Περιεκτικότητες διαλυμάτων

Περιεκτικότητες διαλυμάτων Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Χημεία Δημιουργός: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΖΑΜΤΖΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Σημείωση Το παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Περιεκτικότητες διαλυμάτων». Δημιουργήθηκε στις 23/01/2017 05:31:21 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». Το σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Το Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753 Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: 479325, ΣΑΕ: 2014ΣΕ24580051. Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/23

Φύλλα Εργασίας Σεναρίου Το παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: 3η Φάση: Σελίδα 3/23

Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Χημεία Θεματική ταξινομία: Χημεία -> Μεταβολή της ύλης -> Διαλύματα Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Η εργαστηριακή παρασκευή διαλυμάτων συγκεκριμένης περιεκτικότητας είναι μία δεξιότητα που πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές του γυμνασίου σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Η εργαστηριακή πρακτική των μαθητών προβλέπεται με τη 2η και την 3η εργαστηριακή άσκηση σύμφωνα με τη διαχείριση της διδακτέας ύλης που προτείνεται από το υπουργείο στους εκπαιδευτικούς. Το παρόν σενάριο αισιοδοξεί να βοηθήσει τους μαθητές στις δυσκολίες που προκύπτουν κατά τη διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας. Το πρόβλημα που δημιουργείται μετά τη διδασκαλία της ύλης της περιεκτικότητας των διαλυμάτων, όπως προκύπτει από την εμπειρία μας, είναι η δυσκολία της σύνδεσης της ποιοτικής κατανόησης του φαινομένου με τις αριθμητικές εφαρμογές που το συνοδεύουν. Στην 1η φάση (% w/w) οι μαθητές αρχικά παρακολουθούν το πείραμα επίδειξης από τον καθηγητή. Στη συνέχεια με το λογισμικό προσομοίωσης ενεργητικά ένας μαθητής παρασκευάζει και στη συνέχεια προσθέτει νερό σε ένα διάλυμα (αραιώνει). Ταυτόχρονα όλοι οι μαθητές, ανά δύο συνεργαζόμενοι, προσπαθούν να επιλύσουν μαθηματικά το πρόβλημα (αριθμητική εφαρμογή). Η προστιθέμενη διδακτική αξία του λογισμικού είναι ότι υπολογίζει το αριθμητικό αποτέλεσμα το οποίο εμφανίζεται στο διαδραστικό πίνακα με τη συνεργασία του ενεργητικά εμπλεκόμενου μαθητή στην προσομοίωση (συνεργατική επίδοση). Η υπογραφή του καθηγητή στο φύλλο εργασίας πριν οι μαθητές δουν το αριθμητικό αποτέλεσμα τους εμπλέκει ενεργά όλους. Στη 2η φάση (% w/v) αρχικά ο καθηγητής δίνει τον ορισμό της περιεκτικότητας % w/v και επιδεικνύει τη χρήση των σκευών που θα χρησιμοποιήσουν οι μαθητές. Η δραστηριότητα αυτή πρέπει να είναι σύντομη (περίπου 5 λεπτά). Σε περίπτωση που η αίθουσα Φυσικών Επιστημών διαθέτει διαδραστικό πίνακα ή βιντεοπροβολέα ο καθηγητής μπορεί να δείξει το βίντεο που υπάρχει στο τέλος της φάσης οπότε οι μαθητές παρακολουθούν το διαδραστικό βίντεο επίδειξης. Στην περίπτωση αυτή η προστιθέμενη διδακτική αξία αυτής δραστηριότητας (της παρουσίαση του βίντεο) είναι η εξοικονόμηση χρόνου (διάρκεια βίντεο 1 min). Έτσι μείνει περισσότερος χρόνος για να δουλέψουν εργαστηριακά και να αποκτήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες που απαιτούνται. Ο καθηγητής στη διάρκεια της εργαστηριακής άσκησης έχει το ρόλο του συντονιστή. Με τα προβλήματα που ακολουθούν επιδιώκεται η επίλυση του θέματος της σύνδεσης του ποιοτικού φαινομένου με τις αριθμητικές εφαρμογές. Εάν δεν υπάρχει διαδραστικός πίνακας ή βιντεοπροβολέας η επίλυση των προβλημάτων γίνεται στον πίνακα ή προφορικά με τη συμμετοχή όλων των μαθητών. Στην 3η φάση (% v/v) οι μαθητές δουλεύουν συνεργατικά και εκτελούν ένα πείραμα που αποφεύγεται να γίνεται μετωπικά στα σχολικά εργαστήρια λόγω κόστους των αντιδραστηρίων (καθαρό οινόπνευμα) και έλλειψης σκευών (σιφώνια πληρώσεως και φούσκες αναρρόφησης για όλες τις ομάδες). Γενική περιγραφή περιεχομένου: Οργάνωση διδασκαλίας Το σενάριο έχει ως πυρήνα τρεις φάσεις. Οι τρεις φάσεις λαμβάνουν χώρα διαδοχικά, η 1η σε αίθουσα διδασκαλίας, η 2η στο εργαστήριο φυσικών επιστημών και η 3η στην αίθουσα πληροφορικής. Κάθε φάση συνοδεύεται με ένα φύλλο εργασίας προορισμένο για τον μαθητή. Η αίθουσα διδασκαλίας πρέπει να έχει διαδραστικό πίνακα ή προβολικό μηχάνημα. Στην πρώτη φάση το μάθημα ξεκινά δασκαλοκεντρικά, εξελίσσεται με καθοδηγούμενη διερεύνηση και ολοκληρώνεται με συνεργατική μάθηση. Η δεύτερη φάση βασίζεται στη συνεργατική μέθοδο. Στο τέλος της δεύτερης φάσης υπάρχει διαδραστικό βίντεο για παραπάνω μελέτη των μαθητών. Στην τρίτη φάση μελετώνται παράμετροι της περιεκτικότητας % v/v με βάση το σχήμα Σελίδα 4/23

"πρόβλεψη - πειραματικός έλεγχος - εξήγηση" όπως προκύπτει από το φύλλο εργασίας που δίδεται στους μαθητές (inquiry). Στο τέλος κάθε φάσης υπάρχουν ερωτήσεις για εργασία στο σπίτι. Διδακτικοί Στόχοι: Να Να Να Να Να ξεχωρίζουν οι μαθητές τις έννοιες διάλυμα, διαλύτης και διαλυμένη ουσία (γνωστικός στόχος) ερμηνεύουν εκφράσεις της μορφής διάλυμα ζάχαρης 5% w/w, 5% w/v και 5% v/v (γνωστικός στόχος) συνδέουν την παρασκευή διαλυμάτων με τις αριθμητικές εφαρμογές που το συνοδεύουν (γνωστικός) χειρίζονται όργανα και σκεύη χημείας (στόχος δεξιοτήτων) παρασκευάζουν οι μαθητές διαλύματα συγκεκριμένης περιεκτικότητας w/w, w/v και v/v (δεξιότητες) Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: περιεκτικότητα %w/w περιεκτικότητα %w/v περιεκτικότητα %v/v διάλυμα διαλύτης διαλυμένη ουσία Υλικοτεχνική υποδομή: Αίθουσα διδασκαλίας, η αίθουσα φυσικών επιστημών του σχολείου και η αίθουσα πληροφορικής. Η αίθουσα διδασκαλίας πρέπει να διαθέτει διαδραστικό πίνακα ή προβολικό μηχάνημα. Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Δεν υπάρχουν Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Εύκολο Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Πολύ υψηλό Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: 12-15 Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γυμνάσιο Σελίδα 5/23

Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/w Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα διδασκαλίας στην οποία να υπάρχει διαδραστικό πίνακας ή προβολικό μηχάνημα Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος σε βάρος (% w/w) 1η Ερώτηση 2η ερώτηση Προσομοίωση 1η Σειρά Ερωτήσεων 2η Σειρά Ερωτήσεων 2η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/v Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος σε βάρος (% w/v) 2. Στις παρακάτω ερωτήσεις επιλέξτε τη σωστή απάντηση 3. Παρακολουθήστε στο βίντεο πως παρασκευάζουμε ένα διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 2 %w/v Σελίδα 6/23

3η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % v/v Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα πληροφορικής Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: 1. 2. 3. 4. 5. Παρασκευή διαλυμάτων % v/v αλκοόλης στο νερό Σκεύη Χημείας για παρασκευή διαλυμάτων % όγκο σε όγκο 1η Ερώτηση 2η Ερώτηση 3η Ερώτηση Σελίδα 7/23

1η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/w Σελίδα 8/23

1η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/w Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα διδασκαλίας στην οποία να υπάρχει διαδραστικό πίνακας ή προβολικό μηχάνημα Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_f1_1_0.docx Αρχικά θα δοθούν από τον καθηγητή οι ορισμοί των εννοιών "διαλύτης" και "διάλυμα" και θα τονιστεί η διαφορά των δύο εννοιών. Ο εκπαιδευτικός θα παρασκευάσει στη σχολική αίθουσα ένα διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 2% w/w. Με δύο ερωτήσεις θα γίνει έλεγχος της αφομοίωσης των διδαχθέντων από τους μαθητές. Στη συνέχεια θα γίνει επίδειξη λογισμικού από έναν μαθητή με την καθοδήγηση του καθηγητή. Ένας μαθητής κατόπιν θα σηκώνεται στο διαδραστικό πίνακα όπου θα φτιάχνει διαλύματα εικονικά. Τα διαλύματα θα αραιώνονται με την προσθήκη νερού με τη βοήθεια του λογισμικού. Πριν να γίνει το κάθε εικονικό πείραμα αραίωσης θα καλούνται οι μαθητές να υπολογίσουν τη νέα περιεκτικότητα συνεργαζόμενοι ανά δύο στα θρανία τους. Ο μαθητής που είναι στον πίνακα θα επαληθεύει στο εικονικό εργαστήριο το αποτέλεσμα. Η 1η φάση ολοκληρώνεται με σειρά ερωτήσεων που μπορεί να αποτελέσει την εργασία των μαθητών για το επόμενο μάθημα. 1. Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος σε βάρος (% w/w): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question5765 Διάλυμα ονομάζουμε κάθε ομογενές μείγμα. Κάθε διάλυμα αποτελείται από δύο ή περισσότερα συστατικά. Ένα από τα συστατικά αυτά ονομάζεται διαλύτης, ενώ τα υπόλοιπα ονομάζονται διαλυμένες ουσίες. Διαλύτη θεωρούμε το συστατικό που έχει την ίδια φυσική κατάσταση με το διάλυμα. Στα υγρά διαλύματα ο διαλύτης βρίσκεται συνήθως σε μεγαλύτερη αναλογία. Περικετικότητα % w/w ονομάζουμε την έκφραση που μας δείχνει τη μάζα της διαλυμένης ουσίας σε g που είναι διαλυμένη σε 100 g διαλύματος. Σχόλιο: Υπάρχουν στερεά διαλύματα, υγρά διαλύματα και αέρια διαλύματα. Εμείς θα ασχοληθούμε με υγρά διαλύματα 2. 1η Ερώτηση: Σελίδα 9/23

Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση συμπλήρωσης κενών Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question5797 Συμπληρώστε τα κενά. Η έκφραση διάλυμα περιεκτικότητας 5 % w/w ζάχαρης στο νερό σημαίνει ότι στα 100 g έχουμε 5 g ζάχαρη. 3. 2η ερώτηση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question5798 Ερώτηση: Η έκφραση έχω ένα διάλυμα γλυκόζης περιεκτικότητας 8 %w/w σημαίνει ότι Διαθέσιμες απαντήσεις: Στα Στα Στα Στα 100 g διαλύματος έχω 8 g γλυκόζης 108 g διαλύματος έχω 8 g γλυκόζης 92 g διαλύματος έχω 8 g γλυκόζης 100 g διαλύτη έχω 8 g γλυκόζης 4. Προσομοίωση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question5754 Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1451 5. 1η Σειρά Ερωτήσεων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εκφράσεις τύπου σωστό/λάθος Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question6101 Περιγραφή Εργασίας: Διαλέξτε τη σωστή έκφραση. Σελίδα 10/23

1. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Η έκφραση διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 10% w/w σημαίνει ότι στα 100 g διαλύτη υπάρχουν 10 g ζάχαρης. Η έκφραση διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 10% w/w σημαίνει ότι στα 100 g νερού υπάρχουν 10 g ζάχαρης. Η έκφραση διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 10% w/w σημαίνει ότι στα 100 g διαλύματος υπάρχουν 10 g ζάχαρης. Η έκφραση διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 10% w/w σημαίνει ότι στα 100 g διαλυμένης ουσίας υπάρχουν 10 g ζάχαρης. 2. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Για να παρασκευάσω ένα διάλυμα γλυκόζης στο νερό 5% w/w χρειάζομαι απαραίτητα σιφώνιο πληρώσεως και ποτήρι ζέσης Για να παρασκευάσω ένα διάλυμα γλυκόζης στο νερό 5% w/w χρειάζομαι απαραίτητα ζυγαριά και ποτήρι ζέσης Για να παρασκευάσω ένα διάλυμα γλυκόζης στο νερό 5% w/w χρειάζομαι απαραίτητα ογκομετρική φιάλη και ποτήρι ζέσης 3. Ποιά είναι η σωστή έκφραση; Για να παρασκευάσουμε 200 g διάλυμα ζάχαρης με περιεκτικότητας 10% w/w, πρέπει να διαλύσω 20 g ζάχαρι σε 180 g νερό. Για να παρασκευάσουμε 200 g διάλυμα ζάχαρης με περιεκτικότητας 10% w/w, πρέπει να διαλύσω 20 g ζάχαρι σε 200 g νερό. Για να παρασκευάσουμε 200 g διάλυμα ζάχαρης με περιεκτικότητας 10% w/w, πρέπει να διαλύσω 10 g ζάχαρι σε 200 g νερό. 6. 2η Σειρά Ερωτήσεων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κάρτες ερωτήσεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1388/#question6109 Σελίδα 11/23

Περιγραφή Εργασίας: Όταν η απάντηση αφορά μάζα θα πρέπει να είναι της μορφής π.χ. 5 g. Όταν η απάντηση αφορά περιεκτικότητα διαλύματος θα πρέπει να είναι καθαρά αριθμητική π.χ. 8 και όχι 8 % w/w 1η Κάρτα Ερώτηση: Η περιεκτικότητα σε ζάχαρη του ζαχαρούχου γάλακτος είναι 40% w/w. Πόση ζάχαρη περιέχεται σε 25 g ζαχαρούχο γάλα; 2η Κάρτα Ερώτηση: Σε 200 g υδατικού διαλύματος ζάχαρης (Δ1) περιεκτικότητας 4% w/w διαλύονται 40 g ζάχαρης. Να υπολογίσετε την % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος Δ2 που προκύπτει. 3η Κάρτα Ερώτηση: Σε 200 g υδατικού διαλύματος ζάχαρης περιεκτικότητας 15% w/w προσθέτουμε 400 g νερού. Να υπολογίσετε την % w/w περιεκτικότητα του αραιωμένου διαλύματος. 4η Κάρτα Ερώτηση: Η περιεκτικότητα σε ζάχαρη του ζαχαρούχου γάλακτος είναι 40% w/w. Πόση θα γίνει η περιεκτικότητα % w/w σε ζάχαρη αν στα 25 g ζαχαρούχο γάλα προσθέσουμε νερό, ώστε το αραιωμένο γάλα να έχει συνολικά μάζα 200 g; Σελίδα 12/23

2η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/v Σελίδα 13/23

2η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % w/v Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_f2_1_0.docx Ο καθηγητής θα δώσει τον ορισμό της περιεκτικότητας % w/v. Στη συνέχεια οι μαθητές θα παρασκευάσουν διάλυμα περιεκτικότητας 10% w/v ζάχαρης στο νερό, στο εργαστήριο Φυσικών Επιστημών, σύμφωνα με το φύλλο εργασίας που θα τους δοθεί και θα παραδώσουν 50 ml του διαλύματος αυτού στον καθηγητή τους. Με τις ερωτήσεις που ακολουθούν θα γίνει έλεγχος της αφομοίωσης των διδαχθέντων από τους μαθητές. Σε περίπτωση που ο χρόνος δεν είναι αρκετός για την απάντηση όλων των ερωτήσεων, αυτές που δεν θα απαντηθούν θα αποτελέσουν την εργασία των μαθητών για το επόμενο μάθημα. Θα δωθούν προφορικές οδηγίες στους μαθητές για την ύπαρξη διαδραστικού βίντεο στην πλατφόρμα "ΑΙΣΩΠΟΣ" ή στο "ΦΩΤΟΔΕΝΡΟ" στο οποίο παρασκευάζεται διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 2% w/v. Το βίντεο έχει ως σκοπό την επίλυση αποριών που δημιουργήθηκαν στους μαθητές από την άσκησή τους στο εργαστήριο. 1. Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος σε βάρος (% w/v): Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1389/#question6459 Περικετικότητα % w/v ονομάζουμε την έκφραση που μας δείχνει τη μάζα της διαλυμένης ουσίας σε g που είναι διαλυμένη σε 100 ml διαλύματος. 2. Στις παρακάτω ερωτήσεις επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1389/#question6051 Διευκρίνιση: Μία μόνο απάντηση είναι σωστή σε κάθε ερώτηση Σελίδα 14/23

1η Ερώτηση: Στη συσκευασία κάποιου αναψυκτικού αναγράφεται ότι περιέχει 20% w/v ζάχαρη. Πόση είναι η μάζα της ζάχαρης που είναι διαλυμένη σε 330 ml αναψυκτικού; Διαθέσιμες απαντήσεις: 20 g ζάχαρη Στα 100 g διαλύτη έχω 8 g γλυκόζης 66 g ζάχαρη 33 g ζάχαρη 2η Ερώτηση: Στη συσκευασία ενός ροφήματος αναγράφεται: Περιεχόμενο 250 ml. Συστατικά: (μεταξύ των άλλων), λιπαρά 4% w/v. Αδειάζουμε 100 ml από το ρόφημα σε ένα ποτήρι Α και το υπόλοιπο σε ένα ποτήρι Β. Πόσα g λιπαρά υπάρχουν στο περιεχόμενο του ποτηριού Α και πόσα στο περιεχόμενο του ποτηριού Β Διαθέσιμες απαντήσεις: Στο Α 6 g και στο Β 4 g Στο Α 4 g και στο Β 6 g 3η Ερώτηση: Στη συσκευασία ενός ροφήματος αναγράφεται: Περιεχόμενο 250 ml. Συστατικά: (μεταξύ των άλλων), λιπαρά 4% w/v. Αδειάζουμε 100 ml από το ρόφημα σε ένα ποτήρι Α και το υπόλοιπο σε ένα ποτήρι Β. Πόση είναι η περιεκτικότητα % w/v σε λιπαρά του ροφήματος στο ποτήρι Α και πόση στο ποτήρι Β; Διαθέσιμες απαντήσεις: στο Α 1,6% w/v και στο Β 3,4% w/v Και στα δύο 4% w/v Σελίδα 15/23

4η Ερώτηση: Σε 100 ml συμπυκνωμένο χυμό πορτοκαλιού περιεκτικότητας 40% w/v σε φυσικό χυμό προσθέτουμε νερό μέχρι τελικό όγκο 400 ml. Πόση είναι η % w/v περιεκτικότητα του αραιωμένου χυμού σε φυσικό χυμό; Διαθέσιμες απαντήσεις: 20% w/v 40% w/v 10% w/v 5η Ερώτηση: Το ελαφρύ εβαπορέ γάλα έχει περιεκτικότητα σε λιπαρά 4% w/v. Σε μισό ποτήρι (150 ml) τέτοιου γάλακτος προσθέτουμε νερό, μέχρις ότου ο συνολικός όγκος του γάλακτος να γίνει 300 ml. Ποια είναι η περιεκτικότητα % w/v σε λιπαρά του αραιωμένου γάλακτος που θα προκύψει; Διαθέσιμες απαντήσεις: 4% w/v 1% w/v 2 % w/v Σελίδα 16/23

6η Ερώτηση: Η Στέλλα έβαλε σε μια κατσαρόλα ένα ποτήρι νερό (250 ml) και πρόσθεσε 5 κουταλιές ζάχαρη. Αν κάθε κουταλιά περιέχει 5 g ζάχαρη, τι περιεκτικότητα % w/v θα έχει το ζαχαρόνερο που παρασκευάστηκε; (Ο όγκος του ζαχαρόνερου να θεωρηθεί ίσος με τον όγκο του νερού που χρησιμοποιήθηκε) Διαθέσιμες απαντήσεις: 5 % w/v 10 % w/v 15 % w/v 20 % w/v 7η Ερώτηση: Σε 480 g νερού διαλύονται 60 g στερεής ουσίας Α, οπότε προκύπτει διάλυμα με πυκνότητα 1,08 g/ml. Η περιεκτικότητα % w/v είναι: Διαθέσιμες απαντήσεις: 11,1 % w/v 12 % w/v 20 % w/v 3. Παρακολουθήστε στο βίντεο πως παρασκευάζουμε ένα διάλυμα ζάχαρης στο νερό περιεκτικότητας 2 %w/v: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1389/#question5827 Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. Σελίδα 17/23

Σελίδα 18/23

3η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % v/v Σελίδα 19/23

3η Φάση: Περιεκτικότητα διαλύματος % v/v Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: Αίθουσα πληροφορικής Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 http://aesop.iep.edu.gr/sites/default/files/filla-ergasias/fyllo_ergasias_f3_1.docx Γίνεται σύντομη επίδειξη του λογισμικού που θα χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των δύο ατόμων και παίρνουν το φύλλο εργασίας που θα πρέπει να συμπληρώσουν και να το παραδώσουν στον καθηγητή. Οι δραστηριότητες των μαθητών στο φύλλο εργασίας έχουν σχεδιαστεί ως εξής: Η πρώτη δραστηριότητα είναι η πρόβλεψη. Με αυτήν επιδιώκουμε α) να αναγνωρίσουν και να διατυπώσουν τις απόψεις τους και β) να επαναδιατυπώσουν τις απόψεις τους ως υποθέσεις για πειραματικό έλεγχο. Η δεύτερη δραστηριότητα είναι η σχεδίαση της πειραματικής διάταξης και της πειραματικής διαδικασίας. Πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη, διότι έρευνες έχουν δείξει ότι οι μαθητές εκτελούν μηχανικά και δεν κατανοούν πειραματικές διατάξεις που έχουν σχεδιαστεί από άλλους. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι θεωρούμε αρκετά σημαντικό οι δύο αυτές δραστηριότητες να προηγηθούν της επίδειξης του λογισμικού. Έτσι οι μαθητές θα μπορέσουν να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν με βάση την προηγούμενη γνώση που έχουν αποκτήσει στα προηγούμενα δύο μαθήματα. Στην τρίτη δραστηριότητα οι μαθητές ακολουθούν τις οδηγίες που δίδονται στο φύλλο εργασίας. Η υπογραφή του καθηγητή στο φύλλο εργασίας σε αυτή τη φάση εμπλέκει άμεσα όλους του μαθητές. Στην τέταρτη δραστηριότητα γίνεται σχολαστική σύγκριση των υποθέσεων - πειραματικών αποτελεσμάτων και δημιουργείται η βάση για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Η 3η φάση ολοκληρώνεται με σειρά ερωτήσεων που μπορεί να αποτελέσει την εργασία των μαθητών για το επόμενο μάθημα. Εναλλακτικά η φάση αυτή μπορεί να γίνει σε μία αίθουσα διδασκαλίας η οποία θα διαθέτει διαδραστικό πίνακα ή προβολικό μηχάνημα όπου ένας μαθητής θα εκτελεί το πείραμα και οι μαθητές στα θρανία σε ομάδες των δύο ατόμων θα δουλεύουν το φύλλο εργασίας. 1. Παρασκευή διαλυμάτων % v/v αλκοόλης στο νερό: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εξωτερικό περιεχόμενο Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1390/#question5863 Διευκρίνιση: Το λογισμικό δεν λαμβάνει υπόψη του τη μείωση όγκου που προκύπτει από την ανάμειξη του νερού με την αλκοόλη. Θεωρούμε ότι η ανάλυση αυτού του φαινομένου δεν αφορά τους επιδιωκόμενους στόχους του σεναρίου. Διεύθυνση ιστοτόπου (URL): http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/2593 Σελίδα 20/23

2. Σκεύη Χημείας για παρασκευή διαλυμάτων % όγκο σε όγκο: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα με διαδραστικά σημεία Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1390/#question6017 Αυτό το εργαλείο περιέχει διαδραστική εικόνα και η λειτουργία διαδραστικότητας παρουσιάζεται στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 3. 1η Ερώτηση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση επιλογής λέξεων Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1390/#question6062 Διευκρίνιση: Κάνε κλικ με το ποντίκι στα κατάλληλα σκεύη όργανα. Περιγραφή Εργασίας: Ποια από τα παρακάτω σκεύη και όργανα χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε ένα διάλυμα 10% v/v οινοπνεύματος στο νερό; Κείμενο Εργασίας: ογκομετρικός-κύλινδρος, ογκομετρική-φιάλη, κωνική φιάλη, σιφώνιο-πληρώσεως, ζυγαριά, ύαλος ωρολογίου, χωνί, υδροβολέας. Σελίδα 21/23

4. 2η Ερώτηση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση πολλαπλής επιλογής Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1390/#question5988 Ερώτηση: Στην παραπάνω εικόνα βλέπετε ένα μπουκάλι κρασί. Προσέξτε την ετικέτα. Τι συμπεραίνετε; Διαθέσιμες απαντήσεις: Ότι Ότι Ότι Ότι στα 100 ml κρασιού έχουμε 12,5 g αλκόλοης στα 100 ml κρασιού έχουμε 12,5 ml αλκοόλης. έχουμε 0,75L κρασί στο οποίο περιέχονται 12,5 ml αλκόλης στα 81,5 ml κρασιού έχουμε 12,5 ml αλκοόλης 5. 3η Ερώτηση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: http://aesop.iep.edu.gr/node/5753/1390/#question6067 Aντιστοίχισε Η έκφραση στα 100 g διαλύματος έχω 10 g καθαρής ουσίας είναι έκφραση Η έκφραση στα 100 ml διαλύματος έχω 10 g καθαρής ουσίας είναι έκφραση Η έκφραση στα 100 ml διαλύματος έχω 10 ml καθαρής ουσίας είναι έκφραση Διαθέσιμες επιλογές: %v/v Σελίδα 22/23

%w/w %w/v Σελίδα 23/23 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)