Τριμηνιαίο ενημερωτικό Η.R. Newsletter 18 ο ΤΕΥΧΟΣ
Πληροφορίες: Ευαγγελία Ίσαρη Evangelia.Isari@adecco.com 210 6930490 Αγαπητοί συνεργάτες, Διανύουμε ήδη το τελευταίο τρίμηνο του 2009, μία περίοδο ιδιαίτερα σημαντική για κάθε εταιρία. Οι προηγούμενοι μήνες του έτους υπήρξαν απαιτητικοί για ολόκληρη την επιχειρηματική αγορά. Έχοντας συλλέξει πολύτιμες εμπειρίες και έχοντας πάντα ως στόχο μας την άμεση και ποιοτική ικανοποίηση των αναγκών των εταιριών πελατών μας, φιλοδοξούμε μαζί να συνεχίσουμε την πορεία μας σε μια σταθερή και προοδευτική ανάπτυξη. Στο Newsletter αυτό σας παρουσιάζουμε συμπεράσματα που δημοσίευσε το Adecco Institute, σχετικά με την αναγκαιότητα της δια βίου εκπαίδευσης, αναλύουμε τη σημασία της ομαδικής εργασίας και σας παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε η Adecco Ελλάδος σχετικά με την πορεία της Προσωρινής Απασχόλησης το πρώτο εξάμηνο του 2009. Με εκτίμηση, Χρήστος Μισαηλίδης Διευθύνων Σύμβουλος Η ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων δεν μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων Η δια βίου εκπαίδευση αποτελεί τρόπο αντιμετώπισης των συνεπειών των ραγδαίων δημογραφικών αλλαγών. Το Adecco Institute, διεθνές ινστιτούτο μελετών που διερευνά τις εξελίξεις στον εργασιακό χώρο, μετά από συνδυασμό αποτελεσμάτων ερευνών γνωστικού και κοινωνικού αντικειμένου δημοσίευσε συμπεράσματα αναφορικά με την ανάγκη σωστής προετοιμασίας και συνεχούς ανάπτυξης γνώσεων και δεξιοτήτων των εργαζομένων μέσω της δια βίου εκπαίδευσης, για την αντιμετώπιση των συνεπειών που επιφέρει η γήρανση του πληθυσμού στην αγορά εργασίας. Στο εγγύς μέλλον οι εταιρίες θα αντιμετωπίσουν την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, λόγω της μείωσης του ενεργού πληθυσμού, η οποία υπολογίζεται να φτάσει στο 9% μέχρι το 2030, και της αύξησης του πληθυσμού που ανήκει στην ηλικιακή ομάδα των 55 έως 64 ετών κατά 1,3% ανά έτος. Για να μπορέσει να αντεπεξέλθει η αγορά στη δημογραφική αλλαγή είναι απαραίτητο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι να παραμείνουν ενεργοί, διατηρώντας και αναπτύσσοντας συνεχώς τις ικανότητες και δεξιότητές τους μέσω της δια βίου εκπαίδευσης. Η πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε το Adecco Institute παρουσιάζει τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν και τους τρόπους επιτυχημένης υλοποίησης των απαραίτητων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Παρόλο που έχει πλέον αποδειχθεί η σημασία της διατήρησης των ικανών στελεχών σε μια εταιρία, καθώς και τα πλεονεκτήματά της σε σχέση με την πρόσληψη νέου προσωπικού χωρίς εμπειρία σε εξειδικευμένους τομείς, η δια βίου εκπαίδευση δεν έχει υιοθετηθεί αποτελεσματικά εντός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εργαζόμενοι άνω των 55 ετών σπάνια συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα, παρόλο που δείχνουν ενδιαφέρον για διεύρυνση των ικανοτήτων τους. Το Adecco Institute σε συνεργασία με το Jacobs University εντόπισαν έναν αριθμό εμποδίων που πρέπει να ξεπεραστούν για να κλείσει το κενό δεξιοτήτων λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Από την πλευρά των εργαζομένων το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η εσφαλμένη εντύπωση πως μια επένδυση σε ανάπτυξη γνώσεων δεν θα έχει χρησιμότητα λόγω της επερχόμενης συνταξιοδότησής τους. Σημαντικό επίσης πρόβλημα αποτελεί το μεγάλο διάστημα κατά το οποίο δεν έχουν λάβει κάποια επίσημη εκπαίδευση, με αποτέλεσμα η διαδικασία να φαίνεται πλέον δύσκολη και κουραστική.
Αιτίες για συμμετοχή σε συνεχή επαγγελματική εκπαίδευση ανά ηλικιακό γκρουπ Ποσοστό 0 5 10 15 20 25 30 35 Για βελτίωση της απόδοσης και/ή βελτίωση προοπτικών καριέρας Για απόκτηση πτυχίου/πιστοποίησης Για ανάπτυξη γνώσεων/δεξιοτήτων σε αντικείμενο ενδιαφέροντος Για απόκτηση γνώσεων /δεξιοτήτων χρήσιμων στην καθημερινότητα Για αύξηση πιθανοτήτων εύρεσης εργασίας ή μετακίνησης Υποχρεωτική συμμετοχή Για να αποφευχθεί απομάκρυνση από τη θέση εργασίας 25-34 ετών 35-54 ετών 55-64 ετών Από την πλευρά των εργοδοτών πρόβλημα αποτελούν η έλλειψη πόρων αλλά και τα στερεότυπα που επικρατούν σχετικά με το πέρας των χρόνων και τις συνέπειές τους στην ικανότητα αφομοίωσης της γνώσης. Το πρώτο πρόβλημα αφορά κυρίως μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις μόνο το 37% αυτών προσφέρουν δυνατότητες εκπαίδευσης στο προσωπικό, σε αντιδιαστολή με τις μεγάλες επιχειρήσεις που το ποσοστό φτάνει το 95%. Τα στερεότυπα που συνοδεύουν την ηλικία αντίθετα, δημιουργούν πρόβλημα σε επιχειρήσεις κάθε μεγέθους. Η γενικότερη αντίληψη που κυριαρχεί είναι πως οι νέοι εργαζόμενοι αφομοιώνουν καλύτερα τα εκπαιδευτικά προγράμματα, είναι πιο ευέλικτοι και δημιουργικοί, ενώ οι μεγαλύτερης ηλικίας χαρακτηρίζονται κυρίως για τους ηθικές τους αρχές και την ποιότητα στην εργασία τους, καθώς και για την αφοσίωσή τους στην εταιρία όπου απασχολούνται. Παρόλα αυτά έρευνα σχετικά με τις γνωστικές ικανότητες αποδεικνύει πως η παραπάνω αντίληψη αποτελεί στερεότυπο που στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Ακόμα και αν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι φαίνεται να είναι λιγότερο δεκτικοί στην εκμάθηση νέων πρακτικών, αυτό οφείλεται στην έλλειψη εξάσκησης και όχι στην ηλικία τους.
Στερεότυπα σε εταιρίες Ποσοστό 0 5 10 15 20 25 30 35 Ικανότητα εκμάθησης Ετοιμότητα εκμάθησης Ευελιξία Δημιουργικότητα Αφοσίωση Ποιότητα στην εργασία Ηθική στην εργασία Νέοι Εργαζόμενοι Μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι Πράγματι, σε κάποιους τομείς οι νεότεροι άνθρωποι πλεονεκτούν. Αντιλαμβάνονται γρηγορότερα τις νέες πληροφορίες, αντιδρούν αμεσότερα σε αυτές και λειτουργούν καλύτερα υπό πίεση. Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτεροι έχουν το πλεονέκτημα της μεγάλης εμπειρίας τους, του σφαιρικού τρόπου σκέψης και της οξυδέρκειας, στοιχεία τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν πολύ αποτελεσματικά κατά την εκπαίδευσή τους. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μείωση ικανότητας εκμάθησης λόγω της ηλικίας, αλλά για διαφοροποίηση των δεξιοτήτων που διαθέτει ο άνθρωπος μεγαλώνοντας. Ο Wolfgang Clement, Πρόεδρος του Adecco Institute και πρώην Υπουργός Εργασίας και Οικονομικών της Γερμανίας, δήλωσε σχετικά: «Πρέπει να ξεπεράσουμε τις παρωχημένες αντιλήψεις σχετικά με τα ηλικιακά γκρουπ και να αρχίσουμε να αξιοποιούμε αποτελεσματικά τις ιδιαίτερες δεξιότητες τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερων εργαζομένων. Η δια βίου εκπαίδευση πρέπει να γίνει πραγματικότητα με την κυριολεκτική της έννοια, πρέπει να αποτελέσει μια διαδικασία συνεχούς εκμάθησης, καθ όλη τη διάρκεια της καριέρας ενός εργαζομένου, αλλά και ολόκληρης της ζωής του ανθρώπου». Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει οι εταιρίες να ενθαρρύνουν τους εργαζομένους τους και να τους υποστηρίζουν στην προσπάθειά τους για μάθηση. Παρόλο που τα πεδία εκμάθησης πρέπει να πηγάζουν από τον ίδιο τον εργαζόμενο, οι προϊστάμενοι και οι εργοδότες είναι σημαντικό να βοηθούν τους εργαζομένους να αναγνωρίσουν τις ανάγκες τους σε εκπαίδευση και να τους τονώνουν διαρκώς το ενδιαφέρον γι αυτήν λειτουργώντας ως πρότυπα.
Φυσικά, κατά την επιλογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία του εκπαιδευόμενου, καθώς οι ανάγκες είναι διαφορετικές μεταξύ μεγαλύτερων και μικρότερων σε ηλικία εργαζομένων. Κατά κανόνα, οι μεγαλύτεροι προτιμούν λιγότερο επίσημο και τυπικό περιβάλλον εκπαίδευσης και, εάν έχει παρέλθει αρκετός χρόνος από την τελευταία εκπαιδευτική εμπειρία τους, χρειάζονται επίσης χρόνο για να αναπτύξουν και πάλι τις αφομοιωτικές τους δυνατότητες. Επειδή όμως οι γενιές μπορούν να διδάξουν πολλά η μία την άλλη, είναι επίσης πολύ αποτελεσματικό, να βρίσκονται σημεία επαφής τόσο στο χώρο εργασίας όσο και στα εκπαιδευτικά προγράμματα που παρακολουθούν και να δίνεται η δυνατότητα για δημιουργικό διάλογο. Για την προσπέλαση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (έλλειψη πόρων), το Adecco Institute προτείνει οι εταιρίες να συνεργάζονται με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς παροχής εκπαίδευσης, αξιοποιώντας επιδοτήσεις, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο επαρκή εκπαίδευση στους εργαζομένους τους, χωρίς να σπαταλούν τους πόρους της εταιρίας. Τέλος, προτείνεται να καθοριστεί συγκεκριμένο και σταθερό εκπαιδευτικό πλάνο, στο πλαίσιο της πολιτικής που ορίζει η κάθε εταιρία για τις εκπαιδευτικές ανάγκες της. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθούν φαινόμενα όπως η έλλειψη χρόνου για παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε περιόδους οικονομικής ευημερίας λόγω αυξημένων υποχρεώσεων των εργαζομένων, αλλά και η έλλειψη των αναγκαίων πόρων για διεξαγωγή εκπαιδεύσεων σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, φαινόμενα που παρατηρούνται σε εταιρίες χωρίς προγραμματισμό σε θέματα εκπαίδευσης. Με τον απαραίτητο σχεδιασμό και τη σωστή διαχείριση των προσφερόμενων επιλογών σε θέματα εκπαίδευσης καθώς και με την στενή συνεργασία των εμπλεκομένων μερών, νέων και μεγαλύτερων εργαζομένων, εργοδοτών και οργανισμών μπορεί να επιτευχθεί η επιθυμητή δια βίου εκπαίδευση, προσφέροντας στις εταιρίες σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Περισσότερες λεπτομέρειες για τα αποτελέσματα της έρευνας του Adecco Institute, είναι διαθέσιμες στο http://www.adeccoinstitute.com
Χτίζοντας την απόδοση της «ομάδας» Η ικανότητα των εργαζομένων να συνεργάζονται αποτελεσματικά για την επίτευξη κοινών εταιρικών στόχων είναι καθοριστικό στοιχείο επιτυχίας των επαγγελματιών στο χώρο τους αλλά και της εταιρίας που τους απασχολεί. Είναι αδύνατον να επιτευχθεί το βέλτιστο ποιοτικό αλλά και το ποσοτικό αποτέλεσμα ενός έργου όταν οι άνθρωποι που το έχουν αναλάβει δεν είναι ικανοί να εργαστούν αποτελεσματικά ως μέλη μιας ομάδας. Η συνεργασία μπορεί να είναι μια έννοια απλή αλλά πολλές φορές αποδεικνύεται δύσκολη στην εφαρμογή της. Ένα ικανό μέλος ομάδας πρέπει να προνοεί, να σχεδιάζει και να μπορεί να αφοσιώνεται στην επίτευξη του κοινού στόχου. Ταυτόχρονα πρέπει να μπορεί να εμπιστεύεται τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας του, ώστε να γίνεται αποτελεσματικά ο καταμερισμός και η ανάθεση αρμοδιοτήτων με στόχο την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος όσο το δυνατόν αμεσότερα. Η επιλογή των ανθρώπων που θα συνεργαστούν είναι ο πρώτος παράγοντας επιτυχίας της ομάδας. Τα μέλη της πρέπει σίγουρα να διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες για τη διεκπεραίωση του εκάστοτε ανατεθειμένου έργου, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να χαρακτηρίζονται και από συγκεκριμένα κάθε φορά προσωπικά χαρακτηριστικά. Για την απρόσκοπτη λειτουργία μιας εταιρίας, η οποία και αυτή ως οργανισμός είναι μια ευρύτερη ομάδα αποτελούμενη από υποομάδες, είναι πολύ σημαντικό οι εργαζόμενοί της να ταιριάζουν σε γενικές γραμμές ως προς την κουλτούρα τους, ώστε να μπορούν να επικοινωνούν και να κατανοούν τις ανάγκες της ομάδας τους. Η τήρηση κανόνων συμπεριφοράς μέσα στην ομάδα είναι επίσης απαραίτητο συστατικό της επιτυχίας της. Οι κανόνες αυτοί είναι καθοριστικοί για την εστίαση στους στόχους, την αφοσίωση και την εμπιστοσύνη στην δύναμη της ομάδας. Οι συνηθέστεροι και κύριοι κανόνες αφορούν στο βαθμό συμμετοχής στις ομαδικές εργασίες, την εχεμύθεια, τη διακριτικότητα και τον προσανατολισμό στην επίτευξη του στόχου. Η καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος συνεπάγεται την ύπαρξη ικανού να εμπνεύσει την ομάδα κινήτρου. Το κίνητρο θέτει τα μέλη της σε εγρήγορση, ακυρώνοντας τον μεγάλο εχθρό της επιτυχίας, την «αδράνεια». Τέλος, μια ομάδα λειτουργεί αποδοτικότερα όταν τα μέλη της γνωρίζονται και έχουν αναπτύξει μεταξύ του προσωπικούς δεσμούς εκτίμησης και συμπάθειας. Για να γίνει αυτό τα μέλη της ομάδας πρέπει να αφιερώνουν χρόνο σ αυτήν, όχι μόνο για εργασία αλλά και για χαλάρωση και ψυχαγωγία, ιδιαίτερα ωφέλιμες δραστηριότητες για ανάπτυξη ισχυρών δεσμών. Η συνεργασία, η επικοινωνία και η ομαδική εργασία είναι οι παράγοντες εκείνοι που καθορίζουν την τελική επίτευξη ή όχι των στόχων, ποιοτικών αλλά και ποσοτικών.
Έρευνα της Adecco: Η προσωρινή απασχόληση σε συνεχή ανάπτυξη Σε δύσκολες περιόδους για την αγορά εργασίας η ευελιξία της Προσωρινής Απασχόλησης αποδεικνύεται χρήσιμο εργαλείο για εταιρίες και εργαζομένους Η Adecco διεξήγαγε έρευνα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009, αναφορικά με την προσωρινή απασχόληση στην Ελλάδα. Όπως αποδεικνύεται από την έρευνα, παρόλο που η αγορά εργασίας το πρώτο εξάμηνο του 2009 αντιμετώπισε σοβαρά πλήγματα, η προσωρινή απασχόληση διατήρησε τους ρυθμούς ανάπτυξής της, αποτελώντας μέσο επίτευξης της βιωσιμότητας των εταιριών, ανάπτυξης των προσόντων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των εργαζομένων, μέσο εμπλουτισμού της εργασιακής εμπειρίας τους, καθώς και κίνητρο για τους εργαζομένους που αναζητούν ευελιξία στην επαγγελματική τους ζωή να παραμείνουν ενεργοί στην αγορά εργασίας. Το αυξημένο σε σχέση με τα περσινά επίπεδα (10% το α εξάμηνο του 2008) ποσοστό των ατόμων που ήταν ενεργοί πριν την σύναψη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, αποδεικνύει την ολοένα και αυξανόμενη συνειδητοποίηση των πλεονεκτημάτων της Προσωρινής Απασχόλησης από την πλευρά των εργαζομένων, οι οποίοι αντιλαμβάνονται πως η ευελιξία που τους προσφέρει η συγκεκριμένη επαγγελματική επιλογή είναι χρήσιμη και πολλές φορές πολύτιμη. Το συμπέρασμα αυτό ενδυναμώνεται και από το γεγονός πως από το σύνολο των συμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους από την Adecco, το 57% (ποσοστό επίσης ιδιαίτερα υψηλό) αφορά ανανέωση σύμβασης. Αποτελέσματα: Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν οι υποψήφιοι που κατέλαβαν θέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μέσω της Adecco, κατά το 1 ο εξάμηνο του 2009. Το σύνολο του δείγματος, παραμένοντας σε ίδια επίπεδα με εκείνα του αντίστοιχου εξαμήνου του 2008 είναι 2.090 άνδρες και γυναίκες, ηλικίας 18 ετών και άνω. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων στην έρευνα, το 42% είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το 54% είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ), ενώ το 4% είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων (60%), τη στιγμή που απευθύνθηκαν στην Adecco εργάζονταν ήδη και είτε επιθυμούσαν να αλλάξουν εργασία είτε να ανανεώσουν τη σύμβασή τους για ορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ το υπόλοιπο 40% ήταν άνεργοι.
Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν για ακόμη μία φορά ότι η προσωρινή απασχόληση σημειώνει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Βοηθάει τους νέους ανθρώπους να αποκτήσουν περισσότερες εμπειρίες και προϋπηρεσία στον εργασιακό χώρο, που θα τους φανεί χρήσιμη στην μετέπειτα επαγγελματική τους πορεία (αξίζει να σημειωθεί ότι το 46% των ατόμων, που εργάστηκαν σε θέσεις προσωρινής απασχόλησης μέσω της Adecco κατά το πρώτο εξάμηνο του 2009, είναι μεταξύ 26 και 35 ετών), αποτελεί διέξοδο για πολλούς εργαζομένους, οι οποίοι λόγω του απαιτητικού προγράμματος στην καθημερινότητά τους δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε μη ευέλικτα προγράμματα εργασίας, ενώ δίνει ταυτόχρονα λύση στο πρόβλημα της έλλειψης δεξιοτήτων, αποδίδοντας το κατάλληλο κίνητρο σε ταλαντούχους εργαζομένους να παραμείνουν ενεργοί και παραγωγικοί ακόμα και όταν για προσωπικούς λόγους δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυστηρά καθορισμένους χρόνους εργασίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν τη σημαντική παρουσία των γυναικών στις θέσεις προσωρινής απασχόλησης με ποσοστό 52%, οι οποίες πρώτες αξιοποιούν την ευελιξία που τους προσφέρει, ώστε ακόμα και όταν οι οικογενειακές υποχρεώσεις αυξάνονται, να μην εγκαταλείπουν την αγορά εργασίας, αλλά να επιλέγουν και να καθορίζουν την περίοδο απασχόλησής τους με βάση τις δικές τους ανάγκες (work-life balance). Η έρευνα ανέδειξε και τις θέσεις προσωρινής απασχόλησης με τη μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά. Με ποσοστό 14%, οι ειδικότητες της Γραμματέως, του Υπαλλήλου Οικονομικού Τμήματος Λογιστηρίου και του/της Εργάτη/τριας καταλαμβάνουν τις τρεις πρώτες θέσεις, ενώ ακολουθούν με ποσοστό 13% η ειδικότητα του/της Πωλητή/τριας και με 12% του Υπαλλήλου Διοικητικών Υπηρεσιών. Μικρότερα ποσοστά συγκέντρωσαν οι ειδικότητες Χειριστής Τηλεφωνικού Κέντρου (7%) και Υπάλληλος Μάρκετινγκ (5%). Οι κλάδοι που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούν την υπηρεσία της προσωρινής απασχόλησης ως εργαλείο ευελιξίας στην κάλυψη των αναγκών τους, όπως αυτοί προέκυψαν από την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων προσλήψεων και τοποθετήσεων στελεχών, είναι ο κλάδος των Τηλεπικοινωνιών με ποσοστό 32%, ο Φαρμακευτικός κλάδος με 18%, ενώ ακολουθούν το Λιανεμπόριο και η Βιομηχανία με ποσοστό 11%.