ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2013 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Α. Ο κειµενογράφος καταπιάνεται µε τον ελλιπή σεβασµό που επιδεικνύει ο άνθρωπος για την επίγεια ζωή σε αντιδιαστολή µε το αυξηµένο ενδιαφέρον του για άλλους πλανήτες. Ο ίδιος θεωρεί την επικοινωνία µε το σύµπαν ανέφικτη οπότε προτείνει την ενασχόληση µε το περιβάλλον εκφράζοντας παράλληλα το θαυµασµό του για τα δηµιουργήµατα της φύσης. Ακολούθως, εντοπίζει τη διττή υπόσταση του ανθρώπου, ο οποίος αφενός καθίσταται δηµιουργικός χάρη στην επιστήµη κι αφετέρου επιφέρει ολέθριες συνέπειες διεξάγοντας πολέµους για την επιβολή των συµφερόντων του. Εποµένως, απαιτείται να συµβάλει στη βελτίωση του περιβάλλοντος επιδιώκοντας καλύτερη επικοινωνία τη στιγµή που τα τεχνολογικά µέσα προκάλεσαν την αποξένωση. Επιπρόσθετα, τονίζει την αναγκαιότητα για υψηλά επιτεύγµατα που θα καταστήσουν τον άνθρωπο υπερήφανο. Ολοκληρώνοντας, επισηµαίνει ότι η αντιµετώπιση της µοναξιάς θα τον βοηθήσει µελλοντικά στην αναζήτηση του σύµπαντος. Β.1. Η ραγδαία εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου δηµιούργησε στο σύγχρονο άνθρωπο την προσδοκία ενός κόσµου απεριόριστης επικοινωνίας. εδοµένης της δυνατότητάς του να συνοµιλεί οποιαδήποτε στιγµή από οποιοδήποτε χώρο µέσω του φορητού τηλεφώνου ή να ανταλλάσσει απόψεις χρησιµοποιώντας το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, πίστεψε ότι θα αντιµετωπίσει τη µοναξιά που του επιβάλλει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Τουναντίον, τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης τον εγκλώβισαν σε µια εικονική πραγµατικότητα. Πιο συγκεκριµένα, οι ανθρώπινες σχέσεις τυποποιήθηκαν καθώς ο διάλογος έλαβε τη µορφή κωδικοποιηµένων και σύντοµων µηνυµάτων. Ακολούθως, οι κοινωνικές σχέσεις κατέστησαν επιφανειακές µε απότοκο την αλλοτρίωση του ατόµου από το περιβάλλον του. Συγκεφαλαιώνοντας, συνάγεται ότι η νέα πραγµατικότητα οδήγησε στο παράδοξο, οι άνθρωποι να είναι τόσο µακριά αν και βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλο. Β.2. α) Θεµατική Περίοδος: «Αποκαλύπτεται όµως επίσης έχει διπλή υπόσταση». Σχόλια- Λεπτοµέρειες: «Από τη µια είναι ικανός των συµφερόντων του». Κατακλείδα πρόταση: «Η υπερφίαλη αυτή στάση δικής του υπάρξεως». β) βαθύ αίσθηµα η ζωή δεν ανθίζει σφραγίζει την ιστορική πορεία
τεχνολογική έκρηξη εξωγήινη µοναξιά (ενδεικτικές απαντήσεις, το ερώτηµα ζητούσε την παράθεση (4) τεσσάρων). Β.3. α) ταυτόχρονα= συγχρόνως, παράλληλα γέννησε= δηµιούργησε αισθανθεί= νιώσει πληθαίνουν= αυξάνονται ανάλγητη= σκληρή, ανελέητη β) ανούσια ουσιαστική, ουσιώδης εµφανίζεται εξαφανίζεται ανέφικτη εφικτή πυκνώνει αραιώνει υψηλά χαµηλά Β.4. α) Με τη χρήση του ερωτηµατικού ο κειµενογράφος διατυπώνει ρητορική ερώτηση. Έτσι, ενισχύει τον προβληµατισµό του αναγνώστη και κινητοποιεί το ενδιαφέρον του κάνοντας επίκληση στο συναίσθηµά του. Με τη χρήση της διπλής παύλας παρεµβάλλει πρόταση που συµπληρώνει τα γραφόµενα και καταθέτει το σχόλιό του. β) Από την άλλη, από τον ίδιο τον άνθρωπο η ιστορική του πορεία σφραγίζεται µε πολέµους και αγριότητες, τα υλικά αγαθά θεοποιούνται και η αδικία και οι ανισότητες συντηρούνται. Γ.1. Ο άνθρωπος και το περιβάλλον του Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται µεταξύ άλλων από µια πληθώρα αντιφάσεων. Πιο συγκεκριµένα, ενώ η επιστηµονική και τεχνολογική ανάπτυξη µε τα εντυπωσιακά επιτεύγµατά τους δηµιούργησαν τις προϋποθέσεις για τη βελτίωση των όρων της ανθρώπινης ζωής, ο άνθρωπος εξακολουθεί να ταλανίζεται από σοβαρά προβλήµατα. Μάλιστα, συµβαίνει το παράδοξο να απειλείται η ίδια του η ύπαρξη εξαιτίας της όξυνσης του οικολογικού προβλήµατος, για το οποίο φέρει αναντίρρητα µεγάλο µερίδιο ευθύνης. για το α ζητούµενο (στην 1η & 2η παράγραφο:
Η αδιαφορία και η αμεριμνησία του ατόμου για το περιβάλλον συνιστά μια τάση αυτοκαταστροφής αφού ο ίδιος υφίσταται τις επιπτώσεις των πράξεών του. Πιο συγκεκριμένα: Για τον άνθρωπο: o Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του από τον περιορισμό του ζωτικού χώρου (χώρων πρασίνου) στα αστικά κέντρα και την απουσία καθαρού αέρα για να αναπνεύσει. o Εμφάνιση επικίνδυνων ασθενειών που μειώνουν τις αντοχές του και κλονίζουν την υγεία του. επί παραδείγματι, προκαλούνται συχνοί πονοκέφαλοι, άσθμα κι αλλεργίες. o Ειδικότερα, η ραδιενέργεια επιφέρει καρκίνο, λευχαιμία, τερατογενέσεις. o Διατάραξη της ψυχικής υγείας του ατόμου που βιώνει την ανασφάλεια και το άγχος. o Επιθετική συμπεριφορά, αδιαφορία για το συνάνθρωπο, μοναξιά κι αλλοτρίωση ως απόρροια της ζωής στις μεγαλουπόλεις με το δυσμενές οικιστικό περιβάλλον. Για τη φύση: o Μόλυνση των υδάτων και του εδάφους από τα βιομηχανικά απόβλητα και τα χημικά λιπάσματα. o Ρύπανση της ατμόσφαιρας με μονοξείδιο του άνθρακα και διοξείδιο του θείου οπότε μειώνεται το οξυγόνο. o Διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας με επακόλουθο το φαινόμενο του θερμοκηπίου, την τρύπα του όζοντος και τις κλιματολογικές αλλαγές. o Αισθητική κακοποίηση του περιβάλλοντος. Για την οικονομία: o Εξάντληση των φυσικών πόρων οπότε αυξάνεται επιπρόσθετα ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ των πολυεθνικών εταιρειών για την εκμετάλλευση του ήδη περιορισμένου φυσικού πλούτου. Υποθήκευση του μέλλοντος των επερχόμενων γενεών. για το Β ζητούμενο (3η & 4η παράγραφος): Για την λήψη αποτελεσματικών μέτρων που θα αποτρέψουν την ολοσχερή περιβαλλοντική καταστροφή κρίνεται καταρχήν σκόπιμη η συνειδητοποίηση
αφενός του οικολογικού αδιεξόδου και αφετέρου των οικουμενικών διαστάσεων του προβλήματος. ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ: Συνειδητοποίηση από τον άνθρωπο του ακατάλυτου δεσμού του με τη φύση κι συνακόλουθη απομάκρυνσή του από τον καταναλωτισμό. Ως εκ τούτου, το άτομο οφείλει να αλλάξει αντίληψη για τη ζωή και στο εξής να επιδιώκει το μέτρο. Δημιουργία οικολογικής συνείδησης με την παροχή περιβαλλοντικής αγωγής από το σχολείο και την οικογένεια ώστε να συνειδητοποιήσει ο νέος την αξία του φυσικού περιβάλλοντος και να διαμορφώσει υγιή σχέση μαζί του. έτσι, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια ποιοτικότερη ζωή. Συμφωνία των ηγετών των κρατών σε παγκόσμια κλίμακα για τον περιορισμό της αλόγιστης βιομηχανικής ανάπτυξης και για την προώθηση της συνετής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Πολιτική μέριμνα για την προστασία της ποιότητας ζωής με ενέργειες όπως η ανακύκλωση, οι ΧΥΤΑ και η ανακύκλωση και παροχή κινήτρων για αποκέντρωση. Αξιοποίηση τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον κι ανανεώσιμων μορφών ενέργειας. Παρέμβαση των πνευματικών ανθρώπων και προβολή θεμάτων από τα ΜΜΕ που να αναδεικνύουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα και να ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη αναφορικά με αυτά. Ολοκληρώνοντας, κρίνεται σκόπιµο να επισηµανθεί ότι ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να προοδεύσει, να εξελιχθεί και να δηµιουργήσει πολιτισµό µόνο υπό την προϋπόθεση ότι είναι εναρµονισµένος µε το περιβάλλον του και το σέβεται. Άλλωστε, η φύση µε την αρµονία που τη διέπει κατευθύνει τον άνθρωπο σε µια ζωή ισορροπηµένη χωρίς ακρότητες και καταχρήσεις που θα στραφούν εις βάρος του. Τα θέµατα ήταν αναµενόµενα και προσιτά σε όλους τους υποψηφίους που είχαν φυσικά προετοιµαστεί κατάλληλα. επιµέλεια: Μεταξία Θεοδωροπούλου φιλόλογος