Κεφάλαιο 3 Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία

Περιεχόμενα Πρόλογος... 7 Εισαγωγή... 9 Κεφάλαιο 1: Στοιχεία Λειτουργίας του Υπολογιστή και του προγράμματος AutoCAD... 11 Κεφάλαιο 2: Στοιχεία Λειτουργικού Συστήματος... 15 Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία... 23 Κεφάλαιο 4: Οργάνωση της Εργασίας μας... 69 Κεφάλαιο 5: Έλεγχος Περιεχομένου στην Οθόνη... 79 Κεφάλαιο 6: Διαστασιολόγηση... 87 Κεφάλαιο 7: Στυλ και Γραφή Κειμένου... 95 Κεφάλαιο 8: Διαγραμμίσεις... 103 Κεφάλαιο 9: Δημιουργία και Χρήση Μπλοκ, Αρχείων Εξωτερικής Αναφοράς και Εικόνων... 111 Κεφάλαιο 10: Αξιοποίηση των Δυνατοτήτων του AutoCAD για Επίλυση Σύνθετων Γεωμετρικών Προβλημάτων... 117 Κεφάλαιο 11: Εκτυπώσεις και Κλίμακες... 127 Κεφάλαιο 12: Τρισδιάστατη Σχεδίαση... 133 Κεφάλαιο 13: Εξειδικευμένη Χρήση Customization... 145 Κεφάλαιο 14: Φωτορεαλισμός... 151

Κεφάλαιο 3 Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία Σ αυτό το κεφάλαιο παρουσιάζονται ερωτήσεις που σχετίζονται με τη βασική σχεδίαση και επεξεργασία στο AutoCAD. Πιο συγκεκριμένα, οι ερωτήσεις αυτές αναφέρονται στις εντολές που ανήκουν στις ενότητες Draw και Modify του σχεδιαστικού πακέτου AutoCAD, καθώς και στη χρήση των σχεδιαστικών βοηθημάτων του προγράμματος. 3.1. Ζητείται να γίνει η περιγραφή σχεδίασης ενός ευθυγράμμου τμήματος με τα εξής στοιχεία: α. Μήκος 32 Σ.Μ. β. Αρχή γραμμής στο σημείο (x,y) = 4,4. γ. Γωνία ως προς τον οριζόντιο άξονα 25 μοίρες. Πώς είναι δυνατό να σχεδιαστεί ένα κάθετο ευθύγραμμο τμήμα στη μέση του; Η σχεδίαση του πρώτου ευθυγράμμου τμήματος γίνεται με τη χρήση της ε- ντολής Line και με απόλυτες καρτεσιανές και σχετικές πολικές συντεταγμένες ως εξής: Command: Line : 4,4 : @32<25 Το κάθετο ευθύγραμμο τμήμα στο μέσο του προηγούμενου ευθυγράμμου τμήματος γίνεται με τη χρήση του σημείου έλξης αντικειμένων mid και με χρήση σχετικών πολικών συντεταγμένων ως εξής: Command: Line : mid (για την κατάδειξη του μέσου του ευθυγράμμου τμήματος που σχεδιάστηκε, η ο- ποία γίνεται με το ποντίκι) : @1<115 (όπου 1 είναι το μήκος της καθέτου ευθυγράμμου τμήματος πάνω στην αρχική ευ-

24 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ θεία, αφού η άσκηση δεν καθορίζει κάποιο άλλο μήκος) 3.2. Πώς θα σχεδιαστεί ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με τα εξής στοιχεία: α. Το μήκος της μεγάλης πλευράς 220 Σ.Μ., της μικρής πλευράς 90 Σ.Μ. και η μεγάλη πλευρά να είναι παράλληλη με τον οριζόντιο άξονα. β. Η γωνία με τις μικρότερες συντεταγμένες να βρίσκεται στο σημείο (x,y) = (3,0). 1 ος τρόπος Με χρήση της εντολής LINE και σχετικές πολικές συντεταγμένες ως εξής: Command: Line : : : : : 3,0 @220<0 @90<90 @220<180 close 2 ος τρόπος Με χρήση της εντολής RECTANGLE και σχετικές πολικές συντεταγμένες ως εξής: Command: rec (εκτελούμε την εντολή RECTANGLE) : : 3,0 @220,90 3 ος τρόπος Ένας άλλος τρόπος για να κατασκευασθεί το παραλληλόγραμμο είναι να σχεδιαστούν οι δύο πλευρές του όπως με τον 1 ο τρόπο και, στη συνέχεια, με χρήση των εντολών COPY ή OFFSET αυτές να αναπαραχθούν, ώστε να σχηματιστεί το παραλληλόγραμμο.

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 25 3.3. Πώς μπορούν να σχεδιαστούν τα παρακάτω; Με χρήση της εντολής LINE και σχετικές πολικές συντεταγμένες σχεδιάζω το αριστερό παραλληλόγραμμο ξεκινώντας από την κάτω αριστερή γωνία του ως εξής: Command: Line : 1,1 (το σημείο αρχής είναι αυθαίρετο) : @10<0 : @5<90 : @10<180 : close Στη συνέχεια με την εντολή LINE και ειδική σήμανση σχετικών συντεταγμένων (χρήση FROM) εντοπίζω σαν την αρχή σχεδίασης του δεξιού παραλληλόγραμμου την πάνω αριστερή κορυφή του ως αρχή και το κατασκευάζω ως εξής: Command: Line : from

26 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ Command: int (καταδεικνύεται η άνω δεξιά γωνία του αριστερού παραλληλογράμμου σαν σημείο βάσης) : @7<0 (εντοπίζεται η άνω αριστερή γωνία του δεξιού παραλληλογράμμου) : @3<0 : @10<270 : @3<180 : close Με χρήση της εντολής CIRCLE και ειδική σήμανση σχετικών συντεταγμένων (χρήση FROM) εντοπίζω το κέντρο του κύκλου και τον κατασκευάζω ως εξής: Command: c : from : int (καταδεικνύεται η κάτω αριστερή γωνία του δεξιού παραλληλογράμμου σαν βασικό σημείο) : @-7,-7 (εντοπίζεται το κέντρο του κύκλου) : 3 (καθορισμός της ακτίνας του κύκλου, οπότε ολοκληρώνεται και ο σχεδιασμός του σχήματος) 3.4. Περιγράψτε τον τρόπο σχεδίασης του παρακάτω σχήματος. Με χρήση της εντολής PLINE ως εξής: Command: PL

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 27 : 1,1 (οι τυχαίες συντεταγμένες 1,1 αποτελούν την αρχή του ζητούμενου σχήματος) : w (δηλώνουμε το πάχος της γραμμής που θα σχεδιάσουμε) Starting width: 1 Ending width: 1 : @10<0 : w (δηλώνουμε αλλαγή πάχους γραμμής) Starting width: 3 Ending width: 0 : @5<0 3.5. Ποια στοιχεία αρκούν για να σχεδιαστεί ένας κύκλος; Δώστε όλες τις εναλλακτικές λύσεις. Μετά με ποιο τρόπο θα σχεδιαστεί μια διάμετρος του κύκλου αυτού; Τα στοιχεία που αρκούν για να σχεδιαστεί ένας κύκλος είναι αυτά που κατά περίπτωση ζητούνται κατά την εκτέλεση της εντολής CIRCLE, όταν αυτή εκτελείται από το πτυσσόμενο μενού Draw, ή όταν δίνονται ως επιλογές από τη γραμμή εντολών: Κέντρο ακτίνα (Center, Radius) Κέντρο διάμετρος (Center, Diameter) Κύκλος που διέρχεται από δύο σημεία (2 Points) Κύκλος που διέρχεται από τρία σημεία (3 Points) Κύκλος που εφάπτεται σε 2 ευθείες ακτίνα (Tan, Tan, Radius) Κύκλος που εφάπτεται σε τρεις ευθείες (Tan, Tan, Tan) Μια διάμετρος ενός κύκλου μπορεί να σχεδιαστεί με χρήση της εντολής LINE και κατάδειξη δυο απέναντι τεταρτοκυκλίων (τεταρτημορίων QUADRANT) με τη βοήθεια των ομώνυμων σημείων έλξης (QUA).

28 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ 3.6. Με πόσους τρόπους είναι δυνατόν να σχεδιαστεί ένα τόξο; Οι τρόποι σχεδίασης ενός τόξου είναι οι παρακάτω: α) Τρία σημεία (3points) β) Αρχή, κέντρο, τέλος (Start, Center, End) γ) Αρχή, κέντρο, γωνία (Start, Center, Angle) δ) Αρχή, κέντρο, μήκος (Start, Center, Length) ε) Αρχή, τέλος, γωνία (Start, End, Angle) στ) Αρχή, τέλος, κατεύθυνση (Start, End, Direction) ζ) Αρχή, τέλος, ακτίνα (Start, End, Radius) η) Κέντρο, αρχή, τέλος (Center, Start, End) θ) Κέντρο, αρχή, γωνία (Center, Start, Angle) ι) Κέντρο, αρχή, μήκος (Center, Start, Length) 3.7. Περιγράψτε τον τρόπο σχεδιασμού μιας έλλειψης και των δυο αξόνων της. Τι στοιχεία είναι απαραίτητα; Τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να σχεδιάσουμε μια έλλειψη είναι τα εξής: α) το μήκος του ενός άξονα της έλλειψης (που καθορίζεται από τα δύο άκρα του) και το τέλος του άλλου άξονα, και β) το κέντρο της έλλειψης (τομή των αξόνων) και τα δύο άκρα των αξόνων τους. Ο τρόπος σχεδιασμού μιας έλλειψης είναι ο εξής: Command: ellipse : x1,y1 (όπου x1,y1 είναι το πρώτο άκρο του ενός άξονα) : x2,y2 (όπου x2,y2 είναι το δεύτερο άκρο του ιδίου άξονα) : x3,y3 (όπου x3,y3 είναι το ένα άκρο του άλλου ημιάξονα)

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 29 Σε περίπτωση που επιλέξουμε σχεδιασμό έλλειψης ως προς κέντρο το σημείο (x1,y1), σύμφωνα με τα προηγούμενα, αυτό αποτελεί το κέντρο της έλλειψης, ενώ το σημείο (x2,y2) το άκρο του ενός ημιάξονα και τέλος το σημείο (x3,y3) αποτελεί το άκρο του άλλου ημιάξονα. Ο σχεδιασμός των αξόνων και στις δυο περιπτώσεις γίνεται με χρήση της εντολής LINE και κατάδειξη των απέναντι τεταρτημορίων της έλλειψης με χρήση του σημείου έλξης QUADRANT. 3.8. Ποιοι τρόποι υπάρχουν για να σχεδιαστεί ένα κανονικό πολύγωνο; Τι στοιχεία είναι απαραίτητα; Οι τρόποι σχεδίασης ενός πολυγώνου είναι οι εξής: α) από το εικονίδιο της γραμμής εργαλείων Draw. β) από το πτυσσόμενο μενού: Draw Polygon. γ) από το πληκτρολόγιο: polygon ή pol. Τα στοιχεία που είναι απαραίτητα είναι: Η ακτίνα του νοητού περιγεγραμμένου κύκλου στον οποίο το πολύγωνο είναι εγγεγραμμένο. Η ακτίνα του νοητού εγγεγραμμένου κύκλου στον οποίο το πολύγωνο είναι περιγεγραμμένο. Το μήκος και η διεύθυνση μιας από τις πλευρές του πολυγώνου. 3.9. Περιγράψτε τον τρόπο σχεδίασης κύκλου που η διάμετρος του να εφάπτεται στο μέσο των μεγάλων πλευρών ορθογωνίου παραλληλόγραμμου. Ο σχεδιασμός γίνεται ως εξής:

30 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ Command: Circle : 2p : Midpoint (κατάδειξη του μέσου της μεγάλης πλευράς του παραλληλογράμμου ) και : Midpoint (κατάδειξη του μέσου της απέναντι από την προηγούμενη πλευρά). 3.10. Σε τι είναι χρήσιμο το ORTHO και σε τι το SNAP; Πότε τα χρησιμοποιούμε; Το ORTHO είναι χρήσιμο για την ενεργοποίηση σχεδίασης κατά τη διεύθυνση των αξόνων του συστήματος που εργαζόμαστε. Το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να σχεδιάσουμε ευθύγραμμα τμήματα παράλληλα με τους άξονες Χ και Υ. Το SNAP είναι χρήσιμο για τη βηματική κίνηση του σταυρονήματος στη σχεδιαστική περιοχή του AutoCAD. Το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να σχεδιάσουμε με τη χρήση του ποντικιού και με ακρίβεια. 3.11. Με πόσους και ποιους τρόπους μπορούμε να κάνουμε το παρακάτω σχήμα; Το εικονιζόμενο σχήμα μπορεί να γίνει με έναν από τους εξής τρόπους: α) με σχεδίαση καθενός κύκλου ξεχωριστά, πράγμα αρκετά επίπονο, το ο- ποίο δεν ενδείκνυται, β) με σχεδίαση ενός κύκλου και στη συνέχεια με χρήση της εντολής COPY, επιλογή Multiple, και γ) με τη χρήση της εντολής ARRAY, αφού σχεδιάσουμε πρώτα έναν από τους τέσσερις κύκλους που βρίσκονται στις τέσσερις γωνίες της διάταξης.

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 31 3.12. Με πόσους τρόπους και ποιους μπορούμε να κάνουμε το παρακάτω σχήμα; Το εικονιζόμενο σχήμα μπορεί να προκύψει με τον τρόπο που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ερώτηση (3.11) και κατόπιν να περιστραφεί με τη χρήση της εντολής ROTATE κατά 30 μοίρες ως προς τον άξονα x Δεύτερος τρόπος είναι η στροφή του συστήματος συντεταγμένων ως προς Ζ, ώστε ο άξονας X του νέου συστήματος συντεταγμένων να έχει διαφορά 30 μοίρες με τον άξονα X του προηγούμενου και μετά με χρήση της εντολής ARRAY, όπως στην ερώτηση 3.11. 3.13. Πώς μπορούμε να "γεμίσουμε" την επιφάνεια ενός κύκλου; Η επιφάνεια ενός κύκλου "γεμίζει" με χρήση της εντολής HATCH με την ε- πιλογή SOLID.

32 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ Επίσης συμπαγής κύκλος μπορεί να προκύψει αν χρησιμοποιήσουμε την ε- ντολή DONUT δίνοντας εσωτερική διάμετρο μηδέν και εξωτερική αυτήν που επιθυμούμε. 3.14. Πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε το παρακάτω σχήμα; Αρχικά πρέπει να σχεδιάσουμε τα δύο ευθύγραμμα τμήματα (οριζόντιο και κατακόρυφο με την εντολή LINE) και τον κύκλο με κέντρο την τομή τους INTERSECTION (με την εντολή CIRCLE). Στη συνέχεια, μπορούμε να "γεμίσουμε" τις συμπαγείς περιοχές με χρήση της εντολής HATCH με τη μορφή διαγράμμισης SOLID. Εναλλακτικά, μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα συμπαγή κύκλο (με την εντολή DONUT) δίνοντας εσωτερική διάμετρο μηδέν και εξωτερική αυτήν που επιθυμούμε και, στη συνέχεια, να εκτελέσουμε την εντολή TRIM με όρια αποκοπής τα δύο ευθύγραμμα τμήματα και επιλέγοντας για αποκοπή τα τμήματα που αντιστοιχούν στα κενά τμήματα. Ένας τρίτος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε την εντολή PLINE, ως εξής: Command: Pline : x,y (είναι ένα τυχαίο σημείο με συντεταγμένες X,Y και εντοπίζει το σημείο A) : arc (σχεδίαση τοξοειδών τμημάτων του πολυγράμμου) : w (καθορισμός πλάτους σχεδιαζόμενου τμήματος) Starting width: 1 Ending width: 1 : ce

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 33 : @0.5<180 (εντοπίζουμε το κέντρο O του τόξου) : a (καθορισμός γωνίας τόξου) : 90 (σχηματίζεται το τόξο AB με το απαιτούμενο πλάτος γραμμής) : (ολοκληρώνεται η εντολή) Με ακριβώς ίδιο τρόπο, σχεδιάζουμε και το συμμετρικό τόξο, δηλώνοντας ως αρχή το σημείο Γ και τέλος το σημείο Δ. 3.15. Με ποιο τρόπο αλλάζουμε την εμφάνιση των σημείων που προκύπτουν από την εντολή POINT; Η εμφάνιση (αλλά και το μέγεθος) των σημείων που προκύπτουν από την εντολή POINT αλλάζει με τη χρήση της εντολής DDPTYPE, με τη βοήθεια του πλαισίου διαλόγου που εμφανίζει η εντολή. Το μέγεθος των σημείων εξαρτάται από τη μεταβλητή PDSIZE ενώ το είδος από τη μεταβλητή PDMODE, οπότε μπορούμε να αλλάξουμε το μέγεθος και το είδος χρησιμοποιώντας (ως εντολές) αυτές τις μεταβλητές. 3.16. Πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε το παρακάτω σχήμα; (Ο κύκλος εφάπτεται και στα τρία ευθύγραμμα τμήματα.) Αφού σχεδιάσουμε τα ευθύγραμμα τμήματα ΑΓ, ΓΕ και ΕΗ (με την εντολή LINE), εκτελούμε από το πτυσσόμενο μενού Draw την εντολή CIRCLE με επιλογή Tan, Tan, Tan. Στα προτρεπτικά μηνύματα για καθορισμό των τριών σημείων του κύκλου, καταδεικνύουμε τα τρία ευθύγραμμα τμήματα, οπότε σχεδιάζεται ο κύκλος που εφάπτεται στα παραπάνω ευθύγραμμα τμήματα.

34 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ 3.17. Περιγράψτε τρόπους σχεδίασης του παρακάτω σχήματος: Το σχήμα προκύπτει με την εντολή PLINE ως εξής: Command: pline : 15,2 (είναι ένα τυχαίο σημείο με συντεταγμένες X,Y και εντοπίζει το κάτω δεξιά σημείο του σχήματος, δηλαδή, το σημείο A) : @15<90 : arc (σχεδίαση τοξοειδών τμημάτων του πολυγράμμου) : w (καθορισμός πλάτους σχεδιαζόμενου τμήματος) Starting width: 0 Ending width: 1 : ce : from

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 35 : end (κατάδειξη του σημείου B που βρισκόμαστε, δηλαδή, το άνω άκρο της γραμμής που σχεδιάσαμε) : @5<180 (εντοπίζουμε το άκρο Γ του τόξου) : a (καθορισμός γωνίας τόξου) : 180 (σχηματίζεται το τόξο ΒΓ) : L (επιστροφή σε ευθύγραμμη σχεδίαση) : @15<270 (σχηματίζεται και το τμήμα ΓΔ) : (ολοκληρώνεται η εντολή) 3.18. Περιγράψτε τρόπους σχεδίασης του παρακάτω σχήματος. 1 ος τρόπος Ένας τρόπος είναι με τη χρήση της εντολής PLINE, ως εξής: Command: pline : 2,12 (είναι ένα τυχαίο σημείο με συντεταγμένες X,Y και εντοπίζει το σημείο Α) : @5<0 (σχεδιάζεται το τμήμα ΑΒ) : arc (για σχεδίαση τοξοειδών τμημάτων του πολυγράμμου) : ce (για καθορισμό του κέντρου του τόξου) : @5<0 (εντοπίζουμε το κέντρο του τόξου Γ)

36 Θέματα στο AutoCAD για τις εξετάσεις πιστοποίησης των ΙΕΚ : a (καθορισμός γωνίας τόξου) : 90 (σχηματίζεται το τόξο ΒΔ) : L (επιστροφή σε ευθύγραμμη σχεδίαση) : @5<270 (σχηματίζεται το ευθύγραμμο τμήμα ΔΕ) : @10<180 (σχηματίζεται το ευθύγραμμο τμήμα ΕΖ) : close (σχηματίζεται το ευθύγραμμο τμήμα ZA και ολοκληρώνεται η εντολή) 2 ος τρόπος Ένας άλλος τρόπος είναι με τη χρήση της εντολής LINE, για σχεδίαση των ευθυγράμμων τμημάτων ΑΒ, ΔΕ, ΕΖ και ΖΑ και της εντολής ARC, για σχεδίαση του τόξου ΒΔ, ως εξής: Command: line : x,y (είναι ένα τυχαίο σημείο με συντεταγμένες X,Y και εντοπίζει το σημείο Β) : @5<180 (σχεδιάζεται το τμήμα ΒΑ) : @10<270 (σχεδιάζεται το τμήμα ΑΖ) : @10<0 (σχεδιάζεται το τμήμα ΖΕ) : @5<90 (σχεδιάζεται το τμήμα ΕΔ) Command: arc : endpoint (καταδεικνύουμε το άκρο Β του ευθυγράμμου τμήματος ΑΒ) : ce (για καθορισμό του κέντρου του τόξου) : @5<0 (εντοπίζουμε το κέντρο του τόξου Γ) : a (καθορισμός γωνίας τόξου) : 90 (σχηματίζεται το τόξο ΒΔ και ολοκληρώνεται η εντολή ARC) 3 ος τρόπος Ένας άλλος τρόπος είναι με τη χρήση της εντολής LINE, για σχεδίαση των ευθυγράμμων τμημάτων ΑΓ, ΓΕ, ΕΖ και ΖΑ και της εντολής CIRCLE, για σχεδίαση ενός κύκλου με κέντρο το Γ. Στη συνέχεια, εκτελούμε την εντολή TRIM και με όρια αποκοπής τον κύκλο και τα ευθύγραμμα τμήματα ΑΓ και

Κεφάλαιο 3: Βασική Σχεδίαση και Επεξεργασία 37 ΓΕ, αποκόπτουμε τα ευθύγραμμα τμήματα ΒΓ, ΓΔ και το εξωτερικό τόξο ΔΓΒ. 3.19. Πώς από το πρώτο σχήμα προκύπτει το δεύτερο; Σε περίπτωση που το 1 ο σχήμα αποτελείται από ευθύγραμμα τμήματα, εκτελούμε την εντολή PEDIT, επιλογή Join, για να κάνουμε το σχήμα ενιαίο πολύγραμμο. Στη συνέχεια με χρήση της επιλογής Spline της εντολής PEDIT προκύπτει η δεύτερη καμπύλη. 3.20. Περιγράψτε τον τρόπο σχεδίασης του παρακάτω σχήματος; Για να σχεδιαστεί ο ζητούμενος δακτύλιος χρησιμοποιούμε την εντολή DO- NUT με εσωτερική διάμετρο του δακτυλίου 6 Σ.Μ. και εξωτερική 10 Σ.Μ.