ΑΙΜΑ Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Βιολογία Δημιουργός: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΣΤΑΡΙΔΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «ΑΙΜΑ». Δημιουργήθηκε στις 19/01/2017 00:45:37 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/36
Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: 3η Φάση: 4η Φάση: 5η Φάση: Σελίδα 3/36
Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Βιολογία Θεματική ταξινομία: Βιολογία Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Θα αναλυθεί ο ρόλος του αίματος στον άνθρωπο. Η προσπάθεια αποσκοπεί ώστε οι μαθητές να είναι σε θέση να ξεχωρίζουν τη σημασία του αίματος στην άμυνα του οργανισμού, στη μεταφορά των ουσιών και γενικότερα στην ομοιόσταση. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Το σενάριο αναπτύχθηκε με βάση το μοντέλο διερευνητικής μάθησης 7Ε {βλ. Eisenkraft, A. (2003). Expanding the 5E Model. The Science Teacher, 70 (6), 56-59}. Σύμφωνα με το μοντέλο η μαθησιακή διαδικασία περιλαμβάνει 7 στάδια: Εμπλοκή με το πρόβλημα (Engage): Εμείς το αναφέρουμε ως Eνεργοποίηση. Αμεσα συνδεδεμένο είναι και το δεύτερο στάδιο που μπορεί και να προηγηθεί και αφορά στην ανάδειξη των εναλλακτικών ιδεών (εσφαλμένων αντιλήψεων) των μαθητών και γενικά στην ανίχνευση των προηγούμενων γνώσεών τους σχετικά με το πρόβλημα που εξετάζουμε (Elicit). Τρίτο στάδιο η Εξερεύνηση (Explore). Εμείς το ονομάζουμε «Εισαγωγή νέων όρων». Σε αυτό το στάδιο συνήθως οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την ορολογία, καταγράφουν δεδομένα, σχεδιάζουν ενέργειες και μοιράζονται ευρήματα. Τέταρτο στάδιο η Εξήγηση (Explain). Εδώ γίνεται η Εξήγηση των αποτελεσμάτων και η αποσαφήνιση των εννοιών. Πέμπτο στάδιο η εκτενέστερη επεξεργασία (Elaborate). Σε αυτό το στάδιο γίνεται περαιτέρω διευκρίνιση των εννοιών και ξεκαθαρίζεται καλύτερα η νέα γνώση. Εμείς ονομάζουμε τη φάση αυτή στο σενάριό μας ως Επιλέον Επεξηγήσεις Διευκρινήσεις. Εκτο στάδιο η Αξιολόγηση (Evaluation) που μπορεί να είναι διαμορφωτική-ενδιάμεση ή τελική. Στο τελευταίο στάδιο μπορεί να γίνει εφαρμογή των γνώσεων σε νέους τομείς και να προκύψουν νέες ερωτήσεις και νέα διερεύνηση ώστε να γίνει πραγματική εμπέδωση. Εμείς θα το ονομάσουμε Επέκταση της γνώσης (Extent). Οι στόχοι που αναφέρονται αλλά και επιπλέον στόχοι επιτυγχάνονται μέσω της συνεργασίας των μαθητών μεταξύ τους και με τον καθηγητή αλλά και μέσω της αλληλεπίδρασης με την πλατφόρμα «Αίσωπος» με δραστηριότητες που κατευθύνονται από αντίστοιχα Φύλλα εργασίας. Να σημειώσουμε ότι επειδή η πρότασή μας αφορά σε σενάριο δύο ωρών, οι παραπάνω φάσεις επαναλαμβάνονται (όχι όλες αναγκαστικά) καθώς κάθε ώρα μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις παραπάνω φάσεις. Τέλος επειδή η συγκεκριμένη πλατφόρμα επιτρέπει την ανάπτυξη μόνο 5 (πέντε) φάσεων συνολικά, οι ενέργειεςδραστηριότητες που προτείνονται την πρώτη διδακτική ώρα και οι ενέργειες που προτείνονται τη δεύτερη διδακτική ώρα αναφέρονται μαζί σε κάθε φάση. Σημείωση για τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς: Διευκρινίζεται ότι το παρόν σενάριο δεν εμφανίζεται στην τελική του μορφή η οποία θα διαμορφωθεί αργότερα. Η επιδίωξη σε αυτή τη φάση ήταν στα τρία σενάρια της Βιολογίας Λυκείου να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές μέθοδοι και τεχνικές και να εφαρμοστούν όλα τα διαδραστικά εργαλεία της πλατφόρμας «Αίσωπος» τουλάχιστον μία φορά ώστε να Σελίδα 4/36
φαίνονται οι δυνατότητες που υπάρχουν όταν δημιουργούνται τα νέα σενάρια. Επίσης λόγω χρόνου, τα πνευματικά δικαιώματα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Οι δημιουργοί έχουν αναφερθεί έστω και μία φορά και τα αποσπάσματα (εικόνες ή επεξεργασία) θα αναφερθούν με την ολοκλήρωση του σεναρίου. Διδακτικοί Στόχοι: Να Να Να Να Να αναγνωρίζουν και να αιτιολογούν τη σημασία του αίματος στον άνθρωπο. διακρίνουν τα συστατικά του αίματος και να εξηγούν, τον ρόλο του καθενός. αναλύουν μία εξέταση αίματος και να διατυπώνουν υποθέσεις για τα αποτελέσματά της (Λευκά,...κλπ). αναφέρουν τις ομάδες αίματος και Rhesus και να τις συσχετίζουν με τη δυνατότητα μεταγγίσεων. ευαισθητοποιηθούν για τη σημασία της αιμοδοσίας και της προσφοράς αίματος/πλάσματος. Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: αίμα ερυθρά αιμοσφαίρια λευκά αιμοσφαίρια αιμοπετάλια λευκοκύτταρο πλάσμα αίματος Υλικοτεχνική υποδομή: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ, ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 2 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΚΑ ΜΟΥ Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Μέτριας δυσκολίας Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 15-18 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/36
Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Ενεργοποίηση-ανίχνευση προηγούμενων γνώσεων Χρονική Διάρκεια: 5 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. ΑΙΜΑ-ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ 2η Φάση: Εισαγωγή νέων όρων Χρονική Διάρκεια: 28 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο -Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Αριθμός φύλλων εργασίας: 3 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. ΑΙΜΑ-ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΓΟΝΑ-ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑ RHESUS RHESUS Σελίδα 6/36
3η Φάση: Εξήγηση και αποσαφήνιση εννοιών Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΗΞΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΛΑΣΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ-RHESUS ΑΝΤΙΓΟΝΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ 4η Φάση: Επιλέον Επεξηγήσεις Διευκρινήσεις Χρονική Διάρκεια: 13 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ Αφού συμβουλευτείτε τις πληροφορίες της εικόνας να απαντήσετε Απαντήστε με ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ στις ερωτήσεις Σελίδα 7/36
5η Φάση: Αξιολόγηση-Επέκταση Χρονική Διάρκεια: 14 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο - Σπίτι Αριθμός φύλλων εργασίας: 3 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ Απαντήστε με ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ στις ερωτήσεις Σελίδα 8/36
1η Φάση: Ενεργοποίηση-ανίχνευση προηγούμενων γνώσεων Σελίδα 9/36
1η Φάση: Ενεργοποίηση-ανίχνευση προηγούμενων γνώσεων Χρονική Διάρκεια: 5 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Τάξη Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/exetasi_aimatos.pdf 1η ώρα: Στόχος 1, 3. Ο καθηγητής δίνει στους μαθητές το Φύλλο εργασίας 1 στο οποίο υπάρχουν τα αποτελέσματα από μία εξέταση αίματος και τους ζητά να αναγνωρίσουν ορισμένες έννοιες που υπάρχουν σε αυτό: (ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια κ.ά.). Ακούει τις απαντήσεις χωρίς να επιβεβαιώνει ή να απορρίπτει. Κάνει ερωτήσεις για ανίχνευση γνώσεων ή εσφαλμένων αντιλήψεων σχετικά με το αίμα. 1. ΑΙΜΑ-ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1383/#question8775 Σχόλιο: Μπορείτε από το προηγούμενο μάθημα να ζητήσετε να φέρουν οι ίδιοι οι μαθητές αποτελέσματα εξετάσεων αίματος από συγγενείς τους. Προσοχή όμως χρειάζεται στην περίπτωση σοβαρών ασθενειών που πιθανόν δεν πρέπει να αναλυθούν ή να συζητηθούν 2. ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1383/#question9458 Διευκρίνιση: Μπορείτε να επιλέξετε περισσότερες από μία απαντήσεις Σελίδα 10/36
Ερώτηση: Αν πάρουμε αίμα από ένα άτομο και το αναλύσουμε με διάφορους τρόπους μπορούμε να βρούμε Διαθέσιμες απαντήσεις: ορισμένες γενετικές ασθένειες ορισμένες επίκτητες ασθένειες το φύλο του ατόμου την ηλικία του ατόμου Σελίδα 11/36
2η Φάση: Εισαγωγή νέων όρων Σελίδα 12/36
2η Φάση: Εισαγωγή νέων όρων Χρονική Διάρκεια: 28 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο -Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f2.e1_systatika_aima_0.pdf Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f2.e2_rhesus.pdf Φύλλο Εργασίας 3 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f2.e3_ergastirio.pdf Στόχοι 1,2,3,4. Οι μαθητές ανά δύο απαντούν στις ερωτήσεις της πλατφόρμας "Αίσωπος" 1η ώρα: Εισάγονται οι έννοιες: έμμορφα συστατικά αίματος, πλάσμα και αναφέρονται οι λειτουργίες του αίματος. (10 λεπτά) 2η ώρα: Εισάγονται οι έννοιες: Ομάδες αίματος, Σύστημα Rhessus. Οι μαθητές στο εργαστήριο παρατηρούν κύτταρα αίματος σε μόνιμο παρασκεύασμα (18 λεπτά) 1. ΑΙΜΑ-ΣΥΣΤΑΣΗ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8893 Διευκρίνιση: Τι υπάρχει σε μία σταγόνα αίματος Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 13/36
2. ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8898 Διευκρίνιση: Βλέπετε τα έμμορφα συστατικά του αίματος όπως φαίνονται στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Κάντε κλικ στους μπλε κύκλους για περισσότερα Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 14/36
3. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8972 Να βάλετε την κατάλληλη λέξη στα κενά Το αίμα αποτελείται από το που είναι το υγρό μέρος του σώματος και από τα συστατικά. Τα έμμορφα συστατικά αποτελούνται από τα αιμοσφαίρια ή που έχουν σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού, τα αιμοσφαίρια που είναι υπεύθυνα κυρίως για τη μεταφορά του και του διοξειδίου του άνθρακα και τα που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία του αίματος. 4. ΑΝΤΙΓΟΝΑ-ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες διαλόγου Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8984 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1η Κάρτα Ερώτηση: Τα αντιγόνα στα ερυθρά αιμοσφαίρια ονομάζονται και... Σελίδα 15/36
2η Κάρτα Ερώτηση: Τα αντισώματα για τα συγκολλητινογόνα στο πλάσμα του αίματος ονομάζονται και... 5. ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8983 6. ΣΥΣΤΗΜΑ RHESUS: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question8987 Σελίδα 16/36
7. RHESUS: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1384/#question11211 Σύρετε με το ποντίκι για να ολοκληρωθεί σωστά το κείμενο για τον παράγοντα Rhesus. Για το χαρακτηρισμό και την ταξινόμηση του αίματος ενός ατόμου, εκτός από το σύστημα ΑΒΟ, λαμβάνεται υπόψη και ο παράγοντας (Rh). Ο παράγοντας Rhesus είναι μία που μπορεί να υπάρχει ή στην επιφάνεια των ενός ατόμου. Τα άτομα που έχουν αυτή την πρωτεΐνη χαρακτηρίζονται ως Rhesus (Rh+), ενώ εκείνα που δεν την έχουν ως Rhesus αρνητικά. Αν αυτή η πρωτεΐνη σε άτομο Rh-, προκαλεί την παραγωγή αντι-rh. Διαθέσιμες επιλογές: θετικά (Rh-) όχι Rhesus ενεθεί πρωτεΐνη ερυθροκυττάρων αντισωμάτων Σελίδα 17/36
3η Φάση: Εξήγηση και αποσαφήνιση εννοιών Σελίδα 18/36
3η Φάση: Εξήγηση και αποσαφήνιση εννοιών Χρονική Διάρκεια: 30 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f3.e1_0.pdf Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f3.e2_0.pdf Στόχοι 1,2,4. Επεξήγηση και αποσαφήνιση εννοιών. Εδώ γίνεται η επεξήγηση και η αποσαφήνιση των εννοιών. 1η ώρα: Στόχοι 1, 2. Οι μαθητές αναγνωρίζουν το ρόλο των ερυθρών αιμοσφαιρίων στην μεταφορά οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Το ρόλο των λευκών αιμοσφαιρίων στην άμυνα και τη συμμετοχή των αιμοπεταλίων στην πήξη του αίματος και κατά συνέπεια στην άμυνα του οργανισμού. Τη σύσταση του πλάσματος του αίματος και το ρόλο του (15 λεπτά). 2η ώρα: Στόχος 4. Οι μαθητές αναγνωρίζουν πώς καθορίζονται οι ομάδες αίματος και τί προσέχουμε στις μεταγγίσεις. Παρόμοια για το Rhessus και τις περιπτώσεις που υπάρχει πρόβλημα σε μία εγκυμοσύνη (15 λεπτά). 1. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question9090 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3132 2. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11137 Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά του αίματος με τις λειτουργίες τους σύροντας με το ποντίκι. ερυθρά αιμοσφαίρια: και μεταφορά διοξειδίου του λευκά αιμοσφαίρια: πλάσμα: αιμοπετάλια: Διαθέσιμες επιλογές: μεταφορά οξυγόνου πήξη του αίματος άνθρακα Σελίδα 19/36
άμυνα ομοιόσταση 3. ΠΗΞΗ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11142 Να βάλετε στη σειρά τις προτάσεις σύροντας πάνω σε αυτές τους αριθμούς 1,2,...8 ώστε να σχηματιστεί το κείμενο που δείχνει τη διαδικασία πήξης του αίματος. και η αιμορραγία σταματά. Για τον όλο σχηματισμό εκτός από τα αιμοπετάλια Αυτό συμβαίνει διότι ένα μη διαλυτό πρωτεϊνικό πλέγμα Σε ένα μικρό τραυματισμό τo αίμα σύντομα πήζει που σταματά τη ροή του αίματος. είναι απαραίτητοι και άλλοι παράγοντες όπως το ασβέστιο και η βιταμίνη Κ. το ινώδες μαζί με τα αιμοπετάλια σχηματίζουν ένα θρόμβο Διαθέσιμες επιλογές: 5 1 2 7 6 4 3 8 4. ΠΛΑΣΜΑ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11148 Να σύρετε με το ποντίκι τις κατάλληλες λέξεις για να ολοκληρωθεί το κείμενο για το πλάσμα του αίματος. Το πλάσμα του αίματος είναι το μέρος του αίματος. Αποτελείται κυρίως από μέσα στο οποίο βρίσκονται διαλυμένες διάφορες ουσίες. Σ' αυτές περιλαμβάνονται, θρεπτικές ουσίες όπως, ορμόνες,, και ουσίες που πρέπει να αποβληθούν όπως. Είναι πολύ σημαντικό το πλάσμα να περιέχει τη σωστή ποσότητα, και άλλων ουσιών. Διαθέσιμες επιλογές: νερού υγρό αλάτων πρωτεΐνες νερό γλυκόζη ουρία ανόργανα άλατα Σελίδα 20/36
5. ΑΙΜΑΤΟΚΡΙΤΗΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11210 Να σύρετε με το ποντίκι τις λέξεις που συμπληρώνουν τον ορισμό για τον αιματοκρίτη. Αιματοκρίτης ονομάζεται η αναλογία του του αίματος που καταλαμβάνεται από τα, δηλαδή τα ερυθρά αιμοσφαίρια ανά όγκου αίματος. Διαθέσιμες επιλογές: ερυθροκύτταρα μονάδα όγκου εκατοστιαία 6. ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ-RHESUS: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question9091 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/4952 7. ΑΝΤΙΓΟΝΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11136 Σελίδα 21/36
1η Κάρτα Ερώτηση: Οι ομάδες αίματος στον άνθρωπο καθορίζονται από την παρουσία ή μη ειδικών αντιγόνων στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων που ονομάζονται Σελίδα 22/36
2η Κάρτα Ερώτηση: O παράγοντας Rhesus που καθορίζει τις ομάδες Rhesus είναι μία πρωτεΐνη που υπάρχει στην επιφάνεια των Σχόλιο: Στη δεύτερη ερώτηση της κάρτας η απάντησή σου θα είναι σωστή αν γράψεις έστω και τη μία από τις δύο απαντήσεις 8. ΜΕΤΑΓΓΙΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/1385/#question11158 Σύρετε με το ποντίκι για να συμπληρώσετε σωστά το κείμενο που αναφέρετε στις μεταγγίσεις αίματος. Κατά τις μεταγγίσεις πρέπει να δίνεται προσοχή, ώστε το αίμα του δότη να μην περιέχει αντίστοιχα με τις του δέκτη. Σήμερα δεν εξετάζεται μόνον η ομάδα αίματος αλλά και το και κατά πόσον το αίμα του δότη είναι απαλλαγμένο παραγόντων όπως οι ιοί που προκαλούν το και την. Διαθέσιμες επιλογές: συγκολλητινογόνα ηπατίτιδα συγκολλητίνες Σελίδα 23/36
AIDS Rhesus μολυσματικών Σελίδα 24/36
4η Φάση: Επιλέον Επεξηγήσεις Διευκρινήσεις Σελίδα 25/36
4η Φάση: Επιλέον Επεξηγήσεις Διευκρινήσεις Χρονική Διάρκεια: 13 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f4.e1.pdf Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f4.e2.pdf Στόχοι 1,2. Σε αυτό το στάδιο γίνεται περαιτέρω διευκρίνιση των εννοιών και ξεκαθαρίζεται καλύτερα η νέα γνώση. 1η ώρα: Οι μαθητές αναγνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο το αίμα συμβάλει στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος και στην ομοιόσταση γενικότερα και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η φαγοκυττάρωση από τα μακροφάγα (8 λεπτά). 2η ώρα: Οι μαθητές διερευνούν σε ποιες περιπτώσεις υπάρχει πρόβλημα στο παιδί που κυοφορείται εξαιτίας του παράγοντα Rhesus του ίδιου, σε σχέση με τον παράγοντα Rhesus του πατέρα και της μητέρας (5 λεπτά). 1. ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2244/#question9093 Διευκρίνιση: Ο ρόλος του αίματος στη ρύθμιση της θερμοκρασίας Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 26/36
2. ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2244/#question9094 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. Αφού συμβουλευτείτε τις πληροφορίες της εικόνας να απαντήσετε: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2244/#question9768 Σελίδα 27/36
Ερώτηση: Σε ποιά από τα παρακάτω ζευγάρια υπάρχει πιθανότητα να δημιουργηθεί πρόβλημα στο παιδί σε μία δεύτερη εγκυμοσύνη της μητέρας; Διαθέσιμες απαντήσεις: Πατέρας Πατέρας Πατέρας Πατέρας Rh+ και Μητέρα RhRh- και Μητέρα RhRh+ και Μητέρα Rh+ Rh- και Μητέρα Rh+ 4. Απαντήστε με ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ στις ερωτήσεις: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2244/#question11194 Σελίδα 28/36
1η Ερώτηση: Στο παιδί που κυοφορείται μπορεί να υπάρξει πρόβλημα όταν ο πατέρας είναι Rh+ και η μητέρα Rh-. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ Πατέρας Rh+ και Μητέρα Rh+ Πατέρας Rh- και Μητέρα Rh+ 2η Ερώτηση: Στο παιδί που κυοφορείται μπορεί να υπάρξει πρόβλημα όταν ο πατέρας είναι Rh+ και η μητέρα Rh+. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ 3η Ερώτηση: Στο παιδί που κυοφορείται μπορεί να υπάρξει πρόβλημα όταν ο πατέρας είναι Rh- και η μητέρα Rh+. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΣΩΣΤΟ ΛΑΘΟΣ Σελίδα 29/36
4η Ερώτηση: Στο παιδί που κυοφορείται μπορεί να υπάρξει πρόβλημα όταν ο πατέρας είναι Rh- και η μητέρα Rh-. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΣΩΣΤΟ ΛΑΘΟΣ 5η Ερώτηση: Ο γονότυπος ενός ατόμου Rh- είναι rr. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΌ 6η Ερώτηση: Ο γονότυπος ενός ατόμου Rh+ είναι RR ή Rr. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ Σελίδα 30/36
5η Φάση: Αξιολόγηση-Επέκταση Σελίδα 31/36
5η Φάση: Αξιολόγηση-Επέκταση Χρονική Διάρκεια: 14 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Ηλεκτρονικό Υπολογιστή - Διαδίκτυο - Σπίτι Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f5.e1_0.pdf Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f5.e2.pdf Φύλλο Εργασίας 3 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/f5.e3.pdf Στόχοι 1,2,3,4,5. Η αξιολόγηση μπορεί να είναι τελική (στην τάξη ή το σπίτι) αλλά και ενδιάμεση/διαμορφωτική σε όλα τα στάδια του σεναρίου. 1η ώρα: Με τη βοήθεια Φύλλου Αξιολόγησης και εκτός από τον έλεγχο των γνώσεων οι μαθητές επινοούν τρόπους για ενημέρωση των συγγενών τους και ενεργοποίησή τους σε προσπάθειες αιμοδοσίας (7 λεπτά). 2η ώρα: Στο τέλος (Επέκταση) μπορεί να γίνει εφαρμογή των γνώσεων σε νέους τομείς και να προκύψουν νέες ερωτήσεις και νέα διερεύνηση ώστε να γίνει πραγματική εμπέδωση. Οι μαθητές (ανάλογα με το επίπεδο της τάξης) κάνουν "διάγνωση" από την εξέταση αίματος και να βγάζουν αποφάσεις για την κατάσταση (υγιής ή όχι) του ατόμου (7 λεπτά). 1. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ήχος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question10915 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει απόσπασμα ήχου και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 32/36
2. ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question9184 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://edutv.gr/deyterobathmia/mesogeiaki-anaimia 3. ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question11204 Ερώτηση: Βλέπετε την εξέταση αίματος ενός ατόμου. Αν το άτομο αυτό είχε μία σοβαρή φλεγμονή ποιές από τις παραπάνω τιμές θα ήταν μεγαλύτερες; Διαθέσιμες απαντήσεις: τα λευκά αιμοσφαίρια τα ερυθρά αιμοσφαίρια τα αιμοπετάλια η αιμοσφαιρίνη 4. ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΙΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Σελίδα 33/36
Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question10924 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση 1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι δεν έχουν πυρήνα. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι δεν έχουν κυτταρόπλασμα. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι δεν έχουν πρωτεΐνες. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι δεν έχουν πλασματική μεμβράνη. 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι συμβάλλουν κυρίως στην άμυνα του οργανισμού. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι έχουν πυρήνα. Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι μπορούν και διαπερνούν τα τοιχώματα των τριχοειδών (διαπίδυση). Τα ώριμα ερυθροκύτταρα διαφέρουν από τα λευκοκύτταρα διότι περιέχουν στο κυτταρόπλασμά τους αιμοσφαιρίνη. 5. ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question11153 Σύρετε με το ποντίκι για να αντιστοιχίσετε σωστά τις λειτουργίες των τεσσάρων κατηγοριών των πρωτεΐνών του πλάσματος. : Καθιστούν το αίμα κολλώδες και συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερής ωσμωτικής πίεσης. : Παράγονται στο ήπαρ και μεταφέρουν ουσίες ή έχουν ενζυμική δράση. : Πρωτεΐνη που έχει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία πήξης του αίματος. : Ομάδα 20 πρωτεϊνών με αντιμικροβιακή δράση. Διαθέσιμες επιλογές: Αλβουμίνες Σελίδα 34/36
Συμπλήρωμα Ινωδογόνο Σφαιρίνες 6. Απαντήστε με ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ στις ερωτήσεις: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5745/2245/#question11220 1η Ερώτηση: Αν από το πλάσμα αφαιρεθεί το ινωδογόνο, το υγρό που παραμένει ονομάζεται ορός. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ η αιμοσφαιρίνη ΣΩΣΤΟ τα αιμοπετάλια 2η Ερώτηση: Οι ομάδες αίματος και το σύστημα Rhesus στον άνθρωπο καθορίζονται από πρωτεΐνες. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ Σελίδα 35/36
3η Ερώτηση: Ο παράγοντας Rhesus βρίσκεται στην επιφάνεια των φαγοκυττάρων. Διαθέσιμες απαντήσεις: ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ Σελίδα 36/36 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)