Αυτόματοι Εξωτερικοί Απινιδωτές (AEDs) Παρότι οι πρόοδοι στην επείγουσα καρδιακή φροντίδα συνεχίζουν να βελτιώνουν τις πιθανότητες επιβίωσης από καρδιακή ανακοπή, αυτή παραμένει βασική αιτία θανάτου σε πολλά μέρη του κόσμου. Κάθε χρόνο, περίπου 350.000 Αμερικανοί πεθαίνουν από καρδιοπάθειες. Οι μισοί από αυτούς πεθαίνουν αιφνίδια, εκτός νοσοκομείου, γιατί η καρδιά τους σταματά να χτυπά. Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους συμβαίνουν με μικρή ή καθόλου προειδοποίηση από ένα σύνδρομο που αποκαλείται αιφνίδιος καρδιακός θάνατος. Το συχνότερο αίτιο της αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής είναι μια διαταραχή ρυθμού που λέγεται κοιλιακή μαρμαρυγή. Η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι επικίνδυνη επειδή διακόπτει την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και άλλα ζωτικά όργανα. Οι κοιλίες είναι οι κοιλότητες που αντλούν αίμα από την καρδιά προς τα αιμοφόρα αγγεία. Το αίμα αυτό παρέχει οξυγόνο και άλλα θρεπτικά συστατικά στα όργανα, κύτταρα και άλλες δομές. Εάν αυτές οι δομές δεν λάβουν αρκετό αίμα, αρχίζουν να καταρρέουν ή να ανεπαρκούν. Εάν η ροή του αίματος δεν αποκατασταθεί άμεσα, το αποτέλεσμα είναι μόνιμη εγκεφαλική βλάβη ή θάνατος. Αλυσίδα επιβίωσης Η ΚΑΡΠΑ είναι ένα κομβικό σημείο που το American Heart Association την αποκαλεί «αλυσίδα επιβίωσης». Η αλυσίδα επιβίωσης είναι μια σειρά από δράσεις, που όταν γίνουν σωστά δίνουν στον ασθενή με την καρδιακή προσβολή περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης. Ο πρώτος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης είναι η άμεση αναγνώριση της καρδιακής ανακοπής και η ενεργοποίηση του συστήματος πρώτων βοηθειών, με τη κλήση του 166 (ή του κατάλληλου τηλεφώνου για κλήση ασθενοφόρου ανά περιοχή). Ο επόμενος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης είναι η άμεση έναρξη ΚΑΡΠΑ, με έμφαση στις θωρακικές συμπιέσεις μέχρι να είναι διαθέσιμος ένας απινιδωτής. Μετά την άμεση ΚΑΡΠΑ, ο επόμενος κρίκος είναι η γρήγορη απινίδωση. Σε πολλές περιοχές της χώρας απλοί, αυτόματοι απινιδωτές, γνωστοί και ως αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές ή AEDs, μπορεί να είναι διαθέσιμοι προς χρήση από τους παρευρισκόμενους ή τον πρώτο άνθρωπο που θα φτάσει στον ασθενή. Όταν φτάσει η μονάδα με τους διασώστες, ο επόμενος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης είναι η αποτελεσματική εξειδικευμένη φροντίδα ανάνηψης. Αυτή περιλαμβάνει χορήγηση φαρμάκων, χρήση ειδικών αναπνευστικών συσκευών και τη χορήγηση επιπλέον απινιδώσεων εάν αυτές απαιτούνται. Η Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση γνωστή ως ΚΑΡΠΑ, παρέχει προσωρινά τεχνητές αναπνοές και κυκλοφορία. Μπορεί να μεταφέρει περιορισμένη ποσότητα αίματος και οξυγόνου στον εγκέφαλο μέχρι ένας απινιδωτής να είναι διαθέσιμος.
Όμως ο απινιδωτής είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος να ανανήψει ένα θύμα κοιλιακής μαρμαρυγής. Αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής (AED) είναι μια φορητή συσκευή που χρησιμοποιείται για να χορηγεί ηλεκτρική εκκένωση(απινίδωση) στη καρδιά ώστε να αποκαθιστά τον φυσιολογικό ρυθμό της καρδιάς κατά την αιφνίδια καρδιακή ανακοπή. Εάν η καρδιά απινιδωθεί γρήγορα με έναν AED, μπορεί να αποκατασταθεί φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός. Παλαιότερα, οι απινιδωτές ήταν περίπλοκοι και δύσχρηστοι. Μόνο επαγγελματίες υγείας με εκτεταμένη εκπαίδευση στην ερμηνεία του καρδιακού ρυθμού μπορούσαν να τους χρησιμοποιήσουν. Σήμερα οι απινιδωτές που χρησιμοποιούνται σε δημόσιους χώρους και στο σπίτι, είναι αυτόματοι, φορητοί και εύχρηστοι. Δεν περιορίζονται μόνο στο Τμήμα Επειγόντων, και πλέον τοποθετούνται σε αεροδρόμια, σχολεία, γραφεία, ναούς,γυμναστήρια και προσφάτως και σε κατοικίες. Εκτιμάται ότι περίπου 20% όλων των περιπολικών μεταφέρουν AEDs για να βελτιωθεί ο χρόνος απάντησης σε θύματα αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής. Ο AED αποτελείται από έναν μικρό υπολογιστή (μικροεπεξεργαστή), ηλεκτρικά κυκλώματα,και αυτοκόλλητα επιθέματα ηλεκτροδίων. Τα ηλεκτρόδια συλλέγουν πληροφορίες για τον καρδιακό ρυθμό. Ο μικροεπεξεργαστής ερμηνεύει τον ρυθμό. Εάν η καρδιά είναι σε κοιλιακή μαρμαρυγή, ο μικροεπεξεργαστής συνιστά απινίδωση. Η απινίδωση χορηγείται μέσω του στήθους,στην καρδιά. Η απινίδωση στιγμιαία αδρανοποιεί την καρδιά που σταματά κάθε δραστηριότητα. Της δίνει την ευκαιρία να συνεχίσει να ξαναρχίσει με φυσιολογική ηλεκτρική δραστηριότητα και να συνεχίσει να χτυπά αποτελεσματικά. Απινιδωτές δημόσιας χρήσης Η εξέλιξη των πρώτων απινιδωτών έκανε άλλο ένα σημαντικό βήμα μπροστά με την ιδέα των απινιδωτών δημόσιας χρήσης ή "PAD." Αναγνωρίζεται πλέον ότι οι AEDs είναι εξαιρετικά εύχρηστοι. Επίσημα εκπαιδευτικά προγράμματα όπως αυτά του σεμιναρίου American Heart Association's Heartsaver AED, μπορούν να διδαχτούν μέσα σε 4 ώρες. Όμως η χρήση ενός AED είναι τόσο απλή που μπορεί να γίνει επιτυχώς ακόμα και χωρίς επίσημη εκπαίδευση. Η εκπαίδευση συνιστάται για όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα. Οι πολιτειακές και κρατικές οδηγίες καθορίζουν το εκπαιδευτικό πλαίσιο για τα προγράμματα PAD. Ενώ υπάρχουν εκπαιδευτικά προγράμματα για AED και ΚΑΡΠΑ και συνιστώνται για όσους διαχειρίζονται ένα πρόγραμμα απινίδωσης δημόσιας πρόσβασης (PAD),δεν απαιτείται εκπαίδευση για τη χρήση του AED. Αυτές οι συσκευές δίνουν φωνητικές εντολές για να
βοηθούν κάποιον ανειδίκευτο στην επιτυχή χρήση της συσκευής. Είναι σημαντικό οι παρευρισκόμενοι που γίνονται μάρτυρες της κατάρρευσης του θύματος της SCA να δράσουν άμεσα. Εάν κάποιος δεν χρειάζεται απινίδωση, η συσκευή δεν θα χορηγήσει απινίδωση.δεν είναι δυνατόν να βλάψετε κάποιον με έναν AED, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για να σώσουν τη ζωή κάποιου. Είναι βασικό η απινίδωση να χορηγείται άμεσα μετά την καρδιακή ανακοπή. Εάν η καρδιά δεν αναταχθεί σε φυσιολογικό ρυθμό εντός 5-7 λεπτών, αυτή η μαρμαρυγή θα αποβεί μοιραία. Εάν απινιδωθεί εντός του πρώτου λεπτού από την κατάρρευση οι πιθανότητες επιβίωσης του ασθενούς είναι περίπου 90%. Για κάθε λεπτό που καθυστερεί η απινίδωση, η επιβίωση μειώνεται κατά 7-10%. Εάν καθυστερήσει πάνω από 10 λεπτά, οι πιθανότητες επιβίωσης στους ενήλικες είναι κάτω του 5%. Πώς να χρησιμοποιείτε έναν Αυτόματο Εξωτερικό Απινιδωτή Ανεξαρτήτως του κατασκευαστή του AED που χρησιμοποιείται, η μόνη απαραίτητη γνώση για να λειτουργήσει ο AED είναι να πιέσουμε το κουμπί "ON". Μόλις ανοίξει ο AED, αυτός σας μιλάει και σας δίνει οδηγίες με φωνή που παράγεται από υπολογιστή, και σας καθοδηγεί στην υπόλοιπη διαδικασία. Θα σας δώσει οδηγίες να τοποθετήσετε ένα σετ αυτοκόλλητες επιφάνειες ηλεκτροδίων στο γυμνό στήθος του θύματος, εάν είναι απαραίτητο και να συνδέσετε το βύσμα των ηλεκτροδίων με τον AED. Ο AED στη συνέχει θα κάνει αυτόματη ανάλυση του ρυθμού του ΗΚΓ του ατόμου για να καθορίσει εάν απαιτείται απινίδωση. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει καμία επαφή με τον άρρωστο όσο η συσκευή κάνει ανάλυση του ΗΚΓ. Εάν εκείνη τη στιγμή αγγίζουν ή μετακινούν τον άρρωστο το ΗΚΓ μπορεί να μην είναι ακριβές. Εάν η συσκευή εκτιμήσει ότι απαιτείται απινίδωση, θα φορτιστεί αυτόματα και θα σας πει να πιέσετε το κουμπί που θα κάνει την εκφόρτιση. Μόλις γίνει η εκφόρτιση θα σας καλέσει να συνεχίσετε την ΚΑΡΠΑ. Η χρήση των Αυτόματων Εξωτερικών Απινιδωτών σε Παιδιά Αν και η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι συχνότερη σε ενήλικες από ότι σε παιδιά, αναγνωρίζεται ότι συμβαίνει συχνότερα στα παιδιά από ότι αρχικά πιστεύαμε. Το πρόβλημα με τη χρήση απινιδωτή σε παιδιά, εκτός της περίπτωσης που η καρδιά του παιδιού έχει κάποιο μέγεθος, είναι το ποσό του ρεύματος που θα χορηγηθεί (αρχικά προοριζόμενο για την καρδιά ενήλικα) θα μπορούσε να τραυματίσει την πολύ μικρότερη καρδιά του παιδιού και να εμποδίσει την ανάνηψη.
Εάν το παιδί έχει την ανάπτυξη ενός τυπικού 8χρονου, ακολουθείται πρωτόκολλο απινίδωσης ενηλίκων. Για παιδιά άνω του ενός έτους αλλά με ανάπτυξη μικρότερη από ένα 8χρονο, οι κατασκευάστριες εταιρίες απινιδωτών παρέχουν καλώδια που μπορούν να μειώσουν τη ποσότητα ενέργειας που εκφορτίζει ο απινιδωτής, και τον κάνει ασφαλή για παιδιατρική χρήση. Όταν χρησιμοποιείται ο AED σε παιδί, συνδέεται το παιδιατρικό καλώδιο. Όταν χρησιμοποιείται ο AED σε ενήλικα (από 8 ετών και άνω),τότε συνδέεται το καλώδιο ενηλίκων. Η χειροκίνητη απινίδωση είναι η μέθοδος εκλογής για βρέφη, όμως αν ο μόνος διαθέσιμος απινιδωτής είναι αυτόματος, συνιστάται η χρήση του με παιδιατρικό καλώδιο για τη βρεφική απινίδωση. Το μέλλον της απινίδωσης Όταν οι AEDs παρουσιάστηκαν, αρχικά χρησιμοποιούνταν κυρίως από τα πληρώματα των ασθενοφόρων, και η χρήση τους ελεγχόταν αυστηρά. Καθώς όλο και περισσότερες πολιτείες συνειδητοποιούσαν ότι η χρήση τους είναι απλή, οι έλεγχοι γινόταν πιο χαλαροί. Σήμερα πολλές πολιτείες έχουν προγράμματα πραγματικής δημόσιας χρήσης απινιδωτών. Με τους απινιδωτές να είναι όλο και περισσότεροι στις κοινότητες, και όσο περισσότερο αναγνωρίζεται η αξία τους, τόσο μειώνεται δραματικά ο αριθμός θανάτων από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ανά έτος. Η ελπίδα είναι,τελικά, οι AEDs να είναι τόσο εύκολα διαθέσιμοι όσο και οι πυροσβεστήρες :σε κοινή θέα παντού ώστε όλοι να μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν σε ένα επείγον περιστατικό. Με τα σημερινά δεδομένα, ήμαστε πιο κοντά από κάθε άλλη φορά στο να πραγματοποιήσουμε αυτό το όνειρο. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι AEDs τοποθετούνται σε όλο και περισσότερους χώρους όπως αεροδρόμια, αεροπλάνα, γραφεία, δημόσια κτήρια, και εμπορικά κέντρα. Ένας από τους χώρους όπου οι AEDs είχαν τα μεγαλύτερα αποτελέσματα είναι τα καζίνο. Αυτό οφείλεται στην έντονη παρουσίας ασφάλειας και την παρακολούθηση από κάμερες ασφαλείας. Όταν ο ασθενής καταρρεύσει γίνεται άμεσα αντιληπτός και η απινίδωση γίνεται από εκπαιδευμένο προσωπικό σε χρόνο μικρότερο από ένα λεπτό. Οι πιθανότητες αυξάνονται καθημερινά, μια μέρα να χρειαστεί και εσείς να χρησιμοποιήσετε έναν AED για να σώσετε τη ζωή ενός θύματος καρδιακής ανακοπής. Μην ανησυχείτε, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πατήσετε το κουμπί "ON". Ο AED θα σας πει τι να κάνετε στη συνέχεια. ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ AED Εισαγωγή Η πρώιμη απινίδωση είναι το κλειδί για την επιβίωση από καρδιακή ανακοπή (SCA). Μια από τις στρατηγικές για την επίτευξη πρώιμης απινίδωσης είναι η τοποθέτηση των AEDs σε χώρους με εύκολη πρόσβαση από τους προκαθορισμένους εκπαιδευμένους διασώστες, από
το κοινό ή και από τους δύο. Ο σκοπός αυτού του οδηγού είναι να βοηθήσει τις οντότητες να καθορίσουν εάν το πρόγραμμα επί τόπου AED, συνιστάται και να αξιολογήσει την τοποθέτηση του AED. Υπάρχει σε κάποιες τοποθεσίες μεγαλύτερος κίνδυνος SCA από άλλες? Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο ποια είναι η ιδανική θέση των AEDs σε κοινοτικούς χώρους, ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα που αντιμετωπίζει μια πολυκεντρική κλινική μελέτη που ονομάζεται Απινίδωση Δημόσιας Πρόσβασης (PAD), με βάση το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Όμως ερευνάται όλο και περισσότερο η τοποθεσία της καρδιακής ανακοπής. Αυτή η έρευνα υποστηρίζει ότι η SCA συμβαίνει συχνότερα στο σπίτι (57%12-75%10). Για αυτό το λόγο, υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρων για την τοποθέτηση AED στις κατοικίες ατόμων υψηλού κινδύνου. Όταν συμβεί SCA εκτός κατοικιών σε δημόσιο χώρο, συχνά αποτελεί μεμονωμένο συμβάν. Αυτό καθιστά δύσκολη την πρόβλεψη των τοποθεσιών υψηλού κινδύνου και στηρίζει την άποψη ότι πρέπει να εστιάσουμε στην απινίδωση από τον πρώτο διασώστη. Όμως κάποιες μελέτες έχουν δείξει υψηλότερη επίπτωση σε συγκεκριμένες τοποθεσίες που αναφέρονται παρακάτω. Αεροδρόμια Κοινοτικά Κέντρα/Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.) Μονάδες αιμοκάθαρσης Φέρυ μπόουτ/ σταθμοί λεωφορείων Γήπεδα Γκολφ Γυμναστήρια Μεγάλες Βιομηχανικές Μονάδες Μεγάλα Εμπορικά Κέντρα Γηροκομεία Ιδιωτικές Επιχειρήσεις Στάδια Πρέπει να τοποθετηθεί AED σε αυτή τη τοποθεσία? Εάν η απάντηση είναι «ναι» σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω ερωτήσεις, θα πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά ένα πρόγραμμα επί τόπου τοποθέτησης AED. Είναι απίθανο το υπάρχον σύστημα ασθενοφόρων να κάνει χρόνο σταθερά «από την κλήση- έως την απινίδωση» 5λεπτά ή λιγότερο από αυτή το χώρο? Έχει συμβεί περιστατικό αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής σε αυτό τον χώρο τα τελευταία 5 χρόνια και έχουν παραμείνει περίπου σταθεροί οι δημογραφικοί παράγοντες του πληθυσμού που εξυπηρετείται από αυτόν το χώρο? Συναθροίζονται τακτικά περί τα 10.000 άτομα σε αυτό τον χώρο? Έχει ο χώρος αυτός υψηλή συγκέντρωση ατόμων άνω των 50? Υπάρχει υψηλή πιθανότητα SCA σε αυτόν τον χώρο? (Δες τρόπο υπολογισμού παρακάτω). Εξίσωση υπολογισμού υψηλής πιθανότητας για SCA 1. Πάρτε τον αριθμό των ατόμων στη συγκεκριμένη τοποθεσία και πολλαπλασιάστε τον με το ποσοστό ατόμων ηλικίας 50 και άνω.
2. Πολλαπλασιάστε αυτόν τον αριθμό με τον μέσο αριθμό ωρών που περνάνε σε αυτή τη τοποθεσία κάθε μέρα. 3. Πολλαπλασιάστε αυτόν τον αριθμό με 350 εάν η περιοχή είναι οικιστική ζώνη και 250 εάν δεν είναι οικιστική ζώνη. (Αυτό ισούται με τον αριθμό των ωρών έκθεσης. Τοποθεσίες με 1,4 εκατομμύρια ώρες έκθεσης μπορεί να έχουν 0.48 SCA ανά έτος). 4. Εάν η απάντησή σας είναι 600.000 ή άνω, αυτή η τοποθεσία έχει υψηλή πιθανότητα για SCA (πιθανότητα για ένα περιστατικό ανά πενταετία). Εάν καθοριστεί ότι ένα πρόγραμμα επί τόπου AED είναι θεμιτό, που πρέπει να τοποθετηθεί ο AED? Οι AEDs πρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμοι, με σαφή σήμανση, ιδανικά κοντά σε τηλέφωνα. Για παράδειγμα, μπορεί να προσαρμοστούν στον τοίχο της κεντρικής εισόδου/ χώρου υποδοχής (εάν είναι εφικτό),κοντά σε εξόδους, κοντά σε ανελκυστήρες, και κοντά σε πυροσβεστήρες. Σε χώρους με κινητές μονάδες (π.χ. αμαξίδια γκολφ), θα πρέπει να τοποθετούνται στις κινητές μονάδες. Πόσοι AEDs πρέπει να τοποθετηθούν στο χώρο αυτό? Ιδανικά οι AEDsπρέπει να τοποθετούνται έτσι ώστε το διάστημα απάντησης (ο χρόνος από τη στιγμή της κατάρρευσης,μέχρι την άφιξη του διασώστη με τον AED) να μην είναι πάνω από 3 λεπτά και το διάστημα κλήση- απινίδωση να μην είναι πάνω 5λεπτά. Τα στοιχεία του διαστήματος κλήση-απινίδωση περιλαμβάνει το χρόνο που χρειάζεται για να ενημερωθούν οι προκαθορισμένοι διασώστες, να φτάσουν στο θύμα, να εφαρμόσουν τα ηλεκτρόδια και να χορηγήσουν την πρώτη απινίδωση. Αρκεί η τοποθέτηση του απινιδωτή? Όχι. Η απλή τοποθέτηση των συσκευών σε διάφορες τοποθεσίες δεν αρκεί. Έχει σημασία να οριστεί ιατρικός διευθυντής, να οργανωθεί σχέδιο ανταπόκρισης επί τόπου με AED, να εκπαιδευτούν οι προκαθορισμένοι διασώστες και η διεξαγωγή περιοδικών ασκήσεων ετοιμότητας με AED. Πηγή: www.e-cardio.gr