Δ = δπ + υ με υ < δ. (Ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης),

Σχετικά έγγραφα
1.7 ΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ

2.2 ιαίρεση Πολυωνύμων

9 Πολυώνυμα Διαίρεση πολυωνύμων

Aπάντηση Απόλυτη τιμή αριθμού είναι η απόσταση του αριθμού από το 0. Συμβολίζεται με 3 = 3-3 = 3 + και και είναι πάντα θετικός αριθμός. Π.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ

1. 4 ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ

Α Λ Γ Ε Β Ρ Α Β Λ Υ Κ Ε Ι Ο Υ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ-ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

2ογελ ΣΥΚΕΩΝ 2ογελ ΣΥΚΕΩΝ ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Β Λυκει(ου ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου

K. Μυλωνάκης Αλγεβρα B Λυκείου

Να γράψετε 5 φυσικούς αριθμούς ξεκινώντας από τον μικρότερο. Ποιοι αριθμοί λέγονται ρητοί και ποιοι άρρητοι;

β) Αν επιπλέον το υπόλοιπο της διαίρεσης είναι υ(x) = - 3x + 5, τότε να βρείτε το Δ(x). (Απ. α) 5 ος β) Δ(x) = x 5 5x 4 + 6x 3 + 4x 2 11x + 5)

4.1. Πολυώνυμα. Η έννοια του πολυωνύμου

4.2 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ

Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει:

4.1. Πολυώνυμα. Η έννοια του πολυωνύμου

(x) = δ(x) π(x) + υ(x)

Αλγεβρικές Παραστάσεις

4.2. ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ

Πολυωνυμική εξίσωση βαθμού ν ονομάζεται κάθε εξίσωση της μορφής α ν x ν +α ν-1 x ν α 1 x+α 0 =0,με α 0,α 1,...

( ) Άρα το 1 είναι ρίζα του P, οπότε το x 1 είναι παράγοντάς του. Το πηλίκο της διαίρεσης ( x 3x + 5x 3) : ( x 1) είναι:

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ - Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2.2 ιαίρεση Πολυωνύμων

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου. Επαναληπτικές Ασκήσεις στο Κεφάλαιο 1: Μονώνυμα - Πολυώνυμα - Ταυτότητες

2.2 ιαίρεση Πολυωνύμων

Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ι Κ Α Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΖΕΡΒΟΣ ΜΑΝΟΛΗΣ

απλοποιείται, γιατί οι όροι της είναι γινόμενα και έχουν κοινό παράγοντα το xy. Αν διαιρέσουμε και τους δύο όρους με τον κοινό παράγοντα,

Αλγεβρικές Παραστάσεις-Μονώνυμα

ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ-ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ - ΠΡΑΞΕΙΣ

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου. Επαναληπτικές Ασκήσεις στο Κεφάλαιο 1: Μονώνυμα - Πολυώνυμα - Ταυτότητες

4.3. ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Αλγεβρικές Παραστάσεις

Α. ΔΙΑΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Αρβανιτίδης Θεόδωρος, - Μαθηματικά Ε

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Μαθηματικά Α Γυμνασίου

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Κεφάλαιο 4 ο ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ-ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1. 2 ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

8. Να εξετάσετε με το σχήμα Horner αν τα πολυώνυμα x+1, x-3 είναι παράγοντες

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Μ α θ η μ α τ ι κ α Γ Γ υ μ ν α σ ι ο υ

Ορισμένες σελίδες του βιβλίου

αριθμούς Βασικές ασκήσεις Βασική θεωρία iii) φυσικοί; ii) ακέραιοι; iii) ρητοί;

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ (ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΤΙΜΗ,ΠΡΑΞΕΙΣ,ΙΣΟΤΗΤΑ) P( x) ( 4) x ( 8) x ( 5 6) x 16 είναι το μηδενικό πολυώνυμο.

Επίλυση εξισώσεων δευτέρου βαθμού με ανάλυση σε γινόμενο παραγόντων

ΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 1. Να γράψετε τον τύπο της Ευκλείδειας διαίρεσης. Πώς ονομάζεται κάθε σύμβολο του τύπου;

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΘΕΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΧΑΛΑΤΖΙΑΝ ΠΑΥΛΟΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΝΔΡΕΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ Α.1.2. ΠΡΑΞΕΙΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Δοκιμασίες πολλαπλών επιλογών

1. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Η εξίσωση 0 x = 0 επαληθεύεται για οποιαδήποτε τιμή του x και ο- νομάζεται ταυτότητα ή αόριστη.

Δ/νση Β /θµιας Εκπ/σης Φλώρινας Κέντρο ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Πολυώνυµα ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΑΚΕΡΑΙΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ

Πράξεις με πραγματικούς αριθμούς (επαναλήψεις - συμπληρώσεις )

1.4 ΕΥΚΛΕΙ ΕΙΑ ΙΑΙΡΕΣΗ ΙΑΙΡΕΤΟΤΗΤΑ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ Γυμνασίου

Απαντήσεις θεωρίας Κεφάλαιο 1ο. (α μέρος)

11. Ποιες είναι οι άμεσες συνέπειες της διαίρεσης;

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Λέγονται οι αριθμοί που βρίσκονται καθημερινά στη φύση, γύρω μας. π.χ. 1 μήλο, 2 παιδιά, 5 αυτοκίνητα, 100 πρόβατα, δέντρα κ.λ.π.

( ) ( ) Τοα R σημαίνει ότι οι συντελεστές δεν περιέχουν την μεταβλητή x. αντικ σταση στο που = α. [ ο αριθµ ός πουτο µηδεν ίζει

Οι φυσικοί αριθμοί. Παράδειγμα

Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

Γ ε ν ι κ ό Λ ύ κ ε ι ο Ε λ ε υ θ ε ρ ο ύ π ο λ η ς. Α λ γ ό ρ ι θ μ ο ι

ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

Ανισώσεις Α Βαθμού -Εφαρμογές στις Ανισώσεις

Ιωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΠΟΛΥΩΝΥΜΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Όταν οι αριθμοί είναι ομόσημοι Βάζουμε το κοινό πρόσημο και προσθέτουμε

Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ι Κ Α Α Γ Υ Μ Ν Α Σ Ι Ο Υ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 5 η ΕΚΑ Α

Η Θεωρία που πρέπει να θυμάσαι!!!... b a

1.1 ΠΡΑΞΕΙΣ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ- ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ

ΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Η διαίρεση καλείται Ευκλείδεια και είναι τέλεια όταν το υπόλοιπο είναι μηδέν.

Οι Φυσικοί Αριθμοί. Παρατήρηση: Δεν στρογγυλοποιούνται αριθμοί τηλεφώνων, Α.Φ.Μ., κωδικοί αριθμοί κλπ. Πρόσθεση Φυσικών αριθμών

Δηλαδή η ρητή συνάρτηση είναι πηλίκο δύο ακέραιων πολυωνύμων. Επομένως, το ζητούμενο ολοκλήρωμα είναι της μορφής

4.1 ΕΝΝΟΙΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΟΥ -ΒΑΘΜΟΣ-ΙΣΟΤΗΤΑ-ΡΙΖΕΣ. ΛΥΣΗ 1 2 =κ κ κ 1+43κ κ = =0

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 2 η ΕΚΑ Α

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ. Άρτιοι αριθμοί ονομάζονται οι αριθμοί που διαιρούνται με το 2 και περιττοί εκείνοι

12. ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ Α ΒΑΘΜΟΥ. είναι δύο παραστάσεις μιας μεταβλητής x πού παίρνει τιμές στο

y x y x+2y=

Α Γυμνασίου, Μέρο Α : Αριθμητική Άλγεβρα, Κεφάλαιο 1 - Οι φυσικοί αριθμοί

Μαθηματικά Α' Γυμ. - Ερωτήσεις Θεωρίας 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. (1) Ποιοι είναι οι φυσικοί αριθμοί; Γράψε τέσσερα παραδείγματα.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α

ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 1

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑΣ-λύσεις

Η Ευκλείδεια διαίρεση

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου, Κεφάλαιο 1ο

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 106 Β' Λυκείου. Ύλη: Συστήματα Ιδιότητες Συναρτήσεων- Τριγωνομετρία Πολυώνυμα

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΥΣΗ - ΑΝΔΡΕΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Πολυωνυμικές εξισώσεις και ανισώσεις Εξισώσεις και ανισώσεις που ανάγονται σε πολυωνυμικές

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 8. Πότε το γινόμενο δύο ή περισσοτέρων αριθμών παραγόντων είναι ίσο με το μηδέν ;

2.1 ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

4. Να βρείτε τον βαθμό των πολυωνύμων ως προς χ, ως προς ψ και ως προς χ και ψ μαζί

Παραγοντοποίηση. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd

Transcript:

ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 19 1. 7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ Διαίρεση πολυωνύμων Αν έχουμε δύο φυσικούς αριθμούς Δ (διαιρετέος) και δ (διαιρέτης) με δ και κάνουμε τη διαίρεση Δ : δ, τότε βρίσκουμε δύο άλλους φυσικούς αριθμούς π (πηλίκο) και υ (υπόλοιπο), για τους οποίους ισχύει Δ = δπ + υ με υ < δ Αν υ =, έχουμε Δ = δ π και τότε λέμε ότι έχουμε τέλεια διαίρεση. Στην περίπτωση αυτή λέμε ακόμα ότι ο δ διαιρεί το Δ ή ότι ο δ είναι παράγοντας του Δ. Για παράδειγμα, αν Δ = 652 και δ = 24 και κάνουμε την διαίρεση 652 : 24, βρίσκουμε τους αριθμούς π = 27 και υ =4 για τους οποίους ισχύει 652 = 24 27 + 4 με 24 < 24 652 24 48 172 27 168 4 Ομοίως, αν έχουμε δύο πολυώνυμα Δ(x) (διαιρετέος) και δ(x) (διαιρέτης) με δ (x) και κάνουμε την διαίρεση Δ(x) : δ(x), τότε βρίσκουμε ένα μοναδικό ζεύγος πολυωνύμων π(x) (πηλίκο) και υ(x) (υπόλοιπο), για τα οποία ισχύει Δ(x) = δ(x) π(x) + υ(x) (Ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης), όπου το υ(x) ή είναι ίσο με μηδέν ή έχει βαθμό μικρότερο από το βαθμό του δ(x).παρακάτω ακολουθούν παραδείγματα διαίρεσης πολυωνύμων. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: i) Το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός πολυώνυμου με το 4x + 7 είναι πολυώνυμο α) 1 ου βαθμού β) 2 ου βαθμού γ) 3 ου βαθμού δ) σταθερό ii) Το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός πολυώνυμου με το x 2 4x + 9 δεν μπορεί να είναι: α) 5 β) 3x 2 γ) x 2 + 3 δ) 4x

11 ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ iii) Αν ένα πολυώνυμο P(x) διαιρούμενο με το 2x 2 +x+5 δίνει πηλίκο x 4 + x-2, τότε ο βαθμός του P(x) είναι: α) 4 β) 6 γ) 8 δ) οποιοσδήποτε φυσικός αριθμός ΑΠΑΝΤΗΣΗ i) Πρέπει να είναι μικρότερο κατά ένα βαθμό από το βαθμό του διαιρέτη το υπόλοιπο,άρα θα είναι σταθερό πολυώνυμο το δ. ii) Πρέπει να είναι μικρότερο κατά ένα βαθμό από το βαθμό του διαιρέτη το υπόλοιπο, άρα δεν μπορεί να είναι το x 2 +3,επομένως iii) το γ. Επειδή σύμφωνα με την ευκλείδεια διαίρεση το P(x) γράφετε P(x)=( 2x 2 +x+5).( x 4 + x-2)+υ ο βαθμός του P(x) είναι 6, άρα το β 2. Να συμπληρώσετε το διπλανό πίνακα. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Πρέπει ο βαθμός του Διαιρετέου να είναι το άθροισμα του βαθμού του διαιρέτη και του βαθμού του πηλίκου. Βαθμός Διαιρετέου Βαθμός Διαιρέτη Βαθμός Πηλίκου 8 3 7 2 6 3 Βαθμός Διαιρετέου Βαθμός Διαιρέτη Βαθμός Πηλίκου 8 3 5 7 5 2 9 6 3 3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με (Σ),αν είναι σωστές ή με (Λ),αν είναι λανθασμένες : α) Το πηλίκο της διαίρεσης του (2x + 1) (x + 3) με το 2x + 1 είναι το x + 3. β) Το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός πολυωνύμου με το x + 6 είναι το x 2 + 2. γ) Αν διαιρέσουμε ένα πολυώνυμο 6 ου βαθμού με ένα πολυώνυμο 2 ου βαθμού, τότε το πηλίκο είναι πολυώνυμο 3 ου βαθμού. δ) Το x 4 είναι παράγοντας του x 2 16. ε) Το πηλίκο της διαίρεσης (x 3 + 1) : (x + 1) είναι το x 2 x + 1. ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) (Σ), β) (Λ) Πρέπει να είναι σταθερό, γ) (Λ) πρέπει να είναι 4 ου, δ) (Σ) γιατί x 2 16=(x+4)(x-4), ε) (Σ) γιατί x 3 +1=(x+1)(x 2 -x+1)

ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 111 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ-ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΗ 1 Να κάνετε τις διαιρέσεις και να γράψετε την ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης.σε κάθε περίπτωση. α) (2x 3 +x 2-3x+6):(x+2) β) (6x 3 -x 2-1x+5):(3x+1) γ) (6x 4 -x 2 +2x 7):(x-1) δ) (4x 3 +5x-8):(2x-1) ε) (x 5 -x 4 +3x 2 +2):(x 2 -x+2) στ) (9x 4 -x 2 +2x-1):(3x 2 -x+1) ζ) (8x 4-6x 2-9) : (2x 2-3) η) (3x 5-2x 3-4):(3x 2-1) α) 2x 3 +x 2-3x +6 x +2 2x 3 +x 2-3x +6 x +2-2x 3-4x 2 2x 2-3x 2-3x +6 2x 3 +x 2-3x +6 x +2-2x 3-4x 2 2x 2-3x -3x 2-3x +6 2x 3 +x 2-3x +6 x +2-2x 3-4x 2 2x 2-3x -3x 2-3x +6 +3x 2 +6x 3x +6 2x 3 +x 2-3x +6 x +2-2x 3-4x 2 2x 2-3x +3-3x 2-3x +6 +3x 2 +6x 3x +6-3x -6 Γράφουμε τα πολυώνυμα του διαιρετέου και του διαιρέτη κατά τις φθίνουσες δυνάμεις της μεταβλητής x. Εδώ είναι τακτοποιημένα. Διαιρούμε τον πρώτο όρο 2x 3 του διαιρετέου με το πρώτο όρο x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα 2x 2 είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το 2x 2, που είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη x +2 και το γινόμενο 2x 2 (x+2) = 2x 3 4x 2 το αφαιρούμε από το διαιρετέο. Για να γίνουν ευκολότερα οι πράξεις, αλλάζουμε τα πρόσημα και αντί για αφαίρεση κάνουμε πρόσθεση και έτσι βρίσκουμε το πρώτο μερικό υπόλοιπο υ 1 = 3x 2-3x+6. Στη συνέχεια διαιρούμε τον πρώτο όρο 3x 2 του υπολοίπου υ 1 με τον πρώτο όρο x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα 3x είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το 3x, που είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη x +2 και το γινόμενο 3x (x+2) = 3x + 6x το αφαιρούμε από το υπόλοιπο υ 1 και βρίσκουμε το δεύτερο μερικό υπόλοιπο υ 2 = 3x + 6. Συνεχίζουμε τη διαίρεση και καταλήγουμε σε υπόλοιπο που είναι ίσο με μηδέν (τέλεια διαίρεση). Η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 2x 3 + x 2-3x +6 = (x +2) (2x 2 3x +3) (Διαιρετέος ) = (διαιρέτης) (πηλίκο)

112 ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ β) 6x 3 -x 2-1x +5 3x +1 6x 3 -x 2-1x +5 3x +1-6x 3-2x 2 2x 2-3x 2-1x +5 6x 3 -x 2-1x +5 3x +1-6x 3-2x 2 2x 2 -x -3x 2-3x +5 6x 3 -x 2-1x +5 3x +1-6x 3-2x 2 2x 2 -x -3x 2-1x +5 +3x 2 +x -9x +5 6x 3 -x 2-1x +5 3x +1-6x 3-2x 2 2x 2 -x -3-3x 2-1x +5 +3x 2 +x -9x +5 +9x +3 8 Γράφουμε τα πολυώνυμα του διαιρετέου και του διαιρέτη κατά τις φθίνουσες δυνάμεις της μεταβλητής x. Εδώ είναι τακτοποιημένα. Διαιρούμε τον πρώτο όρο 6x 3 του διαιρετέου με το πρώτο όρο 3x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα 2x 2 είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το 2x 2 που είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη 3x+1 και το γινόμενο 2x 2 (3x+1)=6x 3 +2x 2 το α- φαιρούμε από το διαιρετέο. Για να γίνουν ευκολότερα οι πράξεις, αλλάζουμε τα πρόσημα και αντί για αφαίρεση κάνουμε πρόσθεση και έτσι βρίσκουμε το πρώτο μερικό υπόλοιπο υ 1 = 3x 2-1x+5. Στη συνέχεια διαιρούμε τον πρώτο όρο 3x 2 του υπολοίπου υ 1 με τον πρώτο όρο 3x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα x είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το x, που είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη 3x +1 και το γινόμενο x (3x+1) = 3x 2 -x το αφαιρούμε από το υπόλοιπο υ 1 και βρίσκουμε το δεύτερο μερικό υπόλοιπο υ 2 = -9x + 5. Συνεχίζουμε τη διαίρεση και καταλήγουμε σε υπόλοιπο που είναι ίσο με οκτώ (ατελής διαίρεση). Η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 6x 3 - x 2-1x +5 = (3x +1) (2x 2 x -3) +8 (Διαιρετέος ) = (διαιρέτης) (πηλίκο)+(υπόλοιπο)

ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 113 γ) 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1-6x 4 +6x 3 6x 3 +6x 3 -x 2 +2x -7 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1-6x 4 +6x 3 6x 3 +6x 2 +6x 3 -x 2 2x -7 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1-6x 4 +6x 3 6x 3 +6x 2 +6x 3 -x 2 +2x -7-6x 3 +6x 2 5x 2 +2x -7 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1-6x 4 +6x 3 6x 3 +6x 2 +5x +6x 3 -x 2 +2x -7-6x 3 +6x 2 5x 2 +2x -7-5x 2 +5x 7x -7 6x 4 x 3 -x 2 +2x -7 x -1-6x 4 +6x 3 6x 3 +6x 2 +5x +7 +6x 3 -x 2 +2x -7-6x 3 +6x 2 5x 2 +2x -7-5x 2 +5x 7x -7-7x +7 Γράφουμε τα πολυώνυμα του διαιρετέου και του διαιρέτη κατά τις φθίνουσες δυνάμεις της μεταβλητής x. Εδώ είναι τακτοποιημένα. Διαιρούμε τον πρώτο όρο 6x 4 του διαιρετέου με το πρώτο όρο x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα 6x 3 είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το 6x 3 που είναι ο πρώτος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη x-1 και το γινόμενο 6x 3 (x-1)=6x 4-2x 3 το αφαιρούμε από το διαιρετέο. Για να γίνουν ευκολότερα οι πράξεις, αλλάζουμε τα πρόσημα και αντί για αφαίρεση κάνουμε πρόσθεση και έτσι βρίσκουμε το πρώτο μερικό υπόλοιπο υ 1 = 6x 3 -x 2 +2x- 7. Στη συνέχεια διαιρούμε τον πρώτο όρο 6x 3 του υπολοίπου υ 1 με τον πρώτο όρο x του διαιρέτη. Το αποτέλεσμα 6x 2 είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου. Πολλαπλασιάζουμε το 6x 2, που είναι ο δεύτερος όρος του πηλίκου, με το διαιρέτη x -1 και το γινόμενο 6x 2 (x-1) = 6x 4-6x 3 το αφαιρούμε από το υπόλοιπο υ 1 και βρίσκουμε το δεύτερο μερικό υπόλοιπο υ 2 = 5x 2 +2x -7. Συνεχίζουμε τη διαίρεση και καταλήγουμε σε υπόλοιπο που είναι ίσο με μηδέν (τελεία διαίρεση). Η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 6x 4 - x 2 +2x -7 = (x -1) (6x 3 +6x 2 +5x +7) (Διαιρετέος ) = (διαιρέτης) (πηλίκο)

114 ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ δ)η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 4x 3 +5x -8 = (2x -1) (2x 2 +x +3) -5 +4x 3 x 2 + 5x 8 2x -1-4x 3 +2x 2 2x 2 +x +3 +2x 2 +5x -8-2x 2 +x +6x -8-6x +3-5 x 5 -x 4 x 3 +3x 2 x +2 x 2 -x +2 -x 5 +x 4-2x 3 x 3-2x +1-2x 3 +3x 2 x +2 +2x 3-2x 2 +4x +x 2 +4x +2 -x 2 +x -2 +5x 9x 4 x 3 -x 2 +2x -1 3x 2 -x +1-9x 4 +3x 3-3x 2 3x 2 +x -1 3x 3-4x 2 +2x -1-3x 3 +x 2 -x -3x 2 +x -1 +3x 2 -x +1 8x 4 x 3-6x 2 x -9 2x 2-3 -8x 4 +12x 2 4x 2 +3 +6x 2-9 -6x 2 +9 (Διαιρετέος ) = = (διαιρέτης) (πηλίκο)+(υπόλοιπο) ε) Η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: x 5 x 4 +3x 2 +2=(x 2 -x+2) (x 3-2x +1)+5x (Διαιρετέος ) = = (διαιρέτης) (πηλίκο)+(υπόλοιπο) στ)η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 9x 4 - x 2 +2x -1 = (3x 2 x+1) (3x 2 +x -1) (Διαιρετέος ) = (διαιρέτης) (πηλίκο) ζ) Η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 8x 4-6x 2-9 = (2x 2 3) (4x 2 +3) (Διαιρετέος ) = (διαιρέτης) (πηλίκο) 3x 5 x 4-2x 3 x 2 x -4 3x 2-1 -3x 5 +x 3 x 3 1 - x 3 -x 3-4 +x 3 1 x 3 1 x 3-4 η)η ταυτότητα της Ευκλείδειας διαίρεσης είναι: 3x 5 2x 3-4= (3x 2-1) (x 3-3 1 x) 1 x 4 3 (Διαιρετέος ) = = (διαιρέτης) (πηλίκο)+(υπόλοιπο)

ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 115 ΑΣΚΗΣΗ 2 Να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να είναι οι διαιρέσεις σωστές. +6x 2 +. +.. +2 - -.. 2x +. 6x 2 18x +. - 18x -... +. + 2x +2 x +.. -6x 2 2x 2 +. -. 4x 2 +.. +2.. -.. -1x +. +... +6x 2 +22x +12 3x +2-6x 2-4x 2x +6 18x +12-18x -12 2x 3 +1x 2 + 2x +2 x +3-2x 3-6x 2 2x 2 +4x -1 4x 2 +2x +2-4x 2-12x -1x +2 +1x +3 +5 Οι διαιρέσεις γίνονται όπως προηγούμενα ΑΣΚΗΣΗ 3 Ποιο πολυώνυμο διαιρούμενο με το x 2 -x+1 δίνει πηλίκο 2x+3 και υπόλοιπο 3x+2 ; Το ζητούμενο πολυώνυμο σύμφωνα με την ταυτότητα της ευκλείδειας διαίρεσης είναι : Δ(x) =(x 2 -x+1)( 2x+3) + 3x+2= =2x 3 +3x 2 2x 2 3x +2x +3+3x+2= = 2x 3 + x 2 +2x +5. ΑΣΚΗΣΗ 4 Να αποδείξετε ότι το πολυώνυμο Q(x) είναι διαιρέτης του πολυώνυμου P(x), όταν α) P(x) = 6x 3-7x 2 +9x-18 και Q(x)=2x-3 β) P(x) = 2x 4 -x 2 +5x-3 και Q(x)=x 2 +x-1.

116 ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 6x 3-7x 2 +9x -18 2x -3-6x 3 +9x 2 3x 2 +x +6 +2x 2 +9x -18-2x 2 +3x. 12x -18-12x +1 8 2x 4 x 3 -x 2 +5x -3 x 2 +x -1-2x 4-2x 3 +2x 2 3x 2 +x -1-2x 3 +x 2 +5x -3 +2x 3 +2x 2-2x +3x 2 +3x -3-3x 2-3x +3 ΑΣΚΗΣΗ 5 Πράγματι σε κάθε περίπτωση το πολυώνυμο Q(x) είναι διαιρέτης του πολυωνύμου P(x) γιατί το υπόλοιπο σε κάθε περίπτωση είναι μηδέν. α) Να κάνετε τη διαίρεση (x 4-2x 3-8x 2 +18x-9) : (x 2-9). β) Να παραγοντοποιήσετε το πολυώνυμο x 4-2x 3-8x 2 +18x-9. : x 4-2x 3-8x 2 +18x -9 x 2-9 -x 4 +9x 2 x 2-2x +1-2x 3 +x 2 +18x -9 +2x 3-18x +x 2 x -9 -x 2 +9 α) Η διαίρεση γίνεται όπως προηγούμενα και β) Σύμφωνα με την ταυτότητα της ευκλείδειας διαίρεσης είναι: x 4-2x 3-8x 2 +18x-9= =(x 2 9)( x 2 2x +1) = = (x+3)(x 3)(x 1) 2 γιατί ο πρώτος όρος του γινομένου είναι διαφορά τετραγώνων και ο δεύτερος ανάπτυγμα τετραγώνου. ΑΣΚΗΣΗ 6 α) Να αποδείξετε ότι ο x+1 είναι παράγοντας του πολυώνυμου x 4 +4x 3 +6x 2 +4x+1. β) Να παραγοντοποιήσετε το πολυώνυμο x 4 +4x 3 +6x 2 +4x+1. x 4 +4x 3 +6x 2 +4x +1 x +1 -x 4 -x 3 x 3 3x 2 +3x α) Κάνουμε την διαίρεση όπως προηγούμενα και παρατηρούμε ότι το υπόλοιπο +1 +3x 3 +6x 2 +4x +1-3x 3-3x 2 +3x 2 +4x +1-3x 2-3x x +1 -x -1 είναι μηδέν, επομένως η διαίρεση είναι τελεία και το πολυώνυμο x 4 +4x 3 +6x 2 +4x+1έχει παράγοντα το x+1. β) Είναι :x 4 + 4x 3 + 6x 2 + 4x + 1 = (x + 1)( x 3 +3x 2 + 3x + 1) = (x + 1)[(x 3 +1) + (3x 2 +3x )] = (x + 1)[ (x + 1)(x 2 x + 1) +3x(x + 1)] ή x 4 + 4x 3 + 6x 2 + 4x + 1 = =(x + 1) 2 (x 2 x + 1+ 3x) = (x + 1) 2 (x 2 +2x + 1) ή x 4 + 4x 3 + 6x 2 + 4x + 1 = = (x + 1) 2 (x + 1) 2 = (x + 1) 4

ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ 117 ΑΣΚΗΣΗ 7 Ένας μαθητής ήθελε να παραγοντοποιήσει την παράσταση α 3 +β 3 και θυμήθηκε ότι αναλύεται σε γινόμενο δύο παραγόντων, από τους οποίους ο ένας είναι ο α+β. Επειδή είχε ξεχάσει τον άλλο παράγοντα, πώς θα μπορούσε να τον βρει; Ο ζητούμενος παράγοντας είναι το πηλίκο της διαίρεσης του α 3 + β 3 δια του α +β. Κάνουμε την διαίρεση αφού συμπληρώσουμε το πολυώνυμο α 3 + β 3. α 3 α 2 β +αβ 2 +β 3 α +β -α 3 -α 2 β α 2 -αβ +β 2 -α 2 β +αβ 2 +β 3 +α 2 β +αβ 2 +αβ 2 +β 3 -αβ 2 -β 3 ΑΣΚΗΣΗ 8 Κάνουμε την διαίρεση όπως προηγούμενα και παρατηρούμε ότι ο άλλος παράγοντας της παράστασης α 3 +β 3 είναι ο α 2 -αβ+β 2. Δίνεται το πολυώνυμο P(x) =(x 3 +2)(x 2-5)+4x 2-6x+7. Να βρείτε το πηλίκο και το υπόλοιπο της διαίρεσης α) P(x) : (x 3 +2) β) P(x) : (x 2-5). α) Από το δοθέν πολυώνυμο και την ταυτότητα της ευκλείδειας διαίρεσης είναι φανερό ότι το ζητούμενο πηλίκο της διαίρεσης είναι το πολυώνυμο Π(x) = x 2-5 και το υπόλοιπο το υ(x) = 4x 2-6x+7. β) Επειδή ο διαιρέτης είναι δευτέρου βαθμού διαιρούμε το πολυώνυμο 4x 2-6x+7 δια του x 2-5 και έχουμε : +4x 2-6x +7 x 2-5 -4x 2 +2 4-6x +27 Έχουμε τώρα : 4x 2-6x +7 = 4(x 2-5) 6x+27 Άρα : P(x) =(x 3 +2)(x 2-5)+ 4(x 2-5) 6x+27 ή P(x) =(x 3 +2+4)(x 2-5) 6x+27 ή P(x) =(x 3 +6)(x 2-5) 6x+27 Το ζητούμενο πηλίκο είναι το πολυώνυμο x 3 +6 και το υπόλοιπο το 6x+27

118 ΜΕΡΟΣ Α 1.7 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΟΛΥΩΝΥΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 9 Να κάνετε τη διαίρεση (6x 3 +α) : (x-1) και να βρείτε την τιμή του α, για την οποία η διαίρεση είναι τέλεια. 6x 3 x 2 +x +α x -1-6x 3 +6x 2 6x 2 +6x +6 +6x 2 +x +α -6x 2 +6x. 6x +α -6x +6 α+6 Για να είναι η διαίρεση τελεία πρέπει το υπόλοιπο της διαίρεσης να ισούται με μηδέν δηλαδή. α +6 = ή α = 6 ΑΣΚΗΣΗ 1 Αν ένας παράγοντας του πολυώνυμου 2x 3 -x 2-4x+3 είναι ο (x-1) 2, να βρείτε τον άλλο παράγοντα. Για να βρούμε τον άλλο παράγοντα θα διαιρέσουμε το πολυώνυμο 2x 3 -x 2-4x+3 δια του (x-1) 2 = x 2 2x + 1 2x 3 -x 2-4x +3 x 2-2x +1-2x 3 +4x 2-2x 2x +3 +3x 2-6x +3-3x 2 +6x -3 Κάνουμε την διαίρεση όπως προηγούμενα και παρατηρούμε ότι ο άλλος παράγοντας είναι ο 2x+3 ΑΣΚΗΣΗ 11 Για την πλακόστρωση του δαπέδου ενός δωματίου που έχει σχήμα ορθογωνίου, χρησιμοποιήσαμε 45 πλακάκια τύπου Α, 56 πλακάκια τύπου Β και 16 πλακάκια τύπου Γ. Αν το πλάτος του δωματίου είναι 5x+4y, ποιο είναι το μήκος του; 45x 2 +56xy +16y 2 5x +4y -45x 2-36xy 9x +4y +2xy +16y 2-2xy -16y 2 Επειδή το πλακίδιο τύπου Α έχει εμβαδόν x 2 το τύπου Β έχει εμβαδόν xy και το τύπου Γ έχει εμβαδόν y 2.Το εμβαδόν του δωματίου ισούται με 45x 2 + 56xy + 16y 2. Για να βρούμε το μήκος του δωματίου θα διαιρέσουμε το εμβαδόν δια του πλάτους. Το μήκος του δωματίου είναι 9x +4y