1. Ση εηλαη «νξγαλσζε»; 1 Ο ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ & ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ Α ΜΔΡΟ «Ζ ΟΡΓΑΝΩΖ» Δίλαη ν φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη έλα ραξαθηεξηζηηθφ -ηδηφηεηα πνπ δηαθξίλεη ή δηαζέηεη έλαο νξγαληζκφο, κηα επηρείξεζε, κηα νκάδα, κηα αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα θιπ. Έλλνηα 1 ε : Δθθξάδεη ηηο ζρέζεηο πνπ ππάξρνπλ κεηαμχ ησλ κεξψλ νη νπνίεο κεηαηξέπνπλ ην άζξνηζκα ηνπο ζε νιφηεηα. Π.ρ. : - Έλα απηνθίλεην είλαη κηα νιφηεηα ε νπνία απνηειείηαη απφ κέξε, ηα νπνία ζπλδένληαη κε θπζηθέο ιεηηνπξγηθέο ζρέζεηο. - Μηα εθδξνκή, απνηειεί κηα αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, ε νπνία απνηειείηαη απφ επηκέξνπο ελέξγεηεο ή δξάζεηο κεηαμχ ησλ νπνίσλ ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ζρέζεηο. Έλλνηα 2 ε : Δθθξάδεη ηελ αιιεινπρία, δηαδνρή ησλ ελεξγεηψλ θαη ιεηηνπξγηψλ, θαζψο θαη ηνλ ηξφπν εθηέιεζεο απηψλ, πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεζεί κηα αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα. Πξφθεηηαη δειαδή γηα ηηο δηαδηθαζίεο πνπ γίλνληαη έηζη ψζηε λα πξαγκαηνπνηεζνχλ εξγαζίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο απφ άηνκα ή νκάδεο. Αλάιπζε 2 εο έλλνηαο: Οξγάλσζε είλαη κηα δηαθξηηή θνηλσληθή νληφηεηα, έλσζε, ζχλνιν αλζξψπσλ, πνπ κε ζπγθεθξηκέλεο ζρέζεηο, δηαδηθαζίεο, ζπζηήκαηα, κεζφδνπο θαη πφξνπο, επηδηψθνπλ ηελ επίηεπμε ζθνπψλ ζε ρξνληθή δηάξθεηα. ΒΑΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΖ ΟΡΓΑΝΩΖ: ΑΝΘΡΩΠΟΗ: Ζ νξγάλσζε είλαη κηα νιφηεηα απνηεινχκελε απφ αλζξψπνπο, νη νπνίνη αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο θαη αλαπηχζζνπλ δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο νδεγνχλ ζηελ πινπνίεζε έξγνπ θαη ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ αλαγθψλ. ΣΟΥΟΗ : Ζ νξγάλσζε έρεη ζθνπφ, απνζηνιή, ζηφρνπο, δεκηνπξγείηαη γηα ηελ πινπνίεζε ηνπο. Ζ άκεζε ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ αηφκνπ κέζσ ηεο νξγάλσζεο απνηειεί ην ιφγν ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζε απηή. ΓΗΑΗΡΔΖ ΔΡΓΑΗΑ, ΓΟΜΔ, ΤΣΖΜΑΣΑ ΥΔΓΗΑ: Σν ζπλνιηθφ έξγν ηεο νξγάλσζεο δηαηξείηαη ζε θαζήθνληα ή εξγαζίεο, απφ ηα νπνία πξνθχπηνπλ ξφινη πνπ ηα άηνκα αλαιακβάλνπλ λα εθηειέζνπλ. Ζ ιεηηνπξγία θαη ε δξάζε ηεο νξγάλσζεο, γίλεηαη ζρεδηαζκέλα θαη ζπληνληζκφ. ΤΝΟΡΑ: Κάζε νξγάλσζε απνηειεί κηα θνηλσληθή νληφηεηα, κε δηθά ηεο ζηνηρεία θαη ραξαθηεξηζηηθά, ζθνπνχο θαη πνπ ηελ μερσξίδνπλ απφ άιιεο νξγαλψζεηο. 1 Δπηκέιεηα
ΥΡΟΝΗΚΖ ΓΗΑΡΚΔΗΑ: Ζ νξγάλσζε έρεη δηάξθεηα ζην ρξφλν θαη δελ απνηειεί ζηηγκηαίν θνηλσληθφ θαηλφκελν. 2. Πνηνη εηλαη νη ινγνη δεκηνπξγηαο ησλ νξγαλσζεσλ Α. ΓΗΑΗΡΔΖ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ - ΔΞΔΗΓΗΚΔΤΖ Ζ έλσζε ησλ αλζξψπσλ ζε νξγαλψζεηο, επηηξέπεη ηε δηαίξεζε ηνπ έξγνπ θαη ηελ εμεηδίθεπζε. Γηαίξεζε έξγνπ εμεηδίθεπζε απνηειεζκαηηθφηεηα εξγαζίαο Με ηελ εμεηδίθεπζε ν άλζξσπνο επαλαιακβάλεη πην πνιιέο θνξέο ηελ ίδηα δνπιεηά (απαζρφιεζε ησλ αλζξψπσλ ζην ίδην έξγν) θαη κε ηελ εκπεηξία πνπ απνθηά ζην ρξφλν, απμάλνληαη νη δεμηφηεηέο ηνπ. Άξα ε έλσζε ησλ αλζξψπσλ θαη ε δηαίξεζε ηνπ έξγνπ επηηξέπεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ρξήζε ηνπ ρξφλνπ. Β. ΜΖ ΓΗΑΗΡΔΖ ΤΝΣΔΛΔΣΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΖ Σν θφζηνο θαηαζθεπήο π.ρ. ελφο απηνθηλήηνπ απφ έλαλ άλζξσπν ζα είλαη πνιχ κεγαιχηεξν απ φηη ζε κηα βηνκεραλία πνπ δηαζέηεη ηα θαηάιιεια γη απηφ ην ιφγν κεραλήκαηα. Άξα: Ζ χπαξμε νξγαλψζεσλ εμεγείηαη απφ ηελ αδπλακία δηαίξεζεο ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο. Γ. ΟΗΚΟΝΟΜΗΔ ΚΛΗΜΑΚΑ ηηο νξγαλψζεηο επηηπγράλεηαη απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο, ιφγσ ηεο επίηεπμεο «νηθνλνκηψλ θιίκαθαο» δειαδή ιφγσ ηεο κεγάιεο πνζφηεηαο εξγαζηψλ παξαγσγήο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, έρνπκε εμνηθνλφκεζε πφξσλ. Γ. ΤΝΔΡΓΗΑ ΤΝΔΝΩΖ ΓΤΝΑΜΔΩΝ ΟΡΓΑΝΩΖ: Δίλαη ζπλέλσζε δπλάκεσλ πεξηζζφηεξσλ κεξψλ. Ζ ζπλέλσζε δπλάκεσλ νδεγεί ζηε ζπλεξγία. ΤΝΔΡΓΗΑ: εκαίλεη φηη ε νιφηεηα (ζχλνιν) είλαη πην κεγάιε απφ ην ζχλνιν ησλ κεξψλ ηεο (άζξνηζκα) δειαδή ε δχλακε επηξξνήο ησλ νξγαλψζεσλ είλαη κεγαιχηεξε Δ. ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΑΝΑΓΚΩΝ: Πνιιέο απφ ηηο αλάγθεο ησλ αλζξψπσλ ηθαλνπνηνχληαη κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζε θνηλσληθέο νξγαλψζεηο. Π.ρ. αλάγθε λα αηζζάλνληαη αζθαιείο, αλαγλψξηζε, επηηπρία, θχξνο, εθηίκεζε, ζεβαζκφο ζρέζεηο θιπ. Γειαδή ηθαλνπνίεζε θνηλσληθψλ αλαγθψλ, κε πιηθψλ αλαγθψλ θαη εγσηζηηθψλ αλαγθψλ. η. ΚΟΣΟ ΤΝΑΛΛΑΓΖ: Απνηειεί βαζηθφ ιφγν δεκηνπξγίαο νξγαλψζεσλ. Γηα λα επηηεπρζεί έλα έξγν ρξεηάδεηαη ζπληνληζκφο δξαζηεξηνηήησλ, πξνζαξκνγή θαη ζπλεξγαζία δξαζηεξηνηήησλ γηα λα επηηεπρζεί έλα έξγν. Απηφ δεκηνπξγεί θφζηνο πνπ πξνθχπηεη απφ ην ρξφλν, ηηο πξνζπάζεηεο, ηηο ζπδεηήζεηο, ηηο δηαπξαγκαηεχζεηο, ηα ζπκβφιαηα θαη ηηο ζπκβάζεηο πνπ 2 Δπηκέιεηα
απαηηνχληαη γηα ην ζπληνληζκφ θαη ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ππεξεζηψλ. Απηφ είλαη ην θφζηνο ζπλαιιαγψλ θαη πξέπεη λα είλαη κεγαιχηεξν απφ ην θφζηνο ζπλεξγαζίαο. ΤΜΠΔΡΑΜΑ - Όινη νη ιφγνη δεκηνπξγίαο ησλ νξγαλψζεσλ έρνπλ έλα θνηλφ παξνλνκαζηή. - πλδένληαη κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ηθαλνπνίεζε ησλ αλζξσπίλσλ αλαγθψλ. - Οη άλζξσπνη πεηπραίλνπλ ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπο κε κηθξφηεξεο ζπζίεο. 3. Πνηνη εηλαη νη βαζηθνη ηππνη νξγαλσζεσλ; Α. ΠΑΡΑΓΩΓΗΚΔ ΟΡΓΑΝΩΔΗ / ΜΟΝΑΓΔ: Δίλαη νξγαλψζεηο πνπ ζηνρεχνπλ ζην λα παξάγνπλ θαη λα πξνζθέξνπλ ζην πεξηβάιινλ ηνπο ζπγθεθξηκέλα πξντφληα, ππεξεζίεο, κε ηελ αμηνπνίεζε ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο απηέο νη νξγαλψζεηο, δεκηνπξγνχλ αμία γηαηί κε ηελ αμηνπνίεζε ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο, παξάγνπλ αγαζά πνπ ηθαλνπνηνχλ ηηο αλζξψπηλεο αλάγθεο. Β. ΟΡΓΑΝΩΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ Αλήθνπλ φινη νη νξγαληζκνί πνπ ζηνρεχνπλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη κηα θνηλσλία, ρψξα, ζηε δηαρείξηζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαη ζηε δηακφξθσζε θαη δηαρείξηζε ηεο εθαξκνγήο ησλ θξαηηθψλ θπβεξλεηηθψλ πνιηηηθψλ π.ρ. Τπνπξγεία, Γήκνη, Ννκαξρίεο, Γεκφζηνη Οξγαληζκνί. Γ. ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΤΝΓΗΚΑΛΗΣΗΚΔ ΟΡΓΑΝΩΔΗ ηνρεχνπλ ζηελ πξνψζεζε θαη ππνζηήξημε ησλ ζπκθεξφλησλ, ηδεψλ, πνιηηηθψλ νη νπνίεο εμππεξεηνχλ αλάγθεο θαη ζπκθέξνληα ησλ κειψλ ηνπο. Γ. ΑΛΛΔ ΟΡΓΑΝΩΔΗ Έρνπλ δηαθνξεηηθνχο ζθνπνχο π.ρ.: πνιηηηζηηθέο νξγαλψζεηο, αζιεηηθνί φκηινη, ζχιινγνη θηιάζισλ. Δ. ΔΜΠΟΡΔΤΜΑΣΗΚΔ ΜΖ ΔΜΠΟΡΔΤΜΑΣΗΚΔ Πξνζθέξνπλ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπο σο εκπνξεχκαηα ζηελ αγνξά, έλαληη κηαο αμίαο αληαιιαγήο. Π.ρ.: Ηδησηηθά ζρνιεία, επηρεηξήζεηο Δθείλεο πνπ δελ πξνζθέξνπλ πξντφληα, ππεξεζίεο κε ην κεραληζκφ αληαιιαγήο ηεο αγνξάο. Π.ρ.: Γεκφζην ζρνιείν, θηιαλζξσπηθνί ζχιινγνη. 3 Δπηκέιεηα
4. Πνηα εηλαη ε ελλνηα θαη ηα ζηνηρεηα ηνπ ζπζηεκαηνο ΤΣΖΜΑ: - Δίλαη έλα ζχλνιν ζηνηρείσλ ή κεξψλ ηα νπνία ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε ζρέζεηο αιιειεπίδξαζεο θαη απνηεινχλ κηα νιφηεηα. - Δίλαη νπνηαδήπνηε αληηιεπηή απφ ηνλ άλζξσπν νιφηεηα π.ρ. ζχκπαλ, γε, ην P.C., ην Παλεπηζηήκην, απνηειείηαη απφ κέξε πνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε έλα πιέγκα ζρέζεσλ. - Κάζε ζχζηεκα βξίζθεηαη κέζα ζ έλα πεξηβάιινλ, ην νπνίν απνηειείηαη απφ άιια ζπζηήκαηα. 5. Πνηα εηλαη ηα ζηνηρεηα ηνπ ζπζηεκαηνο ή πνηεο εηλαη νη ελλνηεο πνπ ζπλδενληαη κε ην ζπζηεκα; Α. ΜΔΡΖ ΤΠΟΤΣΖΜΑΣΑ: Σν ζχζηεκα απνηειείηαη απφ κέξε. Απηά απνηεινχλ ηα ζπζηαηηθά ηνπ ζηνηρεία θαη είλαη ππνζπζηήκαηα κηθξφηεξα κέξε ζπλδεδεκέλα κεηαμχ ηνπο κε ζπγθεθξηκέλεο ζρέζεηο. Β. ΣΑ ΤΝΟΡΑ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ: Κάζε ζχζηεκα απνηειεί κηα νιφηεηα ε νπνία πξνζδηνξίδεηαη απφ ηα ζχλνξα πνπ ηελ νξηνζεηνχλ ζε ζρέζε κε ην πεξηβάιινλ. Κάζε ζχζηεκα νξηνζεηείηαη ζε ζρέζε κε ην πεξηβάιινλ ηνπ. Γ. ΔΗΡΟΔ ΣΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ: Γηα λα ιεηηνπξγήζεη ην ζχζηεκα ρξεηάδεηαη πφξνπο εηζξνέο, ηηο νπνίεο πξνκεζεχεηαη απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ. Δηζξνέο είλαη εθξνέο άιισλ ζπζηεκάησλ Κεθάιαηα, γλψζεηο, πιεξνθνξίεο, ελέξγεηα θηι. Γ. ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ / ΜΔΣΑΥΖΜΑΣΗΜΟΤ: Σν ζχζηεκα κε ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ κεξψλ ηνπ αλαπηχζζεη ιεηηνπξγίεο πνπ κεηαηξέπνπλ επεμεξγάδνληαη ηηο εηζξνέο. Ζ επεμεξγαζία απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν δξαζηεξηνηήησλ, πνπ ζπλζέηνπλ ηε ζπλνιηθή ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο. ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ Απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν δξαζηεξηνηήησλ πνπ ζπλζέηνπλ ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο 4 Δπηκέιεηα
Δ. ΔΚΡΟΔ Δίλαη νη κεηαζρεκαηηζκέλεο επεμεξγαζκέλεο εηζξνέο. Δίλαη ηα απνηειέζκαηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο. Σηο εθξνέο ηηο παξαδίδεη ην ζχζηεκα ζην πεξηβάιινλ ηνπ θαη απνηεινχλ εηζξνέο γηα απιά ζπζηήκαηα. Γειαδή ρξήζηκνπο πφξνπο δειαδή αληάιιαγκα γηα ηηο εηζξνέο πνπ ην ζχζηεκα έρεη αλάγθε γηα ηελ επηβίσζή ηνπ. 6. Ση εηλαη ν κεραληζκνο αλαηξνθνδνηεζεο / ειεγρνπ feedback; ΕΙΡΟΕ ΕΚΡΟΕ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ ΜΔΣΑΠΟΗΖΖ ΑΝΑΣΡΟΦΟΓΟΣΖΖ / ΔΛΔΓΥΟ (FEEDBACK) - Δίλαη ν κεραληζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ κεηαθέξεη πιεξνθνξίεο ή κελχκαηα ζρεηηθά κε ηηο αληηδξάζεηο ηνπ πεξηβάιινληνο πξνο ηηο εθξνέο ηνπ. - Δίλαη ν ξπζκηζηήο ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ εηζξνψλ θαη εθξνψλ ηνπ ζπζηήκαηνο, έηζη ψζηε λα ππάξρεη ε απαξαίηεηε ηζνξξνπία γηα ηελ επηβίσζή ηνπ. - Απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε πξνζαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο ζην πεξηβάιινλ ηνπ. 7. Πνηα εηλαη ηα ραξαθηεξηζηηθα ησλ ζπζηεκαησλ; Α. ΑΝΟΗΥΣΑ / ΚΛΔΗΣΑ ΤΣΖΜΑΣΑ: ΑΝΟΗΥΣΟ: Δίλαη ην ζχζηεκα πνπ βξίζθεηαη ζε αιιειεπίδξαζε κε ην πεξηβάιινλ ηνπ. ΚΛΔΗΣΟ: Δίλαη ην ζχζηεκα πνπ δελ βξίζθεηαη ζε αιιειεπίδξαζε κε ην πεξηβάιινλ ηνπ. ΥΔΔΗ ΑΛΛΖΛΔΠΗΓΡΑΖ: Δίλαη νη ζρέζεηο αληαιιαγψλ, εηζξνψλ θαη εθξνψλ κεηαμχ ζπζηήκαηνο θαη πεξηβάιινληνο. Β. ΓΤΝΑΜΗΚΑ / ΣΑΣΗΚΑ: Αλάινγα κε ηε ζπρλφηεηα θαη ηε ζπνπδαηφηεηα ησλ αιιαγψλ πνπ ζπκβαίλνπλ είηε ζηα κέξε, ζηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο είηε ζηηο ζρέζεηο κε ην πεξηβάιινλ. Τπάξρνπλ ζπζηήκαηα ιηγφηεξν δπλακηθά θαη πεξηζζφηεξν ζηαηηθά ή αληίζεηα. Γ. ΠΟΛΤΠΛΟΚΑ / ΑΠΛΑ: Αλάινγα κε ηελ πνζφηεηα ησλ κεξψλ θαη ησλ ππνζπζηεκάησλ πνπ ην απνηεινχλ θαη ηελ πνζφηεηα ησλ ζρέζεσλ πνπ δεκηνπξγνχληαη κεηαμχ απηψλ. 5 Δπηκέιεηα
ΠΟΛΥΠΛΟΚΑ Απνηεινχληαη απφ πνιιά κέξε / ππνζπζηήκαηα. Γεκηνπξγνχληαη κεηαμχ απηψλ δηάθνξεο ζρέζεηο. ΑΠΛΑ Γελ απνηεινχληαη απφ πνιιά κέξε / ππνζπζηήκαηα. Γελ δεκηνπξγνχληαη κεηαμχ ηνπο δηάθνξεο ζρέζεηο. Γειαδή: Όζν κεγαιχηεξεο είλαη νη πνζφηεηεο ησλ ζρέζεσλ πνπ αλαπηχζζνληαη, ηφζν κεγαιχηεξε είλαη ε πνιππινθφηεηα. 8. Ση εηλαη ε νξγαλσζε; Δίλαη κηα νιφηεηα πνπ απνηειείηαη απφ κέξε πνπ αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο ζην πιαίζην ελφο επξχηεξνπ πεξηβάιινληνο. ΟΗ ΔΗΡΟΔ ΣΖ ΟΡΓΑΝΩΖ: Δίλαη αλζξψπηλνη πφξνη, πιηθνί πφξνη, πιεξνθνξίεο θαη γλψζεηο. ΟΗ ΔΚΡΟΔ ΣΖ ΟΡΓΑΝΩΖ: Δίλαη ρξήζηκεο ππεξεζίεο θαη πξντφληα. Ζ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΣΖ ΟΡΓΑΝΩΖ: Απαηηεί ηελ αξκνλία θαη θαιή πξνζαξκνγή ησλ ζπληειεζηψλ ηεο. ΤΝΣΔΛΔΣΔ / ΜΔΡΖ ΣΖ ΟΡΓΑΝΩΖ: Άλζξσπνη, κεραλήκαηα, εγθαηαζηάζεηο, πιεξνθνξίεο. 6 Δπηκέιεηα
2 ν ΚΔΦΑΛΑΗΟ Β ΜΔΡΟ Ζ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ 1. Ση εηλαη ε επηρεηξεζε θαη πνηα ε ελλνηα ηεο; - Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ αλζξψπσλ δηαζέηνπλ ην 1/3 απφ ην ρξφλν ηνπο ζηηο επηρεηξήζεηο. Σα πξντφληα πνπ θαηαλαιψλνληαη θαη νη ππεξεζίεο, πξνέξρνληαη απφ απηέο. - Ζ απαζρφιεζε θαη ην εηζφδεκα ησλ πεξηζζφηεξσλ αλζξψπσλ θαη ε εμέιημε ηεο νηθνλνκίαο εμαξηάηαη απφ ηηο επηρεηξήζεηο. - Ζ επηρείξεζε απνηειεί κηα θνηλσληθή νξγάλσζε θαη μερσξίδεη απφ απηήλ, γηαηί ζπλδέεηαη κε ηελ έλλνηα ηνπ «ΔΠΗΥΔΗΡΔΗΝ» ή ηεο «ΔΠΗΥΔΗΡΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ» ΔΝΝΟΗΑ ΣΖ: - εκαίλεη ην ζπλδπαζκφ ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία πιηθψλ αγαζψλ, ππεξεζηψλ πεξηιακβάλεη ην ζηνηρείν ηεο εηζαγσγήο θαη εθαξκνγήο θαηλνηνκηψλ. - Πεξηιακβάλεη ην ζηνηρείν ηεο εηζαγσγήο θαη εθαξκνγήο θαηλνηνκηψλ. - Δκπεξηέρεη θίλδπλν γηαηί θάζε ζπλδπαζκφο ζπληειεζηψλ παξαγσγήο κπνξεί λα απνηχρεη ην ζθνπφ ηνπ. 2. Γηαηη ε επηρεηξεζε απνηειεη κηα παξαγσγηθε νηθνλνκηθε κνλαδα - πλδπάδεη θαη αμηνπνηεί ηνπο ζπληειεζηέο παξαγσγήο (εξγαζία, θεθάιαην, γλψζε, ηερλνγλσζία) ψζηε λα παξάγεη πξντφληα, ππεξεζίεο κε ζθνπφ ηε δηάζεζή ηνπο κέζσ ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο ζηνπο θαηαλαισηέο. - Απνηειεί ηελ νξγάλσζε πνπ παξάγεη αγαζά κε ηα νπνία ηθαλνπνηνχληαη νη αλζξψπηλεο αλάγθεο. - πκκεηέρεη ζε θάζε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα θαη απνηειεί θαη εμνρήλ παξαγσγηθή κνλάδα. 3. Πνηα εηλαη ηα ραξαθηεξηζηηθα πνπ δηαθξηλνπλ ηηο επηρεηξεζεηο απν ηηο ππνινηπεο παξαγσγηθεο κνλαδεο Α. Ζ επηρείξεζε παξάγεη πξντφληα, ππεξεζίεο ηα νπνία ηα δηαζέηεη έλαληη κηαο αμίαο αληαιιαγήο κέζσ ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο. Οη παξαγσγηθέο κνλάδεο πνπ δελ είλαη επηρεηξήζεηο δελ δηαζέηνπλ ηα πξντφληα κέζσ ηνπ κεραληζκνχ ηεο αγνξάο θαη έλαληη κηαο αμίαο αληαιιαγήο. Β. Ζ επηρείξεζε ζπλδέεηαη κε ηελ αλάιεςε θηλδχλνπ. 7 Δπηκέιεηα
4. Ση ζεκαηλεη νηη ε επηρεηξεζε απνηειεη κηα θνηλσληθε νξγαλσζε ή κηα θνηλσληθε πξαγκαηηθνηεηα; Δθθξάδεη έλαλ ηξφπν ζπιινγηθήο δξάζεο. ην πιαίζην ηεο αλαπηχζζνληαη θνηλσληθέο ζρέζεηο. Απνηειεί κηα θνηλσληθή νξγάλσζε ζηελ νπνία ππάξρνπλ, ζπγθξνχνληαη θαη γίλνληαη αληηθείκελν δηαπξαγκάηεπζεο δηαθνξεηηθά ζπκθέξνληα, δηαθνξεηηθψλ νκάδσλ. Τπάξρνπλ ζρέζεηο εμνπζίαο (θάπνηνη απνθαζίδνπλ θαη θάπνηνη ζπκκνξθψλνληαη κε απνθάζεηο). Λεηηνπξγεί βάζε ηππηθψλ ή άηππσλ θαλφλσλ. Δθηφο απφ πξντφληα, ππεξεζίεο, πξνζθέξεη απαζρφιεζε, ηθαλνπνίεζε θνηλσληθψλ αλαγθψλ. Έρεη επζχλε θνηλσληθή απέλαληη ζην πεξηβάιινλ. 5. Γηαηη ε επηρεηξεζε ζεσξεηηαη ζεζκνο; Απνηειεί βαζηθφ ππιψλα ηεο θνηλσλίαο. Ζ αλάπηπμε, ε επεκεξία, ε θνηλσληθή δηθαηνζχλε θαη ε εμέιημε ησλ θνηλσληψλ ζπλδέεηαη κε ην ζεζκφ ηεο επηρείξεζεο. Ζ επηρείξεζε είλαη ππνρξεσκέλε λα δηαηππψλεη επίζεκα ηνπο βαζηθνχο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηε θχζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο. 6. Πνηα εηλαη ε πνιηηηζκηθε δηαζηαζε ηεο επηρεηξεζεο; Ζ επηρείξεζε αλαπηχζζεη θνπιηνχξα. Ζ θνπιηνχξα είλαη έλα ζχζηεκα αμηψλ, πηζηεχσ, ελλνηψλ, παξαδνρψλ, εζίκσλ, ζπκβφισλ, θαλφλσλ θαη πξνηχπσλ πνπ ηζρχνπλ ζε κηα νκάδα ή νξγάλσζε. Ζ θνπιηνχξα πξνζδηνξίδεη ηε ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. Ζ θνπιηνχξα πξνζδηνξίδεη ηηο ζρέζεηο ησλ αλζξψπσλ ζην πιαίζην ηεο νξγάλσζεο, ηηο ζρέζεηο ηεο νξγάλσζεο κε ην πεξηβάιινλ ηεο, ηηο ζηάζεηο ηεο νξγάλσζεο σο πξνο ηα πξντφληα, ηνπο πειάηεο θαη ην πεξηβάιινλ. Ζ θνπιηνχξα είλαη κηα θηινζνθία πνπ δίλεη θαηεχζπλζε ζηα άηνκα θαη ηηο νκάδεο, ζπκβάιιεη ζηε ζπλνρή, ηελ αξκνλία θαη ηελ απνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία ζην πιαίζην ηεο νξγάλσζεο. 7. Γηαηη ε επηρεηξεζε ζεσξεηηαη σο ζπζηεκα; ΤΣΖΜΑ: Δίλαη έλα ζχλνιν ζηνηρείσλ, κεξψλ πνπ ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο, αιιεινεπηδξνχλ θαη απνηεινχλ κηα νιφηεηα. Δπηρείξεζε χζηεκα Λακβάλεη σο εηζξνέο: Αλζξψπηλνπο νηθνλνκηθνχο, πιηθνχο πφξνπο. Δπεμεξγάδεηαη κεηαζρεκαηίδεη θαη κεηαπνηεί απηνχο ηνπο πφξνπο κέζσ ιεηηνπξγηψλ. Γίλεη εθξνέο ζην πεξηβάιινλ (πξντφληα, ππεξεζίεο, πιεξνθνξίεο θιπ). Έρεη ζχλνξα. 8 Δπηκέιεηα
Μέζσ ηνπ κεραληζκνχ Feedback (ειέγρνπ αλαηξνθνδφηεζεο) πξνζαξκφδεηαη ζην πεξηβάιινλ. ΔΝΝΟΙΑ ΣΟΤ ΔΠΙΥΔΙΡΔΙΝ Α) Σεκαίλεη ην ζπλδπαζκό ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο κε ζθνπό ηε δεκηνπξγία αγαζώλ, ππεξεζηώλ. Β) Δκπεξηέρεη ην ζηνηρείν ηεο εθαξκνγήο θαη εηζαγσγήο θαηλνηνκηώλ Γ) Δκπεξηέρεη ξίζθν - θίλδπλν Δπηρείξεζε: είλαη κηα παξαγσγηθή νηθνλνκηθή κνλάδα. ζπλδπάδεη θαη αμηνπνηεί ηνπο ζπληειεζηέο παξαγσγήο. παξάγεη πξντφληα, ππεξεζίεο κε ζθνπφ ηε δηάζεζή ηνπο ζηνπο θαηαλαισηέο. ΚΤΡΗΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΓΗΑΚΡΗΖ ΣΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ ΑΠΟ ΣΗ ΤΠΟΛΟΗΠΔ ΠΑΡΑΓΩΓΗΚΔ ΜΟΝΑΓΔ Α. Ζ επηρείξεζε παξάγεη πξντφληα, ππεξεζίεο, ηα νπνία δηαζέηεη έλαληη κηαο αμίαο αληαιιαγήο. Β. Ζ επηρείξεζε ζπλδέεηαη κε ην ζηνηρείν ηνπ θηλδχλνπ. Παξάδεηγκα * Έλα δεκφζην λνζνθνκείν, δεκφζην ζρνιείν είλαη: - Παξαγσγηθέο θαη νηθνλνκηθέο κνλάδεο * Γελ είλαη: - Δπηρεηξήζεηο γηαηί δελ ζηνρεχνπλ ζην θέξδνο φπσο έλα ηδησηηθφ λνζνθνκείν θαη έλα ηδησηηθφ ζρνιείν. Ζ επηρείξεζε σο θνηλσληθή νξγάλσζε ζεκαίλεη: Α) Δθθξάδεη ζπιινγηθή δξάζε Β) ην πιαίζην ηεο αλαπηχζζνληαη θνηλσληθέο ζρέζεηο. Γ) Γηακνξθψλνληαη δηαθνξεηηθά ζπγθξνπφκελα ζπκθέξνληα κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ νκάδσλ. Γ) Τπάξρνπλ ζρέζεηο εμνπζίαο. Δ) Λεηηνπξγεί βάζε ηππηθψλ ή άηππσλ θαλφλσλ. η) Πξνζθέξεη απαζρφιεζε θαη ηθαλνπνίεζε θνηλσληθψλ αλαγθψλ. 9 Δπηκέιεηα
8. Απφ πνπ θαζνξίδεηαη ε ζεζκηθή δηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο; Σν πιαίζην ξπζκηζηηθψλ δηαηάμεσλ π.ρ. λφκνη, ζχληαγκα. Σνπο βαζηθνχο θαλφλεο πνπ δηέπνπλ ηε θχζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο π.ρ. θαηαζηαηηθφ. Σε ζεζκηθή ηεο νξγάλσζε π.ρ. γεληθή ζπλέιεπζε, δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην. Π.ρ. - Ζ ίδξπζε κηαο αλψλπκεο εηαηξείαο (Α.Δ.): Α. Τπάγεηαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ πεξί αλσλχκσλ εηαηξηψλ (πιαίζην ξπζκηζηηθψλ δηαηάμεσλ) Β. Ζ ιεηηνπξγία ηεο δηέπεηαη απφ ην θαηαζηαηηθφ ηεο. Γ. Ζ δηνίθεζε ηεο επηρείξεζεο αζθείηαη απφ ην δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ην νπνίν εθιέγεηαη απφ ηε γεληθή ζπλέιεπζε ησλ κεηφρσλ. 9. Ση πξνζδηνξίδεη ε θνπιηνχξα ζε κηα θνηλσληθή νξγάλσζε; Α. Σε ιεηηνπξγία ηεο. Β. Σηο ζρέζεηο ησλ αλζξψπσλ ζην πιαίζηφ ηεο. Γ. Σηο ζρέζεηο ηεο νξγάλσζεο κε ην πεξηβάιινλ ηεο. Γ. Σηο ζηάζεηο ηεο νξγάλσζεο σο πξνο ηα πξντφληα, ηνπο πειάηεο, ην πεξηβάιινλ θιπ. Π.ρ. ηνηρείν θνπιηνχξαο κηαο επηρείξεζεο είλαη: * Σν «ηφρνο καο είλαη ε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ» δειαδή «ην πηζηεχσ» ηεο επηρείξεζεο είλαη ε θνπιηνχξα ηεο. Ζ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ Ω ΤΣΖΜΑ ΔΗΡΟΔ Άλζξσπνη Κεθάιαηα Πιεξνθνξίεο Τιηθά θ.ι.π Άλζξσπνη Λεηηνπξγία Δγθαηαζηάζεηο Μεραλήκαηα Πξντφληα Τπεξεζίεο Πιεξνθνξίεο θ.ι.π ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΔ ΣΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ Α. Βαζηθέο ή πξσηεχνπζεο Παξαγσγηθή ιεηηνπξγία Δκπνξηθή ιεηηνπξγία Οηθνλνκηθή ιεηηνπξγία Β. Γεπηεξεχνπζεο Έξεπλα θαη αλάπηπμε Πξνκεζεηψλ Πιεξνθφξεζεο Γεκνζίσλ ζρέζεσλ 10 Δπηκέιεηα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΔΜΠΟΡΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΓΔΤΣΔΡΔΤΟΤΔ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΔ - ΠΡΟΜΗΘΔΙΩΝ - ΔΡΔΤΝΑ & ΑΝΑΠΣΤΞΗ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΗ - ΓΗΜΟΙΩΝ ΥΔΔΩΝ ΑΝΑΛΤΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ ΒΑΗΚΔ Α) Παξαγσγηθή: - Δίλαη ε πην βαζηθή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο. - Οη ελέξγεηεο ηεο ζπλδένληαη κε ηελ παξαγσγή πξντφλησλ & ππεξεζηψλ. Οη βαζηθφηεξεο ελέξγεηέο ηεο είλαη: Δπεμεξγαζία πιηθψλ, πιεξνθνξηψλ. Υξήζε & ζπληήξεζε ησλ κέζσλ γηα ηελ παξαγσγή ησλ πξντφλησλ, ππεξεζηψλ. Έιεγρνο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ αγαζψλ. Β) Δκπνξηθή: Πεξηιακβάλεη φιεο ηηο ελέξγεηεο πνπ απαηηνχληαη πξνθεηκέλνπ ε επηρείξεζε λα δηαζέζεη ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηεο ζηελ αγνξά. Οη βαζηθφηεξεο ελέξγεηέο ηεο είλαη: Έξεπλα αλαγθψλ ησλ θαηαλαισηψλ ρεδηαζκφο πξντφλησλ, ππεξεζηψλ Πξνβνιή θαη πξνψζεζε ησλ πξντφλησλ θαη ησλ ππεξεζηψλ Πψιεζε θαη δηαλνκή. Γ) Οηθνλνκηθή: Έρεη σο ζπλέπεηα ηελ απφθηεζε θαη ηε ρξήζε ηνπ θεθαιαίνπ. Δμεχξεζε θεθαιαίνπ γηα ηελ ίδξπζε ηεο νηθνλνκηθήο κνλάδαο. Αμηνπνίεζε ηνπ θεθαιαίνπ-απνδνηηθέο επηινγέο. Αληηκεηψπηζε λνκηθψλ θαη θνξνινγηθψλ ππνρξεψζεσλ Δμαθξίβσζε ησλ απνηειεζκάησλ. 11 Δπηκέιεηα
ΓΔΤΣΔΡΔΤΟΤΔ Α) Πξνκεζεηψλ: Αθνξά ηηο ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ απαξαίηεησλ πξντφλησλ πνπ έρεη αλάγθε κηα επηρείξεζε γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο θαη ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο. Βαζηθέο ηεο ελέξγεηεο: Οηθνλνκηθφηεξε πξνκήζεηα κεραλεκάησλ θαη πξψησλ πιψλ. Έξεπλα ηηκψλ, αγνξά θαη απνζήθεπζε. Παξαθνινχζεζε ησλ απνζεκάησλ. Β) Έξεπλαο θαη αλάπηπμεο: ηνρεχεη ζηελ αλεχξεζε λέσλ ηξφπσλ παξαγσγήο θαη βειηίσζε απηψλ πνπ ππάξρνπλ βάζε ρξεζηκνπνίεζεο ηεο ηερλνινγίαο θαη δηάθνξσλ θαηλνηνκηψλ Βαζηθέο ηεο ελέξγεηεο: ρεδηαζκφο λένπ ηχπνπ πξντφληνο Βειηίσζε ζπζθεπαζίαο πξντφληνο θ.α. Γ) Πιεξνθφξεζε: Αθνξά ηε δεκηνπξγία θαη ηελ αμηνπνίεζε πιεξνθνξηψλ. Βαζηθέο ηεο ελέξγεηεο: Απφθηεζε πιεξνθνξηψλ Δπεμεξγαζία πιεξνθνξηψλ Απνζήθεπζε πιεξνθνξηψλ Γηαλνκή πιεξνθνξηψλ Αμηνπνίεζε πιεξνθνξηψλ Γ) Γεκφζησλ Σρέζεσλ: πλδέεηαη κε ηελ αλάγθε ηεο επηρείξεζεο λα αλαπηχζζεη θαιέο ζρέζεηο κε ηνπο γχξσ ηεο θαη λα πξνβάιιεη κηα θαιή εηθφλα γηα λα θεξδίζεη ηελ εθηίκεζε, ην ζεβαζκφ θαη ηηο ζεηηθέο εληππψζεηο. Βαζηθέο ηεο ελέξγεηεο: Πξνβνιή ησλ ζεηηθψλ ηεο ζεκείσλ Πξνβνιή ηεο εηθφλα ηεο Οξγάλσζε θαη πινπνίεζε εθδειψζεσλ ρέζεηο κε ηα ΜΜΔ Φηιαλζξσπηθέο ελέξγεηεο Υνξεγίεο πνιηηηζηηθψλ, επηζηεκνληθψλ δξαζηεξηνηήησλ. 12 Δπηκέιεηα
Ζ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ ΚΑΗ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΣΖ ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΓΔΝΗΚΟ (ΔΞΩΣΔΡΗΚΟ) Οηθνλνκηθό Ννκηθό Κνηλσληθό Τερλνινγηθό Πνιηηηζκηθό Πνιηηηθό Οηθνινγηθό ΔΗΓΗΚΟ (ΔΩΣΔΡΗΚΟ) Πξνκεζεπηέο πιηθώλ & Υπεξεζηώλ Καηαλαισηέο θαη πειάηεο Δξγαδόκελνη θαη ζπλδηθάηα Πηζησηέο, ρξεκαηνδόηεο, κέηνρνη Δπηρεηξήζεηο ζπλεξγάδνληαη ή αληαγσλίδνληαη Τξάπεδεο & πηζησηηθνί θνξείο {ρέζε ηεο επηρείξεζεο κε ην πεξηβάιινλ} - Δίλαη δπλακηθή θαη θαζνξηζηηθή γηα ηε ζπκπεξηθνξά ηεο. - Ζ επηρείξεζε ηθαλνπνηεί ηνπο ζηφρνπο ησλ κειψλ ηεο (θνηλσληθνί ζηφρνη) κε ηελ παξαγσγή θαη ηε δηαλνκή ησλ αγαζψλ. - Οκάδεο πκθεξφλησλ Δπηδηψμεηο Εεηνχλ - Δπηρεηξεκαηίεο - Τςειά θέξδε & θνηλσληθή πξνβνιή - Υξεκαηνδφηεο - Τςειά θέξδε & αζθάιεηα θεθαιαίσλ - Πξνκεζεπηέο - Καιή ζπλεξγαζία, δηαξθείο & θεξέγγπεο ζπλαιιαγέο - Πειάηεο - Πνηφηεηα, θαιέο ηηκέο & εμππεξέηεζε - Κξάηνο - Δίζπξαμε θφξσλ & εηζθνξψλ ζπκκφξθσζε ζηνπο λφκνπο. 13 Δπηκέιεηα
ΑΝΑΛΤΖ ΣΟΗΥΔΗΩΝ ΣΟΤ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΓΔΝΗΚΟ Οηθνλνκηθφ: Πεξηιακβάλεη ηηο δνκέο ηεο νηθνλνκίαο, ηνπο δείθηεο πιεζσξηζκνχ, ηνπο ξχζκνπο αλάπηπμεο, ην δεκφζην ρξένο, ηελ απαζρφιεζε, ηελ πνξεία ηεο θεθαιαηαγνξάο θαη ησλ εηζνδεκάησλ, ην θνξνινγηθφ ζχζηεκα, ηηο δηεζλείο νηθνλνκηθέο ζρέζεηο θηι. Ννκηθφ: Πεξηιακβάλεη λφκνπο βάζε ησλ νπνίσλ ιεηηνπξγεί ε επηρείξεζε, νη ζπλαιιαγέο, νη ζρέζεηο εξγαζίαο θιπ. Κνηλσληθφ: Πεξηιακβάλεη ηελ θνηλσληθή νξγάλσζε ηεο ρψξαο. Οη επηινγέο ησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ επεξεάδνπλ ηελ παξαγσγή θαη ηε δηαλνκή ηνπ πξντφληνο. Τερλνινγηθφ: Πεξηιακβάλεη ηελ επίδξαζε ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ζηελ επηρείξεζε. Δπεξεάδεη ηφζν πνηνηηθά φζν θαη πνζνηηθά ηελ απφδνζε ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ εξγαδνκέλσλ. Σν είδνο ησλ πξντφλησλ πνπ παξάγνληαη θαη ησλ ππεξεζηψλ. Πνιηηηζκηθφ: Πεξηιακβάλεη ηα εζλνινγηθά θαη ιανγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά κηαο θνηλσλίαο, ηα ήζε, ηα έζηκα, ηηο παξαδφζεηο, ηε ζξεζθεία, ηηο αμίεο θιπ. Πνιηηηθφ: Πεξηιακβάλεη ηνπο ζεζκνχο, ην ζεζκηθφ πιαίζην, θπβεξλεηηθέο απνθάζεηο, πνιηηηθέο απνθάζεηο. Οηθνινγηθφ πεξηβάιινλ: Ζ επηρείξεζε δεκηνπξγεί ζνβαξά πξνβιήκαηα ζην πεξηβάιινλ κε ηελ αιφγηζηε εθκεηάιιεπζε θαη ηε ξχπαλζή ηνπ θαη δέρεηαη ηηο αξλεηηθέο επηπηψζεηο απφ ηηο βιάβεο πνπ ε ίδηα ή άιιεο αηηίεο πξνθαινχλ. ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΔΤΘΤΝΖ ΣΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ - Οη ηδηνθηήηεο, ηα ζηειέρε θαη νη εξγαδφκελνη κηαο επηρείξεζεο, πξέπεη λα θαηαλννχλ ην βαζκφ επζχλεο ηεο επηρείξεζεο απέλαληη ζηελ θνηλσλία θαη λα πξνζαξκφδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο. - Πξέπεη λα ππάξρεη έλαο «Κψδηθαο επηρεηξεζηαθήο εζηθήο» ΒΑΗΚΔ ΚΟΗΝΩΝΗΚΔ ΔΤΘΤΝΔ ΣΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΖ - Πξνζθνξά πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. - Καηαβνιή θφξσλ ζην θξάηνο. - Σήξεζε ηεο λνκνζεζίαο. - Κνηλσληθή θαη πνιηηηζκηθή ζπλεηζθνξά. - πκβνιή ζηελ αλάπηπμε ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο. - πλεηζθνξά ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 14 Δπηκέιεηα
ΣΟΥΟΗ ΣΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ ηφρνο: - Δίλαη κηα επηζπκεηή θαηάζηαζε ζηελ νπνία ζέιεη λα θηάζεη ε επηρείξεζε. - Δίλαη έλα απνηέιεζκα πξνο επίηεπμε. Γηάθξηζε ζηφρσλ Θεζκηθνί Λεηηνπξγηθνί - Δίλαη απηνί πνπ ε επηρείξεζε, - Δθθξάδνπλ ηα ζπγθεθξηκέλα απνηειέεπίζεκα δηαηππψλεη ζην θαηα- ζκαηα πνπ ε επηρείξεζε επηδηψθεη λα ζηαηηθφ, κε βάζε ην νπνίν λνκη- πεηχρεη. κνπνηείηαη ε χπαξμε θαη ε ιεη- - Αλαθέξνληαη ηνπξγία ηεο Α. ηα ζπλνιηθά κεγέζε ηεο επηρείξεζεο - Δίλαη γεληθνί & κε ζπγθεθξη- θέξδε, θχθινο εξγαζηψλ, ξπζκνί αλάπηπκέλνη ζηφρνη, επηδηψμεηο πνπ ζπ- μεο, θήκε, δχλακε θιπ. λζέηνπλ ηελ απνζηνιή ηεο επη- Β. ηελ αγνξά θαηάθηεζε κεξηδίνπ ρείξεζεο ζην πιαίζην ηνπ πεξη- αγνξάο, δεκηνπξγία δηθηχνπ πσιήζεσλ βάιινληαο ηεο ή ηεο θνηλσλίαο δεκηνπξγία εκπνδίσλ εηζφδνπ αληαγσλη- - Δθθξάδνπλ ην βαζηθφ θαζήθνλ ζηψλ θ.ι.π. ηεο επηρείξεζεο απέλαληη ζηελ Γ. ηνπο αλζξψπνπο ηθαλνπνίεζε ησλ θνηλσλία. εξγαδνκέλσλ, απαζρφιεζε, εθπαίδεπζε, αλάπηπμε θηι. Γ. ηηο θαηλνηνκίεο αλάπηπμε λέσλ πξντφλησλ, λέεο κέζνδνη θαη ηερληθέο παξαγσγήο, λέεο κέζνδνη δηαλνκήο θηι. Γεληθνί ζηφρνη: Πξνζδηνξίδνληαη απφ επηκέξνπο ζηφρνπο. πκθέξνληα θαη αμίεο ησλ νκάδσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ κέζα απφ απηή, αιιά θαη νκάδσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζην πεξηβάιινλ ηεο θαη επηδξνχλ ζε απηή. Γηα ηελ ηεξαξρία ζηόρσλ ιακβάλνληαη ππόςε: - Οη πηέζεηο ηνπ πεξηβάιινληνο - Οη πεξηνξηζκνί - Οη επθαηξίεο - Οη απεηιέο 15 Δπηκέιεηα
πκπεξάζκαηα Α) Ζ ηεξάξρεζε ησλ ζηφρσλ, ν αξηζκφο, ην είδνο θαη ε ζπνπδαηφηεηά ηνπο, δηαθέξνπλ απφ επηρείξεζε ζε επηρείξεζε. Β) Σα θέξδε - απνδνηηθφηεηα ησλ θεθαιαίσλ γηα ηηο επηρεηξήζεηο καθξνπξφζεζκα απνηεινχλ έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ζηφρνπο. ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ/ΑΠΟΓΟΣΗΚΟΣΖΣΑ/ΠΑΡΑΓΩΓΗΚΟΣΖΣΑ Α. Απνηειεζκαηηθφηεηα: Δίλαη ν βαζκφο ζηνλ νπνίν ε επηρείξεζε επηηπγράλεη ην ζθνπφ ηεο. Β. Απνδνηηθφηεηα (κεηξά αμίεο/ρξεκαηηθά κεγέζε): Αθνξά ηελ εζσηεξηθή ιεηηνπξγία ηεο επηρείξεζεο θαη εθθξάδεη ηηο ζπζίεο πνπ γίλνληαη γηα ηελ επίηεπμε ελφο απνηειέζκαηνο. Γ. Παξαγσγηθφηεηα (κεηξά πνζφηεηεο): Δίλαη ε ζρέζε κεηαμχ παξαρζέλησλ θαη ρξεζηκνπνηεζέλησλ παξαγσγηθψλ κέζσλ, δειαδή ζρέζε κεηαμχ αγαζψλ, πξντφλησλ, ππεξεζηψλ θαη θχζεο, εξγαζίαο, θεθαιαίνπ. Παξαγσγηθφηεηα = Παξαρζέληα αγαζά (πξντόληα/ππεξεζίεο) Παξαγσγηθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ Παξαγσγηθφηεηα Δξγαζίαο= Πνζόηεηα παξαγσγήο Αξηζκό εξγαδνκέλσλ Απνδνηηθφηεηα= - Πσο επηηπγράλεηαη ε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζίαο; * Καιχηεξε νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο * Βειηίσζε επηπέδνπ εξγαδνκέλσλ * Καηάιιεια θίλεηξα πξνο ηνπο εξγαδνκέλνπο - Καιχηεξε ακνηβή - ηγνπξηά εξγαζίαο (θιίκα ζηγνπξηάο) - Καιέο ζπλζήθεο εξγαζίαο Δθξνή = Απνηέιεζκα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε Δηζξνή ζπζίεο πνπ έγηλαλ γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί ην Απνηέιεζκα 16 Δπηκέιεηα
- Αμηνθξαηηθέο θαη ζπκκεηνρηθέο δηαδηθαζίεο Οηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα = Καζαξό θέξδνο / δεκηά Κεθάιαηα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ Δίλαη ε ζρέζε ηνπ νηθνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο πξνο ην ρξεζηκνπνηεζέλ θεθάιαην. Αληαγσληζηηθφηεηα: Δθθξάδεη ηε δπλαηφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα πξνζθέξεη θαιχηεξα πξντφληα θαη ηηκή απφ ηνπο αληαγσληζηέο ηεο. Αληαγσληζηηθφηεηα & παξαγσγηθφηεηα: Τςειή παξαγσγηθφηεηα ρακειφ θφζηνο πξνζθνξά πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζε ρακειέο ηηκέο. Τςειή παξαγσγηθφηεηα κεγαιχηεξν πεξηζψξην γηα δαπάλεο βειηίσζε δηαθήκηζεο πην αληαγσληζηηθά πξντφληα. ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΜΔΣΡΖΖ ΣΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΠΟΤ ΑΝΣΗΣΟΗΥΟΤΝ ΣΖΝ ΗΚΑΝΟΠΟΗΖΖ ΚΑΘΔ ΟΜΑΓΑ ΟΜΑΓΔ - Μέηνρνη Οηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα θεθαιαίσλ - Δξγαδφκελνη ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν εηζνδήκαηνο, θαιέο ζπλζήθεο εξγαζίαο, ηθαλνπνίεζε θνηλσληθψλ, ςπρνινγηθψλ αλαγθψλ θ.ι.π. - Πειάηεο θαιέο ηηκέο, άξηζηε πνηφηεηα θαη εμππεξέηεζε. - Κξάηνο θνξνινγηθή ζπλέπεηα, ζεβαζκφο ησλ λφκσλ θ.ι.π. - Κνηλφηεηα δεκηνπξγία ζέζεσλ απαζρφιεζεο, πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θ.ι.π. Παξάδεηγκα * Ζ παξαγσγηθφηεηα ηεο εξγαζίαο, ηεο γεο, ησλ κεραλεκάησλ θαη ησλ πξψησλ πιψλ είλαη κέηξα ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο επηρείξεζεο. - Ζ παξαγσγηθφηεηα εξγαζίαο απμήζεθε θαηά 5% ζε κηα επηρείξεζε κεηαμχ δχν εηψλ. - Έλαο αγξφηεο θαιιηέξγεζε 10 ζηξέκκαηα ζηηάξη θαη παξήγαγε 5 ηφλνπο ζηηάξη, επηηπγράλνληαο απφδνζε ζηξεκκαηηθή 0,5 ηφλνπο. - Μηα θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία ρξεζηκνπνίεζε θεθάιαηα χςνπο 1.000.000 θαη απνθφκηζε θέξδε 250.000, επηηπγράλνληαο νηθνλνκηθή απνδνηηθφηεηα 25%. 17 Δπηκέιεηα
Παξάδεηγκα* Μηα επηρείξεζε ηνλ Απξίιην παξήγαγε 12.000 κνλάδεο πξντφληνο, ρξεζηκνπνηψληαο 10 εξγάηεο. Σνλ Μάην παξήγαγε 9.600 κνλάδεο κε Υ αξηζκφ εξγαηψλ. Σνλ Μάην ε παξαγσγηθφηεηα ήηαλ 1200. Σν απνηέιεζκα ηνπ Μαΐνπ απφ άπνςε παξαγσγηθφηεηα ήηαλ θαιχηεξν, ή ρεηξφηεξν; Απάληεζε Παξαγσγηθφηεηα = Πνζόηεηα Παξαγσγήο Αξηζκόο εξγαδνκέλσλ Απξίιηνο 12.000 Πνζφηεηα παξαγσγήο Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ 10 εξγάηεο Παξαγσγηθφηεηα= ; Παξαγσγηθφηεηα = 12000 = 1.200 κνλάδεο 10 Μάηνο παξαγσγηθφηεηα = 1200 κνλάδεο 1.200 = Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ = εξγάηεο Πνζφηεηα παξαγσγήο = 9.600 κνλάδεο 9.600 x => x =9.600/ 1200 = 8 1200 x = 9.600 x = 8 εξγάηεο 2 ιηγφηεξνη απφ Απξίιην 9600 x= 1200 Απξίιηνο Δξγάηεο 10 Παξαγσγηθφηεηα = 1200 κνλάδεο Πνζφηεηα παξαγσγήο = 1200x10=12000 Μάηνο Δξγάηεο 8 Παξαγσγηθφηεηα = 1200 κνλάδεο Πνζφηεηα παξαγσγήο = 1200x8=9600 2 εξγάηεο ιηγφηεξνη δηαθνξά 2.400 κνλ. Γειαδή 18 Δπηκέιεηα
Απξίιηνο 10 1200=12000 Μάηνο 8 1200=9600 2 1200=2400 12000 Άξα ε επηρείξεζε απφ άπνςε παξαγσγηθφηεηαο πέηπρε ην ίδην απνηέιεζκα θαη ζα είρε ην ίδην απνηέιεζκα σο πξνο ηελ παξαγσγή κε δχν αθφκε εξγάηεο. * Αλ φκσο πεηχραηλε ηελ παξαγσγή ηνπ Μαΐνπ κε 10 εξγάηεο θαη φρη 8 ηφηε ζα είρε ρεηξφηεξε παξαγσγηθφηεηα 9.600/10=960 19 Δπηκέιεηα
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο Α ΜΔΡΟ Ζ ΔΠΗΣΖΜΖ ΣΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΩΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΩΝ 1. Πνηα είλαη ηα επηκέξνπο επηζηεκνληθά πεδία ηεο δηνίθεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ; Ζ νξγάλσζε θαη ε δηνίθεζε (management) To marketing θαη ε δηνίθεζε πσιήζεσλ Ζ δηνίθεζε παξαγσγήο Ζ ρξεκαηννηθνλνκηθή δηνίθεζε θαη ε ινγηζηηθή Ζ δηνίθεζε αλζξψπηλσλ πφξσλ Ζ δηαρείξηζε πιεξνθνξηψλ 2. - Με ηη αζρνιείηαη ν θιάδνο ηεο δηνίθεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ; Με ηελ κειέηε, πεξηγξαθή, ηελ εμήγεζε θαηλνκέλσλ πνπ ζπλδένληαη κε ην ζχλνιν ηεο επηρείξεζεο, κε ηηο επηκέξνπο ιεηηνπξγίεο ηεο επηρείξεζεο, ηα κέξε ηεο, θαζψο θαη κε ηηο ζρέζεηο ηεο κε ην πεξηβάιινλ. 3. - Ση είλαη ην Management; Δίλαη ε δηαδηθαζία ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ, ηεο νξγάλσζεο, ηεο δηεχζπλζεο, ηνπ ειέγρνπ, πνπ αζθνχληαη ζε κηα επηρείξεζε, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζνχλ απνηειεζκαηηθά νη ζηφρνη ηνπο. Management Απνηειεζκαηηθφηεηα Απηέο νη δχν έλλνηεο ζπλδένληαη άκεζα κεηαμχ ηνπο. Management Απνηειεί ηε βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθή αμηνπνίεζε ησλ πφξσλ (ζπληειεζηψλ παξαγσγήο) πνπ δηαζέηεη κηα επηρείξεζε θαη ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ. ΗΣΟΡΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ MANAGEMENT - Ζ ζπζηεκαηηθή νξγάλσζε ηεο γλψζεο ηνπ μεθηλά ζηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηψλα. Κχξηνη ζεκειησηέο ηνπ Management 1. Fraderick Taylor (1856-1915) 20 Δπηκέιεηα
* Θεσξείηαη ν «παηέξαο ηεο επηζηήκεο» κε ην ζχγγξακκά ηνπ αξρέο επηζηεκνληθνχ management. * Πίζηεπε φηη: α. Ζ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ήηαλ ε κφλε ιχζε γηα ηελ εμαζθάιηζε πςειψλ κηζζψλ θαη κεγαιχηεξσλ θεξδψλ. β. Μπνξεί λα ππάξμεη αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, κε ηελ εθαξκνγή, ρσξίο ηελ άζθνπε δαπάλε αλζξψπηλεο εξγαζίαο. γ. Δξγνδφηεο θαη εξγαδφκελνη έπξεπε λα εζηηάζνπλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηελ θαηά ην δπλαηφλ αχμεζε ησλ θεξδψλ κέζα απφ ηελ ζπλεξγαζία θαη φρη ζηε δηαλνκή ησλ θεξδψλ. 2. Henri Fayol (1841-1925) * Έδσζε έκθαζε ζηα πςειά ηεξαξρηθά επίπεδα ηεο νξγαλσηηθήο θαη δηνηθεηηθήο ππξακίδαο θαη αλάιπζε ηα θαζήθνληα ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ. * Καζφξηζε ηηο επηρεηξεζηαθέο ιεηηνπξγίεο φπσο: ηελ ηερληθή / ηελ εκπνξηθή/ ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ηελ αζθάιεηα (πξνζηαζία εξγαδνκέλσλ θαη πεξηνπζίαο) * Σε ινγηζηηθή. * Πξφζζεζε επίζεο θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο δηνίθεζεο νη νπνίεο αλαιχνληαη ζε εξγαζίεο: - ρεδηαζκνχ - Πξφβιεςεο - Οξγάλσζεο - Γηεχζπλζεο - πληνληζκνχ - Διέγρνπ 3. Max Weber (1864-1920) * Δίλαη εθπξφζσπνο ηεο θιαζηθήο ζεσξίαο θαη ππνζηήξημε φηη: α. Ζ γξαθεηνθξαηία είλαη ην πην ινγηθφ κέζν γηα ηελ άζθεζε ειέγρνπ ζηνπο αλζξψπνπο. (γξαθεηνθξαηία δηνίθεζε κέζσ γξαθείσλ) β. Ζ γξαθεηνθξαηία δελ απνηειεί αξλεηηθφ θαηλφκελν, αιιά ζεσξία νξγάλσζεο πνπ αληαπνθξίλεηαη θπξίσο ζηηο αλάγθεο ησλ κεγάισλ θαη πνιχπινθσλ επηρεηξήζεσλ. γ. Βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο γξαθεηνθξαηίαο είλαη: 21 Δπηκέιεηα
Οη ζηελά θαζνξηζκέλεο αξκνδηφηεηεο Οη απζηεξνί θαλφλεο Ζ εθαξκνγή ηνπ ηεξαξρηθνχ ζπζηήκαηνο νξγάλσζεο * Ήηαλ ζπλεξγάηεο ηνπ Taylor Gantt α. Τπνζηήξημε ηελ αλάγθε γηα αλάπηπμε ζπλεξγαζίαο θαη θαηαλφεζεο κεηαμχ δηνίθεζεο (εξγνδνηψλ) θαη εξγαδνκέλσλ. β. Σφληζε ηελ ζεκαζία ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα ζε φια ηα δηνηθεηηθά πξνβιήκαηα. γ. Αλέπηπμε γξαθηθέο κεζφδνπο απεηθφληζεο ζρεδίσλ κε ζηφρν ηνλ θαιχηεξν δηνηθεηηθφ έιεγρν. δ. Έδσζε έκθαζε ζην ρξφλν θαη ην θφζηνο γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηνλ έιεγρν ηεο εξγαζίαο. Κίλεκα αλζξψπηλσλ ζρέζεσλ * Καηεγφξεζε ην επηζηεκνληθφ management φηη κεηαρεηξίδνληαλ ηνπο εξγαδνκέλνπο σο εμαξηήκαηα κεραλήο. * Τπνζηήξημε φηη, αλ νη επηρεηξήζεηο επέηξεπαλ ζηνπο εξγαδνκέλνπο λα έρνπλ ελεξγφ ζπκκεηνρή ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ηηο ζπλζήθεο θαη ηηο κεζφδνπο εξγαζίαο, ηφηε ην εζηθφ ηνπο ζα βειηηψλνληαλ θαη ζα έδεηρλαλ κεγαιχηεξε πξνζπκία γηα ζπλεξγαζία. ήκεξα: Οη πξνζεγγίζεηο πνπ αθνξνχλ ηηο δηάθνξεο δηαζηάζεηο ηνπ management αληινχλ ην επηζηεκνληθφ ηνπο ππφβαζξν απφ άιιεο επηζηήκεο, φπσο: καζεκαηηθά νηθνλνκία θνηλσληνινγία αλζξσπνινγία ςπρνινγία θ.η.ι. 22 Δπηκέιεηα
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο Β ΜΔΡΟ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΔ ΣΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΡΓΑΝΩΖ MANAGEMENT Γηνίθεζε: είλαη ε δηαδηθαζία ηεζζάξσλ βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ 1. Πξνγξακκαηηζκνχ ή ζρεδηαζκνχ 2. Οξγάλσζεο 3. Γηεχζπλζεο 4. Διέγρνπ Βαζηθή επίζεο ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη 5. Λήςε απνθάζεσλ Προγραμμαηιζμός Έλεγτος Λήυη αποθάζεφν Οργάνφζη Γιεύθσνζη ΑΝΑΛΤΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΩΝ ΓΗΟΗΚΖΖ 1. Πξνγξακκαηηζκφο * Δίλαη ε δηαδηθαζία ή ην ζχζηεκα ελεξγεηψλ κε ηηο νπνίεο: - Καζνξίδνληαη νη ζηφρνη ηεο επηρείξεζεο - Πξνβιέπεηαη ε κειινληηθή εμέιημε ησλ κεηαβιεηψλ ησλ εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο επηρείξεζεο. - Πξνζδηνξίδνληαη νη ηξφπνη, νη ελέξγεηεο θαη ηα κέζα κε ηα νπνία ζα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη ζην ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ. Δίλαη ε ζθέςε πξηλ ηε δξάζε 23 Δπηκέιεηα
Πεξηιακβάλεη: 1. Σνλ θαζνξηζκφ ησλ ζηφρσλ 2. Σε δηακφξθσζε ησλ ζηξαηεγηθψλ θαη πνιηηηθψλ 3. Σα ιεηηνπξγηθά πξνγξάκκαηα δξάζεο. 2. Οξγάλσζε Δίλαη ε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ην ζχλνιν ησλ εξγαζηψλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο επηρείξεζεο: - Σαμηλνκείηαη ζε επηκέξνπο θαζήθνληα. - Καηαλέκεηαη ζηα θαηάιιεια ζηειέρε. - ηα ζηειέρε απηά αλαζέηνληαη ζρεηηθέο επζχλεο, δηαηίζεληαη νη θαηάιιεινη πφξνη * Ζ νξγάλσζε εθθξάδεηαη κε: - Οξγαλφγξακκα - Καηακεξηζκφ ησλ εξγαζηψλ - Δθρψξεζε εμνπζίαο ζε ρακειφηεξα θιηκάθηα δηνίθεζεο. - Σκεκαηνπνίεζε ιεηηνπξγηψλ. 3. Γηεχζπλζε * Αθνξά ηε ζσζηή δηνίθεζε ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα θαη πεξηιακβάλεη: Καζνδήγεζε ελζάξξπλζε ελεξγνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο επηρείξεζεο γηα ηελ θαιχηεξε επίηεπμε ησλ ζηφρσλ καθξνρξφληα θαη βξαρπρξφληα. * Ξεπεξλά ηα φξηα ηεο απιήο έθδνζεο νδεγηψλ απφ ηα αλψηεξα πξνο ηα θαηψηεξα ζηειέρε. * Δπζχλε ηεο δηεχζπλζεο είλαη λα ελεξγνπνηεί φιεο ηηο δπλαηφηεηεο ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ πξνο φθεινο ηεο επηρείξεζεο, αιιά θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ ζηειέρνπο ηεο επηρείξεζεο. 4. Έιεγρνο * Δίλαη ε ζπζηεκαηηθή παξαθνινχζεζε ησλ ελεξγεηψλ ησλ δηαθφξσλ κειψλ ηεο επηρείξεζεο κε ζθνπφ ηελ εμαθξίβσζε θαη δηφξζσζε ηπρφλ απνθιίζεσλ απφ ηνπο ηηζέκελνπ ζηφρνπο. * Ο έιεγρνο είλαη νξγαληθά δεκέλνο κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ. 24 Δπηκέιεηα
Οη ζπληειεζηέο ηνπ management Γ ΜΔΡΟ Ζ ρξεζηκφηεηα θαη ε θαζνιηθή εθαξκνγή ηνπ management. Σπληειεζηέο Management - Ζ απνηειεζκαηηθή άζθεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ management ζην πιαίζην ησλ επηρεηξήζεσλ, πξνυπνζέηεη, ηελ χπαξμε: 1. Γλψζεσλ: πνπ αθνξνχλ ηηο έλλνηεο, ηηο αξρέο, ηηο κεζφδνπο θαη ηηο ηερληθέο ηνπ management θαη ησλ επηκέξνπο ιεηηνπξγηψλ ηνπ. 2. Γηνηθεηηθψλ ηθαλνηήησλ: Γπλαηφηεηα ζηειερψλ λα εθαξκφδνπλ ηε γλψζε ηνπ management ζηελ πξάμε. 3. Φηινζνθίαο ή θνπιηνχξαο (πηζηεχσ, αμίεο, ηδενινγία, θηινζνθία, λννηξνπίεο) ησλ ζηειερψλ γηα ηελ αλαγθαηφηεηα θαη ηνλ ηξφπν άζθεζεο ηνπ management. 1. Πνηα είλαη ηα ζπζηήκαηα ζηα νπνία ζηεξίδεηαη ην management; - πζηήκαηα ή εξγαιεία ηνπ management είλαη: Έλα ζχζηεκα ακνηβψλ. Έλα ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο. Έλα ζχζηεκα ειέγρνπ ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο ησλ εξγαδνκέλσλ. Έλα ζχζηεκα πξνγξακκαηηζκνχ. ΥΡΖΗΜΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΚΑΘΟΛΗΚΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ MANAGEMENT - Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο εθαξκνγήο ηεο νξγάλσζεο θαη δηνίθεζεο ζε φιεο ηηο κνξθέο νξγαλψζεσλ είλαη δεδνκέλε θαη δηακνξθψλεηαη αλάινγα κε ηνπο ζηφρνπο, ηε κνξθή θαη ηνλ πξννξηζκφ θαζεκηάο. - Όιεο νη κνξθέο νξγαλψζεσλ έρνπλ σο πξνζαλαηνιηζκφ ηελ επηδίσμε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο δειαδή ηελ επίηεπμε ζηφρσλ κε ην ρακειφηεξν δπλαηφ θφζηνο. - Κάζε κνξθή νξγάλσζεο εκθαλίδεη ηδηαηηεξφηεηεο θαη απαηηεί μερσξηζηή εθαξκνγή ηεο γλψζεο ηνπ management. Σα βαζηθά ζηνηρεία φκσο ηεο θάζε νξγάλσζεο έρνπλ γεληθή θαη θαζνιηθή εθαξκνγή. - Αθφκε θαη ζε ρψξεο κε δηαθνξεηηθέο πνιηηηζηηθέο, θνηλσληθέο, νηθνλνκηθέο θαη ηερλνινγηθέο ηδηαηηεξφηεηεο κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ νη βαζηθέο έλλνηεο θαη αξρέο ηνπ 25 Δπηκέιεηα
management, αιιά ρξεηάδνληαη πξνζαξκνγή νη κέζνδνη, νη δηαδηθαζίεο θαη νη ηερληθέο εθαξκνγήο ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ. 2. Πσο κπνξεί ην management λα εθαξκνζηεί απνηειεζκαηηθά ζηηο αθφινπζεο κνξθέο νξγάλσζεο: Οηθνγέλεηα/ ζπλδηθαιηζηηθφ ζχιινγν / Ηδησηηθή επηρείξεζε; - Οηθνγέλεηα: Πέξα απφ ηηο βαζηθέο επηδηψμεηο θαη ηνπο βαζηθνχο πξννξηζκνχο ηεο, επηδηψθεη θαη σο θνηλσληθή νκάδα λα εμαζθαιηζηεί ηελ θαηά ην δπλαηφ θαιχηεξε πνηφηεηα δσήο ζηα κέιε ηεο, πξαγκαηνπνηψληαο ηηο κηθξφηεξεο δπλαηφλ ζπζίεο. - Ο ζπλδηθαιηζηηθφο ζχιινγνο: Δπηδηψθεη ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ κε ηηο κηθξφηεξεο δπλαηφλ ζπζίεο. - Ζ ηδησηηθή επηρείξεζε: Δπηδηψθεη ηελ θαιχηεξε ζρέζε σθέιεηαο θφζηνπο γηαηί έρεη σο θχξην ζθνπφ ηελ επίηεπμε θέξδνπο. * Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ζα ππάξμεη κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ ππάξρεη θάπνηα κνξθή πξνγξακκαηηζκνχ ή νξγάλσζεο ή ειέγρνπ ή θαζνδήγεζεο ησλ αηφκσλ πνπ αθνξνχλ ηελ νηθνγέλεηα ή επηρείξεζε ή ζπλδηθάην. Βέβαηα, ν πξνγξακκαηηζκφο, ε νξγάλσζε, ε ζηειέρσζε, ε εγεζία, ν έιεγρνο, δελ κπνξεί λα παίξλνπλ ηελ ίδηα κνξθή θαη λα εθαξκφδνληαη κε ηνλ ίδην ηξφπν ζε κηα νηθνγέλεηα, ζε έλαλ ζχιινγν, ζε έλα ηδησηηθφ ή δεκφζην νξγαληζκφ. Κάζε πεξίπησζε έρεη ηδηαηηεξφηεηεο θαη απαηηεί μερσξηζηή εθαξκνγή ηεο γλψζεο ηνπ management. Γ ΜΔΡΟ MARKETING Marketing Πεξηιακβάλεη ην ζχλνιν ησλ ελεξγεηψλ κηαο επηρείξεζεο ή νξγαληζκνχ, νη νπνίεο απνβιέπνπλ ζηελ αλαγλψξηζε ησλ αλαγθψλ ηνπ θαηαλαισηή, ζηελ αλάπηπμε ησλ απαξαίηεησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πνπ ηηο ηθαλνπνηνχλ θαη ζηε δεκηνπξγία ησλ απαξαίηεησλ πξνυπνζέζεσλ δήηεζεο, νη νπνίεο ζα νδεγήζνπλ ζε επηηπρείο πσιήζεηο. * Γηαηί ην marketing επηδξά ζηελ θαζεκεξηλή δσή θαη επεξεάδεη ηε ζπκπεξηθνξά φισλ; - Σα πξντφληα πνπ εθηίζεληαη είλαη ζπζθεπαζκέλα κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα πξνζειθχνπλ ηελ πξνζνρή ησλ θαηαλαισηψλ. - Σα θαηαζηήκαηα εθζέηνπλ ηα πξντφληα ηνπο έηζη, ψζηε λα πξνζειθχνπλ πεξηζζφηεξνπο πειάηεο. - Σα έληππα θαη ηα ειεθηξνληθά κέζα ελεκέξσζεο θαζεκεξηλά εθπέκπνπλ δηαθεκηζηηθά κελχκαηα. - Δπηδξά αθφκε ζηνλ ηξφπν πνπ ζπκπιεξψλεηαη έλα βηνγξαθηθφ ζεκείσκα. - ηε δηαδηθαζία εμέιημεο κηαο ζπλέληεπμεο γηα πξφζιεςε ζε κηα εξγαζία. - ηελ επηθνηλσλία καο κε θίινπο, ζπλαδέιθνπο 26 Δπηκέιεηα
Άξα Οη βαζηθέο αξρέο ηνπ marketing εθαξκφδνληαη ζ φιεο ηηο δηαζηάζεηο ηεο ζχγρξνλεο δσήο. Marketing Βαζηθά ζεκεία Δδξαηψζεθε σο απηνηειήο επηρεηξεζηαθή ιεηηνπξγία θαη σο απηνηειήο επηζηεκνληθφο θιάδνο ηεο δηνίθεζεο επηρεηξήζεσλ. Καλέλα πξντφλ ή ππεξεζία δελ κπνξεί ζήκεξα λα αλαπηπρζεί θαη λα δηαηεζεί ρσξίο ην marketing. Δπηδξά ζηελ θαζεκεξηλή δσή θαη επεξεάδεη ηε ζπκπεξηθνξά φισλ. Οη βαζηθέο αξρέο ηνπ marketing εθαξκφδνληαη ζε φιεο ηηο δηαζηάζεηο ηεο ζχγρξνλεο δσήο. Ση είλαη ην κείγκα marketing (marketing mix) Δίλαη ε θηινζνθία θαη ην πεξηερφκελν ησλ απνθάζεσλ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ marketing. Δίλαη δειαδή έλα ζχζηεκα ζηελά ζπλδεδεκέλσλ κεηαβιεηψλ, πνπ ζρεδηάζηεθαλ γηα λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ πειαηψλ θαη ηνπο ζηφρνπο ηεο επηρείξεζεο. Απηέο νη κεηαβιεηέο είλαη γλσζηέο σο «4 P s» 1. Πξντφλ 2. Σηκή 3 Γηαλνκή 4. Πξνψζεζε Marketing Mix Πξντφλ Σηκή Γηαλνκή Πξνψζεζε 4 P s - Mix Marketing Πξντφλ (ή ππεξεζία) Δίλαη ην ζχλνιν ησλ πιηθψλ ή άπισλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηα νπνία έρνπλ ζρεδηαζηεί κε ζηφρν λα ηθαλνπνηνχλ ηηο αλάγθεο ησλ θαηαλαισηψλ. Κάζε πξντφλ ζπλδέεηαη ζηελά κε ηα άιια ζπζηαηηθά ηνπ κίγκαηνο marketing. Σα πξντφληα φπσο θαη νη δσληαλνί νξγαληζκνί, έρνπλ δσή πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ νξηζκέλα ζηάδηα εμέιημεο. 27 Δπηκέιεηα
Τηκή Δίλαη ε αμία αληαιιαγήο ελφο αγαζνχ ή ππεξεζίαο. Απνηειεί ην κέηξν ζχγθξηζεο γηα ηνλ θαηαλαισηή ζε ζρέζε κε ηα άιια παξφκνηα πξντφληα πνπ θπθινθνξνχλ. Δπεξεάδεη ηελ εηθφλα ηνπ πξντφληνο θαη επνκέλσο νη ζηφρνη ηεο ηηκνιφγεζεο ζπλδένληαη ζηελά κε ηνπο αληίζηνηρνπο ζηφρνπο ησλ άιισλ 3 P s. Γίθηπα (θαλάιηα) δηαλνκήο Σα πξντφληα θαη νη ππεξεζίεο πξέπεη λα θηάλνπλ ζηνπο θαηαλαισηέο φηαλ ηα ρξεηάδνληαη, ζηηο επηζπκεηέο πνζφηεηεο θαη κε ηελ αλάινγε πνηφηεηα. Ζ ιεηηνπξγία ηεο δηαλνκήο πεξηιακβάλεη φιεο ηηο απαξαίηεηεο ελέξγεηεο πνπ πξέ πεη λα πξαγκαηνπνηεζνχλ, ψζηε λα κεηαβηβαζηεί ην πξντφλ απφ ηνλ παξαγσγφ ζηνλ θαηαλαισηή. Πξνψζεζε Promotion Δίλαη ε πην δπλακηθή κεηαβιεηή ηνπ marketing. Ζ απνηειεζκαηηθή πξνψζεζε, ζηνρεχεη: 1. ηελ πιεξνθφξεζε ησλ θαηαλαισηψλ ζρεηηθά κε ην πξντφλ. 2. ηελ πξνζπάζεηα λα πεηζηνχλ νη θαηαλαισηέο φηη απηφ ην πξντφλ είλαη ε θαιχηεξε επηινγή. Τπάξρεη ζηελή ζρέζε ηεο πξνψζεζεο κε ηηο άιιεο ηξεηο κεηαβιεηέο. Υξεζηκνπνηεί επίζεο δηάθνξα εξγαιεία πνπ απνηεινχλ ην κίγκα πξνψζεζεο. Μίγκα Πξνψζεζεο Σα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηεί ε πξνψζεζε θαη είλαη ηα εμήο: - Γηαθήκηζε - Ακνηβέο - Δθζέζεηο - Γείγκαηα - Δθπηψζεηο - Πξνζθνξέο θηι. * Πνπ κπνξεί λα εθαξκνζηεί ε πνιηηηθή πξνψζεζεο εθηφο απφ ηηο επηρεηξήζεηο; Αληίζηνηρε πνιηηηθή πξνψζεζεο αλαπηχζζεηαη θαη απφ άιινπο νξγαληζκνχο ή κε θεξδνζθνπηθά ηδξχκαηα, κε ζηφρν ηελ ελεκέξσζε ησλ ελδηαθεξφκελσλ ζε ζέκαηα 28 Δπηκέιεηα
θνηλσληθά, νηθνλνκηθά θ.α. Σν θξάηνο επίζεο κπνξεί λα εθαξκφζεη αληίζηνηρε πνιηηηθή πξνψζεζεο θαη πξνβνιήο ζεκάησλ εζληθψλ, πνιηηηζηηθψλ, παηδείαο θ.η.ι. * Πνηα είλαη ηα ζηάδηα εμέιημεο ηεο δσήο ησλ πξντφλησλ; Ζ είζνδνο ηνπ πξντφληνο ζηελ αγνξά. Ζ αλάπηπμή ηνπ. Ζ σξηκφηεηα θαη ν θνξεζκφο ηνπ. Ζ παξαθκή ηνπ ( νδεγεί ζην «ζάλαην» ηνπ). * Πψο ζπλδέεηαη ην πξντφλ κε ηα άιια ζπζηαηηθά ηνπ κίγκαηνο marketing θαη λα δνζνχλ παξαδείγκαηα. Κάζε πξντφλ ζπλδέεηαη ζηελά κε ηα άιια ζπζηαηηθά ηνπ κίγκαηνο marketing. Απηφ ζπκβαίλεη, δηφηη θαη ηα 4-Ρ ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ηεο εηθφλαο ηνπ πξντφληνο θαη θαη επέθηαζε ηεο εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο. Έηζη νη απνθάζεηο γηα ηε δεκηνπξγία θαη ηελ αλάπηπμε ελφο πξντφληνο ή ππεξεζίαο, ζπλδένληαη κε ηηο αληίζηνηρεο απνθάζεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή, ηε δηαλνκή, ηελ πξνψζεζε. Παξάδεηγκα έλα λέν πξντφλ ή ππεξεζία πνπ πξφθεηηαη λα θπθινθνξήζεη ζηελ αγνξά δελ αξθεί λα είλαη κφλν θαιήο πνηφηεηαο, αιιά ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ κηα αληαγσληζηηθή ηηκή, έλα θαηάιιειν δίθηπν δηαλνκήο πνπ λα δηαζθαιίδεη ηελ έγθαηξε θαη ζε επαξθείο πνζφηεηεο κεηαθνξά θαη απνζήθεπζε ζηα ζεκεία πψιεζεο, θαζψο θαη κηα απνηειεζκαηηθή πνιηηηθή πξνψζεζεο πνπ ζα ην θαηαζηήζεη γλσζηφ ζηνπο θαηαλαισηέο. Δ ΜΔΡΟ ΓΗΟΗΚΖΖ ΠΩΛΖΔΩΝ Αληηθείκελν Λεηηνπξγίαο Πσιήζεσλ Ζ αλάπηπμε εθείλσλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ έρνπλ ζθνπφ λα πξνζειθχζνπλ θαη λα πείζνπλ ηνπο θαηαλαισηέο λα αγνξάζνπλ ηα πξντφληα ηεο επηρείξεζεο. ΠΩΛΖΖ ΑΜΔΖ - Ο θαηαλαισηήο πξνκεζεχεηαη ην πξντφλ απεπζείαο απφ ηνλ παξαγσγφ. ΔΜΜΔΖ - Πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε βνήζεηα ελδηάκεζσλ, φπσο ρνλδξέκπνξσλ, ιηαλνπσιεηψλ 29 Δπηκέιεηα
* ηάδηα Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο πσιήζεσλ 1) Πξνγξακκαηηζκφο Θέζπηζε ζηόρσλ π.ρ. πξόβιεςε πσιήζεσλ Σρεδηαζκόο ηξόπσλ γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ π.ρ. Καηαλνκή πσιήζεσλ θαηά πεξηνρέο - Καζνξηζκόο αξηζκνύ πσιεηώλ - Οξγάλσζε ησλ πσιεηώλ 2) Τινπνίεζε Πξνγξάκκαηνο Οξγάλσζε θαη ζηειέρσζε ηεο επηρείξεζεο π.ρ.: επηινγή, πξόζιεςε θαη θαηάξηηζε πσιεηώλ. Πξαγκαηνπνίεζε δηαθόξσλ ιεηηνπξγηώλ, ζύκθσλα κε ηνλ αξρηθό ζρεδηαζκό. 3) Αμηνιφγεζε Πξνγξάκκαηνο Καηά πόζν ην ηειηθό απνηέιεζκα είλαη ζε ζπκθσλία κε ηνλ αξρηθό ζρεδηαζκό. π.ρ.: Αμηνιόγεζε επίδνζεο ησλ πσιεηώλ. * Πσο δεκηνπξγείηαη, ιεηηνπξγεί θαη αλαπηχζζεηαη ην πξφγξακκα πσιήζεσλ; Γεκηνπξγείηαη, ιεηηνπξγεί θαη αλαπηχζζεηαη ζε ζπλεξγαζία κε ηα ππφινηπα ηκήκαηα ηεο επηρείξεζεο, δειαδή ηνπ marketing, ηεο παξαγσγήο, ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θ.α. Καζνξίδεηαη απφ ηνπο γεληθφηεξνπο ζηξαηεγηθνχο πξνζαλαηνιηζκνχο ηεο επηρείξεζεο θαη κε γλψκνλα ηελ επίηεπμε ησλ γεληθψλ ζηφρσλ ηεο. Γηα παξάδεηγκα: πλεξγαζία αλαπηχζζεηαη κε ηα ηκήκαηα: - Παξαγσγήο: γηα ζέκαηα πνηφηεηαο θαη πνζφηεηαο πξντφλησλ - Απνζήθεπζεο: γηα ζέκαηα επάξθεηαο πξντφλησλ θαη πιηθψλ ζπζθεπαζίαο. - Υξεκαηννηθνλνκηθψλ: γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο. 30 Δπηκέιεηα
- Πξνζσπηθνχ: γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θ.ι.π. - Αληηθείκελν Χξεκαηννηθνλνκηθήο Δηνίθεζεο Τπνζηήξημε επηρεηξεκαηηθψλ απνθάζεσλ πκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ - Απνθάζεηο Αμηνιφγεζε θαη επηινγή επελδχζεσλ Σ ΜΔΡΟ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ Αμηνιφγεζε θαη επηινγή πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο. Γηαρείξηζε νηθνλνκηθψλ θηλδχλσλ. * Γηαηί ηα ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαθνινχζεζε θαη κειέηε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ είλαη ρξήζηκα; Απνηεινχλ γηα ηελ επηρείξεζε έλαλ νπζηαζηηθφ έιεγρν ζηηο δξαζηεξηφηεηεο, ζηα έζνδα θαη ζηα έμνδα ηεο. Παξνπζηάδνπλ ηε ρξεκαηννηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ηα ελδηαθέξνληα κέιε. Αληαπνθξίλνληαη ζηηο λνκηθέο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο. ΔΠΗΜΔΡΟΤ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΔ ΣΖ ΥΡΖΜΑΣΟΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ Α. Λεηηνπξγία ηνπ πξνυπνινγηζκνχ - χκθσλα κ απηή ζπληάζζεηαη ν νηθνλνκηθφο πξνυπνινγηζκφο ηεο επηρείξεζεο. - Γηαθξίλεηαη ζε: 1) Ταθηηθόο & 2) Επελδύζεσλ Β. Τακεηαθή ιεηηνπξγία - χκθσλα κ απηή γίλεηαη ε δηαρείξηζε ησλ εηζπξάμεσλ θαη πιεξσκψλ ηεο επηρείξεζεο. Γ. Λνγηζηηθή ιεηηνπξγία - χκθσλα κ απηή γίλεηαη ε πιήξεο θαηαγξαθή θαη θαηαρψξεζε ζηα ινγηζηηθά βηβιία ησλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ θαη πξάμεσλ ηεο επηρείξεζεο. 31 Δπηκέιεηα
Γ. Γηαρείξηζε Κεθαιαίσλ - χκθσλα κ απηή γίλεηαη ε δηαρείξηζε ησλ δηαζέζηκσλ θεθαιαίσλ ηεο επηρείξεζεο. Σ ΜΔΡΟ ΓΗΟΗΚΖΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ Ζ ιεηηνπξγία ηεο δηνίθεζεο παξαγσγήο ξπζκίδεη: Σν ζρεδηαζκφ Σνλ πξνγξακκαηηζκφ Σελ νξγάλσζε Σνλ έιεγρν ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο Ο ξφινο ηεο δηνίθεζεο παξαγσγήο είλαη θαζνξηζηηθφο γηαηί: Γέρεηαη ηα κελχκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο. πλδπάδεη ηα κελχκαηα κε ηηο παξαγσγηθέο δπλαηφηεηεο πνπ ππάξρνπλ, ψζηε λα πξνθχςεη ην θαιχηεξν δπλαηφ απνηέιεζκα. Σηφρνη ηεο δηνίθεζεο παξαγσγήο: ρεδηαζκφο ησλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο. Λεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο. * Πνηεο ελέξγεηεο πεξηιακβάλεη ε δηνίθεζε παξαγσγήο; Α) Τελ ηνπνζεζία ηνπ εξγνζηαζίνπ θαη ηελ δηάηαμε ησλ ρψξσλ. Δπηινγή ηφπνπ εγθαηάζηαζεο. Αμηνπνίεζε ρψξνπ παξαγσγήο θαη δηεπθφιπλζε ησλ δηαδηθαζηψλ παξαγσγήο. Καηαγξαθή ηνπ εμνπιηζκνχ θαη πεξηγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ γλσξηζκάησλ. Β) Σρεδηαζκφ ηεο παξαγσγήο Βαζηθφο ζηφρνο ε επηδίσμε ηνπ θαιχηεξνπ απνηειέζκαηνο. Απνζθνπεί ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ: 1) Σηο πξνδηαγξαθέο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ. 2) Σελ απαξαίηεηε ηερλνγλσζία. 3) Σν κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί. 32 Δπηκέιεηα
Γ) Πξνγξακκαηηζκφ ηεο παξαγσγήο Απνζθνπεί ηνλ πξνζδηνξηζκφ κεγεζψλ θαη ηερληθψλ, πνπ ζα επηηξέςνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα θαη ησλ άιισλ ζπληειεζηψλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ. Γηαθξίλνληαη ζε: α) καθξνπξόζεζκν θαη β) βξαρππξόζεζκν Γ) Γηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο θαη έιεγρνο ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο Ο έιεγρνο ηεο παξαγσγήο ζηνρεχεη ζηελ ηθαλνπνηεηηθή ιεηηνπξγία ηεο παξαγσγήο βάζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ πνπ έρεη γίλεη. Ο έιεγρνο γιέληηα ζε φια ηα ζηάδηα ηεο παξαγσγήο. Γηαθξίλεηαη ζε: - Πνηνηηθφ - Πνζνηηθφ - Κφζηνπο - Απνζεκάησλ Δ) Απνζήθεπζε ησλ πξντφλησλ Δμαζθαιίδεη ηε ζπλερή θαη νκαιή ξνή ησλ πξντφλησλ θαζψο θαη ε δηαθίλεζή ηνπο απφ ηελ παξαγσγή ζηελ θαηαλάισζε. Ση) Σπληήξεζε θαη αληηθαηάζηαζε ηνπ κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ παξαγσγήο. ηφρνο είλαη ε κέγηζηε απφδνζε ηεο παξαγσγήο. Γίλεηαη πξφιεςε βιαβψλ θαη ειαρηζηνπνίεζε ησλ δεκηψλ ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαη κεραλεκάησλ. Ε) Πξνκήζεηεο Βαζηθφ αληηθείκελν ε πξνκήζεηα κε εηδηθέο δηαδηθαζίεο ηνπ ζπλφινπ ησλ πιηθψλ πνπ είλαη απαξαίηεηα. Απαηηείηαη ε ζπλεξγαζία φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο επηρείξεζεο γηα ηε ζχληαμε ελφο πξνγξάκκαηνο πξνκεζεηψλ. 33 Δπηκέιεηα
χζηεκα παξαγσγήο Σπλζήθεο πεξηβάιινληνο Δπθαηξίεο απεηιέο Γηνίθεζε παξαγσγήο Δηζξνέο - Αλζξώπηλν δπλακηθό - Υιηθά - ελέξγεηα, θεθάιαην Παξαγσγηθή δηαδηθαζία Πιεξνθνξίεο Πξντόληα Υπεξεζίεο Ε ΜΔΡΟ ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΝΘΡΩΠΗΝΩΝ ΠΟΡΩΝ Μειεηά θαη εξεπλά: φια ηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηε δηαρείξηζε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ κηαο επηρείξεζεο ή νξγαληζκνχ. θνπφο ηεο είλαη: Να εμαζθαιίδεη ζε θάζε ζηηγκή ηνπο θαηάιιεινπο αλζξψπνπο απφ άπνςε πνηφηεηαο θαη πνζφηεηαο πνπ έρεη αλάγθε ε επηρείξεζε. Ζ απνηειεζκαηηθή ρξήζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Ο ξφινο ηνπ ηκήκαηνο ή ηεο δηεχζπλζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ είλαη: Να ζρεδηάδεη ηηο πνιηηηθέο θαη ηα ζπζηήκαηα ηεο δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ. Να εθηειεί ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίεο. Δπηκέξνπο ιεηηνπξγίεο ηεο δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ Α) Πξνγξακκαηηζκφο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ Έιεγρνο ησλ δεμηνηήησλ θαη ηθαλνηήησλ ησλ ήδε εξγαδνκέλσλ 34 Δπηκέιεηα
Ζ πξφβιεςε αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ. Ζ αλάιπζε ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Ζ θαηάζηξσζε πξνγξακκάησλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ειιείςεσλ. Β) Πξνζιήςεηο Ζ ιεηηνπξγία απηή πεξηιακβάλεη α. Πξνζέιθπζε: Επηζεκαίλεη ηηο πεγέο απ όπνπ ε επηρείξεζε κπνξεί λα αληιεί πξνζσπηθό. β. Δπηινγή: Χξεζηκνπνηεί έλα ζύζηεκα επηινγήο ζε ζπλεξγαζία κε ηα ππόινηπα ηκήκαηα. γ. Δγθαηάζηαζε: Φξνληίδεη γηα ηελ νκαιή εγθαηάζηαζε ηνπ πξνζσπηθνύ ζηηο δηάθνξεο ζέζεηο εξγαζίαο. Γ) Δθπαίδεπζε αλάπηπμε Αθνξά ηηο αλάγθεο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ, πνπ θαζνξίδνληαη ζε ζπλεξγαζία κε ηα αξκφδηα ζηειέρε θάζε δηεχζπλζεο. Γ) Αμηνιφγεζε Ζ δηεχζπλζε πξνζσπηθνχ αμηνινγεί ηελ απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε ζπλεξγαζία κε ηα ζηειέρε ησλ ηκεκάησλ ζηα νπνία αλήθνπλ απηνί. Δ) Μεηαζέζεηο Πξναγσγέο Ζ δηνίθεζε πξνζσπηθνχ ζπληνλίδεη ηηο κεηαζέζεηο θαη πξναγσγέο, αθνχ ιάβεη ππφςε: Σηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο. Σηο επηζπκίεο ηνπ εξγαδνκέλνπ. Σα πξνζφληα ηνπ εξγαδνκέλνπ. Ση) Πνιηηηθή Ακνηβψλ Ζ δηεχζπλζε πξνζσπηθνχ Δηζάγεη: έλα ζχζηεκα αμηνιφγεζεο ηνπ έξγνπ γηα θάζε ζέζε εξγαζίαο. Δξεπλά: ζέκαηα ακνηβψλ θαη ηελ αγνξά εξγαζίαο Σν επίπεδν ακνηβψλ εμαξηάηαη απφ: 1. Σελ πνηφηεηα εξγαζίαο ησλ ππαιιήισλ ηεο. 2. Σνλ αληαγσληζκφ κεηαμχ εξγαδνκέλσλ. 3. ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα πιεξψλεη ειθπζηηθνχο κηζζνχο. 35 Δπηκέιεηα
4. Σνλ αληαγσληζκφ πνπ δεκηνπξγνχλ άιιεο επηρεηξήζεηο γηα νξηζκέλεο ζέζεηο εξγαζίαο θ.α. Ε) Ωθειήκαηα ησλ εξγαδνκέλσλ Ζ δηεχζπλζε πξνζσπηθνχ 1. Φξνληίδεη γηα ηελ εμαζθάιηζε: πληάμεσλ Αζθαιίζεσλ Ηαηξηθήο θαη λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο Απνδεκηψζεσλ αζζελείαο, αλεξγίαο Γαλείσλ 2. Οξγαλψλεη: θνηλσληθά θαη ςπραγσγηθά πξνγξάκκαηα Ζ) Πεηζαξρηθά κέηξα απνιχζεηο Δθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ γηα απφθηεζε ζπκπεξηθνξάο ζχκθσλεο κε θαζνξηζκέλνπο θαλφλεο. Σηκσξία απηψλ πνπ παξαβαίλνπλ ηνπο θαλφλεο. Θ) Υγεία-πξφιεςε αηπρεκάησλ 1) Σν ηππηθφ πξφγξακκα πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ πεξηιακβάλεη: Ηαηξηθή εμέηαζε πξηλ ηελ πξφζιεςε. Πεξηνδηθή εμέηαζε ζε πεξίπησζε αλζπγηεηλήο εξγαζίαο. Λεηηνπξγία θαξκαθείνπ. Πξψηεο βνήζεηεο. Θεξαπεία κηθξψλ θαθνδηαζεζηψλ. Μαζήκαηα πγηεηλήο. Έιεγρν θαη πξνθχιαμε απφ επηθίλδπλεο θαηαζηάζεηο κέζα ζηελ επηρείξεζε. 2) Ζ πξφιεςε αηπρεκάησλ έρεη ζρέζε κε ζέκαηα: 1. Μεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ. 2. Δθπαίδεπζεο. 3. Δπηβνιήο θαλνληζκψλ. 36 Δπηκέιεηα
Η) Δξγαζηαθέο ζρέζεηο 1. Σν ηκήκα πξνζσπηθνχ παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηηο ζρέζεηο ζπλδηθαιηζκνχ δηνίθεζεο. 2. Σν ηκήκα πξνζσπηθνχ ζπκβνπιεχεη ζρεηηθά: - Με ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ππεξσξηψλ. - Με ην ρεηξηζκφ ησλ κεηαζέζεσλ & απνιχζεσλ. 3. Σν ηκήκα πξνζσπηθνχ βνεζά: - ηε δηαδηθαζία επίιπζεο δηελέμεσλ. - ηελ επηθνηλσλία ησλ εξγαδνκέλσλ κε ηε δηνίθεζε. Κ) Έξεπλα «γλψκσλ» θαη ηθαλνπνίεζεο εξγαδνκέλσλ. * Αθνξά ηα αλζξψπηλα πξνβιήκαηα ηνπ νξγαληζκνχ, φπσο: - Ζ δηάζεζε γηα απφδνζε ησλ εξγαδνκέλσλ. - Ζ πξφβιεςε γηα δηνηθεηηθή επηηπρία. - Ζ ζσζηή επηθνηλσλία. - Ζ νκαδηθή ζπκπεξηθνξά ζηελ εξγαζία θ.α. * Ζ δηνίθεζε πξνζσπηθνχ δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ιεηηνπξγία μερσξηζηή απφ ηηο ππφινηπεο ηεο επηρείξεζεο* Ζ ΜΔΡΟ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΩΝ Α. Πιεξνθνξίεο: Δίλαη νπνηνδήπνηε ζηνηρείν πνπ έρεη αμία γηα ηελ επηρείξεζε είηε πξνέξρεηαη απφ ην εμσηεξηθφ ηεο πεξηβάιινλ, είηε απφ ηελ δηθή ηεο δξαζηεξηφηεηα. Β. Τα ζηνηρεία πιεξνθνξίεο, απνηεινχλ ην πεξηερφκελν ησλ θαζεκεξηλψλ ζπλαιιαγψλ ηεο επηρείξεζεο θαη ηξνθνδνηνχλ βαζηθά ηηο εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ επηρείξεζε. Γ. Τα ζηνηρεία δηαθξίλνληαη: 37 Δπηκέιεηα
ΠΡΩΣΟΓΔΝΖ Δίλαη απηά πνπ είλαη έηνηκα ή θαηαρσξεκέλα θάπνπ, γηα λα ηα πάξεη θάπνηνο πνπ ελδηαθέξεηαη θαη λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη. Πξέπεη λα ζπγθεληξσζνχλ γηα πξψηε θνξά απφ ηνλ ίδην ηνλ ελδηαθεξφκελν π.ρ. κηα δεκνζθφπεζε ζην ρψξν ησλ θαηαλαισηψλ πνπ δείρλεη ηηο ηάζεηο ηνπο ζηνλ ηξφπν δηαζθέδαζεο ζηνλ ίδην ρψξν πνπ γίλεηαη ε έξεπλα. ΓΔΤΣΔΡΟΓΔΝΖ Δίλαη απηά πνπ είλαη έηνηκα ζηηο ηξάπεδεο πιεξνθνξηψλ ή βάζεηο δεδνκέλσλ. Σξάπεδα πιεξνθνξηψλ κπνξεί ε ίδηα ε επηρείξεζε λα δηαζέηεη ή θάπνηνη νξγαληζκνί εμεηδηθεπκέλνη (εζληθή ζηαηηζηηθή Τπεξεζία). Ζ αλαδήηεζε ησλ πιεξνθνξηψλ είλαη εχθνιε θαη ε απφθηεζε ηνπο δελ θνζηίδεη πνιχ. Απηά ηα ζηνηρεία δελ έρνπλ ηελ ακεζφηεηα, ηελ επηθαηξφηεηα, ηελ απνθιεηζηηθφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο φπσο ηα πξσηνγελή. Γ. Πνηνο είλαη ν ζθνπφο ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δηαρείξηζεο πιεξνθνξηψλ; Δίλαη πσο απφ ηνλ φγθν ησλ πιεξνθνξηψλ, πνπ θαζεκεξηλά θαηαθιχδνπλ ηελ επηρείξεζε, ζα πξνθχςνπλ νη πιένλ θαηάιιειεο θαη πσο απηέο ζα θηάζνπλ ζηνπο θαηάιιεινπο αλζξψπνπο ζε θάζε ζέζε εξγαζίαο ηελ θαηάιιειε ζηηγκή. Απηφ κπνξεί λα γίλεη κε επηζηεκνληθφ ηξφπν, δειαδή απφ εηδηθεπκέλα ζηειέρε πιεξνθνξηθήο θαη κε ηε ρξήζε ζηαηηζηηθψλ κεζφδσλ θαη Ζ/Τ. Όζν πην αμηφπηζηα είλαη ηα απνηειέζκαηα απηψλ ησλ δηαδηθαζηψλ ηφζν πην ζσζηέο ζα είλαη θαη νη απνθάζεηο πνπ ζα παξζνχλ γηα θάζε ζέκα πνπ αθνξά ηελ επηρείξεζε. Απηή ε αλάγθε έρεη απνηέιεζκα λα αλαπηπρζεί ε δηνίθεζε ησλ πιεξνθνξηψλ. Δ. Πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα: Δίλαη έλα επηρεηξεζηαθφ ζχζηεκα, ην νπνίν κε ηελ αιιειεπίδξαζε αλζξψπσλ, δηαδηθαζηψλ θαη κεραλεκάησλ επεμεξγάδεηαη πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ επηρείξεζε θαη πιεξνθνξεί ηελ δηνίθεζε, πξνθεηκέλνπ λα απνθαζίζεη ζσζηά. Ση. Πιενλεθηήκαηα εθαξκνγήο ηνπ ζπζηήκαηνο. 1. Μείσζε ηνπ ρξφλνπ δηεθπεξαίσζεο ησλ δηαδηθαζηψλ κε ηαπηφρξνλε θαηαρψξεζε ησλ ζηνηρείσλ ζηνλ Ζ/Τ. 2. Γηαζθάιηζε ηεο αθεξαηφηεηαο ησλ ζηνηρείσλ απφ θάζε παξέκβαζε. 3. Γπλαηφηεηα ρξήζεο ησλ απνηειεζκάησλ απφ ηελ πιεπξά ησλ ζηειερψλ. 38 Δπηκέιεηα