ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΝΕΑ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ Φέτος στο πλαίσιο του μαθήματος της ερευνητικής εργασίας από το 6 ο Project αποφασίστηκε η έκδοση μιας σχολικής εφημερίδας. Στη σύγχρονη εποχή η εφημερίδα αποτελεί ένα από τα πολλά μέσα ελεύθερης έκφρασης και προσωπικής βούλησης για ποικίλα θέματα. Μέσω αυτού του εγχειρήματος εμείς οι μαθητές του 2 ου Λυκείου Πεύκης έχουμε τη δυνατότητα να εκφράσουμε τις απόψεις μας, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας πάνω σε θέματα της επικαιρότητας. Η εφημερίδα μας, τα Τα Νέα για τους Νέους όπως την αποκαλούμε, συμβάλλει στην σωστή ενημέρωση των μαθητών, καθώς πληροφορούνται για διάφορα θέματα όπως τα πολιτικά και κοινωνικά τεκταινόμενα της Ελλάδας, αθλητικά γεγονότα, καθώς επίσης αναφορές σε ηλεκτρονικά παιχνίδια και επιστημονικά θέματα. Επιδιώκουμε, λοιπόν, να προβληματίσουμε τους μαθητές και να τους παρακινήσουμε να ασχοληθούν με την αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων. 1. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ i. Η θετική σκέψη μακραίνει τη ζωή ii. Ενδοσχολική βία Σελ. 2,3,4 Γιαννούκου Μαρίνα, Γαζεπίδου Ραφαέλλα, Ζέρβα Νεφέλη, Καγιάφας Γιώργος, Πέγκα Βιβή 2. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ i. Βίαια επεισόδια στην Αθήνα Σελ. 5,6 Διγενής Νικόλας, Ευθυμιοπούλου Κέλλυ, Καρβελά Γιώτα, Φλώρου Άλκηστη 3. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ηλεκτρονικά παιχνίδια Σελ. 6,7 Βασιλείου Γιάννης, Παπαευθυμίου Γιάννης, Κουρής Ιορδάνης, Παλούμπας Παναγιώτης 4. ΕΠΙΣΤΗΜΗ Fractals Σελ. 8 Δημητρίου Νίκος, Κωνσταντίνου Χρίστος, Ροσόλυμος Γιώργος, Τζιτζικόπουλος Νίκος Ηλεκτρονική επιμέλεια: Ροσόλυμος Γιώργος, Γαζεπίδου Ραφαέλλα, Γιαννούκου Μαρίνα Συντονίστρια καθηγήτρια: Καββαδά Ευαγγελία Στο Διαγωνισμό Θαλής της ΕΜΕ διακρίθηκαν οι μαθητές: Ζέρβας Αθανάσιος (Β2), Ζάχαρης Ευστάθιος (Β2), Γεωργοπετρέας Λευτέρης (Α1), Μαυριδοπούλου Αλεξάνδρα (Α2), Κωνσταντίνου Χρίστος (Α2), Λεκάκης Παναγιώτης Στο Διαγωνισμό Φιλοσοφίας διακρίθηκαν οι Αβραμοπούλου Αναστασία (Β1) και Σακαλόγλου Φιλία (Β4). 1
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η Θετική σκέψη μακραίνει τη ζωή Αν πιστεύετε ότι είστε υγιείς, πιθανότατα θα ζήσετε περισσότερα χρόνια. Είναι γενικά παραδεκτό ότι, αν ένα άτομο χαρακτηρίζεται από θετική και αισιόδοξη σκέψη, είναι αρκετά πιθανό να ζήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με μια μελέτη ψυχολόγων του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης αποδείχτηκε ότι όσοι εθελοντές ανέφεραν ότι ήταν πολύ καλά στην υγεία τους αντιμετώπισαν μακροπρόθεσμα πολύ μικρότερο κίνδυνο θανάτου από εκείνους που ανέφεραν ότι δεν ήταν καθόλου καλά. Στην έρευνα αυτή συμμετείχαν περισσότεροι από 8.000 εθελοντές. Η διαδικασία άρχισε ζητώντας οι επιστήμονες από τους συμμετέχοντες να βαθμολογήσουν οι ίδιοι το επίπεδο της υγείας τους, ενώ τους υπέβαλαν σε ιατρικές εξετάσεις. Τρεις δεκαετίες αργότερα η εξέταση επαναλήφθηκε και οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι εθελοντές που τους είχαν δώσει εξ αρχής θετικές απαντήσεις σχετικά με την υγεία τους είχαν περισσότερες πιθανότητες να ζουν σε σύγκριση με εκείνους που είχαν δώσει αρνητικές απαντήσεις. Όπως σημείωσε ο επικεφαλής της μελέτης από το Πανεπιστήμια της Ζυρίχης: Τα αποτελέσματα μας μαρτυρούν ότι οι άνθρωποι που θεωρούν ότι η υγεία τους είναι πολύ καλή πιθανότατα διαθέτουν χαρακτηριστικά που τους βοηθούν να διατηρούν σε καλό επίπεδο την υγεία τους ή και να τη βελτιώνουν. Τα χαρακτηριστικά αυτά περιλαμβάνουν τη θετική στάση για τη ζωή, την αισιόδοξη ματιά στα πράγματα και ένα θεμελιώδες επίπεδο ικανοποίησης με τη ζωή τους. Εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη μακροπρόθεσμη μελέτη που αποδεικνύει τη σύνδεση μεταξύ της αξιολόγησης που κάνει το ίδιο το άτομο σχετικά με την υγεία του και τον κίνδυνο θνησιμότητας που διατρέχει. Οι συγγραφείς της τονίζουν ότι τα ευρήματά τους ενισχύουν τον ευρύ ορισμό που δίνει στην έννοια της υγείας ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τον οποίον η υγεία δεν αφορά μόνο την απουσία ασθένειας, αλλά αποτελεί έναν συνδυασμό κοινωνικής, ψυχικής και φυσικής ευημερίας. 2
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Ενδοσχολική βία 6 Μαρτίου: Πανελλήνια μέρα κατά της ενδοσχολικής βίας ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ. Το ακούμε.. το αντιλαμβανόμαστε; Απειλές, βρισιές, εκβιασμοί, χειρονομίες, ξυλοδαρμοί, καταστροφή των προσωπικών αντικειμένων, κοινωνικός αποκλεισμός και απομόνωση είναι μόνο μερικές εκδηλώσεις του φαινομένου. Πληροφορούμαστε, γινόμαστε μάρτυρες περιστατικών βίας και επιθετικότητας ανάμεσα στους μαθητές στο σχολικό χώρο, ωστόσο δεν διστάζουμε να γίνουμε θύτες: Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στο σχολείο μας το 25% των μαθητών έχουν υπάρξει θύτες, ενώ δυστυχώς το 20% δηλώνει ότι έχει βρεθεί στη θέση του θύματος. Ψάχνοντας λοιπόν τις αιτίες της ενδοσχολικής βίας καταλήγουμε σε κάποια συμπεράσματα όπως καταδεικνύουν οι απαντήσεις των παιδιών στην ανάλογη ερώτηση. Το φαινόμενο αποδίδεται στο χαρακτήρα του ατόμου και στην εφηβεία για το 70% των μαθητών, σε οικογενειακές δυσλειτουργίες για το 60%, ενώ στο σχολείο και την κοινωνία για το 55% των μαθητών. Όποιες όμως και αν είναι οι αιτίες, το αποτέλεσμα είναι ένα: υποβάθμιση του ατόμου και της σχολικής ζωής γενικότερα. Η ψυχοσύνθεση των θυμάτων ενδοσχολικής βίας τραυματίζεται, ο μαθητής γίνεται καχύποπτος και δεν μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα. Σύμφωνα μάλιστα με την έρευνα στο σχολείο μας, το 25% των μαθητών δε νιώθουν ασφάλεια και από αυτούς οι περισσότεροι είναι κορίτσια. Η χειρότερη συνέπεια όμως είναι ότι το θύμα, νιώθοντας αδικημένο και απροστάτευτο, μπορεί να καταφύγει και αυτό στη βία, είναι γνωστό εξάλλου πως η βία είναι γεγονός ανακυκλούμενο. Τι μπορεί να γίνει τελικά; Στην ερώτηση πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα το φαινόμενo της ενδοσχολικής βίας, το 10% των μαθητών πιστεύει πως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό θεωρεί ως αποτελεσματικότερη λύση αλλαγές στο σχολείο και ιδιαίτερη προσοχή στις οικογενειακές σχέσεις. Το 25% πιστεύει ότι αυστηρότερες ποινές θα συντελούσαν στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Με δεδομένη την άποψη Η βία γεννά βία οφείλουμε να αναζητήσουμε λύσεις στην ίδια τη βούληση του εφήβου, καθώς μέσα από ενδοσκόπηση και αυτογνωσία θα συνειδητοποιήσει ότι ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει, τόσο στο σχολείο όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, απαιτεί την ομαλή συμβίωση και όχι την επικράτηση του ισχυρότερου σύμφωνα με τους νόμους της ζούγκλας. Εκδηλώσεις Δράσεις για την Πανελλήνια Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο την 6 η Μαρτίου 2012 Το σχολείο μας προγραμμάτισε και πραγματοποίησε τις εξής δράσεις - εκδηλώσεις για την ημέρα αυτή: 1. Κατά τις τρεις ( 3) τελευταίες διδακτικές ώρες έλαβε χώρα συναυλία με τη χορωδία και την ορχήστρα του σχολείου με τραγούδια από τη διεθνή μουσική σκηνή που έχουν ως θέμα τους τη βία και την εφηβεία. Κατά τη διάρκεια της συναυλίας παρουσιάστηκε μικρή έρευνα παιδιών της Α Λυκείου για το αν οι δικοί μας μαθητές έχουν έλθει αντιμέτωποι με 3
το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού ως θύματα, θύτες ή παρατηρητές., εκφωνήθηκε μικρή ομιλία από μαθήτρια της Α Λυκείου και προβλήθηκαν σποτάκια σχετικά με το θέμα του σχολικού εκφοβισμού, προετοιμασμένα από τους ίδιους τους μαθητές/τριες Προβλήθηκε επίσης μια μικρή ταινία που γύρισαν οι μαθήτριες και οι μαθητές του Α4 σχετικά με το θέμα αυτό (υπεύθ. καθηγητής κ. Κρητικός) και μοίρασαν φυλλάδια ευαισθητοποίησης που έφτιαξαν οι ίδιοι. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο κ. Θεοδωρακόπουλος, υπεύθυνος για θέματα παιδείας σε όλους τους δήμους της χώρας και η κ. Παπαχριστοπούλου Ελένη, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου μας. 2. Το Β2 και το Β3 συμμετείχαν στη ζωντανή συζήτηση εκδήλωση που έγινε στο Υπουργείο Παιδείας την ημέρα αυτή (συνοδοί καθηγήτριες η κ. Ζαμπάρα και η κ. Ληξουριώτη). 3. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ερευνητικής εργασίας της Α Λυκείου με θέμα τη σχολική εφημερίδα (υπεύθ. καθηγήτρια κ. Καββαδά ) ετοίμασαν το ερωτηματολόγιο και κάλυψαν δημοσιογραφικά την εκδήλωσή μας. Αφιερώνουν επίσης το πρώτο τεύχος της εφημερίδας στο θέμα της σχολικής βίας. 4. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Β2 έφτιαξαν αφίσα και υπέβαλαν γραπτά ερωτήματα μέσω της ιστοσελίδας της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς για τη ζωντανή συζήτηση που έγινε την ημέρα αυτή στο Υπουργείο Παιδείας και μεταδόθηκε διαδικτυακά σε όλη την Ελλάδα (υπευθ. Καθ. κ. Ζαμπάρα, κ. Αντωνιάδη). 4
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ Βίαια επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας Για άλλη μια φορά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έδωσαν ραντεβού στο Σύνταγμα, διαδηλώνοντας κατά των νέων μέτρων, την Κυριακή 12-2-2012, την ώρα που πραγματοποιούνταν στην Βουλή η συζήτηση για τη νέα δανειακή σύμβαση.ήταν μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων ετών που πραγματοποιήθηκε ποτέ στο κέντρο της Αθήνας, που όμως μετατράπηκε σε πύρινη κόλαση. Οι μάχες με τους κουκουλοφόρους μετέτρεψαν για άλλη μια φορά το κέντρο της πόλης σε πεδίο μάχης. Συγκρούσεις κουκουλοφόρων με αστυνομικούς πραγματοποιούνταν σε όλο το μήκος της διαδρομής από την πλατεία Συντάγματος ως την Ομόνοια, αλλά και στην οδό Μητροπόλεως γύρω από την Μητρόπολη και στην Λ Β. Αμαλίας από την Βουλή ως την Πύλη του Αδριανού. Πάνω από δέκα ιστορικά κτήρια μεταξύ των οποίων ο κινηματογράφος «Αττικόν» στην οδό Σταδίου, το κατάστημα «Kosta Boda» στον ίδιο δρόμο, η καφετέρια «Starbucks» στην οδό Κοραή, η Εθνική Τράπεζα στην οδό Αιόλου, το κατάστημα της Eurobank την οδό Κοραή, το κατάστημα της Alpha Bank στην οδό Πεσμαζόγλου τυλίχτηκαν στις φλόγες. Η πλατεία Συντάγματος, η οδός Φιλελλήνων, η Μητροπόλεως, η Ερμού, η Σταδίου, η Πανεπιστημίου, η Κοραή και αρκετοί άλλοι δρόμοι από το Μοναστηράκι μέχρι την Ομόνοια και από το Σύνταγμα μέχρι τα Εξάρχεια μετατράπηκαν για άλλη μια φορά σε πεδίο μάχης, με κουκουλοφόρους να ρίχνουν βόμβες μολότοφ, πέτρες και κομμάτια από μάρμαρο στις δυνάμεις των ΜΑΤ και αυτές να απαντάνε με δακρυγόνα. Παράλληλα, σε αρκετά εμπορικά καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας έγιναν βανδαλισμοί και λεηλασίες. Χαριστική βολή σε εμπόρους και τουρισμό Την πιο κρίσιμη περίοδο για τον ελληνικό τουρισμό και την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό, οι κουκουλοφόροι πέτυχαν καίριο πλήγμα στην καρδιά της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας. Οι σκηνές των βανδαλισμών, λεηλασιών και καταστροφών, αλλά το κυριότερο, η αίσθηση ότι η Ελλάδα είναι επικίνδυνη χώρα για τους επισκέπτες, έκανε το γύρο του κόσμου με εκτενή ρεπορτάζ από όλα τα μεγάλα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία. Παράγοντες της τουριστικής αγοράς μίλησαν για σκηνικό τρομοκράτησης τουριστών και εργαζόμενων στα ξενοδοχεία του κέντρου που δυσφήμισαν την Ελλάδα ως πολιτισμένη χώρα 5
και τουριστικό προορισμό. Έκαναν λόγο για παραμόρφωση της εικόνας της χώρας τη στιγμή που η Ελλάδα είναι, σύμφωνα με τις στατιστικές, από τις ασφαλέστερες του πλανήτη. Πολιτικές αντιδράσεις Έντονες ήταν οι αντιδράσεις από τον πολιτικό κόσμο για τους βανδαλισμούς και τα επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας. Οι βανδαλισμοί, η βία και η καταστροφή δεν έχουν θέση σε μια δημοκρατία δήλωσε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, εκφράζοντας τη λύπη του για τα επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας. Η Κυριακή της 12 ης Φεβρουαρίου θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων των Ελλήνων ως η ημέρα του μεγάλου ΝΑΙ... Βαθιές ήταν οι πληγές στην αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας με την καταστροφή ιστορικών κτιρίων, ενώ οι ζημιές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που υπέστησαν οι επιχειρήσεις του κέντρου έκαναν τους ιδιοκτήτες τους να ταξιδέψουν στην κόλαση, βλέποντας μπροστά στα μάτια τους να χάνονται όλα όσα δημιούργησαν με κόπους μιας ζωής. Οι ορδές των κουκουλοφόρων άφησαν στο πέρασμα τους καταστροφές και αποκαΐδια και μια βομβαρδισμένη πόλη που θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να επουλώσει τις πληγές της! ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ηλεκτρονικό παιχνίδι: Θετικές και αρνητικές επιδράσεις Οι θετικές κριτικές αναφέρονται κυρίως στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων αλλά και στη δυνατότητα που προσφέρουν στα παιδιά να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους. Οι αρνητικές κριτικές επισημαίνουν το κίνδυνο αύξησης της επιθετικής συμπεριφοράς από τη συχνή ενασχόληση με παιχνίδια με επιθετικό περιεχόμενο, την σταδιακή απευαισθητοποίηση στη βία καθώς και τον κίνδυνο εξάρτησης.. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι είναι η πρώτη ποιοτικά διαφορετική μορφή παιχνιδιού μετά από εκατοντάδες χρόνια, ενώ αρχίζουν να εκλείπουν παραδοσιακά παιχνίδια, που είχαν μια συνέχεια από την αρχαιότητα έως σήμερα. Τα πρώτα videogames εφευρέθηκαν την δεκαετία του 60 και η διάδοσή τους στις βιομηχανικές χώρες άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 70, αρχικά στα ειδικά καταστήματα ηλεκτρονικών παιχνιδιών και μετά στα σπίτια. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και η κυριαρχία της εικόνας στα ΜΜΕ από τη μια, αλλά και ο αυξανόμενος φόβος των γονέων για την ασφάλεια των παιδιών στους δρόμους των μεγάλων πόλεων και η σταδιακή επικράτηση του μοναχικού παιχνιδιού από την άλλη, συνετέλεσαν στη γρήγορη εξάπλωσή τους. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά εκείνα που κάνουν τα videogames τόσο ελκυστικά; 1. Ο ρεαλισμός και τα εξελιγμένα γραφικά τους.ο κόσμος απεικονίζεται πολύ παραστατικά, με ζωντανά χρώματα και κίνηση. 2. Οι κλιμακούμενες βαθμίδες δυσκολίας. Π.χ. ο παίκτης ξεκινά από ένα βασικό επίπεδο και σταδιακά, όσο προχωρά σε υψηλότερο επίπεδο, πρέπει να χρησιμοποιήσει σύνθετες στρατηγικές, να πάρει πιο δύσκολες αποφάσεις κ.λπ. Κι αυτό αποτελεί μια αυξανόμενη πρόκληση που παράγει κλιμακούμενη διέγερση. 6
Επιδράσεις των videogames στα παιδιά Σε αυτό που σχεδόν όλες οι μελέτες συμφωνούν είναι ότι τα videogames συμβάλλουν στην ανάπτυξη και βελτίωση των γνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών, και ειδικότερα: την συγκέντρωση της προσοχής την παρατηρητικότητα τον οπτικοκινητικό συντονισμό την δεξιοτεχνία την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων την αύξηση των γενικών γνώσεων. Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν προγράμματα χρήσης των Η/Υ στην εκπαίδευση (και σε μερικές περιπτώσεις ήδη από την προσχολική ηλικία) με σκοπό την εξοικείωση με την τεχνολογία και την χρήση της στην καθημερινή ζωή αλλά και την βελτίωση των γνωστικών δεξιοτήτων των μαθητών, ιδιαίτερα μάλιστα εκείνων, οι οποίοι έχουν κάποιες μαθησιακές δυσκολίες. Ενώ, λοιπόν, δεν αμφισβητείται η θετική επίδραση των videogames στην ανάπτυξη του γνωστικού τομέα, οι γνώμες διχάζονται σε ότι αφορά την ανάπτυξη της φαντασίας και την ικανότητα διάκρισής της από την πραγματικότητα. Πολλοί θεωρούν ότι σε ένα κόσμο που βομβαρδίζεται από εικόνες, οι προκατασκευασμένες εικόνες που αναπαράγονται από τα videogames είναι άλλο ένα είδος εισβολής, διείσδυσης στο φανταστικό παιχνίδι των παιδιών, που αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο ατομικότητάς τους. Οι υπερασπιστές, από την άλλη, των videogames λένε ότι αυτά δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να αναλάβουν ένα πλήθος ρόλων, χαρακτήρων. Υποστηρίζουν ότι στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα οι ευκαιρίες που έχουν τα παιδιά να παίξουν ελεύθερο, εξερευνητικό παιχνίδι σε ανοιχτούς χώρους περιορίζονται στο ελάχιστο, ενώ τα videogames τους προσφέρουν τις περιπέτειες που δεν μπορούν αλλιώς να ζήσουν. Οι περιπέτειες που βιώνουν μέσα από τα videogames τους επιτρέπουν να πειραματιστούν, να αντιμετωπίσουν κινδύνους και τα συναισθήματα που τους συνοδεύουν, δηλαδή τον φόβο, την αδυναμία και την δύναμη, τη νίκη και την ήττα, κι όλα αυτά μέσα στο ασφαλές πλαίσιο του παιχνιδιού. Kατά πόσο το συστηματικό παίξιμο videogames οδηγεί στην αύξηση της επιθετικότητας στα παιδιά; Από τις υπάρχουσες ψυχολογικές μελέτες για τα videogames, υπάρχουν ενδείξεις ότι το παίξιμό τους έχει ισχυρή επίδραση στην επιθετικότητα των παιδιών, γιατί: α. Τα παιδιά εμπλέκονται ενεργητικά σε αυτά. β. Τα παιχνίδια αυτά αμείβουν την βίαιη συμπεριφορά, και γ. Τα παιδιά επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά αυτή την συμπεριφορά παίζοντας. 7
ΕΠΙΣΤΗΜΗ FRACTALS Τι είναι τα φράκταλ (fractal); Ο όρος φράκταλ επινοήθηκε το 1975 από τον Benoit Mandelbrot, από τη λατινική λέξη fractus που σημαίνει σπασμένος. Προτού να εισάγει ο Mandelbrot τον όρο αυτόν η κοινή ονομασία για τέτοιες δομές(η χιονονιφάδα του Koch για παράδειγμα) ήταν τερατώδες καμπύλη. Ένα γεωμετρικό αντικείμενο θεωρείται f φράκταλ εάν έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Τα τμήματα του έχουν το ίδιο σχήμα ή δομή με το σύνολο, εκτός από το ότι είναι σε διαφορετική κλίμακα. Το σχήμα του είναι πολύ ανώμαλο ή διακεκομμένο ή κατατμημένο σε όλες τις κλίμακες. Αν κοιτάξουμε ένα μικρό τμήμα ενός f φράκταλ θα δούμε πως είναι όμοιο με ένα μεγαλύτερο τμήμα. Αν μεγενθύνουμε το μικρό, θα δούμε πως αυτό περιέχει και πάλι όμοια μέρη κ.ο.κ Τα φράκταλ είναι μία τάξη πολύπλοκων γεωμετρικών μορφών που έχουν την ιδιότητα της αυτοομοιότητας. Τα φράκταλ διαφέρουν από τα απλά σχήματα της κλασσικής ή της ευκλείδειας γεωμετρίας το τετράγωνο. Τον κύκλο, την σφαίρα. 8