ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 27.6.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 308/2012 του F. M., ιταλικής ιθαγένειας, σχετικά με την πολιτική για τα δάση που εφαρμόζει η κυβέρνηση του Περού στην περιοχή του Αμαζονίου 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων διαμένει στο Περού και είναι παραχωρησιούχος δασικής έκτασης στην περιοχή Loreto του Αμαζονίου, στο Περού. Στο πλαίσιο αυτό, ο αναφέρων καταγγέλλει την παράνομη αποψίλωση των δασών οποία διευκολύνουν, όπως υποστηρίζει, οι τοπικές αρχές. Η πολιτική αυτή ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα και τις ειδικές πολιτικές προώθησης της προστασίας του περιβάλλοντος που προάγει η Ευρωπαϊκή Ένωση. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 2 Ιουλίου 2012. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 202 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 27 Νοεμβρίου 2012 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει τις καταγγελίες και τα στοιχεία που προσκομίζει ο αναφέρων όσον αφορά την διαφθορά του δασοκομικού τομέα και την παράνομη υλοτομία στο Περού. Η ΕΕ δεν αποτελεί μείζονα εξαγωγική αγορά για τα δασοκομικά προϊόντα του Περού διότι οι κύριες αγορές της βρίσκονται στην Ασία και στην υπόλοιπη Αμερική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντούτοις ανησυχεί για τον κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο που έχει η παράνομη υλοτομία στο Περού αλλά και αλλού. Η πρωταρχική ευθύνη για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού ανήκει βεβαίως στην κυβέρνηση της χώρας, στης CM\1030769.doc PE500.683v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

οποίας την επικράτεια πραγματοποιείται η παράνομη υλοτομία, αλλά η ΕΕ δεν στερείται επιρροής, δεδομένου ότι αποτελεί αγορά ξυλείας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ διαθέτει και μπορεί να χρησιμοποιήσει ορισμένα μέσα που έχουν διαμορφωθεί μέσω του σχεδίου δράσης για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT). Μεταξύ αυτών, τα πιο ενδιαφέροντα για την ανά χείρας αναφορά είναι τα εξής: α) ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010 1 για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά, ο οποίος επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ στις 3 Μαρτίου 2013, β) η συμφωνία ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφενός, και της Κολομβίας και του Περού, αφετέρου, η οποία βρίσκεται στο στάδιο της διαδικασίας κύρωσης, και συγκεκριμένα το κεφάλαιό της περί βιώσιμης ανάπτυξης. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010 απαγορεύει την κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ ξυλείας και προϊόντων ξυλείας που αποτελούν προϊόν παράνομης υλοτομίας. Ο κανονισμός απαιτεί επίσης από τις επιχειρήσεις της ΕΕ που εμπορεύονται ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά της ΕΕ να λαμβάνουν κάθε δυνατή μέριμνα προκειμένου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εμφάνισης παράνομης ξυλείας στις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Αφού τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός 995/2010, αρμόδιες αρχές στα κράτη μέλη θα μπορούν να λαμβάνουν μέτρα εναντίον επιχειρήσεων στην ΕΕ όταν μπορεί να αποδειχθεί ότι συγκεκριμένο φορτίο ξυλείας ή προϊόντα ξυλείας έχουν υλοτομηθεί παράνομα ή όταν η επιχείρηση θέτει σε κυκλοφορία στην αγορά της ΕΕ ξυλεία χωρίς να έχει λάβει προηγουμένως την δέουσα μέριμνα για το νόμιμο της υλοτόμησης της. Πληροφορίες ανάλογες με αυτές που προσκόμισε ο αναφέρων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από επιχειρήσεις της ΕΕ όταν αυτές διερευνούν το ενδεχόμενο να έχει υλοτομηθεί παράνομα η ξυλεία που διαθέτουν στην αγορά. Το άρθρο 10.2 του κανονισμού προβλέπει επίσης την δυνατότητα διατύπωσης από τρίτα μέρη προς τις αρμόδιες αρχές της ΕΕ αιτιολογημένων αμφιβολιών, βάσει των οποίων οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να διεξάγουν ελέγχους των επιχειρήσεων της ΕΕ. Η συμφωνία ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κολομβίας - Περού οφείλει να ενισχύσει την δέσμευση των μερών υπέρ της αποτελεσματικής εφαρμογής καίριας σημασίας Πολυμερών Συμφωνιών για το Περιβάλλον, μεταξύ των οποίων συμφωνίες που αφορούν ειδικά τα ζητήματα που πραγματεύεται η αναφορά, όπως είναι η Σύμβαση των για τη Βιολογική Ποικιλότητα και η Σύμβαση για το διεθνές εμπόριο των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES). Οι εν λόγω δεσμεύσεις καλύπτουν την αποτελεσματική εφαρμογή των σχετικών περιβαλλοντικών συμφωνιών μέσω εθνικών νόμων και πρακτικών. Το κεφάλαιο περί εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης της Συμφωνίας προάγει επιπλέον την διατήρηση και την βιώσιμη αξιοποίηση της βιολογικής ποικιλομορφίας. Συγκεκριμένα δε στο κεφάλαιο περί εμπορίας δασικών προϊόντων, τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνωρίζουν ότι είναι σημαντικό να βελτιωθεί η επιβολή της δασικής νομοθεσίας και η διακυβέρνηση, καθώς και η προαγωγή της εμπορίας νόμιμων και βιώσιμων δασικών προϊόντων, μέσω συστημάτων επαλήθευσης και πιστοποίησης για παράδειγμα. Τέλος, προβλέπονται από την συμφωνία σαφή δεσμευτικά μέτρα για την δραστηριοποίηση της κοινωνίας των πολιτών στις προσπάθειες ελέγχου της εφαρμογής των διατάξεων περί εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης. 1 ΕΕ L 295, 12.11.2010. PE500.683v02-00 2/5 CM\1030769.doc

Συμπέρασμα Συνάγεται συνεπώς ότι τα νέα νομικά μέσα θα συμβάλουν στην διεύρυνση των δυνατοτήτων και των μέσων με τα οποία θα αντιμετωπίζονται θέματα παρόμοια με εκείνα της αναφοράς. Τούτο βέβαια δεν σημαίνει, όπως εξάλλου επισημαίνει και η αναφορά, ότι η πάταξη της παράνομης υλοτομίας είναι εύκολη υπόθεση. Στον δασικό τομέα, όπως και σε άλλους τομείς, η Επιτροπή συνεχίζει τις προσπάθειες για προαγωγή της διαφάνειας και του κράτους δικαίου και για σχετική στήριξη των ενδιαφερόμενων χωρών. 4. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ), που ελήφθη στις 27 Ιουνίου 2014. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει για μία ακόμη φορά ότι την απασχολεί ο κοινωνικός, περιβαλλοντικός και οικονομικός αντίκτυπος της παράνομης υλοτομίας σε όλο το κόσμο και άρα και στο Περού. Όπως περιγράφεται εξάλλου στο σχέδιο δράσης για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT), η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια πάταξης της παράνομης υλοτομίας σε ολόκληρο τον κόσμο κάνοντας χρήση διαφόρων μέσων. Ενδεικτικά αναφέρονται η εφαρμογή αυστηρής νομοθεσίας όσον αφορά την κυκλοφορία στην αγορά ξυλείας και προϊόντων ξυλείας προερχομένων από παράνομη υλοτόμηση (κανονισμός 995/2010), η στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν οι παραγωγοί χώρες για να πατάξουν την παράνομη υλοτόμηση, η ενίσχυση του πλαισίου διακυβέρνησης των δασών στους κόλπους της πολιτικής συνεργασίας για την ανάπτυξη της Επιτροπής, οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης, σε εθελουσία βάση, για τη FLEGT με τρίτες χώρες και η αποτελεσματική αξιοποίηση άλλων πολιτικών, όπως οι δημόσιες συμβάσεις, για την προαγωγή του εμπορίου ξυλείας προερχόμενης από νόμιμη και βιώσιμη υλοτόμηση. Επ' αυτού του θέματος, η Επιτροπή προσέρχεται συχνά σε πολιτικό διάλογο με ενδιαφερόμενες χώρες, τόσο σε πολυμερές όσο και σε διμερές επίπεδο, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων τους μηχανισμούς που θεσπίστηκαν βάσει των κεφαλαίων περί εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης των συμφωνιών ελευθέρων συναλλαγών που συνάπτει η ΕΕ με τρίτες χώρες. Εντούτοις, η πρωταρχική ευθύνη για την αντιμετώπιση του προβλήματος της παράνομης υλοτόμησης ανήκει στην κυβέρνηση της χώρας στο έδαφος της οποίας πραγματοποιείται η παράνομη υλοτόμηση. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της τις παρατηρήσεις που διατυπώνει ο αναφέρων σε απάντηση της ανακοίνωσής της προς το Κοινοβούλιο. Πρέπει να επισημανθεί ότι οι εν λόγω παρατηρήσεις δεν παρέχουν νέα στοιχεία σχετικά με το θέμα της αναφοράς. Η Επιτροπή επιθυμεί εντούτοις να προβεί στις εξής διευκρινήσεις: Η Επιτροπή εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο κανονισμός 995/2010, σχετικά με τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά της ΕΕ (κανονισμός για τη ξυλεία), συνιστά ένα αποτελεσματικό μέσο που μπορεί να αξιοποιηθεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην προσπάθεια να παταχθεί η παράνομη υλοτόμηση στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κανονισμός για τη ξυλεία απαγορεύει την είσοδο στην αγορά της ΕΕ ξυλείας και προϊόντων ξυλείας που αποτελούν προϊόν παράνομης υλοτομίας και υποχρεώνει τις επιχειρήσεις ξυλείας στην ΕΕ να λαμβάνουν κάθε δυνατή μέριμνα προκειμένου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εισαγωγής παράνομης ξυλείας στην αγορά της ΕΕ. Τούτη η υποχρέωση περί δέουσας μέριμνας και επιμέλειας, σε CM\1030769.doc 3/5 PE500.683v02-00

συνδυασμό με την επιβολή αποτελεσματικών ελέγχων και ποινών από τις ορισθείσες αρμόδιες αρχές στα κράτη μέλη της ΕΕ, αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τις επιχειρήσεις ώστε να εξασφαλίζουν αυτές ότι η ξυλεία και τα προϊόντα ξυλείας που διαθέτουν στην αγορά προέρχονται από νόμιμες πηγές. Κατά περίπτωση, η εν λόγω υποχρέωση περιλαμβάνει επίσης την λήψη των κατάλληλων μέτρων μετριασμού των κινδύνων όταν πιθανολογείται κίνδυνος ή όταν η συναλλαγή γίνεται με χώρες ή περιοχές στις οποίες ανθεί η παράνομη υλοτομία. Τα μέτρα μπορούν, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνουν την αίτηση διεξαγωγής ανεξάρτητων ελέγχων, πιστοποίηση και/ή διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού. Κάτι τέτοιο θα ασκήσει με τη σειρά του πίεση σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού του τομέα ξυλείας ώστε να συμμορφώνεται αυτός με τη νομοθεσία της χώρας προέλευσης κατά τρόπο εύκολο να αποδειχθεί. Πέραν τούτων, θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη, τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τις αρμόδιες αρχές, οι δημοσιοποιημένες πληροφορίες περί διάδοσης της παράνομης υλοτομίας που περιλαμβάνονται σε εκθέσεις ΜΚΟ ή ιδιωτών καθώς και κάθε είδους αιτιολογημένες αμφιβολίες τις οποίες έχουν εγείρει τρίτα μέρη. Η συμφωνία εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κολομβίας και Περού έχει υπογραφεί τον Ιούνιο του 2012 και, εν αναμονή της κύρωσής της από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, έχει αρχίσει να εφαρμόζεται προσωρινά από την 1η Μαρτίου 2013. Η συμφωνία περιλαμβάνει κεφάλαιο περί εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης το οποίο, όπως έχει ήδη τονιστεί σε προηγούμενη απάντησή μας, περιγράφει τις υποχρεώσεις που ισχύουν όσον αφορά τις πτυχές περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού χαρακτήρα της βιώσιμης ανάπτυξης, υποχρεώσεις που απορρέουν από ειδικές διατάξεις περί εφαρμογής των πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών που έχει κυρώσει το Περού και περί εμπορίας δασικών προϊόντων. Στο πλαίσιο της συμφωνίας συστάθηκε προσφάτως υποεπιτροπή εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης για να παρακολουθεί την εφαρμογή των διατάξεων του κεφαλαίου. Στην πρώτη της συνεδρίαση, η υποεπιτροπή αποφάσισε, μεταξύ άλλων, με ποιους τρόπους σκοπεύει να προωθήσει την διαφάνεια και τη συμμετοχή του κοινού στις εργασίες της 1. Τούτο θα γίνεται με την αποδοχή και τη εξέταση των παρεμβάσεων, παρατηρήσεων και απόψεων του κοινού αλλά και με την διοργάνωση συναντήσεων στις οποίες θα συμμετέχουν τόσο φορείς της κοινωνίας των πολιτών όσο και απλοί πολίτες. Η Επιτροπή επιθυμεί επίσης να υπενθυμίσει μια σειρά πρωτοβουλιών που υλοποιούνται στο Περού, με την χρηματοδότηση της ΕΕ, οι οποίες επιδιώκουν να μειώσουν την παράνομη υλοτομία, να προωθήσουν το εμπόριο νομίμως υλοτομημένης ξυλείας και να οικοδομήσουν τις ικανότητες που έχουν ανάγκη οι εθνικές αρχές για να εφαρμόσουν την Σύμβαση CITES. Το περιφερειακό πρόγραμμα στήριξης της εφαρμογής του σχεδίου δράσης FLEGT στη Ν. Αμερική, το οποίο εφαρμόζουν από κοινού οι TRAFFIC, IUCN και WWF στην Βραζιλία, στην Κολομβία, στον Ισημερινό και στο Περού, έχει θέσει υπό την αιγίδα του μια σειρά επιτόπιων δράσεων στις οποίες περιλαμβάνονται μελέτη για την εμπορική ροή της 1 Βλέπε http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/february/tradoc_152200.pdf PE500.683v02-00 4/5 CM\1030769.doc

ξυλείας και διάφορα εργαστήρια στα οποία οι κυβερνητικές υπηρεσίες, ο ιδιωτικός τομέας και η κοινωνία των πολιτών συζητούν θέματα νόμιμης προέλευσης και εμπορίας της ξυλείας. Πρέπει επιπλέον να αναφερθεί ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος που υλοποιούν από κοινού η Διεθνής Οργάνωση Τροπικής Ξυλείας (ITTO) και η Γραμματεία της CITES ως προς την εφαρμογή των ταξινομήσεων των τροπικών δασικών ειδών του CITES, το Περού έχει λάβει ενίσχυση προκειμένου να διασφαλίσει την βιώσιμη διαχείριση του μαονιού (Swieteniamacrophylla) και του κέδρου (Cedrela spp.) και να είναι σε θέση να πληροί τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από την CITES. Τέλος, το πρόγραμμα FLEGT, ΕΕ και FAO παρέχει επίσης ενίσχυση σε ένα ευρύ φάσμα παραγόντων σε χώρες παραγωγούς ξυλείας, μεταξύ των οποίων και το Περού, προκειμένου να εφαρμόσουν διάφορα σχέδια που αποσκοπούν στην υλοποίηση διαφόρων πτυχών του σχεδίου δράσης ΕΕ και FLEGT. Συμπέρασμα Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εργάζεται για την καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας και για την προαγωγή μιας ενισχυμένης δασικής διαχείρισης, της διαφάνειας και του κράτους δικαίου σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς να εγκαταλείψει τον πολιτικό διάλογο και την παροχή ενίσχυσης σε όσες χώρες ενδιαφέρονται για αυτήν. Σε ό,τι δε αφορά το Περού, η Επιτροπή θα συνεχίσει να αξιοποιεί κάθε ευκαιρία συνεργασίας προκειμένου να υποστηρίζονται οι προσπάθειες πάταξης της παράνομης υλοτομίας στη χώρα. Η Επιτροπή θα αξιοποιήσει επίσης κάθε διαθέσιμο δίαυλο προκειμένου να προωθήσει τον διάλογο με την περουβιανή κυβέρνηση σε ζητήματα παράνομης υλοτομίας, ιδίως μέσω των μηχανισμών που προβλέπονται στο κεφάλαιο περί εμπορίου και βιώσιμης ανάπτυξης της συμφωνίας ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών Ευρωπαϊκής Ένωσης - Περού για την παρακολούθηση της εφαρμογής των σχετικών διατάξεων. CM\1030769.doc 5/5 PE500.683v02-00