνδρομής Διαφημίσεις τρίτων Διαφημίσεις βάσει αναζητήσεων χρηστών
1 0 Λ Ο Γ Ο Ι Γ Ι Α Τ Ο Υ Σ Ο Π Ο Ι Ο Υ Σ Η Μ Ε Λ Ε Τ Η Τ Ω Ν S O C I A L M E D I A Ε Ι Ν Α Ι Ζ Ω Τ Ι Κ Η Σ Σ Η Μ Α Σ Ι Α Σ Γ Ι Α Τ Η Ν Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Τ Η Σ Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ( B a r t o n & L e e 2 0 1 3 : 1 5-2 2 )
1 Κόσμος όλο και περισσότερο κειμενικά διαμεσολαβημένος. Social media = ουσιαστικό μέρος αυτής της διαμεσολάβησης.
Δεδομένα από το YouTube (G Georgakopoulou 2014) 2 Βασικές γλωσσολογικές έννοιεςαλλάζουν σημασία ανάγκη για νέες έννοιες ( Like ως φατική επικοινωνία, resemiotisation, rescripting)
3 Διαδίκτυο = σημείο συνάντησης πολλών γλωσσών αλλαγή στις μεταξύ τους σχέσεις (συνειδητή επιλογή γλώσσας, μειονοτικές γλώσσες) Barracuda Studio / Shutterstock/ Kara Gordon / The Atlantic
type oneself into being Jenny Sundén 4 Χρήστες αξιοποιούν γλωσσικούς πόρους για να κατασκευάσουν ταυτότητες+ να παρουσιάσουν εαυτόστα social media.
5 Χρήστες συνδυάζουν σημειωτικούς πόρους με νέους τρόπους+ εφευρίσκουν νέες σχέσεις μεταξύ γλώσσας + άλλων τρόπων νοηματοδότησης.
6 Social media= χώροςγια αναστοχασμό γλώσσας + επικοινωνίας
7 Καίρια σημασία γλώσσας για τη συνεχή μάθηση στα social media.
8 Γλωσσικές πρακτικές καθομιλουμένης αποκτούν δημόσιο χαρακτήρα + υιοθετούνται ευρέως. Δεδομένα από το Facebook (Georgalou 2014)
9 Βασικός ρόλος γλώσσας στις νέες μορφές δημιουργίας γνώσης.
10 Νέες μέθοδοι γλωσσολογικής έρευνας Getty Images
Π Ω Σ Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Α Ζ Ο Υ Ν Ο Ι Χ Ρ Η Σ Τ Ε Σ Τ Α Υ Τ Ο Τ Η Τ Ε Σ Σ Τ Α S O C I A L M E D I A ; Παραδείγματα από το Facebook (Georgalou 2014)
Η Ελένη (ελληνίδα, 33 ετών, γλωσσολόγος) θα ταξιδέψει στη Βουδαπέστη για να συναντήσει τον σύντροφό της, ο οποίος ζει εκεί, και στη συνέχεια θα επισκεφτεί το Βερολίνο για να συμμετάσχει σε ένα συνέδριο. Ελένη ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1 Διακειμενικότητα entextualisation (Leppänen et al. 2014) Πολιτισμικό κεφάλαιο (Bourdieu 1984) Στίχος: First we take Manhattan, then we take Berlin
Ρωμανός (έλληνας, 23 ετών, τεχνική υποστήριξη σε εταιρεία πληροφορικής) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2 Ρωμανός Futurama meme Αργκό Έμμεση αναφορά Χιούμορ Επάγγελμα, ενδιαφέροντα (κομπιουτεράς)
Η Κάρλα (ελληνίδα, 35 ετών, μεταφράστρια) έχει 2 προφίλ στο Facebook: προσωπικό + επαγγελματικό. Μια φίλη της Κάρλας (επίσης μεταφράστρια)συγχαίρει την Κάρλα για τη δουλειά της, γράφοντας στον τοίχο του επαγγελματικού της προφίλ. Κάρλα Φίλη Κάρλα [τίτλος βιβλίου που έχει μεταφράσει η Carla] ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3 Φιλοφρονήσεις Αγγλικά γραμμένα με ελληνικούς χαρακτήρες (Engreek) Σύμφυρση Γλωσσικά επαγγέλματα Συνοικοδόμηση ταυτότητας
Ο Άλκης (έλληνας, 31 ετών, ΠΜΣ Διοίκηση Υπηρεσιών, ΑΣΟΕΕ) και οι συμφοιτητές του βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο συγγραφής των διπλωματικών τους. Άλκης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4 Νεολογία MSc in Services Management part- time παρτάλι (κουρέλι) Ταυτότητα του «εμείς» Συνοικοδόμηση ταυτότητας
Άλκης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 5 Ελένη Εικονίδιο συναισθήματος (smiley) Συναισθηματική στάση Ειρωνεία Έκφραση διάθεσης
O Γαβριήλ (έλληνας, 22 ετών, φοιτητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΠΑ.ΠΕΙ.) ευχαριστεί τους/τις φίλους/φίλες του για τις ευχές γενεθλίων που έγραψαν στον τοίχο του. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 6 Γαβριήλ Selfie Λεκτικό μήνυμα συμπληρώνεται οπτικά Έκφραση διάθεσης
ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Ανάλυση λόγου Social media + ανάλυση λόγου Κείμενο Περικείμενο Ενέργειες Αλληλεπιδράσεις Ισχύς + ιδεολογία Γιατί να μελετήσουμε social media Παραδείγματα από Facebook
Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ! mgeorgalou@uop.gr www.marizageorgalou.com