YΠOYPΓEIO ΠAΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Γ.Γ.Ε.Τ. ΕΣΠΑ 2007-2013 ΔΡΑΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ «Αναπτυξιακές προτάσεις ερευνητικών φορέων- ΚΡΗΠΙΣ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Ανάπτυξη συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης λεκανης απορροής και της συνδεόμενης παράκτιας και θαλάσσιας ζώνης ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ 5.2 «ΕΠΟΧΙΑΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΩΝ ΨΑΡΙΩΝ» 2015
Οι βιβλιογραφικές αναφορές στις εργασίες της παρούσας έκθεσης παρακαλούμε να γίνονται σύμφωνα με τον ακόλουθο τρόπο: Γιαννουλάκη Μ., Μαχιάς Α., Πυρουνάκη Μ. Μ., Τσαγκαράκης Κ., Παπαντωνίου Γ., Καββαδάς Σ., Τσιόνκη Ι., Σταμούλη Α. και Μάινα Ι. 2015. Τεχνική έκθεση με τους εποχιακούς χάρτες κατανομής των ψαριών. ΚΡΗΠΙΣ-ΙΘΑΒΙΠΕΥ, 61 σελ. 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 1.1. Αντικείμενο και σκοπός της παρούσας μελέτης... 5 1.2 Ομάδα έργου... 6 2. ΜΑΛΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ... 7 2.1. Γενικά... 7 2.2. Φυσιογραφικά χαρακτηριστικά του Μαλιακού κόλπου... 7 3. ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΨΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΜΑΛΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΚΡΗΠΙΣ»... 10 3.1. Εισαγωγή... 10 3.2. Μεθοδολογία... 11 3.2.1 Ακουστική Δειγματοληψία... 11 3.2.2 Ιστορικά δεδομένα κατανομής μικρών πελαγικών... 13 4. ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ... 14 4.1. Χάρτες κατανομής μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή Μαλιακού κόλπου το 2013-2014... 14 4.2. Χάρτες κατανομής μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή Μαλιακού κόλπου την περίοδο 2005, 2006, 2008.... 20 4.3. Χάρτες κατανομής βενθικών ειδών ψαριών στον Μαλιακό κόλπο το 2014-2015... 28 4.3.1 Εισαγωγή... 28 4.3.1.1. Citharus linguatula (Linnaeus, 1758), Γλωσσάκι Spotted flounder... 31 4.3.1.2. Lepidotrigla cavillone (Lacepède, 1801), Καπονάκι Large scaled gurnard... 32 4.3.1.3. Lophius budegassa (Spinola, 1807), Πεσκαντρίτσα μαύρη Angler fish... 34 4.3.1.4. Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758), Βακαλάος Hake Fish... 35 4.3.1.5. Pagellus erythrinus (Linnaeus, 1758), Λυθρίνι Common pandora, Pandora... 36 4.3.1.6. Serranus hepatus (Linnaeus, 1758), Χανάκι Brown comber... 38 3
4.3.1.7. Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758), Γκριζοσάφριδο Atlantic horse-mackerel, Common scad... 39 4.3.1.8. Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792), Γλώσσα Scaldfish... 41 4.3.1.9. Dasyatis pastinaca (Linnaeus, 1758), Βατοτρυγόνα Common stingray... 42 4.3.1.10. Diplodus annularis (Linnaeus, 1758), Σπάρος Annular sea bream... 43 4.3.1.11. Gymnura altavela (Linnaeus, 1758), Πλατυσέλαχο Spiny butterfly ray... 45 4.3.1.12. Torpedo marmorata (Risso, 1810), Μαρμαρομουδιάστρα Marbled electric ray... 46 4.3.1.13. Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868), Ασπροσάφριδο Atlantic horsemackerel, Black sea horse mackerel... 48 4.3.1.14. Mullus barbatus (Linnaeus, 1758), Κουτσομούρα Red mullet, Striped mullet... 49 4.3.1.15. Penaeus kerathurus (Forsskål, 1775), γάμπαρη ή κοινή γαρίδα caramote prawn.. 50 4.3.1.16. Solea solea (Linnaeus, 1758), Γλώσσα Common sole, Dover sole... 52 4.3.1.17. Squilla mantis (Linnaeus, 1758), Ζαβογαρίδα Spottail mantis shrimp... 53 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 55 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 57 6.1. Ελληνική έντυπη βιβλιογραφία... 57 6.2. Διεθνής έντυπη βιβλιογραφία... 57 4
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Αντικείμενο και σκοπός της παρούσας μελέτης Η παρούσα τεχνική έκθεση συμπεριλαμβάνεται στην ενότητα εργασίας 5 με τίτλο «Παρακολούθηση των μεταβολών στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, σε συνάρτηση με τις μεταβολές των ποτάμιων εκροών» και αποτελεί το παραδοτέο Π5.2 με τίτλο «Εποχιακοί χάρτες κατανομής των ψαριών στον Μαλιακό κόλπο». Στη συγκεκριμένη μελέτη παρατίθενται οι χάρτες κατανομής των σημαντικότερων μικρών πελαγικών ειδών ψαριών στο Μαλιακό κόλπο και στην ευρύτερη περιοχή. Οι χάρτες κατανομής αφορούν την κατανομή των μικρών πελαγικών με βάση τις δειγματοληψίες που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο 2013 και τον Ιούλιο του 2014, που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του έργου ΚΡΗΠΙΣ καθώς και ιστορικά δεδομένα Ιουλίου 2005, 2006 και 2008. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η κατανομή τους σε όλο το Μαλιακό κόλπο με βάση ακουστική δειγματοληψία που πραγματοποιήθηκε με το Ε/Σ ΦΙΛΙΑ του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Η καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό του υδρακουστικού εξοπλισμού και την επέκταση υπάρχουσας τεχνολογίας και τεχνογνωσίας για την παρακολούθηση των διακυμάνσεων του πλαγκτού και της κατανομής των ψαριών στην ευρύτερη παραθαλάσσια περιοχή της λεκάνης απορροής (πραγματοποιήθηκε τον 11/2015 αντί του προβλεπόμενου 7/2014) είχε ως αποτέλεσμα τη μη εκτέλεση των προβλεπόμενων από το τεχνικό δελτίο δειγματοληψιών σε εποχική βάση. Πραγματοποιήθηκαν τελικά μόνο 2 δειγματοληψίες με τον υφιστάμενο ακουστικό εξοπλισμό. Με βάση τις χωρικές κατανομές των μικρών πελαγικών στο Μαλιακό κόλπο δίνεται η δυνατότητα συσχέτισης με την κατανομή των μεσοζωοπλαγκτού και η κατανόηση του υδάτινου οικοσυστήματος του Μαλιακού κόλπου. 5
1.2 Ομάδα έργου ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ-ΙΘΑΒΙΠΕΥ Γιαννουλάκη Μαριάννα Αθανάσσιος Μαχιάς Μαρία Μυρτώ Πυρουνάκη Κωνσταντίνος Τσαγκαράκης Γεωργία Παπαντωνίου Καββαδάς Στέφανος Τσιόνκη Ιωάννα Σταμούλη Αικατερίνη Μάινα Ίριδα 6
2. ΜΑΛΙΑΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ 2.1. Γενικά Ο Μαλιακός κόλπος είναι ένας ημίκλειστος, ρηχός, θαλάσσιος κολποειδής σχηματισμός στο κεντρικό τμήμα της χώρας, μεταξύ της Εύβοιας και της Στερεάς Ελλάδας, που χαρακτηρίζεται περιορισμένη κυματική δράση εξαιτίας του σχετικά μικρού του μεγέθους και πλάτους (Ψωμιάδης, 2010; Εικόνα 1). Το εσώτερο τμήμα του κόλπου, κοντά στο στόμιο του ποταμού, είναι το πιο ρηχό. Ο Σπερχειός συναντά την θάλασσα στο νοτιοδυτικό άκρο του κόλπου. Πρακτικά το μοναδικό λιμάνι του Μαλιακού Κόλπου είναι η Στυλίδα στη βόρεια ακτή του, αλλά και αυτό ακόμα απαίτησε την εκβάθυνση με τη δημιουργία διαύλου, εξαιτίας του αβαθούς της θάλασσας. Η Στυλίδα είναι το επίνειο της Λαμίας. Εικόνα 1: Ο Μαλιακός κόλπος 2.2. Φυσιογραφικά χαρακτηριστικά του Μαλιακού κόλπου Ο Μαλιακός κόλπος έχει επίμηκες σχήμα με ανατολική - δυτική διεύθυνση και διαχωρίζεται από τα φυσικά αμμώδη ακρωτήρια Χιλιομίλι (νότια) και Καραβοφάναρο (βόρεια), σε δύο υποπεριοχές: 7
- τον δυτικό ή εσωτερικό Μαλιακό κόλπο που περιλαμβάνει την περιοχές από τις εκβολές του Σπερχειού, την Στυλίδα, το ακρωτήρι Καραβοφάναρο και το Χιλιομίλι. - τον ανατολικό ή εξωτερικό Μαλιακό κόλπο που περιλαμβάνει την περιοχή ακρωτήρι Καραβοφάναρο, ακρωτήρι Τάπια, ακρωτήρι Βασιλίνας, τις νήσους Λιχάδες, ακρωτήρι Κνημίς, τα Καμμένα Βούρλα και το ακρωτήρι Χιλιομίλι. Η νοητή γραμμή μεταξύ των ακρωτηρίων Τάπια και Βασιλίνας θεωρήθηκε ως ένα φυσικό όριο του Μαλιακού κόλπου ως προς τον Δίαυλο των Ωρεών, ενώ τα Λιχαδονήσια αποτελούν ένα σαφές φυσικό όριο του Μαλιακού κόλπου από τον Β. Ευβοϊκό κόλπο (Εικόνα 1). Το άνοιγμα του Μαλιακού κόλπου από 11.7 km στην είσοδο του, ελαττώνεται εσωτερικότερα και φτάνει τα 3.2 km στο στενότερο σημείο του μεταξύ των ακρωτηρίων Χιλιομίλι και Καραβοφάναρο, εσωτερικότερα αυξάνεται και φτάνει τα 10.2 km περίπου στο μέσο του εσωτερικού τμήματος (Ψωμιάδης, 2010). Ο εσωτερικός Μαλιακός κόλπος παρουσιάζει μία παράκτια ζώνη στην οποία επικρατούν οι πελματοφόρες δελταϊκές διεισδύσεις της χέρσου στην θάλασσα λόγω της διαρκούς προσχωσιγενούς δράσης του ποταμού και οι πολύ ρηχές περιοχές. Το ανάγλυφο του βυθού είναι ομαλό με πολύ μικρές κλίσεις προς το κέντρο του εσωτερικού κόλπου και μέγιστο βάθος τα 27 m. Ο εξωτερικός Μαλιακός κόλπος παρουσιάζει μία παράκτια ζώνη σχετικά ομαλή, επίσης το ανάγλυφο του βυθού είναι ομαλό με μέγιστο βάθος που ξεπερνά τα 50 m στην πύλη επικοινωνίας με τον Δίαυλο των Ωρεών και τα 60 m στο στενό επικοινωνίας με το Β. Ευβοϊκό κόλπο (Εικόνα 2). 8
Εικόνα 2: Χάρτης ισοβαθών καμπυλών του Μαλιακού κόλπου (πηγή: Χάρτης ΓΥΣ, κλίμακα 1:50.000, φύλλο Στυλίδα) 9
3. ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΨΑΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΜΑΛΙΑΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΚΡΗΠΙΣ» 3.1. Εισαγωγή Παλαιότερες μελέτες στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού και Βόρειου Ευβοϊκού κόλπου δείχνουν ότι στη περιοχή έχουν καταγραφεί περί τα 140 είδη ψαριών την περίοδο 1985-1988 (Labropoulou 2007). Τα κύρια μικρά πελαγικά είδη ψαριών στον Μαλιακό κόλπο είναι ο γαύρος Engraulis encrasicolus, η σαρδέλα Sardina pilchardus και σε μικρότερο ποσοστό η φρίσσα Sardinella aurita και τα σαφρίδια Trachurus spp. Οι πληθυσμοί των νεαρών ατόμων και των ενηλίκων των μικρών πελαγικών ειδών ψαριών στον Μαλιακό και την ευρύτερη περιοχή παρακολουθούνται κατά την καλοκαιρινή περίοδο με τη χρήση υδρακουστικής μεθοδολογίας από το 2003 (π.χ. Giannoulaki et al, 2003; Giannoulaki et al., 2008; Tsagarakis et al, 2008; Giannoulaki et al. 2013). Παράλληλα παρακολουθούνται η αφθονία και η κατανομή στο χώρο των αυγών και των ιχθυονυμφών (Somarakis et al., 2006; Schismenou et al 2008). Η χρήση της υδρακουστικής μεθοδολογίας επιτρέπει να συλλεχτεί εύκολα πολυδιάστατη πληροφορία που αφορά το βιοτικό τμήμα του οικοσυστήματος (π.χ. ψάρια, ζωοπλαγκτόν, μέδουσες) καθώς επιτρέπει την συλλογή δεδομένων υψηλής χωρο-χρονικής διακριτικότητας, που καλύπτουν εύκολα και με ακρίβεια μεγάλες περιοχές και διαφορετικά είδη ζωικών οργανισμών (Foote 2009, Southall & Nowacek 2009). Το πλεονέκτημα της ακουστικής δειγματοληψίας είναι ότι τα ίδια ακουστικά δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της αφθονίας και βιομάζας των ψαριών μπορούν επίσης, με μικρή επένδυση, πρακτικά ακολουθώντας διαφορετικό τρόπο ανάλυσης να αξιοποιηθούν και για την εκτίμηση της κατανομής του ζωοπλαγκτού στο χώρο. Επιπλέον επειδή η ακουστική μεθοδολογία βασίζεται σε συνεχή δειγματοληψία, παρέχει τρισδιάστατη πληροφορία υψηλής ανάλυσης, σε αντίθεση με άλλες μεθόδους που βασίζονται σε σημειακές δειγματοληψίες τυχαίων ή προκαθορισμένων σταθμών. Στα πλαίσια της παρούσας πρότασης, προτάθηκε η αναβάθμιση του υφιστάμενου ακουστικού εξοπλισμού και η ανάπτυξη κατάλληλης μεθοδολογίας για την καλύτερη εκτίμηση και χαρτογράφηση των μικρών πελαγικών ειδών ψαριών του οικοσυστήματος του Μαλιακού κόλπου και της ευρύτερης περιοχής σε σύνδεση με τον Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Η πολύ μεγάλη καθυστέρηση στον εκσυγχρονισμό του υδρακουστικού εξοπλισμού και την επέκταση υπάρχουσας τεχνολογίας και τεχνογνωσίας για την παρακολούθηση των διακυμάνσεων του πλαγκτού και της κατανομής των ψαριών στην ευρύτερη παραθαλάσσια περιοχή της λεκάνης απορροής 10
(πραγματοποιήθηκε τον 11/2015 αντί του προβλεπόμενου 7/2014 με τη λήξη του προγράμματος τον 12/2015) είχε ως αποτέλεσμα τη μη εκτέλεση των προβλεπόμενων από το τεχνικό δελτίο δειγματοληψιών σε εποχική βάση. Πραγματοποιήθηκαν τελικά μόνο 2 δειγματοληψίες με τον υφιστάμενο ακουστικό εξοπλισμό. Τα αποτελέσματα από αυτές τις δειγματοληψίες και η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιγράφονται στη συνέχεια. 3.2. Μεθοδολογία 3.2.1 Ακουστική Δειγματοληψία Σύμφωνα με το πρόγραμμα εκτιμήθηκε το μέγεθος και η γεωγραφική κατανομή των αποθεμάτων των κύριων ειδών μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου αποθέματος του Αιγαίου για το γαύρο Engraulis encrasicolus και τη σαρδέλα Sardina pilchardus με την ακουστική μέθοδο. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι σύμφωνη και σε εναρμονισμό με το πρωτόκολο του MEDIAS εξασφαλίζοντας έτσι τη συμβατότητα και τη δυνατότητα συγκρίσμων αποτελεσμάτων με τις υπόλοιπες περιοχές της Μεσογείου που διεξάγονται ακουστικές έρευνες. Εικόνα 3: Απεικόνιση των προκαθορισμένων ακουστικών διατομών και των σταθμών υδρολογικών παραμέτρων στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου τον Σεπτέμβριο 2013 και Ιούλιο 2014. Τα ακουστικά δεδομένα συλλέχθηκαν κατά μήκος 4 προκαθορισμένων διατομών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου το Σεπτέμβριο 2013 και Ιούλιο 2014 (Εικόνα 3) με ένα ηχοβολιστικό σχιστής δέσμης. Το ηχοβολιστικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Biosonics Split 11
Beam 38 khz DT-X. Το μέγεθος της Στοιχειώδους Δειγματοληπτικής Μονάδας (ESDU) ήταν ένα ναυτικό μίλι. Ο καταμερισμός του ανακλώμενου ήχου σε είδη ψαριών έγινε από το χαρακτηριστικό ηχοανακλαστικό δυναμικό του κάθε είδους σε συνδυασμό με την εικόνα του ηχογράμματος. Η εκτίμηση της αφθονίας του γαύρου και της σαρδέλας με την ακουστική μέθοδο απαιτεί γνώση της σχέσης μήκους-βάρους καθώς και της κατά μήκος σύνθεσης των ειδών σε κάθε περιοχή. Πραγματοποιήθηκαν 3 πελαγικές τράτες ανά περίοδο δειγματοληψίας κατά μήκος των διατομών και στις θέσεις όπου εντοπίστηκαν μεγάλες συγκεντρώσεις ψαριών. Οι μέσες συχνότητες κάθε κλάσης μήκους εκτιμήθηκαν για κάθε είδος με βάση τον αριθμό ατόμων του είδους ανά κλάση μήκους, τον συνολικό αριθμό ατόμων του είδους και τον χρόνο σύρσης (MacLennan and Simmonds 1992). Επίσης για κάθε υποπεριοχή υπολογίστηκε η σχέση: W = a L b όπου W είναι το ολικό βάρος; L είναι το ολικό μήκος και a και b είναι σταθερές που εκτιμήθηκαν με ανάλυση παλινδρόμησης. Στη συνέχεια, η πυκνότητα των στόχων (F) από την ολοκλήρωση του ήχου εκτιμήθηκε με βάση την εξίσωση F= (K/<σ>)E, όπου K είναι ο παράγοντας βαθμονόμησης, <σ> είναι η μέση ακουστική διατομή και E είναι η ολοκλήρωση μετά τον προσδιορισμό του ήχου που αντιστοιχεί στο γαύρο και τη σαρδέλα αντίστοιχα (MacLennan and Simmonds 1992). Το <σ> υπολογίστηκε για το μέσο μήκος ψαριού για κάθε υποπεριοχή με βάση την εξίσωση <σ>=, όπου fi είναι η αντίστοιχη συχνότητα μήκους όπως προκύπτει από τα δείγματα που αλιεύθηκαν (MacLennan and Simmonds 1992). Οι δείκτες αφθονίας όπως εκτιμήθηκαν περιλαμβάνουν NASC (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) και τιμές Βιομάζας (t). Επιπλέον, στα πλαίσια του έργου ΚΡΗΠΙΣ πραγματοποιούνται επιτόπιες μετρήσεις φυσικοχημικών, υδρολογικών παραμέτρων σε δίκτυο έξι (6) σταθμών στο Μαλιακό Κόλπο και στην ευρύτερη περιοχή αντίστοιχα (Εικόνα 3). Το δίκτυο δειγματοληψίας θεσπίστηκε με στόχο την χωρική κάλυψη του Μαλιακού Κόλπου, λαμβάνοντας υπόψη τις ανθρωπογενείς πιέσεις, τα διαφορετικά ενδιαιτήματα, καθώς και την τοπογραφία της ευρύτερης περιοχής. Οι φυσικοχημικές 12
παράμετροι μετριούνται σε όλη την υδάτινη στήλη στον εκάστοτε σταθμό, με τη βοήθεια ενός πολυπαραγοντικού σαρωτή ποιότητας νερού (CTD) SBE 19plus V2. 3.2.2 Ιστορικά δεδομένα κατανομής μικρών πελαγικών Επιπλέον της περιόδου εκτέλεσης του προγράμματος, αναλύθηκαν και παρελθόντα ακουστικά δεδομένα για λόγους σύγκρισης με παρελθόντα έτη. Τα ακουστικά δεδομένα συλλέχθηκαν επίσης κατά μήκος 4 προκαθορισμένων διατομών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου τον Ιούνιο 2005, 2006 και Ιούλιο 2008 (Εικόνα 4) με ένα ηχοβολιστικό σχιστής δέσμης. Το ηχοβολιστικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Biosonics Split Beam 38 khz DT-X. Το μέγεθος της Στοιχειώδους Δειγματοληπτικής Μονάδας (ESDU) ήταν ένα ναυτικό μίλι. Ο καταμερισμός του ανακλώμενου ήχου σε είδη ψαριών έγινε από το χαρακτηριστικό ηχοανακλαστικό δυναμικό του κάθε είδους σε συνδυασμό με την εικόνα του ηχογράμματος. Εικόνα 4: Απεικόνιση των προκαθορισμένων ακουστικών διατομών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου τον Ιούνιο 2005, 2006 και Ιούλιο 2008. Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε όπως περιγράφεται στην ενότητα 3.1.1 13
4. ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ 4.1. Χάρτες κατανομής μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή Μαλιακού κόλπου το 2013-2014 Στους παρακάτω χάρτες (Εικόνα 5 έως Εικόνα 10) αναπαρίσταται η κατανομή των τιμών του οπισθοανακλώμενου ήχου (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) κατά τα έτη 2013 και 2014 για α) το γαύρο, β) τη σαρδέλα και γ) το σύνολο των μικρών πελαγικών ειδών ψαριών. Εικόνα 5: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού το Σεπτέμβριο του 2013. Εικόνα 6: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούλιο του 2014. 14
Εικόνα 7: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού το Σεπτέμβριο του 2013. Εικόνα 8: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούλιο του 2014. 15
Εικόνα 9: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) για το σύνολο των μικρών πελαγικών ψαριών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού το Σεπτέμβριο του 2013. Εικόνα 10: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) για το σύνολο των μικρών πελαγικών ψαριών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούλιο του 2014. 16
Στη συνέχεια στους παρακάτω χάρτες (Εικόνα 11 έως Εικόνα 14) αναπαρίσταται η κατανομή της βιομάζας (t) κατά τα έτη 2013 και 2014 για α) το γαύρο και β) τη σαρδέλα. Εικόνα 11: Η κατανομή της βιομάζας (t) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Σεπτέμβριο του 2013. Εικόνα 12: Η κατανομή της βιομάζας (t) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούλιο του 2014. 17
Εικόνα 13: Η κατανομή της βιομάζας (t) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Σεπτέμβριο του 2013. Εικόνα 14: Η κατανομή της βιομάζας (t) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούλιο του 2014. Οσον αφορά το γαύρο παρατηρούμε χαμηλά επίπεδα βιομάζας (έως 50 t/ nm) τον Σεπτέμβριο του 2013, με κύρια κατανομή κυρίως στο Μαλιακό κόλπο, στο Βόρειο τμήμα του Στενού των 18
Ωρεών και στο κόλπο της Αιδηψού (Εικόνα 11). Μεγαλύτερες τιμές βιομάζας παρατηρήθηκαν τον Ιούλιο 2014 (έως 150 t/ nm) και πιο ομοιογενής κατανομή σε όλη τη περιοχή μελέτης (Εικόνα 12). Οσον αφορά τη σαρδέλα παρατηρήθηκαν μικρότερες διαφοροποιήσεις στη βιομάζα ανάμεσα στις δύο περιόδους δειγματοληψίας (έως 50 t/ nm σε αμφότερες τις περιόδους), ωστόσο παρατηρήθηκαν σαφείς αποκλίσεις στη κατανομή της στο χώρο. Το Σεπτέμβριο του 2013 η κατανομή του είδους ήταν πιο κατακερματισμένη με ένα κύριο πυρήνα υψηλής βιομάζας στον Μαλιακό κόλπο και δύο μικρότερους πυρήνες στο κόλπο της Αιδηψού και στα Στενά των Ωρεών (Εικόνα 13). Αντιθέτως τον Ιούλιο του 2014 η κατανομή της βιομάζας της σαρδέλας παρουσιάζει ευρύτερη και πιο ομοιoγενή κατανομή σε όλη τη περιοχή μελέτης (Εικόνα 14). Όσον αφορά το σύνολο των μικρών πελαγικών παρατηρήθηκαν μεγαλύτερες τιμές ήχου τον Ιούλιο του 2014 σε σχέση με τον Σετπέμβριο του 2013 (Εικόνα 9, Εικόνα 10). Σε αμφότερες τις περιόδους μελέτης η χωρική κατανομή του συνόλου των μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού χαρακτηρίστηκε από ομοιογένεια. Ελαφρώς υψηλότερες τιμές βιομάζας του συνόλου των μικρών πελαγικών καταγράφηκαν στον Μαλιακό κόλπο, στα στενά των Ωρεών και στον κόλπο της Αιδηψού σε σχέση με τον ενδιάμεσό τους χώρο. 19
4.2. Χάρτες κατανομής μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή Μαλιακού κόλπου την περίοδο 2005, 2006, 2008. Στους παρακάτω χάρτες (Εικόνα 15 έως Εικόνα 25) αναπαρίσταται η κατανομή των τιμών του οπισθοανακλώμενου ήχου (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) κατά τα έτη 2005, 2006 και 2008 για α) το γαύρο, β) τη σαρδέλα και γ) το σύνολο των μικρών πελαγικών ειδών ψαριών. Εικόνα 15: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2005. Εικόνα 16: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2006. 20
Εικόνα 17: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2008. Εικόνα 18: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2005. 21
Εικόνα 19: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2006. Εικόνα 20: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2008. 22
Εικόνα 21: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του συνόλου των μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2005. Εικόνα 22: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του συνόλου των μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2006. 23
Εικόνα 23: Ο οπισθοανακλούμενος ήχος (Nautical Area Scattering Coefficient, m 2 /nm 2 ) του συνόλου των μικρών πελαγικών στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2008. Εικόνα 24: Η κατανομή της βιομάζας (t) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2005. 24
Εικόνα 25: Η κατανομή της βιομάζας (t) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2006. Εικόνα 26: Η κατανομή της βιομάζας (t) του γαύρου στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2008. 25
Εικόνα 27: Η κατανομή της βιομάζας (t) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2005. Εικόνα 28: Η κατανομή της βιομάζας (t) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2006. 26
Εικόνα 29: Η κατανομή της βιομάζας (t) της σαρδέλας στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού τον Ιούνιο του 2008. Οσον αφορά τη βιομάζα του γαύρου, διακυμάνθηκε σε χαμηλά επιπεδα και στις τρεις περιόδους δειγματοληψίας (έως 50 t/ nm) ενώ η χωρική κατανομή της στην ευρύτερη περιοχή του Μαλιακού κόλπου διαφοροποιήθηκε ανάμεσα στις δειγματοληψίες (Εικόνα 26 έως Εικόνα 28). Η κατανομή του γαύρου τον Ιούνιο του 2005 ήταν κατακερματισμένη και χαρακτηρίστηκε από απουσία του είδους στο εσωτερικό του Μαλιακού κόλπου ενώ πυρήνες υψηλής συγκέντρωσης βιομάζας σχηματίζονταν στο Στενό των Ωρεών και στον κόλπο της Αιδηψού (Εικόνα 26). Τον Ιούνιο του 2006 η βιομάζα του γαύρου ήταν ισοκατανεμημένη στην περιοχή μελέτης (Εικόνα 27), ενώ τον Ιούνιο του 2008 η κατανομή της ήταν λιγότερο ομοιογενής με πυρήνες να εντοπίζονται στις ενδιάμεσες περιοχές του Μαλιακού κόλπου και του κόλπου της Αιδηψού, και του Μαλιακού και του Στενού των Ωρεών (Εικόνα 28). Οσον αφορά στη βιομάζα της σαρδέλας παρατηρήθηκαν μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις τρεις περιόδους δειγματοληψίας με τις μέγιστες τιμές να παρατηρούνται τον Ιούνιο του 2005 (έως 250 t/ nm), τις ελάχιστες τον Ιούνιο του 2006 (έως 50 t/ nm) και τις ενδιάμεσες τον Ιούνιο του 2008 (έως 150 t/ nm). Ανάμεσα στις τρεις περιόδους δειγματοληψίας παρατηρήθηκαν σαφείς αποκλίσεις στη κατανομή της σαρδέλας στο χώρο. Τον Ιούνιο του 2005 η κατανομή του είδους όπως και στην περίπτωση του γαύρου ήταν κατακερματισμένη με ένα κύριο πυρήνα υψηλής βιομάζας στον Μαλιακό κόλπο και ένα μικρότερο πυρήνα στο Στενό των Ωρεών (Εικόνα 29), ενώ τον Ιούνιο του 2006 και 2008 η σαρδέλα παρουσιάζει ευρύτερη και πιο ομοιογενή κατανομή στην 27
περιοχή μελέτης. Ωστόσο η κατανομή της βιομάζας της σαρδέλας το 2006 ήταν συνεχής στην υποπεριοχή του Στενού των Ωρεών ενώ το 2008 παρατηρείται απουσία του είδους στον ενδιάμεσο χώρο των τριών υποπεριοχών μελέτης. Η αφθονία του συνόλου των μικρών πελαγικών όπως φαίνεται στην κατανομή των τιμών του οπισθοανακλώμενου ήχου ήταν μεγαλύτερη το 2005 και το 2008 σε σχέση με το 2006. Η κατανομή των μικρών πελαγικών ήταν κατακερματισμένη τον Ιούνιο 2005 με πυρήνες υψηλής συγκέντρωσης στο εξωτερικό τμήμα του Μαλιακού, στον κόλπο της Αιδηψού και στο Στενό των Ωρεών (Εικόνα 23) ενώ τον Ιούνιο του 2006 και 2008 ήταν πιο ομοιογενής στην ευρύτερη περιοχή μελέτης (Εικόνα 24 και Εικόνα 25). 4.3. Χάρτες κατανομής βενθικών ειδών ψαριών στον Μαλιακό κόλπο το 2014-2015 4.3.1 Εισαγωγή Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται χάρτες πρόβλεψης της χωρικής κατανομής 17 βενθικών ειδών που αλιεύτηκαν στο Μαλιακό κόλπο με τράτα βυθού κατά την περίοδο Ιουλίου 2014, Νοεμβρίου 2014 και Μαρτίου 2015. Από τα είδη που μελετήθηκαν, 15 είναι ψάρια και 2 καρκινοειδή. Η επιλογή των ειδών βασίστηκε σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω κριτήρια: α) τον υψηλό βαθμό συμμετοχής τους στο συνολικό αλίευμα που μετρήθηκε (π.χ. Diplodus annularis, Trachurus mediterraneus), β) την εμπορική τους αξία (π.χ. Penaeus kerathurus, Merluccius merluccius, Mullus barbatus), γ) τη συχνότητα παρουσίας και δ) τη σημασία τους στο οικοσύστημα (π.χ. Gymnura altavela, Dasyatis pastinaca). Για την κατασκευή των χαρτών πρόβλεψης της χωρικής κατανομής των 17 βενθικών ειδών, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από τους συνολικά 23 σταθμούς δειγματοληψίας που πραγματοποιήθηκαν στο έξω και έσω τμήμα του Μαλιακού κόλπου (Εικόνα 30, Πίνακας 1). Εφαρμόσθηκε η γεωστατιστική μέθοδος Kernel Smoothing Interpolation (exponential kernel function) (Gribov & Krivoruchko, 2011). Ως βασική παράμετρος δόθηκε το βάρος ανά ώρα αλιείας (Kg/h) και ως παράγοντας στάθμισης (weight factor) δόθηκε ο αριθμός ατόμων ανά ώρα αλιείας (N/h). Στη συνέχεια, παρουσιάζονται κατά σειρά οι χάρτες με τα είδη τα οποία εμφανίζουν υψηλές τιμές παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας στο έξω τμήμα του κόλπου και μικρές τιμές στο έσω τμήμα του. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα είδη: Citharus linguatula, Lepidotrigla 28
cavillone, Lophius budegassa, Merluccius merluccius, Pagellus erythrinus, Serranus hepatus, Trachurus trachurus, Arnoglossus laterna. Ακολουθούν χάρτες για τα είδη τα οποία εμφανίζουν υψηλές τιμές παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας στο έσω τμήμα του κόλπου και μικρές τιμές στο έξω τμήμα του. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα είδη: Dasyatis pastinaca, Diplodus annularis, Gymnura altavela, Torpedo marmorata, Trachurus mediterraneus. Τέλος παρουσιάζονται οι χάρτες με τα είδη τα οποία κατανέμονται και στα δύο τμήματα του κόλπου με παρόμοιες τιμές παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (Mullus barbatus, Penaeus kerathurus, Solea solea, Squilla mantis). Εικόνα 30. Ερευνητικό σκάφος «ΦΙΛΙΑ» 29
Πίνακας 1. Σταθμοί δειγματοληψίας πειραματικής αλιείας με τράτα βυθού στην περιοχή του Μαλιακού κόλπου (Ιούλιος & Νοέμβριος 2014, Μάρτιος 2015) με το Ε/Σ ΦΙΛΙΑ. Τμήμα Διάρκεια Βάθος Γεωγραφικό Γεωγραφικό Ταξίδι κόλπου Καλάδα Ημερομηνία Ώρα σύρσης (μ) μήκος* πλάτος* Ιούλιος 2014 Έξω τμήμα H3 17/7/2014 8:05 55 32.8 22.6372 38.8790 H4 17/7/2014 10:41 33 40.5 22.6148 38.8587 H5 17/7/2014 13:15 30 39.6 22.7728 38.8623 Έσω τμήμα H1 17/7/2014 15:20 30 23 22.7892 38.8373 H2 17/7/2014 16:46 34 24.1 22.7775 38.8435 Νοέμβριος 2014 Έξω τμήμα H1 25/11/2014 9:00 34 32.4 22.7708 38.8613 H2 25/11/2014 10:47 32 40.1 22.7850 38.8382 H3 25/11/2014 13:07 43 40.2 22.7855 38.8403 H4 25/11/2014 15:33 51 40.8 22.7705 38.8332 Έσω τμήμα H1 26/11/2014 8:10 41 25 22.6495 38.8688 H2 26/11/2014 11:01 45 22.7 22.6448 38.8782 H3 26/11/2014 13:18 21 24 22.6118 38.8745 H4 26/11/2014 15:35 45 23.2 22.6587 38.8578 Μάρτιος 2015 Έξω τμήμα H1 14/3/2015 09:00 45 34 22.7743 38.8618 H2 14/3/2015 11:30 45 40 22.7878 38.8378 H3 14/3/2015 13:40 45 38.5 22.7682 38.8363 H4 14/3/2015 15:45 46 39 22.7795 38.8478 Έσω τμήμα H1 15/3/2015 09:20 45 23 22.6422 38.8787 H2 15/3/2015 11:10 45 24 22.6295 38.8577 30
H3 15/3/2015 13:15 45 24 22.6117 38.8777 H4 15/3/2015 15:05 45 23.7 22.6260 38.8787 4.3.1.1.Citharus linguatula (Linnaeus, 1758), Γλωσσάκι Spotted flounder Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Pleuronectiformes (Order) > Citharidae (Family) > Citharus (Genus) > Citharus linguatula (Species) Είναι θαλάσσιο βενθοπελαγικό είδος που ζει σε βάθη 0-300 m (Schneider, W., 1990). Παρουσιάζει μέγιστο ολικό μήκος 30cm (Nielsen, J.G., 1990), το πιο κοινό ολικό του μέγεθος είναι 15.0 cm (Bauchot, M.L., 1987) και εξαπλώνεται στον ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο θάλασσα. Τα ενήλικα άτομα κατοικούν σε μαλακό υπόστρωμα από την ακτογραμμή ως τα 300 m, αλλά σπανίως απαντάται σε βάθη πάνω από 200 m (Nielsen, J.G., 1981). Τρέφεται με μικρά ψάρια και καρκινοειδή (Fischer, W., 1987). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε 10.8 τόνους, 11.6 Kg/h και 311 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 0.5 τόνους, 0.7 Kg/h και 51 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 170.01 mm από ένα σύνολο 1065 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 116.24 mm από ένα σύνολο 84 ατόμων. 31
Εικόνα 31. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Citharus linguatula 4.3.1.2.Lepidotrigla cavillone (Lacepède, 1801), Καπονάκι Large scaled gurnard Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Scorpaeniformes (Order) > Platycephaloidei (Suborder) > Triglidae (Family) > Lepidotrigla (Genus) > Lepidotrigla cavillone (Species) Είναι βενθοπελαγικό, θαλάσσιο είδος που ζει σε βάθη 100-190 m (Labropoulou, M. & C. Papaconstantinou, 2005). Το μήκος γεννητικής ωριμότητας είναι 6-8cm και το μέγιστο ολικό μήκος είναι 20.0 cm (Bauchot, M.L., 1987). Εκτείνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από τις νότιες ακτές της Πορτογαλίας ως τη Μαυριτανία, περιλαμβάνοντας τη Μεσόγειο, αλλά όχι τη περιοχή της Μαύρης θάλασσας (Bauchot, M.L., 1987). 32
Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 21 τόνους, 22.5 Kg/h και 934 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές ήταν μηδενικές. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν συνολικά ήταν 129.88 mm από ένα σύνολο 885 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 133.17 mm από ένα σύνολο 6 ατόμων. Εικόνα 32. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Lepidotrigla cavillone 33
4.3.1.3.Lophius budegassa (Spinola, 1807), Πεσκαντρίτσα μαύρη Angler fish Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Lophiiformes (Order) > Lophiidae (Family) > Lophius (Genus) > Lophius budegassa Είναι βενθοπελαγικό, θαλάσσιο είδος που ζει, κυρίως, σε μεγάλα βάθη 300-1013 m (Mytilineou, C. et al, 2005), αλλά απαντάται και σε αβαθείς περιοχές. Το μέγιστο μήκος (SL) είναι 100.0 cm (Caruso, J.H., 1986) κι η μέγιστη καταγεγραμένη ηλικία είναι τα 21 έτη (Landa, J., 2001). Εκτείνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από τις Βρετανικούς Νήσους ως τη Σενεγάλη, περιλαμβάνοντας και τη Μεσόγειο θάλασσα. Τρέφεται κυρίως με ψάρια (Caruso, J.H., 1986). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν σε 11.2 τόνους, 12 Kg/h και 9 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 3.7 τόνους, 5.4 Kg/h και 2.9 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 316.86 mm από ένα σύνολο 63 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 441 mm από ένα σύνολο 2 ατόμων. 34
Εικόνα 33. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Lophius budegassa 4.3.1.4.Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758), Βακαλάος Hake Fish Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Gadiformes (Order) > Merlucciidae (Family) > Merl ucciinae (Subfamily) > Merluccius (Genus) > Merluccius merluccius (Species) Είναι βενθικό είδος που ζει στις θάλασσες σε βάθη 30-1075 m (Lloris, D., 2005), αλλά πιο συχνά απαντάται στα 70-400 m (Muus, B.J. & J.G. Nielsen, 1999). Έχει μήκος γεννητικής ωριμότητας 42.8 cm. Το μέγιστο ολικό μήκος φτάνει τα 140 cm. Το μέγιστο βάρος που έχει καταγραφεί είναι 15.0 kg (Cohen, D.M., et al 1990) και μέγιστη ηλικία τα 20 έτη (Muus, B.J. & J.G. Nielsen, 1999). Εξαπλώνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από τη Νορβηγία ως την Ισλανδία και νότια ως τη Μαυριτανία. Επίσης, εμφανίζεται στη Μεσόγειο θάλασσα και τις νότιες ακτές της Μαύρης θάλασσας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας τα ενήλικα άτομα ζουν δίπλα στο βυθό, ενώ τη νύχτα ανεβαίνουν προς τα πάνω. Τρέφονται με ψάρια και καλαμάρια. Τα νεαρά άτομα τρέφονται με καρκινοειδή, κυρίως με ευφαυσεώδη και αμφίποδα. Το θηλυκό άτομο απελευθερώνει γενετικό υλικό στο περιβάλλον πάνω από μια φορά στην ίδια αναπαραγωγική περίοδο (Murua, H. & F. Saborido-Rey, 2003). 35
Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε 3.5 τόνους, 3.8 Kg/h και 11.3 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 0.5 τόνους, 0.8 Kg/h και 2.2 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 245.76 mm από ένα σύνολο 103 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 343.67 mm από ένα σύνολο 6 ατόμων. Εικόνα 34. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Merluccius merluccius 4.3.1.5.Pagellus erythrinus (Linnaeus, 1758), Λυθρίνι Common pandora, Pandora Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Sparid ae (Family) > Pagellus (Genus) > Pagellus erythrinus (Species). Είναι βενθοπελαγικό θαλάσσιο είδος που ζει συνήθως σε βάθη 20-100 μέτρα αλλά μπορεί να βρεθεί και ως τα 300 μέτρα στον Ατλαντικό ωκεανό. Το μήκος γεννητικής ωριμότητας είναι 14.7 cm, το μέγιστο μήκος 60.0 cm SL (Bauchot, M.L. & J.C. Hureau, 1986) και το μέγιστο βάρος που έχει καταγραφεί είναι 3.2 kg (IGFA, 2001). Η γεωγραφική του εξάπλωση εκτείνεται 36
στον ανατολικό Ατλαντικό από τη Νορβηγία και τη Μεσόγειο ως τις ακτές της Guinea-Bissau (Sanches, J.G., 1991), περιλαμβάνοντας το Cape Verde, τη Mαδέιρα και τα Κανάρια Νησιά (Bauchot, M.L. & J.C. Hureau, 1986). Απαντάται σε παράκτια νερά, σε ποικίλα υποστρώματα από άμμο, λάσπη, βράχους και πέτρες. Μετακινείται σε βαθύτερα νερά κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τρέφεται κυρίως με βενθικά ασπόνδυλα και μικρά ψάρια (Bauchot, M.L. & J.C. Hureau, 1990). Παρουσιάζει πρωτόγυνο ερμαφροδιτισμό. Τα θηλυκά μετατρέπονται σε αρσενικά σε ηλικία τριών ετών και σε μεγέθη περίπου 12.8-20.3cm (Papaconstantinou, C., 1986). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν τον Ιούλιο 2014 σε 30.1 τόνους, 32.1 Kg/h και 357 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 5.1 τόνους, 7.4 Kg/h και 88.3 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 170.74 mm από ένα σύνολο 1339 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 166.79 mm από ένα σύνολο 244 ατόμων. Εικόνα 35. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Pagellus erythrinus 37
4.3.1.6.Serranus hepatus (Linnaeus, 1758), Χανάκι Brown comber Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Serranidae (Family) > Serraninae (Subfamily) > Serranus (Genus) > Serranus hepatus (Species) Είναι βενθοπελαγικό είδος που ζει σε θαλασσινά νερά σε βάθη 5-100 m (Smith, C.L., 1981). Παρουσιάζει μήκος γεννητικής ωριμότητας 7.8 cm και μέγιστο ολικό μήκος 25.0 cm (Sanches, J.G., 1991). Εκτείνετα στον ανατολικό Ατλαντικό από τις ακτές της Πορτογαλίας και τα Κανάρια νησιά ως νότια στις ακτές της Σενεγάλης και σε όλη τη περιοχή της Μεσογείου. Βρίσκεται πάνω σε υποστρώματα άμμου, λάσπης, σε πέτρες και θαλάσσια λιβάδια (Smith, C.L., 1981). Η διατροφή του βασίζεται κυρίως στα δεκάποδα (Göthel, H., 1992). Παρουσιάζει ερμαφροδιτισμό (Bruslé, S., 1983). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 3.7 τόνους, 4 Kg/h και 241 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 0.2 τόνους, 0.3 Kg/h και 23 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 100.15 mm από ένα σύνολο 864 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 89.20 mm από ένα σύνολο 119 ατόμων. 38
Εικόνα 36. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Serranus hepatus 4.3.1.7.Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758), Γκριζοσάφριδο Atlantic horse-mackerel, Common scad Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Carangidae (Family) > Trachurus (Genus) > Trachurus trachurus (Species) Είναι πελαγικό, ωκεανόδρομο είδος (Riede, K., 2004) που ζει στη θάλασσα σε βάθη 0-1050 m (FAO-FIGIS, 2005), αλλά πιο συχνά απαντάται στα 100-200 m. Παρουσιάζει μήκος γεννητικής ωριμότητας 23.9 cm (Smith-Vaniz, W.F., 1986), μέγιστο ολικό μήκος 70.0 cm και μέγιστο βάρος 2.0 kg (Ly, B., 1996). Εξαπλώνεται στη Μεσόγειο θάλασσα και στον ανατολικό Ατλαντικό από τη Νορβηγία ως τη Νότιο Αφρική. Τα ενήλικα σχηματίζουν κοπάδια σε παράκτιες περιοχές με αμμώδη υποστρώματα. Τρέφονται με ψάρια, κεφαλόποδα και καρκινοειδή. Τα θηλυκά άτομα απελευθερώνουν γενετικό υλικό στο περιβάλλον πάνω από μια φορά στην ίδια αναπαραγωγική περίοδο (Murua, H. & F. Saborido-Rey, 2003) και τα αυγά τους είναι πελαγικά. Τα ιχθυοαποθέματα χωρίζονται σε δύο ομαδοποιήσεις: το δυτικό και της βόρειας θάλασσας. Το δυτικό κομμάτι αναπαράγεται από τον Βισκαικό κόλπο ως την Ιρλανδία στις αρχές της άνοιξης, 39
μεταναστεύει βόρεια και ανατολικά προς τις ακτές της νότιας Νορβηγίας και στη Βόρεια Θάλασσα. Το κομμάτι της Βόρειας θάλασσας αναπαράγεται στο νότιο τμήμα της Β.Θάλασσας το καλοκαίρι και μεταναστεύει στο κεντρικό κομμάτι της Β.Θάλασσας, στo Skagerrak στον πορθμό του Κάτεγατ (Smith-Vaniz, W.F., 1986). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 14.6 τόνους, 15.5 Kg/h και 1503 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 1.2 τόνους, 1.8 Kg/h και 157 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 112.16 mm από ένα σύνολο 671 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 119.78 mm από ένα σύνολο 124 ατόμων. Εικόνα 37. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Trachurus trachurus 40
4.3.1.8.Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792), Γλώσσα Scaldfish Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Pleuronectiformes (Order) > Bothidae (Family) > Arnoglossus (Genus) > Arnoglossus laterna (Species) Είναι ένα θαλάσσιο, βενθοπελαγικό είδος που απαντάται στα 10-200 m βάθος, αλλά πιο συχνά στα 10-100 m (Nielsen, J.G., 1986). Έχει μέγιστο κανονικό μήκος (Standard Length, SL) στα 25.0 cm (Muus, B.J. et al, 1999) και έχει ολικό μήκος 12.0 cm (Bauchot, M.L., 1987). Η γεωγραφική του κατανομή στον ανατολικό Ατλαντικό εκτείνεται από τη Νορβηγία ως την Ανγκόλα. Επίσης, απαντάται στη περιοχή της Μεσογείου και στη Μαύρη θάλασσα (Aldebert, Y., 1990). Ζει σε μικτά και λασπώδη υποστρώματα και τρέφεται με ασπόνδυλα και μικρά ψάρια (Nielsen, J.G., 1986). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 3.3 τόνους, 3.6 Kg/h και 379 N/h αντίστοιχα. Στο έσω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 2.2 τόνους, 3.1 Kg/h και 326 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 106.04 mm από ένα σύνολο 1265 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 109.25 mm από ένα σύνολο 653 ατόμων. 41
Εικόνα 38. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Arnoglossus laterna 4.3.1.9.Dasyatis pastinaca (Linnaeus, 1758), Βατοτρυγόνα Common stingray Pisces (Superclass) > Elasmobranchii (Class) > Neoselachii (Subclass) > Batoidea (Infraclass) > Myliobatiformes (Order) > Dasyatidae (Family) > Dasyatis (Genus) > Dasyatis pastinaca (Species) Είναι βενθοπελαγικό είδος που ζει σε θαλάσσια και υφάλμυρα νερά σε βάθη 5 200m (Brito, A., 1991), αλλά συνήθως απαντάται στα 20-35 m (Reiner, F., 1996). Παρουσιάζει μέγιστο πλάτος δίσκου 57.0 cm στο αρσενικό (Capape, C. & M. Desoutter, 1990) και 60.0 cm στο θηλυκό. Εκτείνεται στον νοτιοανατολικό Ατλαντικό ωκεανό ως τις ακτές της Σενεγάλης (Seret, B., 2003) και στη Μεσόγειο θάλασσα. Είναι ωοζωοτόκα (Dulvy, N.K. & J.D. Reynolds, 1997) και ζευγαρώνουν με εγκόλπωση (Breder, C.M. & D.E. Rosen, 1966). 42
Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε 34.3 τόνους, 48.9 Kg/h και 14 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 2.6 τόνους, 2.8 Kg/h και 3 N/h. Στο έσω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 613.01 mm από ένα σύνολο 84 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έξω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 502.93 mm από ένα σύνολο 46 ατόμων. Εικόνα 39. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Dasyatis pastinaca 4.3.1.10. Diplodus annularis (Linnaeus, 1758), Σπάρος Annular sea bream Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Sparidae (Family) > Diplodus (Genus) > Diplodus annularis (Species) Είναι βενθοπελαγικό είδος που ζει σε θαλάσσια και υφάλμυρα νερά σε βάθη 0-90 m (Bauchot, M.L. and J.C. Hureau, 1986). Έχει μήκος γεννητικής ωριμότητας 11.2 cm, μέγιστο ολικό μήκος 24.0 cm (Bauchot, M.L., 1987) και η μέγιστη αναγραφόμενη ηλικία 7 έτη (Gordoa, A. and B. Molí, 1997). Εξαπλώνεται στον ανατολικό Ατλαντικό στα Κανάρια νησιά, στις ακτές 43
της Πορτογαλίας ως τον Βισκαικό κόλπο. Επιπλέον, εξαπλώνεται στη Μεσόγειο, στη Μαύρη και την Αζοφική θάλασσα. Ζει σε λιβάδια από Zostera ή Posidonia και σε αμμώδη υποστρώματα. Σπανίως ζει και σε βραχώδη υποστρώματα (Bauchot, M.L. & J.C. Hureau, 1986). Τρέφεται με καρκινοειδή, σκουλήκια, μαλάκια, εχινόδερμα και υδρόζωα. Είναι δυνητικά ερμαφρόδιτο πρώτανδρο είδος (Alonso-Fernández, A., 2011). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε 122 τόνους, 174 Kg/h και 4550 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 89.8 τόνους, 96.8 Kg/h και 2520 N/h. Στο έσω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 129.85 mm από ένα σύνολο 1070 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έξω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 128.91 mm από ένα σύνολο 1288 ατόμων. Εικόνα 40. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Diplodus annularis 44
4.3.1.11. Gymnura altavela (Linnaeus, 1758), Πλατυσέλαχο Spiny butterfly ray Pisces (Superclass) > Elasmobranchii (Class) > Neoselachii (Subclass) > Batoidea (Infraclass) > Myliobatiformes (Order) > Gymnuridae (Family) > Gymnura (Genus) > Gymnura altavela (Species) Είναι βενθοπελαγικό είδος που ζει σε θαλάσσια και υφάλμυρα νερά σε βάθη 5-100 m (Brito, A., 1991). Το μέγιστο πλάτος δίσκου φτάνει τα 400 cm, το μέγιστο αναγραφόμενο βάρος είναι 60.0 kg (Stehmann, M., 1981) και το μέγιστο μήκος 140 cm (Maigret, J. & B. Ly, 1986). Το είδος εξαπλώνεται στον Ατλαντικό δυτικά από τις ΗΠΑ (Robins, C.R. & G.C. Ray, 1986) ως τις ακτές της Αργεντινής (Menni, R.C. & L.O. Lucifora, 2007), και ανατολικά από τις ακτές της Πορτογαλίας ως την Ανγκόλα και συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές της Μεσογείου, της Μαύρης θάλασσας, τα Κανάρια νησιά και η Μαδέιρα. Απαντάται σε λασπώδη ή άμμώδη ενδιαιτήματα. Τρέφεται με ψάρια, καρκινοειδή, μαλάκια και πλαγκτό. Είναι ωοζωοτόκο (McEachran, J.D. & C. Capapé, 1984). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 22.2 τόνους, 32 Kg/h και 5.5 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 1.3 τόνους, 1.4 Kg/h και 1.2 N/h. Στο έσω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 563.50 mm από ένα σύνολο 24 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έξω τμήμα αλιεύτηκε μόνο ένα άτομο με μήκος 386 mm. 45
Εικόνα 41. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Gymnura altavela 4.3.1.12. Torpedo marmorata (Risso, 1810), Μαρμαρομουδιάστρα Marbled electric ray Pisces (Superclass) > Elasmobranchii (Class) > Neoselachii (Subclass) > Batoidea (Infraclass) > Torpediniformes (Order) > Torpedinidae (Family) > Torpedo (Genus) > Torpedo marmorata (Species) Ζει σε θαλάσσια και υφάλμυρα νερά σε βάθη 2-370 m (Capapé, C., 1990). Παρουσιάζει μήκος γεννητικής ωριμότητας 39-49 cm, μέγιστο ολικό μήκος 100cm (Reiner, F., 1996) και μέγιστο βάρος 3 kg (Muus, B.J. and J.G. Nielsen, 1999). Εκτείνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από βόρεια των Βρετανικών Νήσων ως την Νότιο Αφρική και στη Μεσόγειο θάλασσα. Απαντάται σε θαλάσσια λιβάδια, σε κοραλλιογενείς υφάλους και σε μαλακά υποστρώματα (Michael, S.W., 1993). Αποφεύγει θερμοκρασίες πάνω από 20 C (Møller, P.R., 1995). Είναι νυχτερινό και παραμένει θαμμένο κατά τη διάρκεια της ημέρας (Göthel, H., 1992). Τρέφεται με μικρά βενθικά ψάρια (όπως Trachurus, Mugil, Mullus, Dicentrarchus, Spondyliosoma, Boops, Labrus, 46
Dascyllus, Pomacentrus) και καρκινοειδή (Møller, P.R., 1995). Είναι ωοζωοτόκο (Dulvy, N.K., 1997). Τα νεογνά έχουν μήκη 10-14 cm κατά τη γέννηση τους (Mellinger, J., 1971). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν τον Ιούλιο 2014 σε 3.9 τόνους, 5.6 Kg/h και 42 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε 0.2 τόνους, 0.2 Kg/h και 2 N/h. Στο έσω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 144.28 mm από ένα σύνολο 186 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έξω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 149.51 mm από ένα σύνολο 73 ατόμων. Εικόνα 42. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Torpedo marmorata 47
4.3.1.13. Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868), Ασπροσάφριδο Atlantic horse-mackerel, Black sea horse mackerel Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Carangidae (Family) > Trachurus (Genus) > Trachurus mediterraneus (Species) Είναι πελαγικό, ωκεανόδρομο (Riede, K., 2004) είδος που ζει στη νηρητική ζώνη σε θαλάσσια ή υφάλμυρα νερά. Απαντάται σε βάθη 0-500 m, αλλά πιο συχνά στα 5-250 m (FAO- FIGIS, 2005). Παρουσιάζει μήκος γεννητικής ωριμότητας 20.0 cm και μέγιστο μήκος 60.0 cm (Bauchot, M.-L., 1987). Εξαπλώνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από τον Βισκαικό κόλπο ως τη Μαυριτανία, περιλαμβάνοντας τη Μεσόγειο θάλασσα. Τα ενήλικα συνήθως βρίσκονται δίπλα στο βυθό και ορισμένες φορές στην επιφάνεια. Είναι μεταναστευτικό είδος και σχηματίζει μεγάλα κοπάδια. Τρέφεται με άλλα ψάρια αλλά και με μικρά καρκινοειδή. Τα αυγά είναι πελαγικά (Smith- Vaniz, W.F., 1986). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε τόνους, 60.5 Kg/h και 2083 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι αντίστοιχες τιμές διαμορφώθηκαν σε τόνους, 20.5 Kg/h και 1115 N/h. Στο έσω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 142.72 mm από ένα σύνολο 1393 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έξω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 134.48 mm από ένα σύνολο 1116 ατόμων. 48
Εικόνα 43. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Trachurus mediterraneus 4.3.1.14. Mullus barbatus (Linnaeus, 1758), Κουτσομούρα Red mullet, Striped mullet Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Perciformes (Order) > Percoidei (Suborder) > Mullid ae (Family) > Mullus (Genus) > Mullus barbatus (Species) Είναι βενθικό είδος που ζει στη θάλασσα σε βάθη 10-328 m (Mytilineou, C., 2005), αλλά συνήθως απαντάται στα 100-300 m (Muus, B.J., 1999). Έχει μήκος γεννητικής ωριμότητας 11.1 cm και το μέγιστο μήκος του είναι 33.2 cm. Το μέγιστο βάρος που έχει αναφερθεί είναι 680.00 g (Filiz, H., 2011). Εξαπλώνεται στον ανατολικό Ατλαντικό από τα Βρετανικά νησιά ως τη Σενεγάλη, τα Κανάρια νησιά, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη θάλασσα. Επίσης, έχει καταγραφεί και στις Αζόρες (Hureau, J.C., 1986). Ζει σε υποστρώματα με πέτρα, άμμο ή λάσπη. Τρέφεται με μικρά βενθικά καρκινοειδή, με μαλάκια και σκουλήκια (Ben-Tuvia, A., 1990). 49
Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έξω και έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 10.9 & 6.3 τόνους, 11.6 & 9 Kg/h και 237 & 194 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 158.44 mm από ένα σύνολο 889 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 156.48 mm από ένα σύνολο 366 ατόμων. Εικόνα 44. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Mullus barbatus 4.3.1.15. Penaeus kerathurus (Forsskål, 1775), γάμπαρη ή κοινή γαρίδα caramote prawn Decapoda (Order) > Dendrobranchiata (Suborder) > Penaeoidea (Superfamily) > Penaeidae (Family) > Penaeus (Genus) > Penaeus kerathurus (Species) Η Penaeus kerathurus είναι ενδημικό είδος της Μεσογείου Θάλασσας και του Ανατολικού Ατλαντικού, από την Πορτογαλία ως την Αγκόλα, και ζει σε αμμώδεις ή λασπώδεις πυθμένες, μέχρι τα βάθη των περίπου 80 m (FAO, 1987). Εντατικά αλιεύεται σε όλες τις ακτές της 50
Μεσογείου και θεωρείται κατάλληλο είδος για την υδατοκαλλιέργεια στη Μεσόγειο από το 1970 (Lumare, 1976; Lumare & Scordella, 2001). Στην Ελλάδα το είδος βρίσκεται στον Αμβρακικό κόλπο (Δυτική Ελλάδα), ενώ υπάρχει τόσο στο Ιόνιο, όσο και στο Βόρειο Αιγαίο (από το Θερμαϊκό Κόλπο έως στην Αλεξανδρούπολη) (Conides et al., 1990). Ζει στο βυθό σε αμμοϊλυώδες υπόστρωμα με φύκια ή σε βράχους. Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω και έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 0.9 & 0.6 τόνους, 0.9 & 0.9 Kg/h και 33 & 53 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 37.14 mm από ένα σύνολο 147 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 31.38 mm από ένα σύνολο 172 ατόμων. Εικόνα 45. Χάρτης πρόβλεψης της χωρικής κατανομής του είδους Penaeus kerathurus 51
4.3.1.16. Solea solea (Linnaeus, 1758), Γλώσσα Common sole, Dover sole Pisces (Superclass) > Actinopteri (Class) > Pleuronectiformes (Order) > Soleidae (Family) > Solea (Genus) > Solea solea (Species) Είναι βενθοπελαγικό είδος, ωκεανόδρομο (Riede, K., 2004), που ζει σε θαλάσσια και υφάλμυρα νερά. Ζει σε βάθη 0-150 m (Muus, B.J. & J.G. Nielsen, 1999), αλλά πιο συχνά στα 10-60 m (Muus, B.J. and P. Dahlstrøm, 1989). Το μήκος γεννητικής ωριμότητας είναι 30.3 cm και το μέγιστο μήκος (SL) 70.0 cm (Quéro, J.C., 1986). Το μέγιστο βάρος που έχει καταγραφεί είναι τα 3 kg (Bristow, P., 1992) και η μέγιστη ηλικία τα 26 έτη (Deniel, C., 1990). Η γεωγραφική του εξάπλωση στον ανατολικό Ατλαντικό περιλαμβάνει τη Βόρειο θάλασσα και το δυτικό κομμάτι της Βαλτικής, τη Μεσόγειο, τη θάλασσα του Μαρμαρά, τον Βόσπορο και τη νοτιοδυτική περιοχή της Μαύρης θάλασσας (Quéro, J.C., 1986). Νότια φτάνει μέχρι τις ακτές της Σενεγάλης, περιλαμβάνοντας και το Πράσινο Ακρωτήρι (Desoutter, M., 1990). Τα ενήλικα άτομα απαντώνται σε θερμοκρασίες 8-24 C (Moreira, F., 1992), σε αμμώδη και λασπώδη υποστρώματα και τρέφονται με σκουλήκια, μαλάκια και μικρά καρκινοειδή κατά τη διάρκεια της νύχτας (Desoutter, M., 1992). Κατά τη περίοδο του χειμώνα μετακινούνται σε πιο βαθιά νερά. Τα νεαρά άτομα, τα πρώτα 2-3 χρόνια, βρίσκονται σε παράκτιες προστατευμένες περιοχές και στη συνέχεια μεταναστεύουν σε πιο βαθιά νερά (ICES, 2012). Τα θηλυκά άτομα απελευθερώνουν γενετικό υλικό στο περιβάλλον πάνω από μια φορά στην ίδια αναπαραγωγική περίοδο (Murua, H. & F. Saborido-Rey, 2003). Παρουσία του είδους στο Μαλιακό κόλπο Στο έσω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές της συνολικής βιομάζας (τόνοι) και της παραγωγής ανά μονάδα αλιευτικής προσπάθειας (σε Kg/h και N/h) διαμορφώθηκαν το Μάρτιο 2015 σε 2 τόνους, 2.9 Kg/h και 24 N/h αντίστοιχα. Στο έξω τμήμα του κόλπου οι μέγιστες τιμές διαμορφώθηκαν το Νοέμβριο 2014 σε 2.2 τόνους, 2.4 Kg/h και 11 N/h. Στο έξω τμήμα του κόλπου, τo μέσο μήκος των ατόμων που μετρήθηκαν ήταν 273.42 mm από ένα σύνολο 48 ατόμων ενώ αντίστοιχα στο έσω τμήμα το μέσο μήκος ήταν 237.48 mm από ένα σύνολο 126 ατόμων. 52