Παρακολούθηζη Διατρονικών Μεηαβολών με Τηλεπιζκόπηζη Πιλοηική εθαρμογή ζηην περιοτή ηης Αναηολικής Αηηικής Περίληυη Διεπζέξηνο Τνπξλάο Γξ. Τνπνγξάθνο Μεραληθφο ΔΜΠ ltournas@gmail.com Με ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ 3818/2010 πεξί πξνζηαζίαο δαζψλ θαη δαζηθψλ εθηάζεσλ ζην Ννκφ Αηηηθήο, ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία απφ ηελ Κηεκαηνιφγην ΑΔ θαη ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Οξγαληζκνχ Κηεκαηνινγίνπ θαη Φαξηνγξαθήζεσλ Διιάδνο (ΟΚΦΔ) έλα ζχζηεκα ηειεζθνπηθήο πεξηνδηθήο ραξηνγξάθεζεο ζην Ννκφ Αηηηθήο. Σθνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη ν εληνπηζκφο απζαίξεησλ θηηζκάησλ ζηελ πεξηνρή ησλ θακέλσλ εθηάζεσλ ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο θαη ε ελεκέξσζε ηεο Δηδηθήο Υπεξεζίαο Καηεδαθίζεσλ ηνπ ΥΠΔΚΑ γηα θάζε λέν θηίζκα πνπ εληνπίδεηαη. Ο ΟΚΦΔ ζηα πιαίζηα ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ πξνρψξεζε ζηελ εθηέιεζε κηαο πηινηηθήο εθαξκνγήο κε ζηφρν ηελ δηεξεχλεζε ησλ δπλαηνηήησλ αλάπηπμεο ελφο ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ κε Τειεπηζθφπεζε, αμηνπνηψληαο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνληαη ζήκεξα απφ ηηο ζχγρξνλεο ηερλνινγίεο θαη επηδηψθνληαο ηαπηφρξνλα ην ρακειφηεξν δπλαηφ θφζηνο κε απνθιεηζηηθή ρξήζε ειεχζεξνπ ινγηζκηθνχ. 1. Ειζαγφγή Με ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ 3818/2010 πεξί πξνζηαζίαο δαζψλ θαη δαζηθψλ εθηάζεσλ ζην Ννκφ Αηηηθήο, ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία απφ ηελ Κηεκαηνιφγην ΑΔ θαη ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Οξγαληζκνχ Κηεκαηνινγίνπ θαη Φαξηνγξαθήζεσλ Διιάδνο (ΟΚΦΔ) έλα ζχζηεκα ηειεζθνπηθήο πεξηνδηθήο ραξηνγξάθεζεο ζην Ννκφ Αηηηθήο. Σθνπφο ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη ν εληνπηζκφο απζαίξεησλ θηηζκάησλ ζηελ πεξηνρή ησλ θακέλσλ εθηάζεσλ ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο θαη ε ελεκέξσζε ηεο Δηδηθήο Υπεξεζίαο Καηεδαθίζεσλ ηνπ ΥΠΔΚΑ γηα θάζε λέν θηίζκα πνπ εληνπίδεηαη. Ο ΟΚΦΔ, ζηα πιαίζηα ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ ζε ζρέζε κε ηνλ λφκν 3818/2010 αιιά θαη ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εθηέιεζε αεξνθσηνγξαθηθψλ εξγαζηψλ θαη θσηνγξακκεηξηθψλ πξνγξακκάησλ γηα φινπο ηνπο δεκφζηνπο θνξείο, θαζψο θαη ηελ αλάπηπμε θάζε είδνπο έξεπλαο πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο απνζηνιήο ηνπ, πξνρψξεζε ζηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ελφο ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ κε Τειεπηζθφπηζε, κε ζθνπφ ηελ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ζε αλάινγεο εθαξκνγέο. Ο ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο έγηλε ιακβάλνληαο ππ φςε φηη ε εθαξκνγή ηνπ λφκνπ 3818/2010 ζα είλαη καθξνρξφληα θαη φηη κειινληηθά ζα επεθηαζεί θαη άιιεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο πνπ παξνπζηάδνπλ αληίζηνηρα πξνβιήκαηα κε ηελ Αλαηνιηθή Αηηηθή. Η αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο παξαθνινχζεζεο δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ κε Τειεπηζθφπηζε έγηλε ζηα πιαίζηα κηαο πηινηηθήο εθαξκνγήο πνπ εθπνλήζεθε απφ ηνλ ΟΚΦΔ ζηελ πεξηνρή ησλ θακέλσλ εθηάζεσλ ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο. Σθνπφο ηεο πηινηηθήο εθαξκνγήο ήηαλ λα ιεθζνχλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα θαη απνθάζεηο πνπ
ζρεηίδνληαη κε ηελ κεζνδνινγία, ην είδνο ησλ εηθφλσλ, ηε θσηνεξκελεία, ην ινγηζκηθφ, ηελ έθδνζε απνηειεζκάησλ, ην ρξνλνδηάγξακκα εξγαζηψλ, ην θφζηνο θαζψο θαη ηνλ εληνπηζκφ ηπρψλ πξνβιεκάησλ πνπ ζα κπνξνχζε λα πξνθχςνπλ θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ 3818/2010. Η πηινηηθή εθαξκνγή αθνξά ηνλ εληνπηζκφ δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ θαηά ηε ρξνληθή πεξίνδν Αχγνπζηνο 2009 Φεβξνπάξηνο 2010, φπσο είλαη ε απζαίξεηε δφκεζε, νη παξάλνκεο ρσκαηεξέο, νη ξίςε κπαδψλ, ε θνπή δέλδξσλ, ε δηάλνημε λέσλ δξφκσλ θα. 2. Μεθοδολογία Ο εληνπηζκφο δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ κε ηειεπηζθφπηζε πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε θσηνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ πνπ λα έρνπλ ιεθζεί ζε ηνπιάρηζηνλ δχν δηαθξηηέο ρξνληθέο πεξηφδνπο. Τα θσηνγξαθηθά δεδνκέλα κπνξεί λα είλαη δνξπθνξηθέο εηθφλεο, αεξνθσηνγξαθίεο ή νπνηαδήπνηε άιιν είδνο θσηνγξαθηθήο απεηθφληζεο πνπ κπνξεί λα θαιχπηεη ηκήκα ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο. Η ζπλήζεο πξαθηηθή πνπ αθνινπζείηαη πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ ζηάδηα: επηινγή ησλ θαηάιιεισλ θσηνγξαθηθψλ εηθφλσλ γεσκεηξηθή δηφξζσζε ησλ εηθφλσλ ζε έλα θνηλφ ζχζηεκα αλαθνξάο θσηνεξκελεία ησλ εηθφλσλ γηα ηνλ εληνπηζκφ δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ έθδνζε απνηειεζκάησλ θσηνεξκελείαο, αλάινγα κε ηελ εθαξκνγή Σηελ ζπλέρεηα πεξηγξάθνληαη αλαιπηηθά ηα παξαπάλσ ζηάδηα, φπσο πινπνηήζεθαλ γηα ηνλ εληνπηζκφ δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ ζηελ πεξηνρή ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο, θαηά ηε ρξνληθή πεξίνδν Αχγνπζηνο 2009 Φεβξνπάξηνο 2010. 2.1 Επιλογή ηφν εικόνφν Γηα ηελ εθηέιεζε ηεο πηινηηθήο εθαξκνγήο ήηαλ απαξαίηεηε ε πξνκήζεηα δχν θσηνγξαθηθψλ εηθφλσλ: κηαο εηθφλαο αλαθνξάο, ακέζσο κεηά ηελ ππξθαγηά, ζηελ νπνία λα απεηθνλίδνληαη νη θακέλεο δαζηθέο εθηάζεηο θαη κηαο πξφζθαηεο εηθφλαο, κεηά ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ, ζηελ νπνία λα απεηθνλίδεηαη ε ηξέρνπζα θαηάζηαζε. Η αλαδήηεζε ηεο εηθφλαο αλαθνξάο έγηλε ζηνπο αξκφδηνπο θξαηηθνχο θνξείο πνπ έρνπλ έσο αληηθείκελν ηελ εθηέιεζε αεξνθσηνγξαθίζεσλ θαη ζηνπο παξφρνπο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ πςειήο αλάιπζεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ Διιάδα. Απφ ηνπο θξαηηθνχο θνξείο, κφλν ε Γεσγξαθηθή Υπεξεζία Σηξαηνχ (ΓΥΣ) έρεη ζην αξρείν ηεο έγρξσκεο αεξνθσηνγξαθίεο νη νπνίεο ειήθζεζαλ ακέζσο κεηά ηελ ππξθαγηά. Ύζηεξα απφ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα αξρεία εηθφλσλ ησλ δνξπθφξσλ IKONOS θαη QuickBird δηαπηζηψζεθε φηη ππάξρνπλ εηθφλεο ηνπ δνξπθφξνπ IKONOS κε εκεξνκελία ιήςεο 26 Απγνχζηνπ 2009 θαη αλάιπζε 1 κέηξνπ, ζηηο νπνίεο απεηθνλίδνληαη νη θακέλεο εθηάζεηο. Απφ ηηο δχν ιχζεηο πξνηηκήζεθε ε ρξήζε ησλ εηθφλσλ IKONOS έλαληη ησλ αεξνθσηνγξαθηψλ γηαηί νη δνξπθνξηθέο εηθφλεο IKONOS παξέρνπλ επηπιένλ ρξσκαηηθή πιεξνθνξία ζην θνληηλφ ππέξπζξν (Near Infrared) πνπ είλαη ηδηαίηεξα ρξήζηκε γηα ηελ αλαγλψξηζε
ησλ θακέλσλ εθηάζεσλ, ελψ ρξεηάδνληαη κφλν 4 δνξπθνξηθέο εηθφλεο γηα ηελ πιήξε θάιπςε ηεο πεξηνρήο (νη αληίζηνηρεο αεξνθσηνγξαθίεο ήηαλ πεξίπνπ 150). Γηα ηελ πξνκήζεηα ηεο πξφζθαηεο εηθφλαο έγηλε πξνγξακκαηηζκφο λέαο ιήςεο κε έλαλ απφ ηνπο δνξπθφξνπο GeoEye-1 ή IKONOS, θαηά ζεηξά πξνηίκεζεο. Παξά ηηο άζρεκεο θαηξηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχζαλ ζηα κέζα Φεβξνπαξίνπ ζηελ πεξηνρή ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο θαηέζηε δπλαηή ε ιήςε δεδνκέλσλ απφ ηνλ δνξπθφξν GeoEye-1 ζηηο 22 Φεβξνπαξίνπ 2010. Η πεξηνρή θαιχπηεηαη πιήξσο απφ ηξείο δνξπθνξηθέο εηθφλεο (βι. εηθφλα 1). Οη εηθφλεο έρνπλ αλάιπζε 0.5 m, είλαη εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο, κε πνζνζηφ λεθνθάιπςεο κηθξφηεξν ηνπ 1%. Εικόνα 1: Κάιπςε δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ IKONOS θαη GeoEye-1 2.2 Γεφμεηρική διόρθφζη Η γεσκεηξηθή δηφξζσζε ησλ εηθφλσλ έγηλε κε ηελ κέζνδν ηεο νξζναλαγσγήο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ρξεζηκνπνηήζεθε ην κνληέιν RPC (Rational Polynomial Coefficient) πνπ παξέρεηαη απφ ηνλ πξνκεζεπηή ησλ δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ θαη ζπλνδεχεη ηελ θάζε εηθφλα. Τν κνληέιν RPC ζπλδέεη ηηο γεσγξαθηθέο ζπληεηαγκέλεο θ,ι,h ελφο ζεκείνπ ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο κε ηηο αληίζηνηρεο ζπληεηαγκέλεο x,y ζην ζχζηεκα αλαθνξάο ηεο εηθφλαο. Δίλαη γλσζηφ φηη ε αθξίβεηα πνπ παξέρεη είλαη πεξηνξηζκέλε θαη γηα ην ιφγν απηφ ην κνληέιν RPC δελ ρξεζηκνπνηείηαη σο έρεη γηα ηελ παξαγσγή νξζνεηθφλσλ κεγάιεο θιίκαθαο. Σεκαληηθή βειηίσζε ηεο αθξίβεηαο επηηπγράλεηαη κε ηελ ρξεζηκνπνίεζε 1-3 ζεκείσλ ειέγρνπ θαη ηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ησλ παξακέηξσλ ηνπ κνληέινπ RPC κε βάζε ηα ζεκεία απηά. Σηελ πξάμε
ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο 4 ζεκεία, νκνηφκνξθα θαηαλεκεκέλα ζηα ηέζζεξα άθξα ηεο εηθφλαο. Σηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδνληαη νξηζκέλα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηελ επαλεθηίκεζε ησλ παξακέηξσλ ηνπ κνληέινπ RPC ζηηο εηθφλεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ: Α/Α ΔΕΚΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ Ν XMIN XMAX YMIN YMAX SD 1 IKONOS 0000000 6-0.44 0.35-0.69 0.69 0.547 2 IKONOS 0000001 6-0.59 0.53-0.34 0.16 0.449 3 IKONOS 0010000 6-0.29 0.44-0.21 0.44 0.397 4 IKONOS 0010001 6-0.37 0.61-0.59 0.91 0.611 5 GeoEye-1 0000000 6-0.59 0.71-1.01 0.84 0.769 6 GeoEye-1 0000001 6-0.65 0.56-0.64 0.73 0.658 7 GeoEye-1 0010000 7-0.59 0.63-0.68 1.29 0.760 φπνπ Ν ν αξηζκφο ησλ ζεκείσλ ειέγρνπ, ΦΜΙΝ, ΦΜΑΦ, ΥΜΙΝ, ΥΜΑΦ ην ειάρηζην θαη ην κέγηζην ππφινηπν πνπ παξαηεξήζεθε ζηηο εηθνλνζπληεηαγκέλεο θαηά ηηο δηεπζχλζεηο Φ,Υ (κνλάδα κέηξεζεο pixels) θαη SD ε ηππηθή απφθιηζε. Καηά ηελ γεσκεηξηθή δηφξζσζε ησλ εηθφλσλ ρξεζηκνπνηήζεθε ην Υςνκεηξηθφ Μνληέιν Δδάθνπο (DEM) απφ ην έξγν ηεο παξαγσγήο ησλ νξζνθσηνγξαθηψλ LSO ηεο ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΔ. Η γεσκεηξηθή δηφξζσζε ησλ εηθφλσλ έγηλε μερσξηζηά γηα θάζε έλα απφ ηα ηέζζεξα θαλάιηα R,G,B,Nir, ζην πξνβνιηθφ ζχζηεκα αλαθνξάο ηνπ HEPOS (TM07). Τν κέγεζνο pixel ηεο παξαγφκελεο νξζνεηθφλαο ήηαλ 1.0 m γηα ηηο εηθφλεο IKONOS θαη 0.5 m γηα ηηο εηθφλεο GeoEye-1. Η ξαδηνκεηξηθή επαλαδεηγκαηνιεςία έγηλε κε ηε κέζνδν ηεο γξακκηθήο παξεκβνιήο. Η επαλεθηίκεζε ησλ παξακέηξσλ ηνπ κνληέινπ RPC θαη ε παξαγσγή νξζνεηθφλαο έγηλε κε ρξήζε ινγηζκηθνχ ειεχζεξνπ θψδηθα. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο γεσκεηξηθήο δηφξζσζεο δεκηνπξγήζεθαλ 4 λέα αξρεία εηθφλαο, έλα γηα θάζε θαλάιη R,G,B,Nir. Τα θαλάιηα απηά ζπλδπάζηεθαλ κεηαμχ ηνπο γηα ηελ δεκηνπξγία κηαο εηθφλαο θπζηθψλ ρξσκάησλ RGB θαη κηαο ςεπδφρξσκεο εηθφλαο NRG ζηελ νπνία ε βιάζηεζε εκθαλίδεηαη κε θφθθηλν ρξψκα. Η εηθφλα RGB έγηλε αληηζηνηρψληαο ην θαλάιη R ζην θφθθηλν ρξψκα, ην θαλάιη G ζην πξάζηλν θαη ην θαλάιη B ζην κπιε. Η εηθφλα NRG έγηλε αληηζηνηρψληαο ην θαλάιη Nir ζην θφθθηλν ρξψκα, ην θαλάιη R ζην πξάζηλν θαη ην θαλάιη G ζην κπιε. Οη γεηηνληθέο νξζνεηθφλεο ελψζεθαλ κεηαμχ ηνπο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία κηαο λέαο εηθφλαο ε νπνία θαιχπηεη πιήξσο ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο. Η ζχλζεζε ηνπ νξζνθσηνκσζατθνχ έγηλε δχν θάζεηο. Καηά ηελ πξψηε θάζε έγηλε εμνκάιπλζε ησλ ξαδηνκεηξηθψλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ εηθφλσλ (ηαχηηζε θσηεηλφηεηαο θαη θνληξάζη) κε ηελ εθαξκνγή ελφο αιγνξίζκνπ ηαχηηζεο ηζηνγξάκκαηνο ζηηο επηθαιππηφκελεο πεξηνρέο ησλ εηθφλσλ. Καηά ηε δεχηεξε θάζε έγηλε ε ζπλέλσζε ησλ εηθφλσλ θαηά κήθνο κηαο γξακκήο ζπξξαθήο εληφο ηεο επηθαιππηφκελεο πεξηνρήο. Ο θαζνξηζκφο ηεο γξακκήο ζπλέλσζεο έγηλε θαηά κήθνο θπζηθψλ νξίσλ έηζη ψζηε ηα ζεκεία έλσζεο λα κελ είλαη εχθνια νξαηά κε γπκλφ κάηη. Γεκηνπξγήζεθαλ δχν νξζνθσηνκσζατθά γηα θάζε ιήςε, έλα γηα ηελ απεηθφληζε RGB, θαη έλα γηα ηελ απεηθφληζε NRG.
Εικόνα 2: Οξζνθσηνκσζατθν RGB - θαηάηκεζε ζχκθσλα κε ηε δηαλνκή 1:5000 Η δεκηνπξγία εληαίνπ θσηνκσζατθνχ γηα ηελ θάιπςε νιφθιεξεο ηεο πεξηνρήο ελδηαθέξνληνο έρεη σο απνηέιεζκα ηελ δεκηνπξγία κεγάισλ αξρείσλ εηθφλσλ, πνπ μεπεξλνχλ ηα 6 GB. Δπεηδή ε δηαρείξηζε ηφζν κεγάισλ αξρείσλ είλαη πξνβιεκαηηθή, έγηλε θαηάηκεζε ηνπ θσηνκσζατθνχ ζε κηθξφηεξεο εηθφλεο, δηαζηάζεσλ 4x3Km, ζχκθσλα κε ηε δηαλνκή ραξηψλ 1:5000 ηνπ LSO (εηθφλα 2). Η θαηάηκεζε ζε πηλαθίδεο κπνξεί λα γίλεη ζε έλα βήκα, ηαπηφρξνλα κε ηε ζχλζεζε ηνπ θσηνκσζατθνχ. Γεκηνπξγήζεθαλ δχν ζεηξέο πηλαθίδσλ, κία γηα ηελ απεηθφληζε RGB, θαη κία γηα ηελ απεηθφληζε NRG. Η θάζε ζεηξά πεξηιακβάλεη 54 πηλαθίδεο, ε απνζήθεπζε ησλ νπνίσλ έγηλε ζε θνξκάη JPEG 2000. 2.3 Φφηοερμηνεία Η θσηνεξκελεία ησλ εηθφλσλ γηα ηνλ εληνπηζκφ ησλ δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ έγηλε κε αληηπαξαβνιή ησλ δχν εηθφλσλ ζηελ νζφλε ηνπ Η/Υ. Γηα ην ζθνπφ απηφ αλαπηχρζεθε εμεηδηθεπκέλν ινγηζκηθφ ην νπνίν επηηξέπεη ηελ ηαπηφρξνλε εκθάληζε δηαρείξηζε ησλ εηθφλσλ θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ ζηε γεσγξαθηθή βάζε δεδνκέλσλ.
Εικόνα 3: Λνγηζκηθφ Φσηνεξκελείαο Σηελ εηθφλα 3 παξνπζηάδεηαη ε εθαξκνγή ινγηζκηθνχ. Σην θέληξν ηεο νζφλεο εκθαλίδνληαη νη δχν δνξπθνξηθέο εηθφλεο, ζηα αξηζηεξά ε πξφζθαηε (Φεβξνπάξηνο 2010) θαη ζηα αξηζηεξά ε εηθφλα αλαθνξάο (Αχγνπζηνο 2009). Η δηαρείξηζε ησλ εηθφλσλ γίλεηαη απφ ηα εξγαιεία πνπ εκθαλίδνληαη ζην θπξίσο κελνχ θαη απφ ηνλ πίλαθα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ πνπ βξίζθεηαη ζηα αξηζηεξά. Ο ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα κεγεζχλεη ή λα ζκηθξχλεη ηηο εηθφλεο (zoom in, zoom out), λα κεηαθηλεζεί ζε άιιε πεξηνρή ηεο εηθφλαο (pan) θαη λα εκθαλίζεη ζηελ νζφλε νιφθιεξε ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο (full extent). Οη ιεηηνπξγίεο απηέο γίλνληαη κε απφιπην ζπγρξνληζκφ, δει. νπνηαδήπνηε κεηαβνιή θιίκαθαο ή πεξηερνκέλνπ ζε κηα απφ ηηο δχν εηθφλεο εθαξκφδεηαη απηφκαηα θαη ζηελ άιιε εηθφλα. Γηα γξήγνξε κεγέζπλζε ζκίθξπλζε ν ρξήζηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ξνδάθη ηνπ πνληηθηνχ (mouse wheel) θαη γηα γξήγνξε κεηαθίλεζε (pan) ην αξηζηεξφ πιήθηξν ηνπ πνληηθηνχ. Όηαλ ν θέξζνξαο ηνπ πνληηθηνχ κεηαθηλεζεί πάλσ ζε κηα εηθφλα, απηφκαηα εκθαλίδεηαη δεχηεξνο θέξζνξαο κε ηε κνξθή ζηαπξνλήκαηνο ζηελ άιιε εηθφλα, έηζη ψζηε λα ππάξρεη άκεζνο νπηηθφο έιεγρνο ησλ ζεκείσλ αλαθνξάο θαη ζηηο δχν εηθφλεο. Απφ ην κελνχ ειέγρνπ ζρεδίαζεο ν ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμεη ηηο νξζνεηθφλεο πνπ ζα απεηθνλίδνληαη ζηελ νζφλε θαη λα εκθαλίζεη δηάθνξα επίπεδα πιεξνθνξίαο (layers) πάλσ ζε απηέο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμεη κεηαμχ θπζηθψλ ρξσκάησλ (RGB) θαη ςεπδφρξσκεο απεηθφληζεο (NRG) θαη λα εκθαλίζεη πάλσ ζηηο νξζνεηθφλεο κε θαηάιιεια ζχκβνια
ηα φξηα ηεο πεξηνρήο ελδηαθέξνληνο, ηα δηνηθεηηθά φξηα, ηα πνιχγσλα ησλ ΟΤΑ κε ηελ νλνκαηνινγία ηνπο, ηηο πεξηνρέο εληφο ζρεδίνπ θαη ηελ δηαλνκή ραξηψλ 1:5000 θαηά LSO. Γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηεο θσηνεξκελείαο, ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα βνεζεηηθφ θάλαβν ψζηε λα καξθάξεη ηηο πεξηνρέο πνπ έρνπλ ήδε εμεηαζηεί απφ ηνλ ίδην ή απφ άιιν θσηνεξκελεπηή ψζηε λα κελ επαλεμεηάδνληαη ίδηεο πεξηνρέο ρσξίο λα ππάξρεη λφεκα. Ο βνεζεηηθφο θάλαβνο έρεη δηαζηάζεηο 200x200 κέηξα. Κάζε θαηλίν ηνπ θαλάβνπ αληηπξνζσπεχεη κηα θσηνεξκελεπηηθή κνλάδα, ε νπνία κφιηο εμεηαζηεί καξθάξεηαη απφ ηνλ θσηνεξκελεπηή σο «ειεγρζείζα». Με ηνλ ηξφπν απηφ επηηαρχλεηαη ε δηαδηθαζία ηεο θσηνεξκελείαο θαη δχλεηαη ε δπλαηφηεηα ηαπηφρξνλεο θσηνεξκελείαο απφ δηαθνξεηηθνχο ρξήζηεο, ζε δηαθνξεηηθνχο ζηαζκνχο εξγαζίαο, νη νπνίνη βιέπνπλ ηελ ίδηα γεσγξαθηθή βάζε. Όηαλ εληνπηζηεί κηα κεηαβνιή, π.ρ έλα λέν θηίξην, ν ρξήζηεο ππνδεηθλχεη έλα ζεκείν αλαθνξάο παηψληαο ην αξηζηεξφ πιήθηξν ηνπ πνληηθηνχ θαη εηζάγεη απφ ην πιεθηξνιφγην κηα ζχληνκε πεξηγξαθή. Σην ζεκείν πνπ επηιέρζεθε εκθαλίδεηαη έλα εηθνλίδην πνπ ππνδειψλεη ηελ θαηαρψξεζε αλαθνξάο κε θφθθηλν ρξψκα. Κάζε ζεκείν αλαθνξάο ιακβάλεη έλα κνλαδηθφ θσδηθφ αλαγλψξηζεο (ID). Η γεσγξαθηθή ζέζε θαη ε πεξηγξαθή απνζεθεχνληαη ζηε γεσγξαθηθή βάζε δεδνκέλσλ θαη ηαπηφρξνλα απεηθνλίδνληαη ζηελ νζφλε ζηνλ πίλαθα θσηνεξκελείαο πνπ βξίζθεηαη ζε θάησ απφ ηηο εηθφλεο (βι. εηθφλα 3). Σε θάζε γξακκή ηνπ πίλαθα θσηνεξκελείαο αληηζηνηρεί θαη έλα ζεκείν αλαθνξάο. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα αλαηξέμεη ζε έλα ζεκείν επηιέγνληαο ηελ αληίζηνηρε εγγξαθή ζηνλ πίλαθα θσηνεξκελείαο. Η εηθφλα εζηηάδεη απηφκαηα ζηελ πεξηνρή ηνπ ζεκείνπ αλαθνξάο θαη ην ζεκείν πνπ επηιέρζεθε εκθαλίδεηαη κε θίηξηλν εηθνλίδην γηα λα μερσξίδεη απφ ηα ππφινηπα (βι. εηθφλα 3). Με ηνλ ηξφπν απηφ ν θσηνεξκελεπηήο κπνξεί λα αλαηξέμεη εχθνια ζε νπνηαδήπνηε αλαθνξά, λα ηελ επαλεμεηάζεη θαη λα θάλεη νπνηαδήπνηε αιιαγή. Η αλάπηπμε ηνπ ινγηζκηθνχ έγηλε κε βάζε ινγηζκηθφ αλνηθηνχ θψδηθα (open source). 2.4 Έκδοζη αποηελεζμάηφν Τν ινγηζκηθφ θσηνεξκελείαο παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα έθδνζεο απνηειεζκάησλ κε ηε κνξθή αξρείνπ PDF γηα ηηο δηαρξνληθέο κεηαβνιέο πνπ εληνπίζηεθαλ θαηά ηε θσηνεξκελεία. Γηα θάζε αλαθνξά δεκηνπξγείηαη κηα ηππνπνηεκέλε ζειίδα ζηελ νπνία πεξηιακβάλνληαη ηα εμήο: ν δνξπθνξηθφο δέθηεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ε, αλάιπζε ησλ εηθφλσλ θαη ε εκεξνκελία ιήςεο απφζπαζκα εηθφλαο ζε θπζηθά ρξψκαηα (RGB) γηα ηελ εηθφλα αλαθνξάο θαη ηελ πξφζθαηε εηθφλα απφζπαζκα εηθφλαο ζε ςεπδφρξσκε απεηθφληζε (NRG) γηα ηελ εηθφλα αλαθνξάο θαη ηελ πξφζθαηε εηθφλα ε πεξηνρή ζηελ νπνία εληνπίζηεθε ε κεηαβνιή νη ζπληεηαγκέλεο ζέζεο ζην ΔΓΣΑ 87 παξαηεξήζεηο ηνπ θσηνεξκελεπηή
Δηθφλα 4: Έθδνζε απνηειεζκάησλ ζην Google Earth Τα απνηειέζκαηα κπνξεί λα εθδνζνχλ γηα κφλν κία αλαθνξά ή ζπλνιηθά γηα φιεο ηηο δηαρξνληθέο κεηαβνιέο πνπ εληνπίζηεθαλ. Δθηφο απφ ηελ δεκηνπξγία αξρείσλ PDF θαη κέρξη λα νινθιεξσζεί ε επφκελε έθδνζε ηνπ ινγηζκηθνχ θσηνεξκελείαο ζηελ νπνία ζα ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ην νδηθφ δίθηπν, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα έθδνζεο απνηειεζκάησλ ζε κνξθή KML, πνπ είλαη άκεζα αλαγλψζηκε απφ ην ειεχζεξν ινγηζκηθφ Google Earth. Η απεηθφληζε ησλ ζεκείσλ αλαθνξάο ζην ραξηνγξαθηθφ ππφβαζξν ηνπ Google Earth παξνπζηάδεηαη ζηελ εηθφλα 4. Με θφθθηλν ρξψκα θαίλνληαη ηα φξηα ηεο πεξηνρήο ειέγρνπ. Σε θάζε ζεκείν αλαθνξάο ηνπνζεηείηαη κηα θφθθηλε πηλέδα θαη δίπια ζε απηή ν κνλαδηθφο αξηζκφο αλαθνξάο πνπ αλαγξάθεηαη ζην έληππν απνηειεζκάησλ. Ο ρξήζηεο επηιέγεη κε ην πνληίθη ην εηθνλίδην κηαο αλαθνξάο θαη ζηελ νζφλε εκθαλίδεηαη έλα κηθξφ παξάζπξν κε ηα ζηνηρεία ηεο αλαθνξάο: θσδηθφο, απφζπαζκα δνξπθνξηθήο εηθφλαο αλαθνξάο θαη πξφζθαηεο δνξπθνξηθήο εηθφλαο θαη παξαηεξήζεηο θσηνεξκελεπηή. 3. Ανοικηό Λογιζμικό Η αλάπηπμε ησλ εθαξκνγψλ ινγηζκηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ εθηέιεζε ηεο πηινηηθήο εθαξκνγήο έγηλε κε βάζε ινγηζκηθφ αλνηθηνχ θψδηθα (open source). Οη εθαξκνγέο πνπ αλαπηχρζεθαλ δηαηίζεληαη ειεχζεξα γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηνπ Οξγαληζκνχ, αιιά θαη ζε νπνηνδήπνηε δεκφζηα ππεξεζία ελδηαθέξεηαη λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη. Σηε ζπλέρεηα παξαηίζεηαη ζε κνξθή πίλαθα ιεπηνκεξήο θαηαγξαθή ηνπ ινγηζκηθνχ αλνηθηνχ θψδηθα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ (OPEN SOURCE) α/α Λογιζμικό Εθαρμογή web 1 GDAL 1.7.1 Αιιαγή ρξσκαηηθήο θιίκαθαο Ππξακίδεο εηθφλσλ Γεσκεηξηθή δηφξζσζε Γεκηνπξγία απεηθνλίζεσλ RGB,NRG Σχλζεζε θσηνκσζατθνχ Καηάηκεζε ζε πηλαθίδεο 1:5.000 http://www.gdal.org/ 2 OpenCV 1.1 Δπίιπζε ηνπ κνληέινπ RPC http://opencv.willowgarage.com/w iki/fullopencvwiki 3 Shapelib v1.2 Γεσκεηξηθή δηφξζσζε Σχλζεζε θσηνκσζατθνχ http://shapelib.maptools.org/ 4 Gimp 2.6 Δλίζρπζε θσηεηλφηεηαο θαη θνληξάζη http://www.gimp.org/ 5 QuantumGis 1.4.0 Σπιινγή ζεκείσλ ειέγρνπ Σχλζεζε θσηνκσζατθνχ http://www.qgis.org/ 6 mysql 5.0 Γεσγξαθηθή Βάζε Γεδνκέλσλ http://www.mysql.com/ 7 SharpMap v1.0 8 PDFSharp Version 1.3 Απεηθφληζε δνξπθνξηθψλ εηθφλσλ ζηελ νζφλε ηνπ Η/Υ Έθδνζε απνηειεζκάησλ ζε κνξθή PDF http://sharpmap.codeplex.com/ http://www.pdfsharp.net/ 9 MigraDoc Έθδνζε απνηειεζκάησλ ζε κνξθή PDF http://www.pdfsharp.net/ 4. Σσμπεράζμαηα Προηάζεις Τν ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο δηαρξνληθψλ κεηαβνιψλ κε Τειεπηζθφπηζε πνπ πινπνηήζεθε ζηνλ ΟΚΦΔ ζηεξίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηελ ρξήζε ειεχζεξνπ ινγηζκηθνχ, ζηελ αμηνπνίεζε ππαξρφλησλ γεσγξαθηθψλ δεδνκέλσλ (DTM, νξζνεηθφλεο LSO) θαη ζηελ εθηέιεζε ηεο θσηνεξκελείαο κε παξαηήξεζε ζηελ νζφλε ηνπ Η/Υ. Η ρξήζε δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ αλάιπζεο 0.5 m είλαη ε πιένλ ελδεδεηγκέλε γηαηί παξέρεη πνην αμηφπηζηα απνηειέζκαηα ζε ζρέζε κε ηα δεδνκέλα αλάιπζεο 1.0 m, αιιά θαη απφ άπνςε θφζηνπο, ππφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο. Τν θφζηνο αγνξάο δνξπθνξηθψλ δεδνκέλσλ 0.5m απφ ην δνξπθφξν GeoEye-1 αλέξρεηαη ζε 25$ ην ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν. Γηα ηελ θάιπςε ηεο Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (270 km2) ην θφζηνο αλέξρεηαη ζε 5.000 επξψ αλά ιήςε κε βάζε ηελ ηξέρνπζα ζπλαιιαγκαηηθή ηζνηηκία. Οη παξαπάλσ ηηκέο είλαη ηηκέο θαηαιφγνπ θαη ηζρχνπλ ζηελ πεξίπησζε πνπ ην ρξνληθφ παξάζπξν ιήςεο είλαη 60 εκέξεο θαη ε απνδεθηή λεθνθάιπςε κηθξφηεξε απφ 15%. Σηε Διιάδα θαη εηδηθφηεξα ζην Ννκφ Αηηηθήο δελ αλακέλεηαη λα ππάξμεη πξφβιεκα λεθνθάιπςεο ηελ άλνημε, ην θαινθαίξη θαη ην θζηλφπσξν. Τνπο ρεηκεξηλνχο κήλεο ελδέρεηαη λα ιεθζνχλ εηθφλεο κε λεθνθάιπςε 15% ή αθφκα λα
κελ ιεθζεί θακία εηθφλα γηα έλα κήλα, αλ θαη ε πξφζθαηε εκπεηξία έδεημε φηη είλαη δπλαηή ε ιήςε εηθφλαο κε κεδεληθή λεθνθάιπςε αθφκα θαη ην κήλα Φεβξνπάξην.