FATTY ACIDS Πανεπιστήμιο Κρήτης Υπουργείο Υγείας Υπουργείο Παιδείας&Πολ/μού Όμιλος ΛΑΙΚΗΣ SATURATED MONOSATURATED POLYUNSATURATED FORMATION OF FREE RADICALS TRIGLYCERIDES PHOSPHOLIPIDS UNCONTROLLED BIOCHEMICAL CHANGES CHOLESTEROL OXIDATION OF UNSATURATED FATTY ACIDS MOLECULES AFFECTED BY FREE RADICALS proteins carcinogenesis Polyunsaturated fatty acids membranes carcinogenesis arthrosclerosis 1
Αθηροσκλήρωση στεφανιαίας αρτηρίας Atherosclerosis in Arteries Organisms Defense Mechanisms 1. Enzymes SOD glutathione peroxidase 2. Vitamins Atherosclerosis Essential Fatty Acids In Chemistry Laboratories Thrombosis Hypertension 2
You are what you eat Participating countries Ghent, Belgium Strovolos, Cyprus Copenhagen, Denmark Tallin, Estonia Grenoble, France Bremen, Germany Bremerhaven, Germany Dortmund, Germany Wuppertal, Germany Pécs, Hungary Avellino, Italy Campobasso, Italy Milan, Italy Naples, Italy Zaragoza, Spain Palma de Mallorca, Spain Huddinge, Sweden Gothenburg, Sweden Bristol, United Kingdom Glasgow, United Kingdom Lancaster, United Kingdom 3
Total cholesterol in children above 6 years of age Ολική χοληστερόλη σε παιδιά μεγαλύτερα των έξι χρονών 8.% 7.% 68.5% 6.% 5.% % 4.% <17 17-2 >2 3.% 21.6% 2.% 1.% 9.9%.% <17 17-2 >2 mg/dl Blood Pressure Count Μέτρηση της πίεσης Diastolic blood pressure in children above 6 years of age Διαστολική αρτηριακή πίεση σε παιδιά μεγαλύτερα των έξι χρονών 1.% 9.% 88.4% 8.% 7.% 6.% % 5.% <=76 >76 4.% 3.% 2.% 1.% 11.6%.% <=76 >76 mm/hg Measurement of Weight and Fat Μέτρηση βάρους και λίπους Measurement of Height Μέτρηση ύψους 4
BMI = Body Mass Index of children greater than 6 years of age ΔΜΣ(BMI) =Δείκτης Μάζας Σώματος σε παιδιά μεγαλύτερα των έξι χρονών 7.% 6.% 6.2% 5.% % 4.% 3.% <18 >18<2,9 >21 24.% 2.% 15.8% 1.%.% <18 >18<2,9 >21 ΔΜΣ Δείκτης Μάζας Σώματος σε παιδιά 11 12 ετών (1999 2) BMI OF CHILDREN 11-12 YEARS OF AGE (1999-2) BOYS Έφηβοι 12 14 ετών TEENAGERS 12-14 YEARS OF AGE GIRLS 5
HIGH SCHOOL TEENAGERS Έφηβοι Λυκείων Frequency of obesity Boys Comparison of obesity between boys Cyprus - USA GIRLS 17 Girls BOYS 19 Participating countries Ghent, Belgium Strovolos, Cyprus Copenhagen, Denmark Tallin, Estonia Grenoble, France Bremen, Germany Bremerhaven, Germany Dortmund, Germany Wuppertal, Germany Pécs, Hungary Avellino, Italy Campobasso, Italy Milan, Italy Naples, Italy Zaragoza, Spain Palma de Mallorca, Spain Huddinge, Sweden Gothenburg, Sweden Bristol, United Kingdom Glasgow, United Kingdom Lancaster, United Kingdom BMI classes (Cole) 8241 boys, all ages ( 9 years) BMI classes (Cole) 7947 girls, all ages ( 9 years) Italy (N=1144) 5,3 54,8 2,1 19,8 Italy (N=185) 3,8 52 25,2 19,1 Cyprus (N=41) 1,8 66,6 13,6 9 Cyprus (N=1153) 11,6 63,7 15,6 9 Spain (N=125) 7,7 74,3 12,4 5,7 Spain (N=735) 7,1 69,3 17,4 6,3 Hungary (N=584) Germany (N=851) Estonia (N=458) 15,8 11,1 1,2 68,2 75,5 76 1,3 58 5,8 9,7 3,6 9,6 4,1 Thin Normal weight Overweight Obese Hungary (N=1285) 15,7 Germany (N=115) 8,8 Estonia (N=867) 12,2 66,3 72,6 72,8 12,11 59 5,9 13,3 5,3 11,1 3,9 Thin Normal weight Overweight Obese Sweden (N=541) 11,7 78,9 7,5 2 Sweden (N=862) 1,2 77,5 1,3 2 Belgium (N=147) 16,5 75,9 5,71,8 Belgium (N=945) 13,1 76,8 7,1 3 All (N=8241) 11,3 7,5 11,4 6,9 All (N=7947) 1,5 68,2 14,1 7,1 % 2% 4% 6% 8% 1% % 2% 4% 6% 8% 1% 6
Family lifestyle 7 COUNTRY STUDY Μελέτη των 7 χωρών Percentage of parents spending much time with their families at the weekend Thinness Normal weight Overweight Obese N % N % N % N % 636 78, 4675 75,3 16 71,4 631 68,6 % 9 8 7 6 Thinness Normal weight Overweight Obese from Percentage of parents reporting quite boring weekends men Thinness Normal weight Overweight Obese N % N % N % N % 636 4,9 4675 9,3 16 16, 631 17,3 % 2, 1,, Thinness Normal weight Overweight Obese 37 Calorie quantity from saturated fatty acids MORTALITY INDEX Δείκτες Θνησιμότητας FAT COMPOSITION IN CHILDREN 6 YEARS OF AGE 7
FOOD ANALYSIS Nutrition Διατροφή Άσκηση Exercise Υγεία Health DAILY FAT INTAKE (% energy) Ημερήσια πρόσληψη κορεσμένου λίπους (% ενέργειας) Daily Saturated Fat Intake (% energy) 3,4% 25,7% Ημερήσια πρόσληψη κορεσμένου λίπους (% ενέργειας) 3,4% 25,7% 43,9% <1% 1% 15% >15% <1 % 1% 15% >15% 43,9% Child Health project 29-1 students 6 to 18 years of age Height, Weight Three days 24 hours recalls Eating Disorders Questioners (12-18 y.o. students) Home Economics Min. of Education and Cultural 8
Daily Fat Intake (% energy) children 11 12 years of age Daily Fat Intake (%energy) children 11 12 years of age Ποσοστό Προσλαμβανόμενης Ενέργειας - παιδιά 11-12 ετών 4 35 3 % ενέργειας 25 2 15 1 1997-9898 22-33 29-1 5 7 6 Daily Fat Intake (% energy) students 14 15 years of age 5 4 % παιδιών 3 2 1 7 1 % παιδιών6 5 1997-98 22-3 5 <1% 1-15% >15% 29-1 4 % Προσλαμβανόμενης ενέργειας από Κορεσμένο Λίπο % παιδιών 1997-98 3 22-3 29-1 2 1997-98 22-3 29-1 % ενέργ ειας 4 35 3 25 2 15 1 5 Ποσοστό Προσλαμβανόμενης Ενέργειας έφηβοι 14 15 ετώ ν 1997 98 29 1 1 <1% 1-15% >15% 1-15% <1% >15% % Προσλαμβανόμενης ενέργειας από Κορεσμένο Λίπος % Προσλαμβανόμενης ενέργειας από Κορεσμένο Λίπος TC 1995 Vs 22 children 11 12 years of age ε ρόλη (m g/dl) Ολική Χοληστε 19 185 18 175 17 165 16 155 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-2- 1 21-2 Αγόρια γρ Κορίτσια Role of antioxidant vitamins in the prevention of cancer and atherosclerosis University of Crete Σχολική Χρονιά 9
Ημερήσια πρόσληψη Βιταμίνης C(mg) Daily intake of vitamin C (mg) 33,2% 66,3% <45 mg >45 mg Daily intake of Vitamin A #REF! A lot of fat in people diet A lot of low quality fats Cyprus Not enough antioxidant vitamins Participating countries Ghent, Belgium Strovolos, Cyprus Copenhagen, Denmark Tallin, Estonia Grenoble, France Bremen, Germany Bremerhaven, Germany Dortmund, Germany Wuppertal, Germany Pécs, Hungary Avellino, Italy Campobasso, Italy Milan, Italy Naples, Italy Zaragoza, Spain Palma de Mallorca, Spain Huddinge, Sweden Gothenburg, Sweden Bristol, United Kingdom Glasgow, United Kingdom Lancaster, United Kingdom 1
OBESOGENIC FOODS (focus on betweencountry differences) 7 6 5 4 3 2 1 % consuming, salty snacks at least once a week, boys and girls, all countries Estonia Hungary Sweden Belgium Germany Italy Spain Cyprus All thin NW OW OB % consuming choclate and candy bars, at least 4 times a week, boys and girls, all countries % consuming pizza at least once a week, boys and girls, all countries 5 45 4 4 3 2 1 thin NW OW OB 35 3 25 2 15 1 5 thin NW OW OB Sweden Spain Belgium Italy Estonia Hungary Germany Cyprus All Sweden Estonia Belgium Hungary Spain Cyprus Germany Italy All Number of minutes spent outdoors or at sports club on weekdays min 15 1 5 2-6 y >6-9 y Cyprus Belgium Estonia Spain Italy Germany Hungary Sweden All 11
IDEFICS consortium The enemies of exercising ΕΧΘΡΟΙ ΑΘΛΗΣΗΣ Αυτοκίνητο / Cars Τηλεόραση / Television T.V. VIEWING HOURS PER WEEK IN CHILDREN 11-12 YEARS OF AGE IN PAPHOS ΩΡΕΣ ΤΗΛΕΘΕΑΣΗΣ ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Δρ. Γιάννης Κουρίδης ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ 11-12 12 ΕΤΩΝ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ >29 19% <14 32% <14 15-28 >29 15-28 49% Πάφος, 1998-99 CONSUMPTION OF CHOCOLATES RELATIVE TO T.V. VIEWING TIME Κατανάλωση σοκολατών ανάλογα με το χρόνο τηλεθέασης 6 5 4 Σοκ/εβδ 3 Αγόρια Κορίτσια 2 1 3.9 2.9 3.9 3.6 5.4 <15 15-28 >28 Τηλεθέαση (ώρες/εβδομάδα) 4 CONSUMPTION OF SOFT DRINKS RELATIVE TO T.V. VIEWING TIME Κατανάλωση αναψυκτικών τύπου cola ανάλογα με το χρόνο τηλεθέασης T.V. Viewing and Body Mass Index Εικ.1. Τηλεθέαση και Δείκτης μάζας σώματος 6 6 19.5 5 4 Cola/εβδ 3 Αγόρια Κορίτσια 2 1 3.5 3.8 3.6 21 2.1 2.5 <15 15-28 >28 Τηλεθέαση (ώρες/εβδομάδα) 19 BMI 18.5 ΔΜΣ 18 17.5 17 <14 15-28 Ωρες τηλεθέασης (ώρες/εβδομ) >29 Αρρεν Θηλυ T.V. viewing (hours/ week) Αρρεν Θηλυ 12
High density cholesterol lipoprotein HDL C relative to TV viewing Ολική Χοληστερόλη ( TC ). Total Cholesterol 175 17 TC 165 16 155 15 Ποδηλάτες μετά από 15 μήνες παρέμβαση Cyclists after 15 month intervention Ανοικτό σχολείο OPEN SCHOOL 13
14
ιστοσελίδα 5,5 GENDER: 2 Female 5, 4,5 4, 3,5 Mean of TV 3, 2,5 2, elementary graduate high school graduate university or colleg mother's educational background Διατροφική Πρόσληψη Ηλικίες 1 12 ετών Ηλικίες 14 15 ετών Ομάδα Υπέρβαρα Παιδιά (%) Παχύσαρκα Παιδιά (%) 1997 23 21 1997 21 1999 29 1 1999 29 1 Θερμίδες 1695 1757 1824 28 1915 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΙΔΙΩΝ 16.5 2.1 5.9 8.1 Ολικό Λίπος (% ενέργειας) 39.2 35.6 36.4 38.4 37.6 Κορεσμένα Λιπαρά (% ενέργειας) 15.7 12.4 11.7 15.2 12.2 Αγόρια 18.3 21.9 6.4 9.4 Κορίτσια 14.7 18.6 5.5 7. Μονοακόρεστα Λιπαρά (% ενέργειας) 15. 13.7 13.6 15.1 14. Αστικές Περιοχές 16.5 19.8 6. 7.1 Πρωτεΐνες (% ενέργειας) 14. 15.5 16.9 14.4 16.1 Αγροτικές Περιοχές 16.6 2.6 5.8 1. Υδατάνθρακες (% ενέργειας) 46.7 48.9 46.7 48.1 46.3 Σίδηρος (mg) 7.9 1.5 11. 8.8 11.2 Ασβέστιο (mg) 88 852 884 941 9 Ηλικίες 6. 8.9 ετών 14.7 17.6 7.4 1.7 Νάτριο 1862 2357 2317 1994 2433 Ηλικίες 9. 11.9 ετών 17. 24.7 7.6 9.6 Βιταμίνη Α 578 736 889 663 865 Ηλικίες 12. 14.9 ετών 19.2 17.2 4.5 5.9 Βιταμίνη C 18 87.8 92.4 122.5 99.2 Ηλικίες 15. 17.9 ετών 15.3 21.4 4.1 5.7 ΚΟΡΙΤΣΙΑ (%) ΑΓΟΡΙΑ (%) 23 21 23 21 Ημερήσια πρόσληψη ω3 πολυακόρεστων λιπαρών (% ενέργειας) Daily intake of ω3 polyunsaturated fat (%energy) 7,1% ΕΑΤ 26 34.4 35.9 18.8 18.8 Διατροφικές Διαταραχές 92,9% <1 gr >1 gr EDI 3 25 29.6 8.2 7.2 Τάση προς αδυνάτισμα EDI 3 Δυσαρέσκεια προς το σώμα 27.8 27 9.4 9.4 Ημερήσια πρόσληψη ω6 6 πολυακόρεστων λιπαρών (% ενέργειας) Daily intake of ω6 polyunsaturated fat (%energy) 39,5% EDI 3 Τάση προς Βουλιμία 35 36.4 27.4 36.8 6,5% <6 gr >6 gr 15
Κίνδυνος εμφράγματος σε άνδρες ανάλογα με την παρουσία κύριων προδιαθεσικών παραγόντων κινδύνου Danger of heart attack in men according to the major predisposing risk factors 1. Αυξημένη χοληστερόλη High cholesterol 2. Κάπνισμα Smoking 3. Υπέρταση Hypertension Παχυσαρκία Obesity Επεισόδια Εμφρά άγματος στους 1 άν νδρες 2 15 1 5 16