Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Οκτωβρίου 2016 (OR. en) 13268/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 13 Οκτωβρίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 12583/16 Θέμα: JAI 833 COSI 152 ENFOPOL 342 CRIMORG 123 ENFOCUSTOM 158 GENVAL 106 FRONT 382 Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις οργανωμένες διαρρήξεις σε σπίτια - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (13 Οκτωβρίου 2016) Επισυνάπτονται στο παράρτημα για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις οργανωμένες διαρρήξεις σε σπίτια που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο κατά την 3490η σύνοδό του στις 13 Οκτωβρίου 2016. 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 1 DGD 1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις οργανωμένες διαρρήξεις σε σπίτια ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΝΗΣΥΧΩΝΤΑΣ για τη σημαντική αύξηση στην Ευρώπη των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας από συχνά μετακινούμενες οργανωμένες εγκληματικές ομάδες κατά τα πρόσφατα χρόνια και ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ότι η ενδιάμεση Αξιολόγηση Απειλής για το Σοβαρό και Οργανωμένο Έγκλημα (SOCTA) για το 2015 υπολογίζει 1.000 αδικήματα την ημέρα, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η αύξηση του αριθμού των διαρρήξεων σε σπίτια καταλογίζεται σε μετακινούμενες εγκληματικές ομάδες που προέρχονται κυρίως από τη Νοτιοανατολική και την Ανατολική Ευρώπη και οι οποίες εντάσσονται στο οργανωμένο έγκλημα ή θεωρείται ότι βρίσκονται ένα βήμα από το οργανωμένο έγκλημα, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΗΣ ότι οι εν λόγω ομάδες έχουν διακρατικές οργανωτικές δομές και ότι είναι ευέλικτες και έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται σε αντίμετρα που λαμβάνει ξεχωριστά το κάθε κράτος, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την ανάληψη συντονισμένης δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να καταπολεμηθούν τα δίκτυα αυτά αποτελεσματικά, ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ ότι, αν και το έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας πλήττει τα κράτη μέλη με διαφορετικό τρόπο, όλα τα κράτη μέλη μπορούν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση αυτού του τύπου εγκλήματος λαμβάνοντας συγκεκριμένα μέτρα ανάλογα με τη γεωγραφική θέση τους, τους πόρους τους και την απειλή που αντιμετωπίζει καθένα εξ αυτών, ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑΣ ότι τα εν λόγω αδικήματα δεν έχουν απλώς σημαντική αρνητική επίδραση στις επιχειρήσεις, διότι προκαλούν σοβαρές οικονομικές απώλειες, αλλά επηρεάζουν επίσης και πολλά θύματα σε όλη την Ευρώπη καθώς το μετακινούμενο έγκλημα προκαλεί αίσθηση ανασφάλειας στους Ευρωπαίους πολίτες που τους κάνει να αμφιβάλουν για την ικανότητα των αρχών επιβολής του νόμου στην ΕΕ να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά αυτή τη μάστιγα, ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ότι, λόγω του συγκεκριμένου τρόπου λειτουργίας των εν λόγω ομάδων και της έλλειψης συντονισμένης ανάλυσης σε πολλές περιπτώσεις, οι συγκεκριμένες διαρρήξεις θεωρούνται μεμονωμένα περιστατικά και όχι εκφάνσεις του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος, 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 2
ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΛΥΠΗ ΤΟΥ για το γεγονός ότι η έλλειψη πόρων που πλήττει τις αρχές επιβολής του νόμου και τις εισαγγελικές αρχές εμποδίζει τη διερεύνηση των δομών των ομάδων οργανωμένου εγκλήματος (OCGs) και τη δρομολόγηση χρηματοπιστωτικών ερευνών, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι, το 2010, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε στο εν λόγω εγκληματικό φαινόμενο αναδεικνύοντας τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας που διαπράττονται από μετακινούμενες εγκληματικές ομάδες σε προτεραιότητα της ΕΕ στον τομέα της καταπολέμησης του εγκλήματος για την περίοδο 2011 έως 2013 στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ για το οργανωμένο και το σοβαρό διεθνές έγκλημα 1 και ότι, το 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε ότι το «οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας που διαπράττεται από μετακινούμενες οργανωμένες εγκληματικές ομάδες (MOCG)» ανήκει στις προτεραιότητας της ΕΕ στον τομέα του εγκλήματος για την περίοδο 2014-2017 2, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ τη χρησιμότητα των δράσεων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο των σχεδίων επιχειρησιακής δράσης για το οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας (OPC) βάσει του τρέχοντος κύκλου πολιτικής της ΕΕ, που ήδη οδήγησε σε πανευρωπαϊκή αναγνώριση της οργανωμένης φύσης των OPC που διαπράττονται από MOCG, σε μεγάλη αύξηση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών και με την Ευρωπόλ, σε ενίσχυση της εικόνας της ΕΕ και σε δρομολόγηση συγκεκριμένων έργων για τη στήριξη του συντονισμού των ερευνών και τη χρήση ειδικών τεχνικών επιβολής του νόμου, ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι τα παρόντα συμπεράσματα βασίζονται στα σχέδια επιχειρησιακής δράσης (OAP) για το οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας (OPC) βάσει του κύκλου πολιτικής της ΕΕ, αλλά με μια ευρύτερη και ολιστική προσέγγιση, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ τον σημαντικό ρόλο της Ευρωπόλ ως κόμβου της ΕΕ για πληροφορίες στον τομέα της επιβολής του νόμου για την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με εγκληματικά φαινόμενα σε όλη την Ευρώπη, η οποία παρέχει στα κράτη μέλη ειδικά σχεδιασμένη εις βάθος ανάλυση και επιχειρησιακή στήριξη, καθώς και τον σημαντικό ρόλο της Eurojust για τη δίωξη και τη δικαστική συνεργασία προς στήριξη των κρατών μελών, ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (CEPOL) είναι ο οργανισμός της ΕΕ που είναι αρμόδιος για την κατάρτιση των αστυνομικών υπαλλήλων σε όλη την Ευρώπη, 1 2 11050/11 12095/13 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 3
ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι η επαρκής και καλύτερα συντονισμένη χρηματοδότηση στο μέλλον από την Επιτροπή και την Ευρωπόλ είναι απαραίτητη για να διατηρηθούν υφιστάμενες επιτυχείς δράσεις σχετικά με OAP για OPC και για να επεκταθούν περαιτέρω δραστηριότητες που, επί του παρόντος, χρηματοδοτούνται από τη συμφωνία ανάθεσης της Ευρωπαϊκής Πολυκλαδικής Πλατφόρμας κατά των Εγκληματικών Απειλών (EMPACT), από άλλα προγράμματα του ΤΕΑ και από προηγούμενη χρηματοδότηση μέσω ISEC. 1. ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΧΕΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΕ: Να βελτιώσουν περαιτέρω τον στρατηγικο-πολιτικό διάλογο και τον επιχειρησιακό συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και των οργάνων και σχετικών οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα της Ευρωπόλ και της Eurojust, ώστε να επιτευχθεί συνέπεια, ευθυγράμμιση και σωστή στόχευση των εθνικών και διεθνών δράσεων για την καταπολέμηση των οργανωμένων διαρρήξεων σε σπίτια, εφόσον τα διαθέσιμα μέσα πρέπει να χρησιμοποιηθούν κατά τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Η πλατφόρμα EMPACT, για όσον καιρό το OPC παραμένει προτεραιότητα της ΕΕ στον τομέα του εγκλήματος, θα συνιστά το βασικό συντονιστικό όργανο, που θα συντονίζει τις προσπάθειες και θα διασφαλίζει ότι επιτυγχάνεται η ενοποίηση/ευθυγράμμιση των σχετικών με το OPC έργων άλλων εμπλεκομένων δικτύων και οργανισμών της ΕΕ (EUCPN, Άτυπο δίκτυο για τη διοικητική προσέγγιση, CEPOL), Να αξιοποιήσουν στο έπακρο τους πόρους και να σεβαστούν τους επίσημους διαύλους για την ανταλλαγή πληροφοριών και, ως εκ τούτου, να οικοδομήσουν λειτουργικά, εξειδικευμένα δίκτυα μεταξύ αρμοδίων οργανισμών και κρατών μελών, βάσει υφισταμένων πολυμερών δομών για την ανταλλαγή πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπόλ, SIENA, Ιντερπόλ και Eurojust και να εμπλέξουν υφιστάμενες ομάδες εμπειρογνωμόνων, μεριμνώντας ώστε να συντονιστούν (ή να συγχωνευθούν) ανάλογες υφιστάμενες προσπάθειες και να εξορθολογιστεί η δημιουργία νέων δικτύων, υπό την έννοια ότι το πεδίο εφαρμογής των υπαρχόντων δικτύων μπορεί να επεκταθεί, Να βελτιώσουν την ανταλλαγή εμπειριών επί στρατηγικών ζητημάτων και την ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος μέσω της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού καταλόγου εθνικών σημείων επαφής σχετικά με τις διαρρήξεις σε σπίτια, ενός ειδικού φόρουμ για την Πλατφόρμα Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπόλ (ΕΡΕ) και καθιστώντας το μέρος του προγράμματος της CEPOL, Να εφαρμόσουν μια πιο διεπιστημονική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της εν λόγω απειλής, που να περιλαμβάνει όχι μόνο μέτρα για τη βελτίωση της επιβολής του νόμου, αλλά και ιδέες για την ενίσχυση της πρόληψης των διαρρήξεων και που επίσης να περιλαμβάνει τη λήψη διοικητικών μέτρων για τη συμπλήρωση δράσεων βάσει του ποινικού δικαίου. 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 4
2. ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ: Να αξιοποιήσουν και να βασιστούν σε επιτυχή έργα διασυνοριακού χαρακτήρα για την καταπολέμηση των οργανωμένων διαρρήξεων σε σπίτια και άλλων μορφών OPC, όπως τα «Ενδυνάμωση της καταπολέμησης των μετακινούμενων οργανωμένων εγκληματικών ομάδων της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας (Strengthening the fight against mobile organized crime groups of the Baltic Sea Region)», «Έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας - Δούναβης (Danube Property Crime)» και Operation Decebalus on MOCG της περιοχής της Δυτικής Μαύρης Θάλασσας ως βέλτιστες πρακτικές για την καταπολέμηση των οργανωμένων εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας, καθώς και να προωθήσουν και να στηρίξουν υφιστάμενα έργα TEA, όπως τα «OPC Paris», «Διαρρήξεις σε σπίτια (Domestic Burglary)» και «Έργο περιοχής Ευρασίας και περιοχής Δυτικών Βαλκανίων (Eurasian Region and Western Balkans Region Project)»; Να εντείνουν τη συνεργασία με τις χώρες καταγωγής (κράτη μέλη και τρίτα κράτη) προκειμένου να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τις οργανωμένες συμμορίες διαρρηκτών. Επί του παρόντος, αυτό σημαίνει τη δυναμικότερη συμμετοχή χωρών από τη Νοτιοανατολική και την Ανατολική Ευρώπη στην προτεραιότητα της ΕΕ αναφορικά με το «Οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας» και τη συνέχιση της ανάπτυξης σχέσεων με άλλες χώρες εκτός ΕΕ, Να ενθαρρύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και την παροχή δεδομένων προς ανάλυση αναφορικά με τους μετακινούμενους δράστες εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας μέσω πιο εντατικής χρήσης, ανάλογα με την περίπτωση, του συστήματος πληροφοριών της Ευρωπόλ (EIS), του σημείου επαφής «Furtum» της Ευρωπόλ και μέσων ανταλλαγής πληροφοριών Prüm, Να εντείνουν την καταπολέμηση των οργανωμένων εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας γενικά και ειδικότερα την καταπολέμηση διαρρήξεων σε σπίτια σε επίπεδο ΕΕ με τη συγκρότηση προσωρινής ομάδας υποστήριξης των εθνικών εμπειρογνώμων/αναλυτών που βρίσκονται στο σημείο επαφής «Furtum» της Ευρωπόλ, Να ενδυναμώσουν τη συνεργασία των διωκτικών αρχών των χωρών που πλήττονται από MOCG, καθώς και τη συνεργασία με τη Eurojust, και να αυξήσουν τον αριθμό των κοινών ομάδων έρευνας με στόχο την αντιμετώπιση ολόκληρου του διασυνοριακού δικτύου των δραστών. Κάτι τέτοιο απαιτεί μια πιο ενεργή στρατηγική από τις εθνικές εισαγγελικές αρχές για την αντιμετώπιση του διασυνοριακού χαρακτήρα του εγκληματικού δικτύου, 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 5
Να διαμορφώσουν προγράμματα πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης σχετικά με την πρόληψη των διαρρήξεων γενικά και επιπλέον σχετικά με (μεμονωμένα) μέτρα προστασίας από διαρρήξεις (ιδιαίτερα για θύματα διαρρήξεων) σε επίπεδο ΕΕ, να ενοποιήσουν τα έργα πρόληψης σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πρόληψης του Εγκλήματος (EUCPN), καθώς και να εντείνουν τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για τη βελτίωση της πρόληψης, Να συνεργαστούν με το Άτυπο Δίκτυο για τη Διοικητική Προσέγγιση ώστε να διαμορφώσουν έργα που θα ενισχύσουν την εμπειρογνωμοσύνη στα κράτη μέλη σχετικά με τη χρήση διοικητικών μέτρων που θα εμποδίζουν τις οργανωμένες εγκληματικές ομάδες να διεισδύσουν στη νόμιμη υποδομή, λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα και τις συστάσεις της μελέτης της ΕΕ με θέμα «διοικητικά μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του εγκλήματος» που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα «Πρόληψη και καταπολέμηση της εγκληματικότητας» (ISEC) και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη διοικητική προσέγγιση της πρόληψης και της καταπολέμησης του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος 3, Να ανταλλάξουν εμπειρίες σχετικά με και να βελτιώσουν περαιτέρω- τη νέα τεχνολογία της προληπτικής αστυνόμευσης που αποδίδει ενθαρρυντικά νέα αποτελέσματα και συμβάλλει στην καλύτερη χρήση των πόρων, Να εφαρμόσουν και να αναπτύξουν υποστηρικτικά μέτρα πέραν των καταναγκαστικών ποινών, όπως η διάδοση βέλτιστων πρακτικών, σε περιπτώσεις ανήλικων δραστών προκειμένου να τους απελευθερώσουν από την επιρροή των πραγματικών εγκληματιών και να τους προσφέρουν καλύτερες προοπτικές για το μέλλον, Να εφαρμόσουν τα προαναφερθέντα μέτρα όχι μόνο για διαρρήξεις σε σπίτια αλλά και για διαρρήξεις σε εμπορικές ιδιοκτησίες και για άλλα φαινόμενα OPC που φτάνουν σε κρίσιμο επίπεδο στα κράτη μέλη. 3. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Να στηρίξει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή των OAP για OPC των μελλοντικών κύκλων πολιτικής της ΕΕ και να στηρίξει τη συνεργασία μεταξύ όλων των σχετικών αστυνομικών και δικαστικών αρχών στα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας τη διάθεση επαρκούς χρηματοδότησης μέσω πόρων της EMPACT και προσκλήσεων για ενωσιακές δράσεις στο πλαίσιο του ΤΕΑ, λαμβάνοντας υπόψη τα επιτυχή αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί κατά το παρελθόν. 3 9061/16 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 6
4. ΚΑΛΕΙ ΤΟΥΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΕ: Να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των οργανισμών εστιάζοντας κυρίως στη συνέργεια των δραστηριοτήτων όλων των εμπλεκόμενων οργανισμών και στην ανταλλαγή πληροφοριών, ειδικά της Ευρωπόλ και της Eurojust, Να εντοπίσουν και να αναλύσουν πρακτικά εμπόδια αναφορικά με μέτρα επιβολής του νόμου και με τη δίωξη και τη δικαστική συνεργασία και να αναλάβουν ενεργό δράση για τη βελτίωση της χρήσης των ενωσιακών και διεθνών νομικών μέσων (Eurojust, Ευρωπόλ). 13268/16 ΓΕΧ/μκρ 7