ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ. ΕΙ ΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ αριθ. 11/98 C 335/1 (98/C 335/01) Agency for Industrial Development and Revitalisation. Desiree ETAA GKRP NAK

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/1 Ι (Ανακοινω σεις) ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΕΙ ΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ αριθ. 11/98 σχετικη µε την ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α στο πλαίσιο των προγραµµάτων PHARE και TACIS για την περίοδο 1991-1996 (Προγράµµατα στη ριξης των ΜΜΕ, της περιφερειακη ς ανάπτυξης και της αναδιάρθρωσης των επιχειρη σεων) συνοδευ µενη απ τις απαντη σεις της Επιτροπη ς (υποβαλλ µενη δυνάµει του άρθρου 188Γ, παράγραφος 4, δευ τερο εδάφιο της συνθη κης ΕΚ) (98/C 335/01) Συντοµογραφίες AIDR BCC BSC Desiree DSP ESC ETAA GKRP LEA MSDC NAK PARD XKAE RDA RIC RIF SES SMEDA SSTA Struder ΕΕ Μ Π Agency for Industrial Development and Revitalisation (Οργανισµ ς Βιοµηχανικη ς Ανάπτυξης και Αναζωογ νησης) Business Communication Center (Γραφείο Συνεργασίας Επιχειρη σεων) Business Support Center (Γραφείο Ενίσχυσης Επιχειρη σεων) Βάση δεδοµε νων που διαχειρίζεται η Επιτροπη Développement du secteur privé (Ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α) Enterprise Support Centre (Κε ντρο στη ριξης επιχειρη σεων) Ενρωπαϊκη Τράπεζα Ανασυγκρ τησης και Ανάπτυξης Κρατικη Επιτροπη στη ριξης των ΜΜΕ Local Enterprise Agency (Οργανισµ ς Τοπικω ν Επιχειρη σεων) Market Skills Development Center (Κε ντρο ανάπτυξης επιχειρηµατικω ν προσ ντων Νε α Ανεξάρτητα Κράτη Polish Agency for Regional Development (Πολωνικη Υπηρεσία Περιφερειακη ς Ανάπτυξης) Χω ρες Κεντρικη ς και Ανατολικη ς Ευρω πης Regional Development Agency (Οργανισµ ς Περιφερειακη ς Ανάπτυξης) Regional Investment Company (Εταιρεία Περιφερειακω ν Επενδυ σεων) Regional Investment Fund (Ταµείο Περιφερειακω ν Επενδυ σεων) Subcontracting Exchange for Slovakia (Ανταλλαγη υπεργολαβιω ν για τη Σλοβακία) Small and Medium size Enterprise Development Agency (Οργανισµ ς Ανάπτυξης Μικροµεσαίων Επιχειρη σεων) State Sport and Tourism Administration (Κρατικη Υπηρεσία Αθλητισµου και Τουρισµου ) Structural Development for selected Regions ( ιαρθρωτικη ανάπτυξη σε επιλεγµε νες περιφε ρειες) Ευρωπαϊκη Ένωση Μονάδα ιαχείρισης Προγραµµάτων

C 335/2 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σηµεία Σελίδα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1.1 1.6 3 Στ χοι των προγραµµάτων PHARE και TACIS... 1.1 3 Πολιτικ πλαίσιο... 1.2 1.6 3 Πρ γραµµα PHARE... 1.2 1.3 3 Πρ γραµµα TACIS... 1.4 5 Ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α... 1.5 1.6 5 2. ΠΕ ΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ... 2.1 2.7 5 Πεδίο του ελε γχου... 2.1 2.4 5 Στ χοι και ε κταση του ελε γχου... 2.5 2.7 6 3. ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ... 3.1 3.9 6 Κατάρτιση και διαχείριση των προγραµµάτων... 3.1 3.5 6 Αποτελεσµατικ τητα των τρ πων εφαρµογη ς... 3.6 3.7 7 Απολογισµ ς των δράσεων που υλοποιη θηκαν... 3.8 3.9 7 4. ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ... 4.1 4.27 8 Ποι τητα της κατάρτισης, προθεσµίες εκτε λεσης και προγραµµατισµ ς των δράσεων... 4.1 4.11 8 ιεξαγωγη των δράσεων και σχεδιασµ ς των συµβάσεων των συµβου λων... 4.12 4.16 9 Μετάδοση των πληροφοριω ν... 4.17 4.20 10 Παρακολου θηση και αξιολ γηση των προγραµµάτων... 4.21 4.27 10 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 5.1 5.22 11 Επιλογη και σχεδιασµ ς των µε σων... 5.1 5.11 11 Παροχη τεχνικη ς βοη θειας... 5.12 5.16 13 Συνεργασία µεταξυ των διαφ ρων παρεµβαιν ντων... 5.17 5.22 14 6. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ... 6.1 6.34 14 Με τρηση των αποτελεσµάτων... 6.1 6.4 14 Εξωτερικοί παράγοντες που επιφε ρουν δυσχε ρειες στα σχε δια... 6.5 6.8 15 Εκτε λεση του πρου πολογισµου... 6.9 6.10 16 Μακροχρ νια βιωσιµ τητα των οργάνων... 6.11 6.14 18 Νοµιµ τητα και κανονικ τητα των πράξεων... 6.15 6.19 18 Απολογισµ ς κατά χω ρα υποκείµενη σε ε λεγχο... 6.20 6.34 19 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... 7.1 7.16 21 ιαχείριση των ενισχυ σεων... 7.3 7.9 22 Αποτε λεσµα των ενισχυ σεων... 7.10 7.16 23 Απαντη σεις της Επιτροπη ς... 25

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στ χοι των προγραµµάτων PHARE και TACIS 1.1. Η υποστη ριξη της αναδιάρθρωσης των οικονοµιω ν των Χωρω ν της Κεντρικη ς και Ανατολικη ς Ευρω πης (ΧΚΑΕ) και των Νε ων Ανεξάρτητων Κρατω ν (ΝΑΚ) προβλεπ ταν εξαρχη ς στον κανονισµ που διείπε τα προγράµµατα PHARE και TACIS ( 1 ). Μια απ τις σηµαντικ τερες επιµε ρους πτυχε ς της βοη θειας αυτη ς είναι η ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α. Απ το 1994, οι στρατηγικε ς που εφαρµ ζονταν στα πλαίσια των προγραµµάτων PHARE και TACIS διαφοροποιη θηκαν, και οι χω ρες του προγράµµατος PHARE που προορίζονταν για προσχω ρηση στην ΕΕ ε λαβαν, για παράδειγµα, σηµαντικ τερες ενισχυ σεις στον τοµε α της περιφερειακη ς ανάπτυξης. Πολιτικ πλαίσιο Πρ γραµµα PHARE 1.2. Απ το Ευρωπαϊκ Συµβου λιο που συνη λθε στην Κοπεγχάγη τον Ιου νιο του 1993, οι σχε σεις µεταξυ της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης και των χωρω ν PHARE ( 2 ) ε χουν ως γνω µονα την προοπτικη της ενδεχ µενης προσχω ρηση ς τους. Στις συν δους των Ευρωπαϊκω ν Συµβουλίων του Έσσεν ( εκε µβριος 1994) και της Μαδρίτης ( εκε µβριος 1995), υπογραµµίστηκε στη συνε χεια ο ρ λος-κλειδί που διαδραµατίζει το πρ γραµµα PHARE ως χρηµατοδοτικ µε σο στα πλαίσια της «προενταξιακη ς στρατηγικη ς», ενω συνη φθησαν συµφωνίες συ νδεσης, που επονοµάζονται «ευρωπαϊκε ς συµφωνίες», µεταξυ της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης και των περισσ τερων ΧΚΑΕ. Τ σο σε επίπεδο αρχηγω ν κρατω ν( 3 ) σο και σε επίπεδο υπουργω ν καθιερω θηκε η διεξαγωγη διαρθρωµε νου διαλ γου, και το Μάιο του 1995, η Επιτροπη κατε θεσε το «Λευκ Βιβλίο σχετικά µε την προετοιµασία των συνδεδεµε νων κρατω ν της Κεντρικη ς και Ανατολικη ς Ευρω πης για την ε νταξη τους στην εσωτερικη αγορά της Ένωσης». Στο «Πρ γραµµα δράσης 2000» (15 Ιουλίου 1997), το πρ γρ αµµα PHARE παραµε νει το κυ ριο µε σο προετοιµασίας για την προσχω ρηση, αλλά προβλε πονται παρεµβάσεις σε δυ ο σηµαντικου ς τοµείς: στην ενίσχυση της θεσµικη ς ικαν τητας (30 % των π ρων) και στη χρηµατοδ τηση των επενδυ σεων (70 % των π ρων) ( 4 ). 1.3. Επανειληµµε να( 5 ) επιβεβαιω θηκε τι η ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α πρε πει να καταλαµβάνει κεντρικη θε ση στα πλαίσια του προγράµµατος PHARE. Η σπουδαι τητά της προκυ πτει, εξάλλου, απ το υ ψος των σχετικω ν αναλη ψεων υποχρεω σεων στον πρου πολογισµ : 999 εκατ. Ecu ( 6 ) µεταξυ 1991 και 1997, η τοι το 14 % της συνολικη ς χορη γησης του προγράµµατος PHARE για τη συγκεκριµε νη περίοδο (βλε πε πίνακα 1). ( 1 ) Κανονισµ ς (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89 του Συµβουλίου της 18ης εκεµβρίου 1989 (ΕΕ L 375 της 23.12.1989), πως τροποποιη θηκε τελευταία απ τον κανονισµ (ΕΚ) αριθ. 753/96 του Συµβουλίου της 22ας Απριλί ου 1996 (ΕΕ L 103 της 26.4.1996). Κανονισµ ς (ΕΟΚ) αριθ. 2053/93 του Συµβουλίου της 19ης Ιουλίου 1993 (Ε Ε L 187 της 29.7.1993) κανονισµ ς (ΕΚ) αριθ. 1279/96 του Συµβουλίου της 25ης Ιουνίου 1996 (ΕΕ L 165 της 4.7.1996). ( 2 ) Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λεττονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουµανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχικη ηµοκρατία, ΠΓ Μ. ( 3 ) Ευρωπαϊκά Συµβου λια των Καννω ν, Ιου νιος του 1995, και Μαδρίτης, εκε µβριος του 1995. ( 4 ) Η θε ση σε ισχυ, το Μάρτιο του 1998, των εταιρικω ν σχε σεων για την προσχω ρηση αποτελεί την επίσηµη ε κφραση των νε ων αυτω ν προσανατολισµω ν. ( 5 ) Συγκεκριµε να, στην ε κθεση της Επιτροπη ς σχετικά µε την εφαρµογη του προγράµµατος PHARE κατά την περίοδο 1992-1993 (20 Φεβρουαρίου 1995), στην ανακοίνωση της Επιτροπη ς προς το Συµβου λιο και το Ευρωπαϊκ Κοινοβου λιο για τη βιοµηχανικη συνεργασία µε τις ΧΚΑΕ (14 Μαρτίου 1995) και στην ε κθεση της Επιτροπη ς σχετικά µε την εφαρµογη του προγράµµατος PHARE το 1994 (20 Ιουλίου 1995). ( 6 ) Πηγη : βάση δεδοµε νων Desiree.

C 335/4 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ PHARE - ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (ΑΙΤ) ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ( 1991-1997) 1800 1 8 000 8000 εκατ.ecu 1600 1 1400 1 1200 1 1000 1 Mio ECU 800 600 DSP ΑΙΤ xxxxxxxxxxx ΣΥΝΟΛΙΚΗ 7 000 7000 6 6000 5000 5 4000 4 3000 3 400 2000 2 200 1000 1 00 AL BG BH CS CZ EE HU LV LV LT MA PL PL RO RO SI SI SK SK AU AU Pays χώρες 0 TOTAL ΣΥΝΟΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ PHARE 1991-1997 ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ Ι ΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ: ΧΟΡ ΗΓΗΣΗ ΚΑΤΑ ΧΩΡΑ (σε εκατ. ECU) ΑΛΒΑΝΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΟΣΝΙΑ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ ΠΡΩΗΝ - ΤΣΕΧΟΣΛΟΒ, ΤΣΕΧΙΚΗ ΕΣΘΟΝΙΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΛΕΤΤΟΝΙΑ (AL) (BG) (BH) (CS) ΗΜΟΚΡ, (CZ) (EE) (HU) (LV) ΧΟΡ. ΑΙΤ 7,00 2% 72,50 12% 3,00 1% 70,00 35% 28,00 8% 21,10 16% 148,50 22% 20,98 12% ΣΥΝ,ΧΟΡΗΓ, 453,90 100% 580,50 100% 251,81 100% 199,00 100% 344,00 100% 134,60 100% 680,04 100% 174,60 100% ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΠΓ Μ ΠΟΛΩΝΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΗΜ, ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΟΛΟ (LI) (MA) (PL) (RO) (SI) ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ (SK) (AU) ΧΟΡ. ΑΙΤ 35,70 16% 8,80 6% 196,20 14% 147,40 18% 21,05 18% 54,20 31% 164,50 10% 998,93 14% ΣΥΝ,ΧΟΡΗΓ, 229,30 100% 143,00 100% 1 372,35 100% 804,21 100% 116,00 100% 173,50 100% 1659,39 100% 7 316,19 100% TACIS ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΑΙΤ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (1992-1997) 800 2 500 2500 700 600 2 000 2000 εκατ. ECU 500 400 Mio ECU 300 DSP ΑΙΤ xxxxxxxxxxx ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ 1 500 1500 1000 1 200 100 500 00 AM AZ BY GE KZ KG MD MG RU TJ TM UA UZ AU χώρες Pays 00 TOTAL ΣΥΝΟΛΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ TACIS 1992-1997 ΣΥΝΟΛΙΚΗ (ΕΘΝΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ) ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ Ι ΙΩΤΙ ΚΟΥ ΤΟΜΕΑ: ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΑΤΑ ΧΩΡΑ ΑΡΜΕΝΙΑ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ ΚΙΡΓΙΣΙΑ ΜΟΛ ΑΒΙΑ ΜΟΓΓΟΛΙΑ (AM) (AZ) (BY) (GE) (KZ) (KG) (MD) (MG) ΧΟΡ, ΑΙΤ 13,54 41% 8,00 21% 19,82 46% 13,65 40% 32,32 39% 0,82 2% 9,31 23% 3,96 27% ΣΥΝΟΛ,ΧΟΡ, 33,20 100% 37,47 100% 42,63 100% 34,42 100% 82,60 100% 37,93 100% 41,10 100% 14,60 100% ΡΩΣΙΑ ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ ΤΟΥΡΚΜΕΝΙΣΤΑΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΟΛΟ (RU) (TJ) (TM) (UA) (UZ) (AU) ΧΟΡ, ΑΙΤ 228,06 29% 1,30 12% 6,10 20% 70,94 23% 12,36 19% 39,53 5% 459,70 20% ΣΥΝΟΛ, ΧΟΡ, 792,63 100% 11,23 100% 31,20 100% 314,13 100% 65,78 100% 797,63 100% 2 336,55 100% Πηγή: Βάση δεδοµένων Desiree (σε εκατ. ECU)

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/5 Πρ γραµµα TACIS 1.4. Οι σχε σεις µεταξυ των κρατω ν που προε κυψαν απ την πρω ην Σοβιετικη Ένωση ( 7 ) και της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης εδραιω θηκαν µε συµφωνίες εταιρικη ς σχε σης και συνεργασίας. Οι συµφωνίες αυτε ς θε τουν τους ρους για την πολιτικη, εµπορικη, οικονοµικη και πολιτισµικη συνεργασία µεταξυ της Ευρωπαϊκη ς Ένωσης και των ΝΑΚ. Η αναδιάρθρωση και η ανάπτυξη των επιχειρη σεων εξακολουθου ν να αποτελου ν στ χους-κλειδιά του προγράµµατος TACIS. Απ το 1992 ε ως και το 1997, οι αναλη ψεις υποχρεω σεων στους τοµείς αυτου ς ανε ρχονταν σε 459,7 εκατ. Ecu ( 8 ), η τοι στο 20 % της συνολικη ς χορη γησης του προγράµµατος TACIS για την περίοδο αυτη (βλε πε πίνακα 1). Ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α 1.5. Η στη ριξη που παρε χεται στον ιδιωτικ τοµε α λαµβάνει κυρίως τις ακ λουθες µορφε ς: α) ιδιωτικοποίηση των δηµοσίων επιχειρη σεων ( 9 ), β) ενισχυ σεις για την αναδιάρθρωση των επιχειρη σεων, γ) προσε λκυση ξε νων επενδυ σεων, δ) στη ριξη των ΜΜΕ (άµεση η µε σω της περιφερειακη ς ανάπτυξης). 1.6. Αρχικά, η υποστη ριξη της ανάπτυξης του ιδιωτικου τοµε α παρεχ ταν ανεξάρτητα απ τις δράσεις στη ριξης της περιφερειακη ς ανάπτυξης. Απ το 1992, σε ορισµε νες χω ρες του προγράµµατος PHARE που η Επιτροπη θε λησε να προωθη σει την εφαρµογη πολιτικη ς περιφερειακη ς ανάπτυξης, παρατηρη θηκε αλληλεπικάλυψη µεταξυ των προγραµµάτων στη ριξης των ΜΜΕ και ορισµε νων πτυχω ν των προγραµµάτων περιφερειακη ς ανάπτυξης, κυρίως στην Πολωνία και στην Ουγγαρία. 2. ΠΕ ΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Πεδίο του ελε γχου 2.1. Ο ε λεγχος κάλυψε τα προγράµµατα στη ριξης των ΜΜΕ, υποστη ριξης της περιφερειακη ς ανάπτυξης και ενίσχυσης στην αναδιάρθρωση των επιχειρη σεων. Οι ενε ργειες για την προσε λκυση ξε νων επενδυ σεων και για την ιδιωτικοποίηση δεν περιελη φθησαν στον ε λεγχο, δι τι αφορου σαν µάλλον την προετοιµασία για τις µεταβιβάσεις κυρι τητας παρά την ανάκαµψη αυτη καθεαυτη της δραστηρι τητας των επιχειρη σεων. 2.2. Σε λες τις χω ρες, οι ΜΜΕ διαδραµατίζουν κυ ριο ρ λο στο πλαίσιο των διαδικασιω ν οικονοµικω ν µεταρρυθµίσεων. Το επίπεδο ανάπτυξη ς τους διαφε ρει ανάλογα µε τις χω ρες. Η Επιτροπη, σε αντίθεση µε,τι συµβαίνει στο εσωτερικ της ΕΕ ( 10 ), δεν ε χει θε σει αυστηρά κριτη ρια για τον καθορισµ των επιχειρη σεων στις οποίες θα µπορου σαν να χορηγηθου ν οι ενισχυ σεις που προβλε πουν τα προγράµµατα PHARE η TACIS για τις ΜΜΕ. 2.3. Η ενίσχυση στις ΜΜΕ και στην περιφερειακη ανάπτυξη περιλαµβάνει µη χρηµατοδοτικε ς ενισχυ σεις (συµβουλε ς για τη χάραξη πολιτικη ς, ενίσχυση της θεσµικη ς ικαν τητας, ίδρυση οργανισµω ν στη ριξης των ΜΜΕ, προγράµµατα κατάρτισης, πληροφορίες) και, στα πλαίσια του προγράµµατος PHARE, χρηµατοδοτικε ς ενισχυ σεις (χρηµατοπιστωτικά µε σα στη ριξης των ΜΜΕ, µικρη ς κλίµακας ε ργα υποδοµη ς). 2.4. Η στη ριξη της αναδιάρθρωσης απ τα προγράµµατα PHARE και TACIS ακολουθεί δυ ο βασικου ς άξονες. Αφεν ς, συνίσταται στη διαρθρωτικη υποστη ριξη εν ς τοµε α, µιας επιχείρησης η εν ς οµίλου επιχειρη σεων: τεχνικοί βοηθοί προβαίνουν σε διάγνωση για την επιχείρηση, διατυπω νουν συστάσεις και τις θε τουν σε εφαρµογη. Αφετε ρου, σε υπηρεσίες ίδιας φυ σης µε αυτε ς που προσφε ρουν οι οργανισµοί στη ριξης των ΜΜΕ (χρηµατοπιστωτικά µε σα, συµβουλε ς, ενισχυ σεις για συγκεκριµε νες περιπτω σεις, προγράµµατα κατάρτισης, πληροφορίες) τις οποίες παρε χουν οι µονάδες διαχείρισης προγραµ- µάτων η ειδικευµε νοι οργανισµοί ταν τους ζητείται. ( 7 ) Αρµενία, Αζερµπαϊτζάν, Λευκορωσία, Γεωργία, Καζακστάν, Κιργιζία, Μολδαβία, Μογγολία, Ρωσία, Τατζικιστάν, Τουρκµενιστάν, Ουκρανία, Ουζµπεκιστάν. ( 8 ) Πηγη : Ετη σια ε κθεση TACIS για το 1996. ( 9 ) Προσαρµογη του νοµοθετικου πλαισίου, ε ναρξη των ιδιωτικοποιη σεων µε διάφορες τεχνικε ς, µεταβίβαση κυρι τητας... ( 10 ) Βλε πε την ετη σια ε κθεση για το οικονοµικ ε τος 1996, σηµείο 6.47 σχετικά µε τη συ σταση της Επιτροπη ς της 3.4.1996, σον αφορά τον ορισµ των µικροµεσαίων επιχειρη σεων (ΕΕ C 348, της 18.11.1997).

C 335/6 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 Στ χοι και ε κταση του ελε γχου 2.5. Στα πλαίσια της ε ρευνας εξετάστηκε η κανονικ τητα της χρησιµοποίησης των κεφαλαίων που κινητοποιη θηκαν και η χρηστη δηµοσιονοµικη διαχείριση των πράξεων που διενεργη θηκαν προς φελος του ιδιωτικου τοµε α των χωρω ν PHARE και TACIS κατά τη διάρκεια της περι δου 1991-1996. Εξετάστηκε ιδίως ο τρ πο ς µε τον οποίο τα προγράµµατα της Επιτροπη ς συνε βαλαν στη δηµιουργία βιω σιµων επιχειρη σεων. 2.6. Τα αποτελε σµατα που παρουσιάστηκαν στηρίζονται σε αποστολε ς που πραγµατοποιη θηκαν το 1996 και το 1997 στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία στα πλ αίσια του PHARE, και στο Ουζµπεκιστάν, στο Τουρκµενιστάν και τη Ρωσία στα πλαίσια του TACIS, καθω ς και στις κεντρικε ς υπηρεσίες της Επιτροπη ς (βλε πε πίνακα 2). ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Πρου πολογισµ ς και σχε δια που υποβλη θηκαν σε ε λεγχο BG HU ( 1 ) PL ( 1 ) SK RU TM UZ ΣΥΝΟΛΟ ΜΜΕ Περιφερειακη ανάπτυξη Αριθµ ς σχεδίων 12 9 13 7 7 1 2 51 Ποσ (εκατ. Ecu) (α) 17,28 55,60 88,80 23,80 14,30 0,90 3,20 203,88 Αναδιάρθρωση των επιχειρη σεων Αριθµ ς σχεδίων 11 8 18 15 7 1 2 62 Ποσ (εκατ. Ecu) (β) 24,80 14,40 23,80 25,60 33,70 0,95 4,40 127,65 Συνολικ ποσ (α+β) 42,08 70,00 112,60 49,40 48,00 1,85 7,60 331,53 Συνολικ ς πρου πολογισµ ς ιδιωτικου το- µε α 72,50 174,50 217,50 54,20 228,06 6,10 12,36 765,22 % που ελε γχθηκε 58 % 40 % 52 % 91 % 21 % 30 % 61 % 43 % BG = RU = Βουλγαρία Ρωσία HU = TM = Ουγγαρία Τουρκµενιστάν PL = UZ = Πολωνία Ουζµπεκιστάν SK = Σλοβακία ( 1 ): δεδοµε να 1990-97 (31 εκεµβρίου 1997). Πηγη : βάση δεδοµε νων DESIREE 2.7. Οι χω ρες αυτε ς επελε γησαν είτε βάσει του υ ψους των πιστω σεων που τους χορηγη θηκαν (Πολωνία, Ουγγαρία και Ρωσία), είτε λ γω των ιδιαίτερων δυσχερειω ν του τοµε α (Βουλγαρία και Σλοβακία). Η ενίσχυση στην ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α για το Ουζµπεκιστάν και το Τουρκµενιστάν εξετάστηκαν στο πλαίσιο ευρυ τερων ερευνω ν. 3. ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ Κατάρτιση και διαχείριση των προγραµµάτων 3.1. Οι παρατηρη σεις που διατυπω νονται στην παρου σα ε κθεση αφορου ν την πρω τη δε σµη των προγραµµάτων PHARE και TACIS, σηµαντικ µε ρος των οποίων βρισκ ταν ακ µη σε στάδιο εφαρµογη ς στο τε λος του 1997. Κατά την αξιολ γηση τους πρε πει λοιπ ν να ληφθεί υπ ψη η ιδιαίτερα αβε βαιη κατάσταση που επικρατου σε την εποχη εκείνη, καθω ς και η ε λλειψη προγενε στερων εµπειριω ν που θα µπορου σαν να αποτελε σουν σηµείο αναφοράς. Έτσι, τα συµπεράσµατα η ταν διαφορετικά για κάθε χω ρα. Τα αποτελε σµατα της στη ριξης που παρασχε θηκε στις ΜΜΕ και στην περιφερειακη ανάπτυξη µπορου ν να θεωρηθου ν ως θετικά στο συ νολο των χωρω ν που πραγµατοποιη θηκαν επισκε ψεις, µε εξαίρεση τη Βουλγαρία. Στη Σλοβακία, οι προσπάθειες που καταβλη θηκαν προς φελος της περιφερειακη ς ανάπτυξης δεν ε πεισαν αρκετά για την αποτελεσµατικ τητά τους. σον αφορά την υποστη ριξη της αναδιάρθρωσης των επιχειρη σεων, η πλειον τητα των σχεδίων προε βλεπε, για λες τις χω ρες, παρεµβάσεις σε τρία στάδια: διάγνωση, συστάσεις και εφαρµογη των συστάσεων. Τα δυ ο πρω τα στάδια σπάνια ξεπεράστηκαν. Στην πραγµατικ τητα, οι τοπικε ς αντιδράσεις και τα µε σα που απαιτου νταν για την πραγµατοποίηση των προτειν µενων µεταρρυθµίσεων αποδεί χτηκαν σηµαντικ τερα απ σο είχε προβλεφθεί.

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/7 3.2. Αρκετε ς φορε ς αποδείχθηκε πως οι συγγραφε ς υποχρεω σεων που είχαν καταρτίσει οι υπευ θυνοι για την εκπ νηση των σχεδίων τεχνικοί βοηθοί (συ µβουλοι), δεν ανταποκρίνονταν στην πραγµατικ τητα τη στιγµη της εφαρµογη ς τους. Το αποτε λεσµα η ταν να προκληθου ν καθυστερη σεις και ανωµαλίες στο χρονοδιάγραµµα των προγραµµάτων. Άρχισε ε τσι η εκτε λεση σχεδίων, το αποτε λεσµα των οποίων η ταν συνάρτηση της επιτυχίας προηγου µενων σχεδίων, χωρίς να υφίστανται τα αναγκαία αποτελε σµατα. Εγείρονται λοιπ ν δυ ο ερωτη µατα: ποια η ποι τητα της συ νταξης των συγγραφω ν υποχρεω σεων και σε τι οφείλεται η εσπευσµε νη εκπ νηση τους (βλε πε σηµεία 4.1. 4.9). 3.3. Καθω ς οι συµβάσεις ευνοου σαν την κινητοποίηση των µε σων εις βάρος της επίτευξης των αποτελεσµάτων, δεν παρείχαν κίνητρα ω στε να αποκτου ν οι τεχνικοί βοηθοί µεγαλυ τερη υπευθυν τητα. Έτσι αυτοί µπορου ν να εκτελου ν ε να συ νολο καθηκ ντων, που ε χουν µάλιστα ελάχιστη συνοχη µεταξυ τους και δεν λαµβάνουν επαρκω ς υπ ψη τις τοπικε ς συνθη κες, χωρίς να οφείλουν να συνετίζονται αντλω ντας διδάγµατα για τη δράση τους σε συνάρτηση µε τα αναµεν µενα αποτελε σµατα (βλε πε σηµείο 4.16). 3.4. Η διεξαγωγη ορισµε νων προγραµµάτων πλη ττεται απ πολλαπλε ς διακοπε ς (πολιτικε ς αλλαγε ς, εναλλαγη του προσωπικου των υπηρεσιω ν της Επιτροπη ς), ενω εξακολουθεί η εκτε λεση άλλων προγραµµάτων που ε χουν εµφανω ς χάσει τον προσανατολισµ τους λ γω αδράνειας (είτε λ γω φ βου των δ ιοικητικω ν διαδικασιω ν, είτε για να αποφευχθου ν ανωµαλίες κατά την εκτε λεση του πρου πολογισµου ), που εµποδίζει τ σο την εγκατάλειψη τους σο και τον επαναπροσανατολισµ τους (βλε πε σηµεία 4.12. 4.15). 3.5. σον αφορά τα εθνικά προγράµµατα, η ανεπαρκη ς ανταλλαγη πληροφοριω ν µεταξυ των υπηρεσιω ν PHARE και TACIS αποτελεί πρ σκοµµα για την αποτελεσµατικη διαχείριση των προγραµµάτων στη ριξης της ανάπτυξης του ιδιωτικου τοµε α. Η προσε γγιση της Επιτροπη ς δεν προωθεί την ανταλλαγη των εµπειριω ν που ε χουν καταγραφεί σε σχε ση µε παρ µοια µε σα, ου τε καθιστά εφικτη την αξιολ γηση των προσ ντων των εµπειρογνωµω νων η των αποτελεσµάτων της εργασίας τους (βλε πε σηµεία 4.17 4.20). Αποτελεσµατικ τητα των τρ πων εφαρµογη ς 3.6. Σε πολλε ς περιπτω σεις η αποτελεσµατικ τητα των µε σων που επελε γησαν για την προω θηση της ανάπτυξης του ιδιωτικου τοµε α αµβλυ νθηκε, λ γω: α) πληµµελω ν καν νων λειτουργίας (βλε πε σηµεία 5.2 5.3) β) ακατάλληλων επιλογω ν σε σχε ση µε τις τοπικε ς συνθη κες (βλε πε σηµεία 5.4 5.7) γ) ανταγωνισµου µεταξυ των διαφ ρων µε σων που κινητοποιη θηκαν στην ίδια περιοχη (βλε πε σηµεία 5.8 5.9) δ) πολυ περίπλοκων χρηµατοδοτικω ν µε σων (βλε πε σηµείο 5.10) ε) ανεπαρκω ν χρηµατοπιστωτικω ν π ρων σε συνάρτηση µε τα προς επίλυση προβλη µατα (βλε πε σηµεία και 5.11). 3.7. Μολον τι, στην πλειον τητα των σχεδίων που εξετάστηκαν, οι υπηρεσίες που παρείχαν οι οµάδες τεχνικη ς βοη θειας η ταν συ µφωνες µε τη συγγραφη υποχρεω σεων, σηµειω θηκαν αρκετε ς αποτυχίες µε τις οποίες καταδείχθηκε η υπερβολικη νωθρ τητα των τεχνικω ν βοηθω ν που διευθυ νουν τα σχε δια απε ναντι στα προβλη µατα που παρουσιάστηκαν (βλε πε σηµεία 5.12 5.16). Ωστ σο, οι δυσχε ρειες που διαπιστω θηκαν στο πλαίσιο του συντονισµου και της συνεργασίας µεταξυ των παρεµβαιν ντων, προη λθαν, κατά κυρίως, απ τον πληµµελη προγραµµατισµ η την ε λλειψη οµοι µορφης πολιτικη ς στρατηγικη ς (βλε πε σηµεία 5.17 5.22). Απολογισµ ς των δράσεων που υλοποιη θηκαν 3.8. Εξακολουθεί να µην είναι ευ κολο να αποτιµηθου ν τα συγκεκριµε να αποτελε σµατα των δράσεων στη ριξης της ανάπτυξης του ιδιωτικου τοµε α. Η ε λλειψη αξι πιστων ενδεικτικω ν στοιχείων και συνολικη ς παρουσίασης των δραστηριοτη των καθιστά αδυ νατη τη σφαιρικη αποτίµηση των αποτελεσµάτων των προγραµµάτων (βλε πε σηµεία 6.1 6.3). σον αφορά το βαθµ εκτε λεσης των δράσεων, ο απολογισµ ς παρουσιάζει αντιθε σεις και διαφορε ς ανάλογα µε τις χω ρες (βλε πε σηµεία 6.20 6.34). 3.9. Στις περισσ τερες χω ρες, ο πρου πολογισµ ς δεν αφη νει παρά ελάχιστα περιθω ρια στο κράτος να συµπληρω σει η αργ τερα να αναλάβει το ίδιο την ενίσχυση PHARE η TACIS. Εξάλλου, το ασταθε ς πολιτικ και νοµοθετικ περιβάλλον και η δυσχερη ς πρ σβαση στις πιστω σεις περιορίζουν τις δυνατ τητες χρηµατοδ τησης µε τοπικά κονδυ λια (βλε πε σηµεία 6.5 6.58 και 6.11 6.15).

C 335/8 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 4. ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Ποι τητα της κατάρτισης, προθεσµίες εκτε λεσης και προγραµµατισµ ς των δράσεων 4.1. Χαρακτηριστικ των προγραµµάτων στη ριξης της ανάπτυξης του ιδιωτικου τοµε α αποτελεί τι θε τουν, τις περισσ τερες φορε ς, φιλ δοξους αλλά πολυ α ριστους στ χους, γεγον ς που δηµιουργεί προβλη µατα µ λις χρειαστεί να εφαρµοστου ν στην πράξη. Τα προβλη µατα αυξάνονται λ γω της ιδιαίτερης σπουδη ς κατά την ανάληψη των πιστω σεων η τη συ νταξη της συγγραφη ς υποχρεω σεων, σπουδη που πηγάζει απ την επιθυµία να βελτιωθεί µε κάθε µε σο η εκτε λεση του πρου πολογισµου. Πολωνία 4.2 Η ε ναρξη λειτουργίας, το Μάιο του 1994, του µηχανισµου επιχορη γησης των ΜΜΕ (32 εκατ. Ecu) στα πλαίσια του προγράµµατος Struder (περιφερειακη ανάπτυξη), χωρίς επαρκη προετοιµασία, είχε ως αποτε λεσµα αφεν ς, να µετατεθεί η ηµεροµηνία λη ξης της προθεσµίας εκτε λεσης του προγράµµατος και, αφετε ρου, να ανακατανεµηθου ν περισσ τερα απ 10 εκατ. Ecu προς φελος άλλων συνιστωσω ν του προγράµµατος. Το πρ γραµµα αυτ προε βλεπε ε να εγγυητικ κεφάλαιο, το οποίο η ταν αρχικά συνδεδεµε νο µε το µηχανισµ επιχορη γησης. Στην πορεία µως κατε στη αναγκαίος ο διαχωρισµ ς του, δι τι είχε δροµολογηθεί χωρίς να ε χουν αποτιµηθεί οι ανάγκες των ΜΜΕ και χωρίς να ε χει προηγηθεί συνενν ηση µε τις συµµετε χουσες τράπεζες. 4.3. Στον τοµε α του τουρισµου, εγκαινιάστηκε ε να δευ τερο πρ γραµµα πριν το πρω το να αποφε ρει τους καρπου ς του. Η επιθυµία να επιταχυνθεί µε κάθε µε σο η εκτε λεση του πρου πολογισµου, αποτε λεσε την κυ ρια αιτιολογία για τρίτη παρε µβαση (6 εκατ. Ecu), παρ λο που τα δυ ο πρω τα προγράµµατα δεν είχαν αξιολογηθεί. Βουλγαρία 4.4. Στη Βουλγαρία, στα πλαίσια του προγράµµατος για τις ΜΜΕ, ο πληµµελη ς σχεδιασµ ς των συγγραφω ν υποχρεω σεων και η λανθασµε νη εκτίµηση των ικανοτη των του αναδ χου για την πρω τη φάση τεχνικη ς βοη θειας οδη γησαν σε αρκετε ς παρατάσεις, µε αποτε λεσµα να υπερδιπλασιαστεί το ποσ (απ 0,54 εκατ. Ecu σε 1,24 εκατ. Ecu) και η διάρκεια της αρχικη ς συ µβασης. Το δευ τερο πρ γραµµα στη ριξης του ιδιωτικου τοµε α υλοποιη θηκε επίσης χωρίς να ληφθου ν υπ ψη τα αποτελε σµατα του προηγου µενου, παρ λο που σε αυτά στηριζ ταν η επιτυχία των δράσεων που αναλη φθηκαν στο πλαίσι του. Λ γω αυτη ς της ε λλειψης συνοχη ς εγκαταλείφθηκαν τα τρία χρηµατοδοτικά µε σα που είχαν προβλεφθεί (εγγυητικ κεφάλαιο, µηχανισµ ς ιδίων κεφαλαίων και ταµείο περιφερειακω ν επενδυ σεων) και µεταβλη θηκε ολοκληρωτικά ο προσανατολισµ ς του προγράµµατος (βλε πε σηµείο 5.14). 4.5. Στον τοµε α του τουρισµου, η συ µβαση χρηµατοδ τησης για το οικονοµικ ε τος 1993 (λη ξη τε λος εκεµβρίου 1995) υπεγράφη µ λις το εκε µβριο του 1994 η δε Επιτροπη τουρισµου, δικαιου χος και εταίρος στο σχε διο, την ε λαβε µ λις τον Απρίλιο του 1995. Η σηµειωθείσα καθυστε ρηση δεν άφηνε παρά µ νο περιθω ριο µερικω ν µηνω ν για να καθοριστεί η δοµη του προγράµµατος και να ακολουθη σει η εκτε λεση του, χωρίς να ε χουν ιεραρχηθεί ορθά οι δράσεις του. ροµολογη θηκαν ε τσι περίπου 50 σχε δια συγχρ νως, χωρίς να ε χουν προκαθοριστεί ουσιαστικε ς προτεραι τητες. Μεταξυ αυτω ν, εγκαινιάστηκε ε να κατευθυντη ριο σχε διο το οποίο θα ε πρεπε να είχε τεθεί στη διάθεση των αρµοδίων πριν απ την ε ναρξη των υπολοίπων. 4.6. Η συ µβαση για την υποστη ριξη της αναδιάρθρωσης στον τοµε α της µηχανικη ς (0,8 εκατ. Ecu) προε βλεπε διαδοχικά στάδια παρε µβασης: σε πρω το στάδιο, την ανάπτυξη στρατηγικη ς αναδιάρθρωσης του τοµε α και, στη συνε χεια, την εκπ νηση και εφαρµογη σχεδίων δράσης για 10 προεπιλεγµε νες επιχειρη σεις. Ο συ µβουλος, θεωρω ντας τι αυτοί οι ροι αναφοράς δεν ανταποκρίνονταν στην πραγµ ατικ τητα, ζη τησε τη µείωση των απαιτη σεων για τη δευ τερη και την τρίτη φάση. θηκε, λοιπ ν, προτεραι τητα στην αναζη τηση εταίρων, αλλά µ νο για το η µισυ των επιχειρη σεων που είχαν αρχικά επιλεγεί. Έπειτα απ αυτ, οι διαστάσ εις και η ακτίνα δράσης του σχεδίου µεταβλη θηκαν. Άλλες χω ρες 4.7. πως διαπιστω θηκε, παρ µοια προβλη µατα παρουσιάστηκαν και στη Ρωσία, στον τοµε α της ενίσχυσης των οργανισµω ν ανάπτυξης των ΜΜΕ και στη Σλοβακία, στον τοµε α υποστη ριξης της περιφερειακη ς ανάπτυξης. 4.8. ταν ακολουθου νται τε τοιου είδους πρακτικε ς, τα συµβαλλ µενα µε ρη διαπιστω νουν εκ των υστε ρων τι η συγγραφη υποχρεω σεων είναι εξωπραγµατικη (γιατί είναι πολυ δυ σκολο να υλοποιηθεί η γιατί δεν λαµβάνει επαρκω ς υπ ψη της τις τοπικε ς δυσχε ρειες), γεγον ς που οδηγεί είτε στην παράταση των προγραµµάτων η των συµβάσεων τεχνικη ς βοη θειας, είτε στην εγκατάλειψη η τον επαναπροσανατολισµ των δράσεων.

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/9 4.9. Οι πληµµε λειες κατά την προπαρασκευη των δραστηριοτη των προκαλου ν καθυστερη σεις κατά την εκτε λεση των διαδοχικω ν φάσεων, µε αποτε λεσµα να διαταράσσεται η συνε χεια του προγράµµατος και να τίθεται σε κίνδυνο η εκτε λεση των αναληφθεισω ν δράσεων. Το περιεχ µενο των προγραµµάτων και το χρονοδιάγραµµα των προβλεπ µενων δράσεων δεν παρουσιάζουν λοιπ ν συνοχη και δεν ανταποκρίνονται πια στην πραγµατικ τητα. Κατά συνε πεια, αρχίζει παρ λα αυτά η εκτε λεση σχεδίων, η ε κβαση των οποίων είναι συνάρτηση της επιτυχίας προγενε στερων σχεδίων, χωρίς τα τελευταία να ε χουν ολοκληρωθεί. Έτσι δεν υπάρχουν εκ των προτε ρων τα αναγκαία αποτελε σµατα και τα νε α σχε δια δεν επωφελου νται απ το ενδεικνυ µενο υπ βαθρο. Ρωσία 4.10. Στη Ρωσία, αναλη φθηκε ε να σχε διο χωρίς να κατονοµάζονται οι δικαιου χοι. Συ µφωνα µε τη συγγραφη υποχρεω σεων [στη ριξη της πολιτικη ς των ΜΜΕ (1 εκατ. Ecu)], η ενίσχυση προοριζ ταν µ νο για: «σους Ρω σους είναι αρµ διοι για το σχεδιασµ προγραµµάτων προω θησης της ανάπτυξης των ΜΜΕ», χωρίς να δίνονται περαιτε ρω διευκρινίσεις. Ο µετε πειτα διορισµ ς της Κρατικη ς Επιτροπη ς στη ριξης των ΜΜΕ (ΓΚΡΠ) ως δικαιου χου δεν βελτίωσε την κατάσταση. εδοµε νου τι η επιτροπη αυτη δεν είχε συµµετάσχει στο σχεδιασµ του προγράµµατος, η συνεργασία της µε τους εµπειρογνω µονες εξακολου θησε να είναι περιορισµε νη. Σε µια τε τοια περίπτωση, είναι εµφανε ς τι δεν εφαρµ στηκε τακτικη µε γνω µονα τη ζη τηση («demand driven»), ο δε ρ λος των υπηρεσιω ν της Επιτροπη ς η των συµβου λων θα πρε πει να διασαφηνιστεί. 4.11. Κατά γενικ καν να, στους φακε λους των σχεδίων της Επιτροπη ς πρε πει απαραιτη τως να γίνεται σαφη ς αναφορά στο συ µβουλο που συνε ταξε τη συγγραφη υποχρεω σεων, γιατί σε αυτη ε γκειται πολλε ς φορε ς η αιτία των δυσχερειω ν. Θα µπορου σε κατά αυτ ν τον τρ πο να δηµιουργηθεί ε νας κατάλογος µε τους ικαν τερους συµβου λους, ω στε να αποφευ γονται εκείνοι των οποίων οι αναλυ σεις δεν οδη γησαν σε ικανοποιητικά αποτελε σµατα. Απ τα σχε δια που εξετάστηκαν κανε να δεν περιείχε σχετικη αναφορά. ιεξαγωγη των δράσεων και σχεδιασµ ς των συµβάσεων των συµβου λων 4.12. Στη Βουλγαρία, το Ουζµπεκιστάν και τη Ρωσία, οι διακοπε ς των σχεδίων διατάραξαν την οµαλη διεξαγωγη των προγραµµάτων στη ριξης των ΜΜΕ. Η αιτία η ταν πολλε ς φορε ς η συχνη ανανε ωση των διαχειριστω ν στο πλαίσιο των κεντρικω ν υπηρεσιω ν της Επιτροπη ς και οι αλλαγε ς στο τοπικ πολιτικ πλαίσιο. 4.13. Σε άλλα σχε δια παρατηρη θηκε αδράνεια (Ουγγαρία, Πολωνία) που παρεµπ δισε τ σο τον επαναπροσανατολισµ σο και τη διακοπη τους. Λ γω των δυσκίνητων διοικητικω ν και σχετικω ν µε τον πρου πολογισµ διαδικασιω ν, τα προγράµµατα παρε µειναν ε ρµαια της κατάστασης και οι δράσεις συνεχίστηκαν µε µοναδικ σκοπ την απορρ φηση των πιστω σεων που είχαν αναληφθεί. Ουγγαρία 4.14. Στην Ουγγαρία διατηρη θηκε µε κάθε τρ πο ε να πρ γραµµα µετατρε ψιµων δανείων (1,89 εκατ. Ecu). Το µε σο που είχε εγγραφεί στο πρ γραµµα του 1990 δεν µπ ρεσε να τεθεί σε εφαρµογη εντ ς της προθεσµίας. Για να µην απωλεσθεί το κονδυ λιο του πρου πολογισµου που είχε χορηγηθεί, το εκε µβριο του 1994 η αντιπροσωπεία ενε κρινε µια συµφωνία-πλαίσιο, η οποία συνη φθη µε ενδιάµεσο χρηµατοπιστωτικ φορε α. Εντου τοις, το Νοε µβριο του 1996, κανε να δάνειο δεν είχε ακ µη εγκριθεί. Βουλγαρία 4.15. ιάφορες διακοπε ς προκάλεσαν διαταραχε ς στη διεξαγωγη των προγραµµάτων των ΜΜΕ και της περιφερειακη ς ανάπτυξης. Αρχικά, οι οµάδες τεχνικη ς βοη θειας εκδιω χτηκαν απ τα γραφεία τους απ τις ιδιοκτη τριες υπηρεσίες και ε τσι δεν µπ ρεσαν να εργαστου ν αποτελεσµατικά. Έπειτα, η ε λλειψη ουσιαστικη ς διαδοχη ς και ανταλλαγη ς πληροφοριω ν µεταξυ των συµβου λων ανάγκασε την Επιτροπη να διακ ψει προσωρινά τη συ µβαση στη ριξης της περιφερειακη ς ανάπτυξης. Τελ ς, η διαδοχη τεσσάρων διαχειριστω ν σε τε σσερα χρ νια στις κεντρικε ς υπηρεσίες της Επιτροπη ς δεν επε τρεψε την αντιµετω πιση των δυσχερειω ν που προκάλεσαν οι βουλγαρικε ς αρχε ς.

C 335/10 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 4.16. Οι αποτυχίες αυτε ς καταδεικνυ ουν την υ παρξη προβλη µατος σε σχε ση µε τη φυ ση της συγγραφη ς υποχρεω σεων. Παρ λο που οι συµβάσεις των συµβου λων είναι συνεπείς προς τους στ χους των συµβάσεων χρηµατοδ τησης, πολυ συχνά σχεδιάζονται χωρίς να λαµβάνονται επαρκω ς υπ ψη οι τοπικε ς συνθη κες. Περιλαµβάνουν ε να κατάλογο απ δραστηρι τητες που πρε πει να πραγµατοποιηθου ν και υπηρεσίες που πρε πει να παρασχεθου ν, διατυπω νοντας, µως, α ριστα τους στ χους που πρε πει να επιτευχθου ν. Η κατάσταση αυτη είναι ευνοϊκη για το συµβαλλ µενο, αφου ελάχιστα δεσµευ εται ως προς τα αναµεν µενα αποτελε σµατα και, σε περίπτωση δυσκολίας, µπορεί πάντοτε να καλυφθεί προβάλλοντας τον εξωπραγµατικ χαρακτη ρα της συγγραφη ς υποχρεω σεων για να δικαιολογη σει τη µετρι τητα των δικω ν του επιδ σεων. Αυτ ε χει ως αποτε λεσµα να παρατηρείται αδράνεια κατά την εκτε λεση των συµβάσεων, γιατί είναι ευκολ τερο για το συµβαλλ µενο να εκτελε σει µια σειρά καθηκ ντων, ακ µη κι αν δεν ε χουν µεγάλη συνοχη µεταξυ τους η κι αν δεν είναι ορθά προσαρµοσµε να στις τοπικε ς συνθη κες, παρά να είναι υποχρεωµε νος να αντλεί διδάγµατα απ τη δράση του, κινδυνευ οντας ε τσι να προκαλε σει είτε τη διακοπη των εργασιω ν, είτε την αναδιαπραγµάτευση της συ µβασης. Μετάδοση των πληροφοριω ν 4.17. Η ανταλλαγη πληροφοριω ν για τα προγράµµατα µεταξυ των διαφ ρων επιχειρησιακω ν υπηρεσιω ν PHARE και TACIS δεν είναι ακ µη αναπτυγµε νη. Για παράδειγµα, δεν υπάρχει καµιά πληροφορία σχετικά µε την ποι τητα των υπηρεσιω ν που παρε χουν οι συ µβουλοι ( 11 ). Αυτ συµβαίνει ιδίως σχετικά µε τους υπευθυ νους για τη συ νταξη των συγγραφω ν υποχρεω σεων, τις συµβαλλ µενες επιχειρη σεις και τους εµπειρογνω µονες. 4.18. Έτσι στη Βουλγαρία, οι συµβάσεις της πρω της οµάδας τεχνικη ς βοη θειας για τις ΜΜΕ παρατάθηκαν πολλε ς φορε ς (συνολικ ποσ : 1,24 εκατ. Ecu), παρ λο που δεν επετυ γχανε κανε να συγκεκριµε νο αποτε λεσµα (βλε πε σηµείο 5.14). Παρ µοια προβλη µατα διαπιστω θηκαν στην Πολωνία στον τοµε α του τουρισµου (βλε πε σηµείο 5.13). 4.19. Η ενηµε ρωση σχετικά µε τις επαγγελµατικε ς γνω σεις και ικαν τητες των συµβου λων (βλε πε σηµείο 4.11) θα η ταν ωστ σο χρη σιµη, γιατί θα οδηγου σε σε ορθ τερες επιλογε ς κατά το σχεδιασµ των προγραµµάτων. Ακ µη, θα διασαφη νιζε τις διαδικασίες, µε σω της ακριβε στερης διάκρισης των καθηκ ντων σων παρεµβαίνουν διαδοχικά κατά τα διάφορα στάδια της εκτε λεσης εν ς σχεδίου. Στην πραγµατικ τητα, οι επιχειρη σεις συµβου λων αρκου νται πολυ συχνά στη συγκε ντρωση µιας οµάδας υπαλλη λων που προσλαµβάνονται για την περίσταση συ µφωνα µε το κάθε σχε διο. Πολλοί εµπειρογνω µονες καλου νται ταυτ χρονα απ περισσ τερες εταιρείες που ε χουν υποβάλει προσφορε ς. Οι εταιρείες αυτε ς ε χουν ελάχιστη υπευθυν τητα, αφου δεν υφίσταται «µαυ ρος πίνακας» σε περίπτωση πληµµελω ν παροχω ν. Έτσι ενδιαφε ρονται περισσ τερο για την αµοιβη τους ως µεσάζοντες, παρά για την ορθη εκτε λεση των καθηκ ντων τους. 4.20. Λ γω της µη καταγραφη ς των αποτελεσµάτων απ τις υπηρεσίες της Επιτροπη ς, τ σο για το PHARE σο και για το TACIS, είναι αδυ νατο να γίνει ο απολογισµ ς εν ς τοµε α η εν ς καθορισµε νου µε σου. Φαίνεται µάλιστα τι η Επιτροπη στην προσε γγιση της δε λαµβάνει σχεδ ν καθ λου υπ ψη της την υ παρξη τοµε ων κοινου ενδιαφε ροντος στις χω ρες των προγραµµάτων PHARE και TACIS. Έτσι ο διαχειριστη ς για τις ΜΜΕ µιας χω ρας PHARE η TACIS δυ σκολα µπορεί να επωφεληθεί απ την πείρα που αποκτη θηκε για την ίδια πολιτικη σε κάποια άλλη χω ρα. Παρακολου θηση και αξιολ γηση των προγραµµάτων 4.21. Στον τοµε α της παρακολου θησης και της αξιολ γησης κατά την εκτε λεση των σχεδίων, η κατάσταση παρουσίασε σταδιακε ς βελτιω σεις. Στο τε λος του 1997, λειτουργου σαν στο πλαίσιο των προγραµµάτων PHARE και TACIS µονάδες ειδικά επιφορτισµε νες µε τα ζητη µατα αυτά, υποβοηθου µενες απ εξωτερικε ς οµάδες εγκατεστηµε νες στην κάθε χω ρα. Τα πορίσµατα αυτω ν των µονάδων παρακολου θησης και αξιολ γησης θα ε πρεπε να βελτιω σουν την τη ρηση υπ ε λεγχο των συµβάσεων, των σχεδίων και των προγραµµάτων, ε λεγχος αναγκαίος εν ψει της διευ ρυνσης. Και πάλι, µως, τα αποτελε σµατα που µπορου ν να επιτευχθου ν µε τον τρ πο αυτ είναι περιορισµε να. Πολωνία 4.22. Στα πλαίσια του προγράµµατος Struder, που ξεκίνησε το 1992, παρατηρη θηκε ε λλειψη παρακολου θησης σε λες τις συνιστω σες του προγράµµατος. Ο κεντρικ ς οργανισµ ς («PARD») ελάχιστο ε λεγχο άσκησε στις δαπάνες λειτουργίας των οργανισµω ν περιφερειακη ς ανάπτυξης. Στα µε σα του 1997, δεν είχε πραγµατοποιηθεί καµιά σφαιρικη αξιολ γηση των δράσεων κατάρτισης και αξιολ γησης. Παρ λ ο που το συ στηµα επιχορη γησης των ΜΜΕ παρουσίαζε προβλη µατα κατά την ε ναρξη λειτουργίας του και είχε προβλεφθεί η ανά εξάµηνο αξιολ γηση του, η πρω τη ενδιάµεση αξιολ γηση δεν ε γινε παρά το Μάιο του 1996. Οι συστάσεις διατυπω θηκαν µ λις ε ξι µη νες πριν απ τη λη ξη της προθεσµίας του σχεδίου και ε τσι δεν µπ ρεσαν να ληφθου ν υπ ψη. Για τις δικαιου χους ΜΜΕ, κανε να πρ γραµµα παρακολου θησης δεν είχε ακ µα οργανωθεί στο τε λος του 1997. ( 11 ) «Performance Scoring».

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/11 4.23. Στον τοµε α του τουρισµου, παρά το σηµαντικ αριθµ επιτροπω ν, υπηρεσιω ν η οµάδων που η ταν επιφορτισµε - νες µε καθη κοντα εποπτείας, αρκετε ς συµβάσεις διατηρη θηκαν παρά το µε τριο επίπεδο της απ δοσης των αντισυµβαλλοµε νων (βλε πε σηµείο 5.13). Τε λος, το διαφυγ ν κε ρδος της τάξεως των 300 000 Ecu που διαπιστω θηκε πρε πει να αποδοθεί στη χαλαρη διαχείριση των κεφαλαίων που χορηγη θηκαν απ τη µονάδα διαχείρισης των προγραµµάτων τουρισµου, χωρίς να ασκηθεί εποπτεία απ την Επιτροπη ( 12 ) (επαχθείς ροι τοκισµου των κεφαλαίων που είχαν κατατεθεί σε τράπεζα). Σλοβακία 4.24. Το γεγον ς τι η µονάδα διαχείρισης προγραµµάτων παρακολουθεί µ νο τα σχε δια αναδιάρθρωσης ανά επιχείρηση για τα οποία ισχυ ει κάποια συ µβαση, είναι αδυ νατο να αποτιµηθου ν οι πρακτικε ς συνε πειες εν ς προγράµµατος στη ριξης τα µακροπρ θεσµα αποτελε σµατα του οποίου (εξε λιξη των µεριδίων της αγοράς και του κε ρδους) γίνονται ορατά µ νο µετά την παρε µβαση της τεχνικη ς βοη θειας. Άλλες χω ρες 4.25. Και σε άλλες περιπτω σεις που επισηµάνθηκαν στην Ουγγαρία, το Ουζµπεκιστάν και τη Ρωσία, διαπιστω θηκαν προβλη µατα στον τοµε α της παρακολου θησης. 4.26. Περί τα τε λη του 1997, ο τοµε ας παρακολου θησης και αξιολ γησης παρουσίαζε τις ακ λουθες ατε λειες: α) ο χρ νος που απαιτείται για να συνειδητοποιη σουν οι κεντρικε ς υπηρεσίες της Επιτροπη ς τα εµφανιζ µενα προβλη µατα καθω ς και τα πλεονεκτη µατα της εγγυ τητας, καταδεικνυ ουν την ανάγκη ενισχυµε νης παρακολου θησης απ τις κατά τ πους αντιπροσωπείες β) η άσκηση αυτω ν των καθηκ ντων περιοριζ ταν στις υπηρεσίες που παρείχε ο συ µβουλος, δεδοµε νου τι η Επιτροπη δεν ανε λυε τις συνε πειες της παρε µβασης των συµβου λων για την οργάνωση, τις µεθ δους εργασίας και τα κε ρδη των δικαιου χων των σχεδίων (βλε πε σηµείο 6.3) γ) στο τε λος του 1997, το ε ργο της παρακολου θησης και της αξιολ γησης δε θα µπορου σε να χαρακτηριστεί ολοκληρωµε νο και οµοιογενε ς. 4.27. Θα πρε πει να εξεταστεί η δυνατ τητα οργανωµε νης και συντονισµε νης παρακολου θησης σε συνεργασία µε τους υπ λοιπους χορηγου ς βοη θειας. 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Επιλογη και σχεδιασµ ς των µε σων 5.1. Αρκετε ς φορε ς τα µε σα που χρησιµοποιη θηκαν για τη στη ριξη των ΜΜΕ η της περιφερειακη ς ανάπτυξης αποδείχτηκαν ακατάλληλα. Η αποδοτικ τητα των σχετικω ν σχεδίων αµβλυ νθηκε σηµαντικά, είτε γιατί το µε σο δεν ενδεικνυ ταν στο πλαίσιο που χρησιµοποιη θηκε, είτε λ γω πληµµελω ν καν νων λειτουργίας. Πολωνία 5.2. Εκτ ς απ την ε λλειψη προπαρασκευη ς (βλε πε σηµείο 4.2), το εγγυητικ κεφάλαιο δεν παρουσίασε το αναµεν µενο ενδιαφε ρον λ γων πολλαπλω ν τεχνικω ν εµποδίων. Παρ λο που αρχικά είχε προβλεφθεί η λειτουργία του σε συνδυασµ µε τις επιχορηγη σεις προς τις ΜΜΕ τελικά το εγγυητικ κεφάλαιο αποχωρίστη κε, δι τι τε θηκε σε εφαρµογη µε καθυστε ρηση. Στη βραδυπορία αυτη προστε θηκαν: α) η ιδιαίτερα υψηλη, κατά τη γνω µη των δικαιου χων, προµη θεια (3 % ενω για ε να κρατικ κεφάλαιο αρκεί 1,2 µε 1,8 %) ( 12 ) Βλε πε την ειδικη ε κθεση αριθ. 3/97 σχετικά µε το αποκεντρωµε νο συ στηµα εφαρµογη ς του προγράµµατος PHARE, σηµεία 3.30 και 4.19 (ΕΕ C 175 της 9.6.1997).

C 335/12 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 β) η υπερβολικά µακρά διαδικασία λη ψης αποφάσεων της διαχειρίστριας τράπεζας γ) η ιδιαίτερα περίπλοκη και συγκεντρωτικη διαδικασία υποβολη ς αιτη σεων. Ρωσία 5.3. Το σχε διο ενίσχυσης των οργανισµω ν ανάπτυξης των ΜΜΕ (SMEDA 2 εκατ. Ecu) δεν προω θησε αρκετά τη συνεργασία µεταξυ των διαφ ρων παρεµβαιν ντων. Πρου π θεση του προγράµµατος η ταν τι οι ΣΜΕ Α των επιλεγµε νων περιοχω ν θα παρείχαν γραφεία, ορισµε να υλικοτεχνικά µε σα και ε να µε ρος του προσωπικου. εδοµε νων των δυσχερω ν οικονοµικω ν συνθηκω ν και παρά τη συναίνεση του εθνικου οργανισµου για τις ΜΜΕ, οι απαιτη σεις αυτε ς δεν µπορου σαν παρά να δηµιουργη σουν διενε ξεις µε τους χρηµατοοικονοµικά ασταθείς οργανισµου ς. Το σχε διο αυτ δεν ε λαβε υπ ψη του τον παράγοντα που ε µελλε να αποτελε σει το κυ ριο µε ληµα των οργανισµω ν, δηλαδη την οικονοµικη τους αυτοδυναµία, και ε τσι προκάλεσε αµε σως αντιπαραθε σεις, εξυπηρετω ντας στ χο αντίθετο απ αυτ ν που του είχε αρχικά ανατεθεί. Στην πραγµατικ τητα, αντί να ενισχυ σει τις SMEDA, τους αφαίρεσε ορισµε νους π ρους για να καλυ ψει δικε ς του ανάγκες. Ο εθνικ ς οργανισµ ς απ την πλευρά του, δεν είχε καµία εξουσία για να κινητοποιη σει τους περιφερειακου ς οργανισµου ς. Στο συγκεκριµε νο σχε διο παρατηρη θηκε ακ µη ε λλειψη συνοχη ς, δι τι ε γιναν τοµεακε ς επιλογε ς χωρίς να ληφθεί υπ ψη η τοπικη πραγµατικ τητα και δι τι δεν υπη ρχε συνδετικ ς κρίκος µεταξυ των πε ντε θε σεων που επελε γησαν. Προε κυψαν πε ντε ανεξάρτητα σχε δια µικρη ς κλίµακας και ε τσι η µονάδα παρακολου θησης και αξιολ γησης δεν µπ ρεσε να υποβάλει συνολικά πορίσµατα µε σα σε ευ λογο χρονικ διάστηµα. Ηδη απ το προηγου µενο σχε διο συ στασης των SMEDA (3,5 εκατ. Ecu) είχε παρατηρηθεί αυτη η ε λλειψη οµοιογε νειας. Η συνυ παρξη πολλω ν µικρω ν ετερ κλιτων στοιχείων σε µία µ νον συ µβαση περιε πλεκε ιδιαίτερα τη διαχείριση και την αξιολ γηση του. Το σχε διο που ακολου θησε είχε ε ναν εξίσου αν µοιο χαρακτη ρα, σε σηµείο που ο υπευ θυνος του προγράµµατος θεω ρησε τι η συγγραφη υποχρεω σεων της συ µβασης η ταν η πιο κακογραµµε νη απ σες είχε ποτε δει. 5.4. Μερικε ς φορε ς, µε σα που είχαν αποδειχθεί αποτελεσµατικά σε µια χω ρα και υπ δεδοµε νες συνθη κες, επαναχρησιµοποιη θηκαν σε ε να νε ο περιβάλλον, χωρίς να προηγηθεί κατάλληλη προσαρµογη. Για παράδειγµα, η πολιτικη περιφερειακη ς ανάπτυξης που επελε γη στην Τσεχικη ηµοκρατία, εφαρµ στηκε και στην Πολωνία και στη Σλοβακία. 5.5. Σε άλλες περιπτω σεις, τα µε σα που σχεδιάστηκαν για συγκεκριµε νο περιβάλλον κινητοποιη θηκαν µε καθυστε ρηση, κι ε τσι, καθω ς το αρχικ πλαίσιο είχε αλλάξει, κατε στησαν πλε ον αναποτελεσµατικά. Βουλγαρία 5.6. Έπειτα απ τρία χρ νια που απαιτη θηκαν για την ενεργοποίηση της πίστωσης για τις ΜΜΕ, ο αρχικ ς µηχανισµ ς (που προε βλεπε δάνεια σε ισχυρά νοµίσµατα και τον συναλλαγµατικ κίνδυνο σε βάρος του δανειζοµε - νου) κατε στη ο λιγ τερο ενδεδειγµε νος στο πλαίσιο της επιδείνωσης της οικονοµικη ς κατάστασης που κυριάρχησε το 1995/96, µε την κατά 300 % υποτίµηση του λεβ σε σχε ση µε το δολλάριο. 5.7. ιαπιστω θηκε επίσης τι σε περιπτω σεις που η αναπαραγωγη των µηχανισµω ν η ταν σχετικά ευ κολη, αυτοί εφαρµ στηκαν σε ορισµε νες χω ρες αλλά σε άλλες χι. Έτσι, ενω οι επιχορηγη σεις για τις ΜΜΕ και για τα µικρά ε ργα υποδοµη ς θα µπορου σαν να συµβάλουν στην περιφερειακη ανάπτυξη στη Βουλγαρία η στη Σλοβακία, εφαρµ στηκαν µ νο στην Πολωνία. 5.8. Προβλη µατα προκυ πτουν ακ µη απ µια συ γχυση αρµοδιοτη των, για την ακρίβεια µια συ γκρουση µεταξυ των διαφ ρων µε σων που χρησιµοποιου νται απ τον ίδιο χορηγ βοη θειας. Τα παραδείγµατα είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά στα προγράµµατα για τις ΜΜΕ και την περιφερειακη ανάπτυξη στην Ουγγαρία και στη Βουλγαρία. Τα καθη κοντα που ε χουν ανατεθεί τ σο στους οργανισµου ς στη ριξης των ΜΜΕ σο και στους οργανισµου ς περιφερειακη ς ανάπτυξης, είναι διατυπωµε να κατά τρ πο τ σο ασαφη, ω στε κάθε φορά που οι δυ ο οργανισµοί δραστηριοποιου νται στον ίδιο γεωγραφικ τοµε α να δηµιουργείται µια συγκεχυµε νη κατάσταση. 5.9. Το χαµηλ ποσοστ επιτυχίας των εγγυητικω ν προγραµµάτων για τις ΜΜΕ στα πλαίσια του προγράµµατος PHARE οφείλεται στα περιορισµε να πλεονεκτη µατα που προσφε ρει το µε σο αυτ, σε συ γκριση µε τα πιστωτικά κονδυ λια που χορηγου νται στις ΜΜΕ. Στην ουσία, επειδη τα δανειζ µενα ποσά προε ρχονται απ κεφάλαια του πρου πολογισµου, τα προτειν µενα επιτ κια είναι κατά πολυ χαµηλ τερα απ αυτά της αγοράς. Οι εγγυη σεις, στην καλυ τερη περίπτωση, το µ νο που καθιστου ν δυνατ είναι να εξασφαλίζεται το βασικ επιτ κιο επί των τραπεζικω ν δανείων που συνοδευ ουν. Έτσι, απ τη στιγµη που τα δυ ο αυτά µε σα εξελίσσονται παράλληλα, οι πιθαν τητες να στραφου ν οι ΜΜΕ στις εγγυη σεις είναι πολυ περιορισµε νες.

3.11.98 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των C 335/13 5.10. Η εκτίµηση των αποτελεσµάτων των ταµείων επενδυ σεων ( 13 ) απαιτεί πολυ µεγαλυ τερα χρονικά περιθω ρια απ,τι τα συνηθισµε να µε σα. Ωστ σο, στο πλαίσιο των προθεσµιω ν που προβλε πονται στις συµβάσεις χρηµατοδ τησης υποεκτιµω νται κατά πολυ οι χρ νοι «αντίδρασης». Τα µε σα που είναι πιο προηγµε να στο τεχνικ επίπεδο (για παράδειγµα τα µετατρε ψιµα δάνεια για ΜΜΕ στην Ουγγαρία και στη Βουλγαρία) αποδείχθη καν ιδιαίτερα περίπλοκα για να ε ανω ριµο τραπεζικ περιβάλλον και δε χρησιµοποιη θηκαν ιδιαίτερα απ τις ΜΜΕ. Ακ µη, κατά τη λη ξη της προθεσµίας των προγραµµάτων, οι συµβάσεις δεν ρυθµίζουν µε σαφη νεια το µε λλον των ανανεω σιµων κεφαλαίων («revolving»). Το πρ βληµα περιπλε κεται ιδιαίτερα ταν ο φορε ας που είναι αρµ διος για την κινητοποίηση των δανείων, των εγγυη σεων η άλλων µε σων (ταµείων επενδυ σεων) δεν εξαρτάται άµεσα απ τη δηµ σια διοίκηση. 5.11. Τε λος, οι χρηµατοπιστωτικοί π ροι που κινητοποιη θηκαν για κάθε επιχείρηση στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης των επιχειρη σεων στη Βουλγαρία, τη Σλοβακία και τη Ρωσία αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την εφαρµογη των συστάσεων που διατυπω θηκαν, παρά τη σχετικη πρ βλεψη στις περισσ τερες συµβάσεις. Παροχη υπηρεσιω ν τεχνικη ς βοη θειας 5.12. Στην πλειον τητα των σχεδίων που εξετάστηκαν, η παροχη υπηρεσιω ν τεχνικη ς βοη θειας η ταν συ µφωνη προς τη συγγραφη υποχρεω σεων και, εποµε νως, η µεταφορά τεχνογνωσίας πραγµατοποιη θηκε κάτω απ ευνοϊκε ς συνθη κες. Εντου τοις, στις χω ρες που διαπιστω θηκαν αποτυχίες (Βουλγαρία, Πολωνία, Ρωσία και Σλοβακία), παρατηρη θηκε βραδυ τητα στις αντιδράσεις των τεχνικω ν βοηθω ν που διηυ θυναν τα σχε δια απε ναντι στα προβλη µατα που παρουσιάστηκαν η και στις διενε ξεις µε τους τοπικου ς διαχειριστε ς. Πολωνία 5.13. Στον τοµε α του τουρισµου, η µεταφορά τεχνογνωσίας αποδείχθηκε ανεπαρκη ς και σε δυ ο περιπτω σεις επισηµάνθηκαν πληµµελείς παροχε ς υπηρεσιω ν. Σε µία απ τις περιπτω σεις αυτε ς, παρά την απογοητευτικη απ δοση του συµβου λου, χι µ νο δεν διακ πηκαν οι συµβάσεις, αλλά επιχείρηση ε τυχε πε ντε νε ων συµβάσεων συνολικη ς αξίας 1,35 εκατ. Ecu, κατά την εκτε λεση των οποίων αντιµετωπίστηκαν µεταγενε στερα δυσκολίες. Βουλγαρία 5.14. Στους τοµείς των ΜΜΕ και της περιφερειακη ς ανάπτυξης, η απ δοση των πρω των οµάδων τεχνικη ς βοη θειας, υπευ θυνος για τις οποίες η ταν ο ίδιος συ µβουλος, υπολειπ ταν κατά πολυ του επιπε δου που προβλεπ ταν στη συγγραφη υποχρεω σεων. Οι προπαρασκευαστικε ς εργασίες, σκοπ ς των οποίων η ταν να προετοιµάσουν το ε δαφος για την εφαρµογη των χρηµατοδοτικω ν µε σων δεν διενεργη θηκαν (ανεπαρκη ς µελε τη του νοµικου, διοικητικου και χρηµατοπιστωτικου πλαισίου). Χωρίς τις προπαρασκευαστικε ς αυτε ς εργασίες οι προβλεφθείσες πράξεις δεν η ταν πλε ον εφικτε ς. Στη συνε χεια, ο συ µβουλος δεν αξιολ γησε ορθά την ε κταση των προβληµάτων και δεν πρ τεινε τη διακοπη της συ µβαση ς του. Οι πολλαπλε ς παρατάσεις της συ µβασης που αποφασίστηκαν µε απευθείας συµφωνία µε το συ µβουλο αυτ (1,24 εκατ. Ecu) απλά ξυναν µια αποτυχία που επιβάρυνε δυσβάσταχτα τις µ εταγενε στερες δράσεις και που αποτελεί σε µεγάλο βαθµ την αιτία του ανα προσανατολισµου του προγράµµατος και της εγκατάλειψης των τριω ν χρηµατοδοτικω ν µε σων (βλε πε σηµείο 4.4). 5.15. σον αφορά τον τουρισµ (Πολωνία) και τις ΜΜΕ (Βουλγαρία), οι δυσχε ρειες αυξη θηκαν λ γω της πενιχρη ς απ δοσης πολλω ν οµάδων τεχνικη ς βοη θειας. Στη Σλοβακία παρατηρη θηκε ανεπαρκη ς πληροφ ρηση (ενηµε ρωση του οργανισµου περιφερειακη ς ανάπτυξης σχετικά µε τη συγγραφη υποχρεω σεων) και επικοινωνία µεταξυ των συµµετεχ ντων στο πρ γραµµα στη ριξης της περιφερειακη ς ανάπτυξης. 5.16. Η αποτελεσµατικ τητα της τεχνικη ς βοη θειας θα µπορου σε να βελτιωθεί και το κ στος της να µειωθεί, µε τη συστηµατικ τερη προσφυγη σε συµβου λους που εξασφαλίζουν τη συνεργασία των τοπικω ν εµπειρογνωµ νων µε τους εµπειρογνω µονες των δυτικω ν χωρω ν( 14 ). Η παρε µβαση τους θα ευνοου σε, εξάλλου, ιδιαίτερα τη µεταφορά τεχνογνωσίας, πως διαπιστω θηκε στην περίπτωση της βοη θειας που παρασχε θηκε για την αναδιάρθρωση των επιχειρη σεων στην Πολωνία. Η ανάγκη αυτη επισηµάνθηκε κυρίως στην Πολωνία, στα πλαίσια των προγραµµάτων τουρισµου, και στην Ουγγαρία στο πλαίσιο της µονάδας διαχείρισης του προγράµµατος περιφε ρειακη ς ανάπτυξης. ( 13 ) «Regional Investement Fund», «Seed capital», «Equity schemes». ( 14 ) Βλε πε την ετη σια ε κθεση του Ευρωπαϊκου Ελεγκτικου Συνεδρίου για το οικονοµικ ε τος 1993, σηµείο 12.36 (ΕΕ C 327 της 24.11.1994).

C 335/14 EL Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκω ν Κοινοτη των 3.11.98 Συνεργασία µεταξυ των διαφ ρων παρεµβαιν ντων 5.17. Ο συντονισµ ς και η στενη συνεργασία µεταξυ των διαφ ρων παρεµβαιν ντων ( 15 ) είναι πρωταρχικη ς σηµασίας για την αποτελεσµατικη διεξαγωγη των προγραµµάτων. Σε αρκετε ς περιπτω σεις, ο πληµµελη ς προγραµµατισµ ς η η ε λλειψη συνεπου ς πολιτικη ς στρατηγικη ς συνε βαλαν στις δυσκολίες εκτε λεσης. Πολωνία 5.18. Αποδείχθηκε τι µεταξυ του προγράµµατος για τον τουρισµ και της περιφερειακη ς ανάπτυξης δεν υπη ρξε σχεδ ν κανε να επίπεδο συνεργασίας. Τον Ιου νιο του 1997, δεν είχε αναληφθεί καµία κοινη δράση ου τε υπη ρξε κοιν ς προβληµατισµ ς µε τους οργανισµου ς περιφερειακη ς ανάπτυξης. Η συνεργασία µεταξυ των οργανισµω ν περιφερειακη ς ανάπτυξης και της κεντρικη ς πολωνικη ς υπηρεσίας περιφερειακη ς ανάπτυξης (PARD) η ταν εξίσου ανεπαρκη ς και περιοριζ ταν σε απλη ανταλλαγη πληροφοριω ν. Σλοβακία 5.19. Η συ γχυση σχετικά µε τις αντίστοιχες αρµοδι τητες και µε τη σ υ νθεση των διευθυντικω ν οργάνων του οργανισµου περιφερειακη ς ανάπτυξης και της περιφερειακη ς εταιρείας επενδυ σεων προκάλεσε µεγάλες συγκρου σεις. Η ανεξαρτησία των φορε ων που συστη θηκαν και η συ νθεση τους συνε βαλαν ε τσι στην ε λλειψη συνεργασίας η ακ µη και σε εχθρικη συµπεριφορά µεταξυ των δυ ο αυτω ν οργανισµω ν, µε συνε πεια την αποτυχία της πρ τυπης πειραµατικη ς ενε ργειας. 5.20. Οι διαφωνίες µεταξυ του τοπικου διαχειριστη και των αλλοδαπω ν εµπειρογνωµω νων προκάλεσαν πρ ωρη διακοπη της συ µβασης τεχνικη ς βοη θειας (0,3 εκατ. Ecu) και της πειραµατικη ς ενε ργειας. Ο υπευ θυνος του οργανισµου περιφερειακη ς ανάπτυξης, που δε διε θετε τη συγγραφη υποχρεω σεων για την τεχνικη βοη θεια, δεν µπ ρεσε να εξακριβω σει τις υπηρεσίες που παρε σχαν οι αλλοδαποί εµπειρογνω µονες. Ρωσία 5.21. Στις περισσ τερες περιοχε ς δεν υφίσταται συνεργασία µεταξυ της ΕΤΑΑ, η οποία διαχειρίζεται τους δανειακου ς µηχανισµου ς που προορίζονται για τις ΜΜΕ, και των οργανισµω ν («SMEDA») που χρηµατοδοτου νται απ το TACIS. 5.22. Στην πράξη, η ε λλειψη προκαθορισµε νων δεσµω ν ε χει ως αποτε λεσµα την ανεπαρκη συνεργασία στα πλαίσια προγραµµάτων µε παρεµφερη πεδία δράσης. Το ίδιο φαιν µενο παρατηρείται και στην Ουγγαρία σχετικά µε τις πολιτικε ς για την περιφερειακη ανάπτυξη και τις ΜΜΕ, στις οποίες η ε λλειψη σαφου ς προσδιορισµου των τοµε ων παρε µβασης δηµιουργεί ανταγωνισµ µεταξυ των διαφ ρων σχεδίων (τοπικά δίκτυα). Για να αντιµετωπιστεί το πρ βληµα αυτ, απαιτείται, λοιπ ν, οι εθνικε ς πολιτικε ς αρχε ς να διασαφηνη σουν τις αρµοδι τητες κάθε εµπλεκοµε νου. 6. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ Με τρηση των αποτελεσµάτων 6.1. Παρ λο που η µε τρηση της απτη ς επίδρασης των πολιτικω ν στη ριξης στην ανάπτυξη του ιδιωτικου τοµε α αποτελεί δυ σκολο εγχείρηµα, παραµε νει απαραίτητη και η Επιτροπη οφείλει να φροντίζει για τη διεξαγωγη της. Η δυσκολία ε γκειται, αφεν ς, στην ε λλειψη αξι πιστων ενδεικτικω ν στοιχείων σε αρκετε ς περιπτω σεις, και, αφετε ρου, στην αδυναµία να αποµονωθεί, κατά τη µε τρηση των αποτελεσµάτων, το τµη µα που αντιστοιχεί επακριβω ς στις δράσεις που χρηµατοδοτου νται απ τα PHARE η TACIS, τη στιγµη που υπάρχουν και άλλα µε σα που εξυπηρετου ν τους ίδιους στ χους και που η αγορά η ίδια αποτελεί τη βασικη κινητη ρια δυ ναµη της εξε λιξης. Βουλγαρία και Ρωσία 6.2. Στη Βουλγαρία, δεν είναι ευ κολο να διακρίνει κανείς τα αποτελε σµατα στον τοµε α των ΜΜΕ: τε σσερα χρ νια µετά την ε ναρξη των προγραµµάτων για τις ΜΜΕ (24,5 εκατ. Ecu το Νοε µβριο του 1996), ο τοµε ας αυτ ς δεν διε θετε ακ µα στατιστικε ς, πρω της τάξεως ενδεικτικ στοιχείο για την εκτίµηση της εξε λιξης. Παρ µοια ε λλειψη αξι πιστων στατιστικω ν παρατηρη θηκε και στα προγράµµατα που εφαρµ στηκαν στη Ρωσία. ( 15 ) Τοπικε ς αρχε ς, αντιπροσωπεία, τεχνικοί βοηθοί, Μ Π, ΕΤΑΑ.