Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΗΣ UNESCO ΣΤΗΝ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ 5, 6, 7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΙΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ Κυρίες και Κύριοι Έχω την μεγάλη χαρά και τιμή σήμερα, να σας καλωσορίζω, όσους ήρθατε από το εξωτερικό, στην φιλόξενη Ελλάδα και όλους στην Σαντορίνη, εκ μέρους του αμπελοοινικού κλάδου ως πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου, για τις εργασίες ενός πολύ σημαντικού συμποσίου. Πριν από όλα όμως θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές και εκ βαθέων ευχαριστίες μας στην Κα Joselyn Perard η οποία πρώτη ενστερνίστηκε την ιδέα αυτού του συμποσίου και με την εμπειρία και την αποφασιστικότητά της οδήγησε στην υλοποίησή του σήμερα και στους συνεργάτες της στην έδρα Chaire UNESCO «Culture et Traditions du Vin» de l Université de Bourgogne. Επίσης ευχαριστούμε την Κα Μαρία Νικολαντωνάκη, καθηγήτρια Οινολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας και την Κα Κατερίνα Μπινιάρη, καθηγήτρια Αμπελουργίας του Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών και όλα τα μέλη της οργανωτικής και της επιστημονικής επιτροπής. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται προς τον Δήμαρχο Θήρας, τον αγαπητό Κο Νικόλαο Ζώρζο διότι αμέσως αγκάλιασε την ιδέα και βοήθησε ουσιαστικά στην υλοποίησή της καθώς και την Κα Ιωάννα Βαμβακούρη, οινολόγο οινοποιό και δημοτική σύμβουλο για τον ενθουσιασμό με τον οποίο περιέλαβε την αποτελεσματική δουλειά της για την υλοποίηση του συνεδρίου. Τους υπόλοιπους φορείς ΣΕΟ και ΚΕΟΣΟΕ που υποστήριξαν την διοργάνωση, τους συνεργάτες μου στην ΕΔΟΑΟ, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για την οικονομική στήριξη και όλους τους χορηγούς. Τον Ηλιότοπο για τον επαγγελματισμό και την εμπειρία τους που αποτέλεσαν τους κρίσιμους 1
παράγοντες της επιτυχημένης όπως εκτιμούμε τουλάχιστον στο ξεκίνημα διοργάνωσης. Το συμπόσιο διοργανώνεται σε μια περίοδο κρίσιμη για το Ελληνικό κρασί και πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει στην ανάπτυξη προβληματισμού και την διαμόρφωση θέσεων σε τομείς που έχουν μεγάλο αντίκτυπο, βοηθώντας την προσπάθεια των Ελλήνων αμπελουργών και οινοποιών για έξοδο από την κρίση και ανάπτυξη. Πράγματι ο τομέας μας, παρόλη την βαθειά και παρατεταμένη οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, φαίνεται να ανθίσταται και να αντιδρά θετικά, βελτιώνοντας μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις τις επιδόσεις του. Αυτό οφείλεται σε δύο κύριους παράγοντες οι οποίοι είναι : 1. τα ιδιαίτερα αμπελοτόπια, οι γηγενείς ποικιλίες, τα σύγχρονα οινοποιεία και οι οινολόγοι μας, όλα αυτά που οδηγούν σε μια ποιοτική οινοπαραγωγή με ιδιαιτερότητες που μας διαφοροποιούν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και 2. το στρατηγικό σχέδιο που υλοποιήσαμε πριν μια πενταετία και ακολουθούμε για την ανάπτυξή μας στις αγορές. Συμπληρωματικό πλεονέκτημα στην συγκεκριμένη περίοδο αποτελεί το αυξημένο τουριστικό ρεύμα και οι μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του οινοτουρισμού, σε συνδυασμό με την μεγάλη ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας γύρω από το αμπέλι και το κρασί, θέματα που πραγματεύεται το συμπόσιο που ξεκινά. Η Ελλάδα, κοιτίδα της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποιίας έχει τεράστιο πλούτο μνημείων και παραδόσεων, η αξιοποίηση των οποίων είναι ζητούμενο για την ανάπτυξη των αμπελοοινικών περιοχών και την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων και της διαφορετικότητας του ελληνικού κρασιού. Η διοργάνωση του συνεδρίου στην Σαντορίνη είναι συμβολική αλλά και ουσιαστική, διότι συμπίπτει με την ιστορικότητα του αμπελώνα της που διατηρεί καλλιεργητικές πρακτικές που έρχονται από την αρχαιότητα και συνδυάζεται με την μεγάλη σύγχρονη ανάπτυξη του τουρισμού και του οινοτουρισμού. Βρισκόμαστε Κυρίες και Κύριοι σε μια ευλογημένη από την φύση περιοχή του ευρύτερου αιγαιοπελαγίτικου χώρου, σε ένα από τα πολυάριθμα κέντρα πολιτικής και πολιτισμικής ζωής του ελλαδικού χώρου όπου διαμορφώθηκε ο 2
ελληνικός πολιτισμός που επηρέασε όλες τις εκφάνσεις και τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος. Ένας πολιτισμός που επηρεάστηκε βαθειά από τον Διόνυσο, τον θεό της Αμπέλου και του Οίνου από τον οποίο άντλησαν έμπνευση οι φιλόσοφοι, οι ποιητές, οι γλύπτες και οι ζωγράφοι της αρχαιότητας. Η θέση όμως του οινικού πολιτισμού στην κοινωνία και οι αξίες που μας μεταφέρονται από την ιστορική αρχαιότητα είναι ανεκτίμητες και αξίζουν προσοχής και μελέτης. Όμως θα πρέπει να τονίσω εδώ την σπουδαιότητα των μελετών που την τελευταία δεκαπενταετία έγιναν στον τομέα αυτό από την κυρία Κουράκου και την ομάδα Οίνον Ιστορώ που διοργάνωσε 10 Διεπιστημονικά συμπόσια σε διάφορες αμπελοοινικές περιοχές της χώρας μας. Σύμπτωση με πιθανό συμβολισμό, το πρώτο το έγινε το 1990 στην Θόλο του οινοποιείου Μπουτάρη στην Σαντορίνη. Από τα πρακτικά των συνεδρίων αλλά και από τα βιβλία της Κας Κουράκου, τα οποία αποτελούν ανεκτίμητες πηγές για την μελέτη και αξιοποίηση των ιστορικών ευρημάτων και δεδομένων του αμελοοινικού τομέα αντλούμε. Θα μου επιτρέψετε την αναφορά σε κάποια παραδείγματα που αντλώ από αυτά τα έργα. Στην αυγή του ευρωπαικού πολιτισμού, όπως λέει η σεβαστή κυρία Κουράκου, οι ονομαστοί οίνοι των προιστορικών χρόνων, βρίσκουμε να έχουν σημαίνουσα θέση στα ομηρικά έπη. Ο Όμηρος τραγούδησε με τόση θέρμη τα εγκώμια του οίνου, ώστε ο Οράτιος τον ονόμασε Vinosus Homerus. Αν στον Όμηρο εκτός των άλλων συναντούμε τον συμποτικό νόμο που μεταφέρθηκε μέχρι τις μέρες μας ως προσευχή, στην κλασσική Ελλάδα πρέπει να σταθούμε στα συμπόσια της Αθήνας, οργανωμένο και χαρακτηριστικό θεσμό, όπου η βάση της συνεύρεσης ήταν η συντροφιά ίσων εταίρων. Το συμπόσιο, που όπως το λέει και η ίδια η λέξη «συμ πότος» σημαίνει πίνουμε μαζί, εξελίχθηκε σε πραγματική απόλαυση του κρασιού και συντροφική διασκέδαση. Οι συμποσιαστές δεν ήταν απλοί θεατές μιας στημένης παράστασης, δεν μετείχαν ως απλοί ακροατές κάποιου που μονοπωλούσε τη βραδιά ρητορεύοντας, δεν απολάμβαναν μουσική και ποίηση ακούγοντας έναν ραψωδό να απαγγέλει ύμνους. Είχαν την υποχρέωση να συμβάλλουν με λόγο και μουσική στη δημιουργία πνεύματος συναδελφικότητας, ευφορίας και επιθυμίας. Όλα αυτά ήταν συνέπεια μιας παιδείας που ο Αθηναίος αποκτούσε από τα παιδικά του χρόνια. Πιστεύω ότι οι μεγάλες αξίες του Ελληνικού πολιτισμού που μας έρχονται από την αρχαιότητα παραμένουν σημαντικές σήμερα για τους νέους και την διαμόρφωση ενός νέου μοντέλου χρήσης του οίνου. Ας φιλοσοφήσουμε λοιπόν στην διάρκεια του συμποσίου όπως θα έλεγαν οι αρχαίοι που σημαίνει 3
να θέσουμε ερωτήματα, να καλλιεργήσουμε την συζήτηση, το κρασί αποτέλεσε από την αρχαιότητα ένα από τα μεγαλύτερα δημιουργήματα ριζωμένο βαθιά στον τρόπο ζωής των Ελλήνων. Στόχος της ΕΔΟΑΟ στον τομέα του πολιτισμού παραμένει η υποστήριξη ερευνητικών εργασιών και η διοργάνωση και άλλων συμποσίων Οίνον Ιστορώ ώστε να καλυφθούν οι περισσότερες αμπελοοινικές περιοχές, η υποστήριξη έκδοσης σχετικών βιβλίων και η οργάνωση εκθέσεων, καθώς και η σύνδεση όλων αυτών με την αξιοποίησή τους από την οινοποιία στην προώθηση των οίνων και τον οινοτουρισμό. Το 2014, μετά από προσπάθειες πολλών χρόνων νομοθετήθηκε η έννοια του Οινοτουρισμού και τα πεδία εφαρμογής του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την μεγάλη αύξηση των επισκέψιμων οινοποιείων στη χώρα μας καθώς και την αύξηση του τουριστικού ρεύματος, δημιουργούν μια νέα κατάσταση την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε οργανωμένα και συλλογικά σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο. Ο Οινοτουρισμός θα αποτελέσει στα επόμενα χρόνια μια δυναμική δραστηριότητα του τομέα μας, η οποία θα προσφέρει οικονομικό αποτέλεσμα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην προώθηση των προϊόντων μας. Πρέπει επομένως να επαναδιατυπώσουμε το όραμα και την προοπτική περιγράφοντας συγχρόνως τα βήματα που πρέπει να γίνουν για την επίτευξή του. Όραμα : «Ανάπτυξη του Οινοτουρισμού με αποτέλεσμα την βελτίωση των πωλήσεων των οινοποιείων, την προβολή του εθνικού οινικού προιόντος σύμφωνα με την εθνική στρατηγική, την βελτίωση της ελκυστικότητας των προορισμών με εκπαίδευση, πληροφόρηση, συνεργασίες, επενδύσεις, δικτύωση» Γενικές κατευθύνσεις για την οργάνωση και ανάπτυξη του οινοτουριστικού προιόντος : 1. Ενημέρωση και εκπαίδευση των οινοποιείων 2. Ανάπτυξη των περιφερειακών δρόμων του κρασιού και δικτύωση συνεργασία σε Εθνικό επίπεδο. Δημιουργία και υποστήριξη εκδηλώσεων και ενεργειών σε Εθνικό επίπεδο. 3. Προβολή του Εθνικού Οινοτουριστικού προιόντος στην Ελλάδα και το εξωτερικό 4. Συνέργειες με τον κλάδο του τουρισμού και άλλους εμπλεκόμενους φορείς 4
Ευχαριστώ όλους για την συμμετοχή σας και εύχομαι επιτυχία στο διήμερο συμπόσιό μας. 5