ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΑ 5 ης ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Κ.Π.Σ. 2000-2006 Τρίτη 8 Ιουνίου 2004
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ 5 η ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΠΣ 2000-2006 ΤΡΙΤΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΠΡΟΕ ΡΟΣ: ΧΡ.ΦΩΛΙΑΣ ΘΕΜΑΤΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΙΑΤΑΞΗΣ I. Εισαγωγικό Μέρος 1. Έγκριση της Ηµερήσιας διάταξης και των πρακτικών της 5 ης Επιτροπής Παρακολούθησης του ΚΠΣ 2000 2006. 2. Χαιρετισµός/οµιλία του Υπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών κου Γ. Αλογοσκούφη. 3. Εισήγηση του Υφυπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών κου Χρήστου Φώλια, Προέδρου της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΚΠΣ 2000 2006. 4. Χαιρετισµός του Γενικού Γραµµατέα Ολυµπιακών Αγώνων 2004 του Υπουργείου Πολιτισµού κου Σπ. Καπράλου. 5. Εισηγήσεις προσκεκληµένων µε θέµα την Ανταγωνιστικότητα και τους Ανθρώπινους Πόρους. ΙΙ. Υλοποίηση του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006 1. Ενηµέρωση για την πορεία του ΚΠΣ 2000 2006. 2. Πρόοδος εφαρµογής σχεδίων δράσης για τα συστήµατα διαχείρισης και ελέγχου του ΚΠΣ 2000-2006. 3. Πρόοδος εφαρµογής σχεδίων δράσης για τα ηµόσια Έργα. 4. ηµοσιότητα - Πληροφόρηση ΙΙΙ. Συµπεράσµατα των Υποεπιτροπών Ανθρωπίνων Πόρων και Αγροτικής Ανάπτυξης IV. Αναθεώρηση του ΚΠΣ 2000-2006 1. Παρουσίαση από τη ιαχειριστική Αρχή της πρότασης Αναθεώρησης του ΚΠΣ 2000-2006. 2. Έγκριση από την Επιτροπή Παρακολούθησης της πρότασης Αναθεώρησης του ΚΠΣ 2000-2006.
V. Ειδικά θέµατα Παραδείγµατα Υλοποίησης Έργων του ΚΠΣ 2000-2006. VI. 4 η Προγραµµατική Περίοδος 2007-2013 VII. ιάφορα Θέµατα 1. Προγραµµατισµός εργασιών µέχρι τέλος του έτους. 2. Προγραµµατισµός της επόµενης Επιτροπής Παρακολούθησης. 3. Έγκριση συµπερασµάτων της 5 ης Επιτροπής Παρακολούθησης. ΠΡΩΙΝΗ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗ ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι, σας καλωσορίζουµε στην έναρξη της συνεδριάσεως της 5ης Ε.Π. του Γ ΚΠΣ. Είναι χαρά µας να σας έχουµε κοντά µας. Είναι µεγάλη χαρά που συνεργαζόµαστε για να ανοίξουµε µία νέα σελίδα στην προοπτική ανάπτυξης του τόπου µας. Θα ήθελα όµως να σας προσκαλέσω σε ένα απ τα πολλά στάδια και τα έργα υποδοµής ενόψει των Ολυµπιακών Αγώνων και να σας επισηµάνω ότι τα ηχητικά εφέ που ακούτε είναι αληθινά σπουργίτια, τα οποία κελαηδούν συµµετέχοντας στη δηµιουργία καλής ατµόσφαιρας ενόψει της αναθεωρήσεως και τα οποία βρίσκονται κοντά µας, διότι από τότε που ήταν γιαπί δεν µπόρεσαν να φύγουν. Ως εκ τούτου ευτυχώς είναι ανώδυνα, είναι µικρά, δεν κάνουν φασαρία και τίποτα άλλο, παρά µόνο έχουν µουσική υπόκρουση. Ξεκινώντας µ αυτές τις επισηµάνσεις και έχοντας ήδη µισή ώρα καθυστέρηση ευγενείας. Θα παρακαλέσω τον κύριο Υπουργό και θα τον καλέσω στο βήµα για ένα χαιρετισµό. Κύριε Υπουργέ το βήµα είναι δικό σας. Γ. ΑΛΟΓΟΣΚΟΥΦΗΣ: Κυρίες και κύριοι, Η 5 η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης αποτελεί µια πολύ καλή αφορµή για να κάνουµε ένα νέο ξεκίνηµα, να κάνουµε έναν απολογισµό του τι έχει γίνει στα προηγούµενα χρόνια και να προχωρήσουµε γρήγορα στις αναγκαίες µεταρρυθµίσεις και αλλαγές ώστε στα επόµενα χρόνια να πάµε καλύτερα Είναι αλήθεια ότι οι ρυθµοί αξιοποίησης του Γ ΚΠΣ είναι σχετικά χαµηλοί και ότι θα πρέπει να επιταχυνθούν. Ειδικά σε ό,τι αφορά τα περιφερειακά προγράµµατα αλλά και στο εθνικό σκέλος, οι ρυθµοί δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασµού. Θα πρέπει να ληφθούν όλα τα κατάλληλα 2
µέτρα για να µπορέσουµε να µεταβάλλουµε γρήγορα την κατάσταση προς το καλύτερο. Τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης είναι ένα σηµαντικό όπλο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να µειωθούν οι περιφερειακές ανισότητες µέσα στην Ένωση και για µια χώρα όπως είναι η Ελλάδα, που υστερεί, παρά τις προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, σε σύγχρονες υποδοµές, είναι ακόµα πιο σηµαντικό. Θα πρέπει µέσα από την αξιοποίηση του Κοινοτικού Πλαισίου να αυξήσουµε και την παραγωγικότητα των εργαζοµένων και την ανταγωνιστικότητα της χώρας µας, να ενισχύσουµε την ανάπτυξη, να ενισχύσουµε την κοινωνική συνοχή. Θα πρέπει να αποφύγουµε οτιδήποτε οδηγεί σε ανεπιθύµητες παρενέργειες. ιότι οι πόροι θα πρέπει να κατευθύνονται σε παραγωγικές επενδύσεις και δράσεις µε µόνιµο αποτέλεσµα, γιατί αν δεν γίνει αυτό, τότε αντί να πάµε προς την πραγµατική σύγκλιση, µπορεί να έχουµε µια µικρή περίοδο ευµάρειας αλλά το τέλος των εισροών και το τέλος των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης θα σήµαινε και το τέλος της ανάπτυξης. Είναι αλήθεια ότι µε τα ποσά που έχουµε εισπράξει τα τελευταία χρόνια από την Ε.Ε. οι ρυθµοί ανάπτυξης της οικονοµίας µας θα έπρεπε να ήταν αρκετά υψηλότεροι. εν ήταν πάντα όµως αποτελεσµατικός ο τρόπος που διατέθηκαν οι πόροι στο παρελθόν και πρέπει να µάθουµε απ αυτό και να διορθώσουµε τα πράγµατα στο µέλλον. Είναι επίσης αλήθεια ότι δεν αρκούν οι Κοινοτικές εισροές ή τα Ολυµπιακά έργα για να έχουµε ανάπτυξη σε µια χώρα όπως είναι η Ελλάδα. Χρειάζονται παρεµβάσεις και µεταρρυθµίσεις στο σύνολο της οικονοµίας. Χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές, που δεν έγιναν µε τον τρόπο που έπρεπε στο παρελθόν. Η Κυβέρνηση που προέκυψε την 7 η Μαρτίου έχει προγραµµατίσει παρεµβάσεις και µεταρρυθµίσεις που θα βοηθήσουν στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής. Ήδη προετοιµάζεται µια φιλόδοξη φορολογική µεταρρύθµιση που θα ενθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία, ήδη προετοιµάζεται η αναθεώρηση του αναπτυξιακού νόµου ώστε να γίνει πιο αποτελεσµατικός. Ήδη προετοιµάζονται βαθιές τοµές για να περιορίσουµε τη γραφειοκρατία στο ηµόσιο, για να 3
κάνουµε καλύτερη αξιοποίηση της δηµόσιας περιουσίας και να προχωρήσουµε σε αποτελεσµατική σύµπραξη του ιδιωτικού µε τον δηµόσιο τοµέα. Μόνο µια συνολική µεταβολή της γενικότερης κατάστασης θα µπορέσει σε συνδυασµό µε την αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση των Κοινοτικών κονδυλίων να οδηγήσει σε ένα υψηλότερο αλλά, το σηµαντικότερο, διατηρήσιµο ρυθµό ανάπτυξης. Καλούµαστε λοιπόν από σήµερα να προχωρήσουµε σε ουσιαστικές αποφάσεις και πρωτοβουλίες για να επιτύχουµε τη µέγιστη δυνατή αξιοποίηση των Κοινοτικών κονδυλίων. Αυτό σηµαίνει ότι τα επιχειρησιακά προγράµµατα θα πρέπει να επιταχύνουν τους ρυθµούς λειτουργίας τους, ώστε να καταστεί εφικτός ο στόχος για µια ισχυρή οικονοµική ανάπτυξη, που θα αυξήσει την απασχόληση και θα µειώσει την ανεργία. εν είναι µόνο η χαµηλή απορρόφηση που µας αναγκάζει να είµαστε σε εγρήγορση. Είναι και ο κίνδυνος οι δράσεις να µην πληρούν τα ποιοτικά κριτήρια ή τις προβλεπόµενες διαδικασίες. Και εδώ θα πρέπει να επιδείξουµε πολύ µεγάλη προσοχή. Εξάλλου, οι µεγάλες διαχειριστικές αδυναµίες και το προβληµατικό σύστηµα στα δηµόσια έργα έχουν οδηγήσει σε σηµαντικές καθυστερήσεις και απώλειες πόρων. Είµαστε στη µέση της προγραµµατικής περιόδου και έχει απορροφηθεί µόλις το 24% της δηµόσιας δαπάνης. Έχουµε βάλει στόχους για το τέλος του χρόνου ώστε η απορρόφηση να έχει φθάσει στο 35 µε 37%, ένας στόχος φιλόδοξος αλλά εφικτός. Η Ενδιάµεση Αναθεώρηση του Γ ΚΠΣ και των επί µέρους επιχειρησιακών προγραµµάτων που έχει προγραµµατιστεί από τους συνεργάτες µου στο Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών, τον Υφυπουργό κ. Χρήστο Φώλια και τον Γεν. Γραµµατέα κ. Κώστα Μουσουρούλη, έχει σαν στόχο την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων και την αποφυγή της απώλειας πόρων από την εφαρµογή του κανόνα ν+2. Αυτό σηµαίνει ότι θα πρέπει να αξιοποιήσουµε τα συµπεράσµατα της ενδιάµεσης αξιολόγησης, να διατηρήσουµε τους στρατηγικούς στόχους και τις προτεραιότητες του Γ ΚΠΣ και να µηδενίσουµε, να ελαχιστοποιήσουµε τον κίνδυνο απώλειας πόρων. Οι διαδικασίες θα πρέπει να απλουστευθούν γιατί οι διαδικασίες αυτές καθιστούν σε πολλές περιπτώσεις το υφιστάµενο σύστηµα διαχείρισης 4
µη λειτουργικό και δυσκίνητο και θα πάρουµε πρωτοβουλίες σ αυτή την κατεύθυνση. Θεωρώ ότι οι στόχοι που θέτουµε είναι µε τα σηµερινά δεδοµένα και τους υφιστάµενους χρονικούς περιορισµούς ρεαλιστικά φιλόδοξοι. Προϋποθέτουν αλλαγές στον τρόπο µε τον οποίον κινούνται τα επιχειρησιακά προγράµµατα, αλλά σηµαίνει επίσης ότι θα πρέπει µέσα σε λίγο χρόνο να γίνουν ουσιαστικά βήµατα προόδου. Ξέρω και πιστεύω ότι µε επίµονη εργασία πολύ σύντοµα θα είµαστε σε θέση να προχωρήσουµε σε µια πολύ πιο αποτελεσµατική σε σχέση µε το παρελθόν διαχείριση του Γ ΚΠΣ, κάτι το οποίο θα θέσει τις βάσεις για µια επιτάχυνση του ρυθµού ανάπτυξης της οικονοµίας µας, αλλά που θα αποδείξει και σε όλους τους εταίρους µας ότι τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης χρειάζονται για χώρες όπως είναι η Ελλάδα και θα πρέπει και στα πλαίσια των δηµοσιονοµικών προοπτικών για µετά το 2006 να υπάρχουν αρκετοί πόροι που να βοηθήσουν και τις χώρες τις σηµερινές της συνοχής αλλά και τις νέες χώρες που έχουµε υποδεχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μας περιµένει πολλή δουλειά. Το αποτέλεσµα είµαι βέβαιος ότι θα µας δικαιώσει. Σας ευχαριστώ πολύ. ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι, ξεκινάµε µία καινούργια σελίδα στη διαχείριση του Γ ΚΠΣ. Είναι µία ευτυχής συγκυρία που ξεκινάµε µια καινούργια κυβέρνηση µε διαφορετικά οράµατα και παραλαµβάνουµε το ΚΠΣ στο µέσο της διαδικασίας του και είµαστε εδώ υπεύθυνοι να το πάρουµε από εδώ και να το πάµε πιο ψηλά, πιο µπροστά, πιο γρήγορα και κυρίως πιο αποτελεσµατικά για τον τόπο µας. Η κυβερνητική αλλαγή σηµατοδοτεί ένα νέο ύφος διακυβέρνησης και µια καινούργια αντιµετώπιση των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας µας, όπου οι πόροι δεν θα θεωρούνται πια απλά δαπάνες, αλλά θα είναι επενδύσεις. Αυτές οι επενδύσεις είναι τα όπλα µας για να πετύχουµε ταχύτερα τους µακροπρόθεσµους στόχους µας, που είναι η οικονοµική και κοινωνική πραγµατική σύγκλιση της χώρας µας µε τους ευρωπαίους εταίρους µας, καθώς και η προσέγγιση και η εφαρµογή του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου. 5
Η χώρα µας όλα αυτά τα χρόνια που είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της κάποτε ΕΟΚ, έχει ωφεληθεί ιδιαίτερα απ τη χρηµατοδοτική ενίσχυση των διαρθρωτικών ταµείων και του Ταµείου Συνοχής. Απλά σκεφτείτε που είµαστε σήµερα και που θα ήµασταν εάν δεν είχαµε την οικονοµική υποστήριξη των κοινοτικών πρωτοβουλιών και χρηµατοδοτικών πρωτοκόλλων. Αυτό και µόνο αρκεί και σαν απάντηση σε κάποιες Κασσάνδρες, αλλά και σαν αξιολόγηση του αποτελέσµατος της αξιοποιήσεως αυτών των κοινοτικών κονδυλίων. Βεβαίως θα µπορούσαµε να είµαστε πιο ψηλά. Βεβαίως θα µπορούσαµε να είµαστε πιο καλά. Αλλά εν πάση περιπτώσει είµαστε πολύ-πολύ πολύ καλύτερα, απ ότι θα ήµασταν αν δεν ήµασταν εδώ που βρισκόµαστε. Το ΚΠΣ αποτελεί το κύριο όχηµα προώθησης των στόχων της πολιτικής της συνοχής στα κράτη-µέλη. Η βαρύτητά τους στο πεδίο της ανάπτυξης της χώρας µας είναι κρίσιµο µέγεθος. Γι αυτό το λόγο και η κυβέρνησή µας έχει εντάξει τον στόχο µιας επιτυχηµένης πορείας υλοποίησης του ΚΠΣ στην κορυφή των προτεραιοτήτων της. Επιδιώκουµε την ουσιαστική βελτίωση της αξιοποίησης των ευκαιριών, της αναπτυξιακής δυναµικής και των χρηµατοδοτήσεων που παρέχει το Γ ΚΠΣ, µέσα στη χρονική περίοδο που υπολείπεται µέχρι την ολοκλήρωσή του. Πέρα απ την γενικότερη αναδιοργάνωση των δοµών διαχείρισης και ελέγχου της υλοποίησης που ήδη προωθούµε, η ενδιάµεση αναθεώρηση του ΚΠΣ και των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων του, µας έχει δώσει την ευκαιρία να κάνουµε κατάλληλες προσαρµογές στις αναπτυξιακές κατευθύνσεις, λαµβάνοντας συγχρόνως υπόψη και τις δυνατότητες της χώρας µας, στο πλαίσιο των συνθηκών που είναι διαµορφωµένες µέχρι σήµερα. Η ιαχειριστική Αρχή του ΚΠΣ συστηµατικά παρακολουθεί την εξέλιξη της πορείας υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων. Στη σηµερινή φάση η παρακολούθηση κυρίως εστιάζεται στην επιτάχυνση των 6
διαδικασιών και του ρυθµού υλοποίησης, έτσι ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόµενο εφαρµογής του περίφηµου κανόνα ν+2 στο τέλος του 2004. Για το σκοπό αυτό συγκροτούµε άµεσα ένα δίκτυο παρακολούθησης προβλέψεων και λήψης προληπτικών ή ακόµη και διορθωτικών µέτρων. Η παρακολούθηση δεν γίνεται απλά σε επίπεδο οικονοµικής προόδου, αλλά χρησιµοποιούνται και σύνθετοι δείκτες για την εκτίµηση της συνολικής προόδου, συµπεριλαµβανοµένων και των ποιοτικών χαρακτηριστικών των έργων και των προγραµµάτων. Στον αναπτυξιακό σχεδιασµό, πηγαίνοντας ένα βήµα πιο πέρα, για τα προγράµµατα της τέταρτης προπαρασκευαστικής περιόδου 2007-2013, δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στο ανθρώπινο δυναµικό και στην αναβάθµιση της ποιότητας ζωής, µέσα απ την ενίσχυση του κοινωνικο-οικονοµικού ιστού κάθε περιφέρειας, υποστήριξης του ιδιωτικού τοµέα και αξιοποίησης της Κοινωνίας της Πληροφορίας. Στόχος µας είναι και στην αναθεώρηση, αλλά και στον προγραµµατισµό του ΚΠΣ να ενισχυθεί η πολιτική ανάπτυξης, σύµφωνα µε τις νέες κατευθύνσεις, που θα βασίζονται στην ακολουθούµενη απ την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα και από κάθε χώρα-µέλος ξεχωριστά, Στρατηγική της Λισσαβόνας και του Γκέτεµποργκ. Οι σηµερινές Ολοκληρωµένες ράσεις για τα ΠΕΠ περιλαµβάνουν: Ολοκληρωµένες ράσεις σε ορεινές / µειονεκτικές περιοχές Ολοκληρωµένες ράσεις σε αστικές περιοχές Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης Μέσα στο 2004, προγραµµατίζεται η προκήρυξη του Γ κύκλου ενίσχυσης ΜΜΕ, µε διεύρυνση του είδους των δράσεων που θα υλοποιηθούν, σε συνεργασία και πάλι µε τα πιστωτικά ιδρύµατα, στα οποία θα ανατεθεί αυτή τη φορά ο ρόλος του Τελικού ικαιούχου. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται ο ανασχεδιασµός του συνολικού θεσµικού πλαισίου, ώστε να απλοποιηθούν οι διαδικασίες όσο το δυνατόν, και να περιορισθούν οι γραφειοκρατικές διατυπώσεις, µε παράλληλη όµως διατήρηση των ρυθµίσεων εκείνων που 7
συµβάλλουν στη διαφάνεια, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των δράσεων αυτών. Κυρίες και κύριοι, στο πλαίσιο της ενδιάµεσης αναθεώρησης του Γ ΚΠΣ, από πλευράς αναπτυξιακής στρατηγικής, η Κυβέρνηση έχει επιλέξει να δώσει ιδιαίτερο βάρος σε τοµείς που προάγουν την ανταγωνιστικότητα τόσο της εθνικής όσο και της περιφερειακής οικονοµίας της χώρας, όπως η Κοινωνία της Πληροφορίας, όπως είναι η ουσιαστική και έντονη ενίσχυση των Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων, όπως είναι η ιδιαίτερη έµφαση στο ανθρώπινο δυναµικό µέσω από µια βελτιωµένη και συνεχή κατάρτιση και εκπαίδευση, η αναβάθµιση της ποιότητας ζωής, λαµβάνοντας πάντοτε υπόψη την κοινωνική διάσταση της ανάπτυξης και διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή. Οι άµεσοι στόχοι µας κατά την περίοδο που ακολουθεί, είναι: Η επιτάχυνση των ρυθµών εκτέλεσης των Προγραµµάτων στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ. Η αυξηµένη µέριµνα κατά την εκτέλεση των Προγραµµάτων µε τελικό προορισµό την επίτευξη των στόχων που έχουµε βάλει, τόσο σε επίπεδο οικονοµικών προβλέψεων, όσο και σε επίπεδο αποτελεσµάτων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ενδεχόµενες αποκλίσεις από τους στόχους αυτούς. Η µεγιστοποίηση των αποτελεσµάτων και αξιοποίηση της εµπειρίας που έχει αποκτηθεί από τις ενέργειες που έχουν προωθηθεί µέχρι σήµερα για την ενίσχυση των Τελικών ικαιούχων των προγραµµάτων. Η σταθερή εφαρµογή των απαιτήσεων του συστήµατος διαχείρισης και ελέγχου. Απαραίτητη τήρηση των κανόνων. Η ενθάρρυνση των διαδικασιών απλοποίησης και αποσαφήνισης των µεθόδων εφαρµογής. Η περαιτέρω ενίσχυση της διάχυσης και δηµοσιοποίησης των αποτελεσµάτων και των ωφελειών από την υλοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων. Στα πλαίσια των νέων στόχων που έχει θέσει η Κυβέρνησή µας, καλούµε όλους τους εταίρους µας ανεξαιρέτως να συµµετάσχουν µε κέφι, µε όραµα, µε προοπτική και µε στόχο την υλοποίηση όλων των προγραµµάτων µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 8
Καλούµε όλους τους εταίρους µας σε µία στενή συνεργασία που στόχο θα έχει το αποτέλεσµα. Καλούµε τους εταίρους µας σε µία στενή συνεργασία µε τις κοινοτικές υπηρεσίες, οι οποίες βρίσκονται εκεί για να βοηθήσουν τον ελληνικό λαό να απολαύσει το µάξιµουµ των δυνατοτήτων που παρέχονται απ τα ΚΠΣ. Και καλούµε όλους οι οποίοι εµπλέκονται σε µία καλή συνεργασία, στενή συνεργασία, καλόπιστη συνεργασία, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η απόλυτη επιτυχία του ΚΠΣ στο υπόλοιπο της χρονικής περιόδου που αποµένει για την υλοποίησή του. Έτσι ώστε να αξιοποιηθούν όλες οι διαθέσιµες χρηµατοδοτήσεις. Έτσι ώστε να να βελτιωθεί η ποιότητα των έργων και να µεγιστοποιηθεί το αναπτυξιακό αποτέλεσµα προς όφελος του λαού µας. Κυρίες και κύριοι, τα Κοινοτικά κονδύλια δεν είναι αποζηµίωση, δεν είναι δώρο, δεν είναι χάρισµα από κανέναν σε κανέναν. Τα κοινοτικά κονδύλια είναι µία προσφορά των Ευρωπαίων Φορολογουµένων προς τα Ελληνόπουλα, προς τα παιδιά µας και τα εγγόνια µας. Εµείς είµαστε απλά οι διαχειριστές. Εµείς είµαστε αυτοί που θα κριθούµε απ το αποτέλεσµα και κρινόµαστε καθηµερινά. Τα κονδύλια τα κοινοτικά δεν είναι για πάντα. Τα κονδύλια τα κοινοτικά έχουν ένα στόχο. Να µας δώσουν τη δυνατότητα µε γρηγορότερους ρυθµούς να φτάσουµε στο επίπεδο του µέσου κατά κεφαλή εισοδήµατος του κάθε Ευρωπαίου πολίτη, έτσι ώστε να µπούµε σε µία διαδικασία αειφόρου αναπτύξεως και αυτοτροφοδοτουµένης αναπτύξεως. Γι αυτό επιδιώκουµε την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσµατος στο συντοµότερο δυνατό χρόνο και στο πλέον συµφέρον κόστος. Γι αυτό απαιτείται η διαχείριση και η εκτέλεση των προγραµµάτων να διέπονται από βασικότατες αρχές, διαφάνεια, υγιή ανταγωνισµό, οικονοµία, αποτελεσµατικότητα, αποδοτικότητα, προστιθεµένη αξία προς την ελληνική οικονοµία και την ευηµερία του τόπου µας, την ευηµερία των Ελλήνων. Κυρίες και κύριοι, εύχοµαι τα αποτελέσµατα της σηµερινής συνάντησης να έχουν καλό στόχο, να βάλουµε εκείνα τα θεµέλια, εκείνες τις 9
βάσεις, για το δεύτερο κοµµάτι της περιόδου της υλοποιήσεως του Γ ΚΠΣ, έτσι ώστε το αποτέλεσµα στο τέλος του το 2006, το 2008, να είναι τέτοιο που να µας κάνει όλους να πούµε τα καταφέραµε, πετύχαµε τους στόχους µας, µπορούµε να κοιτάζουµε τα παιδιά µας στα µάτια χωρίς να ντρεπόµαστε. Ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελα να παρακαλέσω τον Γενικό Γραµµατέα Ολυµπιακών Αγώνων του Υπουργείου Πολιτισµού τον κ. Σπύρο Καπράλο, για έναν χαιρετισµό. Άλλωστε είναι και ο οικοδεσπότης εδώ. ΣΠ. ΚΑΠΡΑΛΟΣ: Κύριοι υπουργοί, κύριες και κύριοι, σε 66 µόλις µέρες η Ελλάδα θα υποδεχθεί το µεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη, τους Ολυµπιακούς και Παραολυµπιακούς Αγώνες του 2004. Το ερώτηµα αν είµαστε έτοιµοι για τη συναρπαστική αυτή πρόκληση, έχει οριστικά απαντηθεί. Και τα αθλητικά έργα και τα έργα υποδοµής, έχουν στο σύνολό τους ολοκληρωθεί, κερδίζοντας ευµενή σχόλια απ τη ιεθνή Ολυµπιακή Επιτροπή και αφήνοντας στη χώρα µας τεράστια κληρονοµιά. Η ολυµπιακή προετοιµασία σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε µε άξονα την ουσιαστική ενδυνάµωση της χώρας σε µόνιµες υποδοµές, οι οποίες στόχο έχουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστική παρουσία της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Είµαι ιδιαίτερα χαρούµενος που η 5η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΚΠΣ, πραγµατοποιείται στη νέα σύγχρονη και µε σπουργίτια κύριε Υπουργέ εγκατάσταση του Ολυµπιακού Κλειστού Γυµναστηρίου Φαλήρου, η οποία θα φιλοξενήσει εδώ κατά τη διάρκεια των αγώνων, τους προκριµατικούς του handball και το tae-quo-do. Η αλλαγή που υπέστη η περιοχή εδώ χάρη στους Ολυµπιακούς Αγώνες είναι εντυπωσιακή. Πριν από µερικούς µήνες, ο χώρος γύρω απ την εγκατάσταση σ αυτήν εδώ που βρισκόµαστε, ήταν γεµάτος σκουπίδια και οικοδοµικά µπάζα, εγκαταλελειµµένα χρόνια και ταυτόχρονα χώρος στάθµευσης των απορριµµατοφόρων οχηµάτων των γειτονικών δήµων. Σήµερα, όπως µπορείτε να δείτε, η παράκτια ζώνη της πόλης έχει αρχίσει να µεταµορφώνεται σε χώρο πρασίνου και αναψυχής. Οι 10
ολυµπιακές αθλητικές εγκαταστάσεις χωροθετήθηκαν σε διάφορες περιοχές του λεκανοπεδίου της Αττικής, µε βασικό στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη των αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Παράλληλα στις περιοχές των ολυµπιακών εγκαταστάσεων πραγµατοποιούνται οδικά έργα, χώροι στάθµευσης, δεντροφυτεύσεις, βελτιώνοντας µε τον τρόπο αυτό τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων. Οι Ολυµπιακοί Αγώνες όµως δεν είναι µόνο αθλητικά έργα. Η πρωτεύουσα γίνεται πιο ελκυστική. Το συγκοινωνιακό της δίκτυο αναβαθµίζεται µε ένα ολοκληρωµένο και αξιόπιστο σύστηµα συνδυασµένων µεταφορών, το οποίο βασίζεται στον εκσυγχρονισµό των λεωφορείων, των τρόλεϊ, του ηλεκτρικού σιδηροδρόµου, στην επέκταση του µετρό και των σταθµών του και στη λειτουργία δύο νέων µέσων µαζικής µεταφοράς, του τραµ και του προαστιακού σιδηροδρόµου. Με τους νέους οδικούς άξονες µήκους άνω των 120 χιλιοµέτρων, διαµορφώνεται ένα νέο τοπίο στον κυκλοφοριακό χάρτη του λεκανοπεδίου και της Αθήνας, που υποφέρει απ την ασθένεια των µεγάλων πόλεων, την κυκλοφοριακή συµφόρηση. Χάρη στους Ολυµπιακούς Αγώνες η Αθήνα αποκτά ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο, µε την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και την αναµόρφωση του ιστορικού της κέντρου. Πρόκειται για µια απ τις µεγαλύτερες πολεοδοµικές παρεµβάσεις, που την αναδεικνύουν σε µια πραγµατικά σύγχρονη πόλη, που σέβεται το παρελθόν της. Στο πλαίσιο της τουριστικής πολιτικής, δηµιουργούνται ξενοδοχειακές υποδοµές, συνεδριακά και εκθεσιακά κέντρα, που καθιστούν την Αθήνα και την Ελλάδα όχι ως ένα απλό προορισµό διακοπών, αλλά ως προορισµό πολιτιστικού, συνεδριακού, αθλητικού και άλλων ειδικών µορφών τουρισµού. Ξεχωριστή θέση στους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2004, κατέχει η Αρχαία Ολυµπία. Στο ιστορικό αυτό µέρος, στο Αρχαίο Στάδιο της Ολυµπίας, 11
όπου όλα ξεκίνησαν πριν από 2.700 περίπου χρόνια, θα διεξαχθεί το άθληµα της σφαιροβολίας ανδρών και γυναικών. Ιδιαίτερο ρόλο στην επιτυχή διοργάνωση των Ολυµπιακών Αγώνων παίζουν οι τέσσερις ολυµπιακές πόλεις, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Πάτρα και Ηράκλειο, µε ευρωπαϊκών προδιαγραφών στάδια, στα οποία θα διεξαχθούν οι προκριµατικοί και ηµιτελικοί αγώνες ποδοσφαίρου. Στις πόλεις αυτές πραγµατοποιούνται περισσότερα από 70 έργα οδικής, αθλητικής, πολιτιστικής, τουριστικής υποδοµής και αστικών αναπλάσεων. Κυρίες και κύριοι, πέρα και πάνω απ όλα οι Ολυµπιακοί Αγώνες είναι πολιτισµός. Η επιστροφή στη γενέτειρά τους σηµατοδοτεί τη διαφορετικότητα των αγώνων του 2004, καθώς τονίζεται η σηµασία του µέτρου, της ειρήνης, του εθελοντισµού, στοιχεία που βρίσκονται στον πυρήνα της ολυµπιακής ιδεολογίας. Σαν Γενικός Γραµµατέας Ολυµπιακών Αγώνων, αλλά και σαν πρώην αθλητής, είµαι βέβαιος ότι φέτος το καλοκαίρι θα βιώσουµε όλοι αυτή τη µοναδική εµπειρία που θα µας χαρίσει η µεγαλύτερη γιορτή του κόσµου, οι Ολυµπιακοί Αγώνες της Αθήνας. Επιτρέψτε µου πριν τελειώσω να σας δείξω µερικά έργα που κάνουν την Αθήνα να αλλάζει λόγω των Ολυµπιακών Αγώνων. Προβολή slides Όποιος φτάνει θα φτάσει πρώτα στο αεροδρόµιο το καινούργιο που λειτουργεί εδώ και τρία χρόνια. Αυτό είναι µια φωτογραφία του τραµ, το οποίο κάνει δοκιµαστικές λειτουργίες αυτές τις µέρες και αύριο θα κάνει το πρώτο του ταξίδι. Αυτό είναι η γραµµή του προαστιακού σιδηροδρόµου που ενώνει το κέντρο της Αθήνας µε το αεροδρόµιο. Το µετρό το οποίο όλοι ξέρετε και το οποίο επεκτείνεται για τους Ολυµπιακούς Αγώνες, θα φτάσει και στο αεροδρόµιο. Η Αττική Οδός, ένα µεγάλο έργο κυκλοφοριακό, πάνω από 70 χλµ που είναι ο περιφερειακός 12
δρόµος της Αθήνας, που βοηθάει πάρα πολύ να πάρουµε ανάσες και οξυγόνο απ το κέντρο της Αθήνας, απ τα αυτοκίνητα που φτάνανε µέχρι εκεί πριν. Η Κηφισίας είναι ένας δρόµος που βοηθάει πάρα πολύ τους Ολυµπιακούς Αγώνες και έχουν γίνει διάφορες παρεµβάσεις και κόµβοι. Το Ολυµπιακό Χωριό αποτελεί ένα πρότυπο οικισµό µε 2,5 χιλιάδες διαµερίσµατα του Οργανισµού Εργατικής Κατοικίας, όπου οι δικαιούχοι αποκτούν µετά τους Ολυµπιακούς Αγώνες κατοικίες πολύ υψηλότερου επιπέδου απ αυτό που ήταν συνηθισµένοι. Οι Ολυµπιακοί Αγώνες µας βοήθησαν µε τα χωριά των δηµοσιογράφων, να βελτιώσουµε βασικές υποδοµές. Εδώ είναι µια φωτογραφία απ το Πανεπιστήµιο της Αθήνας, όπου ανακαινίστηκαν και έγιναν καινούργιες φοιτητικές εστίες. Εδώ είναι το χωριό το δηµοσιογραφικό της ΣΕΛΕΤΕ. Εκεί µετά τους αγώνες πρόκειται να µεταφερθεί το Υπουργείο Παιδείας. Είναι µια προσπάθεια αποκέντρωσης και τα υπουργεία να φύγουν απ το κέντρο της Αθήνας. Και βέβαια πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις καινούργιες, µεγάλη κληρονοµιά για τον ελληνικό αθλητισµό. Αυτό είναι το κέντρο του τένις. Εδώ είναι δίπλα απ την εγκατάσταση που βρισκόµαστε. Μερικά µέτρα πιο κάτω είναι η εγκατάσταση του beach volley, ένα πολύ δηµοφιλές άθληµα τώρα για τους Ολυµπιακούς Αγώνες. Το στάδιο Καραϊσκάκη, γήπεδο Καραϊσκάκη πια, είναι δυστυχώς το µοναδικό απ τις αθλητικές εγκαταστάσεις που έγινε µε αυτοχρηµατοδότηση, µε χρήµατα του ιδιωτικού τοµέα. Το παλαιό αεροδρόµιο της Αθήνας, του Ελληνικού, έγινε ένας χώρος µε πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις ήπιας µορφής. Εδώ βλέπουµε το baseball και το softball. Όπως θα γίνει και το hokey και το canoe-kayak, το slalom, κάτι το οποίο µπορεί να αποφέρει και µελλοντικά έσοδα για την πολιτεία. Το Κέντρο του Αγίου Κοσµά της ιστιοπλοϊας που νοµίζω ότι θα αποτελέσει κάτι το οποίο προσδοκά το ελληνικό κράτος αρκετά χρήµατα µελλοντικά. Το Κέντρο της Άρσης Βαρών. Η Άρση Βαρών έχει γίνε ένα απ τα πιο δηµοφιλή αθλήµατα λόγω των επιτυχιών των Ελλήνων αθλητών. Το 13
Κέντρο της πάλης και του τζούντο στα Λιόσια, µια περιοχή υποβαθµισµένη, αλλά ελπίζουµε µ αυτό τον τρόπο θα δοθεί ανάπτυξη και στον αθλητισµό σ αυτή την περιοχή. Εδώ είναι το Κέντρο της ρυθµιστικής γυµναστικής και της επιτραπέζιας αντισφαίρισης. Και δίπλα απ το αεροδρόµιο µια µεγάλη σε έκταση, είναι το Κέντρο Ιππασίας. Ταυτόχρονα εκεί έχει µεταφερθεί και ο Ιππόδροµος, που ήταν απέναντι απ το δρόµο εδώ πέρα και θα δοθεί η δυνατότητα εδώ πέρα να αναπλαστεί ο χώρος και να οµορφύνει, γιατί δεν ήταν δυνατόν το Ιπποδρόµιο να είναι στο κέντρο της πόλης. Και τέλος, µια εγκατάσταση η οποία δηµιούργησε πολλές συζητήσεις, είναι η λίµνη όπου θα γίνουν η κωπηλασία και το canoe. Σ αυτό το χώρο όπως βλέπετε τη λίµνη ήταν παλιά ένας διάδροµος αεροδροµίου και ο γύρο χώρος ήταν γεµάτος από µπάζα, ο οποίο σήµερα αναµορφώνεται σε ένα µεγάλο πάρκο. Το ιεθνές Κέντρο της Ραδιοτηλεόρασης και το κυρίως Κέντρο Τύπου, όπου θα φιλοξενήσουν πάνω από 21.000 διαπιστευµένους δηµοσιογράφους την περίοδο των Ολυµπιακών Αγώνων. Και βεβαίως όπως σας είπα γίνονται και στις τέσσερις Ολυµπιακές Πόλεις έχουν γίνει εγκαταστάσεις ποδοσφαίρου. Αλλά δεν είναι µόνο ποδοσφαίρου, είναι και στίβο και θα βοηθήσουν µελλοντικά την ανάπτυξη του αθλητισµού και σ αυτές τις πόλεις. Στη Θεσσαλονίκη ένα παλιό στάδιο που φτιάχτηκε, το στάδιο του Βόλου. Στην Πάτρα. Και τέλος στην Κρήτη, που βλέπετε το στάδιο γεµάτο, είναι απ τη δοκιµαστική διοργάνωση που έγινε εκεί πέρα. εν σας έχω φωτογραφία απ το µεγαλύτερο project που έγινε ποτέ, που αφορά το κυρίως στάδιο και την γνωστή στέγη Καλατράβα. Αυτό είναι πραγµατικά ευρωπαϊκό project µε ευρωπαϊκή συνεργασία. Έγινε από Ισπανό αρχιτέκτονα µε πρώτες ύλες που ήρθαν απ τη Γερµανία. ουλεύτηκαν στην Ιταλία και τοποθετήθηκαν και πληρώνεται απ τους Έλληνες. Ευχαριστώ πολύ. 14
ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Θα παρακαλέσω πολύ τον κ. Robert Shotton που είναι ο ιευθυντής της Γενικής ιεύθυνσης Περιφερειακής Ανάπτυξης για έναν σύντοµο χαιρετισµό. R. SHOTTON: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, ευχαριστώ πάρα πολύ που µου δίνετε τον λόγο. Εκ µέρους όλων των συναδέλφων µου εδώ, θα ήθελα να πω ότι είναι πραγµατικά ιδιαίτερα εντυπωσιακό αυτό το στάδιο, αυτό το κλειστό γυµναστήριο. Πραγµατικά είναι το σύµβολο µιας νέας αρχής. Συµβολίζει αυτό το νέο ξεκίνηµα που αναφέρατε. Σήµερα είµαστε εδώ για να συζητήσουµε το Γ ΚΠΣ και όπως γνωρίζετε εµείς πιστεύουµε ότι η συµφωνία την οποία κάναµε µε την ελληνική κυβέρνηση το 2001, ήταν µία καλή συµφωνία. Η στρατηγική µας είναι σωστή. Χρειάζονται κάποιες προσαρµογές, αλλά όχι θεµελιώδεις προσαρµογές. εν είναι όµως εύκολο να προσαρµοστεί µε τρόπο ευρύ και συνολικό. Σ αυτό το στάδιο της υλοποίησης υπάρχει κάποια έλλειψη ισορροπίας και όπως γνωρίζετε πρέπει να καταβάλουµε µεγαλύτερες προσπάθειες στον επιχειρηµατικό τοµέα, στον τοµέα των ανθρωπίνων πόρων, γιατί υπάρχουν δύσκολα θέµατα στους ανθρώπινους πόρους, όπως είναι η λαϊκή επιµόρφωση ενηλίκων. Άλλος τοµέας είναι το περιβάλλον, η Κοινωνία της Πληροφορίας, όπου πρέπει να καταβληθούν επιπλέον προσπάθειες. Και χρειαζόµαστε τους ειδικούς µηχανισµούς που θα µας αποδώσουν καρπούς και γι αυτό πρέπει από τώρα και στο µέλλον να επικεντρώσουµε την προσοχή µας στο πως θα αναπτύξουµε το δυναµικό, πως θα δηµιουργήσουµε τη δυνατότητα αποτελεσµατικής προώθησης αυτών των θεµάτων για το δεύτερο κοµµάτι του Γ ΚΠΣ και για το µέλλον από εκεί και πέρα. Επίσης, όπως είπατε πρέπει να επιταχύνουµε τις διαδικασίες για να χρησιµοποιήσουµε τους πόρους, γιατί αν τα χρήµατα µείνουν στις Βρυξέλλες, δεν θα φτάσει η ανάπτυξη στην Ελλάδα. Πρέπει τα χρήµατα να δαπανηθούν στην Ελλάδα και αυτό σηµαίνει επιτάχυνση όλων των προσπαθειών, καταπολέµηση της γραφειοκρατίας και των διαδικασιών που είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες. 15
Κάποτε τα χρήµατα ήταν λίγα και είχαµε πολύ χρόνο. Τώρα αντιθέτως, άλλαξαν οι καιροί. Τα χρήµατα είναι πολλά, δυστυχώς στις Βρυξέλλες, αλλά δεν υπάρχει επαρκής χρόνος. Ο πόρος που σπανίζει αυτή τη στιγµή είναι ο χρόνος. Εσείς µε τους Ολυµπιακούς Αγώνες που προετοιµάζετε, φαντάζοµαι ότι την σπανιότητα χρόνου την γνωρίζετε πάρα πολύ καλά. Και πολλά µπορούµε να διδαχθούµε απ την εµπειρία των Ολυµπιακών Αγώνων, για τη γενικότερη διαχείριση των διαρθρωτικών ταµείων. Τελευταία παρατήρηση που θα ήθελα να κάνω ως απάντηση και στη δική σας εισαγωγική παρουσίαση, είναι ότι δεν µπορούµε να επιταχύνουµε τις διαδικασίες εις βάρος της ποιότητας, όπως είπατε και εσείς κύριε Πρόεδρε και αποδίδουµε ιδιαίτερη σηµασία ακριβώς γι αυτό το λόγο, στο να συνεχίσουµε τη συνεργασία µας για τη µεταρρύθµιση του συστήµατος παραγωγής δηµοσίων έργων. Πρέπει να συνεχίσουµε να διασφαλίζουµε ότι θα γίνεται µε αυστηρό τρόπο η επιλογή προγραµµάτων και εξίσου σηµαντικό όπως είπατε και εσείς, να συνεχίσουµε και να παρακολουθούµε τα προγράµµατα µέχρι το επίπεδο του τελικού δικαιούχου και να εξηγήσουµε και στους τελικούς δικαιούχους ποιες είναι οι δικές τους υποχρεώσεις προς τις αρχές χρηµατοδότησης στην Ελλάδα. Πρέπει να παραδώσουν τα έργα για τα οποία πήραν τη χρηµατοδότηση, βάσει των προδιαγραφών µέσα στο χρονοδιάγραµµα και βάσει του προϋπολογισµού. Αυτές είναι οι υποχρεώσεις των τελικών δικαιούχων προς την αρχή χρηµατοδότησης. Όλες αυτές οι προκλήσεις υπάρχουν. Είναι µία νέα ολυµπιακή πρόκληση και αυτή. Είναι κάτι δύσκολο όντως, αλλά εφικτό. Η επιτυχία των Ολυµπιακών Αγώνων είναι κατά κύριο λόγο ελληνική επιτυχία. Θα είναι όµως παράλληλα και ευρωπαϊκή επιτυχία. Η επιτυχία του Γ ΚΠΣ κυρίως θα είναι ελληνική επιτυχία, αλλά θα είναι και ευρωπαϊκή επιτυχία, κάτι που θα βοηθήσει ολόκληρη την Ευρώπη για το µέλλον της πολιτικής συνοχής. Θα συνεχίσουµε να βρισκόµαστε κοντά σας για συνεχή εταιρική σχέση µαζί σας. Ευχαριστώ πολύ. 16
ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Ευχαριστούµε πάρα πολύ κ. Shotton για το πολύ σωστό σας µήνυµα. Παρακαλώ τον Αναπληρωτή εκπρόσωπο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του κ. Σόλµπες, του Επιτρόπου των Οικονοµικών, κ. Θωµά. κ. ΘΩΜΑΣ: Καληµέρα σας κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι, θα κάνω την οµιλία µου στα αγγλικά. υστυχώς έχουµε ένα πρόβληµα µε τα γραφικά είχα µία σειρά γραφικών να σας δείξω, αλλά υπάρχει κάποιο τεχνικό πρόβληµα. Και θα µιλήσω, µου έχει ζητηθεί να δώσω µία ευρωπαϊκή σκοπιά και να µιλήσω για τις προοπτικές ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδος, όπως τις βλέπουµε στα πλαίσια της στρατηγικής της Λισσαβόνας. Οι οικονοµικές επιδόσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν µάλλον απογοητευτικές τα τελευταία χρόνια. Απ το 1990 έως το 2005 αυτή η πορεία οδήγησε σε µία ελπίδα απλώς για µία ανάπτυξη της τάξεως του 2% της Ευρώπης των 15 και κατόπιν της Ευρώπης των 25, τη στιγµή µάλιστα που στις ΗΠΑ ο ρυθµός της αναπτύξεως υπερβαίνει το 3% κατά µέσο όρο για την ίδια 15ετή περίοδο, χωρίς βέβαια να αναφέρουµε τη διεθνή οικονοµία, όπου εκεί ο µέσος ρυθµός αναπτύξεως προσεγγίζει το 4%. Κατά τη διάρκεια της ιδίας περιόδου, το κατά κεφαλή εισόδηµα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως από 75% του κατά κεφαλήν εισοδήµατος των ΗΠΑ ανέρχεται πλέον σήµερα στο 70% σήµερα του κατά κεφαλήν εισοδήµατος των ΗΠΑ. Άρα συνεπώς διαπιστώνουµε ότι αυτό το διαφορικό στο ρυθµό αναπτύξεως, έχει συγκεκριµένες επιπτώσεις και ως προς το κατά κεφαλήν εισόδηµα. Πολλοί είναι οι λόγοι αυτών των µετρίων επιδόσεων. Ο κύριος λόγος αποδίδεται στη χαµηλή ζήτηση. Η κατανάλωση είναι αρκετά χαµηλή. Κατά µέσο όρο θα έλεγα µάλιστα χαµηλότερη γενικότερα και απ τις χώρες του ΟΟΣΑ και σίγουρα χαµηλότερη απ τη ζήτηση στις ΗΠΑ. Η τροµοκρατική επίθεση στη Νέα Υόρκη όπως επίσης και ο πόλεµος στο Ιράκ, εξηγούν εν µέρει αυτό το φαινόµενο της χαµηλής κατανάλωσης, αλλά απ την άλλη πλευρά υπάρχουν και διαφορετικοί λόγοι, διότι βλέπουµε στις ΗΠΑ π.χ. ότι η ζήτηση και η κατανάλωση έχουν σαφέστατα ανακάµψει. 17
Και για την προσφορά είναι σαφές ότι και εκεί οι επιδόσεις είναι µέτριες για το 2005. Οι στόχοι της στρατηγικής της Λισσαβόνας δεν υλοποιήθηκαν. Ως εκ τούτου µπορούµε να συνάγουµε ότι η ανάπτυξη παραµένει ο κύριος στρατηγικός στόχος για την ευρωπαϊκή οικονοµία. Την ίδια σύγκριση µπορούµε να κάνουµε και για την παραγωγικότητα. Απ τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο και ένθεν, για πρώτη φορά βρισκόµαστε χαµηλότερα απ τις ΗΠΑ και σε επίπεδο παραγωγικότητας ωριαίας, που αυτή τη στιγµή στις ΗΠΑ βρίσκεται περίπου στο επίπεδο της δεκαετίας του 60. Είναι µία απαισιόδοξη ανάλυση, αλλά θα πρέπει να λάβουµε υπόψη µας και τη δυναµική της στρατηγικής της Λισσαβόνας. Απ το 2000 και ένθεν έχουν επιτελεστεί κάποιες πρόοδοι και όπως συνεπέρανε και το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο τον µήνα Μάρτιο, αυτή η δυναµική δεν επαρκεί για να µας οδηγήσει στην προοπτική του 2010 και ως εκ τούτου χρειάζεται µία εις βάθος ενδιάµεση αναθεώρηση. Η ενδιάµεση αναθεώρηση θα στοχεύσει στην ηυξηµένη παραγωγικότητα και στην ηυξηµένη απασχόληση σε όλη την Ένωση. Για την Ελλάδα, αυτό είναι το γενικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Τα ευρωπαϊκά κράτη- µέλη προσπαθούν να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, την ανταγωνιστικότητά τους, την απασχόληση. Που βρίσκεται η Ελλάδα. Η Ελλάδα απ το 1995 και µετά γνώρισε υψηλότερους ρυθµούς ανάπτυξης απ τον ευρωπαϊκό µέσο όρο. Ρυθµούς ανάπτυξης που παρά την κάµψη της παγκοσµίου οικονοµίας το 2000-2001, παρέµειναν σχετικά υψηλοί. Παρόλα αυτά, οι υψηλοί αυτοί ρυθµοί ανάπτυξης δεν επέλυσαν τα προβλήµατα της απασχόλησης και διαρθρωτικές δυσκολίες θα έλεγα σε επίπεδο δηµοσιονοµικό και ισοζυγίου πληρωµών, παραµένουν ως έχουν. Βεβαίως απ το 1995 υπάρχει µια βελτίωση της σχετικής θέσεως της Ελλάδος. Εάν δούµε αυτή την περίοδο 95 µε 2003 µπορούµε αν διαπιστώσουµε ότι σε όρους εκδόσεως ΑΕΠ κατά κεφαλήν η Ελλάδα προσιδιάζει προς την Ισπανία, µε την Πορτογαλία λίγο πιο κάτω και την Ιρλανδία λίγο καλύτερα. Ζητώ συγνώµη, αλλά τα γραφήµατα τα οποία είχα 18
ετοιµάσει δεν µπορούν να φανούν, αλλά ευελπιστώ ότι είµαι αρκετά σαφής ούτως ή άλλως. Η ελληνική οικονοµία µεταλλάσσεται. Παρόλα αυτά υπάρχουν βασικές ανισορροπίες, οι οποίες θα πρέπει να αντιµετωπιστούν. Σε δηµοσιονοµικό επίπεδο υπήρξε µία φάση από το 95 έως το 2000, εξυγίανσης, µε µείωση του ελλείµµατος της γενικής κυβερνήσεως από 10% του ΑΕΠ έως το 2 περίπου % του ΑΕΠ στο τέλος της δεκαετίας του 90 και µία βελτίωση καθόσον αφορά το χρέος. Αλλά παρόλα αυτά είναι σαφές ότι αυτό υποστηρίχθηκε και απ τη µείωση των επιτοκίων και ιδιαίτερα καθόσον αφορά την εξέλιξη του χρέους. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αντεστράφη αυτή η στήριξη θα έλεγα και λαµβάνοντας υπόψη τον µακροπρόθεσµο οικονοµικό κύκλο, είµαστε σε σχέση µε το 2000 σε µία σχετικά χειρότερη θέση, πράγµα το οποίο βέβαια αποτελεί πηγή ανησυχίας. Το ισοζύγιο τρεχουσών πληρωµών επίσης έχει επηρεαστεί από µία σειρά αρνητικών παραγόντων. Η ελληνική οικονοµία είναι µία ανοιχτή οικονοµία, σε µία συγκεκριµένη γεωγραφική περιοχή και αποδεικνύεται ότι έχει την µικρότερη ολοκλήρωση µε τα άλλα κράτη-µέλη. Έχει δηλαδή τους µικρότερους δείκτες διεθνούς εµπορίου µε τα άλλα κράτη-µέλη, πράγµα το οποίο ευελπιστούµε ότι θα βελτιωθεί, µε τη βελτίωση της καταστάσεως γενικότερα στη Βαλκανική. Αλλά παραµένει το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει ως σήµερα να εκµεταλλευτεί πλήρως τις ευκαιρίες εκείνες τις οποίες προσέφερε η µεγάλη εσωτερική αγορά. Οι εξαγωγές µειώνονται απ τις αρχές του 2000 στην Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και για την ανταγωνιστικότητα. Η Ελλάδα απώλεσε µερίδια αγοράς. Ενώ διαπιστώνουµε ότι στη Βαλκανική και γενικότερα και στη νοτιοανατολική Ευρώπη, υπήρξε κάποιος δυναµισµός των ελληνικών επιχειρήσεων. Θα ήθελα τώρα να επανέλθω λιγάκι σ αυτή την γενική εικόνα της ελληνικής οικονοµίας, βάσει των εκτιµήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διαπιστώνοντας τους ρυθµούς ανάπτυξης των τελευταίων ετών και τις 19
εκτιµήσεις για την ανάπτυξη φέτος, που βεβαίως έχει επωφεληθεί απ την ώθηση που δίνει η διοργάνωση των Ολυµπιακών Αγώνων. Ευελπιστούµε ότι η Ελλάδα θα πλησιάσει το πραγµατικό της αναπτυξιακό δυναµικό, το οποίο αναπτυξιακό δυναµικό υπολογίζεται περί το 3,5%. Από πέρσι δηλαδή που ήταν 3,8, είναι πιθανόν να µειωθεί στο 3,3% στο 2005. Ως εκ τούτου υπάρχει ένα θέµα άσκησης πολιτικής, έτσι ώστε να αντιµετωπιστεί αυτή η µείωση του ρυθµού ανάπτυξης, σε σχέση µε τις διαρθρωτικές αδυναµίες τις οποίες αναφέραµε προηγουµένως. Ενόψει της υλοποίησης και της στρατηγικής της Λισσαβόνας σε διαρθρωτικό επίπεδο, υπάρχουν δύο προβλήµατα τα οποία παραµένουν. Αφενός η υλοποίηση του ΚΠΣ, το οποίο επιτρέπει την εν µέρει επίλυση αυτών των προβληµάτων, διότι σαφέστατα υπάρχει το θέµα της βελτίωσης της απασχόλησης και αφετέρου το θέµα της βελτίωσης της επενδύσεως. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο χαµηλότερο επίπεδο απασχόλησης στην Ευρώπη µετά απ την Ιταλία µε 67%. Το ίδιο ισχύει και για την γυναικεία απασχόληση που είναι η χαµηλότερη στην Ευρώπη. Και επίσης η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη. Ως προς τη στρατηγική της Λισσαβόνας, υπάρχει µία δηλωµένη πολιτική αύξησης της απασχόλησης, βελτίωσης των δεξιοτήτων των εργαζοµένων, χωρίς όµως αυτό να έχει επιτευχθεί. Αποτελεί αυτή τη στιγµή ακόµη στόχο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται µε τις ελληνικές αρχές, εάν θέλουµε όντως να βελτιωθούν οι όροι και οι συνθήκες της αγοράς και της εργασίας στην Ελλάδα και πέραν του ΚΠΣ θα πρέπει να λάβουµε υπόψη µας και µία σειρά άλλων παραγόντων στην Ελλάδα, όπως είναι π.χ. η χαµηλή κινητικότητα της εργασίας και όπως επίσης η καθυστέρηση στην µεταρρύθµιση του συνταξιοδοτικού και του συστήµατος κοινωνικής ασφαλίσεως. Το θέµα της παραγωγικότητας υπογραµµίστηκε απ τον κύριο Υπουργό σαν ένα βασικό θέµα του ΚΠΣ, ένα βασικό στόχο στο 91,8% που βρίσκεται η Ελλάδα, είναι το δεύτερο χαµηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καλύτερα µόνο απ την Πορτογαλία, απ τα 15 κράτη-µέλη. 20
Υπήρξε µια βελτίωση κατά τη διάρκεια της τελευταίας 5ετίας και κατά µέσο όρο η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας από το 99 έως το 2003 όντως ο ρυθµός αυτός ήταν υψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση µε 3,9%. Παρόλα αυτά όµως, σήµερα παραµένουµε στην προτελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε όρους παραγωγικότητας. Καθόσον αφορά τις επενδύσεις, να πούµε ότι υπήρξε µία αύξηση σαφέστατη απ τις αρχές της δεκαετίας του 90, αλλά για την έρευνα και ανάπτυξη δεν µπορούµε δυστυχώς να πούµε το ίδιο, για την ίδια αυτή περίοδο. Γενικά η απορύθµιση και οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν προχωρήσει στην Ελλάδα, αλλά η ανταγωνιστικότητα και οι επενδύσεις παραµένουν περιορισµένες και οι σχετικοί δείκτες του ΟΟΣΑ υποδεικνύουν ότι η Ελλάδα είναι ίσως µία απ τις πλέον ρυθµισµένες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πραγµατικότητα είναι στη δεύτερη θέση αµέσως µετά απ την Ιταλία. Υπάρχει µία σειρά ευρωπαϊκών οδηγιών που δεν έχουν ενσωµατωθεί στο ελληνικό δίκαιο, καθόσον αφορά την µεγάλη σοβιετική αγορά και την ανάπτυξη των συναλλαγών µε τα άλλα κράτη-µέλη. Στρεφόµενοι προς το µέλλον όπως ο κύριος υπουργός και ο κύριος υφυπουργός υπογράµµισαν, το ΚΠΣ αποτελεί µια θαυµάσια ευκαιρία για να αντιµετωπιστούν αυτά τα διαρθρωτικά προβλήµατα. Να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα, να βελτιωθεί η απασχόληση, να στηριχθεί η ανάπτυξη και βέβαια µε τη βελτίωση των διαρθρωτικών προβληµάτων που αναφέραµε προηγουµένως, συγκρατώντας δηλαδή το έλλειµµα όπως επίσης και το χρέος. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. ΠΡΟΕ ΡΟΣ: Ευχαριστώ τον κ. Θωµά. Και τέλος θα παρακαλέσω τον κ. Fleming, επικεφαλή του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης της Ιρλανδίας, να µοιραστεί µαζί µας τις εµπειρίες του και τις δράσεις που ανέπτυξε η Ιρλανδία για να καταφέρει το θαύµα που κατάφερε. κ. FLEMING: Καληµέρα. Κύριοι υπουργοί, µέλη της Ε.Π., είναι ιδιαίτερη τιµή και χαρά για µένα να βρίσκοµαι σήµερα εδώ, εκπροσωπώντας τον Υπουργό Οικονοµικών της Ιρλανδίας και θα προσπαθήσω στα λίγα λεπτά που έχω στη 21
διάθεσή µου, να σας δώσω κάποια απ τα στοιχεία που µας οδήγησαν στις επιτυχίες της οικονοµίας της Ιρλανδίας τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα θα µιλήσω για τις επιτυχίες που προέκυψαν λόγω της µεταρρύθµισης όσον αφορά τις διαρθρωτικές πολιτικές και τις περιφερειακές πολιτικές. Είναι ενδιαφέρον ότι η Ιρλανδία βρίσκεται στον αντίποδα των δεικτών σε σχέση µ αυτούς που αναφέρθηκαν στην προηγούµενη οµιλία για την Ελλάδα. Και το είδος της οικονοµίας µας είναι διαφορετικό. Πριν µπω στις λεπτοµέρειες της παρουσίασής µου, θα ήθελα να υπενθυµίσω ότι είναι διαφορετική η µορφή, είναι διαφορετικό το είδος της ιρλανδικής οικονοµίας, απ ότι πολλές άλλες οικονοµίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε ολόκληρο τον κόσµο. Είµαστε αρκετά ανοιχτή οικονοµία. Σχεδόν 90% της οικονοµίας µας είναι αντικείµενο συναλλαγών, πράγµα το οποίο είναι αρκετά υψηλό. Έχω ετοιµάσει και κάποια slides, που δεν είναι ακριβώς αυτά τα οποία λέω ταυτοχρόνως, αλλά θα σας δώσουν κάποια εικόνα για την πρόοδο µέσω των τριών ΚΠΣ. Προβολή slides Η Ιρλανδία µπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1973 µε 58% κατά κεφαλήν εισόδηµα σε σχέση µε τον µέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι το 2003 το κατά κεφαλήν εισόδηµα έφτασε 123% του µέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύµφωνα µε στοιχεία της EUROSTAT την περασµένη εβδοµάδα, τώρα φτάνει το 131% των 25 µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολύ καλά οικονοµικά στοιχεία, µε βάση πολύ περιορισµένους βέβαια οικονοµικούς δείκτες, αλλά υπάρχουν και άλλοι δείκτες που θα δείξουν ενδεχοµένως ότι δεν έχουµε επιτυχή σύγκλιση µε άλλους δείκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω σηµαντικών ελλειµµάτων στις υποδοµές µας και λόγω άλλων διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων, τις οποίες ακόµη πρέπει να κάνουµε. 22
Μιλώντας για τα διαρθρωτικά ταµεία, απ το 1973 πήραµε έσοδα µέσω των διαρθρωτικών ταµείων που αντιστοιχούν σε µία αύξηση του ΑΕΠ µας σε 1,3%. Και τώρα έχουµε φτάσει στο 2% του ΑΕΠ. Απ το 93 έως το 99 ξαναµειώθηκε στο 0,5% του ΑΕΠ. Τώρα η Ιρλανδία δεν θα είναι πλέον µέλος του στόχου 1, εποµένως τα έσοδά µας από τα διαρθρωτικά ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα µειωθούν περαιτέρω και είναι αντικείµενο διαπραγµατεύσεων. Τα έσοδα απ τα διαρθρωτικά ταµεία τα διαθέτουµε για προγράµµατα τα οποία ενδυναµώνουν την ανταγωνιστικότητά µας. Ιδίως για την βελτίωση των υποδοµών µας, επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και στον παραγωγικό τοµέα, όπου µπορούσαµε να πάρουµε τα µεγαλύτερα δυνατά οφέλη όσον αφορά την απασχόληση. Κυρίως στον µεταποιητικό τοµέα, που χρειαζόταν µείζονα αναδιάρθρωση, τον τουρισµό και τη γεωργία. Το 55% όλων των επενδύσεων στο τωρινό ΚΠΣ διατέθηκαν για τις υποδοµές και συνεχίζουµε να αποδίδουµε µεγάλη σηµασία στα ελλείµµατα που έχουµε στον τοµέα των υποδοµών. Το ΚΠΣ πρέπει να πω ότι αποτελεί περίπου 10% του εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου, µε 52 δις επενδύσεων. 55% αυτών των συνολικών επενδύσεων δίνονται στις υποδοµές. Σε σηµαντικό βαθµό το τωρινό έλλειµµα των υποδοµών οφείλεται στα υψηλά ποσοστά ανάπτυξης που επέτυχε η Ιρλανδία τα τελευταία χρόνια και αυτό θα το κατανοήσετε καλύτερα µ αυτό που θα σας πω τώρα, ότι οι σχέσεις που υπάρχουν για το ΑΕΠ, το οποίο αυξήθηκε µε µέσο ρυθµό 5% κατ έτος απ το 97 µέχρι το 2003 και οι απασχολούµενοι αυξήθηκαν κατά 63% κατά την ίδια αυτή περίοδο. Αυτή η αύξηση της απασχόλησης οδήγησε σε µείωση της ανεργίας από 18% του εργατικού δυναµικού στα τωρινά στοιχεία που είναι 4,5% του εργατικού δυναµικού. Και µείωση στον τοµέα της γεωργίας κατά 56%, κατά 100.000 θέσεις απασχόλησης. Ήταν 2 εκατοµµύρια οι απασχολούµενοι και είναι 1.800.000 αυτή τη στιγµή. 23
Συνεχίσαµε τις επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο, στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση, σε ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, µε στόχο την προστασία των απασχολουµένων και την καταπολέµηση της ανεργίας. Βελτιώσαµε τα προσόντα και τις δεξιότητες των εργαζοµένων, για να µπορέσουν να είναι ικανοί για τεχνολογικά περισσότερο απαιτητική απασχόληση. Επέκταση του τοµέα της υψηλής τεχνολογίας στην Ιρλανδία, που συµβάδισε µ αυτές τις προόδους στον τοµέα της απασχόλησης. Τεχνολογική της πληροφορικής και των επικοινωνιών και φαρµακευτική βιοµηχανία. Μεγάλες επενδύσεις στην αγορά εργασίας µέσω όλων αυτών. Και επίσης πρέπει να πω ότι τα διαρθρωτικά ταµεία χρησιµοποιήθηκαν για να υποστηρίξουν τους παραγωγικούς τοµείς της οικονοµίας. Ανέφερα ήδη τον µεταποιητικό τοµέα, τον τουρισµό. Επίσης είχαµε εκσυγχρονισµό της αλιευτικής βιοµηχανίας και µπορείτε να δείτε στη γραφική παράσταση το µερίδιο των διαρθρωτικών ταµείων που δόθηκαν ακριβώς σ αυτούς τους τοµείς. Περνώντας τώρα στις µακροοικονοµικές επιπτώσεις των διαρθρωτικών ταµείων, αν δούµε τα όσα έλαβε η Ιρλανδία απ την Ευρωπαϊκή Ένωση ως συνεισφορά στο πρόγραµµα δηµοσίων επενδύσεών µας, στην αρχή οι µικρές δαπάνες είναι σχετικά χαµηλές, ενώ το ποσοστό των διαρθρωτικών ταµείων για κεφαλαιουχικές επενδύσεις ήταν αρκετά υψηλό απ το 87 µέχρι το 95 και τα τελευταία χρόνια αυτή η τάση τροποποιήθηκε. Οι πραγµατικές επιπτώσεις των διαρθρωτικών ταµείων προέκυψαν από το µακροπρόθεσµο δυναµικό ανάπτυξης της οικονοµίας. Μετρήθηκαν αυτά τα αποτελέσµατα από το Ινστιτούτο Οικονοµικής Έρευνας και είδαµε σηµαντικές επιπτώσεις και στους συγκεκριµένους τοµείς της οικονοµίας. Γύρω στο 95 είχαµε µεγάλες φορολογικές µεταρρυθµίσεις στην Ιρλανδία και δόθηκε η δυνατότητα σε προγράµµατα υποδοµών, να προχωρήσουν µε ταχύτερα βήµατα από ότι στο παρελθόν. Όσον αφορά τις υποδοµές των µεταφορών, τα διαρθρωτικά ταµεία και το Ταµείο Συνοχής που 24
ξεκίνησαν το 93, υποστήριξαν την κατασκευή µεγάλων προγραµµάτων που συνέδεαν αστικά κέντρα, µεγάλα προγράµµατα µεταφορών στους σιδηροδρόµους, καθώς και µέσα στα αστικά κέντρα. Βελτιώθηκαν οι υποδοµές και τα διαρθρωτικά ταµεία υποστήριξαν επίσης την ανάπτυξη πολλών περιβαλλοντικών έργων κυρίως έργων για τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων και της διαχείρισης των απορριµµάτων και αποβλήτων. Όλα αυτά τα έργα ωφελήθηκαν ιδιαίτερα απ τα διαρθρωτικά ταµεία, όπως και οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας ύδατος για την πόλη του ουβλίνου, που είναι απ τις µεγαλύτερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βελτιώθηκαν οι δεξιότητες του εργατικού δυναµικού στην Ιρλανδία και αυτό βελτίωσε την ελκυστικότητα της Ιρλανδίας για ξένες άµεσες επενδύσεις, ιδιαίτερα για επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας. Στην Ιρλανδία κινήθηκε η βιοµηχανία προς τις υψηλές τεχνολογίες και περάσαµε στους τοµείς της βιοµηχανίας που είχαν υψηλή προστιθέµενη αξία, σε σχέση µε τους τοµείς µικρής αξίας. Η βιοµηχανική µας στρατηγική είναι τέτοια που κινήθηκε η πολιτική µας υπέρ των βιοµηχανιών υψηλής αξίας. Οι αρνητικές επιπτώσεις απ αυτό το µέτρο είναι ότι υπήρχε και αρκετά υψηλό κόστος για την οικονοµία και αυτό είναι ένα θέµα που ίσως κάποια άλλη στιγµή έχουµε την ευκαιρία να συζητήσουµε. Αναµφίβολα χωρίς τα διαρθρωτικά ταµεία, η Ιρλανδία δεν θα είχε τόσο µεγάλη δυνατότητα να επωφεληθεί απ αυτές τις µεγάλες αλλαγές στην ιστορία της. Βλέπετε απ τις γραφικές παραστάσεις την εξέλιξη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ µας, σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βλέπετε πως βελτιώθηκε στο πέρασµα των ετών. Χωρίς τα διαρθρωτικά ταµεία θα είχαµε σηµαντικές δυσκολίες όσον αφορά τις υποδοµές µας και όσον αφορά και τους ειδικευµένους εργαζοµένους και δεν θα µπορούσαµε να επωφεληθούµε απ τις θετικές εξελίξεις στην ιρλανδική οικονοµία. 25
Σ αυτή τη γραφική παράσταση παίρνετε µια ένδειξη της προόδου που έγινε όσον αφορά την ανεργία, σε σύγκριση πάλι µε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλο θετικό σηµείο των διαρθρωτικών ταµείων ήταν το θέµα των δηµοσίων επενδύσεων. Υπάρχουν έµµεσες επιπτώσεις απ την εφαρµογή των διαρθρωτικών και περιφερειακών πολιτικών. Εκτός απ τις άµεσες οικονοµικές επιπτώσεις, η εισαγωγή του προγραµµατισµού στα διαρθρωτικά ταµεία, απαιτούσε απ τα κράτη-µέλη να ακολουθήσουν µια πιο µακροπρόθεσµη προσέγγιση και να κάνουν καλύτερο προγραµµατισµό και για τα προγράµµατα επενδύσεων. Χρειάστηκε να τεθούν προτεραιότητες, να παρακολουθείται η απόδοση έναντι συγκεκριµένων δεικτών, να γίνονται ενδιάµεσες αξιολογήσεις και συνεχείς αξιολογήσεις. Εσείς συζητάτε σήµερα την ενδιάµεση αξιολόγηση του ΚΠΣ και είναι ένα απ αυτά τα οποία και εµείς στην Ιρλανδία κάναµε σε µεγάλο βαθµό. Προσπαθήσαµε να δηµιουργήσουµε µία αξιολόγηση για όλα τα προγράµµατα, εξετάζοντας τις επιπτώσεις και τα παραδοτέα και τα αποτελέσµατα. Βέβαια αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Αυτό που είναι καινούργιο είναι ότι εφαρµόστηκαν όλα αυτά σε πολύ µεγάλη κλίµακα στην Ιρλανδία. Π.χ. από ένα σύστηµα ετήσιων προϋπολογισµών, µετακινηθήκαµε τώρα σε ένα πολυετές σύστηµα προγραµµατισµού. Κάνουµε τακτικές αξιολογήσεις όλων των προγραµµάτων δηµοσίων δαπανών και όλα τα προγράµµατα πρέπει να αναλύονται µέσα σε ένα τριετή κύκλο, για να βλέπουµε ακριβώς εάν πρέπει να γίνουν κάποιες τροποποιήσεις. Ανάλυση κόστους ωφέλειας και αξιολόγηση κεφαλαίων, είναι µέθοδοι που εφαρµόστηκαν σε πολύ ευρύτερη κλίµακα. Επίσης δώσαµε µεγάλη προσπάθεια στο να κάνουµε µετρήσεις όχι µόνο για να έχουµε τα αποτελέσµατα και τις επιπτώσεις, αλλά γιατί θέλουµε να δούµε ποια είναι τα κέρδη για την ιρλανδική οικονοµία και πως µπορούµε να τα διαδώσουµε και να επωφεληθούµε απ αυτά. Πολύ απλές τεχνικές για τη βελτίωση των διαδικασιών διαγωνισµών για τα δηµόσια έργα, οδήγησαν σε µεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα, καλύτερη αγορά για τα δηµόσια έργα και µεγαλύτερη αξία 26
για τα χρήµατα τα οποία δαπανούσαµε. Τα διαρθρωτικά προγράµµατα και αυτή η προσέγγιση της αξιολόγησης, σαφώς φέρουν το µεγάλο βάρος για τα θετικά οφέλη τα οποία υπήρξαν για την Ιρλανδία. Παράλληλα είχαµε και αρκετά σηµαντικές εξελίξεις σε εσωτερικό επίπεδο στη χώρα, διότι τα διαρθρωτικά ταµεία δεν συνέβαλαν από µόνα τους στην επιτυχία της Ιρλανδίας. Υπήρξε συνέργια των επιπτώσεων που εξηγούν και την ταχεία οικονοµική ανάπτυξη στην Ιρλανδία τη δεκαετία του 90. µεγαλύτερη συµµετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που µας έφερε πιο κοντά σε αναπτυγµένες αγορές και µας έδωσε εξαγωγικό δυναµικό που δεν θα µπορούσαµε να φανταστούµε τη δεκαετία του 80. εν έχω το χρόνο για να σας δώσω πολλές λεπτοµέρειες όσον αφορά τις επιλογές τις οποίες ακολουθήσαµε στις εσωτερικές µας πολιτικές. Θα αναφέρω όµως µε δυο λόγια µόνο τα πιο σηµαντικά. Προσπαθήσαµε να διορθώσουµε τις ανισότητες που υπήρχαν στα τέλη της δεκαετίας του 80 και απ το έλλειµµα της γενικής κυβερνήσεως 8% το 87, φτάσαµε σε λιγότερο από 3% το 1990, καταλήξαµε σε πλεόνασµα 4% το 2001 και αυτό µας έδωσε τη δυνατότητα να µειώσουµε το χρέος µας από 115% του ΑΕΠ το 87, σε περίπου 33%. Μεγάλη ελκυστικότητα για τις άµεσες επενδύσεις και όπως σας είπα αυτό οφείλεται στους κλάδους βιοµηχανίας υψηλής αξίας. Επενδύσεις επίσης στην εκπαίδευση και κατάρτιση τις τελευταίες δεκαετίες που απέδωσαν καρπούς και τέλος κοινωνική εταιρική σχέση µε συναίνεση µεταξύ εργοδοτών, κυβερνήσεως, συνδικάτων και άλλων εταίρων, συναίνεση για το είδος των προσκλήσεων που αντιµετώπιζε η Ιρλανδία. Προκλήσεις που συνεχίζουµε να αντιµετωπίζουµε. Προσπαθήσαµε να ακολουθήσουµε τα καλύτερα δυνατά µοντέλα και να επωφεληθούµε απ αυτά τα οποία συνέβαιναν σε ολόκληρο τον κόσµο στην οικονοµία. Αυτές οι πολιτικές έδωσαν σιγουριά όσον αφορά τους µισθούς και την κοινωνική συνοχή. Υπάρχει µία εταιρική σχέση που αποτελεί ένα µοντέλο το οποίο συνεχίζουµε να αποδεχόµεθα και να αναπτύσσουµε για το µέλλον. 27