Υπερηχογραφικά ευρήματα σε υπερτασικούς ασθενείς 12 ο Μετεκπαιδευτικό σεμινάριο Επιστημονική εκδήλωση Ομάδας εργασίας αρτηριακής υπέρτασης Γιάννης Α. Ευθυμιάδης Καρδιολόγος Διδάκτωρ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μετεκπαιδευθείς στο νοσ. Hammersmith, Λονδίνο Επιστημονικός συνεργάτης Β Καρδ. Κλινικής ΑΠΘ, Ιπποκράτειο νοσ. Θεσσαλονίκης
Υπέρταση μια σταθερά αυξημένη αρτηριακή πίεση που υπερβαίνει τα 140/90 mmhg Ιδιοπαθής Δευτεροπαθής ~95% ~5% Χρ. Νεφρική Ανεπάρκεια Στένωση Νεφρικής Αρτηρίας (νεφραγγειακή υπέρταση) ~1% Φαιοχρωμοκύττωμα Πρωτ. αλδοστερονισμός σ. Cushing Στένωση Ισθμού Αορτής
Υπέρταση Δράβλαπτικάσταόργανα-στόχους : Καρδιά Εγκέφαλος Νεφροί δράση που εξαρτάται από : το ύψος της Α.Π. τη χρονική διάρκεια της νόσου
Ταξινόμηση Συστολική Διαστολική Ιδανική <120 και <80 Φυσιολογική 120-129 και/ή 80-84 Υψηλή φυσιολογική Υπέρταση 1 ου βαθμού (ήπια) Υπέρταση 2 ου βαθμού (μέτρια) Υπέρταση 3 ου βαθμού (βαριά) «Απομονωμένη» συστολική υπέρταση 130-139 και/ή 85-89 140-159 και/ή 90-99 160-179 και/ή 100-109 180 και/ή 110 140 και < 90 ESH/ESC Guidelines J Hypertension 2007; 25:1105 1187
«Απομονωμένη» συστολική υπέρταση ηιδιοπαθήςυπέρταση σε νέα άτομα περιφερικές αντιστάσεις σε ηλικιωμένους μειωμένη ελαστικότητα μεγάλων αγγείων Lye M, Wisniacki N. Eur J Heart Fail 2000;2(2): 133 166 Mottram PM, et al. Heart 2005;91(12):1551 1556 Kannel WB. Am Heart J 1999;138(3 Pt 2):205 210
Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου Τροποποιήσιμοι Υ π έ ρ τ α σ η Κάπνισμα Δυσλιπιδαιμία LDL-C Τριγλυκερίδια HDL- c Σ. διαβήτης Παχυσαρκία Έλλειψη άσκησης Υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών Θρομβογόνος προδιάθεση Μη τροποποιήσιμοι Ηλικία Φύλο Οικογενειακό ιστορικό Ατομικό ιστορικό Νεότεροι αντ. στην ινσουλίνη Ομοκυστείνη Φλεγμονή, λοίμωξη Απολιποπρωτείνη Ε και C-III Λιποπρωτείνη (α) Παράγοντες VII και VIII Παράγοντας Von Willebrand Αν. του εν. του πλασμινογόνου (ΡΑΙ) Εν. του ιστικού πλασμινογόνου (tρα) Μόρια προσκόλλησης
Η συνύπαρξη παραγόντων κινδύνου πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων Κάπνισμα Υπέρταση x1,6 x4,5 x3 x6 x16 x9 x4 Xoληστερόλη
Υπέρταση Προδιαθεσικοί πaράγοντες αυξημένη πρόσληψη άλατος παχυσαρκία κάπνισμα έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αυξημένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καφέ γονιδιακή επιβάρυνση
Η αρτηριακή υπέρταση προκαλεί υπερτροφία του καρδιαγγειακού συστήματος είναι αρχικά αντιρροπιστική, για να υπερνικήσει τις αυξημένες περιφερικές αντιστάσεις κεντρικό ρόλο παίζει η αγγειοτενσίνη ΙΙ, η αλδοστερόνη και το ΣΝΣ μετά από χρόνια γίνεται μόνιμη Ανατομικές αλλοιώσεις στην καρδιά στα αγγεία
Η υπερτροφία οδηγεί σε: Ενεργοποίηση νευροορμονικών μηχανισμών Δυσλειτουργία ενδοθηλίου Μηχανική δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας Λόγω της σκλήρυνσης και ακαμψίας επηρεάζεται αρχικά η διαστολική, στη συνέχεια η συστολική λειτουργία Προοδευτική δομική αναδιαμόρφωση του αγγειακού συστήματος (remodeling), με αύξηση των περιφερικών αντιστάσεων
Υπέρταση : ένας μείζων παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου Παχυσαρκία Σ. Διαβήτης LVH Διαστολική συστολική δυσλ/ργία Υπέρταση ΧΚΑ Θάνατος Κάπνισμα Δυσλιπιδαιμία Αθηρο σκλήρωση Σ.Ν. Αναδιαμόρφωση (Remodelling) της Αριστ.Κοιλίας Υποκλινική δυσλειτουργία της Αρ.Κοιλίας Έκδηλη Καρδ.Ανεπάρκεια Χρόνος : δεκαετίες Χρόνος : μήνες
Καρδιαγγειακός κίνδυνος ESH/ESC Guidelines J Hypertension 2007; 25:1105 1187
Υπερηχογραφικά ευρήματα σε υπερτασικούς ασθενείς
Υπερηχογραφικά ευρήματα σε υπερτασικούς ασθενείς πολύ χρήσιμες πληροφορίες από τα πρώτα στάδια της νόσου διαστολική δυσλειτουργία της αρ. κοιλίας υπερτροφία αρ. κοιλίας στεφανιαία νόσος βαλβιδοπάθειες διάταση αορτής συστολική δυσλειτουργία καρδιακή ανεπάρκεια
Διαστολική δυσλειτουργία «Απομονωμένη» συστολική υπέρταση Η αύξηση της ΣΑΠ με την ηλικία έχει συσχετισθεί με «φυσιολογική καρδιακή υπερτροφία» αύξηση δηλ. της καρδιακής μάζας μέσα στα φυσιολογικά όρια η διαστολική λειτουργία επιδεινώνεται με την ηλικία, με μείωση της Ε / Α αναλογία «φυσιολογική διαστολική δυσλειτουργία» των ηλικιωμένων Clarkson P, Wheeldon NM, Macdonald TM. Q J Med 1994;87(3):143 148 Mandinov L, et al. CardiovascRes 2000;45(4):813 825 Kitzman DW. Heart Fail Rev 2002;7(1):17 27
Διαστολική δυσλειτουργία ΑΥ Ηλικία Αθηροσκλήρωση Αγγεία Υπερτροφία Ελαστικές ιδιότητες/ίνωση Ασβεστοποιήσεις Ενδοθ. Δυσλειτουργία Απώλεια ενδοτικότητας Διαβήτης Καρδιακή ανεπάρκεια Μυοκάρδιο Υπερτροφία Ελαστικές ιδιότητες/ίνωση Κυτταρική δυσλειτουργία Ισχαιμία Απώλεια ενδοτικότητας Διαταραχές χάλασης
Διαστολική δυσλειτουργία Εmax (πρώιμη ταχεία πλήρωση) IVRT Αmax (όψιμη πλήρωση κολπικής συστολής) Ε/Α 1-2 DT 150-200 (msec) IVRT 50-100 (msec) Παθολογική χάλαση με βραδεία χάλαση, ανώμαλη κοιλιακή πλήρωση, ή αλλαγές στη διαστολική ενδοτικότητα Διαστολική δυσλειτουργία με στοιχεία καρδιακής ανεπάρκειας και διατηρημένο κλάσμα εξώθησης (EF 45%) αλλά ανώμαλη κοιλιακή πλήρωση ΚΑΙ κλινικά συμπτώματα όπως δύσπνοια στην προσπάθεια, εύκολη κόπωση, μειωμένη ικανότητα για άσκηση, κολπική μαρμαρυγή
Διαστολική δυσλειτουργία Φυσιολογική χάλαση Παθολογική Χάλαση (τύπου Ι) Ψευδο φυσιολογικοποίηση (τύπου ΙΙ) Περιοριστικός τύπος (τύπου ΙΙΙ) Διαμιτροειδική ροή Διαμιτροειδική ροή με Valsalva Ιστικό Doppler Πνευμ. Φλέβες Ε/Α 1-2 < 1 IVRT (msec) 50-100 >100 DT (msec) 150-200 >200 E /A 1-2 < 1 E/E διαφ < 8 Ε/Ε πλ < 10 - μείωση λόγου Ε/ΑκαιΕ /Α, - αύξηση χρόνου ισοογκωτικής χάλασης, - αύξηση χρόνου επιβράδυνσης κύματος Ε
Πνευμονικές φλέβες Συστολικό κύμα S D Διαστολικό κύμα Ανάστροφο κύμα ΑR
Ιστικό Doppler Συστολικό ιστική ταχύτητα S Πρώιμη διαστολική ταχύτητα Ε Όψιμη διαστολική ταχύτητα Α
Διαστολική δυσλειτουργία Φυσιολογική χάλαση Παθολογική Χάλαση (τύπου Ι) Ψευδο φυσιολογικοποίηση (τύπου ΙΙ) Περιοριστικός τύπος (τύπου ΙΙΙ) Διαμιτροειδική ροή Διαμιτροειδική ροή με Valsalva Ιστικό Doppler Πνευμ. Φλέβες Ε/Α 1-2 < 1 IVRT (msec) 50-100 >100 DT (msec) 150-200 >200 E /A 1-2 < 1 E/E διαφ < 8 Ε/Ε πλ < 10 - μείωση λόγου Ε/ΑκαιΕ /Α, - αύξηση χρόνου ισοογκωτικής χάλασης, - αύξηση χρόνου επιβράδυνσης κύματος Ε
Έγχρωμο M-mode E A Πρώιμη πλήρωση Όψιμη πλήρωση Καταγραφή της ταχύτητας εξάπλωσης της πρώιμης κοιλιακής πλήρωσης (κορυφαία τομή 4 κοιλοτήτων)
Υπερτροφία αρ.κοιλίας αρχικά υπερφυσιολογική συσταλτικότητα (αυξημένο κλάσμα βράχυνσης) Υπερηχογραφικά ευρήματα
Στεφανιαία νόσος αν παραμείνει αρρύθμιστη, θα επηρεαστεί και η συστολική λειτουργία (μειωμένο κλάσμα εξώθησης) βλάβες από τις βαλβίδες υποκινητικότητα τοιχωμάτων τελικά μπορεί να εγκατασταθεί καρδιακή ανεπάρκεια Milani RV, Lavie CJ, et al Am J Cardiol 2006; 97:959 963 Taylor HA, Penman AD, et al Am J Cardiol 2007;99:1413 1420 Tsioufis C, Vezali E, et al J Hypertens 2009;27:744 752 Yasuno S, Ueshima K, et al J Hypertens 2009; 27:1705 1712 Bombelli M, Facchetti R, et al J Hypertens 2009
Στεφανιαία νόσος Εκτίμηση συστολικής και διαστολικής λειτουργίας αρ.κοιλίας Ανίχνευση δ/χων μυοκαρδιακής τοιχωματικής κίνησης διαστρωμάτωση κινδύνου πρώιμη αναγνώριση στεφανιαίων συνδρόμων Μυοκαρδιακή βιωσιμότητα Αναγνώριση μηχανικών και λειτουργικών επιπλοκών του εμφράγματος
Εκτίμηση δ/χων τοιχωματικής κινητικότητας Φυσιολογικά: ενδοκάρδιο κίνηση, πάχυνση Ισχαιμία: διαταραχές κίνησης & πάχυνσης Υποκινησία: μεταβολή τοιχωματικής πάχυνσης < 30% Ακινησία: μεταβολή τοιχωματικής πάχυνσης < 10% υσκινησία: προς τα έξω κίνηση κατά τη συστολή και συστολική λέπτυνση Στεφανιαίες αρτηρίες Εκτίμησητωνπεριοχικώνδ/χων της τοιχωματικής κινητικότητας Φυσιολογικό 0-1.5 υπερδυναμικό, ήπια υποκινητικό Υποκινητικό 2 2.5 Ακινητικό 3 4 κοιλοτήτων υσκινητικό 4 Τμήματα τοιχωμάτων Ανεύρυσμα 5-7 ακινητικό με ουλή, δυσκινητικό με ουλή 2 κοιλοτήτων Επιμήκης άξονας Εγκάρσιος άξονας Βαθμολόγηση: 1 Φυσιολογική λειτουργικότητα LV (EF>60%) 1-1.5 Ήπια δυσλειτουργία 1.5-2 Μέτρια δυσλειτουργία (EF 30-45%) >2 Σοβαρή δυσλειτουργία (EF<30%)
ΟΕΜ πρόσθιο διαφραγματικό
Επιπλοκές ΟΕΜ ΟΞΕΙΕΣ ΧΡΟΝΙΕΣ Έκπτυξη ΟΕΜ Καρδιογενής καταπληξία Ανεπάρκεια Μιτροειδούς Συστολική δυσλειτουργία ΑΚ ( EF) Ανεύρυσμα Θρόμβος ιαστολική δυσλειτουργία Ρήξη ελεύθερου τοιχώματος Ρήξη μεσοκοιλιακού διαφράγματος Απόφραξη του χώρου εξόδου της ΑΚ Θρόμβος Περικαρδιακή συλλογή ΟΕΜ δεξιάς κοιλίας
ΟΕΜ προσθίου τοιχώματος Bypass Πρόσφατο AEE Τοιχωματικός θρόμβος Χρησιμοποίηση παράγοντα αντίθεσης για την καλύτερη απεικόνιση του θρόμβου
Ασθενής 73 ετών με χρόνια υπέρταση. ΗΚΓ με υπερτροφία αρ.κοιλίας Αριστερήπαραστερνικήτομήκατάτον επιμήκη άξονα: - Διάταση ανιούσας αορτής Κορυφαία τομή 3 κοιλοτήτων: - Υπερτροφία προσθιοδιαφραγματικού τοιχώματος αρ.κοιλίας ΑπότοβιβλίοΗχοκαρδιογραφίαDoppler, 94 περιπτώσεις του ΑΙ Κρανίδη και ΗΚ Καραμπίνο
Συμπερασματικά πολύ χρήσιμες πληροφορίες από τα πρώτα στάδια της νόσου Διαστολική λειτουργία αριστερής κοιλίας «Υπερηχογραφικά ευρήματα» Συνολική εκτίμηση του ασθενή (ιστορικό, άλλες παθήσεις) Στόχοι της πίεσης (σωστή μέτρηση της πίεσης) Τρόπος ζωής
Ευχαριστώ