Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Μεγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου 2016 Ελληνική Οικονομία Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ την προηγούμενη εβδομάδα, το χρέος της γενικής κυβερνήσεως ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 176,9% το 2015, έναντι 180,1% το 2014 (Γράφημα 1). Η εξέλιξη αυτή συνδέεται, μεταξύ άλλων και με το γεγονός ότι το κόστος ανακεφαλαιοποιήσεως των τραπεζών διαμορφώθηκε σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με ό,τι αναμενόταν. Η μελέτη βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους θα αποτελέσει κυρίαρχο ζήτημα στο άμεσο μέλλον. Η έναρξη των συζητήσεων για μία ελάφρυνσή του προϋποθέτει, ωστόσο, την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολογήσεως του προγράμματος. Στην παρούσα φάση αξίζει να σημειωθεί ότι η οριστική εξάλειψη της πολιτικής αβεβαιότητας αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες για την περαιτέρω υποχώρηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ καθώς: Πρώτον, ενδυναμώνει την αξιοπιστία και κατά συνέπεια τη θέση της χώρας στις συζητήσεις για ευνοϊκότερη διευθέτηση του χρέους ενώ παράλληλα συμπιέζει το κόστος δανεισμού στο βραχυπρόθεσμο χρέος. Κατ αυτόν τον τρόπο αποκλιμακώνει τον αριθμητή του λόγου, δηλαδή το ύψος των υποχρεώσεων. Δεύτερον, συνιστά τον θεμέλιο λίθο για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων και τη βελτίωση των παραγωγικών ικανοτήτων της χώρας ώστε να ενισχυθεί μόνιμα ο παρανομαστής του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Πράγματι, όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2, η ελληνική οικονομία εξαιτίας της αποεπένδυσης λειτουργεί για έκτο συνεχές έτος κάτω των δυνατοτήτων της όπως αυτές προσδιορίζονται από το δυνητικό ΑΕΠ που υπολογίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξέλιξη που επιβαρύνει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. 12% 8% 4% 0% -4% -8% 103,5 9,3% Γράφημα 1. Χρέος και Ονομαστικό ΑΕΠ 103,1 109,4 6,8% 4,0% 126,7-1,8% 146,2-4,8% 172,1-8,4% 159,6-7,6% 177,7 180,1 176,9-5,7% 150 100 50 0-1,6% -0,9% -50-100 -150 Η δέσμευση της Ελληνικής Κυβερνήσεως, στο πλαίσιο της πρώτης αξιολογήσεως του προγράμματος για την υιοθέτηση μηχανισμού λήψεως προληπτικών μέτρων περικοπής δαπανών (contingency plan) σε περίπτωση μη επιτεύξεως των δημοσιονομικών στόχων, δύναται να ενδυναμώσει την αξιοπιστία της χώρας στις διεθνείς αγορές. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρόσθετο παράγοντα τόσο μετριασμού των ανησυχιών στις κεφαλαιαγορές, όσο και εμπέδωσης κλίματος σταθερότητας των επιχειρηματικών συνθηκών, εξέλιξη που δύναται να βοηθήσει στην υποχώρηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Η εξάλειψη της πολιτικής αβεβαιότητας αποτελεί απλώς το έναυσμα μιας αναπτυξιακής διαδικασίας. Η διατηρησιμότητα αυτής της διαδικασίας προϋποθέτει την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων. Οι επενδύσεις αυτές ενισχύουν την παραγωγικότητα και δευτερογενώς αυξάνουν την παραγωγικότητα και άλλων επιχειρήσεων μέσω της βελτιώσεως της τεχνολογίας-τεχνογνωσίας. Κρίνεται λοιπόν μεγάλης σημασίας η προσέλκυση επιχειρηματικών επενδύσεων που θα αποφέρουν μακροχρόνιες αποδόσεις στην οικονομία, εν αντιθέσει με τις επενδύσεις σε κατοικίες, που αποτέλεσαν το κυρίαρχο παραγωγικό μοντέλο της χώρας στο παρελθόν και οι οποίες υποδεκαπλασιάστηκαν στην περίοδο της κρίσεως. Επιπροσθέτως, η παραγωγικότητα της οικονομίας συσχετίζεται θετικά με το μέγεθος των εταιριών, στο οποίο η χώρα μας υστερεί σε σχέση με τις υπό σύγκριση ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα παράγουν το 74,8% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της οικονομίας, έναντι του 57,8% που αποδίδουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα στη χώρα μας, οι μεγάλες επιχειρήσεις αποδίδουν μόνο το 25,2% της συνολικής προστιθέμενης αξίας, έναντι του 42,2% που αναλογούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή). 260 250 240 230 220 210 190 180 Γράφημα 2. Πραγματικό και Δυνητικό ΑΕΠ και Παραγωγικό Κενό Παραγωγικό Κενό ως ποσοστό του δυνητικού ΑΕΠ (Output Gap), δεξ.άξονας 8 9 2010 2011 2012 2013 2014 2015 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% -30% -35% -12% 6 7 8 9 2010 2011 2012 2013 2014 2015 - Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Χρέος ως % του ΑΕΠ, δεξ.άξονας Ονομαστικό ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή), αριστ.άξονας Πηγή: Ε.Επιτροπ'η Πραγματικό ΑΕΠ Δυνητικό ΑΕΠ
Επιπλέον, σύμφωνα με το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, στο 2015, το 29% των εργαζομένων απασχολείται σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (1-9 εργαζόμενοι) που αναλογούν στο 88% του συνόλου των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Το 26% απασχολείται σε επιχειρήσεις 10-49 ατόμων, το 18% σε επιχειρήσεις 50-249 ατόμων και το υπόλοιπο των εργαζομένων εργοδοτείται σε μεγάλες επιχειρήσεις άνω των 250 ατόμων, οι οποίες αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,2% του συνόλου των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Τέλος, η παραγωγικότητα της χώρας επηρεάζεται από την υψηλή διαρθρωτική ανεργία και την υποαπασχόληση που συνδέεται με την αναντιστοιχία ζητούμενων και προσφερόμενων δεξιοτήτων. Κομβικής σημασίας είναι η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε να προσαρμοσθεί πλήρως προς τις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Το ελληνικό δημόσιο χρέος, αν και πολύ υψηλότερο σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί συγκρίσιμο με αυτό των άλλων χωρών αφού: Πρώτον, το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους, άνω του 80%, οφείλεται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), άλλες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και άλλα μέλη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών. Δεύτερον, το ύψος του ελληνικού χρέους μπορεί να είναι πολύ υψηλό σε όρους ονομαστικής αξίας αλλά η δυνατότητα διαχειρίσεώς του φαίνεται αρκετά καλύτερη εφόσον εκφρασθεί σε όρους παρούσας αξίας. Η μέση διάρκεια είναι 15,7 έτη, όταν η μέση διάρκεια του ιταλικού και του γαλλικού δημόσιου χρέους είναι 6,5 και 6,9 έτη αντίστοιχα, και με μέσο επιτόκιο 2,7%. (Πηγή: Diagnosing Greek Debt Sustainability: Why is it so hard? Brookings Papers on economic activity, 2015). Ροές Μισθωτής Εργασίας στον Ιδιωτικό Τομέα: Συνεχίζεται η εικόνα βελτίωσης της αγοράς εργασίας και στο πρώτο τρίμηνο του 2016, όπως συνάγεται από την ανάλυση των στοιχείων που παρέχει το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των προσλήψεων στο πρώτο τρίμηνο του 2016 ανήλθε στις 377,9 χιλ. άτομα έναντι 308,7 χιλ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν 69.1 χιλ. Ως εκ τούτου η καθαρή ροή της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα ανήλθε στις 33,8 χιλ. στο πρώτο τρίμηνο του 2016, αυξημένη κατά 20,1% έναντι της επίδοσης του αντίστοιχου τριμήνου του 2015 (+28,2 χιλ.). Μάλιστα το θετικό ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου τριμήνου του 2016 συνιστά τη δεύτερη καλύτερη επίδοση πρώτου τριμήνου έτους από το 1. 400 350 300 250 150 100 50 - -50-100 -150 - -250-300 -350-400 Καθαρή Ροή της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα σε χιλ., Ιανουάριος - Μάρτιος -36,9-16,3-47,1-47,1 Σε επίπεδο μηνός, τον Μάρτιο του 2016 οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν σε 149,0 χιλ. έναντι 119,7 χιλ. των αποχωρήσεων, με αποτέλεσμα να προκύψει θετικό ισοζύγιο 29,4 χιλ. θέσεων εργασίας έναντι θετικού ισοζυγίου 22,3 χιλ. στον αντίστοιχο μήνα του 2015. Αξίζει να επισημανθεί ότι η επίδοση του ισοζυγίου ροών του Μαρτίου 2016 είναι η υψηλότερη καταγεγραμμένη μηνών Μαρτίου από το 1. Σημειώνεται ότι το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα ήταν θετικό συνολικά το 2015 κατά 99,7 χιλ. άτομα για τρίτο συνεχόμενο έτος, συνεισφέροντας στη μείωση του ποσοστού των ανέργων στο 24,9% του εργατικού δυναμικού το 2015 από 26,5% το 2014, ενώ η επίδοση του πρώτου τριμήνου του 2016 προοιωνίζεται θετική καθαρή ροή απασχόλησης για τέταρτο κατά σειρά έτος. Επισημαίνεται ότι οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης παρήγαγαν το 45,8% των νέων προσλήψεων τον Μάρτιο 2016, έναντι 51,7% στον αντίστοιχο μήνα 2015. Από αυτές σημειώνεται η σημαντική αύξηση της εκ περιτροπής απασχόλησης που ανήλθε στο 15,8% των νέων προσλήψεων, έναντι 14,9% τον Μάρτιο του 2015, ενώ το 38,3% αναφέρεται στην μερική απασχόληση που αυξήθηκε κατά πέντε εκατοστιαίες μονάδες έναντι του Μαρτίου 2015. Τουριστική Κίνηση στους πρώτους μήνες του 2016: Συνεχίζεται η αύξηση της τουριστικής κίνησης στους πρώτους μήνες του 2016 με σαφώς όμως βραδύτερο ρυθμό, έναντι του 2015, εξαιτίας του -8,8 40,9 28,2 33,8 Καθαρή Ροή Απασχόλησης 9 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Πηγή: Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ Πηγή: ΕΡΓΑΝΗ Μερική 38,3% Προσλήψεις Απολύσεις Ποσοστιαία Κατανομή Νέων Προσλήψεων ανά Είδος Σύμβασης Εργασίας, Μάρτιος Εκ περιτροπής 15,8% 2016 Πλήρης 45,8% Εκ περιτροπής 14,9% Μερική 33,4% 2015 Πλήρης 51,7% 60 50 40 30 20 10 0-10 -20-30 -40-50 -60 2
προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος και των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Αντίθετα, ο ελληνικός τουρισμός ωφελείται από την πολιτική αστάθεια σε ανταγωνιστικούς προορισμούς. Πίνακας: Αριθμός Αεροπορικών Αφίξεων (σε κύρια αεροδρόμια) 2014 2015 2016 2015/2014 2016/2015 Ιαν. 207.528 267.091 273.701 28,7% 2,5% Φεβρ. 179.019 222.343 246.506 24,2% 10,9% Μάρτ. 243.050 325.101 360.837 33,8% 11,0% Πρώτο Τρίμηνο 629.597 814.535 881.044 29,4% 8,2% Πηγή: ΣΕΤΕ. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών και Τουριστικών επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) οι αφίξεις ξένων τουριστών στα κύρια αεροδρόμια της χώρας με πτήσεις Charters αυξήθηκαν κατά 8,2%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 29,4% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Επισημαίνεται η πτώση των διεθνών αφίξεων στα αεροδρόμια της Κω (-70,9%), της Κέρκυρας (-35,1%) και της Κεφαλονιάς (-12,8%) και η απουσία πτήσεων προς τους αερολιμένες της Λέσβου, Σάμου, Καρπάθου, Μυκόνου, Ακτίου και Αράξου. Αντίθετα, αυξήθηκαν οι αφίξεις στα αεροδρόμια της Ρόδου και της Σαντορίνης με ποσοστά μεγαλύτερα του 100%, του Ηρακλείου και των Χανίων (+35,4% και 34,2%), της Καβάλας (+26,9%), των Αθηνών (+10,1%) και της Καλαμάτας (+8,4%), ενώ ανεπαίσθητη άνοδο (+0,5%) δέχθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2016 το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης. Τα στοιχεία του ΙΟΒΕ καταδεικνύουν την επιβράδυνση της τουριστικής ροής το 2016, καθώς ο σύνθετος τουριστικός δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια-Τουριστικά Πρακτορεία» μειώθηκε κατά 19,8%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Ωστόσο, ο δείκτης εμφάνισε τον Μάρτιο ισχυρή άνοδο στις 80,2 μονάδες από τις 72,8 του Φεβρουάριου και τις 66,4 μονάδες του Δεκεμβρίου 2015. Οι επενδυτές ανά τον κόσμο εμφανίζονται επιφυλακτικοί εν αναμονή των αποφάσεων των Συμβουλίων Νομισματικής Πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (Fed) των ΗΠΑ και της ΤτΙαπωνίας (BoJ). Η ΤτΙαπωνίας ενδέχεται να προβεί σε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής, προκειμένου να περιορισθεί η άνοδος του γιεν, έναντι του δολαρίου. Η υιοθέτηση μιας περισσότερο επεκτατικής πολιτικής είναι ενδεδειγμένη στην παρούσα συγκυρία, εξαιτίας των οικονομικών συνθηκών που επικρατούν σε διεθνές επίπεδο αλλά και της αστάθειας που επικρατεί εντός της Ιαπωνίας, λόγω της συζητούμενης αύξησης της φορολογίας. H Fed στη διήμερη συνεδρίαση που ξεκινά στις 26 Απριλίου δεν αναμένεται να εκπλήξει τις αγορές και να διατηρήσει αμετάβλητο το εύρος των επιτοκίων (0,25%-0,50%), ωστόσο δεν αποκλείεται να προϊδεάσει τους επενδυτές για την μελλοντική της συμπεριφορά στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση που θα πραγματοποιηθεί στις 14-15 Ιουνίου. Εκτιμάται, ότι η Fed υπό τις παρούσες συνθήκες τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό ότι θα αυξήσει τα επιτόκιά της το 2016 τουλάχιστον μία φορά. Το ενδιαφέρον των επενδυτών εστιάζεται στην τοποθέτηση της προέδρου J. Yellen, η οποία αναμένεται να επισημαίνει ότι οι διεθνείς οικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις συνεχίζουν να απειλούν την οικονομία των ΗΠΑ. Εντούτοις, εκτιμάται ότι επειδή η μακρο-οικονομική εικόνα στις ΗΠΑ δεν εμφανίζει κάποια βελτίωση, ίσως θα ήταν προτιμότερο η Fed να αποφύγει μια πρόωρη αύξηση των επιτοκίων τον Ιούνιο Οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών θα λάβουν χώρα στον απόηχο της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ της 21ης Απριλίου, κατά την οποία αποφασίσθηκε το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων να παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και - 0,40% αντιστοίχως. Όπως σχολίασε ο επικεφαλής της ΕΚΤ, τα επιτόκια θα παραμείνουν στα σημερινά ή και χαμηλότερα επίπεδα για μεγάλο διάστημα και μετά το τέλος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Σε ότι αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει το ύψος των μηνιαίων αγορών που διενεργεί στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων σε 80 δισ. Οι αγορές στοιχείων ενεργητικού θα συνεχισθούν τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2017 και μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, επεσήμανε ότι τον Ιούνιο θα ξεκινήσουν οι αγορές εταιρικών ομολόγων. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ στην συνέντευξη τύπου που ακολούθησε της συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, τόνισε ότι η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας παραμένει, με αποτέλεσμα να απαιτείται η διατήρηση της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην αποφασιστικότητα της ΕΚΤ για την επίτευξη των στόχων της, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα εργαλεία που έχει στην κατοχή της. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ αξιολόγησε ως θετικά τα μέτρα της ΕΚΤ, καθώς έχει βελτιώσει τις πιστωτικές συνθήκες για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και επεσήμανε ότι η εσωτερική ζήτηση συνεχίζει να στηρίζει τα μέτρα νομισματικής πολιτικής. Η επεκτατική νομισματική πολιτική, η βελτίωση της απασχόλησης και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου, θα συνεχίσουν να στηρίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και κατά συνέπεια την κατανάλωση. 3
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε επίσης ότι, όπως διαπιστώνει έκθεση της κεντρικής τραπέζης, όσον αφορά τον τραπεζικό δανεισμό για το πρώτο τρίμηνο του έτους, υπάρχουν περαιτέρω βελτιώσεις στις πιστωτικές συνθήκες για τις επιχειρήσεις και για την ζήτηση δανείων σε όλες τις κατηγορίες δανείων. Εντούτοις, ο οίκος αξιολόγησης Fitch στηριζόμενος στα πρόσφατα δεδομένα της ΕΚΤ για την εξέλιξη των τραπεζικών χορηγήσεων το πρώτο τρίμηνο του έτους, που δημοσιεύθηκε στις 19 Απριλίου, διαπιστώνει ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να βελτιώνονται, εξαιτίας της ενίσχυσης του ανταγωνισμού και μιας οριακά μεγαλύτερης ανοχής επενδυτικού κινδύνου από την πλευρά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Εντούτοις, ο αριθμός των χορηγητικών αιτημάτων από τις επιχειρήσεις εμφανίζει πτωτική πορεία. Η εικόνα αυτή δεν αναμένεται να μεταβληθεί στο προσεχές μέλλον, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ διατηρούν επιφυλακτική στάση όσον αφορά τον δανεισμό προς τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις, λόγω του δυσμενούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Τα χαμηλό κόστος δανεισμού είναι διαθέσιμο μόνο για τις επιχειρήσεις από απολαμβάνουν μικρό κίνδυνο. Παράλληλα, ο οίκος αξιολόγησης Fitch προβλέπει ότι το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη θα αυξηθεί κατά 1,5% το 2016. Αξίζει να σημειωθεί στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ υπήρξε ιδιαίτερη αναφορά στην ανεξαρτησία της ΕΚΤ, καθώς το τελευταίο διάστημα, έχει δεχθεί πολιτικά πυρά για τον τρόπο αντίδρασης της στις οικονομικές εξελίξεις. Σύσσωμο το Διοικητικό Συμβούλιο υπεραμύνθηκε του ανεξάρτητου χαρακτήρα της ΕΚΤ, αλλά και της εντολής διατήρησης της σταθερότητας των τιμών στην Ευρωζώνη, όπως αυτή απορρέει από σχετική συνθήκη και τη νομοθεσία. ΗΠΑ Από την άλλη πλευρά, η έναρξη νέων κατοικιών μειώθηκε τον Μάρτιο, κατά 8,8% σε μηνιαία βάση, μετά από αύξηση 6,9% τον Φεβρουάριο, ενώ σε ετήσια βάση, αυξήθηκε κατά 14,2%. Το γεγονός ότι η μείωση ήταν μεγαλύτερη της αναμενομένης, σε συνδυασμό με το ότι σημειώθηκε την εποχή που συνήθως η αγορά κατοικίας αναζωπυρώνεται, προκαλεί προβληματισμό για το ενδεχόμενο ανακοπής της ανοδικής τάσης της αγοράς κατοικίας. Ομοίως οι άδειες νέων οικοδομών μειώθηκαν κατά 7,7% σε μηνιαία βάση τον Μάρτιο όμως είναι αυξημένες κατά 4,6% σε ετήσια. Σημεία εξασθένησης παρουσίασαν και οι πωλήσεις νέων κατοικιών τον Μάρτιο, οι οποίες μειώθηκαν, για τρίτο κατά σειρά μήνα, κατά 1,5%, σε μηναία βάση, ενώ είναι αυξημένες κατά 5,4% σε ετήσια. Οι κατασκευαστές εκτιμούν ότι η ζήτηση για νέες κατοικίες θα ενισχυθεί μόνο εάν επιταχυνθεί ο ρυθμός ανόδου των μισθών και μειωθεί το κόστος των στεγαστικών δανείων. Όμως, οι μέσες πραγματικές ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 1,4% τον Μάρτιο σε ετήσια βάση. δεδομένου ότι η μείωση των εβδομαδιαίων ωρών απασχόλησης (- 0,3%), και ότι οι μέσες πραγματικές εβδομαδιαίες αποδοχές αυξήθηκαν μόλις κατά 1,1% (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Επίσης, υπάρχει το ενδεχόμενο η Fed να αυξήσει τα βασικά της επιτόκια τον Ιούνιο, συμπαρασύροντας και το κόστος των στεγαστικών δανείων προς τα πάνω. Συνεπώς, η διατήρηση της ανάκαμψης της αγοράς νέων κατοικιών ίσως αποδειχθεί δύσκολη. Αγορά κατοικίας Τα στοιχεία του Μαρτίου για την αγορά κατοικίας παρουσιάζουν μία μεικτή εικόνα. Αναλυτικότερα, οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών τον Mάρτιο αυξήθηκαν φθάνοντας τις 5,3 εκατ., περισσότερο δηλ. του αναμενομένου. Πρόκειται για αύξηση 5,1% σε μηναία βάση και 1,5% ετήσια. Επιπλέον, τον Μάρτιο η μέση τιμή των τιμών πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκε κατά 3,5% σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι, η αγορά υφιστάμενων κατοικιών καλύπτει περίπου το 90% της αγοράς κατοικίας και ως εκ τούτου, τα ανωτέρω θετικά στοιχεία είναι ενθαρρυντικά για τη διατήρηση των βελτιωμένων συνθηκών στην αγορά κατοικίας και κατά το 2016. 4
Δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση (πρώτη εκτίμηση) μειώθηκε ελάχιστα, στις 50,8 μονάδες τον Απρίλιο έναντι 51,5 μονάδων τον Μάρτιο και πρόκειται για την ασθενέστερη επέκταση του κλάδου από τον Σεπτέμβριο του 9. Το επίπεδο του δείκτη δεν βρίσκεται πολύ υψηλότερα του σημείου αναφορά των 50 μονάδων, αντανακλώντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος εξαιτίας του ισχυρού δολαρίου, της μειωμένης ζήτησης από την αλλοδαπή και των αντιξοοτήτων στον τομέα της ενέργειας. Επιπλέον, τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι υπάρχει αυξημένη αβεβαιότητα, όχι μόνο για τα οικονομικά μεγέθη αλλά και εξαιτίας των Προεδρικών εκλογών. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit συνάδει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% το πρώτο τρίμηνο 2016 και ενδεχομένως να επιβραδυνθεί η αμερικανική οικονομία το δεύτερο τρίμηνο. ΕΚΤ Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Η ΕΚΤ, στη συνεδρίαση της 21 ης Απριλίου, διατήρησε αμετάβλητα τα βασικά της επιτόκια, με το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης να διαμορφώνεται στο 0,00%, το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο 0,25% και το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο -0,40%. Η ΕΚΤ ξεκίνησε την εφαρμογή του διευρυμένου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης που αποφασίσθηκε τον Μάρτιο, χωρίς όμως να έχουν τεθεί σε εφαρμογή όλα τα προβλεπόμενα μέτρα μη συμβατής νομισματικής πολιτικής. Πιο συγκριμένα, αναμένονται οι τεχνικές λεπτομέρειες για τη νέα δέσμη των τεσσάρων στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, διάρκειας 4 ετών η καθεμία, η οποία θα ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2016. Επίσης τον Ιούνιο θα ξεκινήσει η διενέργεια τακτικών αγορών ομολόγων επενδυτικής βαθμίδας που έχουν εκδοθεί από μη τραπεζικές επιχειρήσεις εγκατεστημένες στη ΖτΕ. Παρά την ενίσχυση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, παράγοντες όπως η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας η οποία έχει αντίκτυπο στις εξαγωγές της ΖτΕ και η πολιτική αβεβαιότητα εν όψει του δημοψηφίσματος της Μεγ. Βρετανίας, εγείρουν ανησυχίες για τις προοπτικές της οικονομίας της ΖτΕ. Ως εκ τούτου, κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι η ΕΚΤ θα χρειασθεί να προβεί σε περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής εντός του 2016. Χρέος και έλλειμμα γενικής κυβέρνησης Στον δημοσιονομικό τομέα, το 2015 το χρέος της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ και πλέον βρίσκεται στο 90,7% του ΑΕΠ, από 92,0% το 2014. Η μείωση προήλθε κυρίως από τη μείωση των δαπανών και σε μικρότερο βαθμό από αύξηση των δημοσίων εσόδων. Σημειώνεται ότι, 14 από τις 19 κράτη-μέλη εξακολουθούν να έχουν χρέος υψηλότερο του 60% του ΑΕΠ, που έχει θεσπίσει η Συνθήκη του Μάαστριχτ ως ανώτατο όριο μίας υγιούς δημοσιονομικής πολιτικής. Σε επίπεδο κράτους-μέλους, το υψηλότερο χρέος γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ καταγράφηκε στην Ελλάδα (176,9%), την Ιταλία (132,7%) και την Πορτογαλία (129,0%), ενώ στον αντίποδα βρίσκεται το Λουξεμβούργο (21,4%) και η Βουλγαρία (26,7%). Επιπλέον, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 2,6% το 2014 σε 2,1% το 2015. Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Στην πλευρά της ζήτησης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης (πρώτη εκτίμηση), μετά από τρεις μήνες πτωτικής πορείας, τον Απρίλιο αυξήθηκε και διαμορφώνεται στις -9,3 μονάδες, από -9,7 μονάδες τον Μάρτιο. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) μειώθηκε οριακά, στις 53,0 μονάδες τον Απρίλιο, από 53,1 μονάδες τον Μάρτιο. Η ελαφρά μείωση του δείκτη οφείλεται στη μείωση του επιμέρους δείκτη για τον κλάδο της μεταποίησης. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ, στο 0,3% το πρώτο τρίμηνο του 2016, έναντι 0,4% το τέταρτο τρίμηνο του 2015. Σε επίπεδο κράτους-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη Γερμανία, μειώθηκε ελαφρώς στις 53,8 μονάδες τον Απρίλιο. Αναλυτικότερα, καταγράφηκε σημαντική άνοδος του επιμέρους δείκτη της μεταποίησης (Μάρτιος: 50,7 μονάδες, Απρίλιος: 51,9 μονάδες) ενώ ο δείκτης για τον κλάδο των υπηρεσιών αποδυναμώθηκε αλλά παραμένει σε επίπεδο πολύ υψηλότερο των 50 μονάδων (54,6 μονάδες). Στη Γαλλία ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 50,5 μονάδες τον Απρίλιο, από 50,0 μονάδες τον Μάρτιο, με τον υποδείκτη για τις υπηρεσίες να ενισχύεται περαιτέρω ενώ ο υποδείκτης για τη μεταποίηση μειώθηκε περαιτέρω, στις 48,3 μονάδες. Η οικονομία της Γαλλίας βρίσκεται σε στασιμότητα το πρώτο τρίμηνο του 2016, ενώ η έρευνα δείχνει ότι οι εξαγωγές της βρίσκονται σε χαμηλό τριετίας. Γερμανία Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo μειώθηκε οριακά, στις 106,6 μονάδες τον Απρίλιο, από 106,7 5
μονάδες τον Μάρτιο, ενώ οι αγορές ανέμεναν άνοδο του δείκτη στις 107,1 μονάδες. Οι επιχειρηματίες εξακολουθούν να ανησυχούν για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας παρότι η οικονομία της Κίνας, που είναι ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας, παρουσιάζει ενδείξεις σταθεροποίησης. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις τη Bundesbank, το τρέχον τρίμηνο θα υπάρξει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο κατά το οποίο διατηρήθηκε η ανοδική τάση του ΑΕΠ. ΙΑΠΩΝΙΑ Η βιομηχανική παραγωγή στην Ιαπωνία επηρεάσθηκε αρνητικά από τις καταστροφές που προκάλεσαν οι σεισμοί που σημειώθηκαν στις 14 και 16 Απριλίου στο νησί του Kyushu, σε μία από τις σημαντικές περιοχές βιομηχανικής παραγωγής της χώρας. Αυτό αποτυπώθηκε στον δείκτη PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από τη Markit για τον Απρίλιο. Επίσης, αναμένεται να αποτυπωθεί και στις εξαγωγές, καθώς αυτές, όπως έδειξαν τα στοιχεία που αφορούν στο εμπορικό ισοζύγιο για τον Μάρτιο, συνέχισαν να μειώνονται. Ως συνέπεια αυτών, οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα επηρεασθεί αρνητικά ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο 2016 ο οποίος στο τέταρτο τρίμηνο 2015 ήταν αρνητικός στο -1,4%. Βέβαια, οι αναλυτές στην εκτίμησή τους λαμβάνουν υπόψει την αδύναμη ζήτηση από το εξωτερικό, καθώς η ανάκαμψη στις ΗΠΑ καθυστερεί και η ανάπτυξη στην Κίνα επιβραδύνεται και ενδυναμώνεται το γιεν. Προκειμένου να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας στη συνεδρίασή της στις 27 και 28 Απριλίου θα αποφασίσει περαιτέρω ενίσχυση της νομισματικής βάσης και μείωση του βασικού επιτοκίου από το -0,1% που βρίσκεται. Αναλυτικότερα, ο δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από τη Markit, σύμφωνα με την αρχική μέτρηση, διαμορφώθηκε για δεύτερο στη σειρά μήνα κάτω από το 50,0, κάτι που δείχνει συρρίκνωση της παραγωγής, ενώ βρισκόταν πάνω από το 50,0 για δέκα διαδοχικούς μήνες. Ο δείκτης υποχώρησε στο 48,0 τον Απρίλιο, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο 2013, από 49,1 τον Μάρτιο. 55,0 53,0 51,0 49,0 47,0 49,9 50,9 50,1 51,2 51,7 51,0 52,4 52,6 52,4 52,3 Παρά τη συνεχιζόμενη μείωση των εξαγωγών, για έκτο στη σειρά μήνα, το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα, για δεύτερο διαδοχικό μήνα, που ήταν το υψηλότερο από τον Οκτώβριο 2010, ύψους 755,0 δισ. τον Μάρτιο, έναντι 223,5 δισ. τον Μάρτιο 2015, ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης μείωσης των εισαγωγών. Η μείωση των εξαγωγών κατά 6,8%, σε ετήσια βάση, τον Μάρτιο προήλθε από την αδύναμη ζήτηση του εξωτερικού και την ισχυροποίηση του γιεν. Παράλληλα, η μείωση των εισαγωγών, για δεκαπέντε διαδοχικούς μήνες, κατά 14,9%, σε ετήσια βάση, τον Μάρτιο ήταν αποτέλεσμα της πτώσης των τιμών του πετρελαίου. 1.000 600 - -600 Ο δείκτης Nikkei PMI στη μεταποίηση υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο 2013 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Πηγή: Markit 223,5 Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα λόγω μεγάλης μείωσης των εισαγωγών (σε δισ. γιεν) -55,8-216,0-69,0-268,4-569,7-114,5 111,5-379,7 140,2 Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 19.4.2016 αυξήθηκαν, ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις σε αρνητικό επίπεδο για πρώτη φορά μετά από 101 η εβδομάδες. Μειώθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το ευρώ με αποτέλεσμα η καθαρή θέση υπέρ του δολαρίου να διαμορφωθεί στα $ 0,54 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 19.4.2016, μειώθηκαν κατά 5.134 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -46.917 συμβόλαια από -52.051 την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πέμπτη εβδομαδιαία μείωση από την 1 Μαρτίου. 50,1-645,9 49,1 242,2 48,0 755,0-1.000 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ιαπωνίας 6
Αναμένεται σταθεροποίηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. Ιαν-00 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16-5,9 Ο προσωρινός εφησυχασμός των επενδυτών αποτυπώνεται και στο ασφάλιστρο κινδύνου (CDS - credit default swaps) του Ηνωμένου Βασιλείου το οποίο διαμορφώνεται στα 40,7 bps από 45,0 bps που ήταν την περασμένη εβδομάδα και 21,4 bps στην αρχή του έτους. Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 25 Απριλίου διαμορφωνόταν περί τα 1,1251 USD/EUR από 1,1309 USD/EUR που ήταν στις 18 Απριλίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 3,6%, έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, το δολάριο παρά τα πρόσκαιρα κέρδη του εμφανίζεται αδύναμο όπως αποτυπώνεται και στην πορεία του σταθμισμένου δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετράει την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικές απώλειες από την αρχή του έτους 3,9%. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται ενισχυμένο στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0974 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει κέρδη από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, περί το 0,8%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, ωστόσο το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 22 Απριλίου στα 490,9 δισ. φράγκα από 489,2 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Στερλίνα: Θετική εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 25 Απριλίου, καταγράφει κέρδη τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4418 USD/GBP), όσο και του ευρώ (0,7796 GBP/EUR). Εντούτοις, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 5,9%, έναντι του ευρώ και 2,2% έναντι του δολαρίου. Η θετική εικόνα της στερλίνας αποδίδεται στις εκτιμήσεις ότι οι Βρετανοί παρά τις διαφωνίες τους, θα ψηφίσουν για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ στις 23 Ιουνίου. Στην αλλαγή του κλίματος για παραμονή στην ΕΕ καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν, οι παραινέσεις του προέδρου των ΗΠΑ επί ευκαιρία της επίσημης επίσκεψης του στο Ηνωμένο Βασίλειο, για αποφυγή απομάκρυνσης από την ΕΕ. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Η υποχώρηση του δείκτη Ifo στη Γερμανία τον Απρίλιο στο 106,6 από 106,7 τον Μάρτιο εντείνει την νευρικότητα των επενδυτών και οδηγεί σε ρευστοποιήσεις. Η αυξημένη πιθανότητα νέας εκλογικής αναμέτρησης τον Ιούνιο στην Ισπανία, αποτελεί έναν επιπλέον λόγο για να πιεσθούν οι τιμές των ομολόγων, κυρίως στην περιφέρεια της Ευρωζώνης. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 22 Απριλίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 708,971 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 12,0 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους 1.759 εκ. και πωλήσεις ABS ύψους 45 εκ. δισ. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 59 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 2025 στις 25 Απριλίου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 67,58-68,66 ή με απόδοση 8,41%-8,62%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.2015 υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα Πίεσεις στις ομολογιακές αγορές της ΖτΕ 0,15 0,22 0,37 0,43 0,50 0,56 1,35 1,49 1,51 1,51 2,98 3,26 8,96 8,47 0 2 4 6 8 10 18/4/2016 25/4/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank 7
Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 825 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, ανήλθε στο 0,22%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 25 Απριλίου εμφάνιζε απόδοση 3,04%, της Ισπανίας 1,51% και της Ιταλίας 1,49%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση, στις 304 μ.β. από 283 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 126 μ.β. από 120 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,89% στις 25.4.2016. Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 11 δισ. Οι σημαντικότερες εκδόσεις εστιάζονται σε Ιταλία (26,27,28 Απριλίου), Γερμανία (27 Απριλίου). Ειδικότερα, το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί εκ νέου περί το 1 δισ. στην υφιστάμενη έκδοση DBR λήξεως 8/2046. Το Ιταλικό δημόσιο θα δανεισθεί στις 26 Απριλίου περί το 1,0-1,5 δισ. μέσω έκδοσης BTPei, περί το 1,5 δισ. μέσω έκδοσης CTZ και άλλα 8 δισ. από διάφορες εκδόσεις ( 2 δισ. στην υφιστάμενη έκδοση BTP 5-ετούς διάρκειας, 2,5 δισ. στην υφιστάμενη έκδοση BTP 10-ετούς διάρκειας, 3,5 δισ. στη νέα έκδοση BTP 7-ετούς διάρκειας). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη είναι στα 19 δισ. Κύπρος Fitch Ratings Στις 22 Απριλίου, ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings επιβεβαίωσε την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου στο Β+ και διατήρησε τις θετικές προοπτικές. Η απόφαση αυτή βασίσθηκε στο ότι η οικονομία της Κύπρου παρουσιάζει δημοσιονομική εξυγίανση, πρόοδο στον χρηματοοικονομικό τομέα και οικονομική ανάκαμψη. Αυτές οι θετικές εξελίξεις αντανακλώνται στην πρώιμη έξοδο από το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής τον Μάρτιο. Από την τραπεζική κρίση του 2013, η κυπριακή οικονομία βρίσκεται σε διαδικασία χρηματοοικονομικής, δημοσιονομικής και οικονομικής προσαρμογής. Η Fitch Ratings εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας θα διαμορφωθεί περί το 2%, κατά μέσο όρο, στην περίοδο 2016-2017, έναντι 1,6% το 2015, λόγω της αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, ως αποτέλεσμα της μείωσης της ανεργίας, καθώς και λόγω της ενίσχυσης του τουρισμού και των επενδύσεων, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Απρίλιος 2016) εκτιμά ανάπτυξη 1,6% το 2016 και 2,0% το 2017. Σερβία Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών υποχώρησε κατά 63,9%, σε ετήσια βάση, στα 86 εκατ. στο πρώτο δίμηνο του 2016, έναντι 239 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2015. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιανουάριο το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο 2010. Η υποχώρηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών ήταν κυρίως αποτέλεσμα της μείωσης του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Θετικά στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών επέδρασε και η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Αντιθέτως, αρνητικά στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών συνέβαλαν η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών υποχώρησε κυρίως λόγω μείωσης του εμπορικού ελλείμματος (εκατ. ευρώ) 22 0 - -86-400 -239-600 -447-458 -510-800 -728-795 -1.000-915 -1. -1.400-1.205-1.600-1.410-1.347-1.800-1.751-2.000 Ιαν.-Φεβ.15 Ιαν.-Μάι.15 Ιαν.-Αύγ.15 Ιαν.-Νοέμ.15 Ιαν.-Φεβ.16 Πηγή: National Bank of Serbia 8
Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Μεγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου 2016 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 9 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4 0,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,7 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 2,1 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 0,0 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 2013 2014 2015 2015-2016 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2,7-1.1-0,6 (Ιαν.2016) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1-0,1 (Ιαν.-Μαρ.2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-5,2 (Ιαν.2016) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 3,0 (Ιαν.-Φεβ.2016) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 49,0 (Μαρ. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 90,1 (Μαρ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 94,8 (Μαρ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-71,9 (Μαρ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,3 (Φεβ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,9 (Φεβ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 0,0 (Φεβ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9-0,4 (Φεβ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,8 (Φεβ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-2,9 (Φεβ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,9 (Φεβ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Φεβ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-1,5 (Μαρτ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,0 (Μαρτ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-0,8 (4ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 3,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 6,1 (Ιαν-Φεβ.2016) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-2,6 (Ιαν-Φεβ.2016) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-1,5 (Ιαν-Φεβ.2016) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.