- Ποιά εικόνα παρουσιάζει η νόσος;

Ηπατίτιδα είναι μία νόσος που χαρακτηρίζεται από βλάβη ενός ζωτικού οργάνου που είναι το ήπαρ, η σοβαρότητα της οποίας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί, από την γενική κατάσταση του ατόμου και από την ηλικία του. - Ποιές είναι οι αιτίες της; Οι αιτίες είναι οι ιοί της ηπατίτιδας Α, Β, C, D, E και ένα σύνολο άλλων ιών όπως οι ιοί της λοιμώδους μονοπυρηνώσεως, του κυτταρομεγαλοϊού, της ιλαράς ιοί coxsackie κ.λ.π. - Ποιά εικόνα παρουσιάζει η νόσος; Οι ιογενείς ηπατίτιδες είναι δυνατόν να διαδράμουν ασυμπτωματικώς, χωρίς δηλαδή κλινικά συμπτώματα οπότε χαρακτηρίζονται υποκλινικές μορφές, ή να εμφανίσουν κλινικά συμπτώματα που χαρακτηρίζονται από κακουχία, κόπωση, ναυτία, εμέτους, διάρροια και πυρετό. Μετά από 1-3 εβδομάδες ακολουθούν οι κλασικές εκδηλώσεις της νόσου με ίκτερο, σκοτεινόχρωμα, ούρα κ.λ.π. Παρακάτω περιγράφονται οι ιογενείς ηπατίτιδες. - ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Α 1 / 7

Οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας Α και είναι RNA ιός. Αποβάλλεται από τα κόπρανα ασθενών και η μετάδοσή του γίνεται από μολυσμένα νερά και τρόφιμα τα οποία εισέρχονται από το στόμα και έτσι πολλαπλασιάζεται ο ιός στο έντερο. Εν συνεχεία με την κυκλοφορία του αίματος ο ιός μεταφέρεται στο ήπαρ όπου δημιουργείται η φλεγμονή. Η ηπατίτιδα Α είναι καλής πρόγνωσης, δεν δημιουργεί χρόνια ηπατοπάθεια και σπάνια είναι θανατηφόρος νόσος. Χαμηλή Μέτρια Υψηλή 2 / 7

Γεωγραφική κατανομή ενδημικότητας του ιού της ηπατίτιδας Α ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η διάγνωση γίνεται στο Βιοπαθολογικό Εργαστήριο με την ανίχνευση αντισωμάτων IgM anti-hav σε δείγμα ορού του ασθενούς. ΠΡΟΛΗΨΗ: Η πρόληψη γίνεται με ειδικό εμβόλιο που περιέχει αδρανοποιημένο ιό HAV. Ο εμβολιασμός εφαρμόζεται από τη 1995 με πολύ καλά αποτελέσματα. Το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό σε ποσοστό 95% χωρίς να παρουσιάζει σημαντικές παρενέργειες. Επίσης σημαντικό για την πρόληψη είναι το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και η καθαριότητα των σκευών διατροφής. - ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β Οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας Β που είναι DNA ιός. Πρώτη ανακάλυψη για τον ιό αυτό έγινε το 1965 από τον αμερικανό Blumbery ο οποίος διαπίστωσε ένα ειδικό αντιγόνο στον ορό αίματος σε ιθαγενή από την Αυστραλία. Αυτό έγινε η αιτία που στην ανίχνευση του ιού στο μικροβιολογικό εργαστήριο λέμε εξέταση για αυστραλιανό αντιγόνο. Μεταγενέστερες έρευνες αποκάλυψαν ότι το αντιγόνο αυτό είναι πρωτεΐνη επιφανείας του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV). Για τις έρευνες αυτές στους πρώτους ερευνητές απονεμηθεί βραβείο Nobel. Η διάγνωση για την οξεία και χρόνια λοίμωξη βασίζεται στην ανίχνευση του επιφανειακού αντιγόνου HbsAg στο αίμα του ασθενούς. Η ανίχνευση αντισωμάτων IgM anti HBc είναι δηλωτικό Οξείας ή πρόσφατης λοίμωξης. Για την μελέτη της ιογενούς ηπατίτιδος στην καθημερινή ιατρική πράξη γίνεται εξέταση των αντιγόνων HbsAg, HbeAg και των αντισωμάτων HbsAb, HbcAb, HbeAb. Επιπλέον για να 3 / 7

ελέγξει ο γιατρός την πορεία της νόσου εκτιμά ένα σύνολο βιοχημικών εξετάσεων που αφορούν κυρίως την λειτουργία του ήπατος όπως οι τρανσαμινάσες, γgt, ALP, LDH, χολερυθρίνη, CRP κ.λ.π. Στερεοσκοπική απεικόνιση του ιού της ηπατίτιδας Β ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ: Ενδημεί κυρίως σε υποανάπτυκτες χώρες όπως στην περιοχή της υποσαχάριας Αφρικής και στην νοτιοανατολική Ασία, όπου το 20% του πληθυσμού προσβάλλεται από την λοίμωξη σε μικρή ηλικία. Οι κυριότερες αιτίες μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας είναι η σεξουαλική, η αιματογενής, η κάθετη από μητέρα σε έμβρυο. Στον πίνακα 1 περιγράφονται οι τρόποι μετάδοσης. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 4 / 7

1. Σεξουαλική 2. Αιματογενής (χρήστες ναρκωτικών, μετάγγιση αίματος και παραγώγων αίματος, αιμοκάθαρση 3. Κάθετη από την έγκυο μητέρα στο παιδί 4. Αφανής παρεντερική 5. Ενδοοικογενειακή Στην συχνότητα της λοίμωξης οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι οι ομοφυλόφιλοι, οι ετεροφυλόφιλοι με πολλαπλούς συντρόφους, οι χρήστες τοξικών ουσιών, οι φυλακισμένοι, οι πολυμεταγγιζόμενοι, οι εργαζόμενοι στον τομέα υγείας (από ατυχήματα), οικείοι ατόμων με HbsAg(+). Στην Ελλάδα ο επιπολασμός της βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα περίπου στο 3%. Ο μαζικός εμβολιασμός παιδιών και εφήβων έχει βελτιώσει το ποσοστό ενδημικότητας και προβλέπεται να το βελτιώσει περισσότερο. Τα τελευταία χρόνια πηγή κινδύνου για την μετάδοση της ηπατίτιδας είναι ο μεγάλος αριθμός μεταναστών που κατακλύζει την Ελλάδα, η γκετοποίηση αυτών και κατά συνέπεια η αδυναμία συστηματικού ελέγχου και εμβολιασμού αυτών. 5 / 7

Γεωγραφική ΠΡΟΛΗΨΗ: ανοσοσφαιρίνη ημερών μητέρα και ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ HAV HBV HCV HDV HEV HGV ΧΡΟΝΟΣ 15-45 30-180 15-160 21-140 ομάδων HbsAg(+). από υψηλού την Για κατανομή ηπατίτιδας σεξουαλική την Ο κινδύνου ΤΩΝ εμβολιασμός πρόληψη ενδημικότητας ΙΩΝ Β έκθεση συμβάλει αμέσως σε ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ άτομα παιδιών ή αμέσως μετά σημαντικά που του με τον εκτέθηκαν ανασυνδυασμένο κατά ιού νυγμό στην της με πρόληψη. ηπατίτιδας στον γέννηση μολυσμένη ιό εμβόλιο της στο ηπατίτιδος, βελόνα, Β 14-63 ΕΠΩΑΣΗΣ (ΗΜΕΡΕΣ) βρέφος ηπατίτιδας εντός που χορηγείται έχει 14 Β καθώς ΣΠΑΝΙΩΣ?++ ΠΕΠΤΙΚΗ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΟΔΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗ - +++ +/- +-? ΚΛΙΝΙΚΑ ΜΕΤΡΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΛΑΦΡΑ ΧΡΟΝΙΑ 1-2% 80-90% ΕΩΣ ΛΟΙΜΩΞΗ ΣΟΒΑΡΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΛΑΦΡΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΣΥΧΝΗ ΦΟΡΕΙΑ 90% ΣΤΑ ΝΕΟΓΝΑ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΟΣ 0,1% ΣΠΑΝΙΑ ΕΩΣ 10-20% ΗΠΑΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΝΑΙ?ΟΧΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΕΜΒΟΛΙΟ 20% ΣΤΙΣ ΣΕ ΕΠΙΛΟΙΜΩΞΗ ΕΓΚΥΕΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ΚΑΜΙΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ Προκαλείται κλινικώς μεταπίπτει αυτών. - ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ ήπια σε από και χρονιότητα τον χαρακτηρίζεται C της σε ηπατίτιδας ποσοστό από διακυμάνσεις >50% C ο οποίος και είναι κίρρωση των RNA τρανσαμινασών το ιός. 20% Η πορεία των στον περιπτώσεων της ορό. νόσου Η νόσος είναι ΔΙΑΓΝΩΣΗ: αντισώματα μήνες ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ: ηπατοπάθειας άτομα. ηπατίτιδας μετά Στην C. την μπορεί Ελλάδα Η στον διάγνωση έκθεση Ο να δυτικό υπολογίζεται ιός εμφανισθούν στον τίθεται της κόσμο. ιό. ηπατίτιδας με Στην ότι ανίχνευση μετά 90-100.000 Ευρώπη C την είναι λοίμωξη, αντισωμάτων υπολογίζεται από περίπου τους αλλά κυριότερους είναι anti-hcv συνήθως ότι οι πάσχουν χρόνιοι στον εμφανίζονται παράγοντες ιοί 2.000.000 ορό. τηςτα 3-5 6 / 7

Γεωγραφική ενδοφλέβιων Άλλος Η μετάδοση ενδοοικογενειακή ΔΙΑΓΝΩΣΗ: του ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ και των Αντισώματα αντισωμάτων για Οι SGPT, χρειάζεται Εάν μέτρηση σεξουαλική σημαντικός του ουσιών μετάδοση κατανομή ιού παράγων γίνεται από είναι ενδημικότητας τοξικομανείς κυρίως μετάδοσης πιθανή διαδερμική και είναι του όχι από αυτό τόσο ιού μετάδοση μετάγγιση της οφείλεται συχνή ηπατίτιδας ΘΕΡΑΠΕΙΑ: από Η διάγνωση μητέρα μετάδοση. τίθεται στο έμβρυο εξέταση είναι πολύ αίματος, μικρή ανίχνευση καθώς όπως αίματος μικρή στον δηλαδή 50% είναι C αναστέλλουν φλεγμονής νουκλεοσιδικά Ειδικά αποτελεσματικά εξετάσεις DNA PCR-μέθοδο την ιού χρειαστεί ιών θεραπευτικά SGOT, στον πρόοδο ηπατίτιδα των της του ο και ηπατίτιδας ιών για ορό Σήμερα ιικού κλινικός αυτές της γgt, είναι ανάλογα, την της (μοριακές (ανάλογα την ασθενούς. ΔΙΑΓΝΩΣΗ HbsAb, Α φορτίου. εργαστηριακής ALP, μαζί πρωτόκολλα δυνατόν παλαιά ηπατίτιδα γιατρός εξέλιξη και η τις CPK, HbeAb τεχνικές) λαμιβουδίνη, με τις να Πιο IgG ηπατίτιδες σήμερα τον ΗΠΑΤΙΤΙΔΩΝ: της για δοθεί LDH, C, βιοχημικές ευαίσθητη και ιό) που ανίχνευση να νόσου. ιατρικής πρόσφατα αλλά χολερυθρίνη, και μια HbcAb θέσει εφαρμόζουν η ιού Β μοριακές γρήγορη αδεφοβίνη Τέτοια και συνήθως εξετάσεις μέθοδος την επιβεβαιωθεί στο IgG είναι των Σήμερα C διάγνωση. IgM. υπάρχουν ήπαρ για φάρμακα αντιγόνων και τεχνικές εύκολο λευκώματα οι δεν είναι παλαιά κ.α. κλινικοί για έγκυρη με χρειάζεται. αποτέλεσμα την η να θεραπείες είναι διάγνωση ανίχνευση (PCR) και HbsAg ανάπτυξη ανιχνεύσουμε απάντηση λειτουργία γιατροί είναι Hbc η να κυταρφερόνη, και ένα ανιχνεύσουμε καθώς σημαντικές αντιμετωπίζουν του την ή των ιό της HbeAg στον ισχυρό παραγώγων η του της των και χρήση ύφεση RNA περιπτώσεων. Βιοτεχνολογίας και επίσης ήπατος ηπατίτιδας ηκλινικό αντισωμάτων και αντισώματα ιού όπλο της που των στον να αυτού. ιατρό. όπως που RNA γίνει ορό Β. Η Ο μετάδοση Έτσι ενός την ιός - εξέλιξη λοιπόν χρόνιου ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ της ηπατίτιδας και της ο φορέα τον ιός χρόνιας τα της πολλαπλασιασμό Δ περιστατικά HBV. Δ (HDV) ηπατίτιδας Ενισχύει είναι αυτά Δ τη RNA προκαλεί του Β προς βαρύτητα με απαιτεί ιός καλά κίρρωση και σύγχρονη αποτελέσματα. χαρακτηρίζεται την της ύπαρξη λοίμωξης και σε οξεία του με ιού ως με κεραυνοβόλο HBV τον της ατελής και ιό ηπατίτιδας HBV έτσι ιός ηπατίτιδα. επιταχύνει ή αφού επιλοίμωξη Β για (HBV). την ή ΔΙΑΓΝΩΣΗ: αντισωμάτων ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ: Μεταδίδονται σπανιότερα ΠΡΟΛΗΨΗ: τον Είναι Ασίας, έγκυες Απεικόνιση του anti διάγνωση ιού HDV Ενδημική της γίνεται ηπατίτιδας αίμα στις στο του μεσογειακές ασθενή. Βιοπαθολογικό Δ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ RNA Δ. της ιός Αφρικής με Εμβολιασμός κυρίως και την ευθύνεται Ε σεξουαλική και στους κατά Μεξικό. χρήστες για οδό. της υδατογενείς Η ηπατίτιδας ενδοφλέβιων νόσος αυτή επιδημίες χώρες Β. έχει Έμμεσα ουσιών, Εργαστήριο και υψηλή ηπατίτιδας στις προφυλάσσει με θνησιμότητα μεταγγίσεις χώρες στις την της ανίχνευση Ινδίες, την Νότιας (10-20%) αίματος μόλυνση μέρη Αμερικής. και Για εργαστηριακές ασθενούς. την - εκτέλεση ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ πρόληψη γυναίκες Στα Η των διάγνωση διαγνωστικά εξετάσεις αλλά και παρακάτω στον και ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ βασίζεται τον γενικό οι εργαστήρια οποίες έλεγχο εξετάσεις πληθυσμό στην θα ενεργής ΓΙΑ βοηθήσουν και ΒΙΟΤΥΠΟΣ αναζήτηση ΕΛΕΓΧΟ 1-3%. τα μορφής αποτελέσματα τον αντισωμάτων ΤΗΣ εφαρμόζονται της κλινικό ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ νόσου ιατρό δίδονται υπάρχουν IgG σύγχρονοι στην και αυθημερόν. αξιολόγηση IgG διάφορες μέθοδοι anti HCV. στις της του για από (αντιγόνο (αντισώματα Ηπατίτιδας Βιοχημικές λευκώματα, e), Α Β : HBeAb HBsAg (αντισώματα (αυστραλιανό HAV e), αντιγόνο), HBcT Για 6541832, πληροφορίες 210 Ε: C: D: εξετάσεις Β. C. CRP, πυρήνος Aντισώματα 6148535 αντισώματα Αντισώματα επικοινωνήστε ANA, ήπατος IgM), ή INR, επισκεφτείτε HEV HCV, HDV μοριακή APTT. : SGPT, ολικά μοριακή με τη ανίχνευση και SGOT, γραμματεία την ανίχνευση IgM, ιστοσελίδα (αντισώματα γgt, ahbs αντιγόνο ποσοτικός μας ALP, (αντισώματα ποσοτικός μας στα HDag CPK, πυρήνος www.biotypos.gr τηλέφωνα LDH, προσδιορισμός ολικά), επιφανείας), χολερυθρίνη, 210 HBcM 6894509, του HBeAg ιού του της ιού 210της Dr. Ιατρός Διδάκτωρ Μετεκπαιδευμένος Δ/ντης Χρονάς Μικροβιολόγος Διαγνωστικού Πανεπιστημίου Γεώργιος στο Κέντρου Πανεπιστήμιο M.D. Θεσσαλονίκης Ph.D ΒΙΟΤΥΠΟΣ του Εδιμβούργου της Μ. Βρετανίας 7 / 7