ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ HORST REICHENBACH ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΕΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ HORST REICHENBACH ΕΠΙΚΕΦΑΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΕΠΙΤΑΧΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΕΜΠΤΗ 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους οργανωτές για την πρόσκληση. Όπως αναφέρθηκε είναι η καλύτερη στιγμή για ένα τέτοιου είδους συνέδριο. Είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι σ αυτή την όμορφη πόλη. Επισκέφθηκα σήμερα την παραλία, είναι μεγάλη χαρά για μένα να βρίσκομαι εδώ. Η γεωργία και η αγροτική παραγωγή είναι ελπίδες για το μέλλον, μπορούν ν αποτελέσουν έναν πυλώνα για τη μελλοντική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Γι αυτό θα πρέπει ν αναπτυχθεί ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τη γεωργία και την αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα το οποίο θα συμβάλλει στην ανανέωση της Ελλάδας. Οι ευκαιρίες που προσφέρει η Κοινή Αγροτική Πολιτική και από την προοπτική της Ευρώπης 2020 θα πρέπει ν αξιοποιηθούν έτσι ώστε να επιτευχθεί αυτή η συνεισφορά. Η ελληνική κρίση βρίσκεται σε σημείο καμπής. Έχει πολύ αρνητικό αντίκτυπο που ελπίζω να είναι παρελθόν και υπάρχουν πολλά οφέλη τα οποία θα επέλθουν από την πολιτική που εφαρμόζεται και την αναπροσαρμογή που γίνεται. Έτσι λοιπόν στο ορατό μέλλον ελπίζω να γίνουν ορατά τα οφέλη από αυτή την αλλαγή. κάποιοι τομείς ήταν πιο δυνατοί σ αυτή την
κρίση και η γεωργία ήταν ένας από αυτούς. Ελπίζουμε λοιπόν ότι θα έχει μεγάλη συμβολή στο μέλλον. H γεωργία εξακολουθεί ν αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στην Ελλάδα. 4% του ΑΕΠ ουσιαστικά έχει να κάνει με τη γεωργία και μπορεί να συγκριθεί με χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Όσον αφορά την επισιτιστική αλυσίδα, και αυτά αποτελούν πολύ σημαντικά θέματα που άπτονται της ελληνικής οικονομίας. Είναι πολύ σημαντικό για το περιβάλλον να γίνεται αειφόρος χρήση των πόρων. Και για την περιφερειακή ανάπτυξη πρέπει να γίνεται ορθή χρήση των πόρων που προέρχονται από την αγροτική πολιτική και από τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Επίσης αυτό που είναι σημαντικό για την έρευνα και την ανάπτυξη, είναι να υπάρχει καλύτερη διασύνδεση μεταξύ των πρακτικών ζητημάτων στο πεδίο και των ζητημάτων που αποτελούν αντικείμενα έρευνας και ανάπτυξης. Κι όπως έχει τονιστεί ήδη, το συμβουλευτικό σύστημα των αγροτών πρέπει να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο. Δεν είναι καλά ανεπτυγμένο και ελπίζουμε ν αναπτυχθεί έτσι ώστε να παρέχει πρακτική στήριξη στην κοινότητα των αγροτών. Η γεωργία μπορεί να γίνει πιο σημαντική με το να μοιράζεται τα οφέλη και μέσω του τουρισμού. Ο τουρισμός σε πολλές χώρες όπως η Γαλλία για παράδειγμα, είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για το εισόδημα των αγροτών. Γιατί λοιπόν να μη μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα αυτό; Ποιοι είναι οι τρόποι για τη βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης και για να μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες εξαγωγές, να έχουμε περισσότερη αντικατάσταση των εισαγωγών; Ο κ. Smits έχει ήδη αναφέρει σ εσάς την πρακτική εμπειρία που έχει η Ολλανδία στο θέμα αυτό. Κατά συνέπεια θα επαναλάβω κάποια από τα θέματα τα οποία έχει ήδη θίξει με πιο γενικόλογο τρόπο. Το πλαίσιο πολιτικής στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και στις διάφορες εθνικές νομοθεσίες που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων και την αγροτική παραγωγή, είναι κοινά για όλα τα κράτη μέλη. Η υλοποίηση όπως έχει αναφερθεί, θα μπορούσε να ευνοήσει την Ελλάδα. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα Διαρθρωτικά Ταμεία από κοινού παρέχουν ένα σταθερό δημοσιονομικό πλαίσιο για το μέλλον, υπό 2
το φως των όσων αποφασίζονται στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα και αύριο. Υπάρχουν όμως και αδυναμίες και θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε. Μια από τις σημαντικές αδυναμίες είναι η χαμηλή παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού που οφείλεται στη δομή των αγροκτημάτων. Υπάρχουν διοικητικές αδυναμίες που ευθύνονται, επίσης και κάποιες άλλες αδυναμίες, κάποια άλλα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Εξίσου σημαντικό είναι στην υλοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής να δοθούν προτεραιότητες, σαφείς προτεραιότητες έτσι ώστε οι αλλαγές που θα επέλθουν μέσα από την Κοινή Αγροτική Πολιτική ν αντιμετωπισθούν σωστά και να ευνοήσουν το μέλλον της γεωργίας. Όπως έχει αναφερθεί, η βελτίωση του συστήματος ελέγχου των πληρωμών και των ελέγχων που διενεργούνται είναι μια συνεχόμενη προτεραιότητα έτσι ώστε η Ελλάδα να μη χάνει χρήματα τα οποία θα μπορούσε να αποσπάσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση βραχυπρόθεσμα. Μια σημαντική ανάγκη είναι να ορίσουμε με σαφήνεια ποια θα είναι τα μεγέθη των κλήρων εδώ στην Ελλάδα. Έχει αναφερθεί αυτό σε κυβερνητικό επίπεδο, θα πρέπει λοιπόν να δούμε ποιοι είναι οι προσανατολισμοί που δίνονται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική, που θα πρέπει να υιοθετηθούν πλήρως. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης για προϊόντα στα οποία η Ελλάδα έχει ένα προβάδισμα, είναι θετική, ευνοεί την Ελλάδα. Τα προϊόντα αυτά είναι φρούτα, λαχανικά, βιολογικά, ζωικά προϊόντα και κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα στα οποία η Ελλάδα έχει μεγάλο δυναμικό. Το μικρό μέγεθος σχετικά του αγροτικού τομέα της Ελλάδας σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορεί επίσης ν αποτελέσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Δεν αναμένεται από την Ελλάδα να θρέψει τον κόσμο, αλλά θα μπορούσε οη Ελλάδα να παρέχει υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα προέλευσης. Και για να το πετύχει αυτό, θα πρέπει να προσδιορίσει τομείς με συγκριτικά πλεονεκτήματα και θα πρέπει να συγκεντρώσει τις προσπάθειές 3
της σε τομείς όπου η βελτίωση της παραγωγικότητας είναι δυνατή. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποια ποιοτικά προγράμματα και προγράμματα πιστοποίησης που θα της δώσουν τη δυνατότητα να διεισδύσει στην αγορά με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Εκπαίδευση και η επιμόρφωση όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά για όλους όσους εμπλέκονται στο γεωργικό τομέα καθώς και να υπάρχει βελτίωση στην παραγωγή, με ιδιαίτερη έμφαση στην αειφορία. Η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων του αγροτικού τομέα δε θα διευκολύνει μόνο την προώθηση των ελληνικών προϊόντων σε τρίτες αγορές, αλλά θ αυξήσει το μερίδιο στην εγχώρια αγορά, οδηγώντας έτσι στην αντικατάσταση κάποιων προϊόντων και στη λήψη κάποιων μέτρων που θα ευνοήσουν την ανταγωνιστικότητα και όχι τον προστατευτισμό. Έτσι λοιπόν υπάρχουν κάποιοι μηχανισμοί οι οποίοι θα πρέπει να εξαπλωθούν. Για παράδειγμα υπάρχουν τα πορτοκάλια, η φέτα και κάποια προϊόντα στα οποία η Ελλάδα έχει πολύ καλό μερίδιο αγοράς ήδη. Αυτή λοιπόν η εξαγωγική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι η προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης και φυσικά θα υπογραμμιστεί αυτό από τον Υπουργό, τον κ. Σκορδά, ο οποίος θ ακολουθήσει μετά από μένα. Θα ήθελα λοιπόν να πω απλά ότι πιστεύουμε ότι αυτή η κατεύθυνση, ο προσανατολισμός προς την εξαγωγή θα μπορεί να υποστηριχθεί και υπάρχουν κάποια προϊόντα τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να έχουμε μια ενδελεχή ανάλυση των βημάτων που θα πρέπει να γίνουν, προκειμένου να μπορέσουμε να διευκολύνουμε τον εκτελωνισμό. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δυο περιπτώσεις στις οποίες γίνεται δοκιμή του νέου συστήματος, με εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στην Κίνα και τη Ρωσία. Αυτό είναι μόνο το ξεκίνημα και φυσικά θ ακολουθήσουν κι άλλα προϊόντα. Ο ανταγωνισμό πρέπει να έχει οφέλη για τους καταναλωτές και από κοινού με τον ΟΑΣΑ υπάρχει δουλειά που γίνεται σε 4 τομείς που αφορούν την επεξεργασία τροφίμων προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία ουσιαστικά που επιβαρύνει τη διατροφική αλυσίδα. Εν κατακλείδι θα έλεγα ότι από στρατηγική άποψη, αυτό που είναι σημαντικό είναι να γνωρίζετε τους πελάτες σας. Θα πρέπει να έχετε 4
σαφή προσανατολισμό προς κάποιες αγορές, να γνωρίζετε τις ανάγκες τους σε προϊόντα, τα προϊόντα τα οποία θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας στις αγορές. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε εργαλεία προώθησης εξαγωγών και συμπράξεις με κάποιους εταίρους που εξάγουν. Αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Μια άλλη σημαντική πρόκληση είναι τα κέρδη της παραγωγικότητας, θα πρέπει να είναι βασικός στόχος που θα πρέπει να επιτευχθεί με τεχνολογική πρόοδο και καινοτομία, κυρίως μέσω ενός καλύτερου, πιο αποτελεσματικού συστήματος παροχής συμβουλών στους αγρότες. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. 5