ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ TEACHERS4EUROPE 1o 12/Θ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.ΣΧ. Π.Α. (ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ) Υπεύθυνη εκπ/κος: Σοφία Σιμιτζόγλου Αθήνα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Τίτλος εργασίας 3 2. Τάξη, Σχολείο συμμετοχής 3 3. Εισαγωγή 3 4. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές 3 5. Σκοπός και επιμέρους στόχοι του σχεδίου εργασίας 4 6. Προαπαιτούμενες ενέργειες 4 7. Περιγραφή της διδακτικής παρέμβασης Α. Μεθοδολογία 5 Β. Φάσεις υλοποίησης της διδακτικής παρέμβασης 5 Γ. Εργασίες μαθητών 6 Δ.Συνεργασία με άλλους φορείς και εκπαιδευτικούς 6 8. Συμπεράσματα 7 9. Βιβλιογραφία 7 10. Παράρτημα 8 2
Τίτλος εργασίας: «Ευρώπη και διαστημική πολιτική» Τάξη: Πέμπτη τάξη (τμήμα 2 ο ) και Μαθητικός Όμιλος Αστρονομίας Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Σοφία Σιμιτζόγλου Εισαγωγή Τα παιδιά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την εξερεύνηση του διαστήματος αλλά και στο τι έχει κατακτήσει ο άνθρωπος μέχρι τώρα. Ποια είναι όμως η συμμετοχή της Ευρώπης σε αυτό το όμορφο ταξίδι της γνώσης; Τι είναι ο Διεθνής Διαστημικός σταθμός και τι ο ΕΟΔ; Ποια ευρωπαϊκά κράτη είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και ποιοι είναι οι στόχοι που θέλουν να επιτύχουν για το μέλλον; Ποια η σχέση της ESA με τη NASA σε κοινές αποστολές; Γιατί είναι σημαντικό για τους ευρωπαίους πολίτες η Ευρώπη να συμμετάσχει σε διαστημικές αποστολές; Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια του ΕΟΔ; Μελέτη του προγράμματος Galileo και του σχεδιασμού της πρώτης επανδρωμένης αποστολής στον πλανήτη Άρη. Λέξεις κλειδιά: Ευρώπη, εξερεύνηση, συνεργασία, διαστημική αποστολή, τεχνολογία, ΕΟΔ, επανδρωμένες αποστολές, αντιλήψεις των μαθητών, εναλλακτικές ιδέες, διαθεματικότητα Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές ~Γλώσσα: παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου, ανάλυση εννοιών, δημιουργία κειμένων και ποιημάτων ~Ιστορία: μελέτη της πορείας των επιτευγμάτων των επιστημόνων στην εξερεύνηση του διαστήματος, ιστορία των σημαιών των κρατών μελών ~Μαθηματικά: μετρήσεις, καταγραφή κατανόησης κλίμακας για την κατασκευή μακέτας του πλανήτη Άρη ~Κ.Π.Α.: η Ε.Ε., οι θεσμοί της, τα κράτη μέλη της και οι υποχρεώσεις τους, επίσκεψη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ~Γεωγραφία: μελέτη τη θέσης της ηπείρου και τις αλλαγές που έχει υποστεί με το πέρασμα των χρόνων 3
~Φυσικές Επιστήμες και Τ.Π.Ε. μελέτη των ειδικοτήτων που εργάζονται για την πραγματοποίηση μιας διαστημικής αποστολής, δημιουργία εφαρμογής ρομπότ πάνω στη μακέτα του πλανήτη Άρη. ~Εικαστικά: σύνδεση των κειμένων τους με κατασκευή αφισών, σχεδιασμός ηρώων για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού οδηγού. Σκοπός της διδακτικής παρέμβασης Γνωριμία των μαθητών με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης, τους θεσμούς της και πώς η ήπειρος στην οποία ζούμε σήμερα συνεργάζεται για τη μελέτη του διαστήματος καθώς και τα οφέλη που έχουμε όλοι οι απλοί πολίτες από αυτή την εξέλιξη. Γνωστικοί στόχοι Οι μαθητές: ~μέσα από συγκεκριμένους σταθμούς της ιστορίας να γνωρίσουν την εξέλιξη της ηπείρου μας ~να γνωρίσουν το μύθο της Ευρώπης και πώς αυτός έχει επηρεάσει τη μυθολογία, ιστορία, την καλλιτεχνική έκφραση των λαών ~να γνωρίσουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και τους θεσμούς της ~να γνωρίσουν τη θέση της Ευρώπης στο ταξίδι της εξερεύνησης του διαστήματος, ποιος είναι ο ευρωπαϊκός οργανισμός διαστήματος και ποια η θέση του στο παγκόσμιο «παιχνίδι» εξερεύνησης Στόχοι δεξιοτήτων Οι μαθητές: ~να αποκτήσουν δεξιότητες διαχείρισης και αξιοποίησης πληροφοριών ~να αναλύσουν και να συνθέσουν τις πληροφορίες τους, που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο, να εξαγάγουν συμπεράσματα και να τα ερμηνεύσουν. ~να αποκτήσουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας ~να αναπτύξουν ικανότητα διασαφήνισης αξιών και έκφρασης αξιολογικών κρίσεων Προαπαιτούμενες ενέργειες Είναι απαραίτητο να γίνουν οι παρακάτω ενέργειες από τον εκπαιδευτικό: ~ Χωρισμός των μαθητών σε ομάδες 4
~ Είναι σημαντικό οι μαθητές μας να έχουν μάθει να δουλεύουν ομαδικά σε καθημερινή βάση και όχι μόνο στη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Απαιτείται η ανάπτυξη ομαδοσυνεργατικών δεξιοτήτων και στάσεων όπως της ενσυναίσθησης, του σεβασμού της διαφορετικότητας, αλληλο-υποστήριξης, του συλλογικού έργου. ~ Εξοικείωση των μαθητών με τις ΤΠΕ(word, Power Point, internet) ~ Πίνακας ανακοινώσεων όπου κάθε ομάδα θα αναρτά τις εργασίες της, τα συμπεράσματά της, δυνατότητα εργασίας και μελέτης κάθε ομάδας σε Η/Υ (εργαστήρι πληροφορικής) ~ Οι μαθητές να έχουν κατανοήσει τις έννοιες Ευρώπη και Ευρωπαϊκή Ένωση Υλικοτεχνική υποδομή: για την εφαρμογή των δραστηριοτήτων απαιτούνται ηλεκτρονικοί υπολογιστές (ένας για κάθε ομάδα) με σύνδεση στο διαδίκτυο, ένας εκτυπωτής, προτζέκτορας και διαδραστικός πίνακας(αν είναι εφικτό). Χρονική διάρκεια: 20 διδακτικές ώρες στα πλαίσια των μαθημάτων της τάξης και των συναντήσεων του μαθητικού ομίλου Αστρονομίας. Μεθοδολογία διδακτικής παρέμβασης Στα πλαίσια εφαρμογής της συγκεκριμένης εργασίας προβλέπεται η επίσκεψη των μαθητών στο Αστεροσκοπείο Πεντέλης για βραδινή παρατήρηση γεγονός που θα αποτελέσει το ερέθισμα για συζήτηση πάνω στην εξερεύνηση του διαστήματος. Στην εργασία αυτή προτείνεται η μέθοδος της καθοδηγούμενης ανακάλυψηςεξερεύνησης. Η μέθοδος αυτή προωθεί κυρίως γνωστικούς και συναισθηματικούς στόχους. Περιγραφή φάσεων υλοποίησης Α.Χρονική διάρκεια:10 ώρες ~Γνωριμία με το μύθο της Ευρώπης ~Γνωριμία με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ~Μελέτη των αλλαγών που σημειώθηκαν στην Ευρώπη μετά το Β Παγκόσμιο πόλεμο ~Μελέτη των αιτιών που οδήγησαν του επιστήμονες στην ανάγκη δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ~Μελέτη των επιτευγμάτων των διαστημικών αποστολών της ESA 5
~Επίσκεψη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Όλα τα παραπάνω πραγματοποιήθηκαν μέσα από την έρευνα που έκαναν οι ίδιοι οι μαθητές με την καθοδήγηση συγκεκριμένων φύλλων εργασίας, μέσα από βίντεο αλλά και μέσα από τη συζήτηση που είχαν με τον αστρονόμο κ.ματσόπουλο στο Αστεροσκοπείο Πεντέλης) Β.Χρονική διάρκεια:10 ώρες ~Συζήτηση συμπερασμάτων και σχεδιασμός του οδηγού-βιβλίου που θα φτιάξουμε όλοι μαζί. ~Σχεδιασμός των ηρώων που θα συμμετέχουν στην παρουσίαση του βιβλίου και τελική απόφαση για τον τίτλο του. ~Επιλογή συγκεκριμένων ενοτήτων και ποιους θα εκπροσωπούν οι ήρωες στην εξιστόρησή τους ~Συγγραφή των κειμένων, παρουσίαση στην τάξη και τελική επιλογή για την ανάρτησή τους ~Σχεδιασμός παιχνιδιών που θα συνοδεύουν το βιβλίο( ένα από αυτά περιλαμβάνεται στο βιβλίο καθώς τα υπόλοιπα θέλουν ακόμα μια τελική διαμόρφωση) ~Παρουσίαση του βιβλίου από τις ομάδες και την ενότητα για την οποία ήταν υπεύθυνες ~Παρουσίαση της εργασίας τους και σε άλλες τάξεις για ενημέρωση και συζήτηση ~Πραγματοποίηση μιας open-day συνάντησης με τους γονείς για ενημέρωση και συμμετοχή σε δραστηριότητες αρχές Ιουνίου σχετικές με το πρόγραμμα που εφαρμόσαμε Συνεργασία με άλλου φορείς: Αστεροσκοπείο Πεντέλης Γνωριμία με την ομάδα Ελλήνων φοιτητών που κατασκεύασαν το θερμοκήπιο που βραβεύτηκε ως ιδέα από τη NASA Επιτεύγματα των μαθητών: ~ Κατασκευή μακέτας του πλανήτη Άρη ~Εφαρμογή ρομποτικής κατασκευής(σε συνεργασία με τον όμιλο Ρομποτικής) 6
~Δημιουργία αφισών για ενημέρωση και των άλλων μαθητών του σχολείου ~Δημιουργία του οδηγού-βιβλίου Συμπεράσματα Μετά από την ολοκλήρωση της διδακτικής παρέμβασης και λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα που προέκυψαν εστιάζω στα εξής: ~Οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν αρκετά, τους άρεσε η ενασχόληση με ένα τέτοιο θέμα, αφού διαπίστωσαν ότι η εξερεύνηση του διαστήματος είναι κάτι που μας αφορά όλους. ~Εργάστηκαν ομαδικά, συνεργάστηκαν αποτελεσματικά και ανέπτυξαν συνεργατικές και διερευνητικές δεξιότητες. ~Όμως είναι απαραίτητο να διατίθεται σε μια τέτοια εργασία περισσότερος διδακτικός χρόνος ~ Οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν ενεργητικά ως προς το θέμα αυτό και συνειδητοποίησαν ότι ως ευρωπαίοι πολίτες έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις τα οποία πρέπει να γνωρίζουν για να μπορούν να τα διεκδικούν και να υποστηρίζουν. Ενδεικτική Βιβλιογραφία Βοσνιάδου, Σ. (1994), «Η εννοιολογική αλλαγή στην παιδική ηλικία: παραδείγματα Από το χώρο της Αστρονομίας», Gutenberg, Αθήνα Καριώτογλου, Π., Κουμαράς Π., (1994) Εκπαιδευτική Τεχνολογία ΙΙ: Θέματα διδακτικής μεθοδολογίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, 7
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (εικόνες από τις δραστηριότητες των μαθητών) 8
9
10