ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ ΒΟΣΑΝΗΚΖ Σαξινόμηζη και ονομαηολογία ηυν θςηικών οπγανιζμών
ςζηημαηική βοηανική είναι η επιζηήμη ηηρ ποικιλόηηηαρ ηυν θςηικών οπγανιζμών. Ανηικείμενό ηηρ είναι η ανακάλςτη, πεπιγπαθή και επμηνεία ηηρ ποικιλόηηηαρ ηυν θςηικών οπγανιζμών, όπυρ και η ζύνθεζη ηυν αποκηηθένηυν δεδομένυν για ηη δημιοςπγία πποβλέτιμυν ζςζηημάηυν ηαξινόμηζηρ. Θεμελιώδηρ ζηόσορ ηηρ ςζηημαηικήρ Βοηανικήρ είναι η ανακάλςτη όλυν ηυν κλάδυν ζηο εξελικηικό δένηπο ηυν θςηικών οπγανιζμών, η ηεκμηπίυζη όλυν ηυν αλλαγών πος έσοςν ςπάπξει καηά ηη διάπκεια ηηρ εξέλιξηρ αςηών ηυν κλάδυν και η πεπιγπαθή όλυν ηυν θςηικών ειδών ηα άκπα αςηών ηυν κλάδυν.
ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΣΑ ΦΤΣΑ; Παξαδνζηαθόο νξηζκόο (ραξαθηεξηζηηθά θπηώλ) Φσηνζύλζεζε Κπηηαξηθά ηνηρώκαηα Σπόξηα, ζπέξκαηα Αθηλεζία Αμηνιόγεζε ηεο εμειηθηηθήο ηζηνξίαο ηεο δσήο θαη ρξήζε απηήο ηεο ηζηνξίαο γηα νξηνζέηεζε ησλ νκάδσλ ησλ δσληαλώλ νξγαληζκώλ
ΣΑ ΦΤΣΑ ΚΑΗ Ζ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΖ ΕΩΖ Οη δσληαλνί νξγαληζκνί ηαμηλνκνύληαη ζε ηξεηο θύξηεο νκάδεο: Archaea (Archaebacteria) Bacteria (Eubacteria) Eukarya ή Eucaryotes
ΠΩ ΔΞΔΛΗΥΘΖΚΑΝ ΟΗ ΥΛΩΡΟΠΛΑΣΔ; Κάπνηα πνιπθύηηαξα βαθηήξηα (π.ρ. θπαλνβαθηήξηα) θσηνζπλζέηνπλ (πεξηέρνπλ θσηνζπλζεηηθέο ρξσζηηθέο ζηα ζπιαθνεηδή). Τα εμεηδηθεπκέλα θσηνζπλζεηηθά όξγαλα ησλ επθαξπσηηθώλ νξγαληζκώλ πνπ θσηνζπλζέηνπλ, νη σλυποπλάζηερ, ζπκίδνπλ θσηνζπλζεηηθά βαθηήξηα.
Γηαγξακκαηηθή απεηθόληζε ηεο πξνέιεπζεο ησλ ρισξνπιαζηώλ από ελδνζπκβίσζε πξνγνληθνύ θσηνζπλζεηηθνύ βαθηεξίνπ κε πξνγνληθό επθαξπσηηθό θύηηαξν
Απινπνηεκέλν θιαδόγξακκα (εμειηθηηθό δέληξν) ησλ πξάζηλσλ θπηώλ κε ηηο θύξηεο ππάξρνπζεο ζήκεξα νκάδεο θαη ηα θύξηα εμειηθηηθά ζπκβάληα
ΓΗΑΣΗ ΜΔΛΔΣΑΜΔ ΣΑ ΦΤΣΑ;
ΔΞΔΛΗΞΖ: Ζ ΠΖΓΖ ΣΖ ΒΗΟΠΟΗΚΗΛΟΣΖΣΑ Με ηνλ όξν εμέιημε ελλνείηαη ε αιιαγή ζηηο ηδηόηεηεο ελόο πιεζπζκνύ νξγαληζκώλ ζην πέξαζκα ηνπ ρξόλνπ, κεηαμύ δηαθνξεηηθώλ γελεώλ Μνλάδα εμέιημεο = πιεζπζκόο Κνηλή θαηαγσγή Μεηαιιαγέο ή κεηαιιάμεηο, γελεηηθόο αλαζπλδπαζκόο Κύξηνη κεραληζκνί: θπζηθή επηινγή, γελεηηθή παξέθθιηζε Δμέιημε + Φξόλνο = Δηδνγέλεζε Φπινγελεηηθή ζεηξά: νκάδα νξγαληζκώλ ζπλδεδεκέλσλ ζην ρξόλν θαη ζην ρώξν κε ηε κεηαθνξά γελεηηθνύ πιηθνύ από ηνπο γνλείο ζηνπο απνγόλνπο Τεθκεξίσζε ηεο εμέιημεο: παιαηνληνινγία, ζπζηεκαηηθή, βηνγεσγξαθία, εκβξπνινγία, ζπγθξηηηθή αλαηνκία, κνξηαθή βηνινγία, θ.ά.
Σαξινόμηζη είναι η ομαδοποίηζη όμοιυν ή ζςναθών ανηικειμένυν ζε εςδιάκπιηερ ομάδερ
ΟΡΗΜΟΗ Ωο ηαξινομική (taxonomy) κπνξεί λα νξηζηεί ε κειέηε θαη πεξηγξαθή ηεο πνηθηιόηεηαο ησλ νξγαληζκώλ, ε έξεπλα ησλ αηηηώλ θαη ζπλεπεηώλ απηήο ηεο πνηθηιόηεηαο, θαζώο θαη ν ρεηξηζκόο ησλ απνθηεζέλησλ δεδνκέλσλ γηα ηε δεκηνπξγία ελόο ζπζηήκαηνο θαηάηαμεο. Καηάηαξη (classification) είλαη ε δεκηνπξγία ελόο ινγηθνύ ζπζηήκαηνο θαηεγνξηώλ ε θάζε κία απνηεινύκελε από πνηθίιν αξηζκό νξγαληζκώλ ην νπνίν επηηξέπεη επθνιόηεξε αλαθνξά ζηα ζπζηαηηθά ηνπ (είδε νξγαληζκώλ).
Η κειέηε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ησλ κεζόδσλ νλνκαζίαο ησλ νξγαληζκώλ, θαζώο θαη ε δόκεζε, εξκελεία θαη εθαξκνγή ησλ θαλνληζκώλ πνπ δηέπνπλ απηό ην ζύζηεκα θαιύπηνληαη από ηνλ όξν ονομαηολογία (nomenclature). Σαξινομική μονάδα (taxon, πιεζ. taxa) είλαη νπνηαδήπνηε ηαμηλνκηθή νκαδνπνίεζε, π.ρ. έλα άζξνηζκα, κηα νηθνγέλεηα ή έλα γέλνο. Οη ηαμηλνκηθέο κνλάδεο θαζνξίδνπλ ηα όξηά ηνπο από άιιεο ζπγγελείο κέζσ ησλ αζςνεσειών ηνπο. Πεπιγπαθή (description) κίαο ηαμηλνκηθήο κνλάδαο είλαη ε αλαθνξά ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ γλσξηζκάησλ ηεο, ηα νπνία θαη ηελ νξίδνπλ. Σαξινομικοί ή ζςζηημαηικοί σαπακηήπερ είλαη νη ραξαθηήξεο πνπ ζπκβάιινπλ ζε κία ηαμηλνκηθή πεξηγξαθή.
Αναγκαιόηηηα ηηρ ηαξινόμηζηρ ηυν θςηών Τν κεγάιν κέγεζνο θαη ε πςειή πνηθηιόηεηα ηνπ θπηηθνύ βαζηιείνπ θάλνπλ απαξαίηεηε ηελ ηαμηλόκεζε ησλ θπηώλ. Ταμηλνκώληαο ηα θπηά ζε νκάδεο, δε ρξεηάδεηαη θάζε θνξά λα ζπκώκαζηε ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο ηδηόηεηεο θάζε αηόκνπ μερσξηζηά, αιιά κόλνλ απηά ηεο νκάδαο όπνπ αλήθεη. Αζςνέσεια ηηρ ποικιλομοπθίαρ Η πνηθηινκνξθία ζηα θπηά είλαη ζε κεγάιν βαζκό αζπλερήο. Δίλαη δπλαηό ινηπόλ λα δηαηξέζνπκε ηα θπηά ζε νκάδεο κεηαμύ ησλ νπνίσλ ππάξρνπλ εκθαλείο δηαθνξέο θαη θπζηθά όξηα. Οη ζπλδπαζκνί ραξαθηήξσλ πνπ παξαηεξνύκε ζήκεξα ζηα θπηά είλαη απηνί πνπ απνδείρζεθαλ επηηπρείο ζηελ πνξεία ηεο εμέιημεο. Έηζη, ηα θελά ή νη αζπλέρεηεο ζηελ πνηθηινκνξθία αληηπξνζσπεύνπλ, θαηά κία έλλνηα, ηνπο ζπλδπαζκνύο ραξαθηήξσλ πνπ δελ ήηαλ επηηπρείο ζηελ πνξεία ηεο εμέιημεο.
Η βαζηθή κέζνδνο ηεο ηαμηλόκεζεο είλαη ν «πποζδιοπιζμόρ». Πξνζδηνξηζκόο είλαη ε δηαδηθαζία ιήςεο απόθαζεο εάλ δύν αληηθείκελα (θπηηθά δείγκαηα) είλαη, ζύκθσλα κε ηελ άπνςή καο, όκνηα. Η βαζηθή κέζνδνο ηεο ηαμηλόκεζεο ησλ θπηώλ κπνξεί λα πεξηγξαθεί από ηελ εμήο πξόηαζε: Ννκίδσ όηη ηα θπηά Α θαη Β είλαη (ή δελ είλαη) όκνηα, ζηα πιαίζηα ηνπ νξηζκνύ ηεο νκνηόηεηαο πνπ έρσ πηνζεηήζεη γηα λα θάλσ απηή ηε ζύγθξηζε.
ΦΑΗΝΔΣΗΚΖ ΚΑΗ ΦΤΛΟΓΔΝΔΣΗΚΖ ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ
Κιαδόγξακκα ή θπινγελεηηθό δέληξν κε θνηλνύο πξνγόλνπο θαη κνλνθπιεηηθέο νκάδεο
Μνξθνινγία Αλαηνκία ΠΖΓΔ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ ΣΖ ΤΣΖΜΑΣΗΚΖ Δκβξπνινγία/αλαπηπμηαθή βηνινγία Παιαηνληνινγία Οηθνινγία Βηνγεσγξαθία Βηνρεκεία Φπζηνινγία Γελεηηθή Κπηηαξνινγία Μνξηαθή βηνινγία
ΗΣΟΡΗΑ ΣΖ ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΣΩΝ ΦΤΣΗΚΩΝ ΟΡΓΑΝΗΜΩΝ Πξντζηνξηθή επνρή Αξραηόηεηα Μεζαίσλαο Αλαγέλλεζε Θεσξία ηεο εμέιημεο Σύγρξνλε επνρή Θεόθξαζηνο Ληλλαίνο Γαξβίλνο
Θεόθπαζηορ (370-285 π.φ.) Σην έξγν ηνπ «Πεξί Φπηώλ Ιζηνξίαη» θαηαηάζεη 480 πεξίπνπ ηαμηλνκηθέο κνλάδεο, ρξεζηκνπνηώληαο θπξίσο ηνπο πιένλ εκθαλείο ραξαθηήξεο ηεο εμσηεξηθήο κνξθνινγίαο (δέληξα, ζάκλνη, θξύγαλα, πόεο), αιιά πξννδεπηηθά εηζήγαγε θαη άιια γλσξίζκαηα (π.ρ. ππνθπήο-επηθπήο σνζήθε). Γιοζκοςπίδηρ (1 νο αηώλαο κ.φ.) Σην έξγν ηνπ «Πεξί Ύιεο Ιαηξηθήο» πεξηέγξαςε πεξίπνπ 600 ηαμηλνκηθέο κνλάδεο θαη έδσζε ιεπηνκεξώο ηηο ρξήζηκεο εθαξκνγέο ηνπο.
Κάπολορ Λινναίορ (1707-1778) Ο Ληλλαίνο ήηαλ ν ζεκειησηήο ηεο ζύγρξνλεο ηαμηλνκηθήο, ηόζν ησλ θπηώλ όζν θαη ησλ δώσλ, ην δε ζύζηεκα νλνκαηνινγίαο πνπ εθαξκόδνπκε ζήκεξα είλαη θπξίσο δηθό ηνπ. Τα δύν ζεκαληηθόηεξα έξγα ηνπ γηα ηελ ηαμηλνκηθή είλαη ηα «Genera Plantarum» θαη «Species Plantarum». Τα δύν έξγα θαιύπηνπλ πεξίπνπ 7.700 είδε θαη 1.105 γέλε. Καζηέξσζε ην διυνςμικό ζύζηημα νλνκαηνινγίαο. Μέρξη ηόηε ε πεξηγξαθή θάζε είδνπο είρε ηε κνξθή νλόκαηνοθξάζεο: Heliotropium europaeum foliis ovatis integerrimis tomentosis rugosis, spicis congugatis. Σύγρξνλε νλνκαηνινγία: Hypochaeris cretensis (L.) Bory & Chaub.
Σι αποκαλύπηει ένα θςηικό όνομα; Δίδορ (species, sp.) Origanum microphyllum (Benth.) Vogel. O. microphyllum (Benth.) Vogel. Ολόηςπορ (Holotypus) Ιζόηςπορ (Isotypus) Λεκηόηςπορ (Lectotypus) Τποείδορ (subspecies, subsp. ή ssp.) Trifolium medium L. subsp. balcanicum Velen. Ποικιλία (varietas, var.) Καλλιεπγημένερ ποικιλίερ (cultivarietas, cv.)
Ζ ηαξινομική ιεπάπσηζη πάνυ από ηο επίπεδο ηος είδοςρ Καηηγοπία Καηάληξη Παπάδειγμα Βαζίλειο (kingdom) - Plantae Άθποιζμα (division) -phyta Magnoliophyta Κλάζη (class) Υπνθιάζε (subclass) -atae -ideae Magnoliatae Dilleniideae Tάξη (order) Υπνηάμε (suborder) -ales -ineae Primulales - Οικογένεια (family) Υπννηθνγέλεηα (subfamily) -aceae -oideae Primulaceae - Γένορ (genus) Υπνγέλνο (subgenus) Τνκέαο (section) - - - Primula Primula subgen. Primula Primula sect. Primula Δίδορ (species) - Primula vulgaris
ΣΟ ΔΙΓΟ Τπάξρνπλ ηνπιάρηζηνλ 22 δηαθνξεηηθέο ζεωξήζεηο ηεο έλλνηαο ηνπ είδνπο. Μοπθολογική έννοια ηος είδοςρ: πξόθεηηαη γηα ηνπο κηθξόηεξνπο θπζηθνύο πιεζπζκνύο πνπ δηαθξίλνληαη ιόγω θάπνηαο επδηάθξηηεο αζπλέρεηαο ηωλ θιεξνλνκήζηκωλ ραξαθηεξηζηηθώλ (π.ρ. κνξθνινγία, βηνρεκεία). Βιολογική έννοια ηος είδοςρ: νκάδα θπζηθώλ πιεζπζκώλ πνπ κπνξνύλ λα δηαζηαπξωζνύλ κεηαμύ ηνπο αιιά δε κπνξνύλ λα αλαπαξαρζνύλ επηηπρώο κε άιιεο ηέηνηεο νκάδεο. Οικολογική έννοια ηος είδοςρ: γελεαινγηθή ζεηξά πνπ θαηαιακβάλεη θάπνηα πξνζαξκνζηηθή δώλε δηαθνξεηηθή από εθείλε νπνηαζδήπνηε άιιεο ηέηνηαο ζεηξάο θαη ε νπνία εμειίζζεηαη μερωξηζηά από όιεο ηηο ζεηξέο πνπ βξίζθνληαη εθηόο ηνπ εύξνπο ηεο πξνζαξκνζηηθήο δώλεο.
Δξελικηική έννοια ηος είδοςρ: κνλαδηθή γελεαινγηθή ζεηξά πιεζπζκώλ πνπ δηαζέηνπλ πξνγόλνπο δηαθνξεηηθνύο από άιιεο γελεαινγηθέο ζεηξέο θαη ε νπνία έρεη ηδηαίηεξεο εμειηθηηθέο ηάζεηο θαη ηζηνξηθή κνίξα. Φςλογενεηική έννοια ηος είδοςρ: ε κηθξόηεξε νκάδα νξγαληζκώλ πνπ δηαθξίλεηαη δηαγλωζηηθά από άιιεο ηέηνηεο νκάδεο, κέζα ζηελ νπνία ππάξρεη γελεαινγηθό πξόηππν θαηαγωγήο. Δίδορ οπιζμένο μέζω αναγνώπιζηρ: νκάδα νξγαληζκώλ πνπ αλαγλωξίδνληαη κεηαμύ ηνπο κε ζθνπό ην δεπγάξωκα θαη ηε γνληκνπνίεζε.
ΜΔΓΑΛΔ ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΣΟΤ ΦΤΣΙΚΟΤ ΒΑΙΛΔΙΟΤ Bryophyta (Βπύα) [Lichenophyta (Λεισήνερ)] Pteridophyta (Πηεπιδόθςηα) Spermatophyta (πεπμαηόθςηα) Cycadophyta Ginkgophyta Gymnospermae Gnetophyta Spermatophyta (Γςμνόζπεπμα) Coniferophyta Angiospermae (Magnoliophyta) (Αγγειόζπεπμα)
Παπαδείγμαηα θςηών πος ανήκοςν ζε διαθοπεηικά Αθποίζμαηα
Παξαδείγκαηα θπηώλ πνπ αλήθνπλ ζε δηαθνξεηηθέο νηθνγέλεηεο
Παπαδείγμαηα θςηών πος ανήκοςν ζηην ίδια οικογένεια
Παπαδείγμαηα θςηών πος ανήκοςν ζηο ίδιο γένορ
ΣΑΞΗΜΟΜΖΖ ΜΔ ΒΑΖ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΚΟΤ ΚΑΗ ΒΛΑΣΖΣΗΚΟΤ ΥΑΡΑΚΣΖΡΔ Μνξθν-αλαηνκηθέο κειέηεο κνξθνκεηξηθέο κειέηεο
ύγσπονερ Φαινεηικέρ Μέθοδοι (Σαξιμεηπική)
ΥΖΜΔΗΟΣΑΞΗΝΟΜΖΖ Φεκεηνηαμηλόκεζε ησλ θπηώλ είλαη ε επηζηήκε πνπ αμηνπνηεί ηηο ρεκηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηε βειηίσζε ηεο θαηάηαμεο ησλ θπηώλ. Δθηόο από ηηο αλόξγαλεο ελώζεηο πνπ απαληώληαη θαηά θόξνλ ζε όινπο ηνπο έκβηνπο νξγαληζκνύο, ππάξρνπλ ρεκηθέο ελώζεηο πνπ έρνπλ κεγαιύηεξε ηαμηλνκηθή αμία. Απηέο νη ελώζεηο είλαη νη ππυηογενείρ και δεςηεπογενείρ μεηαβολίηερ. Οη δεπηεξνγελείο κεηαβνιίηεο είλαη ρεκηθέο ελώζεηο πνπ δελ εκπιέθνληαη ζε δσηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ θπηηάξνπ ή εκπιέθνληαη εκκέζσο, ζπρλά κε εμεηδηθεπκέλν ηξόπν. Η ύπαξμή ηνπο, πνπ είλαη εθιεθηηθή θαη εληνπίδεηαη ζε ζπγθεθξηκέλα είδε ή νκάδεο εηδώλ, ηηο θαζηζηά πνιύηηκα ηαμηλνκηθά εξγαιεία ζε ρακειόηεξα ηαμηλνκηθά επίπεδα. Φσξίδνληαη ζε ηξεηο κεγάιεο νκάδεο αλάινγα κε ηνλ ηξόπν βηνζύλζεζήο ηνπο: ηηο θαηλνιηθέο ελώζεηο, ηα ηεξπελνεηδή θαη ηηο αδσηνύρεο ελώζεηο.
ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΜΔ ΣΖΝ ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΜΗΚΡΟΜΟΡΦΟΛΟΓΗΚΩΝ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΩΝ Οη ζπλερώο απμαλόκελεο απαηηήζεηο ηεο Σπζηεκαηηθήο γηα αλαηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηαμηλνκηθήο αμίαο, νδήγεζε ζηελ παξαηήξεζε όιν θαη πην κηθξνζθνπηθώλ δνκώλ. Η έιεπζε ηνπ Ηιεθηξνληθνύ Μηθξνζθνπίνπ Σάξσζεο ήηαλ θαζνξηζηηθή ζηελ εμέιημε ηεο Σπζηεκαηηθήο Βνηαληθήο.
ΚΤΣΣΑΡΟΣΑΞΗΝΟΜΖΖ Η παξαηήξεζε όηη ν αξηζκόο ησλ ρξσκνζσκάησλ ελόο taxon είλαη γεληθά ίδηνο αιιά κπνξεί θαη λα ζπζρεηίδεηαη κε ηα ζπγγεληθά ηνπ taxa θαζηζηά ηνλ ρξσκνζσκαηηθό αξηζκό ζεκαληηθό ηαμηλνκηθό ραξαθηήξα. Πνιππινεηδία (απην- θαη άιιν-πνιππινεηδία) Μνξθνινγία ρξσκνζσκάησλ
Αναλογία ηος μήκοςρ ηυν βπασιόνυν (r-index) r-index = l/s l = κεγαιύηεξνο βξαρίνλαο s = κηθξόηεξνο βξαρίνλαο ςμβολιζμόρ Οπολογία Αναλογία βπασιόνυν Θέζη κενηπομεπούρ m Μεηαθεληξηθό 1,0-1,7 Μέζε πεξηνρή sm Υπνκεηαθεληξηθό 1,7-3,0 Υπνκέζε πεξηνρή st Αθξνθεληξηθό 3,0-7,0 Υπνηειηθή πεξηνρή t Υπνηεινθεληξηθό >7,0 Τειηθή πεξηνρή
ΚΤΣΣΑΡΟΓΔΝΔΣΗΚΔ ΜΔΘΟΓΟΗ Έλαο ηξόπνο ραξηνγξάθεζεο ηεο αιιεινπρίαο ηνπ DNA είλαη ε εθαξκνγή DNA in situ hybridization (ISH). Η in situ hybridizarion ζπλδέεη ηε κνξηαθή πιεξνθνξία κηαο αιιεινπρίαο DNA κε ηε θπζηθή ηεο ζέζε ζηα ρξσκνζώκαηα. Η γεληθή ηδέα ηεο ηερληθήο είλαη ε κεηαηξνπή ηνπ ρξσκνζσκηθνύ DNA ζε απιή αιπζίδα θαη ηνλ πβξηδηζκό ηνπ DNA in situ κε DNA αληρλεπηέο νη νπνίνη ζεκαίλνληαη κε θζνξηζκνθόξν (π.ρ. βηνηίλε) ή θαη κε ξαδηελεξγό πιηθό. Οη ζέζεηο ηνπ πβξηδηζκνύ αλαδεηθλύνληαη σο θειίδεο κε ηελ ηερληθή ηνπ επηθζνξηζκνύ. Παξαιιαγέο ηεο κεζόδνπ: FISH (fluorescence in situ hybridization) GISH (genomic in situ hybridization) mc GISH (multicolor genomic in situ hybridization)
Παξάδεηγκα εθαξκνγήο FISH ζε ρξσκνζώκαηα Triticeae. B. Μεηάθαζε ζηε ζίθαιε (Secale cereale) κεηά από FISH κε δύν επαλαιακβαλόκελα αληίγξαθα γνληδίσλ, ην psc200 κε ρξώζε FTIC (πξάζηλν) θαη ην psc119.2 κε Cy3 (θόθθηλν) (από Schwarzacher, 2003)
ΣΑΞΗΝΟΜΖΖ ΜΔ ΣΖ ΥΡΖΖ ΜΟΡΗΑΚΩΝ ΜΔΘΟΓΩΝ Η ρξήζε κνξηαθώλ ζεκαληώλ ή δεηθηώλ ηνπ DNA (molecular markers) ζηελ ηαμηλνκηθή έρεη επηθέξεη ξηδηθέο αιιαγέο ζηνλ ηξόπν ηαμηλόκεζεο ζε όια ηα ηαμηλνκηθά επίπεδα αιιά θαη ζηελ θαηαλόεζε ησλ ζρέζεσλ θαη ηεο εμέιημεο ησλ θπηηθώλ νξγαληζκώλ. Οη κέζνδνη ησλ κνξηαθώλ ζεκαληώλ δηαθξίλνληαη ζε: 1. Απηέο πνπ βαζίδνληαη ζηε ζύγθξηζε αιιεινπρηώλ DNA από δηάθνξεο πεξηνρέο ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ (ππξεληθνύ, κηηνρνλδξηαθνύ, ρισξνπιαζηηθνύ) 2. Απηέο πνπ βαζίδνληαη ζηε ρξήζε ηεο αιπζηδσηήο αληίδξαζεο ηεο πνιπκεξάζεο (PCR) γηα ηελ αλαπαξαγσγή θαη ελίζρπζε ηκεκάησλ ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ (π.ρ. AFLP Amplified Fragment Length Polymorphism) 3. Απηέο πνπ βαζίδνληαη ζηελ PCR, όπσο ν πνιπκνξθηζκόο κεγέζνπο πεξηνξηζηηθώλ ηκεκάησλ ηνπ DNA (RFLP Randomized Fragment Length Polymorphism)
Γηα ηελ ηαμηλόκεζε ησλ θπηηθώλ νξγαληζκώλ είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε όινπ ηνπ εύξνπο ησλ ηαμηλνκηθώλ κεζόδσλ. Σε όιεο ηηο εξεπλεηηθέο εξγαζίεο ηα είδε επηιέγνληαη θαη εξεπλώληαη αθνινπζνύκελα ήδε θαη a priori από ην ηαμηλνκηθό ηνπο όλνκα. Αλ ην DNA κεηαθέξεηαη νξηδόληηα κεηαμύ ησλ taxa (π.ρ. πβξηδηζκόο) ε ηθαλόηεηά καο λα θαηαλνήζνπκε θάζεηα κνλνπάηηα ηεο εμέιημεο κέζα ζην ρξόλν κεηξώληαο βαζκνύο απόθιηζεο ιόγσ κεηαιιάμεσλ κεηώλεηαη. Οη ζπζηεκαηηθέο έξεπλεο ζα πξέπεη λα βαζίδνληαη ζηελ θαηαλόεζε ησλ taxa θαη όρη κόλν ζηηο ηερληθέο.
ΥΛΩΡΙΔΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΕΝΔΗΜΙΜΟ ΣΗΝ ΠΕΡΙΟΥΗ ΣΗ ΜΕΟΓΕΙΟΤ Η ριωξίδα ηεο Μεζνγεηαθήο ιεθάλεο εθηηκάηαη όηη πεξηιακβάλεη πεξίπνπ 25.000 θπηηθά είδε. (Νόηηα Αθξηθή: 21.000, Απζηξαιία: 25.000, Σξνπηθά δάζε: 90.000) Σα 10 θέληξα ριωξηδηθήο πνηθηιόηεηαο ηεο Μεζνγείνπ βάζεη ηνπ πινύηνπ θαη ηνπ ελδεκηζκνύ ηωλ θπηηθώλ εηδώλ.
ΥΛΩΡΙΓΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΣΗΣΑ ΣΩΝ ΦΤΣΟΓΔΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΔΡΙΟΥΩΝ ΣΗ ΔΛΛΑΓΑ πλνιηθόο αξηζκόο θπηηθώλ εηδώλ ζηελ Ειιεληθή ριωξίδα: 5880 πλνιηθόο αξηζκόο taxa (είδε θαη ππνείδε): 6490 1340 taxa είλαη ελδεκηθά ζηελ Ειιάδα Πνζνζηό ελδεκηζκνύ: 20,6%
ΑΡΙΘΜΟ ΔΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΝΓΗΜΙΚΩΝ ΦΤΣΙΚΩΝ TAXA ΣΙ ΦΤΣΟΓΔΩΓΡΑΦΙΚΔ ΠΔΡΙΟΥΔ ΣΗ ΔΛΛΑΓΑ 74 76 77 114 69 32 66 282 167 392 131 124 338