ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΛΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Μεταπτυχιακή Εργασία ΒΕΛΤΙΣΤΠΙΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΜΕ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΑ υπό ΜΠΑΚΑΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΥ Διπλωματύχυ Μηχανλόγυ Μηχανικύ Π.Θ. 22 Υπεβλήθη για την εκπλήρωση μέρυς των απαιτήσεων για την απόκτηση τυ Μεταπτυχιακύ Διπλώματς Ειδίκευσης 2012 Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly
Πανεπιστήμι Θεσσαλίας ΒΙΒΛΙΘΗΚΗ & ΚΕΝΤΡ ΠΛΗΡΦΡΗΣΗΣ Ειαικη Συλλγή «Γκρίζα Βιβλιγραφία» Αριθ. Εισ.: Ημερ. Εισ.: Δωρεά: Ταξιθετικός Κωδικός: 10410/1 27-03-2012 Συγγραφέα 388.049 Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly
ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 2012 Μπακάσης Αλ. Κωνσταντίνς Η έγκριση της μεταπτυχιακής εργασίας από τ Τμήμα Μηχανλόγων Μηχανικών της Πλυτεχνικής Σχλής τυ Πανεπιστημίυ Θεσσαλίας δεν υπδηλώνει απδχή των απόψεων τυ συγγραφέα (Ν. 5343/32 αρ. 202 παρ. 2). Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [ΐ]
48 University f Thessaly ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ Dept, f Mechanical Engineers Εγκρίθηκε από τα Μέλη της Τριμελύς Εξεταστικής Επιτρπής: Πρώτς Εξεταστής (Επιβλέπων) Δρ. Ζηλιασκόπυλς Αθανάσις Καθηγητής, Τμήμα Μηχανλόγων Μηχανικών Πανεπιστήμι Θεσσαλίας Δεύτερς Εξεταστής Δρ. Λυμπερόπυλς Γεώργις Καθηγητής, Τμήμα Μηχανλόγων Μηχανικών Πανεπιστήμι Θεσσαλίας Τρίτς Εξεταστής Δρ. Κζανίδης Γεώργις Επίκυρς καθηγητής, Τμήμα Μηχανλόγων Μηχανικών Πανεπιστήμι Θεσσαλίας Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [ϋ]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Στην Καλλιόπη και τν αδερφό της Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [ill]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΊΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Σα βγεις τν πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να ναι μακρύς δρόμς, γεμάτς περιπέτειες, γεμάτς γνώσεις... Κ.Π.Καβόφης ι παραπάνω στίχι περιγράφυν τα κίνητρα ένταξης στ μεταπτυχιακό πρόγραμμα και ανάληψης της παρύσας εργασίας. Συνδιπόρς στν «πηγαιμό» Καθηγητής κ. Αθανάσις Ζηλιασκόπυλς, πυ αφιέρωσε αρκετό από τ λιγστό ελεύθερ χρόν τυ στην καθδήγηση για την λκλήρωση της εργασίας. ι πόρτες πυ άνιξαν κατά τη διάρκεια της υλπίησής της φανέρωσαν τη μεγάλη άγνια τυ υπγράφντα. Τν ευχαριστώ για τυς ρίζντες πυ μυ άνιξε και για την πρσπάθειά τυ να εφαρμόσει στην πραγματική ζωή την ακαδημαϊκή γνώση. Καθριατπκή ήταν η συμβλή τυ μέλυς τυ εργαστηρίυ Βελτιστπίησης Συστημάτων, Δρ. Αθανάσιυ Λόη, πυ σε κάθε βήμα ήταν παρόν. Τν ευχαριστώ για τις πλύτιμες συμβυλές, παρατηρήσεις και δηγίες τυ. Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τν Ευάγγελ Κατσαρό, μέλς τυ εργαστηρίυ Βελτιστπίησης Συστημάτων, πυ ήταν πάντα πρόθυμς να βηθήσει σε όλα τα επίπεδα υλπίησης της εργασίας καθώς και τ συνεργάτη της ΤΡΑΙΝΣΕ Φίλιππ Καραπέτη για την καθδήγηση στην άντληση πληρφριών από την αγρά. Ευχαριστώ όλυς τυς καθηγητές στ μεταπτυχιακό πρόγραμμα για την μετάδση εμπειριών, γνώσης και ανάπτυξη αντίληψης επίλυσης πρβλημάτων. Τέλς, ευχαριστώ τ στενό και ευρύτερ ικγενειακό μυ περιβάλλν χωρίς τη συμπαράσταση τυ πίυ, δε θα ήταν δυνατό να γραφτύν αυτές ι γραμμές. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [ίν]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΙΗΣΗ ΣΥΣΤΉΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Και δρόμς συνεχίζεται... Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [v]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΙΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΜΕΝΩΝ 1 Εισαγωγή... 1 1.1 Τ μεταφρικό κόστς γενικά... 1 1.2 Τ μεταφρικό κόστς στην Ελλάδα...1 2 Σκπός της εργασίας...2 3 Διάρθρωση της εργασίας...4 4 Έννιες - ρισμί... 4 4.1 IS Cntainer (εμπρευματκιβώτι):... 4 4.2 Drayage prblem... 5 4.3 Intermdal transprtatins (διατρπικές/συνδυασμένες μεταφρές):...5 4.4 Inbund full (IF)... 5 4.5 utbund full (F)...5 4.6 Inbund empty (IE)... 5 4.7 utbund empty (E)...5 4.8 Rute...5 4.9 Time windw...5 4.10 Terminal - Εμπρευματικός σταθμός... 5 4.11 Πελάτης - Custmer... 6 4.12 Lgistics...6 5 Περιγραφή και βιβλιγραφική ανασκόπηση τυ πρβλήματς... 6 5.1 Η χρήση των cntainer...6 5.2 Intermdal transprtatins...7 5.3 Τ πρόβλημα της λειτυργίας "drayage"...9 5.4 The Pick up and Delivery Prblem with windws...11 5.5 Τα πρβλήματα Dial a Ride (DARP) και η αντιστιχία με τ αντικείμεν της εργασίας...17 Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [vi]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 6 Η πρς ανάπτυξη υπηρεσία τηςτραινσε...20 6.1 Γενική παρυσίαση της υπηρεσίας... 20 6.2 Ισζύγι εμπρευματκιβωτίων μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλνίκης... 23 6.3 Η λειτυργία drayage σε Αθήνα και Θεσσαλνίκη...24 6.4 Απτύπωση πραγματικής κατάστασης και κστλγικά στιχεία... 26 7 Επίλυση τυ πρβλήματς... 30 7.1 αλγόριθμς dial - a - ride και η διανμή εμπρευματκιβωτίων...30 7.2 Μεθδλγία επίλυσης...35 7.3 Εξεταζόμενα σενάρια...38 8 Απτελέσματα - Παραμετρική ανάλυση... 41 8.1 Η ικανπίηση τυ πελάτη...42 8.2 Η βιωσιμότητα τηςτραινσε...45 8.3 Η βιωσιμότητα των δικών μεταφρικών εταιρειών... 52 8.4 Τ συνλικό μεταφρικό κόστς στην εθνική ικνμία... 57 9 Ανασκόπηση - Πρτάσεις... 60 10 Βιβλιγραφία... 63 11 Παράρτημα Α: Ερωτηματλόγι πρς υπψήφιυς πελάτες... 66 12 Παράρτημα Β: Σχηματπίηση διατρπικής εφδιαστικής αλυσίδας...68 13 Παράρτημα Γ: Η απτύπωση πραγματικής κατάστασης σε Αθήνα... 69 14 Παράρτημα Δ : Η απτύπωση πραγματικής κατάστασης σε Θεσσαλνίκη... 70 Παράρτημα Ε : Τύπι εμπρευματκιβωτίων... 71 STANDARD CNTAINER... 71 UPGRADED CNTAINER... 72 REEFER CNTAINER...73 PEN TP... 74 FLAT RACK...75 Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [vii]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΊΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers FLAT RACK CLLAPSIBLE... 76 PLATFRM...77 16 Παράρτημα ΣΤ : Παράδειγμα τελικύ αρχείυ εισόδυ για τ σενάρι 0... 78 17 Παράρτημα Ζ : Παράδειγμα αρχείυ εξόδυ για τ σενάρι 0... 83 Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [νϊϋ]
ΒΕΛΤΙΣΤΠΙΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣ ΕΜΠΡΕΥΜΑΤΚΙΒΩΤΙΩΝ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 1 Εισαγωγή 1.1 T μεταφρικό κόστς γενικά Στ σύγχρν ικνμικό περιβάλλν με την παγκσμιπίηση της ικνμίας και τη μεγάλη διασπρά και εξειδίκευση τυ πρωτγενύς και δευτεργενύς τμέα της παραγωγής, ρόλς της εφδιαστικής αλυσίδας γίνεται όλ και περισσότερ κρίσιμς. Για κάθε παραγωγόκατασκευαστή, έμπρ, πρμηθευτή, πελάτη, χρήστη, καταναλωτή ενός αγαθύ τ κόστς μεταφράς τυ από τυς πρηγύμενυς ή στυς επόμενυς κρίκυς της εφδιαστικής αλυσίδας είναι επιθυμητό να είναι τ ελάχιστ δυνατό. ρόλς πυ διαδραματίζει στην ικνμική δραστηριότητα και ανάπτυξη μπρεί να καθρίσει τις καθημερινές ή και στρατηγικές επιλγές καταναλωτών, επιχειρηματιών, μεγάλων ργανισμών και κρατών. Ενώ δεν πρσφέρει καμία πρστιθέμενη αξία στα πρϊόντα ή τις υπηρεσίες, έχει σίγυρα σημαντική συμμετχή στη διαμόρφωση τυ κόστυς τυς. 1.2 Τ μεταφρικό κόστς στην Ελλάδα Τ μεταφρικό κόστς στην Ελλάδα έχει δύ όψεις: από τη μια τη συμμετχή τυ στη διαμόρφωση των τιμών και από την άλλη την αξιπίησή τυ από επιχειρηματίες αλλά και κρατικύς ργανισμύς ως παρεχόμενη υπηρεσία. Σχετικά με την πρώτη όψη, τα περιθώρια μείωσης τυ μεταφρικύ κόστυς στις εθνικές μεταφρές της Ελλάδας είναι αρκετά μεγάλα. Ελάχιστες εταιρείες διαχειρίζνται τ στόλ τυς, ή των συνεργατών τυς, χρησιμπιώντας κάπι σύστημα βελτιστπίησης για ελαχιστπίηση τυ κόστυς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απτελεί η περίπτωση των μεταφρών μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλνίκης όπυ τ μέσ πλήθς των φρτηγών πυ διέρχνται από την εθνική δό ημερησίως είναι της τάξης των εκατντάδων, χωρίς να υπάρχει κάπι κεντρικό σύστημα διαχείρισης των φρτίων, πυ εκτός των ικνμικών θα είχε και σημαντικά περιβαλλντικά φέλη. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [1]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Στη δεύτερη όψη, η γεωγραφική θέση της χώρας μας απτελεί τεράστι συγκριτικό πλενέκτημα. Η ύπαρξη αερδρμίων, λιμανιών, δικύ και σιδηρδρμικύ δικτύυ σε συνδυασμό με τη δυνατότητα άμεσης σύνδεσης με κέντρα ικνμικής δραστηριότητας στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική - Μέση Ανατλή - Ντιανατλική Ασία, την καθιστά εν δυνάμει διαμετακμιστικό κέντρ με ισχυρές δυνατότητες ανάπτυξης. ι δύ παραπάνω παράμετρι κάνυν φανερό πως στην παρύσα χρνική συγκυρία υπάρχει μια ευκαιρία ανάπτυξης της ελληνικής ικνμίας μέσω τυ τμέα των διεθνών μεταφρών. Βασική πρϋπόθεση απτελύν ι επενδύσεις σε υπδμές, η δημιυργία κατάλληλων συνεργιών, η συστηματπίηση της διαχείρισης των μεταφρών κεντρικά και η δημιυργία περιβάλλντς πυ θα ευνεί τις ιδιωτικές επενδύσεις. Τ σημαντικότερ όμως στιχεί είναι ι μεταφρές να αντιμετωπιστύν ενιαία με σκπό να γίνει εκμετάλλευση των πρτερημάτων τυ κάθε μέσυ, να εξικνμηθύν πόρι και να δηγήσυν σε περιβαλλντική αειφρία. Η θεσμική ργάνωση πρέπει να ακλυθεί τις πρτάσεις καννισμών της ευρωπαϊκής ένωσης για την ενίσχυση ασφάλειας και για την εφδιαστική εμπρευμάτων στην Ευρώπη, με διαίρεση της εφδιαστικής αλυσίδας σε τμείς διαχείρισης πρώτων υλών και πρϊόντων στ χώρ παραγωγής, μεταφράς εμπρευμάτων, διαμεταφράς εμπρευμάτων, εισαγωγής σε απθήκη, απθήκευση και εργασίες σε χερσαί τερματικό σταθμό. Παράλληλα, μια χώρα χωρίς σημαντική βιμηχανική παραγωγή, με αρνητικό ισζύγι εξαγωγών και με σημαντική γεωστρατηγική θέση είναι μνόδρμς να εστιάσει στα εμπρεύματα τρίτων. 2 Σκπός της εργασίας Σημαντικό συστατικό στιχεί τυ συνλικύ μεταφρικύ κόστυς απτελεί τ κμμάτι της μεταφράς «στην πόρτα» τυ τελικύ παραλήπτη. Μεγάλα μεταφρικά μέσα όπως τ πλί και τ τρέν, αν και μπρύν να μειώσυν σημαντικά τ μεταφρικό κόστς ανά μνάδα πρϊόντς, δε μπρύν στις περισσότερες περιπτώσεις να παραδώσυν τ φρτί Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [2]
University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers στ τελικό σημεί παράδσής τυ. Για παράδειγμα φρτί με ανταλλακτικά ηλεκτρικών συσκευών με πρρισμό κεντρική απθήκη στη Θεσσαλνίκη δε μπρεί να παραδθεί από τρέν αλλά πλύ περισσότερ ύτε και από πλί. Εκεί λιπόν απαιτείται η εκμετάλλευση τυ δικύ δικτύυ και η χρήση φρτηγών. Τ κίνητρ για την υλπίηση της παρύσας εργασίας είναι ακριβώς η ελαχιστπίηση τυ μεταφρικύ κόστυς των αγαθών πυ διακινύνται μεταξύ δύ περιχών, εστιάζντας στ κόστς της τελικής παραλαβής. Η λειτυργία αυτή της τελικής διανμής, γνωστή και ως "drayage", αναλύεται παρακάτω στα κεφάλαια 4 και 5. Αν και η απόσταση μεταφράς πυ διανύεται στη συγκεκριμένη λειτυργία είναι σχετικά μικρή, τ κόστς μεταφράς ανά χιλιόμετρ είναι δυσανάλγα μεγάλ. Έναυσμα για την υλπίηση της εργασίας στάθηκε η σχεδιαζόμενη από την ΤΡΑΙΝΣΕ υπηρεσία διαμεταφράς και παράδσης cntainer «πόρτα-πόρτα» μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλνίκης. Ώθηση στην υλπίηση της υπηρεσίας απτελεί η πργραμματισμένη εγκατάσταση και λειτυργία εμπρευματικύ κέντρυ στ Θριάσι στην Αττική και η εκμετάλλευση των υφιστάμενων αντίστιχων υπδμών στη Θεσσαλνίκη, την ινόη και τ Ρυφ καθώς και τα λιμάνια Πειραιά και Θεσσαλνίκης. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, στ συγκεκριμέν δίκτυ μεταφρών, υπάρχει η εξής ιδιαιτερότητα: για τη μεταφρά φρτίων μεταξύ των δύ αυτών αστικών κέντρων χρησιμπιείται κυρίως τ δικό δίκτυ και φρτηγά. Τ βασικό πλενέκτημα αυτύ τυ τρόπυ μεταφράς είναι η παράδση πόρτα-πόρτα. Τ κόστς τυ όμως είναι σχετικά μεγάλ αν σκεφτύμε ότι για κάθε πλήρες φρτί (περίπυ 25 mt) απαιτείται και ένας τράκτρας φρτηγύ. Η συμμετχή λιπόν τυ σιδηρδρόμυ θα μπρύσε να έχει σημαντική συνεισφρά στη μείωση τυ κόστυς και με κατάλληλ σχεδίασμά να παρέχει ασφαλείς, έγκαιρες και υψηλής πιότητας υπηρεσίες μεταφράς. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [3]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 3 Διάρθρωση της εργασίας Η παρύσα εργασία αναπτύσσεται σε 10 συνλικά κεφάλαια. Στ πρώτ κεφάλαι γίνεται μια εισαγωγή στην έννια τυ μεταφρικύ κόστυς με εξειδίκευση στην ελληνική πραγματικότητα. Στ δεύτερ κεφάλαι αναλύεται σκπός της παρύσας εργασίας. Στ τρίτ και παρόν κεφάλαι παρυσιάζνται σύντμα τα θέματα της εργασίας. Στ τέταρτ κεφάλαι παρυσιάζνται ι όρι πυ χρησιμπιύνται και θα βηθήσυν τν αναγνώστη στην καλύτερη και ταχύτερη κατανόηση τυ κειμένυ. Στ πέμπτ κεφάλαι αναλύεται τ πρόβλημα με τη βήθεια της έως τώρα έρευνας της διεθνύς επιστημνικής κινότητας. Στ έκτ κεφάλαι αναλύεται η σχεδιαζόμενη από την ΤΡΑΙΝΣΕ υπηρεσία. Στ έβδμ κεφάλαι παρυσιάζεται η μεθδλγία επίλυσης τυ πρβλήματς. Στ όγδ κεφάλαι παρυσιάζνται τα απτελέσματα της επίλυσης. Στ ένατ κεφάλαι παρατίθενται τα συμπεράσματα της όλης ανάλυσης και γίννται πρτάσεις για εξέλιξη τυ μντέλυ πυ παρυσιάστηκε με στόχ τη βελτίωση των εξαγόμενων ικνμικών απτελεσμάτων. Στ δέκατ κεφάλαι παρυσιάζεται η σχετική βιβλιγραφία 4 Έννιες - ρισμί Για την κατανόηση τυ κειμένυ πυ ακλυθεί, παρατίθεται επεξήγηση - ανάλυση των εννιών πυ χρησιμπιύνται: 4.1 IS Cntainer (εμπρευματκιβώτι): Τυππιημέν παγκσμίως σε διαστάσεις και τεχνικές πρδιαγραφές κιβώτι για τη μεταφρά αγαθών. ι κατηγρίες τυ και διαστάσεις τυ είναι τυππιημένες σύμφωνα με τ IS 668 και κάθε cntainer πυ κατασκευάζεται, απκτά ένα αριθμό-ταυτότητα, πυ κωδικπιείται σύμφωνα με τ IS 6346. Στ παράρτημα Ε παρατίθενται ι βασικί τύπι cntainer και ι διαστάσεις τυς. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [4]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 4.2 Drayage prblem T πρόβλημα δρμλόγησης χημάτων για παράδση - παραλαβή φρτίων σε πελότες γύρω από μεγάλυς τερματικύς σταθμύς. 4.3 Intermdal transprtatins (διατρπικές/συνδυασμένες μεταφρές): ι κινήσεις των επιβατών ή εμπρευμάτων από τ ένα μέσ μεταφράς σε άλλ, πυ συνήθως πραγματπιείται σε τερματικό σταθμό ειδικά σχεδιασμέν για ένα τέτι σκπό. 4.4 Inbund full (IF) Απστλή φρτίυ από τερματικό σταθμό σε πελάτη 4.5 utbund full (F) Απστλή φρτίυ από πελάτη σε τερματικό σταθμό 4.6 Inbund empty (IE) Απστλή μέσυ φόρτωσης χωρίς φρτί από τερματικό σταθμό σε πελάτη 4.7 utbund empty (Ε) Απστλή μέσυ φόρτωσης χωρίς φρτί από πελάτη σε τερματικό σταθμό 4.8 Rute Η διαδρμή πυ εκτελεί κάπι φρτηγό στη διάρκεια της ημέρας 4.9 Time windw Τ χρνικό διάστημα μέσα στ πί μπρεί να εκτελεστεί μια εργασία 4.10 Terminal - Εμπρευματικός σταθμός Τ σημεί πυ συγκεντρώννται μεγάλες πσότητες φρτίυ και διασταυρώννται διαφρετικί τρόπι μεταφράς Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [5]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 4.11 Πελάτης - Custmer παραλήπτης ή απστλέας ενός φρτίυ πυ χρεώνεται τ συνλικό κόστς της μεταφράς 4.12 Lgistics εμπρευμάτων Κμμάτι της επιχειρησιακής έρευνας πυ ασχλείται με τ χειρισμό και τη διακίνηση 5 Περιγραφή και βιβλιγραφική ανασκόπηση τυ πρβλήματς 5.1 Η χρήση των cntainer Η χρήση των cntainer σα μέσ μεταφράς παρυσιάζει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια, λόγω των πλλών πλενεκτημάτων πυ παρυσιάζει: ϊ. μιμρφία σε παγκόσμι επίπεδ ϋ. Πρότυπ πρϊόν μεταφράς iii. Εύκλη στιβασία ΐν. Ασφάλεια κατά τη διάρκεια της μεταφράς και απθήκευσης ν. Εύκλη Διαχείριση νΐ. Ευελιξία στη χρήση νϋ. ι ικνμίες κλίμακας νΐϋ. Ταχύτητα ϊχ. Ενιαίς τρόπς απθήκευσης Η χρήση τυ αυξάνεται τόσ στις χερσαίες όσ και στις θαλάσσιες μεταφρές. Τα πλενεκτήματά τυ γίννται περισσότερ φανερά στην περίπτωση πυ χρησιμπιύνται περισσότερα από ένα μέσ για τη διακίνηση υλικών. τρόπς αυτός μεταφράς, γνωστός ως intermdal transprtatins, περιγράφεται στην επόμενη παράγραφ αναλυτικά. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [6]
-ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 5.2 Intermdal transprtatins ανταγωνισμός μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφράς έχει την τάση να παράγει ένα σύστημα μεταφρών πυ είναι κατακερματισμέν και μη λκληρωμέν. Κάθε τρόπς έχει επιδιώξει να αξιπιήσει τα πλενεκτήματά τυ όσν αφρά τ κόστς των υπηρεσιών, την αξιπιστία και την ασφάλεια. ι μεταφρείς πρσπαθύν να διατηρήσυν τις επιχειρήσεις τυς μεγιστπιώντας τις απστάσεις υπό τν έλεγχό τυς. Όλι αντιμετωπίζυν τυς άλλυς τρόπυς μεταφράς ως ανταγωνιστές, και στέκνται απέναντι τυς με καχυπψία και δυσπιστία. Η έλλειψη ενπίησης μεταξύ των τρόπων μεταφράς τνίζεται επίσης από τη δημόσια πλιτική πυ έχει απκλείσει συχνά εταιρείες από την ιδικτησία επιχειρήσεων διαφρετικών τρόπων μεταφράς (όπως στις Ηνωμένες Πλιτείες παλαιότερα) αλλά και από την ιδικτησία ενός τρόπυ μεταφράς (όπως στην Ελλάδα μέχρι τις μέρες μας). Σε άλλες περιπτώσεις έχει θέσει τις μεταφρές σε κατάσταση μνπωλίυ υπό τν άμεσ κρατικό έλεγχ (όπως στην Ευρώπη). Η έννια της χρήσης διαφρετικών μέσων μεταφράς για την μετακίνηση ενός αγαθύ μεταξύ δύ σημείων, πρέρχεται από τις θαλάσσιες μεταφρές, με την ανάπτυξη της μεταφράς εμπρευματκιβωτίων στα τέλη της δεκαετίας τυ 1960 και από τότε έχει εξαπλωθεί ενσωματώνντας και άλλα μέσα. Δεν απτελεί έκπληξη τ γεγνός ότι ναυτιλιακός τμέας ήταν πρώτς πυ επιδίωξε τη χρήση εμπρευματκιβωτίων. χρόνς πυ απαιτύνταν για να φρτώσυν και να ξεφρτώσυν τα πλία ήταν τόσ σημαντικό κμμάτι της λειτυργίας, πυ ένα συμβατικό φρτηγό πλί θα μπρύσε να δαπανήσει τόσ πλύ χρόν σε ένα λιμάνι, όσ και στ ταξίδι τυ στη θάλασσα. Η χρήση των cntainer επιτρέπει τν μηχανπιημέν χειρισμό των φρτίων διαφόρων τύπων και διαστάσεων τπθετώντας τα σε κυτιά με τυππιημένα μεγέθη. Με αυτόν τν τρόπ, τα αγαθά πυ χειρισμός τυς σε κάθε λιμάνι θα μπρύσε να λάβει ημέρες για να φρτωθεί ή να εκφρτωθεί από τ πλί, τώρα γίνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [7]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Αυτό πυ αρχικά ξεκίνησε ως βελτίωση της παραγωγικότητας των θαλάσσιων μεταφρών εξελίχθηκε σε ένα λκληρωμέν σύστημα διαχείρισης της εφδιαστικής αλυσίδας, πυ περιλαμβάνει τη χρήση τυλάχιστν δύ διαφρετικών τρόπων μεταφράς σε ένα ταξίδι από την αφετηρία μέχρι τν πρρισμό, μέσα από μια αλληλυχία μεταφρών. Η διατρπικότητα (intermdalism) βελτιώνει την ικνμική απόδση μιας μεταφράς με τη χρήση διαφρετικών μέσων με τν πι παραγωγικό τρόπ. Έτσι για παράδειγμα, τ σιδηρδρμικό δίκτυ μπρεί να αξιπιηθεί για τις μεγάλες απστάσεις και τα φρτηγά για παρχή ευέλικτης τπικής παραλαβής και παράδσης. Τ κλειδί είναι ότι λόκληρ τ ταξίδι θεωρείται ως σύνλ, παρά ως μια σειρά από αυτόνμες λειτυργίες. Τ πι σημαντικό χαρακτηριστικό της διατρπικότητας είναι η παρχή της υπηρεσίας με ένα εισιτήρι (για επιβάτες) ή με μία φρτωτική (για τις εμπρευματικές μεταφρές). Για να λειτυργήσει αυτό, χρειάστηκε να γίνει μια επανάσταση στην ργάνωση και τν έλεγχ των πληρφριών. T Electrnic Data Interchange (EDI), είναι μια εξελισσόμενη τεχνλγία πυ βηθά επιχειρήσεις και κυβερνητικύς ργανισμύς (τελωνειακό έγγραφα) να αντιμετωπίσυν αυτό τ όλ και πι περίπλκ παγκόσμι σύστημα μεταφρών. Σήμερα, ι διατρπικές μεταφρές απκτύν ένα αυξανόμεν μερίδι των μεσαίων και μεγάλων απστάσεων μεταφρικών ρών σε όλη την υδρόγει. Μεγάλες εταιρείες μεταφράς παρέχυν πλήρεις υπηρεσίες μεταφράς από πόρτα σε πόρτα. Τα όρια εξάπλωσης της διατρπικότητας επιβάλλνται πια μόν από τυς παράγντες τυ χώρυ, τυ χρόνυ, της μρφής, τυ δικτύυ, τυ αριθμύ των κόμβων και των συνδέσμων, καθώς και από τν τύπ και τα χαρακτηριστικά των χημάτων και των τερματικών σταθμών. Στ παράρτημα Β παρυσιάζεται σχηματικά η ρή ενός εμπρευματκιβωτίυ από τ πλί στν τελικό παραλήπτη. Τ τελευταί ή πρώτ κμμάτι της μεταφράς, δηλαδή η μεταφρά από και πρς κάπι τερματικό σταθμό, πρς και από τν τελικό πελάτη αναλύεται στην επόμενη παράγραφ. Στόχς είναι η μείωση τυ συνλικύ κόστυς μεταφράς της συγκεκριμένης λειτυργίας, Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [8]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers λαμβάνντας υπόψη ότι διαχειριστής ενός τέτιυ συστήματς έχει αναλάβει να εκτελέσει μια σειρά από μεταφρές στυς πελάτες τυ, έχντας περιρισμένυς πόρυς. 5.3 Τ πρόβλημα της λειτυργίας "drayage" Η μεταφρά των εμπρευματκιβωτίων συνήθως περιλαμβάνει μια πικιλία των τρόπων μεταφράς, όπως φρτηγό, τρέν, πλί, κλπ. Μεταξύ όλων των μέσων μεταφράς, η μεταφρά με φρτηγό είναι ένα αναγκαί μέσ αφύ από τα υπόλιπα κανένα δεν μπρεί να πρσφέρει παραδόσεις από πόρτα σε πόρτα. Η σύντμη μεταφρά εμπρευμάτων με φρτηγό μεταξύ ενός τερματικύ σταθμύ και ενός απστλέα ή παραλήπτη, συνήθως νμάζεται λειτυργία "drayage" (Sinclair και Van Dyk: 1987, Macharis και Bntekning: 24). Αν και η απόσταση μεταφράς της λειτυργίας drayage είναι σχετικά μικρή, τ κόστς μεταφράς ανά TEU (ισδύναμη μνάδα 20 ft) και ανά χιλιόμετρ είναι σχετικά υψηλό. Επιπλέν, σε αυτό τ κμμάτι της μεταφράς υπάρχυν συνήθως ι πηγές της δικής συμφόρησης και ι καθυστερήσεις των απστλών (Cheung et al., 28). Ωστόσ, παρά τη σημασία της drayage λειτυργίας στν τμέα της μεταφράς εμπρευματκιβωτίων, η έρευνα για τν πργραμματισμό των φρτηγών στη λειτυργία drayage είναι πενιχρή (Vis και de Kster, 23). ι Wang και Regan (22) διατύπωσαν ένα πρόβλημα drayage με εμπρευματκιβώτια ως πλλαπλά πρβλήματα πλανόδιυ πωλητή με χρνικά παράθυρα (m-tsptw) και ανέπτυξαν μια μέθδ λύσης πυ βασίζεται σε διαχωρισμό τυ παραθύρυ σε κμμάτια. Jula et al. (25) διαμόρφωσε ένα πρόβλημα για την κίνηση εμπρευματκιβωτίων με φρτηγό ως m- TSPTW με κινωνικύς περιρισμύς και ανέπτυξε τρεις μεθόδυς για να τ επιλύσει. Cslvich et al. (26) έχτισε και έλυσε ένα μντέλ ακέραιυ πργραμματισμύ πυ βασίζεται στην Lagrangian χαλάρωση από την πλευρά της εταιρείας μεταφράς εμπρευματκιβωτίων. Chung et al. (27) μελέτησε διάφρα μντέλα μεταφράς εμπρευματκιβωτίων για τη λειτυργία drayage, τη μια φρά με παράθυρα χρόνυ, και την άλλη χωρίς παράθυρα χρόνυ, Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [9]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers για διαφρετικύς τύπυς χημάτων. Imai et al. (27) έθεσε τ πρόβλημα της δρμλόγησης των χημάτων πυ πρκύπτει στην περίπτωση παραλαβής-παράδσης εμπρευματκιβωτίων από και πρς τερματικό σταθμό. ι Nambthiri και Erera (28) ασχλήθηκαν με τ πρόβλημα μεταφράς εμπρευματκιβωτίων πυ πρκύπτει από ένα σύστημα με ραντεβύ για φρτηγό πυ ρισμένα λιμάνια έχυν αναπτύξει. δηγός και φρτηγό είναι δύ τύπι των αναγκαίων πόρων σε όλα τα πρβλήματα δρμλόγησης χημάτων. Στη λειτυργία drayage με εμπρευματκιβώτια, υπάρχυν δύ ακόμα τύπι πόρων, όπως τ ρυμυλκύμεν σασί και τ εμπρευματκιβώτι. Ένα σασί και ένας τράκτρας μπρύν να διαχωριστύν ή να συνδεθύν. Από την άλλη, ένα σασί και ένα εμπρευματκιβώτι μπρεί να τπθετηθύν στ χώρ τυ πελάτη, ενώ τράκτρας μπρεί να αναχωρήσει από εκεί. Επιπλέν, ένα άδει εμπρευματκιβώτι μπρεί να μεταφέρεται μεταξύ διαφόρων περιχών. Η λειτυργία drayage γίνεται εξαιρετικά περίπλκη άν δηγός, τράκτρας, τ σασί, και τ εμπρευματκιβώτι θεωρηθύν όλα ως ξεχωριστί πόρι. Υπάρχει πλύ μικρή βιβλιγραφία σχετικά με την αντιμετώπιση πρβλημάτων δρμλόγησης χημάτων με περιρισμύς πόρων. Αν υπθέσυμε ότι σε κάθε δηγό έχει ανατεθεί μια ενιαία διαδρμή τυ χήματς, Desaulniers et al. (1999) μελέτησε τις πτυχές τυ πρβλήματς πργραμματισμύ με τρεις δηγύς. Fischer et al. (1999), εφαρμόζει σύστημα με πλλύς πράκτρες (MAS - Multi Agent System) στν πργραμματισμό και σχεδίασμά των πόρων μεταφράς. Smilwitz (26), εισήγαγε μια εφαρμγή δρμλόγησης σε λειτυργία drayage με πλλύς πόρυς. Ωστόσ, ι τράκτρες και τα ρυμυλκύμενα σασί ελήφθησαν υπόψη, αλλά όχι τα εμπρευματκιβώτια. ι Caris και Janssens (29) μντελπίησαν τ πρόβλημα ελαχιστπίησης κόστυς της λειτυργίας drayage με εμπρευματκιβώτια, έχντας επίσης στόχ την ελαχιστπίηση τυ μεγέθυς τυ στόλυ των απαιτύμενων φρτηγών. Θεώρησαν πως κάθε φρτί για πελάτη είναι ένα πλήρες εμπρευματκιβώτι και τα χρνικά παράθυρα εξυπηρέτησης των πελατών είναι ανελαστικά. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [10]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ /j%l\ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers i Zhang, Yun και Mn (2011) ασχλήθηκαν με την μντελπίηση τυ πρβλήματς πυ αντιμετωπίζυν εταιρείες πυ μεταφέρυν εμπρευματκιβώτια από και πρς μεγάλυς τερματικύς σταθμύς, έχντας περιρισμύς στυς πόρυς, όπως τα διαθέσιμα φρτηγά, δηγύς, εμπρευματκιβώτια. ι ίδιι συγγραφείς τ 29 μντελπίησαν την ίδια λειτυργία θεωρώντας περισσότερυς από έναν τερματικύς σταθμύς με χρνικύς περιρισμύς στυς πελάτες αλλά και στυς σταθμύς και λαμβάνντας υπόψη την απαίτηση για επανατπθέτηση των άδειων εμπρευματκιβωτίων. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως τ πρόβλημα της λειτυργίας drayage μπρεί να πρσεγγιστεί από αρκετές πτικές γωνίες. Από την πλευρά των πελατών για αξιόπιστη και έγκαιρη παράδση ή παραλαβή των υλικών τυς, από την πλευρά των μεταφρικών εταιρειών για μείωση λειτυργικύ κόστυς, χρόνυ παράδσης, απστάσεων πυ διανύυν κλπ, από την πλευρά των δηγών για μείωση αναμνής σε πελότες, από την πλευρά πρακτόρων για μείωση κόστυς μεταφράς ανό φρτί κλπ. ι παραλλαγές τυ είναι πάρα πλλές, ι διαθέσιμες λύσεις ή πρσεγγίσεις στ χώρ της επιχειρησιακής έρευνας δυσανάλγα λιγότερες και τα περιθώρια εξικνόμησης κόστυς και πόρων τεράστια. Η δυσκλία εύρεσης βέλτιστων λύσεων σε κάθε περίπτωση, μεγαλώνει από την ύπαρξη διαφρετικών περιρισμών και παραμέτρων. Επίσης, απτελεί μια εξελιγμένη μρφή τυ πρβλήματς "Pick up and delivery with windws", τ πί αναλύεται στην παρακάτω παράγραφ, όπυ γίνεται και μια σύνδεση των γνωστών πρβλημάτων της επιχειρησιακής έρευνας με εκείν της λειτυργίας drayage. 5.4 The Pick up and Delivery Prblem with windws Στ Γενικό Πρόβλημα παραλαβής και παράδσης φρτίων (GPDP) ένα σύνλ διαδρμών πρέπει να κατασκευαστεί πρκειμένυ να ικανπιηθύν αιτήματα μεταφράς. Ένα σύνλ χημάτων είναι διαθέσιμα για τ χειρισμό των διαδρμών. Κάθε όχημα έχει δεδμένη χωρητικότητα, μια θέση εκκίνησης και μια τελική τπθεσία. Κάθε αίτηση μεταφράς Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [11]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers πρσδιρίζει τ μέγεθς τυ φρτίυ πυ θα μεταφερθεί, από τα σημεία όπυ πρέπει να παραληφθεί (πρέλευση) και τις περιχές όπυ πρόκειται να παραδθεί (πρρισμί). Κάθε φρτί πρέπει να μεταφερθεί από ένα όχημα από τ σύνλ των αφετηριών στ σύνλ των πρρισμών, χωρίς μεταφρτώσεις σε άλλες τπθεσίες. Τρία γνωστά πρβλήματα δρμλόγησης έχυν μελετηθεί εκτενώς και είναι ειδικές περιπτώσεις τυ GPDP. Στ Πρόβλημα παραλαβής και παράδσης PDP κάθε αίτηση μεταφράς πρδιαγράφει μια μναδική πρέλευση και ένα μναδικό πρρισμό για κάθε φρτί και όλα τα χήματα αναχωρύν και επιστρέφυν σε μια κεντρική απθήκη. Τ πρόβλημα κλήσης και διαδρμής (DARP - Dial a Ride Prblem) είναι ένα PDP στ πί τα φρτία αντιστιχύν σε ανθρώπυς πυ μεταφέρνται. Γι' αυτό λιπόν στη γενική περίπτωση συνήθως μιλάμε για πελάτες αντί για αιτήσεις μεταφράς και όλα τα μεγέθη φρτίων είναι ίσα με τη μνάδα. Τ πρόβλημα δρμλόγησης χημάτων (VRP - Vehicle Ruting Prblem) είναι ένα PDP πρόβλημα στ πί είτε τ σύνλ των πρελεύσεων είτε των πρρισμών απτελεί μια κεντρική απθήκη. Στη γενική τυ μρφή τ πρόβλημα δρμλόγησης χημάτων (VRP) υπλγίζει τη βέλτιστη, από άπψη κόστυς, σειρά επίσκεψης κόμβων ενός δικτύυ από ένα όχημα, με στόχ την εξυπηρέτηση ζητήσεων χωρίς να παραβιάζεται η χωρητικότητά τυ. T GPDP εισάγεται πρκειμένυ να είναι σε θέση να ασχληθεί με διάφρα περίπλκα χαρακτηριστικά πυ βρίσκνται σε πλλά πρακτικά πρβλήματα παραλαβής και παράδσης, όπως αιτήματα πυ ρίζυν ένα σύνλ πρελεύσεων τ πί συνδέεται με ένα μόν πρρισμό ή μιας πρέλευσης πυ συνδέεται με ένα σύνλ των πρρισμών, χήματα με διαφρετικά σημεία εκκίνησης και πρρισμύ, καθώς και αιτήματα μεταφράς πυ εξελίσσνται σε πραγματικό χρόν. Πλλές πρακτικές καταστάσεις παραλαβής και παράδσης απαιτύν άμεση ανταπόκριση. Αυτό σημαίνει ότι νέες αιτήσεις μεταφράς μπρεί να εμφανιστύν σε πραγματικό χρόν και να είναι άμεσα επιλέξιμες για να ληφθύν υπόψη στη δρμλόγηση. Κατά συνέπεια, τ σύνλ των διαδρμών πρέπει να βελτιστπιηθεί από την αρχή και να Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [12]
University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers συμπεριλάβει τις νέες αιτήσεις. Σημαντικό στιχεί τυ πρβλήματς είναι τ γεγνός ότι κατά τη στιγμή της νέας βελτιστπίησης τα χήματα πυ μεταφέρυν φρτί είναι στ δρόμ και η έννια των απθηκών καθίσταται χωρίς νόημα. Ένα πλύ σημαντικό χαρακτηριστικό των πρβλημάτων δρμλόγησης είναι τρόπς με τν πί καθίστανται διαθέσιμες ι αιτήσεις μεταφράς. Σε μια στατική κατάσταση είναι όλα τα αιτήματα μεταφράς είναι γνωστά κατά τη στιγμή πυ κατασκευάζνται ι διαδρμές. Σε μια δυναμική κατάσταση μερικά από τα αιτήματα είναι γνωστά κατά τν χρόν κατασκευής των διαδρμών ενώ τα υπόλιπα αιτήματα καθίστανται γνωστά σε πραγματικό χρόν κατά την εκτέλεση των δρμλγίων. Ως εκ τύτυ σε μια δυναμική κατάσταση, όταν μια νέα αίτηση μεταφράς καθίσταται διαθέσιμη τυλάχιστν ένα δρμλόγι πρέπει να αλλάξει για να εξυπηρετηθεί αυτό τ νέ αίτημα. Τα περισσότερα πρβλήματα δρμλόγησης χημάτων είναι στατικά ενώ τα περισσότερα πρβλήματα παραλαβής και παράδσης είναι δυναμικά. Στην πράξη, ένα δυναμικό πρόβλημα συχνά επιλύεται ως ακλυθία των στατικών πρβλημάτων. Στην απλύστερη μρφή τυ, κάθε φρά πυ ένα νέ αίτημα γίνεται διαθέσιμ, τ τρέχν σύνλ των διαδρμών επικαιρπιείται. Αυτό αναφέρεται συνήθως ως ένας n-line αλγόριθμς. Ωστόσ, είναι συνήθως δυνατό να δημιυργείται μια «δεξαμενή» των εισερχόμενων αιτημάτων και να ενημερώνεται η τρέχυσα σειρά των δρμλγίων, μόν εάν τ μέγεθς της δεξαμενής αυτής υπερβαίνει ένα πρκαθρισμέν μέγεθς. Ένα άλλ σημαντικό ζήτημα πυ αφρά στυς n-line αλγόριθμυς, είναι τ πώς να ενσωματώνυν τις πληρφρίες για τη χωρική ή χρνική κατανμή των μελλντικών αιτήσεων. Η απθήκη είναι μια άλλη σημαντική έννια σε πρβλήματα δρμλόγησης χημάτων. Στη βιβλιγραφία δρμλόγησης η απθήκη είναι συνήθως τόπς όπυ τα χήματα ξεκινύν και τελειώνυν τις διαδρμές τυς. Δεδμένυ ότι τα περισσότερα πρβλήματα παραλαβής και παράδσης είναι δυναμικά, και συχνά με ένα μακρπρόθεσμ ρίζντα σχεδιασμύ, η έννια της μιας απθήκης εξαφανίζεται. ι δηγί διανυκτερεύυν στην τελευταία θέση πυ επισκέπτνται ή στην πρώτη πυ θα πρέπει να επισκεφθύν την επόμενη μέρα. Ακόμη και για Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [13]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers πρβλήματα με βραχυπρόθεσμ ρίζντα σχεδιασμύ, όπως τα ημερήσια όπυ τα χήματα ξεκινύν και να τελειώνυν σε μια κεντρική απθήκη, για την ανταπόκριση στη ζήτηση τ πρόβλημα δηγεί σε μια κατάσταση χωρίς απθήκες. Όταν γίνυν νέες αιτήσεις μεταφράς επαναϋπλγίζεται τ σύνλ των διαδρμών και ενημερώννται τα χήματα πυ είναι διάσπαρτα στην περιχή πργραμματισμύ. Τ γενικό μντέλ παραλαβής και παράδσης είναι κατάλληλ για την αντιμετώπιση των υππρβλημάτων πυ συμβαίνυν σε μια δυναμική κατάσταση πρβλημάτων δρμλόγησης. Εκτός από τυς περιρισμύς χωρητικότητας των χημάτων και των εγγενών περιρισμών πρτεραιότητας πυ σχετίζνται με τ πρόβλημα παραλαβής και παράδσης, περιρισμί χρόνυ πρκύπτυν σχεδόν σε κάθε πρακτική περίπτωση παραλαβής και παράδσης. Παρόλ πυ ι περιρισμί χρόνυ έχυν απτελέσει αναπόσπαστ μέρς των μντέλων για τα πρβλήματα δρμλόγησης χημάτων, στις μελλντικές έρευνες τα παράθυρα χρόνυ θα διαδραματίζυν ακόμη πι σημαντικό ρόλ. Μεταξύ άλλων, διότι τ DARP είναι τ πι μελετημέν πρόβλημα παραλαβής και παράδσης, πυ ασχλείται με τη μεταφρά των ανθρώπων ι πίι καθρίζυν επιθυμητό χρόν παραλαβής ή παράδσης. Η παρυσία των χρνικών περιρισμών περιπλέκει τ πρόβλημα σημαντικό. Αν δεν υπάρχυν χρνικί περιρισμί η εξεύρεση βέλτιστης λύσης είναι πλύ ευκλότερη. Η βέλτιστη λύση πυ αναφέρεται παραπάνω έχει να κάνει με ένα μεγάλ πλήθς παραμέτρων, όπως αναφέρθηκε και στην παράγραφ 5.3. Παρακάτω αναλύεται η βελτιστπίηση τέτιων παραμέτρων πυ επιτυγχάνεται μέσω μιας αντικειμενικής συνάρτησης. Αρχικά παρυσιάζνται ι περιπτώσεις όπυ χρησιμπιείται ένα μόν όχημα. Ένας στόχς λιπόν μπρεί να είναι: Η ελαχιστπίηση της διάρκεια της διαδρμής. Η διάρκεια της διαδρμής είναι συνλικός χρόνς πυ τ όχημα χρειάζεται για να εκτελέσει μια διαδρμή η πία περιλαμβάνει τυς χρόνυς ταξιδιύ, αναμνής, φόρτωσης και εκφόρτωσης, καθώς και τυς χρόνυς διαλλειμότων και διακπών. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [14]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Η ελαχιστπίηση τυ χρόνυ λκλήρωσης. χρόνς λκλήρωσης μιας διαδρμής είναι χρόνς στν πί έχει λκληρωθεί η υπηρεσία ακόμη και στην τελευταία θέση. Σε περίπτωση πυ η ώρα έναρξης τυ χήματς δηγύ ρίζεται στ μηδέν, χρόνς λκλήρωσης συμπίπτει με τη διάρκεια διαδρμής. Η ελαχιστπίηση τυ χρόνυ ταξιδιύ. χρόνς ταξιδιύ αναφέρεται στ συνλικό χρόν πυ δαπανάται για την πραγματική μετακίνηση μεταξύ των διαφρετικών θέσεων. Η ελαχιστπίηση τυ μήκυς διαδρμής. Τ μήκς της διαδρμής είναι η συνλική απόσταση πυ διανύεται μεταξύ των διαφρετικών θέσεων. Η ελαχιστπίηση την δυσφρίας τυ πελάτη. Η δυσφρία τυ πελάτη μετριέται με την απόκλιση των χρόνων παραλαβής-παράδσης δηλαδή τη διαφρά μεταξύ τυ πραγματικύ τυ χρόνυ παραλαβής-παράδσης και τυ επιθυμητύ χρόνυ παραλαβής-παράδσης καθώς επίσης και με την υπέρβαση τυ χρόνυ ταξιδιύ, δηλαδή τη διαφρά μεταξύ τυ πραγματικύ και τυ πργραμματισμένυ χρόνυ πυ πραγματπιήθηκε τ ταξίδι. Σε περιπτώσεις πρβλημάτων όπυ ι πελάτες ζητύν την άμεση υπηρεσία, δηλαδή την όσ τ δυνατό συντμότερη εξυπηρέτηση, τ χρνικό διάστημα μεταξύ της εξυπηρέτησης και της στιγμής της τπθέτησης της αίτησης, μπρεί επίσης να συμβάλει στη δυσφρία τυ πελάτη. Συναρτήσεις διαφόρων ειδών, γραμμικές όσ και μη γραμμικές, έχυν πρταθεί για την μντελπίηση της δυσφρίας τυ πελάτη. Στη συνέχεια παρυσιάζνται περιπτώσεις βελτιστπίησης όπυ για την εξυπηρέτηση ενός συστήματς χρησιμπιύνται περισσότερα τυ ενός χήματα. Εκεί λιπόν στόχι, πέρα των όσων αναφέρθηκαν και για την περίπτωση τυ ενός χήματς, μπρεί να είναι: Η ελαχιστπίηση τυ αριθμύ των χημάτων τυ στόλυ εξυπηρέτησης. στόχς αυτός τίθεται σχεδόν πάνττε σε πρβλήματα κλήσης και διαδρμής σε συνδυασμό με αντίστιχυς στόχυς από την περίπτωση τυ ενός χήματς. Αιτία είναι τ γεγνός ότι ι δηγί και τα χήματα σε ένα τέτι σύστημα, απτελύν τ σημαντικότερ κμμάτι τυ λειτυργικύ κόστυς. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly []
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Η μεγιστπίηση τυ κέρδυς. στόχς αυτός, εκτός τυ ότι περιλαμβάνει όλυς εκείνυς πυ πραναφέρθηκαν, μπρεί να τεθεί σε ένα σύστημα όπυ διαχειριστής των φρτίων, των ζητήσεων ή των φρτηγών με τυς δηγύς, έχει τη δυνατότητα να απρρίπτει εντελώς κάπιες ζητήσεις όταν κρίνει ότι αυτές είναι κστλγικά ασύμφρες και η μεταφρά τυ σχετικύ φρτίυ δε δείχνει να επιφέρει κάπι κέρδς. Φυσικά υπάρχυν περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν υπάρχει κάπια κεντρική συμφωνία ή σύμβαση, όπυ η απόρριψη κάπιας ζήτησης δεν επιτρέπεται. Για την ικανπίηση τυ στόχυ αυτύ εκτός από τα κόστη λαμβάνεται υπόψη και τ έσδ από κάθε μεταφρά φρτίυ. Στις περιπτώσεις δυναμικών πρβλημάτων δεν είναι πάνττε εντελώς σαφές πις θα πρέπει να είναι βασικός στόχς, ιδίως όταν ι μετακινήσεις των φρτηγών είναι ατέρμνες. Στόχι πυ επηρεάζυν βραχυπρόθεσμες απφάσεις πρτιμώνται συνήθως στα δυναμικά πρβλήματα. ι απφάσεις αυτές άλλωστε είναι η κινητήρια δύναμη της διαχείρισης ενός δυναμικύ συστήματς. Θα πρέπει να τνιστεί πως όταν ένα δυναμικό πρόβλημα λύνεται σαν ένα σύνλ από στατικά, δεν είναι απαραίτητ ι στόχι τυ κάθε στατικύ πρβλήματς να ταυτίζνται μεταξύ τυς αλλά ύτε και με εκείνν τυ δυναμικύ πρβλήματς. Κλείνντας την παράγραφ αυτή παρατίθεται μια κατηγριπίηση των πρβλημάτων δρμλόγησης πυ θα βηθήσει στην ένταξη τυ πρβλήματς πυ εξετάζεται στην παρύσα εργασία. Αρχικά τα πρβλήματα δρμλόγησης χωρίζνται σε στατικά και δυναμικά. Στα στατικά σχεδιασμός των διαδρμών υλπιείται πριν εκείνες αρχίσυν να πραγματπιύνται ενώ στα δυναμικά σχεδιασμός λαμβάνει χώρα σε διάφρα χρνικά διαστήματα και υπό διάφρες πρϋπθέσεις. Ένας άλλς διαχωρισμός έχει να κάνει με τ αν τ υπό εξέταση σύστημα εξυπηρετείται από ένα όχημα ή από στόλ χημάτων. Στην περίπτωση στόλυ χημάτων τα πρβλήματα διαφρπιύνται με τ αν κάθε όχημα έχει την ίδια ή όχι χωρητικότητα, διαθεσιμότητα, ωράρι, κόστς λειτυργίας ή μετακίνησης δυνατότητα πρσέγγισης των πελατών, ταχύτητα κλπ. Ακόμη ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των πρβλημάτων δρμλόγησης είναι αν λαμβάνυν υπόψη χρνικύς περιρισμύς ή χρνικά Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [16]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers παράθυρα. ι περιρισμί αυτί έχυν να κάνυν με τις ώρες λειτυργίας των πελατών και των απθηκών, με τ επείγν κάθε παράδσης ή παραλαβής, με τις ώρες εργασίας των δηγών, με τη φύση τυ μεταφερόμενυ φρτίυ κλπ. Μια ειδική περίπτωση τυ γενικύ πρβλήματς παραλαβής και παράδσης φρτίων (GPDP) είναι τ πρόβλημα τυ γεμάτυ φρτηγύ (FTLPDP - full truck lad pick up and delivery prblem). Στα πρβλήματα αυτά τ φρτί μεταφέρεται κατευθείαν από τν τ χώρ πρέλευσης στ χώρ πρρισμύ χωρίς ενδιάμεσες στάσεις και με κάθε μεταφρά να είναι πλήρυς φρτίυ. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε διαδρμή τ φρτηγό μεταφέρει φρτί για ένα μόν πελάτη και δεν αναλαμβάνει νέα εργασία πριν την λκλήρωση της πρηγύμενης. Τ πρόβλημα αυτό μπρεί να μετατραπεί σε ασύμμετρ πρόβλημα πλανόδιυ πωλητή. Τ πρόβλημα τυ πλανόδιυ πωλητή υπενθυμίζεται πως είναι εκείν κατά τ πί αναζητείται η βέλτιστη διαδρμή ενός χήματς πυ πρέπει να επισκεφθεί τυς κόμβυς ενός δικτύυ μόν μια φρά. 5.5 Τα πρβλήματα Dial a Ride (DARP) και η αντιστιχία με τ αντικείμεν της εργασίας Μια ειδική περίπτωση των πρβλημάτων δρμλόγησης είναι τα πρβλήματα Dial a Ride (DARP). Αναφέρνται στην παρύσα εργασία λόγω της χρήσης σχετικύ αλγρίθμυ για την επίλυση τυ πρβλήματς. Στην παρύσα παράγραφ θα ριστύν ι μιότητες και θα αναλυθεί πως αντιμετωπίζνται ι περιρισμί πυ δεν καλύπτνται από τυς αλγρίθμυς Dial a Ride. Τα πρβλήματα Dial a Ride εστιάζυν στη μελέτη ανθρώπινων απαιτήσεων, όπως η μεταφρά ατόμων πόρτα - πόρτα. Τ στιχεί πυ διαφρπιεί τα πρβλήματα DARP από τα υπόλιπα πρβλήματα δρμλόγησης χημάτων είναι η ανθρώπινη αντίληψη, όπυ κατά την μεταφρά επιβατών θα πρέπει να υπάρχει ισρρπία ανάμεσα στην άνεση και τη μείωση τυ λειτυργικύ κόστυς. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [17]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Τα πρβλήματα Dial a ride μπρύν να χωριστύν σε δύ κατηγρίες ανάλγα με την χρνική στιγμή πυ φτάνυν ι νέες απαιτήσεις μεταφράς στ σύστημα: τα στατικά dial a ride πρβλήματα και τα δυναμικά. Στην πρώτη κατηγρία, όλα τα αιτήματα των μεταφρών είναι γνωστά εκ των πρτέρων ενώ στη δεύτερη τα αιτήματα γίννται γνωστά καθ' όλη τη διάρκεια της λειτυργίας και ι διαδρμές των χημάτων ρυθμίζνται σε πραγματικό χρόν για την ικανπίηση των ζητήσεων. Στην πραγματικότητα ι απαιτήσεις μεταφράς σε ένα πρόβλημα DARP είναι συνήθως γνωστές μια ημέρα πριν την εκτέλεση τυς. Έτσι και στην παρύσα εργασία, ι πελάτες της ΤΡΑΙΝΣΕ ενημερώνυν για τις ζητήσεις της επόμενης μέρας μέχρι τις 10 τ βράδυ κάθε ημέρας. Σκπός των πρβλημάτων Dial-a-Ride (DARP) είναι η σχεδίαση των διαδρμών και η δρμλόγηση χημάτων για την εξυπηρέτηση αιτημάτων παραλαβής και παράδσης ενός συνόλυ «π» χρηστών τυ δικτύυ. Στην πρότυπη έκδση των πρβλημάτων DARP η μεταφρά πραγματπιείται από έναν στόλ με «γπ» πανμιότυπα χήματα τα πία ξεκινύν από ένα κινό σημεί, τ σημεί σταθμός. Στ παρόν πρόβλημα τα χήματα είναι ι τράκτρες και ι άνθρωπι αντιστιχύν στην ντότητα trailer-cntainer. Τα χήματα έχυν όλα τα ίδια χαρακτηριστικά και περιρισμύς και έχυν αφετηρία και κατάληξη τν εμπρευματικό σταθμό της ΤΡΑΙΝΣΕ. Στόχς των συστημάτων DARP είναι να σχεδιάσυν ένα σύνλ διαδρμών ελάχιστυ κόστυς, με τις πίες να έχυν την δυνατότητα να εξυπηρετήσυν όσ τ δυνατόν περισσότερα αιτήματα, λαμβόνντας υπόψη και ένα σύνλ περιρισμών. Σε πλλές περιπτώσεις ίδις χρήστης μπρεί έχει περισσότερα από ένα αιτήματα κατά τη διάρκεια της ίδιας μέρας όπως και ι πελάτες της ΤΡΑΙΝΣΕ μπρεί να διακινύν πλλά εμπρευματκιβώτια. Στην παρύσα εργασία ενδιαφέρει η ελαχιστπίηση των διαδρμών, τυ πλήθυς των χημάτων και τυ λειτυργικύ κόστυς τυς. Τ πρόβλημα πργραμματισμύ έχει να κάνει με τν πρσδιρισμό τυ χρόνυ αναχώρησης από τ σημεί σταθμός και τυς χρόνυς έναρξης της εξυπηρέτησης σε κάθε κόμβ τυ δικτύυ, ώστε να ικανπιύνται τα παράθυρα χρόνυ και η χρνική διάρκεια της διαδρμής να ελαχιστπιηθεί. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [18]
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Στ παρόν πρόβλημα υπάρχει επιπλέν και περιρισμός, πως για να εκτελέσει κάπις πελάτης μια απστλή θα πρέπει πρώτα να έχει παραλάβει cntainer. Κατόπιν η απστλή τυ, δε θα πρέπει να γίνει νωρίτερα από τη χρνική στιγμή πυ απαιτείται για την παραλαβή, εκφόρτωση και φόρτωσή τυ. Αυτό αντιμετωπίζεται με κατάλληλ καθρισμό των windws κάθε εξυπηρέτησης. τρόπς αυτός αντιμετώπισης είναι γενικός για κάθε ζήτηση, πότε δημιυργεί υπβέλτιστες λύσεις. Μια ακόμη μάδα περιρισμών για τα πρβλήματα Dial A Ride έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά των χημάτων. Σε πλλά πρβλήματα στόλς των χημάτων μπρεί να είναι ετεργενής, επίσης μπρεί κάθε πελάτης να εξυπηρετείται από έναν συγκεκριμέν τύπ χήματς. Διαφρετικί τύπι πελατών απαιτύν και διαφρετικύ τύπυ χήματα. Μερικά χήματα μπρεί να χρησιμπιύνται για γενικές μεταφρές και έτσι είναι σε θέση να εξυπηρετήσυν έναν μεγάλ αριθμό πελατών χωρίς συγκεκριμένες απαιτήσεις. Κάθε όχημα διαθέτει έναν περιρισμέν αριθμό δυναττήτων, όπως είναι για παράδειγμα η χωρητικότητα τυ, η δυνατότητα μεταφράς διαφρετικύ τύπυ φρτίων, η δυνατότητα πρόσβασης σε ρισμένα σημεία, τ κόστς χρήσης τυ χήματς. Στ παρόν πρόβλημα τα χήματα έχυν όλα κινά χαρακτηριστικά και δυνατότητες. Εκτός από τυς περιρισμύς για τα χήματα, ρισμένα πρβλήματα πρβλέπυν και περιρισμύς για τυς δηγύς. Για κάθε διαδρμή ρίζεται και μια μέγιστη χρνική διάρκεια εντός της πίας δηγός θα πρέπει να την εκτελέσει. Για κάθε δηγό υπάρχει ένας μέγιστς αριθμός ωρών πυ θα πρέπει να εργάζεται κατά την διάρκεια μιας ημέρας, συμπεριλαμβανμένυ τυ χρόνυ δήγησης και τυ χρόνυ αναμνής. Η παραβίαση αυτύ τυ περιρισμύ μπρεί να επιφέρει επιπλέν κόστη λόγω υπερωριών. Τ ωράρι των φρτηγών αλλά και των δηγών στ παρόν πρόβλημα είναι εκείν και της λειτυργίας τυ εμπρευματικύ σταθμύ. Εξάλλυ, για τ διαχειριστή τυ συστήματς παράγντας δηγός δεν αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστός πόρς. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [19]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 6 Η πρς ανάπτυξη υπηρεσία της ΤΡΑΙΝΣΕ 6.1 Γενική παρυσίαση της υπηρεσίας Αφρμή για την υλπίηση της εργασίας υπήρξε η υπό σχεδίασμά υπηρεσία της ΤΡΑΙΝΣΕ: «παράδση πόρτα - πόρτα». Στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης τυ εν λόγω ργανισμύ και με στόχ από τη μια τη μείωση της συμμετχής των μεταφρών στ κόστς των πρϊόντων και από την άλλη την αύξηση τυ μεριδίυ τυ ργανισμύ στις εγχώριες μεταφρές, υλπιύνται μια σειρά από επιχειρηματικά σχέδια (εμπρευματικό κέντρ Θριασίυ - επιχειρησιακή ανάλυση - ανάλυση ρίσκυ - συμβάσεις μισθώσεων, πρμηθειών, υπεργλαβιών - πρσωπικό - εγκαταστάσεις - κλπ). Στ δίπλ Αθήνα - Θεσσαλνίκη μεταφέρνται καθημερινά εκατντάδες ισδύναμα σε DC φρτία. Η είσδς λιπόν τυ σιδηρδρόμυ στ κμμάτι αυτό των μεταφρών έχει μεγάλες πρσδκίες. Στη υπηρεσία λιπόν της ΤΡΑΙΝΣΕ θα υπάρχει μια κεντρική διαχείριση πυ θα ελέγχει τις ρές των μεταφρών, τυ λγιστηρίυ, της πληρφρίας και των χρηματρών. Παρακάτω αναλύεται η διαχείριση της πληρφρίας και των μεταφρών. Καθημερινά θα υπάρχυν δύ τρένα πυ θα αναχωρύν τ ένα από Αθήνα και τ άλλ από Θεσσαλνίκη στις 10 τ βράδυ και θα φτάνυν σε Θεσσαλνίκη και Αθήνα αντίστιχα στις 6 τ πρωί της επόμενης. Με την άφιξή τυς στυς εμπρευματικύς σταθμύς θα ξεκινά η εκφόρτωσή τυς και απόθεση των cntainer στα trailer πυ θα βρίσκνται διαθέσιμα και σε αναμνή στυς συγκεκριμένυς σταθμύς. Η διαδικασία αυτή γίνεται με κατάλληλ γερανό και διαρκεί περίπυ 3 λεπτά της ώρας, χρόνς πυ λαμβάνεται υπόψη στην εργασία για τη χρνική στιγμή διαθεσιμότητας τυ κάθε cntainer. Από τη στιγμή πυ τ εμπρευματκιβώτι τπθετηθεί στ ειδικό trailer, τα δύ αυτά στιχεία θεωρύνται μια ντότητα και αντιμετωπίζνται έτσι για όλη τη διάρκεια της ημέρας μέχρι τ τέλς της πυ θα χρειαστεί να απχωριστύν, τπθετώντας τ εμπρευματκιβώτι στ τρέν για τη νέα διαδρμή τυ. Τα εμπρευματκιβώτια θα είναι ιδικτησία της ΤΡΑΙΝΣΕ και τρόπς κτήσης τυς μπρεί να Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [20]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers είναι με αγρά, μακρχρόνια ή βραχυχρόνια μίσθωση ή κάπια άλλη σύμβαση χρήσης και δεν εξετάζεται στην παρύσα εργασία. Λαμβάνεται όμως υπόψη τ κόστς χρήσης των άδειων εμπρευματκιβωτίων καθώς συμπεριλαμβάνεται στ κόστς λειτυργίας της αμαξστιχίας. Η ντότητα trailer-cntainer λιπόν θα μετακινηθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας για την παράδση και την παραλαβή φρτίων σε και από πελάτες. Η όλη αυτή διακίνηση θα γίνεται από φρτηγά ιδιωτικών εταιρειών πυ θα συνεργάζνται με την ΤΡΑΙΝΣΕ. Η συνεργασία αυτή θα βασίζεται σε συμβάσεις πυ στόχ αρχικά θα έχυν τη δημιυργία ενός αρκετά μεγάλυ πλήθυς συνεργατών, ώστε να υπάρχει πάντα διαθέσιμ φρτηγό για την εκτέλεση των απαιτύμενων μεταφρών. Σε δεύτερη φάση, και μετά την αξιλόγηση της συνεργασίας, διαθεσιμότητας, αξιπιστίας, ευελιξίας και ικανπίησης των δικών μεταφρικών εταιρειών, η ΤΡΑΙΝΣΕ θα μπρεί ίσως να περιρίσει των κύκλ των συνεργατών. τρόπς αμιβής τυ αναδόχυ (δικής μεταφρικής εταιρείας) από τν εργδότη (ΤΡΑΙΝΣΕ) για τη συγκεκριμένη υπεργλαβία θα αναλυθεί παρακάτω, με στόχ να δθύν στν εργδότη τα κατάλληλα στιχεία για τη λήψη μιας πλιτικής απόφασης. Στόχς σαφώς είναι τ τίμημα να είναι δελεαστικό για τν ανόδχ, συμφέρν για τν εργδότη και σίγυρα η συμβλή τυ στ κόστς να είναι τέτια, ώστε η τελική χρέωση πυ θα κληθεί να πληρώσει πελάτης να είναι ανταγωνιστική. Κάθε cntainer θα περιέχει φρτί για ένα και μόν πελάτη, δηλαδή θα έχει μναδικό πρρισμό και στις διαδρμές δε θα περιλαμβάννται τμηματικές παραδόσεις. Στ τέλς της ημέρας όλες ι ντότητες πυ μεταφέρυν φρτί (trailer-cntainer) θα επιστρέφυν στυς εμπρευματικύς σταθμύς είτε μεταφέρυν φρτί είτε όχι, με σκπό τη διατήρηση ισζυγίυ εμπρευματκιβωτίων ανάμεσα στις δύ πόλεις. Στην εικόνα 1 παρυσιάζεται σχηματικά η υπηρεσία και στις ακόλυθες παραγράφυς τυ παρόντς κεφαλαίυ αναλύνται τα επιμέρυς κμμάτια της. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [21]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [22]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers 6.2 Ισζύγι εμπρευματκιβωτίων μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλνίκης Μετά την απτύπωση της πραγματικής κατάστασης από την ΤΡΑΙΝΣΕ και τυ καθρισμύ των στόχων τυ πελατλγίυ πυ θα κληθεί να εξυπηρετήσει, θα πρέπει σε πρώτη φάση να ληφθεί η απόφαση για τ πλήθς των εμπρευματκιβωτίων πυ θα απαιτύνται για την εξυπηρέτηση των πελατών σε Αθήνα και Θεσσαλνίκη. Κατά την καθημερινή λειτυργία της υπηρεσίας θα πρέπει επίσης να απφασίζεται τ πλήθς των άδειων εμπρευματκιβωτίων πυ θα μεταφέρυν τα τρένα στις δύ κατευθύνσεις. Για την επίλυση τυ ισζυγίυ παραθέτυμε τν πίνακα 1 με τυ συμβλισμύς, με την επεξήγηση ότι DC είναι τ εμπρευματκιβώτι, D είναι η παράδση (deliver), F είναι τ γεμάτ (full), Ε είναι τ άδει (empty), Α για Αθήνα, S για Θεσσαλνίκη και R για την παραμνή στυς εμπρευματικύς σταθμύς (remain). DCDFA : ΠΛΗΘΣ FULL CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ Τ ΤΡΕΝ ΣΕ ΑΘΗΝΑ DCDEA : ΠΛΗΘΣ EMPTY CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ Τ ΤΡΕΝ ΣΕ ΑΘΗΝΑ DCDFS : ΠΛΗΘΣ FULL CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ Τ ΤΡΕΝ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΝΙΚΗ DCDES : ΠΛΗΘΣ EMPTY CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ Τ ΤΡΕΝ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΝΙΚΗ DCREA : ΠΛΗΘΣ EMPTY CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤ ΤΕΛΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΣΕ ΑΘΗΝΑ DCRES : ΠΛΗΘΣ EMPTY CNTAINER ΠΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤ ΤΕΛΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΣΕ ΘΕΣΣΑΛΝΙΚΗ Πίνακας 1 Άρα τα συνλικά εμπρευματκιβώτια πυ απαιτύνται είναι: DCttal = DCDFA + DCDEA + DCDFS + DCDES + DCREA + DCRES Φυσικά ι τιμές πυ θα λάβει κάθε παράγντας εξαρτώνται από την τελική πραγματική κατάσταση και τ DCttal θα πλλαπλασιαστεί με κάπι συντελεστή ασφαλείας για την κάλυψη σε πιθανές ακραίες καταστάσεις. ημερήσις πργραμματισμός θα γίνεται Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [23]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers κάθε μέρα από την πρηγύμενη, όπυ όλες ι ζητήσεις της επόμενης θα είναι γνωστές στ διαχειριστή τυ συστήματς μέχρι τις 10 τ βράδυ λίγ πριν την αναχώρηση των τρένων από τυς δύ σταθμύς ώστε να μπρεί να απφασίσει για τ πλήθς των άδειων εμπρευματκιβωτίων πυ θα φρτωθύν σε κάθε τρέν. Αν λιπόν τα φρτία πυ θα παραληφθύν κάπια ημέρα σε μια πόλη είναι λιγότερα από τα φρτία πυ θα παραδθύν, τότε δεν φρτώννται άδεια εμπρευματκιβώτια από τη μια πόλη στην άλλη. Αν είναι περισσότερα, τότε ελέγχεται τ πλήθς των διαθέσιμων άδειων σε κάθε σταθμό και επιλέγεται αντίστιχα η πσότητα άδειων πυ απαιτείται να φρτωθεί από τη μια πόλη στην άλλη. 6.3 Η λειτυργία drayage σε Αθήνα και Θεσσαλνίκη Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως σχεδιασμός της παράδσης / παραλαβής των φρτίων στυς τελικύς πελάτες είναι στατικός. Κάθε μέρα πρέπει από κάθε εμπρευματικό σταθμό να τπθετηθύν εμπρευματκιβώτια στα trailer, να παραδθύν σε πελάτες, εκείνι να τα αδειάσυν για να παραλάβυν τα υλικά πυ αναμένυν, κατόπιν τα άδεια εμπρευματκιβώτια να μεταφερθύν στν επόμεν πρρισμό τυς πυ μπρεί να είναι εμπρευματικός σταθμός ή πελάτης πυ θέλει να κάνει απστλή και στ τέλς της ημέρας όλα τα DC να επιστρέφυν στν σταθμό για να τπθετηθύν όσα απαιτείται στην αμαξστιχία. Για να είναι αυτή η λειτυργία χαμηλύ κόστυς, ανεξαρτήτως της πλιτικής απζημίωσης των δικών μεταφρικών εταιρειών, θα πρέπει να ελαχιστπιηθύν ι απστάσεις πυ διανύυν τα φρτηγά, χρόνς πυ απαιτείται για την ικανπίηση των ζητήσεων, τ πλήθς των φρτηγών πυ θα χρησιμπιηθύν και ι χρόνι αναμνής στα διάφρα σημεία. ι παραδόσεις γενικά δε μπρύν να υλπιηθύν μετά τις παραλαβές και όλες ι κινήσεις πρέπει να γίνυν κατά τις ώρες λειτυργίας των πελατών αλλά και τυ τερματικύ σταθμύ. Στν παρακάτω πίνακα 2 φαίννται ι περιπτώσεις κινήσεων πυ υπάρχυν στην παρύσα λειτυργία. Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [24]
Η ΣΧΕΔΙΑΖΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ University f Thessaly Dept, f Mechanical Engineers IF F IE E RIGIN SE DEPT CUSTMER SE DEPT/CUSTMER CUSTMER DESTINATIN CUSTMER SE DEPT CUSTMER SE DEPT/CUSTMER Πίνακας 2 ι επιλγές ενός φρτηγύ κατά την άφιξή τυ σε κάπι πελάτη είναι τέσσερις. Να παραλάβει ή να παραδώσει φρτί και να αναχωρήσει άμεσα Να παραδώσει φρτί, να παραλάβει κάπι άλλ και κατόπιν να αναχωρήσει Να παραλάβει ή παραδώσει φρτί να περιμένει την φόρτωση/εκφόρτωσή τυ και κατόπιν να αναχωρήσει Να παραδώσει φρτί να περιμένει την εκφόρτωσή τυ, την επαναφόρτωσή τυ και κατόπιν να αναχωρήσει Η επιλγή κάθε φρά για κάθε φρτηγό σε κάθε πελάτη θα είναι ευθύνη τυ διαχειριστή τυ συστήματς, λαμβάνντας υπόψη τα διαθέσιμα παράθυρα χρόνυ, τις μεταφρές πυ απμένυν πρς υλπίηση, τ χρόν μετάβασης σε άλλυς πελάτες, τ χρόν φόρτωσης/εκφόρτωσης και τη χρνική στιγμή πυ πρέπει να ληφθεί η απόφαση. ι περιπτώσεις της Αθήνας και της Θεσσαλνίκης αντιμετωπίζνται με τν ίδι τρόπ και σα δύ ξεχωριστά συστήματα. Για να είναι εφικτός σχεδιασμός μιας τέτιας λειτυργίας θα πρέπει να γίνυν κάπιες υπθέσεις και να τεθύν περιρισμί: Στ σύστημα υπάρχει μόν ένας τερματικός σταθμός (dept) Υπάρχει απεριόριστς χώρς στν τερματικό σταθμό για την εναπόθεση των DC Χρησιμπιείται μόν ένας τύπς μεταφρικύ μέσυ (DC 20ή Υπάρχει επαρκές πλήθς διαθέσιμων φρτηγών Κάθε φρτηγό μπρεί να μεταφέρει μόν ένα DC Όλα τα φρτηγά ξεκινύν και καταλήγυν τις διαδρμές τυς στν τερματικό εμπρευματικό σταθμό τηςτραινσε Institutinal Repsitry - Library & Infrmatin Centre - University f Thessaly [25]