Δήμοσ Πυλαίασ Χορτιάτη Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα 2012-2014 Πανόραμα, Νοζμβριοσ 2011
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΡΘΙΜΕ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΕ... 10 1. ΕΙΑΓΩΓΘ... 12 1.1. Τα Επιχειρθςιακά Ρρογράμματα... 12 1.2. Οριςμόσ, Στόχοι, Διάρκρωςθ του Ε.Ρ.... 13 1.2.1. Οριςμόσ... 13 1.2.2. Στόχοι... 13 1.2.3. Χαρακτθριςτικά ενόσ Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ... 14 1.3. Μεκοδολογικι Ρροςζγγιςθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ... 15 1.3.1. Βαςικά Στάδια Κατάρτιςθσ του Ε.Ρ.... 16 1.3.2. Μζςα και Εργαλεία για τθν Κατάρτιςθ του Ε. Ρ.... 19 2. ΒΑΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΣΙΚΑ ΣΟΤ ΔΘΜΟΤ... 21 2.1. Κζςθ & ρόλοσ του Διμου ςτθν Ρ.Ε. & ςτθν Ρεριφζρεια... 21 2.2. Αναπτυξιακι Φυςιογνωμία... 24 2.2.1. Επιχειρείν... 24 2.2.2. Υποδομζσ... 24 2.3. Δθμογραφικά Χαρακτθριςτικά του Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ... 26 3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣΘΣΑ ΗΩΘ... 33 3.1. Φυςικό Ρεριβάλλον... 33 3.1.1. Γεωλογικζσ Εδαφικζσ Συνκικεσ τθσ Ρεριοχισ... 33 3.1.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 33 3.1.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 33 3.1.1.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 34 3.1.2. Εξωαςτικόσ Χϊροσ... 35 3.1.2.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 35 3.1.2.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 35 3.1.2.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 39 3.2. Ροιότθτα Ηωισ... 49 3.2.1. Χωροταξικόσ & Ρολεοδομικόσ ςχεδιαςμόσ... 49 3.2.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 49 3.2.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 50 3.2.1.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 56 3.3. Βαςικζσ Υποδομζσ - Δίκτυα... 57 3.3.1. Οδικό Δίκτυο... 58 Σελίδα 2
3.3.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 58 3.3.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 58 3.3.1.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 61 3.3.2. Λοιπζσ υποδομζσ μεταφορϊν... 63 3.3.3. Υποδομζσ Διαχείριςθσ Υδάτινων Ρόρων... 63 3.3.3.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 63 3.3.3.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 64 3.3.3.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 66 3.3.4. Λοιπζσ Υποδομζσ... 69 3.3.4.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 69 3.3.4.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 69 3.3.4.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 70 4. ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΣΙΜΟ & ΑΘΛΘΣΙΜΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΘ ΠΟΛΙΣΙΚΘ, ΤΓΕΙΑ... 72 4.1. Ραιδεία... 72 4.1.1. Σχολικι Στζγθ ΥποδομζσΕκπαίδευςθσ... 72 4.1.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 72 4.1.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 74 4.1.1.3. Δθμοτικι ενότθτα Χορτιάτθ... 76 4.2. Ρολιτιςμόσ και Ακλθτιςμόσ... 78 4.2.1. Λςτορικό & Ρολιτιςτικό Απόκεμα Υποδομζσ Δραςτθριότθτεσ... 78 4.2.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 78 4.2.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 80 4.2.1.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 84 4.2.2. Ακλθτιςμόσ... 88 4.2.2.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 88 4.2.2.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 90 4.2.2.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 91 4.3. Κοινωνικι Ρολιτικι... 92 4.4. Υγεία... 93 5. ΑΠΑΧΟΛΘΘ ΚΑΙ ΣΟΠΙΚΘ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ... 95 5.1. Συνοπτικι Ρεριγραφι... 95 5.2. Απαςχόλθςθ... 95 5.2.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 95 5.2.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 97 5.2.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 99 Σελίδα 3
5.3. Τοπικι Οικονομία... 101 5.3.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ... 101 5.3.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ... 102 5.3.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ... 104 6. ΕΩΣΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΟΤ ΔΘΜΟΤ ΠΤΛΑΙΑ - ΧΟΡΣΙΑΣΘ... 107 6.1. Διοικθτικι Διάρκρωςθ Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ... 107 6.2. Αρμοδιότθτεσ Υπθρεςιϊν... 110 6.2.1. Αρμοδιότθτεσ Κεντρικϊν Υπθρεςιϊν... 110 6.2.1.1. Λδιαίτερο Γραφείο Δθμάρχου... 110 6.2.1.2. Γενικόσ Γραμματζασ... 110 6.2.1.3. Αυτοτελζσ Γραφείο Επικοινωνίασ & Δθμοςίων Σχζςεων... 111 6.2.1.4. Αυτοτελζσ Γραφείο Διαφάνειασ... 112 6.2.1.5. Αυτοτελζσ Γραφείο Διοικθτικισ Βοικειασ... 113 6.2.1.6. Αυτοτελζσ Γραφείο Γεωγραφικϊν Ρλθροφοριϊν Γθσ... 113 6.2.1.7. Αυτοτελζσ Γραφείο Ρολιτικισ Ρροςταςίασ... 114 6.2.1.8. Αυτοτελζσ Τμιμα Ρρομθκειϊν - Αποκικθσ... 114 6.2.1.9. Διεφκυνςθ Νομικϊν Υποκζςεων Νομικισ Υπθρεςίασ... 116 6.2.1.10. Διεφκυνςθ Δθμοτικισ Αςτυνομίασ... 119 6.2.2. Αρμοδιότθτεσ Επιτελικϊν Υπθρεςιϊν... 122 6.2.2.1. Διεφκυνςθ Ρρογραμματιςμοφ Οργάνωςθσ & Ρλθροφορικισ... 122 6.2.3. Αρμοδιότθτεσ Υπθρεςιϊν Τοπικισ Οικονομικισ Ανάπτυξθσ... 127 6.2.3.1. Διεφκυνςθ Τοπικισ Οικονομικισ Ανάπτυξθσ... 127 6.2.4. Αρμοδιότθτεσ Υπθρεςιϊν Ρεριβάλλοντοσ και Ροιότθτασ Ηωισ... 135 6.2.4.1. Διεφκυνςθ Ρολεοδομίασ... 135 6.2.4.2. Διεφκυνςθ Κακαριότθτασ - Ρεριβάλλοντοσ... 144 6.2.5. Υπθρεςίεσ Κοινωνικισ Ρροςταςίασ, Ρολιτιςμοφ, Ακλθτιςμοφ, Εκελοντιςμοφ151 6.2.5.1. Διεφκυνςθ Κοινωνικισ Ρροςταςίασ, Απαςχόλθςθσ, Υγείασ & Ραιδείασ. 151 6.2.5.2. Διεφκυνςθ Ρολιτιςμοφ Ακλθτιςμοφ Νεολαίασ & Εκελοντιςμοφ... 156 6.2.6. Αρμοδιότθτεσ Υπθρεςιϊν Υποςτιριξθσ... 159 6.2.6.1. Διεφκυνςθ Διοικθτικϊν Υπθρεςιϊν... 159 6.2.6.2. Διεφκυνςθ Οικονομικϊν Υπθρεςιϊν... 165 6.2.6.3. Διεφκυνςθ Τεχνικϊν Υπθρεςιϊν... 171 6.2.6.4. Διεφκυνςθ Κζντρων Εξυπθρζτθςθσ Ρολιτϊν (Κ.Ε.Ρ.)... 179 6.2.6.5. Αποκεντρωμζνεσ Υπθρεςίεσ... 180 6.3. Διοίκθςθ Εποπτεία Συντονιςμόσ... 192 Σελίδα 4
6.4. Στελζχωςθ Ρροςωπικό... 193 6.5. Δθμοτικά Κτίρια... 198 6.6. Εξοπλιςμόσ... 201 6.7. Οικονομικά Στοιχεία... 202 6.7.1. Λςολογιςμόσ Απογραφισ Ζναρξθσ του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ... 202 6.7.2. Ρροχπολογιςμοί ετϊν 2011 2012 Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ... 205 7. ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΩΠΑ... 209 7.1. Κζντρο Κοινωνικισ Ρροςταςίασ, Αλλθλεγγφθσ &Ραιδείασ (ΚΕΚΡΑΡ)... 209 7.2. Κοινωφελισ Επιχείρθςθ Ρολιτιςμοφ Ακλθτιςμοφ & Ρεριβάλλοντοσ (ΚΕΡΑΡ). 213 7.3. Σχολικζσ Επιτροπζσ Ραιδείασ... 220 7.3.1. Σχολικι Επιτροπι ΑϋΒάκμιασ Εκπαίδευςθσ... 220 7.3.2. Σχολικι Επιτροπι Βϋ Βάκμιασ Εκπαίδευςθσ... 222 7.4. Δθμοτικι Επιχείρθςθ Φδρευςθσ Αποχζτευςθσ Χορτιάτθ (Δ.Ε.Υ.Α.)... 223 7.5. Διατοπικζσ Συνεργαςίεσ... 226 8. ΑΞΙΟΛΟΓΘΘ ΣΘ ΤΦΙΣΑΜΕΝΘ ΚΑΣΑΣΑΘ SWOT ΑΝΑΛΤΘ... 227 8.1. Αξιολόγθςθ του Εξωτερικοφ Ρεριβάλλοντοσ... 227 8.1.1. Ρεριβάλλον και Ροιότθτα Ηωισ... 227 8.1.2. Κοινωνικι Ρροςταςία, Ραιδεία, Ρολιτιςμόσ & Ακλθτιςμόσ... 229 8.1.3. Τοπικι Οικονομία και Απαςχόλθςθ... 231 8.1.4. Αξιολόγθςθ του Εςωτερικοφ Ρεριβάλλοντοσ... 233 9. ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΣΟΧΟ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΑΡΧΘ... 238 9.1. Στρατθγικι του Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ... 239 9.1.1. Διαμόρφωςθ Στρατθγικισ του Διμου... 239 9.1.2. Κακοριςμόσ των Γενικϊν Στόχων Τοπικισ Ανάπτυξθσ... 240 9.1.3. Κακοριςμόσ των Ρροτεραιοτιτων του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ... 240 9.2. Ρροτεινόμενα Μζτρα... 241 9.3. Κακοριςμόσ Στόχων ανά Άξονα Ρροτεραιότθτασ & Μζτρων... 242 9.3.1. ΑΞΟΝΑΣ 1: Ρεριβάλλον και Ροιότθτα Ηωισ... 242 Μζτρο 1.1: Φυςικό περιβάλλον πράςινο - αιςκθτικι... 242 Μζτρο 1.2: Δομθμζνο περιβάλλον οικιςτικι ανάπτυξθ... 242 Μζτρο 1.3: Μεταφορζσ Συγκοινωνίεσ... 242 Μζτρο 1.4: Κακαριότθτα διαχείριςθ ςτερεϊν αποβλιτων... 243 Μζτρο 1.5: Δίκτυα... 243 9.3.2. ΑΞΟΝΑΣ 2: Κοινωνικι Ρολιτικι, Υγεία, Ραιδεία, Ρολιτιςμόσ & Ακλθτιςμόσ 243 Μζτρο 2.1: Κοινωνικι Ρροςταςία και Αλλθλεγγφθ... 243 Σελίδα 5
Μζτρο 2.2: Ρολιτιςμόσ... 244 Μζτρο 2.3: Ακλθτιςμόσ... 244 Μζτρο 2.4: Ραιδεία - Νεολαία... 245 9.3.3. ΑΞΟΝΑΣ 3: Τοπικι Ανάπτυξθ και Οικονομία... 245 Μζτρο 3.1: Ανεργία- Απαςχόλθςθ... 245 Μζτρο 3.2: Εναλλακτικόσ Τουριςμόσ... 245 Μζτρο 3.3: Τοπικι Επιχειρθματικότθτα... 246 9.3.4. ΑΞΟΝΑΣ 4: Βελτίωςθ τθσ Διοικθτικισ Λκανότθτασ του Διμου... 246 Μζτρο 4.1: Αναβάκμιςθ Δθμοτικϊν Κτιριακϊν Υποδομϊν... 246 Μζτρο 4.2: Σφγχρονεσ Μορφζσ Management/Ροιότθτα Υπθρεςιϊν... 246 Μζτρο 4.3: Επιμόρφωςθ -Κατάρτιςθ... 247 Μζτρο 4.4: Τεχνολογίεσ Ρλθροφορίασ & Επικοινωνιϊν(ΤΡΕ)- Ψθφιακόσ Διμοσ.. 247 Μζτρο 4.5: Οικονομικι Διαχείριςθ... 248 Μζτρο 4.6: Συμμετοχικζσ Διαδικαςίεσ - Διαβοφλευςθ... 248 Μζτρο 4.7: Νομικά Ρρόςωπα... 248 Μζτρο 4.8:Ρολιτικι Ρροςταςία Διαχείριςθ κρίςεων... 248 10. ΔΘΜΟΙΑ ΔΙΑΒΟΤΛΕΤΘ... 249 10.1. Θ Διαδικαςία τθσ Διαβοφλευςθσ... 249 10.2. Αποτελζςματα Διαβοφλευςθσ... 249 11. ΕΠΙΧΕΙΡΘΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ... 253 11.1. Σχζδια Δράςθσ... 253 11.1.1. Κατάρτιςθ ςχεδίων δράςθσ... 253 11.1.2. Ρροςδιοριςμόσ Βαρφτθτασ... 253 11.1.3. Υλοποίθςθ Σχεδίων Δράςθσ Ρολιτικζσ Δράςθσ... 254 11.2. Τριετισ Ρρογραμματιςμόσ των Δράςεων... 254 12. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΜΟ 2012-2014... 303 12.1. Εκτιμιςεισ Εςόδων και Δαπανϊν... 303 13. ΔΕΙΚΣΕ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΘΘ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΘΘ ΣΟΤ Ε.Π.... 307 13.1. Δείκτεσ Ραρακολοφκθςθσ... 307 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 313 Νομοκεςία... 313 Οδθγοί... 313 Μελζτεσ Στατιςτικά Δεδομζνα... 313 Δικτυακζσ Ρθγζσ... 313 Σελίδα 6
ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΩΝ Ρίνακασ 1: Ρίνακασ εκτάςεων του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ... 22 Ρίνακασ 2: Χριςεισ γθσ τθσ Δθμοτικισ Ενότθτασ Χορτιάτθ... 42 Ρίνακασ 3: Χριςεισ γθσ και αναδαςωτζεσ εκτάςεισ ανά Δ.Κ.... 44 Ρίνακασ 4: Κατανάλωςθ νεροφ ΔΕ Ρανοράματοσ... 64 Ρίνακασ 5: Κατανάλωςθ νεροφ ΔΕ Χορτιάτθ... 68 Ρίνακασ 6: Σχολεία Δ.Ε. Ρανοράματοσ... 73 Ρίνακασ 7: Σχολεία Δ.Ε. Ρυλαίασ... 74 Ρίνακασ 8: Σχολεία Δ.Ε. Χορτιάτθ... 76 Ρίνακασ 9: Ζργα ςε εξζλιξθ για τθ Σχολικι Στζγθ ςτθ Δ.Ε. Χορτιάτθ... 77 Ρίνακασ 10: Ενεργόσ πλθκυςμόσ και ποςοςτιαία μεταβολι 1991 2001... 98 Ρίνακασ 11: Αναλογία ενεργοφ / μθ ενεργοφ πλθκυςμοφ 1991 2001... 98 Ρίνακασ 12: Αρικμόσ ανζργων και ποςοςτιαία μεταβολι 1991 2001... 99 Ρίνακασ 13: Ανεργία και ποςοςτιαία μεταβολι 1991-2001... 99 Ρίνακασ 14: Ροςοςτό οικονομικϊν ενεργϊν και μθ ενεργϊν/δ.κ.... 100 Ρίνακασ 15: Κατανομι απαςχολοφμενων/τομείσ δραςτθριότθτασ... 101 Ρίνακασ 16: Κτθνοτροφικζσ εκμεταλλεφςεισ κατά κατθγορία ηϊων... 104 Ρίνακασ 17: Μόνιμο δθμοςίου δικαίου προςωπικό... 194 Ρίνακασ 18: Ρροςωπικό Ειδικϊν Κζςεων... 196 Ρίνακασ 19: Μόνιμο προςωπικό ΛΔΑΧ ειδικϊν όρων... 196 Ρίνακασ 20: Μόνιμο προςωπικό ΛΔΑΧ... 196 Ρίνακασ 21: Δθμοτικά κτίρια ΔΕ Ρανοράματοσ... 198 Ρίνακασ 22: Δθμοτικά κτίρια Δ.Ε. Ρυλαίασ... 199 Ρίνακασ 23: Δθμοτικά κτίρια Δ.Ε. Χορτιάτθ... 200 Ρίνακασ 24: Μθχανολογικόσ και Θλεκτρονικόσ Εξοπλιςμόσ... 201 Ρίνακασ 25: Λςολογιςμόσ τθσ απογραφισ ζναρξθσ τθσ 1θσ Λανουαρίου 2011... 203 Ρίνακασ 26: Ρροχπολογιςμοί 2011 και 2012... 205 Ρίνακασ 27: Ανακεφαλαίωςθ Εςόδων και Εξόδων... 207 Ρίνακασ 28: Μόνιμο Ρροςωπικό δθμοςίου δικαίου... 210 Ρίνακασ 29: Μόνιμο προςωπικό ΛΔΑΧ... 211 Ρίνακασ 30: Ανακεφαλαίωςθ Εςόδων και Εξόδων... 212 Ρίνακασ 31: Μόνιμο προςωπικό ΛΔΑΧ... 216 Ρίνακασ 32: Ρροςωπικό οριςμζνου χρόνου... 217 Ρίνακασ 33: Ρροχπολογιςμόσ Εςόδων Εξόδων 2011... 218 Ρίνακασ 34: Ρροχπολογιςμόσ ανά δράςθ και κατθγορία... 219 Σελίδα 7
Ρίνακασ 35: Μόνιμο προςωπικό ΛΔΑΧ... 224 Ρίνακασ 36: Ανακεφαλαίωςθ προχπολογιςμοφ οικονομικοφ ζτουσ 2011... 225 Ρίνακασ 37: SWOT ανάλυςθ τομζα Ρεριβάλλοντοσ και Ροιότθτασ Ηωισ... 227 Ρίνακασ 38: Ανάλυςθ Κοινωνικισ Ρροςταςίασ, Ραιδείασ, Ρολιτιςμοφ, Ακλθτιςμοφ... 229 Ρίνακασ 39: SWOT ανάλυςθ τομζα Τοπικισ Οικονομίασ και Απαςχόλθςθσ... 231 Ρίνακασ 40: SWOT ανάλυςθ Εςωτερικοφ Ρεριβάλλοντοσ... 234 Ρίνακασ 41: Επίπεδα λιψθσ αποφάςεων... 239 Ρίνακασ 42: Ζργα προςταςίασ, ανάδειξθσ, αξιοποίθςθσ δαςικϊν εκτάςεων... 256 Ρίνακασ 43: Αντιμετϊπιςθ τθσ ρφπανςθσ και των πθγϊν ακτινοβολίασ... 257 Ρίνακασ 44: Αναβάκμιςθ τθσ λειτουργικότθτασ τθσ ποιότθτασ ηωισ... 258 Ρίνακασ 45: Αποδοτικι / Οικονομικι χριςθ ενζργειασ... 259 Ρίνακασ 46: Επζκταςθ και Αναβάκμιςθ Χϊρων Ρραςίνου... 260 Ρίνακασ 47: Ρεριβαλλοντικι Ευαιςκθτοποίθςθ του πλθκυςμοφ... 261 Ρίνακασ 48: Συνεργαςίεσ με όμορουσ Διμουσ και λοιποφσ ςχετικοφσ φορείσ... 262 Ρίνακασ 49: Χωροταξικόσ και πολεοδομικόσ ςχεδιαςμόσ... 263 Ρίνακασ 50: Ανάδειξθ - αποκατάςταςθ ανενεργοφ βιομθχανικοφ αποκζματοσ... 265 Ρίνακασ 51: Σχολικι Στζγθ... 266 Ρίνακασ 52: Γενικόσ Ρολεοδομικόσ Σχεδιαςμόσ... 268 Ρίνακασ 53: Ανάπλαςθ - αναβάκμιςθ αςτικοφ περιβάλλοντοσ... 269 Ρίνακασ 54: Αποτελεςματικόσ κυκλοφοριακόσ ςχεδιαςμόσ... 270 Ρίνακασ 55: Ενίςχυςθ του τοπικοφ οδικοφ δικτφου... 272 Ρίνακασ 56: Ρροϊκθςθ εναλλακτικϊν παρεμβάςεων... 274 Ρίνακασ 57: Δθμοτικοί χϊροι και εξοπλιςμόσ κακαριότθτασ... 275 Ρίνακασ 58: Διάδοςθ Ανακφκλωςθσ / Κομποςτοποίθςθσ... 275 Ρίνακασ 59: Εκςυγχρονιςμόσ, επζκταςθ δικτφου δθμοτικοφ φωτιςμοφ... 276 Ρίνακασ 60: Ανάπτυξθ Δικτφων Υποδομϊν... 277 Ρίνακασ 61: Αναβάκμιςθ Σχολικϊν Υποδομϊν Ειδικισ Αγωγισ... 280 Ρίνακασ 62: Ενίςχυςθ τθσ Ρολιτιςτικισ ταυτότθτασ του Διμου... 281 Ρίνακασ 63: Δθμιουργία και Αναβάκμιςθ Ρολιτιςτικϊν Υποδομϊν... 282 Ρίνακασ 64: Αναβάκμιςθ Λςτορικϊν Μνθμείων... 283 Ρίνακασ 65: Δραςτθριότθτεσ Ρολιτιςμοφ... 284 Ρίνακασ 66: Δθμιουργία, αναβάκμιςθ υποδομϊν δράςεισακλθτιςμοφ... 285 Ρίνακασ 67: Υποςτθρικτικζσ κοινωνικζσ δομζσ, παιδείασ, υγείασ, πολιτιςμοφ... 287 Ρίνακασ 68: Δράςεισ διαμόρφωςθσ πάρκων αναψυχισ και λοιπζσ δραςτθριότθτεσ... 289 Ρίνακασ 69: Εφαρμογι μζτρων για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ ανεργίασ και τθν ενίςχυςθ τθσ απαςχόλθςθσ... 291 Σελίδα 8
Ρίνακασ 70: Ζργα υποδομισ για τθν ανάδειξθ τθσ ελκυςτικότθτασ τθσ περιοχισ... 293 Ρίνακασ 71: Τοπικι Επιχειρθματικότθτα... 295 Ρίνακασ 72: Επζκταςθ Συντιρθςθ Επιςκευι Δθμοτικϊν κτιρίων... 296 Ρίνακασ 73: Αναβάκμιςθ του τεχνικοφ μθχανολογικοφ εξοπλιςμοφ... 297 Ρίνακασ 74: Σφγχρονεσ Μορφζσ Management ποιότθτα υπθρεςιϊν... 298 Ρίνακασ 75: Διεκνείσ ςυνεργαςίεσ ςε κζματα ανταλλαγισ καλϊν πρακτικϊν... 299 Ρίνακασ 76: Επιμόρφωςθ Ρροςωπικοφ και Αιρετϊν... 301 Ρίνακασ 77: Θλεκτρονικι διακυβζρνθςθ - Εφαρμογζσ ΤΡΕ... 302 Ρίνακασ 78: Δείκτεσ Αποτελζςματοσ ειδικϊν ςτόχων ΕΡ Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ.. 307 Ρίνακασ 79: Δείκτεσ Εκροϊν/μζτρο παρζμβαςθσ του ΕΡ Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ. 310 ΠΙΝΑΚΑ ΧΘΜΑΣΩΝ Σχιμα 1: Διαδικαςία κατάρτιςθσ Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων... 17 Σχιμα 2: Κακοριςμόσ γενικϊν ςτόχων ανάπτυξθσ... 240 ΠΙΝΑΚΑ ΧΑΡΣΩΝ Χάρτθσ 1:. Εδαφολογικόσ χάρτθσ Νομοφ Κεςςαλονίκθσ... 34 ΠΙΝΑΚΑ ΓΡΑΦΘΜΑΣΩΝ Γράφθμα 1: Οικονομικά ενεργόσ πλθκυςμόσ, 1991... 96 Γράφθμα 2: Οικονομικά ενεργόσ πλθκυςμόσ, 2001... 96 Γράφθμα 3: Απαςχόλθςθ κατά οικονομικό κλάδο, 1991... 96 Γράφθμα 4: Απαςχόλθςθ κατά οικονομικό κλάδο, 2001... 97 Σελίδα 9
ΧΡΘΙΜΕ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΕ ΑμΕΑ = Άτομα με Ειδικζσ Ανάγκεσ Α.Ρ.Ε. = Ανανεϊςιμεσ Ρθγζσ Ενζργειεσ Β.Δ. = Βαςιλικό Διάταγμα ΒΕΡΕ = Βιομθχανικι Επιχειρθματικι Ρεριοχι Γ.Ρ.Σ. = Γενικό Ρολεοδομικό Σχζδιο Γ.Σ.Ρ. = Γεωγραφικό Σφςτθμα Ρλθροφοριϊν Δ.Ε. = Δθμοτικι Ενότθτα Δ.Ε.Υ.Α.Χ. = Δθμοτικι Επιχείρθςθ Φδρευςθσ και Αποχζτευςθσ Χορτιάτθ Δ.Κ. = Δθμοτικι Κοινότθτα Δ.Σ. = Δθμοτικό Συμβοφλιο / Διοικθτικό Συμβοφλιο Ε.Ε. = Ευρωπαϊκι Ζνωςθ Ε.Ε.Λ.Κ. = Εγκατάςταςθ Επεξεργαςίασ Λυμάτων Κεςςαλονίκθσ ΕΚ.Λ.ΑΓ.Ε. = Εκνικό Λνςτιτοφτο Αγροτικισ Ζρευνασ Ε.Κ.Α.Β. = Εκνικό Κζντρο Άμεςθσ Βοικειασ Ε.Κ.Α.Μ. = Ειδικι Καταςταλτικι Αντιτρομοκρατικι Μονάδα Ε.Ο. = Εκνικι Οδόσ Ε.Ρ. = Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα Ε.Σ.Ρ.Α. = Εκνικό Στρατθγικό Ρλαίςιο Αναφοράσ Ε.Σ.Υ.Ε. = Εκνικι Στατιςτικι Υπθρεςία Ελλάδασ (μζχρι το 2009) Ε.Υ.Α.Κ. = Εταιρία Φδρευςθσ και Αποχζτευςθσ Κεςςαλονίκθσ ΕΛ.ΣΤΑΤ. = Ελλθνικι Στατιςτικι Αρχι (μετά το 2009) Επ.Ο. = Επαρχιακι Οδόσ ΗΕΡ = Ηϊνθ Ενεργοφ Ρολεοδομίασ Ha = Εκτάρια Λ.Γ.Μ.Ε. = Λνςτιτοφτο Γεωλογικϊν Μελετϊν Ελλάδασ Λ.Τ.Σ.Α.Κ. = Λνςτιτοφτο Τεχνικισ Σειςμολογίασ και Αντιςειςμικϊν Καταςκευϊν Κ.Γ.Λ. = Κωδικόσ Γενικισ Λογιςτικισ ΚΕ.Κ.Ρ.Α.Ρ. = Κζντρο Κοινωνικισ Ρροςταςίασ Αλλθλεγγφθσ και Ραιδείασ Κ.Ε.Ρ.Α.Ρ. = Κοινωφελισ Επιχείρθςθ Ρολιτιςμοφ Ακλθτιςμοφ Ρεριβάλλοντοσ Κ.Ρ.Α. = Κοινό Ρλαίςιο Αξιολόγθςθσ Κ.Υ.Α. = Κοινι Υπουργικι Απόφαςθ Μ.Κ.Ο. = Μθ Κερδοςκοπικι Οργάνωςθ Σελίδα 10
Ν. = Νόμοσ Ν.Ρ. Ν.Ρ.Δ.Δ. Ο.Α.Σ.Κ. Ο.Ε.Υ. Ο.Ε.Ρ. Ο.Σ.Κ. Ο.Τ. Ο.Τ.Α. Ρ.Α.ΚΕ. Ρ.Δ. Ρ.Ε. Ρ.Ε.Κ. Ρ.Ε.Ρ. Ρ.Η. Ρ.Κ.Μ. Ρ.Ο. ΡΟΕ Ρ.Σ. Ρ.Σ.Κ. Σ.Δ. Σ.Δ.Λ.Τ. S.W.O.T. Τ.Α. Τ.Κ. Τ.Ρ.Ε. Υ.Α. Φ.Ε.Κ. = Νομικό Ρρόςωπο = Νομικό Ρρόςωπο Δθμοςίου Δικαίου = Οργανιςμόσ Αςτικϊν Συγκοινωνιϊν Κεςςαλονίκθσ = Οργανιςμόσ Εςωτερικισ Υπθρεςίασ = Οικονομικά Ενεργόσ Ρλθκυςμόσ = Οργανιςμόσ Σχολικϊν Κτιρίων = Οικοδομικό Τετράγωνο = Οργανιςμόσ Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ = οδικόσ άξονασ Ρατρϊν Ακινασ Κεςςαλονίκθσ Ευηϊνων = Ρροεδρικό Διάταγμα = Ρεριφερειακι Ενότθτα / Ρολεοδομικι Ενότθτα = Ρεριφερειακι Ενότθτα Κεςςαλονίκθσ = Ρεριφερειακό Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα = Ρεριαςτικι Ηϊνθ = Ρεριφζρεια Κεντρικισ Μακεδονίασ = Ρεριφερειακι Οδόσ = Ραρελκόντων Οικονομικϊν Ετϊν = Ρολεοδομικό Συγκρότθμα = Ρολεοδομικό Συγκρότθμα Κεςςαλονίκθσ = Συντελεςτισ Δόμθςθσ = Συμπράξεισ Δθμοςίου και Λδιωτικοφ Τομζα = Δυνάμεισ (Strengths), Αδυναμίεσ (Weaknesses),Ευκαιρίεσ (Opportunities) Απειλζσ (Threats), = Τοπικι Αυτοδιοίκθςθ = Τοπικι Κοινότθτα = Τεχνολογίεσ Ρλθροφορίασ και Επικοινωνιϊν = Υπουργικι Απόφαςθ = Φφλλο Εφθμερίδασ τθσ Κυβζρνθςθσ Σελίδα 11
1. ΕΙΑΓΩΓΘ 1.1. Σα Επιχειρθςιακά Προγράμματα Στο πλαίςιο τθσ διαδικαςίασ εκςυγχρονιςμοφ τθσ οργάνωςθσ και τθσ λειτουργίασ τθσ πρωτοβάκμιασ τοπικισ αυτοδιοίκθςθσ και με απϊτερο ςκοπό τθ δθμιουργία μόνιμων δομϊν προγραμματιςμοφ, υλοποίθςθσ και παρακολοφκθςθσ των αποτελεςμάτων τθσ δράςθσ των ΟΤΑ α' βακμοφ, κεςπίςτθκε για πρϊτθ φορά, με τα άρκρα 203-207 του κεφαλαίου Η' του Ν. 3463/2006 «Κϊδικασ Διμων και Κοινοτιτων»(ΦΕΚ 114/τ.Αϋ/8-6-2006), θ υποχρζωςθ εκπόνθςθσ Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων από τουσ ΟΤΑ α' βακμοφ με πλθκυςμό άνω των 10.000 κατοίκων. Με τθν ζναρξθ τθσ εφαρμογισ του «Καλλικράτθ»,(Ν. 3852/2010, ΦΕΚ 87/τ.Αϋ/07.06.2010, «Νζα Αρχιτεκτονικι τθσ Αυτοδιοίκθςθσ και τθσ Αποκεντρωμζνθσ Διοίκθςθσ - Ρρόγραμμα Καλλικράτθσ»), θ ςφνταξθ και ο ςχεδιαςμόσ των Επιχειρθςιακϊν Σχεδίων των Διμων δθμιουργεί αυξθμζνεσ απαιτιςεισ εξαιτίασ του μεγζκουσ των νζων Διμων. Ο ρόλοσ των ΟΤΑ α' βακμοφ δεν περιορίηεται μόνο ςτθν παροχι δθμόςιων υπθρεςιϊν προσ τουσ πολίτεσ, αλλά επιπλζον οφείλουν να λειτουργοφν ωσ κεςμόσ πολιτικόσ, κοινωνικόσ και αναπτυξιακόσ. Ρροκειμζνου δε, να βελτιϊνουν ςυςτθματικά τθν αποτελεςματικότθτα και αποδοτικότθτα τθσ λειτουργίασ τουσ, είναι αναγκαία θ ανάπτυξθ - ςτο εςωτερικό τουσ - ενόσ μθχανιςμοφ προγραμματιςμοφ. Ο μθχανιςμόσ προγραμματιςμοφ εκφράηεται μζςα από τθ ςφνταξθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ του ΟΤΑ α' βακμοφ, που αποςκοπεί ςτθν ειςαγωγι μόνιμων εςωτερικϊν διαδικαςιϊν και ςυςτθμάτων προγραμματιςμοφ ςτθν πρωτοβάκμια αυτοδιοίκθςθ. Στόχοσ είναι θ διαδικαςία του προγραμματιςμοφ, τθσ παρακολοφκθςθσ και τθσ μζτρθςθσ των αποτελεςμάτων των δράςεων του ΟΤΑ α' βακμοφ, να αποτελζςει μια ςτακερι εςωτερικι λειτουργία και διαδικαςία, ςτθν οποία κα ςυμμετζχει ςε όλεσ τισ φάςεισ όλο το ανκρϊπινο δυναμικό του, με ςυγκεκριμζνο ρόλο. Το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα δεν εςτιάηει μόνο ςτθν παραγωγι ενόσ προγραμματικοφ κειμζνου, αλλά κυρίωσ ςτισ διαδικαςίεσ με τισ οποίεσ αυτό εκπονείται, παρακολουκείται και αξιολογείται. Το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα ζχει πολυτομεακό χαρακτιρα, με μεγάλο εφροσ κεματικοφ αντικειμζνου, αντίςτοιχο του φάςματοσ των κεμάτων που απαςχολοφν κακθμερινά τισ δθμοτικζσ αρχζσ, ενϊ, παράλλθλα, καλφπτει όλο το φάςμα των αρμοδιοτιτων ενόσ ΟΤΑ α' βακμοφ και εν δυνάμει το ςφνολο των τοπικϊν υποκζςεων. Θ εκπόνθςι του απαιτεί τθ ςυμμετοχι τόςο των αιρετϊν και υπθρεςιακϊν ςτελεχϊν του ΟΤΑ α' βακμοφ, όςο και τθσ τοπικισ κοινωνίασ, όπωσ αυτι εκφράηεται μζςα από τουσ μεμονωμζνουσ δθμότεσ, αλλά και τουσ κοινωνικοφσ και οικονομικοφσ φορείσ. Με αυτόν τον τρόπο το όραμα τθσ εκάςτοτε δθμοτικισ αρχισ μπορεί να γίνει ρεαλιςτικό και θ τοπικι και εςωτερικι ανάπτυξθ του ΟΤΑ α' βακμοφ να εναρμονιςτεί με τισ κατευκφνςεισ του περιφερειακοφ και εκνικοφ αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ. Αξίηει να αναφερκεί ότι τα Επιχειρθςιακά Ρρογράμματα των Διμων δεν αναφζρονται μόνο ςε ζργα που χρθματοδοτοφνται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ και λοιπζσ εκνικζσ και τοπικζσ πθγζσ και δεν αναφζρονται μόνο ςε ζργα που κα υλοποιθκοφν από τον ίδιο το Διμο και τα Νομικά του Ρρόςωπα, αλλά και ςε δράςεισ που ςτόχο ζχουν τθν οργάνωςθ των υπθρεςιϊν των Διμων για τθν καλφτερθ λειτουργία του και τθν εξυπθρζτθςθ του πολίτθ. H δομι και το περιεχόμενο των Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων των ΟΤΑ α βακμοφ Σελίδα 12
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 κακορίςτθκε με τθν Υπουργικι Απόφαςθ 18.183/02.04.2007(ΦΕΚ 534/τ. Βϋ/13.04.2007), με τίτλο «Περιεχόμενο, δομι και τρόποσ υποβολισ των επιχειρθςιακϊν προγραμμάτων των Οργανιςμϊν Σοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ (Ο.Σ.Α) α βακμοφ», ενϊ με το Ρ.Δ. 185/2007 «Πργανα και διαδικαςία κατάρτιςθσ, παρακολοφκθςθσ και αξιολόγθςθσ των επιχειρθςιακϊν προγραμμάτων των Οργανιςμϊν Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ (ΟΤΑ) αϋ βακμοφ», προδιαγράφθκε θ διαδικαςία κατάρτιςθσ των Ε.Ρ. Με τθν εφαρμογι του Ν.3852/2010, θ νζα διαδικαςία κατάρτιςθσ των Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων κακορίηεται ςτθ με αρ. πρωτ. 5.694/03.02.2011 Απόφαςθ του Υπ. Εςωτερικϊν Αποκζντρωςθσ και Θλεκτρονικισ Διακυβζρνθςθσ, θ οποία τροποποιεί τθ με αρικμό 18.183/02.04.2007 Υπουργικι Απόφαςθ και με το Ρ.Δ. 89/2011 τροποποιικθκε το Ρ.Δ. 185/2007». 1.2. Οριςμόσ, τόχοι, Διάρκρωςθ του Ε.Π. 1.2.1. Οριςμόσ Το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα των ΟΤΑ α' βακμοφ, ςυνιςτά ζνα ολοκλθρωμζνο πρόγραμμα τοπικισ και οργανωτικισ λειτουργικισ ανάπτυξθσ, ςε εναρμόνιςθ με τισ κατευκφνςεισ αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ ςε περιφερειακό και εκνικό επίπεδο. Αφορά δθλαδι όχι μόνον ςτισ υποδομζσ και ςτισ τοπικζσ επενδφςεισ, αλλά και ςτθ βελτίωςθ τθσ υφιςτάμενθσ οργάνωςθσ και λειτουργίασ των ΟΤΑ α' βακμοφ, ςτο πλαίςιο του γενικότερου περιβάλλοντοσ ςτο οποίο δρουν, μεριμνϊντασ για τθ βελτίωςθ τθσ διαβίωςθσ των πολιτϊν και τθν παροχι ποιοτικότερων υπθρεςιϊν. Το Ε.Ρ. εμπεριζχει ζνα ςυνεκτικό ςφνολο αξόνων προτεραιότθτασ για δράςεισ τοπικισ ανάπτυξθσ και αποςκοπεί ςτθν υλοποίθςθ του αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ του ΟΤΑ α' βακμοφ. Στο Ε.Ρ. κακορίηονται οι ςτρατθγικοί ςτόχοι και οι προτεραιότθτεσ τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ, κακϊσ και θ οργάνωςθ των Υπθρεςιϊν του ΟΤΑ και των νομικϊν του προςϊπων, και παράλλθλα εξειδικεφονται οι δράςεισ τθσ προγραμματικισ περιόδου για τθν επίτευξθ των ςτόχων αυτϊν. 1.2.2. Στόχοι Οι γενικοί ςτόχοι ενόσ Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ αφοροφν ςτουσ εξισ κάτωκι: 1. Ρροϊκθςθ τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ. 2. Εςωτερικι ανάπτυξθ του ΟΤΑ α' βακμοφ ωσ οργανιςμοφ. 3. Ανάπτυξθ των ςυνεργαςιϊν των ΟΤΑ α' βακμοφ και τθσ επιρροισ άλλων φορζων. Οι παραπάνω γενικοί ςτόχοι περιλαμβάνουν μία ςειρά από ειδικοφσ ςτόχουσ, όπωσ: Ρροςταςία και αναβάκμιςθ του φυςικοφ και δομθμζνου περιβάλλοντοσ (οικιςτικό περιβάλλον και τεχνικζσ υποδομζσ) τθσ περιοχισ του ΟΤΑ α' βακμοφ. Βελτίωςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ και αποδοτικότθτασ τθσ λειτουργίασ του. Βελτίωςθ τθσ παραγωγικισ ικανότθτασ του ΟΤΑ α' βακμοφ μζςω του μεςοπρόκεςμου προγραμματιςμοφ για το προςωπικό, τον εξοπλιςμό, τα κτίρια και τισ εγκαταςτάςεισ του. Σελίδα 13
Ρροϊκθςθ του αναπτυξιακοφ και κοινωνικοφ του ρόλου. Βελτίωςθ τθσ κοινωνικισ και οικονομικισ ευθμερίασ των κατοίκων του ΟΤΑ α' βακμοφ. Καλφτερθ εξυπθρζτθςθ των πολιτϊν. Αποδοτικότερθ και αποτελεςματικότερθ κατανομι και αξιοποίθςθ των πόρων. Ρροςζλκυςθ πρόςκετων οικονομικϊν πόρων. Επίςπευςθ τθσ ωρίμανςθσ και τθσ υλοποίθςθσ των δράςεων. Ρεριοριςμόσ τθσ αποςπαςματικισ αντιμετϊπιςθσ των προβλθμάτων. Συντονιςμόσ των δομϊν του ΟΤΑ α' βακμοφ, βελτίωςθ του τρόπου διοίκθςθσ και προϊκθςθ του εςωτερικοφ μεταςχθματιςμοφ των ΟΤΑ α' βακμοφ. Ανάπτυξθ ςυνεργαςιϊν με πολλαπλαςιαςτικά αποτελζςματα. Ενίςχυςθ τθσ τοπικισ δθμοκρατίασ και αφξθςθ τθσ δυνατότθτασ κοινωνικοφ ελζγχου. Αναβάκμιςθ του επιπζδου ςυνεργαςίασ του ΟΤΑ α' βακμοφ με φορείσ του ιδιωτικοφ, δθμόςιου και κοινωνικοφ τομζα για τθ ςυντονιςμζνθ προϊκθςθ τθσ τοπικισ ανάπτυξθσ και τθν από κοινοφ παροχι υπθρεςιϊν. 1.2.3. Χαρακτθριςτικά ενόσ Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ Το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα των ΟΤΑ α' βακμοφ αποτελεί εργαλείο για τθν άςκθςθ του αναπτυξιακοφ τουσ ρόλου, με τα εξισ χαρακτθριςτικά: Ολοκλθρωμζνο Ρρόγραμμα Τοπικισ Ανάπτυξθσ και Βελτίωςθσ τθσ Διοικθτικισ Ικανότθτασ του ΟΤΑ α' βακμοφ. Το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα αποτελεί πρόγραμμα αναπτυξιακϊν υποδομϊν και τοπικϊν επενδφςεων, αλλά και πρόγραμμα για τθ βελτίωςθ τθσ υφιςτάμενθσ λειτουργίασ των δθμοτικϊν υπθρεςιϊν και των Νομικϊν Ρροςϊπων που εποπτεφονται από το Διμο. Είναι πρόγραμμα πολυτομεακοφ χαρακτιρα, με εφροσ κεματικϊν αντικειμζνων, αντίςτοιχου του φάςματοσ των κεμάτων που απαςχολοφν τθν κακθμερινι λειτουργία του ΟΤΑ α' βακμοφ. Καλφπτει όλο το φάςμα των αρμοδιοτιτων του Διμου και εν δυνάμει το ςφνολο των τοπικϊν υποκζςεων. Ρενταετζσ Ρρόγραμμα Δράςθσ του ΟΤΑ α' βακμοφ και των Νομικών Ρροςώπων του. Στισ προτεραιότθτεσ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ αντανακλάται θ βοφλθςθ και το όραμα του Δθμοτικοφ Συμβουλίου, κακϊσ και οι προτεραιότθτεσ του αναπτυξιακοφ ςχεδιαςμοφ ςε περιφερειακό και εκνικό επίπεδο. Το όραμα τθσ εκάςτοτε Δθμοτικισ Αρχισ αποτυπϊνεται ςτθ ςτρατθγικι και αναλφεται ςε πενταετζσ πρόγραμμα (τριετζσ για τθν τρζχουςα περίοδο 2012-2014) δράςθσ του ΟΤΑ α' βακμοφ και των Νομικϊν Ρροςϊπων του και τζλοσ ςε ετιςιο πρόγραμμα δράςθσ τθσ κάκε υπθρεςίασ του διμου και των Νομικϊν Ρροςϊπων του. Οργανικό Στοιχείο τθσ Κακθμερινισ Λειτουργίασ και Διοίκθςθσ του Διμου και Μζροσ του Ρρογραμματικοφ του Κφκλου. Θ ςφνταξθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ είναι θ αρχικι φάςθ τθσ διαδικαςίασ προγραμματιςμοφ, παρακολοφκθςθσ και αξιολόγθςθσ τθσ δράςθσ του Διμου. Θ διαδικαςία αυτι αποτελεί διαρκζσ αντικείμενο εναςχόλθςθσ των αιρετϊν οργάνων, των προϊςταμζνων και Σελίδα 14
τθσ αρμόδιασ υπθρεςίασ προγραμματιςμοφ του. Υλοποίθςθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ μζςω του Ετιςιου Ρρογράμματοσ Δράςθσ του ΟΤΑ α' βακμοφ και των Νομικών Ρροςώπων του. Σκοπόσ τθσ ςφνταξθσ του ετιςιου προγράμματοσ δράςθσ είναι θ εξειδίκευςθ του ςυνολικοφ πενταετοφσ επιχειρθςιακοφ προγράμματοσ ςε ετιςιο πρόγραμμα των υπθρεςιϊν. Ο ετιςιοσ προγραμματιςμόσ ςτοχεφει ςτον επιμεριςμό των δράςεων του πενταετοφσ προγράμματοσ ςτισ υπθρεςίεσ, οι οποίεσ υλοποιοφν τμιματα του επιχειρθςιακοφ προγράμματοσ. Για το ζτοσ 2011 Ετιςιο Ρρόγραμμα Δράςθσ αποτζλεςε ο οικονομικόσ προχπολογιςμόσ και το Τεχνικό Ρρόγραμμα. Το Ετιςιο Ρρόγραμμα Δράςθσ για το 2012 ςυντάχκθκε μαηί με το Επιχειρθςιακό Ρρόγραμμα. Εκπόνθςθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ με τθ Συμμετοχι Πλων των Εμπλεκόμενων. Κατά τθ διαδικαςία ςφνταξισ του ςυμμετζχουν με ςαφϊσ κακοριςμζνο τρόπο: Αιρετά όργανα (Δθμοτικό Συμβοφλιο, Σφμβουλοι Δθμοτικισ ι Τοπικισ Κοινότθτασ, Οικονομικι Επιτροπι, Επιτροπι Ροιότθτασ Ηωισ, Αντιδιμαρχοι, διοικθτικά ςυμβοφλια ν.π. κ.λπ.). Υπθρεςιακά ςτελζχθ (Ρρογραμματιςμόσ, Οργάνωςθ και Ανάπτυξθ, Οικονομικι Υπθρεςία, Τεχνικι Υπθρεςία, Υπθρεςίεσ Ρεριβάλλοντοσ Ρολιτικισ Ρροςταςίασ κ.λπ.). Τθν ευκφνθ ςυντονιςμοφ των υπθρεςιϊν και τθσ ςφνταξθσ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ ζχει θ αρμόδια υπθρεςία για τον προγραμματιςμό, τθν ανάπτυξθ και τθν οργάνωςθ του διμου. Τοπικοί φορείσ και ομάδεσ δθμοτϊν ςθμαντικοφ βακμοφ ςυμβολισ ςτθν τοπικι ανάπτυξθ ι/και ςτθ λειτουργία του ΟΤΑ α' βακμοφ (όπωσ θ Δθμοτικι Επιτροπι Διαβοφλευςθσ). Θ λιψθ των αποφάςεων προγραμματιςμοφ δεν ςτθρίηεται μόνο ςτθν ανάλυςθ τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ, αλλά και ςτισ ανάγκεσ και προςδοκίεσ των κατοίκων και του ανκρϊπινου δυναμικοφ του Διμου, όπωσ αυτζσ διατυπϊνονται ςτισ διαδικαςίεσ ςυμμετοχισ τόςο κατά τθν κατάρτιςθ του Ε.Ρ. όςο και κατά τθ διαβοφλευςθ αυτοφ. Το Ε.Ρ. αποτελεί το βαςικό πλαίςιο κατεφκυνςθσ, προςδιοριςμοφ και ςυντονιςμοφ των ενεργειϊν όλων των οργάνων διοίκθςθσ και υπθρεςιϊν και γίνεται ευρφτερα γνωςτό ςτουσ εργαηόμενουσ του ΟΤΑ α' βακμοφ, προκειμζνου να υλοποιθκοφν οι ςτόχοι του. Επιπρόςκετα, αποτελεί προϊόν ςυλλογικισ εργαςίασ όλων των δομϊν του Διμου και οδθγεί ςτθν ανάλθψθ δεςμεφςεων μεταξφ των διαδοχικϊν ιεραρχικϊν επιπζδων, ςε ότι αφορά τθν υλοποίθςθ του τμιματοσ του Ε.Ρ. ςτο οποίο αυτά εμπλζκονται. Αξιοποίθςθ Δεικτών Επίδοςθσ. Το Ε.Ρ. διατυπϊνει μετριςιμουσ γενικοφσ και ειδικοφσ ςτόχουσ, θ επίτευξθ των οποίων παρακολουκείται μζςω τθσ αξιοποίθςθσ ςυςτιματοσ δεικτϊν επίδοςθσ. Για τθν παρακολοφκθςθ τθσ εξζλιξθσ τθσ τιμισ των δεικτϊν αξιοποιοφνται τα ςτοιχεία (εςόδων, δαπανϊν, πόρων, εκροϊν, αποτελεςμάτων ςτουσ αποδζκτεσ) που τθροφνται ςτα θλεκτρονικά αρχεία ενόσ ΟΤΑ α' βακμοφ. 1.3. Μεκοδολογικι Προςζγγιςθ του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ Το μεκοδολογικό πλαίςιο εκπόνθςθσ του Ε.Ρ. του Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ Σελίδα 15
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 πραγματοποιικθκε με βάςθ: Το νζο Κϊδικα Διμων και Κοινοτιτων (Ν. 3463/2006), τθν Υπουργικι Απόφαςθ με αρ. πρωτ. 18.183/02.04.2007, ΦΕΚ 534/τ.Βϋ/13.04.2007, με τθν οποία κακορίηεται θ δομι και το περιεχόμενο των Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων των ΟΤΑ, το Ρροεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Πργανα και διαδικαςία κατάρτιςθσ, παρακολοφκθςθσ και αξιολόγθςθσ των επιχειρθςιακϊν προγραμμάτων των Οργανιςμϊν Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ (ΟΤΑ) α' βακμοφ» και τθ με αρ. πρωτ. 5694/03.02.2011 Απόφαςθ του Υπ. Εςωτερικϊν Αποκζντρωςθσ και Θλεκτρονικισ Διακυβζρνθςθσ θ οποία τροποποιεί τθ με αρ. πρωτ. 18183/02.04.2007 Υπουργικι Απόφαςθ με τίτλο «Ρεριεχόμενο, δομι και τρόποσ υποβολισ των επιχειρθςιακϊν προγραμμάτων των Οργανιςμϊν Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ (Ο.Τ.Α) α' βακμοφ». Τθ γνϊςθ τθσ ελλθνικισ και διεκνοφσ εμπειρίασ και βιβλιογραφίασ ςε κζματα περιφερειακισ ανάπτυξθσ και τισ ςφγχρονεσ τάςεισ ανάλυςθσ και προςζγγιςθσ των περιφερειακϊν πολιτικϊν. Τα ειδικά χαρακτθριςτικά τθσ περιοχισ του νζου Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ όπωσ προζκυψαν από τθν εφαρμογι του Ν. 3852/2010 «Οζα Αρχιτεκτονικι τθσ Αυτοδιοίκθςθσ και τθσ Αποκεντρωμζνθσ Διοίκθςθσ Πρόγραμμα Μαλλικράτθσ» και τθ κζςθ του ςτο περιφερειακό, εκνικό και ευρφτερο γεωπολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. - Τθν ανάγκθ ολοκλθρωμζνθσ προςζγγιςθσ αλλά και ουςιαςτικισ εξειδίκευςθσ του αναπτυξιακοφ προγραμματιςμοφ με ςτόχο τθ μζγιςτθ δυνατι αξιοποίθςθ των χρθματοδοτικϊν πόρων και ευκαιριϊν. - Το νζο κεςμικό πλαίςιο και τισ ςυνκικεσ λειτουργίασ των ΟΤΑ α' βακμοφ που προζκυψαν από τισ κεςμικζσ αλλαγζσ των τελευταίων ετϊν και κυρίωσ τθν εφαρμογι του Ν.3852/2010. - Τισ κατευκφνςεισ του Ε.Ρ. Μακεδονίασ-Κράκθσ 2007 2013και των Τομεακϊν Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων του ΕΣΡΑ και τισ εφαρμοηόμενεσ διαρκρωτικζσ πολιτικζσ τθσ Ε.Ε. 1.3.1. Βαςικά Στάδια Κατάρτιςθσ του Ε.Ρ. Θ εκπόνθςθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ περιλαμβάνει τζςςερα (4) διακριτά ςτάδια (Σχιμα 1) με επιμζρουσ βιματα, με ςκοπό να προςεγγιςτοφν και να αναλυκοφν ςυςτθματικά όλεσ οι παράμετροι και όλοι οι ςυντελεςτζσ που επθρεάηουν και κακορίηουν το πλαίςιο λειτουργίασ και ανάπτυξθσ του Διμου. Τα βιματα που περιλαμβάνονται ςτο κάκε ςτάδιο περιγράφονται ςυνοπτικά ςτθ ςυνζχεια. Φάςθ Α: τρατθγικόσ χεδιαςμόσ Διμου Πυλαίασ Χορτιάτθ Στάδιο Α:Αποτφπωςθ και Αξιολόγθςθ του Εξωτερικοφ και Εςωτερικοφ Ρεριβάλλοντοσ του ΟΤΑ α βακμοφ Στρατθγικόσ Σχεδιαςμόσ Βιμα 1ο: Προετοιμαςία και οργάνωςθ. Ρροετοιμαςία και οργάνωςθ τθσ διαδικαςίασ κατάρτιςθσ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ, μζςω των εξισ ενεργειϊν: Σελίδα 16
Διατφπωςθ των αρχικϊν κατευκφνςεων τθσ δθμοτικισ αρχισ Οργάνωςθ και προγραμματιςμόσ του ζργου Ενθμζρωςθ του προςωπικοφ των υπθρεςιϊν και των ΝΡ του Διμου χιμα 1: Διαδικαςία κατάρτιςθσ Επιχειρθςιακϊν Ρρογραμμάτων Βιμα 2 ο : Συνοπτικι περιγραφι και αξιολόγθςθ τθσ κατάςταςθσ τθσ περιοχισ του Διμου. Συνοπτικι περιγραφι και αξιολόγθςθ τθσ υφιςτάμενθσ κατάςταςθσ τθσ περιοχισ του Διμου και εντοπιςμόσ των ςθμαντικότερων ηθτθμάτων τοπικισ ανάπτυξθσ, που κα πρζπει να αντιμετωπίςει ο Διμοσ κατά τθν επόμενθ πενταετία. Ρεριγράφεται θ γενικι, μακροςκοπικι εικόνα τθσ περιοχισ του Διμου και αναφζρονται τα γεωγραφικά, πλθκυςμιακά, κοινωνικά, οικονομικά, πολεοδομικά, περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά χαρακτθριςτικά τθσ. Ακολουκεί θ αξιολόγθςθ τθσ κατάςταςθσ τθσ περιοχισ και εντοπίηονται τα κρίςιμα ηθτιματα τοπικισ ανάπτυξθσ ςε κάκε κεματικό τομζα («Ρεριβάλλον και ποιότθτα ηωισ», «Κοινωνικι Ρολιτικι, Ραιδεία, Ρολιτιςμόσ και Ακλθτιςμόσ», «Τοπικι Σελίδα 17
Οικονομία και Απαςχόλθςθ»). Βιμα 3 ο : Συνοπτικι περιγραφι και αξιολόγθςθ του Διμου και των νομικών προςώπων του ωσ οργανιςμών. Συνοπτικι περιγραφι και αξιολόγθςθ του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ του Διμου και των νομικϊν προςϊπων του και εντοπιςμόσ των κρίςιμων ηθτθμάτων εςωτερικισ ανάπτυξθσ: Βιμα 4 ο : Κακοριςμόσ τθσ ςτρατθγικισ και των αναπτυξιακών προτεραιοτιτων του Διμου. Ρραγματοποιείται θ επιλογι τθσ ςτρατθγικισ που κα ακολουκιςει ο Διμοσ μζςω του κακοριςμοφ γενικϊν ςτόχων και πολιτικϊν δράςθσ, θ ομαδοποίθςθ των γενικϊν ςτόχων ςε Άξονεσ και Μζτρα και θ διατφπωςθ του οράματοσ και των αρχϊν λειτουργίασ και διακυβζρνθςθσ. Στο πλαίςιο τθσ διαμόρφωςθσ τθσ ςτρατθγικισ του Διμου προςδιορίηονται τα κρίςιμα ηθτιματα τοπικισ ανάπτυξθσ που κα αντιμετωπίςει ο Διμοσ (γενικοί ςτόχοι τοπικισ ανάπτυξθσ) και διαμορφϊνονται οι κατάλλθλεσ εςωτερικζσ ςτρατθγικζσ επιλογζσ που κα διαςφαλίηουν επιτυχι προςζγγιςθ των γενικϊν ςτόχων τοπικισ και εςωτερικισ ανάπτυξθσ. Οι ςυναφείσ γενικοί ςτόχοι ομαδοποιοφνται ςε προτεραιότθτεσ Μζτρα και τα ςυναφι Μζτρα ομαδοποιοφνται ςε ευρφτερεσ προτεραιότθτεσ - Άξονεσ. Διατυπϊνεται το όραμα για τθν ανάπτυξθ τθσ περιοχισ του Διμου και για τθν εςωτερικι ανάπτυξθ του Διμου ωσ οργανιςμοφ, κακϊσ και οι κατευκυντιριεσ αρχζσ, που πρζπει να διζπουν τον τρόπο λειτουργίασ του και γενικά τον τρόπο διοίκθςθσ των τοπικϊν υποκζςεων. Στάδιο Β:Ζγκριςθ Στρατθγικοφ Σχεδίου - Διαβοφλευςθ Βιμα 5 ο : Ζγκριςθ του ςτρατθγικοφ ςχεδίου και διαδικαςίεσ διαβοφλευςθσ. Οι ενζργειεσ που πραγματοποιοφνται ςε αυτό το ςτάδιο αφοροφν: Στθν ζγκριςθ του ςτρατθγικοφ ςχεδίου μετά τθν υποβολι του από τθν Εκτελεςτικι Επιτροπι ςτο Δθμοτικό Συμβοφλιο Στθ δθμοςιοποίθςθ του ςτρατθγικοφ ςχεδίου μζςω των διακζςιμων μζςων επικοινωνίασ. Στθν πρόςκλθςθ για γνωμοδότθςθ τθσ Δθμοτικισ Επιτροπισ Διαβοφλευςθσ. Στθ διοργάνωςθ δθμόςιων εκδθλϊςεων. Στθ ςφνοψθ των ςυμπεραςμάτων των διαδικαςιϊν διαβοφλευςθσ και ενθμζρωςθ των αρμόδιων υπθρεςιϊν. Φάςθ Β:Επιχειρθςιακόσ Προγραμματιςμόσ Διμου Πυλαίασ Χορτιάτθ Στάδιο Γ:Επιχειρθςιακόσ Σχεδιαςμόσ και Οικονομικόσ Ρρογραμματιςμόσ Βιμα 6 ο : Κατάρτιςθ ςχεδίων δράςθσ. Καταρτίηονται ςχζδια δράςθσ, τα οποία περιλαμβάνουν ςτόχουσ και δράςεισ για τθν επίτευξθ του κάκε ενόσ από τουσ γενικοφσ ςτόχουσ του ςτρατθγικοφ ςχεδίου με ςκοπό τθν εφαρμογι τθσ ςτρατθγικισ του Διμου. Σελίδα 18
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 Βιμα 7ο: Ρενταετισ προγραμματιςμόσ των δράςεων. Σκοποί του βιματοσ είναι θ ιεράρχθςθ και ο προγραμματιςμόσ των δράςεων που περιλαμβάνονται ςτα ςχζδια δράςθσ, θ ομαδοποίθςθ, ο ζλεγχοσ και θ οριςτικοποίθςθ όλων των δράςεων του ΕΡ και ο αναλυτικόσ προγραμματιςμόσ των δράςεων πρϊτθσ προτεραιότθτασ. Βιμα 8ο Οικονομικόσ προγραμματιςμόσ. Ρραγματοποιείται εκτίμθςθ των εςόδων του Διμου και των Νομικϊν Ρροςϊπων του, ανά πθγι χρθματοδότθςθσ, για κάκε ζτοσ τθσ επόμενθσ πενταετίασ, κατανζμονται τα ζςοδα ςτισ δράςεισ πρϊτθσ προτεραιότθτασ και καταρτίηεται ςυγκεντρωτικόσ πίνακασ δαπανϊν ανά μζτρο και άξονα και ςυντάςςονται οι χρθματοδοτικοί πίνακεσ. Στάδιο Δ:Τελικζσ Ενζργειεσ Βιμα 9ο: Ολοκλιρωςθ του προγράμματοσ και τελικζσ ενζργειεσ. Οι ενζργειεσ που πραγματοποιοφνται ςε αυτό το ςτάδιο αφοροφν: Στθν ολοκλιρωςθ του ςχεδίου επιχειρθςιακοφ προγράμματοσ και τθν υποβολι τθσ από τθν Εκτελεςτικι Επιτροπι ςτο Δθμοτικό Συμβοφλιο Στθν ζγκριςθ του ςχεδίου από το Δθμοτικό Συμβοφλιο Στον ζλεγχο τθσ διαδικαςίασ κατάρτιςθσ του προγράμματοσ από τθν Αυτοτελι Υπθρεςία Εποπτείασ ΟΤΑ Στθ δθμοςιοποίθςθ του προγράμματοσ από το Διμο Φάςθ Γ:Τποςτιριξθ μετά τθν κατάρτιςθ του Ε.Π. Οι ενζργειεσ που πραγματοποιοφνται ςε αυτό το ςτάδιο αφοροφν: Στθν υλοποίθςθ, παρακολοφκθςθ και αξιολόγθςθ του Ε.Ρ. Στθν επιμόρφωςθ του προςωπικοφ του Διμου με αρμοδιότθτεσ που εμπίπτουν ςτθν εν γζνει υλοποίθςθ του Ε.Ρ. 1.3.2. Μζςα και Εργαλεία για τθν Κατάρτιςθ του Ε. Ρ. Θ εκπόνθςθ του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ βαςίηεται ςτθ κεωρία του τοπικοφ αναπτυξιακοφ προγραμματιςμοφ και ςτθ κεωρία προγραμματιςμοφ τθσ δράςθσ δθμόςιων οργανιςμϊν, κακϊσ και ςτθ διενζργεια πρωτογενοφσ και δευτερογενοφσ ζρευνασ, με τθ χριςθ και εφαρμογι των κατάλλθλων μεκοδολογιϊν και εργαλείων. Για τθν περιγραφι του εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ τθσ περιοχισ του Διμου αξιοποιικθκαν υφιςτάμενεσ μελζτεσ του Διμου, ζγινε ςυλλογι και επεξεργαςία ςτατιςτικϊν δεδομζνων από τθν Ελλθνικι Στατιςτικι Αρχι (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), από ποικίλεσ άλλεσ θλεκτρονικζσ βάςεισ δεδομζνων, κακϊσ και από μελζτεσ και ζρευνεσ που κατά καιροφσ ζχουν εκπονθκεί για λογαριαςμό διάφορων φορζων (Διμοσ, Ρεριφζρεια, υπουργεία, κ.λπ.). Επιπλζον, ςυγκεντρϊκθκε βιβλιογραφικό υλικό από θλεκτρονικά δθμοςιεφματα και λοιπζσ πλθροφορίεσ ςτο διαδίκτυο. Σελίδα 19
Για τθν περιγραφι του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ χρθςιμοποιικθκε ο νζοσ Οργανιςμόσ Εςωτερικισ Υπθρεςίασ (ΟΕΥ) ΦΕΚ 1856/τ. Βϋ/2011, που τζκθκε ςε εφαρμογι τον Οκτϊβριο του 2011 και πραγματοποιικθκαν επικοινωνίεσ και ςυναντιςεισ με ςτελζχθ του Διμου για τθ ςυλλογι ςτοιχείων αναφορικά με τθν υφιςτάμενθ λειτουργία των υπθρεςιϊν του Διμου. Για τθν αξιολόγθςθ του εςωτερικοφ και εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ (μακρο- περιβάλλον) του Διμου και ειδικότερα για τθν ανάλυςθ των ιςχυρϊν και αδφνατων ςθμείων του εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ και τθν ανάλυςθ των ευκαιριϊν και των απειλϊν του εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ. χρθςιμοποιικθκε θ μζκοδοσ SWOT. Θ αποςτολι του Διμου είναι κοινι για όλουσ τουσ Διμουσ και είναι θ εξισ: «Η διακυβζρνθςθ των τοπικϊν υποκζςεων και θ παροχι δθμόςιων αγακϊν και υπθρεςιϊν για τθν ικανοποίθςθ αναγκϊν των κατοίκων και των τοπικϊν φορζων, με απϊτερο ςκοπό τθ βιϊςιμθ κοινωνικι και οικονομικι ανάπτυξθ τθσ περιοχισ του». Το όραμα του Διμου αποτελεί τθ ςυνοπτικι διατφπωςθ τθσ μελλοντικισ επικυμθτισ κατάςταςθσ τθσ περιοχισ αλλά και του ίδιου του Διμου ωσ οργανιςμοφ, για τθν επόμενθ μεςο-μακροπρόκεςμθ περίοδο, για τθν οποία κα επιδιωχκεί θ εφαρμογι τθσ αποτελεςματικότερθσ ςτρατθγικισ με τθν ευρφτερθ δυνατι κοινωνικι ςυναίνεςθ. Ο κακοριςμόσ τθσ ςτρατθγικισ που κα ακολουκιςει ο Διμοσ βαςίηεται ςε μια ιεραρχικι διαδικαςία θ οποία ςυνδζεται και είναι αποτζλεςμα των βθμάτων που προθγικθκαν, δθλαδι τθσ αποτφπωςθσ και τθσ αξιολόγθςθσ του εξωτερικοφ και εςωτερικοφ περιβάλλοντοσ και των κρίςιμων ηθτθμάτων τοπικισ και εςωτερικισ ανάπτυξθσ. Βάςει των κρίςιμων ηθτθμάτων που εντοπίςτθκαν, τίκενται οι γενικοί ςτρατθγικοί ςτόχοι ςτουσ τομείσ τθσ τοπικισ και τθσ εςωτερικισ ανάπτυξθσ, ομαδοποιθμζνοι ανά κεματικι ενότθτα, όπωσ φαίνεται και ςτο ςχιμα 1. Οι ςτόχοι αυτοί οδθγοφν ςτθ διαμόρφωςθ των Αξόνων Προτεραιότθτασ, οι οποίοι και αποτελοφν τισ αναπτυξιακζσ προτεραιότθτεσ του Διμου. Κάκε Άξονασ Ρροτεραιότθτασ ικανοποιεί ζναν ι περιςςότερουσ γενικοφσ ςτρατθγικοφσ ςτόχουσ. Οι γενικοί ςτρατθγικοί ςτόχοι εςωτερικισ ανάπτυξθσ εντάςςονται ςε ειδικό Άξονα Ρροτεραιότθτασ, ο οποίοσ αποςκοπεί ςτθν ανάπτυξθ του Διμου και των Νομικϊν του Ρροςϊπων ωσ οργανιςμϊν, και ςτθ βελτίωςθ των ςχζςεϊν τουσ με τουσ πολίτεσ, τθν πολιτεία αλλά και τουσ τοπικοφσ φορείσ. Σελίδα 20
2. ΒΑΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΣΙΚΑ ΣΟΤ ΔΘΜΟΤ ΔΘΜΟ ΠΤΛΑΙΑ - ΧΟΡΣΙΑΣΘ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ ΘΕΑΛΟΝΙΚΘ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΣΡΙΚΘ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΔΡΑ ΠΑΝΟΡΑΜΑ 2.1. Θζςθ & ρόλοσ του Διμου ςτθν Π.Ε. & ςτθν Περιφζρεια Βαςικά Χαρακτθριςτικά Γεωγραφικι κζςθ O Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ ανικει ςτθν Ρεριφερειακι Ενότθτα Κεςςαλονίκθσ (ΡΕΚ) τθσ Ρεριφζρειασ Κεντρικισ Μακεδονίασ. Βρίςκεται ςτο κεντρικό τμιμα τθσ ΡΕΚ και ςτο Ρολεοδομικό Συγκρότθμα Κεςςαλονίκθσ (ΡΣΚ), ζτςι όπωσ αυτό αναφζρεται ςτο Ρεριφερειακό Ρλαίςιο Χωροταξικοφ Σχεδιαςμοφ και Αειφόρου Ανάπτυξθσ τθσ Ρεριφζρειασ Κεντρικισ Μακεδονίασ (ΡΡΧΣΑΑ) (ΦΕΚ 218/τ.Βϋ/2004 παρ. 83, ς. 2342). Σφμφωνα με τον οριςμό που αποδίδει το υκμιςτικό Σχζδιο Κεςςαλονίκθσ (ΣΚ), ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ βρίςκεται κεντρικά ςτο Νομό Κεςςαλονίκθσ, ςε απόςταςθ 8 χλμ. βορειοανατολικά του Ρολεοδομικοφ Συγκροτιματοσ Κεςςαλονίκθσ (ΡΣΚ) μζςα ςτθν Ευρφτερθ Ρεριοχι Κεςςαλονίκθσ (ΕΡΚ). Οι δθμοτικζσ ενότθτεσ Ρανοράματοσ και Ρυλαίασ αποτελοφν τμιμα του ΡΣΚ, ενϊ θ δθμοτικι ενότθτα Χορτιάτθ αποτελεί το ανατολικό τμιμα τθσ περιαςτικισ ηϊνθσ (ΡΗ) τθσ πόλθσ. Ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ ςυνορεφει με το Διμο Λαγκαδά ςτα βόρεια και βορειοανατολικά, με το Διμο Κζρμθσ ςτα νότια και νοτιοανατολικά και ςτα δυτικά με τουσ Διμουσ Καλαμαριάσ, Κεςςαλονίκθσ, Νεάπολθσ Συκεϊν και Ραφλου Μελά. Κατά τμιμα βρζχεται από το Κερμαϊκό Κόλπο ςτα νοτιοδυτικά, ενϊ ςτο ανατολικό τμιμα του περιλαμβάνονται ορεινζσ εκτάςεισ με ζντονο φυςικό ανάγλυφο και αξιόλογουσ φυςικοφσ πόρουσ, (το όροσ Χορτιάτθ, τα δάςθ Σζιχ Σου, Κουρί Αςβεςτοχωρίου και το Σελίδα 21
άλςοσ Φιλφρου). Ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ γειτνιάηει με το Αεροδρόμιο Μακεδονίασ και τουσ μεγάλουσ οδικοφσ άξονεσ τθσ Κεςςαλονίκθσ. Βρίςκεται ςτο νοτιοδυτικό τμιμα του Νομοφ Κεςςαλονίκθσ, ανατολικά του Μθτροπολιτικοφ Ρολεοδομικοφ τθσ Συγκροτιματοσ τθσ Κεςςαλονίκθσ μζροσ του οποίου αποτελοφν οι δθμοτικζσ ενότθτεσ Ρανοράματοσ και Ρυλαίασ (Ν. 1561/1985), ενϊ θ δθμοτικι ενότθτα Χορτιάτθ αποτελεί το ανατολικό τμιμα τθσ Ρεριαςτικισ Ηϊνθσ (ΡΗ) τθσ πόλθσ. Το μεγαλφτερο υψόμετρο καταγράφεται ςτο όροσ Χορτιάτθ (1.201μ.), ςτουσ πρόποδεσ του οποίου είναι κτιςμζνοσ ο ομϊνυμοσ οικιςμόσ. Οι οικιςμοί Αςβεςτοχωρίου, Εξοχισ και Φιλφρου βρίςκονται ςτθ λοφοςειρά Αςβεςτοχωρίου, ςε υψόμετρο ~600μ., ενϊ μεγάλο υψόμετρο παρατθρείται ςτο φψωμα του Ρροφιτθ Θλία (738μ.).Το υψόμετρο του οικιςμοφ Ρανοράματοσ είναι 380 μ. Το μικρότερο υψόμετρο βρίςκεται ςτθν παρακαλάςςια περιοχι του πρϊθν Διμου Ρυλαίασ. Τα διοικθτικά όρια του Διμου περικλείουν ζκταςθ 155.800 ςτρ., ςφμφωνα, με τα ςτοιχεία κατανομισ εκτάςεων τθσ Εκνικισ Στατιςτικισ Υπθρεςίασ Ελλάδασ (ΕΣΥΕ). Οι εκτάςεισ κατανζμονται ανά δθμοτικι ενότθτα. Ειδικότερα για τθ Δθμοτικι ενότθτα Χορτιάτθ (πρϊθν Διμοσ Χορτιάτθ) οι εκτάςεισ κατανζμονται επιμζρουσ και ανά δθμοτικι ι τοπικι κοινότθτα όπωσ φαίνεται ςτον παρακάτω πίνακα: Πίνακασ 1: Ρίνακασ εκτάςεων του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ Επίπεδοαναφοράσ φνολο εκτάςεων (ςτρ.) /ποςοςτό Δθμοτικι Ενότθτα Πανοράματοσ 21.000 % επί του ςυνλου του Διμου 19,67 Δθμοτικι Ενότθτα Πυλαίασ 24.900 % επί του ςυνόλου του Διμου 14,84 φνολο Δθμοτικισ Ενότθτασ Χορτιάτθ 109.900 % επί του ςυνόλου του Διμου 65,49 Δθμοτικι Κοινότθτα Αςβεςτοχωρίου 34.300 % επί του ςυνόλου τθσ ΔΕ Χορτιάτθ 20,4 Τοπικι Κοινότθτα Εξοχισ 2.60 % επί του ςυνόλου τθσ ΔΕ Χορτιάτθ 2,37 Δθμοτικι Κοινότθτα Φιλφρου 15.700 % επί του ςυνόλου τθσ ΔΕ Χορτιάτθ 14,29 Δθμοτικι Κοινότθτα Χορτιάτθ 57.30 % επί του ςυνόλου τθσ ΔΕ Χορτιάτθ 52,14 φνολο Διμου 155.800 % επί τουςυνόλου τθσ ΡΕ Κεςςαλονίκθσ 4,29 φνολο Περιφερειακισ Ενότθτασ Θεςςαλονίκθσ 3.628.700 Σελίδα 22
Διοικθτικι οργάνωςθ Οικιςτικι διάρκρωςθ Ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ ςυγκροτικθκε ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του Νόμου 3852/2010/ΦΕΚ 87Α (Ρρόγραμμα «Καλλικράτθσ»). Με τθ νζα διοικθτικι του οργάνωςθ άρχιςε να λειτουργεί από τθν 1.1.2011.Αποτελείται από τισ τρεισ Δθμοτικζσ Ενότθτεσ (πρϊθν Διμοι): Ρανοράματοσ, Ρυλαίασ και Χορτιάτθ. Ο πρϊθν Διμοσ Χορτιάτθ είχε ςυςτακεί ςε εφαρμογι του Ν.2539/97 Ρερί ςυγκρότθςθσ τθσ Ρρωτοβάκμιασ Τοπικισ Αυτοδιοίκθςθσ γνωςτόσ ωσ «Καπποδίςτριασ» (ΦΕΚ 244/τ.Αϋ/04.12.1997), αποτελοφμενοσ από τισ πρϊθν Κοινότθτεσ Αςβεςτοχωρίου, Εξοχισ, Φιλφρου και Χορτιάτθ. Ζδρα του Διμου αποτελεί το Ρανόραμα του πρϊθν Διμου Ρανοράματοσ. Θ ςθμαντικότερθ μεταβολι ςτθ διοικθτικι ταυτότθτα τθσ Δθμοτικισ Ενότθτασ Ρυλαίασ Χορτιάτθ, είναι θ πρόςφατθ εφαρμογι του προγράμματοσ «Καλλικράτθσ». Χωροταξικι ζνταξθ Από τθν αξιολόγθςθ τθσ υφιςταμζνθσ κατάςταςθσ που ζγινε ςτα πλαίςια του Ρεριφερειακοφ Ρλαιςίου Χωροταξικοφ Σχεδιαςμοφ και Αειφόρου Ανάπτυξθσ (ΡΡΧΣΑΑ) για το οικιςτικό δίκτυο τθσ Ρεριφζρειασ Κεντρικισ Μακεδονίασ (ΡΚΜ) και του Νομοφ Κεςςαλονίκθσ, φαίνεται ότι κυριαρχεί θ μθτροπολιτικι περιοχι τθσ Κεςςαλονίκθσ και το αντίςτοιχο Ρολεοδομικό Συγκρότθμα. Τισ ίδιεσ ακριβϊσ εκτιμιςεισ διατυπϊνει και το υκμιςτικό Σχζδιο Κεςςαλονίκθσ (ΣΚ), το οποίο ζχει εκπονθκεί παλαιότερα και βρίςκεται ιδθ ςε διαδικαςία ανακεϊρθςθσ, με ςτόχο τον ενιαίο προγραμματιςμό τθσ περιοχισ του ΡΣΚ. Σφμφωνα και με τισ δφο παραπάνω μελζτεσ, ο Διμοσ μασ δεν μπορεί να καταταχκεί ανεξάρτθτα ςτθν ιεραρχία του οικιςτικοφ δικτφου, κακϊσ αποτελεί μζροσ του ΡΣΚ ςτο οποίο ανικει. Υπό αυτι τθν ζννοια εντάςςεται ςτθν ανϊτερθ βακμίδα του οικιςτικοφ δικτφου, αν και τα τυπικά λειτουργικά χαρακτθριςτικά του προςδιορίηουν ζναν οικιςμό, που δφναται να ανικει ςε επόμενθ οικιςτικι βακμίδα, δθλαδι ςτα αςτικά κζντρα 2ου επιπζδου λειτουργικϊν εξυπθρετιςεων. Σε ότι αφορά τθ λειτουργικι δομι του Διμου, θ γειτνίαςθ και οι επιρροζσ από το Διμο Κεςςαλονίκθσ ζχουν άμεςεσ επιπτϊςεισ, κακϊσ υπάρχει εξάρτθςθ από τθν πόλθ τθσ Κεςςαλονίκθσ. Οι επιπτϊςεισ αυτζσ επικεντρϊνονται ςε εξυπθρετιςεισ ανϊτερου και ανϊτατου βακμοφ του τριτογενι τομζα όπωσ είναι: οι υπθρεςίεσ, θ ψυχαγωγία, οι μεταφορζσ. Πμωσ θ εξάρτθςθ αυτι, είναι ςαφϊσ μικρότερθ ςε ςχζςθ με τθν αντίςτοιχθ που παρουςιάηουν οι άλλοι διμοι του ΡΣΚ, αφοφ ςτο Διμο Ρυλαίασ Χορτιάτθ, παρουςιάςτθκε τα τελευταία χρόνια ςθμαντικι και ραγδαία αναπτυςςόμενθ δραςτθριότθτα ςε τομείσ όπωσ: το εμπόριο, θ εκπαίδευςθ και θ υγεία, ικανι να καλφψει τισ ανάγκεσ των κατοίκων του αλλά και των επιςκεπτϊν του. Θ κζςθ του Διμου ωσ προσ τα ςυγκοινωνιακά δίκτυα είναι ςχετικά καλι, κακϊσ διζρχονται από αυτόν ςθμαντικοί υπερτοπικοί οδικοί άξονεσ. Ραράλλθλα βρίςκεται πολφ κοντά ςτο διεκνζσ αεροδρόμιο «ΜΑΚΕΔΟΝΛΑ», με το οποίο γειτνιάηει ςτο νοτιοανατολικό άκρο του. Αντίκετα, ο Διμοσ βρίςκεται ςε μακρινι απόςταςθ τόςο από το λιμάνι, όςο και από το ςιδθροδρομικό ςτακμό τθσ Κεςςαλονίκθσ, ςτα οποία όμωσ θ πρόςβαςθ επιτυγχάνεται ςε ςχετικά ςφντομο χρονικό διάςτθμα, μζςω τθσ περιφερειακισ οδοφ τθσ Κεςςαλονίκθσ. Σελίδα 23
2.2. Αναπτυξιακι Φυςιογνωμία Ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ ανικει διοικθτικά ςτθν Ρεριφερειακι Ενότθτα Κεςςαλονίκθσ ΡΕΚ τθσ Ρεριφζρειασ Κεντρικισ Μακεδονίασ. Θ αναπτυξιακι του φυςιογνωμία εξαρτάται αλλά και αλλθλεπιδρά άμεςα με τθν αντίςτοιχθ τθσ ΡΕΚ. 2.2.1. Επιχειρείν ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΣΕ: Ευρϊ ΑΕΡ κατά κεφαλι ςε ευρϊ 20.138 ΑΕΡ (% του μζςου όρου τθσ χϊρασ) 21.084 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΘ ΔΡΑΣΘΡΙΟΣΘΣΑ: % ΑΕΡ % Ρρωτογενισ Τομζασ 2,4 ΑΕΡ % Δευτερογενισ Τομζασ 24,9 ΑΕΡ % Τριτογενισ Τομζασ 72,7 ΕΠΕΝΔΤΣΙΚΑ ΚΙΝΘΣΡΑ: ΗΩΝΘ Β % Επιχοριγθςθ επενδυτικϊν ςχεδίων για μεγάλεσ επιχειριςεισ 30 Επιχοριγθςθ επενδυτικϊν ςχεδίων για μεςαίεσ επιχειριςεισ 35 Επιχοριγθςθ επενδυτικϊν ςχεδίων για μικρζσ επιχειριςεισ 40 2.2.2. Υποδομζσ ΜΕΣΑΦΟΡΕ: Ρλικοσ ΑΕΟΔΟΜΛΑ (Ρεριγραφι ι Τίτλοσ) 0 Γειτνιάηει με το αεροδρόμιο "Μακεδονία" το 2ο μεγαλφτερο αεροδρόμιο τθσ Ελλάδασ μετά το "Ελ. Βενιηζλοσ" τθσ Ακινασ. ΛΛΜΑΝΛΑ (Ρεριγραφι ι Τίτλοσ) 0 Θ εμπορικι παραγωγικι ηϊνθ του Διμου εξυπθρετείται από το λιμάνι τθσ Κεςςαλονίκθσ, που είναι το 2ο μεγαλφτερο λιμάνι τθσ χϊρασ και το 1ο μεγαλφτερο λιμάνι των Βαλκανίων. Σελίδα 24
ΟΔΛΚΟΛ ΑΞΟΝΕΣ (Ρεριγραφι ι Τίτλοσ) 0 Θ περιφερειακι οδόσ (ΡΟ) ςυνδζει επίςθσ το Ρολεοδομικό Συγκρότθμα τθσ Κεςςαλονίκθσ με τουσ κλάδουσ του Βαςικοφ Εκνικοφ Οδικοφ Δικτφου, ΡΑΚΕ και ΕΓΝΑΤΛΑ. Θ ΡΟ βρίςκεται ςτα δυτικά όρια του Διμου ι διζρχεται από αυτόν με κατεφκυνςθ από βορρά προσ νότο δίνοντασ ζτςι τθ δυνατότθτα για εφκολθ πρόςβαςθ ςε ςθμαντικά αςτικά κζντρα τθσ Βόρειασ και Κεντρικισ Ελλάδασ. Ο ςχεδιαηόμενοσ νζοσ κλάδοσ τθσ εξωτερικισ περιφερειακισ που προβλζπεται να διαςχίςει τθν περιοχι του Διμου αναμζνεται να αναβακμίςει τόςο τθν τοπικι όςο και τθν υπερτοπικι οδικι ςφνδεςθ. Οι λοιποί άξονεσ που διζρχονται από το Διμο είναι τμιματα του εκνικοφ ι του επαρχιακοφ δικτφου και τον ςυνδζουν με: α) ορεινά τμιματα του Νομοφ Χαλκιδικισ (άξονασ Κεςςαλονίκθσ Ρολυγφρου), β) τα παρακαλάςςια τμιματα του Νομοφ Χαλκιδικισ (άξονασ Κεςςαλονίκθσ Μουδανιϊν), γ) με τουσ περιαςτικοφσ Διμουσ Μίκρασ, Κερμαϊκοφ, Μθχανιϊνασ, Επανωμισ (άξονασ Κεςςαλονίκθσ αεροδρομίου), δ) με τθν επαρχιακι οδό (2) (άξονασ Κεςςαλονίκθ Αςβεςτοχϊρι Χορτιάτθσ) ςτον κόμβο Μετεϊρων (κόμβοσ Κ6), ε) με τθν επαρχιακι οδό (3) (Άξονασ Κεςςαλονίκθ Ρυλαία Ρανόραμα Χορτιάτθσ) ςτον κόμβο Ρανοράματοσ (κόμβοσ Κ11) και ςτ) με το δαςικό δρόμο μζςω Φιλίππειου ςτο κόμβο Συκεϊν (κόμβοσ Κ7). ΣΛΔΘΟΔΟΜΛΚΟΛ ΑΞΟΝΕΣ (Ρεριγραφι ι Τίτλοσ) 0 Θ μεταφορά και μετακίνθςθ μζςω ςιδθροδρομικοφ δικτφου γίνεται από το Σιδθροδρομικό Στακμό Κεςςαλονίκθσ που εξυπθρετεί τισ ανάγκεσ του Διμου τόςο εντόσ εκνικϊν γεωγραφικϊν ορίων όςο και ςτισ χϊρεσ των Βαλκανίων: Σερβία και Βουλγαρία και δια μζςω αυτϊν ςε βορειότερουσ προοριςμοφσ ςτισ χϊρεσ των Βαλκανίων και τθσ Ευρϊπθσ. ΕΡΕΤΝΘΣΙΚΑ ΚΕΝΣΡΑ ΕΚΣΟ ΑΚΑΔΘΜΑΪΚΩΝ ΙΔΡΤΜΑΣΩΝ (Περιγραφι ι Σίτλοσ): 1. Αμερικανικι Γεωργικι Σχολι 2. CEDEFOP (Ευρωπαϊκό Κζντρο για τθ "Δια Βίου Εκπαίδευςθ") ΒΙΟΜΘΧΑΝΙΚΕ ΠΕΡΙΟΧΕ ΚΑΙ ΠΑΡΚΑ: Ρλικοσ ΒΛΟΜΘΧΑΝΛΚΕΣ ΗΩΝΕΣ εκτόσ ΒΛ.ΡΕ. και ΒΛΟ.ΡΑ. 0 Υπό εξζλιξθ Ηϊνθ Καινοτομίασ με ενταςςόμενο τμιμα τθσ δθμοτικισ ενότθτασ Ρυλαίασ ςτα όρια με το Διμο Κζρμθσ, περιοχι CEDEFOP. ΝΟΟΚΟΜΕΙΑ: Ρλικοσ ΔΘΜΟΣΛΑ ΚΑΛ ΛΔΛΩΤΛΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΛΑ 6 1. Δθμόςιο Γενικό Νοςοκομείο Γεϊργιοσ Ραπανικολάου ςτθν Εξοχι ΔΕ Χορτιάτθ. 2. Λδιωτικι Γενικι Κλινικι «Διαβαλκανικό Λατρικό Κζντρο» ςτθν Ρυλαία. 3. Λδιωτικι Μαιευτικι Κλινικι «Γζννεςισ» ςτθν Ρυλαία. Σελίδα 25
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 4. Λδιωτικι Γενικι Κλινικι «Άγιοσ Λουκάσ» ςτο Ρανόραμα. 5. Λδιωτικι Νευρολογικι Κλινικι «Άγιοσ Γεϊργιοσ» ςτο Ρανόραμα 6. Λδιωτικι Νευρολογικι Κλινικι «Αγία Αικατερίνθ» ςτθν Εξοχι ΔΕ Χορτιάτθ ΣΟΤΡΙ ΣΙΚΘ ΤΠΟΔΟΜΘ: Ρλικοσ ΚΛΛΝΕΣ ΣΕ ΞΕΝΟΔΟΧΕΛΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ(αρ. κλινϊν): Ρανόραμα: Νεφζλθ(70), Ρεφκα (50), Ρανόραμα (50) 285 Ρυλαία: Νικόπολισ (94) Εξοχι ΔΕ Χορτιάτθ: Εξοχι (5), Τςόγκα (6), Σκορδάσ (10) 2.3. Δθμογραφικά Χαρακτθριςτικά του Διμου Πυλαίασ - Χορτιάτθ Ζκταςθ (τ. χλμ.): 155.800 Ρραγματικόσ Ρλθκυςμόσ: 1991 40.513 2001 50.162 2011 70.210 0,260 2001 0,322 2011 0,451 Ρυκνότθτα Ρλθκυςμοφ: 1991 Θλικιακι κατανομι πραγματικοφ πλθκυςμοφ (2001): φνολο 0-5 50.162 2.853 6-14 15-24 25-39 40-54 55-64 65-79 80 + 5.821 7.327 11.548 11.450 5.015 4.815 909 Δθμογραφικοί δείκτεσ (2001) : Δείκτθσ Γιρανςθσ 2,01 Δείκτθσ Εξάρτθςθσ 0,50 Δείκτθσ Αντικατάςταςθσ 1,73 Σελίδα 26
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 Ρλθκυςμιακι Εξζλιξθ Ο Διμοσ Ρυλαίασ Χορτιάτθ παρουςιάηει τισ τελευταίεσ δφο δεκαετίεσ ςθμαντικι οικιςτικι ανάπτυξθ και ςτακερζσ τάςεισ ςυγκζντρωςθσ του πλθκυςμοφ. Ο πλθκυςμόσ του ςφμφωνα με τα ςτοιχεία τθσ τελευταίασ απογραφισ 2011 ανζρχεται ςε 70.210 κατοίκουσ γεγονόσ που τον αναδεικνφει ςτθν 4θ κζςθ ςε εκνικό επίπεδο, μεταξφ των διμων που παρουςίαςαν τθ μεγαλφτερθ αφξθςθ πλθκυςμοφ με ποςοςτό μεγζκουσ ~ 40% από τθν προθγοφμενθ απογραφι του 2001. Πςον αφορά ςτθν πυκνότθτα του πλθκυςμοφ, αυτι ζχει αυξθκεί δραματικά ςε ποςοςτό 40,06% από τθν τελευταία απογραφι του 2001, γεγονόσ που καταδεικνφει τθ μεγάλθ αφξθςθ των αναγκϊν ςε εξυπθρετιςεισ (δίκτυα, ςχολεία, φδρευςθ), τουσ κινδφνουσ για το περιβάλλον (ρφπανςθ, πυρκαγιζσ), τθν αςτικοποίθςθ του πλθκυςμοφ, και τυχόν αλλοιϊςεισ των κοινωνικϊν χαρακτθριςτικϊν και των πολιτιςμικϊν παραδόςεων του Διμου. Από τθν άλλθ αυτι θ ςυγκζντρωςθ πλθκυςμοφ καταδεικνφει περαιτζρω προοπτικζσ τοπικισ ανάπτυξθσ. Θ μεγαλφτερθ θλικιακι ςυγκζντρωςθ παρουςιάηεται ςτθν παραγωγικι θλικία μεταξφ 15 και 64 ετϊν ςε ποςοςτό 71,05%. Αρκετά μικρότερθ παρουςιάηεται θ ςυμμετοχι των παιδιϊν με ποςοςτό 17,44% και ακόμθ μικρότερθ θ ςυμμετοχι τθσ τρίτθσ θλικίασ με ποςοςτό 11,51%. Ο δείκτθσ γιρανςθσ είναι αρκετά υψθλόσ και αντανακλά τθ γιρανςθ του Διμου και δείχνει ότι για κάκε ζνα παιδί θλικίασ ζωσ 5 ετϊν αντιςτοιχοφν 2 θλικιωμζνα άτομα. Ο δείκτθσ εξάρτθςθσ 0,50 ουςιαςτικά μασ δείχνει ότι κάκε δφο κάτοικοι που ανικουν ςτθν παραγωγικι θλικία είναι υπεφκυνοι για ζνα άτομο μθ παραγωγικισ θλικίασ (παιδί ζωσ 14 ετϊν ι θλικιωμζνο άνω των 65 ετϊν). Ο δείκτθσ αντικατάςταςθσ 1,73 μασ δείχνει ότι για κάκε περίπου 2 άτομα που εξζρχονται από τθν παραγωγικι διαδικαςία ειςζρχεται μόνο ζνα άτομο. Αυτό ςε ςυνδυαςμό με το δείκτθ γιρανςθσ και εξάρτθςθσ αναδεικνφει τθν τάςθ αφξθςθσ και ςυγκζντρωςθσ ςτθν τρίτθ θλικία ςε ςυνδυαςμό με τθν παραγωγικότθτα που φκίνει λόγω τθσ μικρισ ςυμμετοχισ των παιδιϊν ςτθν θλικιακι διαςτρωμάτωςθ του Διμου Ρυλαίασ - Χορτιάτθ. ΔΘΜΟΣΙΚΕ ΕΝΟΣΘΣΕ α/α Ονομαςία 1. Πανοράματοσ 2. Πυλαίασ 3. Χορτιάτθ ΔΘΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΚΣΙΚΑ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ : Ζκταςθ (τ. χλμ.): ΠΑΝΟΡΑΜΑΣΟ 21.000 Ρραγματικόσ Ρλθκυςμόσ: 1991 9.438 2001 14.456 Σελίδα 27 2011 0
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 Ρυκνότθτα Ρλθκυςμοφ: 1991 0,225 2001 0,688 2011 0 Θλικιακι κατανομι πραγματικοφ πλθκυςμοφ (2001): Σφνολο 0-5 6-14 15-24 25-39 40-54 55-64 65-79 80 + 14.456 856 1.766 1.938 3.297 3.537 1.421 1.356 285 Δθμογραφικοί δείκτεσ (2001) : Δείκτθσ Γιρανςθσ 1,92 Δείκτθσ Εξάρτθςθσ 0,50 Δείκτθσ Αντικατάςταςθσ 1,85 ΤΝΟΠΣΙΚΘ ΑΞΙΟΛΟΓΘ Θ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ Γεωγραφικι Θζςθ/Διοικθτικά όρια Θ Δ.Ε. Ρανοράματοσ βρίςκεται κεντρικά ςτο Διμο Ρυλαίασ - Χορτιάτθ, ςτθν ανατολικι περιοχι του Ρ.Σ.Κ και ςε υψόμετρο 380m. Απλϊνεται ςε ζκταςθ περίπου 33.000 ςτρεμμάτων μζςα ςε δάςοσ, με πανοραμικι κζα τον Κερμαϊκό κόλπο ςε απόςταςθ 14 χιλιομζτρων από τθν Κεςςαλονίκθ. Επικοινωνεί ςυγκοινωνιακά άμεςα με τθ Δ.Ε. Ρυλαίασ, τθ Δ.Ε. Χορτιάτθ, το Διμο Κζρμθσ και το πολεοδομικό ςυγκρότθμα τθσ Κεςςαλονίκθσ. Βρίςκεται μεταξφ των Δθμοτικϊν Ενοτιτων Ρυλαίασ και Χορτιάτθ ςτα όρια του δάςουσ Σζιχ Σου, τθσ αναδαςωτζασ ηϊνθσ και του βουνοφ Χορτιάτθ. Θ γεωγραφικι κζςθ που κατζχει το Ρανόραμα τθν κακιςτά μία από τισ πλζον προνομιοφχεσ περιοχζσ τθσ ευρφτερθσ περιφζρειασ. Τα διοικθτικά όρια τθσ Δ.Ε. Ρανοράματοσ εκτείνονται ζωσ τα όρια των Δ.Ε. Χορτιάτθ και Ρυλαίασ και του Διμου Κζρμθσ. Το Ρανόραμα αποτελεί τθν ζδρα του νεοςφςτατου Καλλικρατικοφ Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ. Χαρακτιρασ τθσ περιοχισ (γενικά αναπτυξιακά, πλθκυςμόσ) Θ Δ.Ε. Ρανοράματοσ αποτελεί αμιγι οικιςτικι περιοχι μεςαίων προσ υψθλϊν και υψθλϊν ειςοδθμάτων. Λδιαίτερα ςτθν τελευταία εικοςαετία παρατθρικθκε αφξθςθ τθσ δόμθςθσ πολυτελϊν κατοικιϊν και μονοκατοικιϊν. Το Ρανόραμα λειτοφργθςε ζωσ πολφ πρόςφατα ωσ πόλοσ ςυςςϊρευςθσ αςτικϊν και μεγαλοαςτικϊν ςτρωμάτων πλθκυςμοφ, απόρροιασ τθσ κοινωνικοοικονομικισ ανάπτυξθσ τθσ χϊρασ αλλά και εξαιτίασ τθσ αποαςτικοποίθςθσ τθσ Κεςςαλονίκθσ. Θ αφξθςθ του πλθκυςμοφ αποτυπϊνεται ςτισ απογραφζσ των ετϊν 1991 και 2001, που φκάνει το υψθλό ποςοςτό του 53,17%. Εξίςου ςθμαντικι είναι και θ αφξθςθ τθσ πυκνότθτασ του πλθκυςμοφ. Θλικιακι ςυγκζντρωςθ του πλθκυςμοφ παρατθρείται κυρίωσ ςτον παραγωγικό πλθκυςμό μεταξφ 25 και 54 ετϊν (47,27%). Σθμαντικι παρουςία ςτθν θλικιακι διαςτρωμάτωςθ ζχει θ παιδικι θλικία ςε ποςοςτό 18,14%, ενϊ αναλογικά τθ μικρότερθ ςυμμετοχι ςτον πλθκυςμό ζχει θ τρίτθ θλικία με ποςοςτό 11,35%. Σελίδα 28
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 Ο δείκτθσ γιρανςθσ είναι αρκετά υψθλόσ παρουςιάηοντασ ςθμαντικό πρόβλθμα υπογεννθτικότθτασ, όπου ςε κάκε ζνα παιδί θλικίασ 0-14 ετϊν αντιςτοιχοφν 1,92 θλικιωμζνα άτομα. Ο δείκτθσ εξάρτθςθσ 0,50 ουςιαςτικά μασ δείχνει ότι κάκε δφο κάτοικοι που ανικουν ςτθν παραγωγικι θλικία είναι υπεφκυνοι για ζνα άτομο μθ παραγωγικισ θλικίασ (παιδί ζωσ 14 ετϊν ι θλικιωμζνοσ άνω των 65 ετϊν). Ο δείκτθσ αντικατάςταςθσ 1,85 μασ δείχνει ότι για κάκε περίπου 2 άτομα που εξζρχονται από τθν παραγωγικι διαδικαςία ειςζρχεται μόνο ζνα άτομο. Αυτό ςε ςυνδυαςμό με το δείκτθ γιρανςθσ και εξάρτθςθσ αναδεικνφει τθν τάςθ αφξθςθσ και ςυγκζντρωςθσ ςτθν τρίτθ θλικία ςε ςυνδυαςμό με τθν παραγωγικότθτα που φκίνει λόγω τθσ μικρισ ςυμμετοχισ των παιδιϊν ςτθν θλικιακι διαςτρωμάτωςθ τθσ ΔΕ Ρανοράματοσ. Σε ότι αφορά τθ λειτουργικι δομι τθσ ΔΕ Ρανοράματοσ, θ επαφι με τθν πόλθ τθσ Κεςςαλονίκθσ ζχει άμεςεσ επιπτϊςεισ, κακϊσ δθμιουργεί εξαρτιςεισ ςτισ εξυπθρετιςεισ ανϊτερου και ανϊτατου βακμοφ ςε τομείσ όπωσ είναι οι υπθρεςίεσ, θ ψυχαγωγία, οι μεταφορζσ. Είναι χαρακτθριςτικό ότι μόνο ο παλαιόσ οικιςμόσ διακζτει τοπικό κζντρο ςτο οποίο αναπτφςςονται όλεσ οι δραςτθριότθτεσ του τριτογενι τομζα τθσ ΔΕ. Στισ εκτάςεισ των οικοδομικϊν ςυνεταιριςμϊν υφίςταται αμιγισ κατοικία και παρατθρείται ζντονθ ζλλειψθ τοπικϊν εξυπθρετιςεων και παραγωγικϊν δραςτθριοτιτων. ΔΘΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΚΣΙΚΑ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ : Ζκταςθ (τ. χλμ.): ΠΤΛΑΙΑ 24.900 Ρραγματικόσ Ρλθκυςμόσ: 1991 20.785 2001 22.744 2011 0 0,835 2001 0,913 2011 0 Ρυκνότθτα Ρλθκυςμοφ: 1991 Θλικιακι κατανομι πραγματικοφ πλθκυςμοφ (2001): Σφνολο 0-5 6-14 15-24 25-39 40-54 22.744 1.250 2.521 3.542 5.272 5.297 55-64 2.397 Δθμογραφικοί δείκτεσ (2001) : Δείκτθσ Γιρανςθσ 1,97 Δείκτθσ Εξάρτθςθσ 0,48 Δείκτθσ Αντικατάςταςθσ 1,57 Σελίδα 29 65-79 2.106 80 + 359
ΤΝΟΠΣΙΚΘ ΑΞΙΟΛΟΓΘΘ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ Γεωγραφικι Θζςθ/Διοικθτικά όρια Θ Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ βρίςκεται κεντροδυτικά ςτο Διμο Ρυλαίασ Χορτιάτθ και ςτθν ανατολικι περιοχι του Ρ.Σ.Κ. Απλϊνεται ςε ζκταςθ περίπου 24.900 ςτρεμμάτων και ςε υψόμετρο 380m. Επικοινωνεί ςυγκοινωνιακά άμεςα με τθ Δ.Ε. Ρανοράματοσ, τθ ΔΕ Χορτιάτθ, το πολεοδομικό ςυγκρότθμα τθσ Κεςςαλονίκθσ και το Διμο Καλαμαριάσ. Βρίςκεται μεταξφ των Δθμοτικϊν Ενοτιτων Ρανοράματοσ και Χορτιάτθ και των Διμων Κεςςαλονίκθσ, Καλαμαριάσ και Κζρμθσ. Χαρακτιρασ τθσ περιοχισ (γενικά αναπτυξιακά, πλθκυςμόσ) Θ Δ.Ε. Ρυλαίασ αποτελεί μθ αμιγι οικιςτικι περιοχι, όπου κατά τθν τελευταία εικοςαετία παρατθρικθκε μεγάλθ οικιςτικι ανάπτυξθ, ενϊ παράλλθλα αναπτφχκθκε ςθμαντικι εμπορικι και βιοτεχνικι δραςτθριότθτα ςτθν ευρφτερθ περιοχι του Ρατριαρχικοφ. Πςον αφορά ςτον πλθκυςμό τα τελευταία χρόνια παρατθρικθκε ζντονο το φαινόμενο μετοίκθςθσ μεςαίων ειςοδθματικϊν ςτρωμάτων πλθκυςμοφ, ωσ αποτζλεςμα τθσ αποαςτικοποίθςθσ τθσ πόλθσ τθσ Κεςςαλονίκθσ. Ο παραγωγικόσ πλθκυςμόσ ςυγκεντρϊνει το μεγαλφτερο ποςοςτό 72,58 επί ςυνόλου του Διμου. Θ παιδικι θλικία ςυμμετζχει ςε ποςοςτό 16,58% και θ τρίτθ θλικία ςε ποςοςτό 10,84% που είναι το μικρότερο του Διμου. Ο δείκτθσ γιρανςθσ είναι αρκετά υψθλόσ παρουςιάηει ςθμαντικό πρόβλθμα υπογεννθτικότθτασ, όπου ςε κάκε ζνα παιδί θλικίασ 0-14 αντιςτοιχοφν 1,97 θλικιωμζνα άτομα. Ο δείκτθσ εξάρτθςθσ 0,48 αν και λίγο μικρότεροσ μασ δείχνει ότι κάκε δφο κάτοικοι που ανικουν ςτθν παραγωγικι θλικία είναι υπεφκυνοι για ζνα άτομο μθ παραγωγικισ θλικίασ (παιδί ζωσ 14 ετϊν ι θλικιωμζνοσ άνω των 65 ετϊν). Ο δείκτθσ αντικατάςταςθσ 1,57 μασ δείχνει ότι για κάκε περίπου 1,5 άτομα που εξζρχονται από τθν παραγωγικι διαδικαςία ειςζρχεται μόνο ζνα άτομο. Αυτό ςε ςυνδυαςμό με το δείκτθ γιρανςθσ και εξάρτθςθσ αναδεικνφει μικρότερθ τάςθ αφξθςθσ και ςυγκζντρωςθσ ςτθν τρίτθ θλικία ςε ςυνδυαςμό με τθ διαφαινόμενθ φκίνουςα παραγωγικότθτα, λόγω τθσ χαμθλισ ςυμμετοχισ των παιδιϊν ςτθν θλικιακι διαςτρωμάτωςθ τθσ ΔΕ Ρυλαίασ. Σε ότι αφορά τθ λειτουργικι δομι τθσ ΔΕ Ρυλαίασ, θ επαφι με τθν πόλθ τθσ Κεςςαλονίκθσ ζχει άμεςεσ επιπτϊςεισ ςτθν τοπικι οικονομία, κακϊσ δθμιουργεί εξαρτιςεισ ςτισ εξυπθρετιςεισ ανϊτερου και ανϊτατου βακμοφ ςε τομείσ όπωσ είναι οι υπθρεςίεσ, θ ψυχαγωγία, οι μεταφορζσ. Ραρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια αναπτφχκθκε ςθμαντικι εμπορικι δραςτθριότθτα, κυρίωσ λόγω του μεγάλου εμπορικοφ κζντρου «Mediterranean Cosmos», το οποίο όμωσ δεν εξυπθρετεί ςυςτθματικά τουσ κατοίκουσ τθσ Δ.Ε. Ρυλαίασ και του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ, αλλά τουσ κατοίκουσ τθσ πόλθσ τθσ Κεςςαλονίκθσ και τθσ ευρφτερθσ περιοχισ γενικότερα. Στουσ παράγοντεσ ανάπτυξθσ τθσ ΔΕ, μπορεί να προςτεκεί και θ λειτουργία των μεγαλφτερων ιατρικϊν μονάδων τθσ Βορείου Ελλάδασ ςτον κλάδο τουσ, όπωσ είναι το ιδιωτικό νοςοκομείο ςτθ Βόρειο Ελλάδα, γνωςτό και ωσ «Λατρικό Διαβαλκανικό Κζντρο Κεςςαλονίκθσ», κακϊσ και θ ιδιωτικι μαιευτικι κλινικι «Γζννεςισ». Σελίδα 30
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 ΔΘΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΘΡΙΚΣΙΚΑ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ : Ζκταςθ (τ. χλμ.): ΧΟΡΣΙΑΣΘ 109.900 Ρραγματικόσ Ρλθκυςμόσ: 1991 8.299 2001 12.866 2011 0 0,076 2001 0,117 2011 0 Ρυκνότθτα Ρλθκυςμοφ: 1991 Θλικιακι κατανομι πραγματικοφ πλθκυςμοφ (2001): Σφνολο 0-5 6-14 15-24 25-39 40-54 12.866 747 1.534 1.847 2.979 2.616 55-64 1.197 65-79 1.353 80 + 265 Δθμογραφικοί δείκτεσ (2001) : Δείκτθσ Γιρανςθσ 2,17 Δείκτθσ Εξάρτθςθσ 0,52 Δείκτθσ Αντικατάςταςθσ 1,91 ΤΝΟΠΣΙΚΘ ΑΞΙΟΛΟΓΘ Θ ΣΘ ΔΘΜΟΣΙΚΘ ΕΝΟΣΘΣΑ Γεωγραφικι Θζςθ/Διοικθτικά όρια Θ Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ εκτείνεται από το κζντρο και βορειοανατολικά του Διμου Ρυλαίασ Χορτιάτθ και του Ρ.Σ.Κ. και ςυγκεκριμζνα ςτο βόρειο τμιμα τθσ Ρεριαςτικισ Ηϊνθσ (ΡΗ). Απλϊνεται ςε ζκταςθ περίπου 109.900 ςτρεμμάτων και ςε μζςο υψόμετρο ~600m, ενϊ το ομϊνυμο όροσ Χορτιάτθ ζχει υψόμετρο 1.201μ. που είναι το υψθλότερο του Διμου. Επικοινωνεί ςυγκοινωνιακά με τθ Δ.Ε. Ρανοράματοσ, τθ Δ.Ε. Ρυλαίασ, το Διμο Νεάπολθσ Συκεϊν, το Διμο Ραφλου Μελά και το Διμο Λαγκαδά με τουσ οποίουσ και ςυνορεφει κακϊσ και με το πολεοδομικό ςυγκρότθμα τθσ Κεςςαλονίκθσ. Τθ Δ.Ε. Χορτιάτθ ςυνκζτουν οι Δθμοτικζσ Κοινότθτεσ Αςβεςτοχωρίου, Φιλφρου και Χορτιάτθ, και θ Τοπικι Κοινότθτα Εξοχισ. Χαρακτιρασ τθσ περιοχισ (γενικά αναπτυξιακά, πλθκυςμόσ) Θ Δ.Ε. Χορτιάτθ αποτελεί μθ αμιγι οικιςτικι περιοχι, όπου κατά τθν τελευταία εικοςαετία Σελίδα 31
παρατθρικθκε μεγάλθ οικιςτικι ανάπτυξθ, ενϊ θ γεωργικι και κτθνοτροφικι δραςτθριότθτα που παρουςίαηε αδιάλειπτα τον 20ο αι., τείνει να εξαλειφκεί ολοκλθρωτικά, λόγω των ευρφτερων κοινωνικοοικονομικϊν αλλαγϊν ςτθ χϊρα τα τελευταία χρόνια. Πςον αφορά ςτον πλθκυςμό, τα τελευταία χρόνια παρατθρικθκε ζντονο το φαινόμενο μετοίκθςθσ μεςαίων και χαμθλότερων ειςοδθματικϊν ςτρωμάτων πλθκυςμοφ, ωσ αποτζλεςμα τθσ αποαςτικοποίθςθσ τθσ πόλθσ τθσ Κεςςαλονίκθσ γεγονόσ που επιφζρει ςθμαντικι αφξθςθ πλθκυςμοφ 55,03 και τθσ πυκνότθτάσ του ςε ποςοςτό 53,95 %. Με βάςθ τα ςτοιχεία τθσ απογραφισ του 2001, θ θλικιακι διάρκρωςθ του πλθκυςμοφ παρουςιάηει τα εξισ χαρακτθριςτικά: τθ μεγαλφτερθ ςυγκζντρωςθ πλθκυςμοφ παρατθροφμε ςτον παραγωγικό πλθκυςμό ςε ποςοςτό 68,90% που είναι το μικρότερο του Διμου. Θ παιδικι θλικία ςυμμετζχει ςτον τοπικό πλθκυςμό ςε ποςοςτό 18,19% που είναι το μεγαλφτερο του Διμου με τθ ΔΕ Ρανοράματοσ να ακολουκεί με ελάχιςτθ διαφορά, ενϊ θ τρίτθ θλικία ςε ποςοςτό 12,90% που είναι το μεγαλφτερο του Διμου. Θ πυκνότθτα του πλθκυςμοφ είναι θ χαμθλότερθ ςε όλο το Διμο Ρυλαίασ - Χορτιάτθ και αυτό καταδεικνφει ότι θ Δ.Ε. διατθρεί ακόμθ χαρακτιρα υπαίκρου. Ο δείκτθσ γιρανςθσ είναι αρκετά υψθλόσ παρουςιάηει ςθμαντικό πρόβλθμα υπογεννθτικότθτασ, όπου ςε κάκε ζνα παιδί θλικίασ 0-14 αντιςτοιχοφν 2,17 θλικιωμζνα άτομα. Ο δείκτθσ εξάρτθςθσ 0,52 είναι ο μεγαλφτεροσ του Διμου μασ δείχνει ότι κάκε δφο κάτοικοι που ανικουν ςτθν παραγωγικι θλικία είναι υπεφκυνοι για ζνα άτομο μθ παραγωγικισ θλικίασ (παιδί ζωσ 14 ετϊν ι θλικιωμζνοσ άνω των 65 ετϊν). Ο δείκτθσ αντικατάςταςθσ 1,91 μασ δείχνει ότι για κάκε περίπου 2 άτομα που εξζρχονται ςτθν παραγωγικι διαδικαςία ειςζρχεται μόνο ζνα άτομο. Αυτό ςε ςυνδυαςμό με το δείκτθ γιρανςθσ και εξάρτθςθσ αναδεικνφει μεγάλθ τάςθ αφξθςθσ και ςυγκζντρωςθσ ςτθν τρίτθ θλικία ςε ςυνδυαςμό με τθ φκίνουςα παραγωγικότθτα λόγω τθσ μικρισ ςυμμετοχισ των παιδιϊν ςτθν θλικιακι διαςτρωμάτωςθ τθσ ΔΕ Χορτιάτθ. Σε ότι αφορά τθ λειτουργικι δομι τθσ ΔΕ Χορτιάτθ, θ επαφι με τθν πόλθ τθσ Κεςςαλονίκθσ ζχει άμεςεσ επιπτϊςεισ ςτθν τοπικι οικονομία, κακϊσ δθμιουργεί εξαρτιςεισ ςτισ εξυπθρετιςεισ ανϊτερου και ανϊτατου βακμοφ ςε τομείσ όπωσ είναι οι υπθρεςίεσ, θ ψυχαγωγία, οι μεταφορζσ. Σελίδα 32
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣΘΣΑ ΗΩΘ Σε αυτιν τθν ενότθτα αποτυπϊνονται ςτοιχεία που αφοροφν τθν αποτφπωςθ και αξιολόγθςθ των χαρακτθριςτικϊν των φυςικϊν πόρων, των προβλθμάτων ρφπανςθσ, των υποδομϊν εξυπθρζτθςθσ δικτφων, τισ κακαριότθτασ, των υποδομϊν και δράςεων πολιτικισ προςταςίασ, των υποδομϊν Δθμοτικισ Συγκοινωνίασ και των πολεοδομικϊν χαρακτθριςτικϊν του Διμου ανά δθμοτικι ενότθτα. 3.1. Φυςικό Περιβάλλον 3.1.1. Γεωλογικζσ Εδαφικζσ Συνκικεσ τθσ Ρεριοχισ 3.1.1.1. Δθμοτικι Ενότθτα Ρανοράματοσ Το Ρανόραμα αναπτφςςεται ςχεδόν εξ ολοκλιρου πάνω ςε γάββρουσ, βαςικά μεταμορφωμζνα πετρϊματα τθσ μαγμάτικθσ ςειράσ του Χορτιάτθ, εκτόσ από μία μικρι ζκταςθ δεξιά και αριςτερά του οικιςμοφ, που αναπτφςςεται ςτθν επαφι τθσ ςειράσ των ερυκρϊν αργίλων με τουσ γάββρουσ. Ειδικότερα θ μορφολογία και θ γεωλογία τθσ περιοχισ παρουςιάηει τθν πιο κάτω εικόνα: - Ανατολικά υπάρχει ο ορεινόσ όγκοσ του Χορτιάτθ (φψουσ 1201 μ.) που αποτελείται από λευκοκρατικοφσ γνεφςιουσ τθσ Μαγματικισ ςειράσ του Χορτιάτθ. - Βορειοανατολικά βρίςκεται θ λοφοςειρά του Αςβεςτοχωρίου που αναπτφςςεται από αςβεςτόλικουσ και αργιλικοφσ ςχιςτόλικουσ. - Βορειοδυτικά είναι τα υψϊματα τθσ Νεοχωροφδασ Ωραιοκάςτρου που αποτελοφνται από γάββρουσ και κροκαλοπαγι πετρϊματα. - Νότια και προσ τθν Κζρμθ υπάρχει το τεκτονικό βφκιςμα τθσ λεκάνθσ Ανκεμοφντα. - Νοτιοανατολικά του Ρ.Σ Κεςςαλονίκθσ και από Άνω Τοφμπα μζχρι Κζρμθ, ςε ιπιο ανάγλυφο 150μ.μζγιςτο, κακϊσ και Βορειοδυτικά από τθν Νεάπολθ μζχρι τον Ρεντάλοφο εκτείνονται τα νεογενι πετρϊματα ςτα οποία επικρατεί θ ςειρά των ερυκρϊν αργίλων. 3.1.1.2. Δθμοτικι Ενότθτα Ρυλαίασ Το ςφνολο τθσ ζκταςθσ τθσ Δθμοτικισ Ενότθτασ Ρυλαίασ χαρακτθρίηεται, ςφμφωνα με τθν ΕΛ.ΣΤΑΤ., ωσ πεδινι, με μζςο ςτακμικό υψόμετρο 90 μ. Το χαμθλότερο ςθμείο βρίςκεται ςτθν παράκτια ηϊνθ ςε υψόμετρο 1 μ., ενϊ για το υψθλότερο ςθμείο τθσ υπάρχει αςάφεια, κακϊσ το ΓΡΣ (2004) αναφζρει δφο τιμζσ, τα 160μ και τα 250μ. Το γεωμορφολογικό ανάγλυφο χαρακτθρίηεται ωσ ιπιο λοφϊδεσ. Θ μζςθ κλίςθ είναι 8% και οι μζγιςτεσ κλίςεισ που καταγράφονται είναι τθσ τάξθσ του 10% και οι ελάχιςτεσ τθσ τάξθσ του 2%. Οι κλίςεισ, που αναπτφςςονται από τθ κάλαςςα προσ το δάςοσ του Σζιχ Σου, δθμιουργοφν ενδιαφζρουςεσ οπτικζσ φυγζσ και κζεσ προσ το Κερμαϊκό Κόλπο με μεςθμβρινό και δυτικό προςανατολιςμό. Απότομεσ μεταβολζσ ςτθν κλίςθ του εδάφουσ παρατθροφνται τοπικά και είναι αποτζλεςμα τεχνθτϊν επιχωματϊςεων που οφείλονται ςε ανκρωπογενείσ δραςτθριότθτεσ (π.χ. θ καταςκευι Σελίδα 33
Επιχειρηςιακό Πρόγραμμα Δήμου Πυλαίασ Χορτιάτη 2012-2014 τθσ περιφερειακισ οδοφ). 3.1.1.3. Δθμοτικι Ενότθτα Χορτιάτθ Από γεωλογικισ απόψεωσ θ περιοχι τθσ ΔΕ Χορτιάτθ βρίςκεται ςτο χϊρο του ορίου επαφισ δφο γεωτεκτονικϊν ηωνϊν τθσ Ελλάδασ, του Αξιοφ ςτο δυτικό τμιμα και τθσ Ρερι οδοπικισ ςτο ανατολικό τμιμα. Από τεκτονικισ άποψθσ φαίνεται ότι τα πετρϊματα τθσ περιοχισ ζχουν υποςτεί πολλαπλζσ και διάφορθσ θλικίασ καταπονιςεισ και εμφανίηονται ζντονα ρθγματωμζνα με πυκνό δίκτυο διακλαδϊςεων, ρωγμϊν και μικροφ μικουσ ρθγμάτων με αποτζλεςμα τθν εκδιλωςθ φαινομζνων διάβρωςθσ. Στο δυτικό τμιμα οι πιο ςθμαντικοί λικολογικοί τφποι είναι γνεφςιοι, επιγνεφςιοι και πραςινοςχιςτόλικοι που ανικουν ςτα μεταμορφωμζνα πετρϊματα τθσ μαγματικισ ςειράσ του Χορτιάτθ. Μζςα ςϋ αυτά τα πετρϊματα ςυναντϊνται διειςδφςεισ γάββρων με ζντονθ εξαλλοίωςθ ςε τακτικό ςχιςτόλικο. Στο ανατολικό τμιμα οι λικολογικοί τφποι είναι ιηθματογενι ζωσ θμιμεταμορφωμζνα πετρϊματα με ςαφι αργιλοψαμμιτικό χαρακτιρα όπωσ αςβεςτικόσ φλφςχθσ και ςκοτεινόχρωμοσ αργιλλικόσ ςχιςτόλικοσ φυλλίτθσ με παρεμβολζσ αςβεςτόλικων και ψαμμιτϊν Στον Εδαφολογικό χάρτθ 1 του νομοφ Κεςςαλονίκθσ που ακολουκεί, φαίνεται ότι τα εδάφθ τθσ Δθμοτικισ Ενότθτασ Χορτιάτθ είναι Cambisols, Acrisols, και Luvisols. Cambisols: Εδάφθ από αςβεςτοφχεσ τριτογενείσ αποκζςεισ με ζντονα αλκαλικό χαρακτιρα που μπορεί να υποςτθρίηει δάςοσ αλλά και καλλιζργεια ειδϊν, ανκεκτικϊν ςε αλκαλικό ζδαφοσ όπωσ είναι το Ρεφκο και θ Χνοϊδθσ Δρυσ. Στον διμο υπάρχουν ςτθν ηϊνθ που ορίηουν οι κζςεισ των λατομείων Αςβεςτίου. Αcrisols: Εδάφθ από ςχιςτόλικουσ - ςχιςτογνεφςιουσ. Αυτά ζχουν όξινθ εδαφικι αντίδραςθ και πθλϊδθ - αμμοπθλϊδθ υφι κακιςτϊντασ τα ικανά να φιλοξενιςουν μόνο αγροςτϊδεισ καλλιζργειεσ αλλά και μθ αποδοτικά δαςικά είδθ. Χάρτθσ 1:. Εδαφολογικόσ χάρτθσ Νομοφ Κεςςαλονίκθσ Πθγι: ΙΓΞΕ Luvisols: Εδάφθ από Βαςικά πυριγενι πετρϊματα (μαγματικι μάηα Χορτιάτθ). Ζχουν όξινθ εδαφικι αντίδραςθ με πθλϊδθ - αργιλοπθλϊδθ υφι κακιςτϊντασ τα μζτρια για καλλιζργεια αλλά Σελίδα 34