04. Μορφοποίηση περιεχομένων σχεδίου & σύνθετα εργαλεία σχεδίασης Μηχανολογικό Σχέδιο ΙΙ Dr.-Ing. Β. Β. Ιακωβάκης
Περιεχόμενα I. Μορφοποίηση οντοτήτων 1. Ιδιότητες οντοτήτων 2. Επιλογή χρώματος 3. Επιλογή πάχους 4. Επιλογή είδους (στυλ) γραμμής II. Σχεδιαστικά επίπεδα (Layers) III. Σύνθετες εντολές σχεδίασης 1. Ορθογωνικές & κυκλικές διατάξεις (arrays) 2. Μεγέθυνση Σμίκρυνση (scale) 3. Αντικατοπτρικά αντικείμενα (mirror) 4. Ομαδοποίηση (block)
I. Μορφοποίηση οντοτήτων 1. Ιδιότητες οντοτήτων 2. Επιλογή χρώματος 3. Επιλογή πάχους γραμμής 4. Επιλογή είδους (στυλ) γραμμής
Ιδιότητες οντοτήτων
Ο πίνακας ιδιοτήτων Με Ctrl+1 ή πληκτρολογώντας ch (+ ENTER) εμφανίζεται στην οθόνη ο διπλανός πίνακας ιδιοτήτων (=properties) Δεν είναι επιλεγμένη καμμία σχεδιαστική οντότητα
Ιδιότητες μιας γραμμής Αν επιλέξουμε μία γραμμή, τότε ο πίνακας ιδιοτήτων περιέχει τις ιδιότητες της γραμμής, που επιλέχθηκε. Χρώμα Layer Στυλ γραμμής Μήκος της γραμμής Γωνία ως προς +Χ άξονα Πάχος γραμμής Συντεταγμένες αρχής Συντεταγμένες τέλους Μήκη προβολών της γραμμής
Ιδιότητες ενός κύκλου Αν επιλέξουμε έναν κύκλο, τότε ο πίνακας ιδιοτήτων περιέχει τις ιδιότητες του κύκλου, που επιλέχθηκε. Χρώμα Layer Στυλ γραμμής Ακτίνα Μήκος περιφέρειας Πάχος γραμμής Συντεταγμένες κέντρου Διάμετρος Εμβαδόν
Πάνελ ιδιοτήτων Χρώμα Πάχος γραμμής Στυλ γραμμής Όταν δεν είναι επιλεγμένο κανένα αντικείμενο, τότε στο πάνελ Properties, εμφανίζονται οι ιδιότητες, που είναι ενεργές, που θα έχουν δηλαδή τα αντικείμενα που θα σχεδιαστούν στην συνέχεια. Η ένδειξη ByLayer δηλώνει ότι αυτή η ιδιότητα θα καθοριστεί με βάση την ρύθμιση, που υπάρχει γι αυτήν στο Layer (θα αναπτυχθεί παρακάτω. Για να τροποποιηθεί οποιαδήποτε από αυτές τις ιδιότητες, πιέζουμε στο αντίστοιχο βέλος, οπότε και ξεδιπλώνεται μενού με τις επιλογές, όπου και ορίζουμε την ιδιότητα, που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε.
Επιλογή χρώματος Πατώντας (αριστερό κλικ) στο βελάκι εμφανίζονται τα βασικά χρώματα, από τα οποία μπορούμε να επιλέξουμε. Αριθμός, που αντιστοιχεί στο χρώμα Μπορούμε να επιλέξουμε από μία μεγαλύτερη παλέτα, κάνοντας αριστερό κλικ στο Select Colors. Τότε εμφανίζεται η διπλανή εικόνα. Το επιθυμητό χρώμα επιλέγεται είτε με κλικ επ αυτού είτε πληκτρολογώντας τον αριθμό, που αντιστοιχεί στο χρώμα. Εδώ πληκτρολογείται ο αριθμός χρώματος.
Επιλογή πάχους γραμμής Πατώντας (αριστερό κλικ) στο βελάκι εμφανίζονται διάφορα πάχη γραμμών, από τα οποία μπορούμε να επιλέξουμε. Τσεκάρισμα εδώ σημαίνει ότι οι γραμμές θα εμφανίζονται στην οθόνη με πάχος, που αναλογεί στην ρύθμιση. Αλλοιώς εμφανίζονται όλες λεπτές. Όμοιο με το παραπάνω αποτέλεσμα έχει και η χρήση των εργαλείων. Μπορούμε να καθορίσουμε περισσότερες παραμέτρους, κάνοντας αριστερό κλικ στο Lineweight Settings. Τότε εμφανίζεται η διπλανή εικόνα, που δίνει την δυνατότητα ρύθμισης π.χ. της εμφάνισης στη οθόνη (όταν αυτό είναι έτσι ρυθμισμένο).
Επιλογή είδους (στυλ) γραμμής - 1 Πατώντας (αριστερό κλικ) στο βελάκι εμφανίζονται στην αρχή οι τρεις αυτές επιλογές. Μπορούμε να επιλέξουμε περισσότερα είδη γραμμών, κάνοντας αριστερό κλικ στο Other. Τότε εμφανίζεται το διπλανό παράθυρο (Linetype Manager), το οποίο επίσης στην αρχή δεν περιέχει περισσότερα είδη γραμμών, αλλά πιέζοντας Load μπορούμε να φορτώσουμε διάφορα είδη γραμμών.
Επιλογή είδους (στυλ) γραμμών - 2 Μετά το Load εμφανίζεται το διπλανό παράθυρο πίνακας, στο οποίο, περιέχονται διάφορα είδη γραμμών. Αφού επιλεγεί με το ποντίκι η κατάλληλη (απλό κλικ με το αριστερό πλήκτρο), πιέζουμε OK.
Επιλογή είδους (στυλ) γραμμών - 3 Το είδος γραμμής, που φορτώθηκε εμφανίζεται τώρα τόσο στον Linetype Manager όσο και. στο πάνελ ιδιοτήτων.
Τροποποίηση ιδιοτήτων σχεδιασμένων οντοτήτων - 1 Όταν είναι επιλεγμένη μία οντότητα (εμφάνιση grips), τότε στο πάνελ Properties εμφανίζονται οι ιδιότητες αυτού του αντικειμένου. Από το αντίστοιχο πεδίο των Properties (εδώ το χρώμα), επιλέγεται η επιθυμητή ιδιότητα και ΑΜΕΣΑ ανταποκρίνεται η οντότητα.
Τροποποίηση ιδιοτήτων σχεδιασμένων οντοτήτων - 2 Όταν είναι επιλεγμένες περισσότερες οντότητες και δεν έχουν όλες τις ίδιες ιδιότητες τότε στην θέση ασυμφωνίας εμφανίζεται κενό. Αλλαγή μιας ιδιότητας επηρεάζει όλες τις επιλεγμένες οντότητες.
ΙΙ. Σχεδιαστικά επίπεδα = Layers
Τι είναι τα Layers; Τα layers μπορούν να προσομοιαστούν με ηλεκτρονικά διαφανή χαρτιά, στα οποία σχεδιάζονται διαφορετικά μέρη του συνολικού σχεδίου, Στα περιεχόμενα των layerς μπορούν να δοθούν συγκεκριμένες ιδιότητες Layer 1 Layer 2 Layer 3 Layer 1+2 Layer 2+3 Layer 1+2+3
Διαχείριση των layers Εμφάνιση του παράθυρου διαχείρισης των layers (=layer properties manager) Στο panel αυτό περιέχονται διάφορες εντολές και ρυθμίσεις για τα layers
Περιεχόμενα layer properties manager Δημιουργία νέου layer Διαγραφή layer Καθορισμός layer εργασίας Όνομα Εμφάνιση Χρώμα Πάχος γραμμής Δυνατότητα επεξεργασίας Στυλ γραμμής
Δημιουργία νέου layer 1o βήμα 2o βήμα Το layer 0 δημιουργείται από το πρόγραμμα και ειδικά όταν ξεκινά νέο σχέδιο χωρίς πρότυπο (template), αυτό είναι και το μόνο layer, που βλέπουμε εδώ στην αρχή. Δίνουμε το επιθυμητό όνομα και στην συνέχεια καθορίζουμε τις ιδιότητες, που θα έχουν τα αντικείμενα, που θα σχεδιαστούν σ αυτό. Αν στην συνέχεια θέλουμε να δουλέψουμε σ αυτό το layer, τότε θα πρέπει να πιέσουμε
Αλλαγή layer σε σχεδιασμένο αντικείμενο Όταν δεν είναι επιλεγμένο κανένα αντικείμενο, τότε στο panel δείχνεται το ενεργό layer Όταν επιλεγεί κάποιο αντικείμενο (grips), τότε στο panel δείχνεται το layer του αντικειμένου. Για να το τροποποιήσουμε, πιέζουμε το βελάκι, και επιλέγουμε όποιο από τα υπάρχοντα layer θέλουμε. Όταν επιλεγούν περισσότερα αντικείμενα, τα οποία βρίσκονται σε διαφορετικά layers, τότε το πεδίο στο panel μένει κενό. Από το panel μπορεί να παγώσει ή και να κλειδώσει ένα layer.
Φίλτρα επιπέδων Υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας ομάδων επιπέδων, στα οποία με drag and drop μπορούν να ενταχθούν κάποια επίπεδα. Με τον τρόπο αυτό είναι εύκολη η προσπέλαση των επιπέδων. Οι ομάδες επιπέδων δημιουργούνται με επιλογή στο New Group Filter (το μενού εμφανίζεται με δεξί κλικ το ποντικιού όταν το ίχνος είναι στην περιοχή των ομάδων).
Πρακτική χρήση των επιπέδων σχεδίασης Σχέδια με πολλές (αυτοτελείς) πληροφορίες, μπορούν να παρουσιάζονται με το κατάλληλο για κάθε περίσταση περιεχόμενο (π.χ. κάτοψη οικοδομής με υδραυλικά, ηλεκτρολογικά, κ.ά.). Οι διαστάσεις αναγράφονται σε ένα - διαφορετικό από το κυρίως περιεχόμενο του σχεδίου - από την αρχή. Έτσι εμφανίζονται επιλεκτικά και δεν εμποδίζουν κατά την εκπόνησή του σχεδίου. Τα εξαρτήματα μιας μηχανής σχεδιάζονται σε διαφορετικά επίπεδα, ώστε να εμφανίζονται κατ επιλογήν ορισμένα μέρη της μηχανής.
ΙΙΙ. Σύνθετες εντολές σχεδίασης 1. Ορθογωνικές & κυκλικές διατάξεις (arrays) 2. Μεγέθυνση Σμίκρυνση (scale) 3. Αντικατοπτρικά αντικείμενα (mirror) 4. Ομαδοποίηση (block)
Δημιουργία ορθογωνικών και κυκλικών διατάξεων = array Με την εντολή array μπορούν να δημιουργηθούν πολλαπλά αντίγραφα οποιασδήποτε σχεδιαστικής οντότητας, τα οποία μπορούν να διαταχθούν είτε με την μορφή ορθογωνικού πίνακα σε σειρές και στήλες είτε κυκλικά γύρω από επιλεγμένο κεντρικό σημείο.
Χρήση της array για δημιουργία ορθογωνικής διάταξης Εκκίνηση από το πληκτρολόγιο: array Ορθογωνική διάταξη Επιλογή πρωτότυπου Πλήθος σειρών Πλήθος στηλών παράθυρο προεπισκόπησης θέση πρωτότυπου Απόσταση μεταξύ σειρών Απόσταση μεταξύ στηλών Ολοκλήρωση Προεπισκόπηση Αν η απόσταση μεταξύ των σειρών είναι αρνητική, τότε αυτές διατάσσονται προς τα κάτω Αν η απόσταση μεταξύ των στηλών είναι αρνητική, τότε αυτές διατάσσονται προς τα αριστερά
Χρήση της array για δημιουργία κυκλικής διάταξης -1 Εκκίνηση από το πληκτρολόγιο: array Κυκλική διάταξη Επιλογή πρωτότυπου Συντεταγμένες κέντρου Πλήθος αντικειμένων και γωνία φ Πλήθος Γωνία φ Υποδεικνύονται με το ποντίκι στην οθόνη
Χρήση της array για δημιουργία κυκλικής διάταξης - 2 Πλήθος αντικειμένων και γωνία δ Πλήθος Γωνία δ
Χρήση της array για δημιουργία κυκλικής διάταξης - 3 Γωνίες φ και δ Γωνία φ Γωνία δ
Μεγέθυνση/Σμίκρυνση = scale Με την εντολή scale δίνεται η δυνατότητα μεγέθυνσης ή σμίκρυνσης μιας σχεδιαστικής οντότητας ή ενός αντιγράφου της, όπως π.χ Σμίκρυνση (x 0.5) Αρχικό Μεγέθυνση (x 1.5)
Χρήση της εντολής scale Εκκίνηση από το πληκτρολόγιο: scale Επιλογή αντικειμένων Επιλογή του σημείου αναφοράς (σημείο, που θα παραμείνει στην θέση του) Επιλογή του συντελεστή διαφοροποίησης του μεγέθους Ο αριθμός, που θα δοθεί εδώ εκφράζει τον λόγο οποιουδήποτε μήκους στο τελικό σχήμα προς την τιμή αυτού του μήκους στο αρχικό
Scale με copy/reference Πριν δοθεί ο συντελεστής (3 ο βήμα) μπορεί να επιλεγεί copy, που έχει ως αποτέλεσμα την διαφοροποίηση ενός αντιγράφου Η επιλογή reference χρησιμοποιείται όταν ο συντελεστής είναι άγνωστος, η μεγέθυνση/σμίκρυνση μπορεί να προκύψει από την εξίσωση ενός μήκους στο πρωτότυπο με ένα γνωστό μέγεθος (μπορούν να δοθούν είτε ως αριθμοί είτε ως διαστήματα στην οθόνη) 3.1 3.2 Μήκος στο πρωτότυπο Νέα τιμή του προηγούμενου
Δημιουργία συμμετρικών αντικειμένων = mirror Με την εντολή mirror σχεδιάζεται το συμμετρικό (κατοπτρικό) αντικείμενο μιας επιλεγμένης σχεδιαστικής οντότητας, όπως π.χ Αρχικό αντικείμενο Συμμετρικό αντικείμενο Άξονας συμμετρίας
Χρήση της εντολής mirror 1 Εκκίνηση από το πληκτρολόγιο: mirror Επιλογή αντικειμένων 2 3 1ο σημείο γραμμής συμμετρίας 4 2ο σημείο γραμής συμμετρίας Απαλοιφή αρχικών αντικειμένων ;
Ομαδοποίηση (=block) Με την εντολή block δίνεται η δυνατότητα ομαδοποίησης περισσότερων του ενός σχεδιασμένων οντοτήτων, ώστε στην συνέχεια να τροποποιούνται (αντιγράφονται, περιστρέφονται κλπ.) Το σχήμα αποτελείται από 6 απλές σχεδιαστικές οντότητες, οι οποίες για να αντιγραφούν, θα πρέπει να επιλεγούν όλες. Μετά την ομαδοποίηση (με την χρήση της εντολής block), το σχήμα αποτελείται από ΜΙΑ μόνο σχεδιαστική οντότητα.
Δημιουργία block Εκκίνηση από το πληκτρολόγιο: block Όνομα Καθορισμός του σημείου αναφοράς Επιλογή των οντοτήτων, που θα απαρτίζουν το block Ολοκλήρωση
Αναγκαία στοιχεία για block Όνομα Συντεταγμένες του σημείου αναφοράς (δόθηκε με pick του κέντρου του κύκλου). Επιλέχθηκαν οι 6 οντότητες και εμφανίζεται προεπισκόπηση.
Εισαγωγή block - 1 Με το πληκτρολόγιο η ίδια ενέργεια δρομολογείται με insert. Το επιθυμητό block καλείται με το όνομα του (chair). Συγχρόνως με το όνομα εμφανίζεται και η προεπισκόπηση. Μετά το ΟΚ εμφανίζεται στην οθόνη ένα είδωλο του block, που παρακολουθεί το ίχνος του ποντικιού.
Εισαγωγή block - 2 Μετά την επιλογή σημείου, το block ενσωματώνεται στο σχέδιο
Διάσπαση σύνθετης οντότητας Σύνθετες οντότητες διασπώνται σε απλούστερες με την εντολή explode Αντιγραφή (copy) ως block Αντιγραφή (copy) μετά την χρήση της εντολής explode
Τέλος ενότητας