Κρατική παρέμβαση στην αγορά Επιβολή ανώτατων τιμών

Κρατική παρέμβαση στην αγορά Επιβολή ανώτατων τιμών Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Οικονομικές Επιστήμες Δημιουργός: ΑΝΝΑ ΜΑΤΣΙΩΡΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Κρατική παρέμβαση στην αγορά Επιβολή ανώτατων τιμών». Δημιουργήθηκε στις 22/01/2017 22:32:06 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/29

Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: 3η Φάση: Σελίδα 3/29

Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Οικονομικές Επιστήμες Θεματική ταξινομία: Οικονομικές Επιστήμες Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το κράτος στη διαμόρφωση των τιμών, ώστε να προστατεύσει τον καταναλωτή, καθώς και τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στο πλαίσιο αυτής της κρατικής παρέμβασης. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Το συγκεκριμένο σενάριο στοχεύει στην ανάλυση του φαινομένου της κρατικής παρέμβασης στην αγορά με την επιβολή ανώτατων τιμών. Μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες που δομούνται από το ειδικό στο γενικό, οι μαθητές διερευνούν το διδακτικό υλικό και ανακαλύπτουν τη νέα γνώση, η οποία οικοδομείται σε προϋπάρχουσες γνωστικές δομές και εμπειρίες με τη μέθοδο της καθοδηγούμενης ανακάλυψης και της συνεργατικής μάθησης. Σε όλη αυτή τη διαδικασία ο εκπαιδευτικός οργανώνει, συντονίζει και καθοδηγεί τους μαθητές με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί και την πορεία διδασκαλίας. Οι μέθοδοι διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται είναι η διαγνωστική/εξεταστική συζήτηση, η κατευθυνόμενη συζήτηση, η ανάλυση περίπτωσης, η επίδειξη, η ομαδική και η ατομική εργασία, η μάθηση σε Η/Υ. Η διδασκαλία πραγματοποιείται στο Εργαστήριο Πληροφορικής. Το πρώτο δίωρο οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες των τριών ανά Η/Υ, αξιοποιώντας διαδραστικά εργαλεία της πλατφόρμας Αίσωπος, ενώ την τρίτη ώρα εργάζονται ατομικά. Διδακτικοί Στόχοι: Να Να Να Να Να ορίζουν οι μαθητές τις έννοιες της ανώτατης τιμής και της μαύρης αγοράς. αναλύουν οι μαθητές τους λόγους για τους οποίους το κράτος παρεμβαίνει στην αγορά ενός προϊόντος. δείχνουν οι μαθητές με διάγραμμα και να εξηγούν τις συνέπειες της επιβολής ανώτατης τιμής. δίνουν οι μαθητές παραδείγματα και να εξηγούν τους λόγους επιβολής ανώτατης τιμής. αναλύουν κριτικά οι μαθητές το φαινόμενο της μαύρης αγοράς στην περίοδο της Κατοχής. Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: ανώτατη τιμή διατίμηση μαύρη αγορά καπέλο Υλικοτεχνική υποδομή: Ηλεκτρονικοί υπολογιστές (ένας ανά τρεις μαθητές), βιντεοπροβολέας, σύνδεση με το διαδίκτυο. Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά Σελίδα 4/29

εντός του σχολείου: 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Άννα Ματσιώρη Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Δύσκολο Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 15-18 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/29

Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Θεωρητικη Προσέγγιση Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Μαύρη αγορά στα εισιτήρια της συναυλίας των Rolling Stones. Ουρές έξω από το "Μπερναμπέου" για την αγορά εισιτηρίων του clásico πρωταθλήματος 2014. Μειώνονται οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια με νέα πλαφόν. Κυλικεία - Ορισμός ανώτατης τιμής πώλησης προϊόντων. Εννέα προϊόντα σε διατίμηση στις οργανωμένες πλαζ. Επιβολή ανώτατης τιμής - Παρουσίαση μαθήματος. 2η Φάση: Εφαρμογές - Εμπέδωση Χρονική Διάρκεια: 75 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Επιβολή ανώτατων τιμών Διάγραμμα: Συνέπειες επιβολής ανώτατης τιμής. Μαύρη αγορά εισιτηρίων πριν τον τελικό Ρεάλ-Μπάρτσα Συσσίτια και μαύρη αγορά κατά την περίοδο της κατοχής. Άσκηση 1 - Υπολογισμός τιμής μαύρης αγοράς και καπέλου. Άσκηση 2 - Υπολογισμός τιμής μαύρης αγοράς και ανώτατης τιμής, όταν γνωρίζω το καπέλο. Σελίδα 6/29

3η Φάση: Αξιολόγηση - Ανακεφαλαίωση Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. Ερωτήσεις Σωστού - Λάθους Κάρτες ερωτήσεων Ερωτήσεις μοναδικής επιλογής. Ανώτατη τιμή - Μαύρη αγορά Σελίδα 7/29

1η Φάση: Θεωρητικη Προσέγγιση Σελίδα 8/29

1η Φάση: Θεωρητικη Προσέγγιση Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_no1.docx Α. Εισαγωγή στη νέα γνώση Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 3 ατόμων. Κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της έναν Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο. Οι ομάδες παρατηρούν φωτογραφίες και διαβάζουν σύντομα κείμενα από ιστότοπους που τους υποδεικνύονται. Για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών αξιοποιούνται γεγονότα από την καθημερινή ζωή και την επικαιρότητα, τα οποία βρίσκονται μέσα στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων τους (ουρές για ένα εισιτήριο συναυλίας ή ποδοσφαιρικού αγώνα, διατίμηση στα προϊόντα των κυλικείων, πλαφόν στα εισιτήρια των πλοίων). Ακολουθεί σύντομη συζήτηση στην ολομέλεια, που εισάγει τους μαθητές στις έννοιες της κρατικής παρέμβασης στο προσδιορισμό των τιμών, της ανώτατης τιμής και της μαύρης αγοράς. Η συζήτηση συνδέει τις παραπάνω έννοιες με τον πραγματικό κόσμο, την εμπειρία και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Β. Διερεύνηση υφιστάμενων απόψεων και στάσεων των μαθητών γύρω από το θέμα (Φύλλο Εργασίας Νο1). Ακολουθεί σύντομη συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητα της επιβολής ανώτατων τιμών και τους λόγους για τους οποίους επιβάλλονται. Γ. Παρουσίαση της νέας γνώσης Ανάπτυξη και εμβάθυνση των βασικών εννοιών μέσω διαδραστικού video. - Χρήση της λειτουργίας Stop/Play, απάντηση σε ερωτήσεις και συζήτηση στην ολομέλεια. Μέσα από ένα υποθετικό παράδειγμα επιβολής ανώτατης τιμής στα ενοίκια των σπιτιών μια πόλης, γίνεται επίδειξη της ανισορροπίας που προκαλείται στην αγορά και παρουσιάζονται οι συνέπειες αυτής. Οι ίδιοι οι μαθητές, σε ομάδες των 3 ανά Η/Υ, ανακαλύπτουν τη νέα γνώση μέσα από τις δραστηριότητες του διαδραστικού video, η οποία οικοδομείται από το ειδικό στο γενικό. 1. Μαύρη αγορά στα εισιτήρια της συναυλίας των Rolling Stones.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question6483 Διευκρίνιση: Να παρατηρήσετε προσεκτικά τη φωτογραφία και να διαβάστε το βοηθητικό κείμενο και τα σχόλια. Περιμένατε ποτέ σε ουρά, για να αγοράσατε κάτι που θέλατε; Σελίδα 9/29

Σχόλιο: Οι θεατές πλήρωσαν μέχρι και 900 δολάρια για εισιτήρια που κόστιζαν 5 δολάρια. Τα εισιτήρια έγιναν αμέσως ανάρπαστα, με αποτέλεσμα να οργιάσει η μαύρη αγορά. 2. Ουρές έξω από το "Μπερναμπέου" για την αγορά εισιτηρίων του clásico πρωταθλήματος 2014.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question6509 Διευκρίνιση: Να παρατηρήσετε προσεκτικά την εικόνα και να διαβάστε το βοηθητικό κείμενο και τα σχόλια. Τι είναι αυτό που προκαλεί τις ελλείψεις των εισιτηρίων; Σελίδα 10/29

Σχόλιο: Η χωρητικότητα του "Μπερναμπέου" πλησιάζει τις 83.000. Όταν κυκλοφόρησαν τα εισιτήρια, αγόρασαν πρώτοι τα μέλη χωρίς κάρτα διαρκείας, που έχουν έκπτωση 20% και στη συνέχεια όσοι έχουν την απλή κάρτα μέλους. Όσα εισιτήρια έμειναν, διατέθηκαν στα ταμεία του γηπέδου και εξαφανίστηκαν σε 5 λεπτά, παρότι ήταν τα πιο ακριβά στην ιστορία για clásico πρωταθλήματος. 3. Μειώνονται οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια με νέα πλαφόν.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question6512 Διευκρίνιση: Να παρατηρήσετε την εικόνα και να διαβάστε τα σχόλια - Γιατί επιβάλλεται πλαφόν στα εισιτήρια των πλοίων; Σελίδα 11/29

Σχόλιο: Σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια ο αναπληρωτής Υπουργός Ναυτιλίας κ. Δρίτσας θέτει νέα μειωμένα πλαφόν στις τιμές των εισιτηρίων λίγες ημέρες ουσιαστικά αφού έχει ξεκινήσει η τουριστική περίοδος. 4. Κυλικεία - Ορισμός ανώτατης τιμής πώλησης προϊόντων.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question6446 Διευκρίνιση: Να διαβάσετε το σχετικό άρθρο και να το παρουσιάσετε περιληπτικά στην τάξη. - Σε ποια προϊόντα επιβάλλεται συνήθως ανώτατη τιμή πώλησης και γιατί; Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://edu.klimaka.gr/nomothesia/symvulia-epitropes/765-anwtath-timh-pwlhsh-proiontvn-kylikeia.html 5. Εννέα προϊόντα σε διατίμηση στις οργανωμένες πλαζ.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question6447 Σελίδα 12/29

Διευκρίνιση: Να διαβάσετε το σχετικό άρθρο και να το παρουσιάσετε περιληπτικά στην τάξη. Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://www.kathimerini.gr/777948/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ennea-proionta-se-diatimhsh-stisorganwmenes-plaz 6. Επιβολή ανώτατης τιμής - Παρουσίαση μαθήματος.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1606/#question8800 Διευκρίνιση: Να παρακολουθήσετε με προσοχή το video και να απαντήσετε στις ερωτήσεις του. Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 13/29

2η Φάση: Εφαρμογές - Εμπέδωση Σελίδα 14/29

2η Φάση: Εφαρμογές - Εμπέδωση Χρονική Διάρκεια: 75 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_efarmogis_1.doc Φύλλο Εργασίας 2 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/lyseis_askiseon.doc Α. Δίνεται στους μαθητές κείμενο με το περιεχόμενο του μαθήματος και ζητείται να το διαβάσουν, ώστε να μπορούν στη συνέχεια να υλοποιήσουν τις δραστηριότητες εμπέδωσης που ακολουθούν. B. Με ένα διαδραστικό διάγραμμα οι μαθητές (χωρισμένοι σε ομάδες των 3 ανά Η/Υ) διαπιστώνουν διαγραμματικά τις συνέπειες από την επιβολή ανώτατης τιμής πώλησης. Γ. Για την εμπέδωση των βασικών εννοιών του μαθήματος χρησιμοποιούνται δύο διαδραστικά Video. Μέσω των ερωτήσεων, οι μαθητές (χωρισμένοι σε ομάδες των 3 ανά Η/Υ) καλούνται να τοποθετήσουν αυτές τις έννοιες σε γεγονότα και καταστάσεις της πραγματικής ζωής. Ακολουθεί συζήτηση στη ολομέλεια. Το video που αναφέρεται στη μαύρη αγορά κατά την περίοδο της Κατοχής, δίνει τη δυνατότητα διαθεματικής προσέγγισης του φαινομένου με το μάθημα της Ιστορίας. Δ. Γίνεται επίδειξη της διαδικασίας υπολογισμού της τιμής της μαύρης αγοράς και του καπέλου με κάρτες διαλόγου. Οι τυχόν απορίες συζητούνται στην ολομέλεια. Ε. Οι μαθητές (σε ομάδες των 3 ανά Η/Υ) εφαρμόζουν τις γνώσεις που απέκτησαν σε μια άσκηση, για τη λύση της οποίας πρέπει να ακολουθήσουν την αντίστροφη διαδικασία των καρτών διαλόγου. Τα λάθη συζητούνται στην ολομέλεια. ΣΤ. Δίνεται το Φύλλο Εφαρμογής 1, το οποίο περιλαμβάνει δύο ασκήσεις των Πανελλαδικών Εξετάσεων αυτού του κεφαλαίου, διαφορετικού βαθμού δυσκολίας. Κάθε μαθητής δουλεύει ατομικά και λύνει τουλάχιστον μία από τις δύο. Αφού λύσει την άσκηση παίρνει το φύλλο των λύσεων και ελέγχει ο ίδιος την ορθότητα των αποτελεσμάτων και της διαδικασίας που ακολούθησε. Στη διάρκεια αυτής της φάσης ο εκπαιδευτικός είναι στη διάθεση των μαθητών, για να λύσει απορίες, να υποστηρίξει, να παρακινήσει και να εμψυχώσει. (Οι δραστηριότητες Α ως Ε διαρκούν 45 λεπτά και καλύπτουν τη δεύτερη ώρα του σεναρίου. Η δραστηριότητα Στ, μαζί με τις δραστηριότητες της 3η Φάσης, καλύπτουν την 3η ώρα). 1. Επιβολή ανώτατων τιμών: Σελίδα 15/29

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question8036 Διευκρίνιση: Αφού διαβάσετε το κείμενο, να υλοποιήσετε τις δραστηριότητες που ακολουθούν. Το κράτος παρεμβαίνει αρκετές φορές στο μηχανισμό της αγοράς, όταν κρίνει πώς η τιμή κάποιων αγαθών που διαμορφώνεται από τις δυνάμεις της προσφορά και της ζήτησης ζημιώνουν κάποιες κατηγορίες ατόμων. Μια τέτοια κρατική παρέμβαση αποτελεί και η επιβολή ανώτατης τιμής διατίμησης με σκοπό την προστασία των καταναλωτών. Η ανώτατη τιμή επιβάλλεται με αγορανομική διάταξη στην περίπτωση που κάποιο αγαθό (κυρίως πρώτης ανάγκης) παρουσιάζει υπερβολική άνοδο της τιμής του με αποτέλεσμα να γίνεται μη προσιτό για το μέσο καταναλωτή. Άμεση συνέπεια της επιβολής ανώτατης τιμής είναι η ανισορροπία στην αγορά και η εμφάνιση ελλείμματος του αγαθού. Λόγω της κρατικής παρέμβασης δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν οι αυξητικές τάσεις της τιμής που προκαλεί το έλλειμμα. Αν το κράτος διαθέτει τον απόλυτο έλεγχο της προσφερόμενης ποσότητας του αγαθού μπορεί να προβεί σε διανομή του αγαθού με δελτία και σε περιορισμένες ποσότητες ή με σειρά προτεραιότητας. Συνήθως αυτό που συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η δημιουργία «μαύρης αγοράς» στην οποία πουλιέται το αγαθό παράνομα με «καπέλο» σε τιμή μεγαλύτερη από τη νόμιμη. Η ύπαρξη ανισορροπίας στην αγορά δε σημαίνει πως το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στη λειτουργία της αγοράς με στόχο την προστασία του καταναλωτή. Παρόλα αυτά η επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι βραχυχρόνια για να αποφεύγονται τα φαινόμενα της «μαύρης αγοράς». 2. Διάγραμμα: Συνέπειες επιβολής ανώτατης τιμής.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question8112 Διευκρίνιση: Κάντε κλικ στα κόκκινα σημεία της εικόνας. Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 16/29

3. Μαύρη αγορά εισιτηρίων πριν τον τελικό Ρεάλ-Μπάρτσα : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question7016 Διευκρίνιση: Να παρακολουθήσετε το αποκαλυπτικό βίντεο με σκηνές έξω από το "Μεστάγια", λίγες ώρες πριν από τον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας Ρεάλ-Μπαρτσελόνα και να απαντήσετε στις ερωτήσεις του. Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 4. Συσσίτια και μαύρη αγορά κατά την περίοδο της κατοχής.: Σελίδα 17/29

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question8245 Διευκρίνιση: Να παρακολουθήσετε το video και να απαντήσετε στις ερωτήσεις του. Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σχόλιο: Μονταρισμένα αποσπάσματα από την εκπομπή Μηχανή του Χρόνου. 5. Άσκηση 1 - Υπολογισμός τιμής μαύρης αγοράς και καπέλου.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες διαλόγου Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question8272 Μαθαίνω τη διαδικασία υπολογισμού τιμής μαύρης αγοράς και καπέλου, όταν γνωρίζω την ανώτατη τιμή. Περιγραφή Εργασίας: Ακολουθήστε τη ροή των ερωτήσεων. 1η Κάρτα Ερώτηση: Δίνονται οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός προϊόντος QD = 700-1 0 Ρ και Qs = 400 + 2Ρ αντίστοιχα. Αν επιβληθεί ανώτατη τιμή ΡΑ = 20, ποια είναι η ποσότητα που είναι διατεθειμένοι να πουλήσουν οι παραγωγοί στην τιμή PA; Σελίδα 18/29

2η Κάρτα Ερώτηση: Σε ποια τιμή είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν κάποιοι καταναλωτές την ποσότητα που προσφέρουν οι παραγωγοί στην ανώτατη τιμή; (Υποθέτουμε ότι όλη η προσφερόμενη ποσότητα πουλιέται στη μαύρη αγορά) 3η Κάρτα Ερώτηση: Ποιο είναι το μέγιστο πιθανό καπέλο; 4η Κάρτα Ερώτηση: Ποια είναι τα έσοδα των παραγωγών, αν η μισή ποσότητα που προσφέρουν πουλιέται στη νόμιμη τιμή και η άλλη μισή με το μέγιστο πιθανό καπέλο; 6. Άσκηση 2 - Υπολογισμός τιμής μαύρης αγοράς και ανώτατης τιμής, όταν γνωρίζω το καπέλο.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1607/#question8285 Διευκρίνιση: Δείτε το σχόλιο μόνο αν δεν μπορείτε να απαντήσετε την 4η ερώτηση. Σελίδα 19/29

1η Ερώτηση: Αν PA είναι η ανώτατη τιμή, PMA είναι η τιμή της μαύρης αγοράς και Κ το καπέλο, τότε το καπέλο δίνεται από τη σχέση: Διαθέσιμες απαντήσεις: Κ=PMA-PA K=PA+PMA K=PA-PMA 2η Ερώτηση: Αν PA είναι η ανώτατη τιμή, PMA είναι η τιμή της μαύρης αγοράς και Κ το καπέλο, τότε η προσφερόμενη ποσότητα στην ανώτατη τιμή προκύπτει από τη σχέση: Διαθέσιμες απαντήσεις: Qs=γ+δPA Qs=γ+δPMA 3η Ερώτηση: Αν PA είναι η ανώτατη τιμή, PMA είναι η τιμή της μαύρης αγοράς και Κ το καπέλο, τότε η ζητούμενη ποσότητα στην τιμή της μαύρης αγοράς (όταν όλη η ποσότητα πουλιέται στη μαύρη αγορά) προκύπτει από τη σχέση: Διαθέσιμες απαντήσεις: QD=α+βPMA QD=α+βPA Σελίδα 20/29

4η Ερώτηση: Οι αγοραίες συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού Χ είναι QD=80 4P και QS=10+P. Αν επιβληθεί από το κράτος ανώτατη τιμή πώλησης και το μέγιστο πιθανό καπέλο, με το οποίο πουλιέται το αγαθό στη μαύρη αγορά, είναι 5, τότε η ανώτατη τιμή του αγαθού είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: PA=10 PA=15 5η Ερώτηση: Στην προηγούμενη ερώτηση, αν όλη η ποσότητα πουλιέται στη μαύρη αγορά, τότε η τιμή της μαύρης αγοράς είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: PMA=10 PMA=15 Σχόλιο: Λύση: 80-4PMA=10+PA ή 80-4(ΠΑ+5)=10+PA ή PA=10 Σελίδα 21/29

3η Φάση: Αξιολόγηση - Ανακεφαλαίωση Σελίδα 22/29

3η Φάση: Αξιολόγηση - Ανακεφαλαίωση Χρονική Διάρκεια: 15 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_efarmogis_2.doc Α. Η αξιολόγηση περιλαμβάνει ασκήσεις σωστού - λάθους, πολλαπλών επιλογών και συμπλήρωσης κενών, κλιμακούμενης δυσκολίας, τις οποίες θα απαντήσουν οι μαθητές ατομικά. Θα ακολουθήσει συζήτηση στην ολομέλεια πάνω στις λανθασμένες απαντήσεις. Επίσης θα δοθεί φύλλο εργασίας για εξάσκηση στο σπίτι. Β. Η σύνοψη του μαθήματος και των νέων γνώσεων που αποκτήθηκαν, πραγματοποιείται με ένα animation. 1. Ερωτήσεις Σωστού - Λάθους: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1608/#question6244 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. 1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Οι ανώτατες τιμές επιβάλλονται από το κράτος με σκοπό την προστασία των καταναλωτών. Οι ανώτατες τιμές επιβάλλονται από το κράτος με σκοπό την προστασία των παραγωγών. Σελίδα 23/29

2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Οι ανώτατες τιμές επιβάλλονται από το κράτος κυρίως σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Οι ανώτατες τιμές επιβάλλονται από το κράτος κυρίως σε αγαθά πολυτελείας. 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Άμεση συνέπεια της επιβολής ανώτατης τιμής σε ένα αγαθό είναι η εμφάνιση πλεονάσματος αυτού του αγαθού στην αγορά. Άμεση συνέπεια της επιβολής ανώτατης τιμής σε ένα αγαθό είναι η εμφάνιση ελλείμματος αυτού του αγαθού στην αγορά. 4. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το κράτος, για να προστατεύσει τους καταναλωτές, µπορεί να επιβάλει για τα αγαθά πρώτης ανάγκης τιµή µεγαλύτερη από την τιµή ισορροπίας. Η ανώτατη τιμή, που επιβάλλει το κράτος με σκοπό την προστασία του καταναλωτή, είναι πάντοτε μικρότερη από την τιμή ισορροπίας. 5. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι μακροχρόνια, για να αποφεύγεται η «μαύρη αγορά». Η επιβολή ανώτατης τιμής πρέπει να είναι βραχυχρόνια, για να αποφεύγεται η «μαύρη αγορά». Σελίδα 24/29

6. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Το καπέλο πώλησης ενός αγαθού στη μαύρη αγορά προκύπτει, αν προσθέσουμε στην ανώτατη τιμή την τιμή της μαύρης αγοράς. Το καπέλο πώλησης ενός αγαθού στη μαύρη αγορά προκύπτει, αν από την τιμή της μαύρης αγορά, αφαιρέσουμε την ανώτατη τιμή. 2. Κάρτες ερωτήσεων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1608/#question8436 Περιγραφή Εργασίας: Να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν, αφού μελετήσετε προσεκτικά το διάγραμμα. 1η Κάρτα Ερώτηση: Τι επιπτώσεις θα έχει στο έλλειμμα η αύξηση της προσφοράς ενός αγαθού, στο οποίο έχει επιβληθεί ανώτατη τιμή (με σταθερή την καμπύλη ζήτησης και δεδομένες τις κλίσεις των καμπυλών ζήτησης και προσφοράς); Σελίδα 25/29

2η Κάρτα Ερώτηση: Τι επιπτώσεις θα έχει στο καπέλο πώλησης ενός αγαθού, στο οποίο έχει επιβληθεί ανώτατη τιμή, η αύξηση της προσφορά του (με σταθερή την καμπύλη ζήτησης και δεδομένες τις κλίσεις των καμπυλών ζήτησης και προσφοράς); Σελίδα 26/29

3η Κάρτα Ερώτηση: Τι συμβαίνει με το καπέλο πώλησης ενός αγαθού, το οποίο εμφανίζεται μετά την επιβολή ανώτατης τιμής, όσο πιο ανελαστική γίνεται η ζήτησή του; Σχόλιο: Σκέψου γιατί συμβαίνει αυτό. 3. Ερωτήσεις μοναδικής επιλογής. : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1608/#question8830 Διευκρίνιση: Σε κάθε ερώτηση αντιστοιχεί μόνο μια σωστή απάντηση. Σελίδα 27/29

1η Ερώτηση: Οι εξισώσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι αντίστοιχα QD=420-2P και Qs=100+6P. Αν το κράτος επιβάλλει ανώτατη τιμή πώλησης, εμφανίζεται έλλειμμα 80 μονάδες. Σε αυτή την περίπτωση η ανώτατη τιμή του αγαθού είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: 20. 30. 40. 2η Ερώτηση: Με βάση τα δεδομένα της προηγούμενης ερώτησης, η ποσότητα που είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν οι παραγωγοί στην ανώτατη τιμή είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: 280 μονάδες. 360 μονάδες. 280 μονάδες. 3η Ερώτηση: Με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων ερωτήσεων, το μέγιστο πιθανό καπέλο είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: 70. 40. 30. Σελίδα 28/29

4. Ανώτατη τιμή - Μαύρη αγορά : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/6235/1608/#question11233 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 29/29 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)