1 Ελλθνικι Δθμοκρατία Σεχνολογικό Εκπαιδευτικό Κδρυμα Ηπείρου Διαταραχζσ τησ Ροήσ - Σραυλιςμόσ Ενότθτα 8: Θεραπεία Σραυλιςμοφ ςε Παιδιά Προςχολικήσ Ηλικίασ Μελπομζνθ (Μελίνα) Νθςιϊτθ
2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Σμιμα Λογοκεραπείασ Διαταραχζσ τησ Ροήσ Σραυλιςμόσ Ενότητα 8: Θεραπεία Σραυλιςμοφ ςε Παιδιά Προςχολικισ Ηλικίασ. Μελπομζνθ (Μελίνα) Νθςιϊτθ M.Sc., Κακθγιτρια Εφαρμογϊν Ιωάννινα, 2015
Άδειεσ Χρήςησ Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 3 3
4 Χρηματοδότηςη Σο ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςη και Δια Βίου Μάθηςη» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Σαμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Σο ζργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο TEI Ηπείρου» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα.
κοποί ενότητασ Εκτενι αναφορά ςτθν κεραπευτικι παρζμβαςθ ςε παιδιά με διαταραχζσ ροισ προςχολικισ θλικίασ. 5 5
Περιεχόμενα ενότητασ Ειςαγωγι Θεραπεία Παιδιϊν Προςχολικισ Ηλικίασ με Σραυλιςμό 6 6
Ειςαγωγή 7
Ειςαγωγή (1 από 2) Αν οι γονείσ λειτουργοφν ωσ πρότυπο βραδφτερου ρυκμοφ με πολλζσ παφςεισ, αυτό και μόνο είναι πικανόν να επθρεάςει τα παιδιά ϊςτε να μιλοφν πιο αργά (Guitar & Marchinkowski, 2001). Είναι ιδιαίτερα ςθμαντικό ότι ζνα πρότυπο βραδφτερθσ ομιλίασ που ζχει κατάλλθλεσ παφςεισ ζχει αποδειχκεί ότι μειϊνει τον τραυλιςμό των παιδιϊν (π.χ. Guitar, et al., 1992, Stephanson - Opsal & Bernstein Ratner, 1988; Zebrowski, et al., 1996). 8 8
Ειςαγωγή (2 από 2) το άρκρο του Making Time for Your Child, ο παιδοψυχίατροσ Stanley Greenspan προτείνει «ε αυκόρμθτθ, μθ δομθμζνθ ςυηιτθςθ ι παιχνίδι, αφιςτε το παιδί να ςασ κακοδθγιςει. Ο ςτόχοσ είναι να «Βθματίςετε ςτον ρυκμό που ςασ χτυπάει το παιδί» και να ςυντονιςτείτε ςτο επίπεδο του παιδιοφ» (Greenspan, 1993, ςελ. 111). 9 9
1 Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (1 από 18) Πριν από πολλά χρόνια, ερευνθτζσ (Guitar, 1978; Guitar et al., 1992) ςε μια μελζτθ που αξιολογοφςε τισ ςυνζπειεσ τθσ αλλαγισ ςτισ αλλθλεπιδράςεισ γονζα - παιδιοφ με ζνα πεντάχρονο παιδί που είχε τραυλιςμό. Οι αλλθλεπιδράςεισ βιντεοςκοπικθκαν αυτζσ και μετά από 6 εβδομάδεσ ο τραυλιςμόσ του παιδιοφ βελτιϊκθκε 11 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (2 από 18) Οι Stephenson - Opsal και Bernstein Ratner (1988) ζδειξαν ότι όταν οι μθτζρεσ των παιδιϊν που τραφλιηαν μείωναν τον ρυκμό τθσ ομιλίασ τουσ μειωνόταν και ο τραυλιςμόσ των παιδιϊν τουσ. Οι Starkweather, Gottwald και Halfond (1990) αναφζρκθκαν ςε 29 παιδιά που αντιμετϊπιςαν κεραπευτικά για 12 περίπου ςυνεδρίεσ (μερικά από αυτά χρειάςτθκαν μζχρι και 40 ςυνεδρίεσ), εκ των οποίων όλα ξεπζραςαν τον τραυλιςμό. 12 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (3 από 18) Η Zebrowski και οι ςυνεργάτεσ τθσ (1996) ζδειξαν ότι θ μείωςθ ςτον ρυκμό τθσ ομιλίασ τθσ μθτζρασ και ο χρόνοσ των παφςεων ςχετίηονταν με μείωςθ του τραυλιςμοφ ςε μερικά παιδιά. Επιπλζον, μια αναφορά από τουσ Franken, Kielstravan der Schalk και Boelens (2005) παρζχει ςτοιχεία τθσ αποτελεςματικότθτασ τθσ κεραπείασ αλλθλεπίδραςθσ γονζα - παιδιοφ. 13 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (4 από 18) Η κεραπεία των μεγαλφτερων παιδιϊν προςχολικισ θλικίασ που περιγράφεται από τθ Gottwald (2010) χρθςιμοποιεί ςε μεγάλο βακμό τθν ζμμεςθ κεραπεία, αλλά τθ ςυμπλθρϊνει με άμεςθ κεραπεία, όταν είναι απαραίτθτο και αναφζρει ότι τα 26 ςτα 27 παιδιά μιλοφςαν φυςιολογικά ζνα χρόνο μετά το πζρασ τθσ κεραπείασ. 14 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (5 από 18) Ωςτόςο, μπορεί περιςταςιακά να εκδθλϊςουν πραγματικι απογοιτευςθ με τον τραυλιςμό τουσ. Κατά κανόνα, δουλεφεται με παιδιά που ζχουν πιο ςοβαρό οριακό τραυλιςμό για 45 λεπτά τθν εβδομάδα. υνεχίςτε, επίςθσ, να προςφζρεται ενκάρρυνςθ και ςτιριξθ ςτθν οικογζνεια με ςκοπό να δθμιουργιςουν ζνα τζτοιο περιβάλλον για το παιδί που να προάγει τθν ευχζρεια ςτθ ροι τθσ ομιλίασ του κατά το δυνατόν περιςςότερο. 15 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (6 από 18) Οι άμεςεσ κεραπευτικζσ δραςτθριότθτεσ παρουςιάηονται ςε μια ιεράρχθςθ τθν οποία πρζπει να ακολουκιςουν ο κεραπευτισ και το παιδί για όςο διάςτθμα χρειάηεται, προκειμζνου να υποχωριςουν οι δυςρυκμίεσ του παιδιοφ ςε φυςιολογικά πλαίςια. (Guitar, 2013) 16 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (7 από 18) Πρζπει να υλοποιθκεί μζςα από παιχνίδι και δραςτθριότθτεσ που δεν τραβοφν τθν προςοχι ςτον τραυλιςμό. Ο κεραπευτισ πρζπει να είναι ςε εγριγορςθ για να εντοπίςει ςτο παιδί ςθμάδια ςιγουριάσ και αυτοπεποίκθςθσ, ϊςτε να επιλεγεί θ ςτιγμι που το παιδί κα προχωριςει ςτο επόμενο βιμα τθσ ιεραρχίασ των κεραπευτικϊν ςτόχων. (Guitar, 2013) 17 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (8 από 18) Η ζμμεςθ κεραπεία του Conture για παιδιά προςχολικισ θλικίασ (Conture 2001, Conture & Melnick 1999; Richels & Conture 2007, 2010) πραγματοποιείται ςε ομάδεσ γονζων και παιδιϊν που ςυναντϊνται ξεχωριςτά ςε κάκε ςυνεδρία και μετά ωσ ενιαία ομάδα. 18 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (9 από 18) Οι Richels και Conture (2010) περιγράφουν τισ διαδικαςίεσ αξιολόγθςθσ που ακολουκοφν και τθ ςθμαντικι ςχζςθ ανάμεςα ςτα ςτοιχεία που υπάρχουν πριν τθ κεραπεία και ςτα αποτελζςματά τθσ. Ζτςι, για παράδειγμα, ζνα παιδί που αργεί να «πάρει μπροςτά» μπορεί να χρειάηεται περιςςότερο χρόνο ϊςτε θ κεραπεία του να αποδϊςει αποτελζςματα. 19 1
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (10 από 18) Οι Richels και Conture (2007) ανζφεραν τθν περίπτωςθ 32 παιδιϊν (θλικίασ 2,9 ωσ 6,0) που τραφλιηαν κατά μζςον όρο ςε 10 ανά 100 λζξεισ («δυςρυκμίεσ που ζμοιαηαν με τραυλιςμό») που αντιςτοιχεί ςε μζςον όρο 21.3 ςτθν κλίμακα SSI-3 (μζτριοσ) και για διάςτθμα κατά μζςον όρο 15.5 μθνϊν από τθν ζναρξθ του τραυλιςμοφ. 20 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (11 από 18) Η προςζγγιςθ αυτι ςτθρίηεται ςτθν υπόκεςθ ότι οι αδυναμίεσ που ζχουν ωσ αποτζλεςμα τθ διαταραχι τθσ ευχζρειασ ςτα παιδιά κακιςτοφν επίςθσ δφςκολο για εκείνα να ανταποκρικοφν ςτισ ςυνικεισ αλλθλεπιδράςεισ ενιλικα - παιδιοφ (Miles & Bernstein Ratner, 2001). 21 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (12 από 18) Ενϊ οι ζρευνεσ υποδεικνφουν ότι οι αλλαγζσ ςτον τρόπο αλλθλεπίδραςθσ ςυνδζονται με αφξθςθ τθσ ευχζρειασ (Millard, et al., 2008; Guitar, 1978; Guitar et al., 1992; Kaspirisin- Burrelli, et al., 1972; Stephenson - Opsal & Bernstein Ratner, 1988), οι τρόποι αλλθλεπίδραςθσ γονζα - παιδιοφ δε κεωρείται ότι προκαλοφν διατάραξθ τθσ ευχζρειασ. 22 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (13 από 18) Πράγματι, κάποιεσ μελζτεσ Βρικαν ότι οι τρόποι τθσ αλλθλεπίδραςθσ μεταβάλλονται αφοφ το παιδί ζχει ιδθ αρχίςει να τραυλίηει (Meyers & Freeman, 1985a, 1985b; Kloth, Janssen, Kraaimaat & Brutten, 1998). Λεπτομερισ περιγραφι του κεραπευτικοφ προγράμματοσ αλλθλεπίδραςθσ γονζα - παιδιοφ ςτο Palin Centre ζχει περιλθφκεί ςτθν ζκδοςθ Kelman & Nicholas (2008), ενϊ ςχετικά Βιντεοκλίπ μπορεί να Βρει κανείσ ςτουσ Botterill και Kelman (2010). 23 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (14 από 18) Ζχουν εκδοκεί ςτοιχεία για 13 παιδιά που δείχνουν βραχυπρόκεςμθ (Matthews, Williams & Pring, 1997), μεςοπρόκεςμθ (Millard, Edwards & Cook, 2009) και μακροπρόκεςμθ (Millard, Nicholas & Cook, 2008) αποτελεςματικότθτα. 24 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (15 από 18) Χρθςιμοποιϊντασ πειραματικζσ μεκοδολογίεσ ενόσ υποκειμζνου, οι κλινικοί ερευνθτζσ ςτο Michael Palin Center ζδειξαν ότι τα ζμμεςα ςυςτατικά αυτισ τθσ προςζγγιςθσ (αλλθλεπίδραςθ και ςτρατθγικζσ τθσ οικογζνειασ) μποροφν να μειϊςουν αποτελεςματικά τθ ςυχνότθτα του τραυλιςμοφ ςτα παιδιά (Matthews, Williams & Pring, 1997; Millard, Nicholas & Cook, 2008; Millard, Edwards &Cook, 2009). 25 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (16 από 18) Σο Βιβλιαράκι των Ainsworth και Frazer If your Child Stutters: A Guide for Parents, 8n ζκδοςθ (2010) βοθκά τισ οικογζνειεσ να διακρίνουν τθ φυςιολογικι δυςρυκμία από τον τραυλιςμό και παρζχει κατευκφνςεισ, ϊςτε να τουσ Βοθκιςει να δθμιουργιςουν ζνα περιβάλλον που προάγει τθν ευχζρεια ςτθ ροι τθσ ομιλίασ. 26 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (17 από 18) Σο βιβλίο του Conture Stuttering and Your Child: Questions and Answers, 4n ζκδοςθ (2010) παρζχει πλθροφορίεσ ςε οικογζνειεσ, δαςκάλουσ και άλλουσ για τον τραυλιςμό και για το πϊσ μποροφν να βοθκθκοφν τα παιδιά που τραυλίηουν. 27 2
Θεραπεία Παιδιών Προςχολικήσ Ηλικίασ με Σραυλιςμό (18 από 18) Καλφπτει ζνα ευρφ φάςμα κεμάτων, μεταξφ των οποίων περιλαμβάνονται τα εξισ: ο τραυλιςμόσ ςε ςχζςθ με τθ φυςιολογικι δυςρυκμία, τα πικανά αίτια του τραυλιςμοφ, θ τροποποίθςθ του οικογενειακοφ περιβάλλοντοσ, θ αντιμετϊπιςθ των αντιδράςεων των άλλων ςτον τραυλιςμό του παιδιοφ και θ κεραπεία. 28 2
2 Βιβλιογραφία (1 από 3) Ainsworth, S., & Fraser, J. (2010). If your child stutters: A guide for parents (8th ed.). Memphis, TN: Stuttering Foundation. Botterill, W., & Kelman, E. (2010). Palin parent-child interaction. In B. Guitar, & R. J. McCauley (Eds.), Treatment of stuttering: Established and emerging interventions. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins. Conture, E. G. (2001). Stuttering: Its nature, diagnosis, and treatment Boston: Allyn & Bacon. Franken, M. J., Kielstra-Van der Schalk, C. J., & Boelens, H. (2005). Experimental treatment of early stuttering: A preliminary study. Journal of Fluency Disorders 30, 189-199. Gottwald, S. R. (2010). Stuttering prevention and early intervention: A multidimensional approach. In B. Guitar, & R. J. McCauley (Eds.), Treatment of stuttering: Established and emerging interventions (pp. 91-117). Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins. Guitar, B. (1978). Between parent and (stuttering) child. Journal of Speech, Language and Hearing, 14, 3-5. Guitar, B. (2013). Stuttering: An integrated approach to its nature and treatment. Lippincott Williams & Wilkins. Guitar, B., Kopff-Schaefer, H., Donahue-Kilburg, G., & Bond, L. (1992). Parent verbal interaction and speech rate. Journal of Speech and Hearing Research, 35, 742-754. Guitar, B., & Marchinkowski, L. (2001). Influence of mothers slower speech on their children s speech rate. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 44, 853-861.
3 Βιβλιογραφία (2 από 3) Greenspan, S. I. (1993). Making time for your child. Parenis(August), 111-114. Kasprisin-Burrelli, A., Egolf, D. B., & Shames, G. H. (1972). A comparison of parental verbal behavior with stuttering and nonstuttering children. Journal of Communication Disorders, 5, 335-346. Kelman, E., & Nicholas, A. (2008). Practical intervention for early childhood stammering. Milton Keynes, UK: Speechmark. Kloth, S., Janssen, P., Kraaimaat, F., & Brutten, G. (1995). Speech- motor and linguistic skills of young stutterers prior to onset. Journal of Fluency Disorders, 20, 157-170. Matthews, S., Williams, R., & Pring, T. (1997). Parent-child interaction therapy and dysfluency: A single-case study. European Journal of Disorders of Communication, 32, 346-357. Meyers, S. C., & Freeman, F. J. (1985a). Interruptions as a variable in stuttering and disfluency. Journal of Speech and Hearing Research, 28, 428-425. Meyers, S. C., & Freeman, F. J. (1985b). Mother and child speech rate as a variable in stuttering and disfluency. Journal of Speech and Hearing Research, 28, 436-444. Miles, S., & Ratner, N. (2001). Parental language input to children at stuttering onset. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 44, 1116-1130.
3 Βιβλιογραφία (3 από 3) Millard, S. K., Edwards, S., & Cook, F. (2009). Parent-child interaction therapy: Adding to the evidence. International Journal of Speech-Language Pathology, 11(1), 61-76. Millard, S. K., Nicholas, A., & Cook, F. (2008). Is parent-child interaction therapy effective in reducing stuttering? Journal of Speech, Language and Hearing Research, 51(3), 636-650. Richels, C. G., & Conture, E. (2007). An indirect treatment approach for early intervention for childhood stuttering. In E. Conture, & R. Curlee (Eds.), Stuttering and Related Disorders of Fluency (pp. 77-99). New York: Thieme. Richels, C. G., & Conture, E. (2010). Indirect treatment of childhood stuttering: Diagnostic predictors of treatment outcome. In B. Guitar, & R. J. McCauley (Eds.), Treatment of Stuttering: Established and Emerging Interventions. Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins. Stephenson-Opsal, D., & Bernstein Ratner, N. (1988). Maternal speech rate modification and childhood stuttering. Journal of Fluency Disorders, 13, 49-56. Starkweather, C. W Gottwald, S & Halfond, Μ. H. (1990). Stuttering prevention: A clinical method. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Zebrowski, P. M., Weiss, A. L., Savelkoul, E. M., & Hammer, C. S. (1996). The effect of maternal rate reduction on the stuttering speech rates and linguistic production of children who stutter: Evidence from individual dyads. Clinical Linguistics and Phonetics, 10, 189-206.
32 ημείωμα Αναφοράσ Νθςιϊτθ M. (2015). Διαταραχζσ τθσ Ροισ - Σραυλιςμόσ. TEI Ηπείρου. Διακζςιμο από: τθ δικτυακι διεφκυνςθ: http://eclass.teiep.gr/courses/logo130/
ημείωμα Αδειοδότηςησ Σο παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά Δθμιουργοφ-Μθ Εμπορικι Χριςθ-Όχι Παράγωγα Ζργα 4.0 Διεκνζσ [1] ι μεταγενζςτερθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, Διαγράμματα κλπ., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 3
3 Σζλοσ Ενότητασ Επεξεργαςία: Σαφιάδησ Διονφςιοσ Ιωάννινα, 2015
35 ημειώματα
3 Διαταραχζσ τησ Ροήσ -Σραυλιςμόσ Θεραπεία Σραυλιςμοφ ςε Παιδιά Προςχολικισ Ηλικίασ, ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΣΕΙ ΗΠΕΙΡΟΤ - Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Διατήρηςη ημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το θμείωμα Αναφοράσ το θμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ Διλωςθ Διατιρθςθσ θμειωμάτων το θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ.
Σζλοσ Ενότητασ 3