Εισαγωγή στο Ηλεκτρονικό Επιχειρείν ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων - Πάτρα Κουτσονίκος Γιάννης 1
Ορισμός e-επιχειρείν Ένα σύνολο από ενδο- και δι- επιχειρηματικές στρατηγικές και προηγμένες τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICTs) που αποσκοπούν: στην αυτοματοποίηση και απλοποίηση των επιχειρηματικών διαδικασιών στη μείωση του κόστους στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών στην αύξηση της ποιότητας και της ταχύτητας παράδοσης στη δημιουργία «εξατομικευμένων» σχέσεων με τους εμπορικούς εταίρους (δηλαδή επιχειρήσεις) και τους τελικούς καταναλωτές 2
Τι είναι το E-commerce? Το ηλεκτρονικό εμπόριο σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους: Οι περισσότεροι το βλέπουν σαν έναν αποδοτικό μηχανισμό διαφήμισης και διανομής πληροφοριών για προϊόντα. Στη γενική περίπτωση είναι η χρήση του Διαδικτύου για αγορά και πώληση προϊόντων και υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών και της υποστήριξης μετά την πώληση. 3
Συστατικά Ηλεκτρονικού Εμπορίου Επιχειρήσεις: Εφαρμογή νέων τεχνολογιών στην κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής των εργασιών Αγαθά και Υπηρεσίες: Τα αγαθά που πωλούνται μπορεί να είναι υλικά (π.χ. βιβλία) ή άυλα (π.χ. δικαιώματα χρήσης) Γεωγραφική Απόσταση: Αγοραπωλησία μέσω του Internet ανεξαρτήτως απόστασης Επικοινωνία: Παροχή πληροφοριών / προϊόντων / υπηρεσιών / πληρωμών μέσα από δίκτυα. 4
Μορφές Ηλεκτρονικού Εμπορίου 5
Εσωτερικό ηλεκτρονικό εμπόριο Αφορά τη χρήση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας για τις εσωτερικές λειτουργίες μιας επιχείρησης. Επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας Ηλεκτρονική δημοσίευση Παραγωγικότητα πωλήσεων 6
Ενδοδίκτυο (Intranet) Εσωτερικό εταιρικό δίκτυο. Χρήση εξειδικευμένων εφαρμογών που προάγουν τη συνεργασία, την επικοινωνία και την αποτελεσματικότητα μιας επιχείρησης. Συνήθεις εφαρμογές: Επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας (discussion groups). Ηλεκτρονική δημοσίευση (publications). Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Μητρώο εργαζόμενων (user directory). Μητρώο έργων (project directory). Πίνακες ανακοινώσεων. Πλεονεκτήματα: Αποδοτική συνεργασία εργαζόμενων, ιδιαίτερα για επιχειρήσεις με χωροταξική διασπορά οικημάτων Βελτίωση του τελικού προϊόντος της επιχείρησης. Μειονεκτήματα: Επιπλέον κόστος εγκατάστασης εκπαίδευσης μπορεί να επηρεάσει την τιμή του τελικού προϊόντος. 7
Κυριότερα Είδη Ηλεκτρονικού Εμπορίου Επιχείρηση προς Καταναλωτή (Business-to-Consumer B2C): Περιλαμβάνει τις πωλήσεις από επιχείρηση, που διατηρεί ηλεκτρονικό κατάστημα, προς καταναλωτές (Λιανικό Ηλεκτρονικό Εμπόριο). Επιχείρηση προς Επιχείρηση (Business-to-Business B2B): Περιλαμβάνει την συνδιαλλαγή μεταξύ επιχειρήσεων (Χονδρικό Ηλεκτρονικό Εμπόριο), χωρίς να περιοριζόμαστε στα στενά όρια των συναλλαγών. Σ αυτή την κατηγορία εντάσσονται και λειτουργίες όπως διαχείριση προμηθειών, έλεγχος αποθήκης, όροι πληρωμής. Δημόσιοι Φορείς προς το Κοινό (Government-to-Citizens G2C): Δοσοληψίες πολιτών με κυβερνητικούς φορείς (e-government). TAXIS: ηλεκτρονική συμπλήρωση και υποβολή φορολογικών δηλώσεων, ΦΠΑ κλπ. ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών): υποβολή ερώτησης στην αντίστοιχη φόρμα. 8
Άλλα Είδη Ηλεκτρονικού Εμπορίου Consumer-to-Consumer ή C2C: Ιδιώτες που αγοράζουν / πωλούν προϊόντα μεταξύ τους, με χρήση ενός ιστότοπου δημοπρασιών (auction site). Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελεί η δυναμική τιμολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών (οι τιμές διαμορφώνονται βάσει της προσφοράς και της ζήτησης). Consumer-to-Business ή C2B: Reverse Auction: επιτρέπει στον αγοραστή να ορίσει τη δική του τιμή για ένα προϊόν/υπηρεσία και να ζητήσει προσφορές από ένα σύνολο πολιτών. Η τιμή (demand bid - απαιτούμενη προσφορά) συνήθως είναι δεσμευτική για τον υποψήφιο αγοραστή. Business-to-Government ή B2G: Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (e-government): διεκπεραίωση φορολογικών υποχρεώσεων εταιρειών, διαγωνισμοί για δημόσια έργα, ηλεκτρονική συμπλήρωση και υποβολή εγγράφων ή αιτήσεων, ηλεκτρονική παροχή πληροφοριών για εμπορικά θέματα. 9
Διαφορετικοί Τύποι Ηλεκτρονικού Εμπορίου Πολίτης Κυβέρνηση Επιχείρηση Πολίτης Πολίτης Προς Πολίτη(C2C) Π.χ. διαφημίσεις, σελίδες στο διαδίκτυο Πολίτης προς Κυβέρνηση (C2G) Π.χ. υποβολή φορολογικής δήλωσης Πολίτης προς Επιχείρηση (C2B) Π.χ. αναζήτηση θέσεων εργασίας Κυβέρνηση Κυβέρνηση προς Πολίτη (G2C) Π.χ. χορήγηση επιδομάτων Κυβέρνηση προς Κυβέρνηση (G2G) Π.χ. συναλλαγές μεταξύ δημοσίων υπηρεσιών Κυβέρνηση προς Επιχείρηση (G2B) Π.χ. δημόσιες προμήθειες Επιχείρηση Επιχείρηση προς Πολίτη (B2C) Π.χ. αγορά μέσω διαδικτύου Επιχείρηση προς Κυβέρνηση (B2G) Π.χ. υποβολή δήλωσης ΦΠΑ από την επιχείρηση Επιχείρηση προς Επιχείρηση (Β2Β) Π.χ. προμήθειες μέσω EDI 10
B2C Ηλεκτρονικό Κατάστημα (δικτυακός τόπος) Ιστοσελίδες: προϊόντα - υπηρεσίες (καλάθι αγορών) Πληρωμές (πιστωτικές κάρτες - SET) Ηλεκτρονική Παραλαβή - μέσω ταχυδρομείου 11
B2B Επικοινωνία μεταξύ επιχειρήσεων: EDI XML (σύγχρονο) Δικτυακή Αγορά Επιχειρήσεις συγκεντρώνονται για συναλλαγές ή εμπορικές πράξεις 12
Δημόσιοι Φορείς προς Κοινό Ενημέρωση των επιχειρήσεων για διαγωνισμούς, προκηρύξεις, δημοπρασίες, προμήθειες του δημόσιου τομέα. Επιπλέον παροχή της δυνατότητας στις επιχειρήσεις για διεκπεραίωση των συναλλαγών τους με το κράτος, με ηλεκτρονικό τρόπο Ενημέρωση των πολιτών για τις υπηρεσίες που παρέχει το κράτος και διεκπεραίωση των υποθέσεών τους με δημόσιες υπηρεσίες, με ηλεκτρονικό τρόπο 13
Πλεονεκτήματα και φραγμοί Ηλεκτρονικού Εμπορίου 14
Πλεονεκτήματα Η-Ε για τις επιχειρήσεις Βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων Βελτίωση στην οργάνωση και τις διαδικασίες της επιχείρησης Μάρκετινγκ (παγκόσμια παρουσία, άμεση αλληλεπίδραση επιχείρησης - πελάτη, διαρκής ενημέρωση για τα προϊόντα / υπηρεσίες της επιχείρησης) Πρόσβαση σε νέες αγορές Περιορισμός του άμεσου κόστους Ταχύτερη παράδοση προϊόντων Καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών Βελτίωση της δημόσιας εικόνας της επιχείρησης 15
Πλεονεκτήματα Η-Ε για τις επιχειρήσεις Μετασχηματισμός των επιχειρήσεων Εκμάθηση της νέας τεχνολογίας Νέες σχέσεις με τους πελάτες Αλλαγή προτύπων Νέες δυνατότητες προϊόντων Νέα λειτουργικά μοντέλα Εναλλακτικά κανάλια πώλησης, προβολής και προώθησης προϊόντων / υπηρεσιών 16
Πλεονεκτήματα Η-Ε για τους καταναλωτές Δυνατότητα αγορών 24h / 7d Μειωμένες τιμές προϊόντων / υπηρεσιών Ταχύτητα στις συναλλαγές Πρόσβαση σε νέες αγορές Αυξημένος ανταγωνισμός (μεγαλύτερη ποικιλία) Αυξημένη αγοραστική παραγωγικότητα Καλύτερη διαχείριση των πληροφοριών (αναζήτηση, σύγκριση) Υποστήριξη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την αγορά Συμμετοχή σε ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, κοινότητες 17
Περιορισμοί ηλεκτρονικού εμπορίου Έλλειψη ασφάλειας και αξιοπιστίας στο δίκτυο Έλλειψη εμπιστοσύνης (trust) π.χ. αποδοχή νέων μεθόδων πληρωμής και «αντίσταση» καταναλωτών Διασφάλιση απορρήτου Παραβίαση ιδιωτικότητας Κόστος για επιχειρήσεις και καταναλωτές Μικροί αριθμοί αγοραστών και πωλητών Νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο Προστασία καταναλωτή, πνευματική ιδιοκτησία, κανονισμός ασφαλείας, περιεχομένου κλπ. Γλωσσολογικά και πολιτιστικά ζητήματα 18
Περιορισμοί ηλεκτρονικού εμπορίου Δυσκολία αναδιάρθρωσης επιχειρηματικών διαδικασιών. Δυσκολία χρήσης πολύπλοκων ηλεκτρονικών συστημάτων πληροφορικής. Έλλειψη ασφάλειας στο διαδίκτυο. Δυσκολία εκτίμησης των πλεονεκτημάτων έναντι του κόστους των νέων εφαρμογών. 19
Ξεπερνιούνται; Οι επιχειρήσεις αρχίζουν να καταλαβαίνουν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του Ηλεκτρονικού Εμπορίου. Εγγυημένη ασφάλεια και λύση πολύπλοκων τεχνικών προβλημάτων. Ο όγκος διαθέσιμης πληροφορίας προς εκμετάλλευση θα συνεχίζει να αυξάνεται. 20