----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 0------------ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο 7.1. Μορφοποίηση πινάκων 7.2 ηµιουργία Υποδείγµατος Πινάκων (TEMPLATE) 7.3 Κατασκευή Γραφηµάτων 7.4 ηµιουργία Κλασσικών Γραφηµάτων ( ιάγράµµα Πίττας) 7.5 Μορφοποίηση Κλασσικών Γραφηµάτων
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 1------------ 7.1. Μορφοποίηση πινάκων Μετά την ανάγνωση και την προετοιµασία των δεδοµένων για ανάλυση και πριν την παραγωγή πινάκων και αποτελεσµάτων είναι χρήσιµο να ελεγχθούν ορισµένες ρυθµίσεις της µορφής των πινάκων ώστε να παραχθούν πίνακε σωστής εµφάνισης. Σκοπός της διαδικασίας αυτής είναι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων του SPSS. Επιλέγοντας από τη διαδροµή : EDIT Options OUTPUT LΑΒΕL ρυθµίζεται η εµφάνιση των µεταβλητών και των ετικετών τους στo αρχείο αποτελεσµάτων Το Outline labeling καθορίζει πως θα εµφανίζονται οι µεταβλητές (µε το όνοµά τους ή µε την ετικέτα τους) στο αριστερό µέρος της οθόνης του Output του SPSS και το Pivot table labeling καθορίζει τον τρόπο εµφάνισης των µεταβλητών στο δεξί παράθυρο της οθόνης του OUtput του SPSS. 7.2 ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ (TEMPLATE) Η µορφή των πινάκων του SPSS ορίζεται σε ένα πρότυπο (template). Ο χρήστης µπορεί να επιλέξει το 'template' που επιθυµεί µέσα από τις έτοιµες µορφές πινάκων που είναι διαθέσιµες στο SPSS ή να κατασκευάσει την δική του µορφή. Για την δηµιουργία µιας νέας µορφής πίνακα ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα: Παράγουµε έναν πίνακα τρέχοντας µία οποιαδήποτε εντολή του SPSS που παράγει έναν 'Pivot table' (π.χ. ακολουθούµε την διαδροµή Analyze Descriptives Frequencies. Ενεργοποιούµε τον πίνακα µε διπλό 'κλικ' επάνω στο παράθυρο του OUtput του SPSS
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 2------------ Επιλέγουµε τη διαδροµή FORMAT TableLooks που εµφανίζεται µετά την ενεργοποίηση του πίνακα Επιλέγουµε το πλήκτρο 'EditLook' για να διαµορφώσουµε τον πίνακα έτσι ώστε να πάρει την µορφή που επιθυµούµε Επιλέγουµε το πλήκτρο 'ΟΚ' για να επιστρέψουµε στο menu 'Tablelook' Επιλέγουµε το πλήκτρo Save As' για να αποθηκεύσουµε το υπόδειγµα που κατασκευάσαµε. Οι πληροφορίες του πίνακα που ορίσαµε µέσα από το πλαίσιο διαλόγου Edit Look αποθηκεύονται σε ένα αρχείο µε επέκταση *.tlo. Το αρχείο αυτό µπορεί να αποθηκευτεί σε οποιοδήποτε σηµείο του σκληρού δίσκου του Η/Υ, αλλά συνήθως το αποθηκεύουµε στον υποκατάλογο 'Looks' του SPSS που βρίσκεται στην διαδροµή C:\Program Files\ SPSS\Looks.
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 3------------ Μετά την δηµιουργία του προτύπου του πίνακα το ορίζουµε σαν προεπιλcγή στις γενικές ρυθµίσεις του SPSS Edit Options Pivot Tables. Αν το αρχείο *.tlo εχει αποθηκευτεί στον υποκατάλογο Looks τοτε το όνοµα του θα εµφανίζεται στην λίστα των αρχείων αριστερά (όπως φαίνεται στην εικόνα) Αν το αρχείο έχει αποθηκευτεί σε ένα άλλο σηµείο του σκληρού δίσκου τότε ο χρήστη θα πρέπει να χρησιµοποιήσει το πλήκτρο Browse, προκειµένου να εντοπίσει τη θέση αποθήκευσής του στον σκληρό δίσκο του SPSS 7.3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Στο κεφάλαιο αυτό, παρουσιάζονται θεµελιώδες λειτουργίες της διαδικασίας δηµιουργίας γραφηµάτων στο SPSS. Από την έκδοση 8.0 και µετά, εκτός από τα κλασικά γραφήµατα, στο SPSS προστέθηκαν και τα ενεργά (interactive) γραφικά. Τα γραφικά αυτά επιτρέπουν στον χρήστη την πλήρη µορφοποίησή τους ακόµα και µετά τη δηµιουργία τους. Ο χρήσης δηλαδή, µπορεί να επέµβεί σε όλα τα οπτικά στοιχεία του γραφήµατος, καθώς και στις µεταβλητές που συµµετέχουν στο σχηµατισµό του. Στα πλαίσια του παρόντος κεφαλαίου θα αναφερθούµε στην παραγωγή των κλασικών και των ενεργών γραφικών καθώς και στον τρόπο µορφοποίησής τους. Αρχικά, κατασκευή γραφηµάτων απαιτεί γνώση του τύπου των µεταβλητών και κυρίως του είδους της προς απεικόνισης πληροφορίας Για το λόγο αυτό πριν τη δηµιουργία ενός γραφήµατος θα πρέπει να εξετασθεί αν αυτό αφορά Κατανοµή µιας κατηγορικής µεταβλητής Κατανοµή µιας κατηγορικής µεταβλητής µέσα στις κατηγορίες µιας άλλης κατηγορικής µεταβλητής Μία συνεχή µεταβλητή Κατανοµη µιας συνεχούς µεταβλητης µέσα στις κατηγορίες µίας κατηγορικής µεταβλητης Πολλές συνεχείς µεταβλητές 'Ενα στατιστικό µέτρο πολλών συνεχών µεταβλητών µέσα στις κατηγορίες µίας κατηγορικής µεταβλητής Συγκεκριµένες περιπτώσεις / cases µίας µεταβλητής Συγκεκριµένες περιπτώσεις / cases σε περισσότερες από µία µεταβλητές.
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 4------------ Η λίστα των κλασικών διαγραµµάτων που εµπεριέχο-νται στο SPSS (menu Graphs) παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα. Κάθε ένα από τα παραπάνω διαγράµµατα επιτρέπει στο χρήστη την πρόσβαση σε ένα σύνολο άλλων διαγραµµάτων. Για παράδειγµα, τα διαγράµµατα στηλών/ ράβδων (bar chart) µπορούν να χρησιµοποιηθούν: 1. Για απλές κατανοµές µίας κατηγορικής µεταβλητής Για την κατανοµή µίας κατηγορικής µεταβλητής µέσα στις τιµές µίας άλλης κατηγορικής 2. Για την αθροιστική κατανοµή µίας κατηγορικής µεταβλητής
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 5------------ 7.4 ΗΜΙ0ΥΡΓΙΑ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ( ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΤΑΣ) Τα πιο συχνά χρησιµοποιούµενα γραφήµατα είναι εκείνα που απεικονίζουν συχνότητες ή πίνακες διπλής εισόδου. Τα γραφήµατα που χρησιµοποιούνται για αυτό το σκοπό είναι γραφήµατα πίτας και τα γραφήµατα στηλών/ ράβδων. Για τη δηµιουργία ενός γραφήµατος πίτας πρέπει να ακολουθήσουµε τη διαδροµή Graph Pie. Πριν την εµφάνιση του παραθύρου διαλόγου για τη δηµιουργία ενός κλασικού γραφήµατος εµφανίζεται το εισαγωγικό παράθυρο διαλόγου της παραπάνω εικόνας. Μέσω αυτού του παραθύρου επιτρέπεται η επιλογή µία ή περισσότερων µεταβλητών ή τιµών ενός συνόλου εγγραφών του αρχείου δεδοµένων. Συγκεκριµένα, για τη δηµιουργία ενός γραφήµατος πίτας, η επιλογή µίας απλής µεταβλητής (Summaries for groups of cases) σηµαίνει ότι κάθε κοµµάτι της πίτας θα παρουσιάζει µια συγκεκριµένη τιµή ή κατηγορία της µεταβλητής. Το µέγεθος του κάθε κοµµατιού της πίτας αντιπροσωπεύει κάποιο στατιστικό µέτρο, για παράδειγµα τον αριθµό των εγγραφών ή το ποσοστό του συνολικού αριθµού των έγκυρων εγγραφών της συγκεκριµένης κατηγορίας. Για την συνέχεια της διαδικασίας επιλέγουµε το πλήκτρο 'Define'.
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 6------------ Σε παράθυρο που ενεργοποιείται προσδιορίζουµε Latn America ποια µεταβλητή θα απεικονισθεί στο γράφηµα, τι στατιστικό µέτρο θα αντιπροσω-πεύει το κάθε κοµµάτι της πίττας, τι εισαγωγικό τίτλο θα έχει το γράφηµα κ.α. Επιλέγοντας στο πρώτο Middle East πεδίο την ένδειξη 'Ν of cases' (αρ. εγγραφών), το γράφηµα θα απεικονίζει συχνότητες. Από την αριστερή πλευρά του παραθύρου επιλέγουµε την Africa µεταβλητή του γραφήµατος και µεταφέρουµε στο πεδίο.define slices by'. Τέλος, επιλέγουµε το κουµπί ΟΚ και έχουµε το γράφηµα. OECD East Europe Pacific/Asia τη 7.5 ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Για τη µορφοποίηση των κλασικών γραφηµάτων χρησιµοποιούµε τον Chart Editor του SPSS. Ο Chart ενεργοποιείται µε 'διπλό κλικ' πάνω στο γράφηµα που βρίσκεται στο παράθυρο των αποτελεσµάτων του SPSS: Ο Chart Editor του SPSS αποτελεί ένα ξεχωριστό παράθυρο. Στο menu καθώς και στη γραµµή εργαλείων του παραθύρου, υπάρχουν διαθέσιµες εντολές µορφοποίησης του γραφήµατος και λοιπές διαδικασίες. Για την εισαγωγή τίτλου στο γράφηµα, από το κεντρικό menu ακολουθούµε τη διαδροµή Chart Title:
----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 7------------ Κατά την δηµιουργία κλασικών γραφηµάτων στο SPSS, ο χρήσης µπορεί να ορίσει η απεικόνιση ή όχι των missing τιµών στο γράφηµα µέσω του πλήκτρου 'Options' του βασικού παραθύρου παραγωγής γραφηµάτων. Αν ο χρήστης θέλει να αφαιρέσει τις missing τιµές µετά τη δηµιουργία του γραφήµατος, από το κεντρικό menu του Chart Editor, θα πρέπει να ακολουθήσει τη διαδροµή Series dispayed