Του Βασίλη Παπαδάκη* Τα παιδιά συμμετέχουν σε ένα άθλημα για να διασκεδάσουν, να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, να αποτελέσουν μέλη μιας ομάδας, να κερδίσουν αναγνώριση, καλή φυσική κατάσταση και να ζήσουν έντονες συγκινήσεις. (Παιδί και Αθλητισμός-Janet Le Blanc-Louise Dickson). Τα παιδιά ασχολούνται με τον αθλητισμό γιατί τα κάνει να νιώθουν καλά. (Dr. Terry Orlick-Αθλητικός Ψυχολόγος). Η αφορμή για την σημερινή ανάρτηση ήταν μια συζήτηση, με ένα προπονητή ακαδημιών από τη Βέροια, για ένα θέμα που είναι πολύ συχνό, το οποίο έχω αντιμετωπίσει κι εγώ προσωπικά πολλές φορές, όπως σίγουρα και πολλοί συνάδελφοι. Και φυσικά θα υπάρχει πάντα... Αναφέρομαι στις μετακινήσεις παιδιών στις ακαδημίες, στις μεταγραφές των μικρών ποδοσφαιριστών, όχι όμως αυτές που προκύπτουν σαν λογικό αποτέλεσμα της ανακάλυψης ενός ταλέντου από μια μεγάλη ΠΑΕ, αλλά αυτές που αποφασίζουν κάποιοι γονείς είτε από δική τους εκτίμηση σε σχέση με το πως βλέπουν το ποδόσφαιρο, τη συμμετοχή του παιδιού τους σε αυτό και τα ''όνειρά'' τους για την εξέλιξή του, είτε από ''παρότρυνση'' ενός προπονητή που βλέποντας ένα αξιόλογο κατά τη γνώμη του ταλέντο, τάζει λαγούς και πετραχήλια σε παιδί και γονιό, για να το φέρει στην ομάδα του και να οικειοποιηθεί τις δυνατότητές του προς ίδιον όφελος. 1 / 6
Οι ερωτήσεις του συνάδελφου απλές: ''Με παρότρυνση του γονέα και με καταλυτικό ρόλο του προπονητή της άλλης ομάδας, ένα παιδί θέλει να φύγει. Οι δύο ακαδημίες λειτουργούν στα ίδια πλαίσια, αλλά η μία έχει συνεργασία με ΠΑΕ άλλης πόλης. Ενεργούν σωστά γονέας και προπονητής; Η ακαδημία που είναι το παιδί πως πρέπει να φερθεί;'' Αναφέροντας αρχικά την προσωπική μου άποψη πιστεύω πως κανένα παιδί δεν πρέπει να μένει με το ζόρι σε μια ακαδημία, δηλαδή θεωρώ λάθος η ομάδα αντιδρώντας και ερχόμενη σε ρήξη, να το κρατήσει. Συμπληρώνοντας την άποψή μου, πιστεύω πως η μόνη «άμυνα» σε τέτοια περίπτωση είναι η ακαδημία να λειτουργεί σωστά, σε ότι έχει να κάνει με την προπόνηση και την βελτίωση-εξέλιξη του παιδιού και να υπάρχει μια ειλικρινή σχέση μεταξύ τους. Ας αναλύσουμε λίγο τα δεδομένα, σε σχέση με τον κάθε εμπλεκόμενο σε μια τέτοια ιστορία. Κατ αρχάς είναι πέρα για πέρα αντιδεοντολογικό και κατακριτέο, ένας προπονητής μέσω ενός γονέα ή απευθείας σε ένα παιδί, να προσπαθεί να το πείσει πως πρέπει να έρθει στην ακαδημία του για να κάνει καλύτερη προπόνηση, για να το στείλει σε δοκιμές ΠΑΕ, αμφισβητώντας και μηδενίζοντας ένα συνάδελφο ή μια ακαδημία. Και βέβαια, με τέτοιες νοοτροπίες και πρακτικές, ουσιαστικά εκτίθενται οι ΠΑΕ που πιθανόν «εκπροσωπούν» αυτοί οι προπονητές και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το προσέξουν ιδιαίτερα οι διοικήσεις τους. Η δουλειά του προπονητή δεν είναι αυτή. Ο προπονητής πρέπει να ασχολείται με το αντικείμενό του, δηλαδή τη σωστή και δομημένη προπόνηση, την πολυπλευρικότητα και τα στάδια εκπαίδευσης, τη βελτίωση των νεαρών αθλητών, μέσα από τη χαρά του παιχνιδιού και της συμμετοχής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σαν προπονητές έχουμε τεράστια ευθύνη και ειδικά στο παιδικό ποδόσφαιρο χτίζουμε όχι μόνο ποδοσφαιριστές αλλά και χαρακτήρες, επιδρώντας ουσιαστικά πάνω τους για μια ζωή! Σε αντιστοιχία Υπεύθυνοι Ακαδημιών-Σχολών Ποδοσφαίρου ή Δ.Σ. ομάδων που προσπαθούν με παρόμοιο τρόπο να ξεγελάσουν παιδιά και γονείς, το μόνο που κάνουν ουσιαστικά 2 / 6
είναι να δημιουργούν έριδες και προβλήματα και επειδή οι κοινωνίες είναι μικρές και τίποτα δε μένει κρυφό, τελικά όλα αυτά λειτουργούν εις βάρος τους. Ένα πρόσκαιρο κέρδος (π.χ. μια νίκη ή και ένας τίτλος σε ένα παιδικό πρωτάθλημα) που προκύπτει, όχι από τη στοχευμένη και μεθοδική δουλειά αλλά από 2-3 καλούς παίκτες, ουσιαστικά δε δίνει τίποτα παρά μια ψευδαίσθηση επιτυχίας και εισροής ''πελατών'', δηλαδή νέων εγγραφών παιδιών. Προσωπικά, ξέρω ακαδημίες με πολλά παιδιά και σταθερή πορεία χρόνων, που δεν έχουν καταφέρει να βγάλουν επαγγελματία παίκτη, αλλά συνεχίζουν να έχουν εγγραφές και αποδοχή. Όπως και μικρές, ίσως και ανοργάνωτες ακαδημίες ή ομάδες, που έβγαλαν επαγγελματίες, αλλά δεν έχουν αύξηση εγγραφών. Πιστεύω, ότι όλοι μας αν θέλουμε μπορούμε να το διαπιστώσουμε αυτό... Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω πως στον ΚΑΠ προβλέπεται ποινή αφαίρεσης βαθμών και χρηματικό πρόστιμο, σε ομάδα που θα χρησιμοποιήσει χωρίς άδεια ποδοσφαιριστή άλλης ομάδας σε φιλικό παιχνίδι ή τουρνουά. Και αυτό μου έχει τύχει αρκετές φορές, όπως πιστεύω και σε πολλούς άλλους. Δεν έχω ακόμα ακούσει περίπτωση καταγγελίας στην ΕΠΟ σε τέτοια περίπτωση... Θεωρώ πως θα έπρεπε να υπάρχει στον ΚΑΠ, ποινή και στον προπονητή και τους υπεύθυνους σε αυτές τις περιπτώσεις. Σε ότι έχει να κάνει με τους γονείς, σε αυτή την ιστορία, το σίγουρο είναι πως θέλουν το καλύτερο για το παιδί τους. Όμως, η άγνοια, τα μη σωστά κριτήρια, η λαχτάρα και τα δικά τους θέλω για το παιδί τους, τους οδηγεί συχνά σε λάθη. 3 / 6
Είναι καθήκον του γονιού, να αξιολογήσει την ενασχόληση του παιδιού σε μια ακαδημία, αλλά πως; Με πρωταθλήματα και τίτλους; Με ένα παιδί χαρούμενο; Με ένα παιδί που δείχνει βελτίωση σαν αθλητής και σαν άνθρωπος; Με ένα στρατιωτάκι; Πολλά τα ερωτήματα... Τα ταλέντα σπάνια χάνονται γιατί δε θα τα ανακαλύψει κανείς. Χάνονται για άλλους λόγους, όπως είναι η κακή προπόνηση, ο χαρακτήρας-προσωπικότητα, η στήριξη ή όχι της οικογένειας, το εκπαιδευτικό μας σύστημα κ.α. Και βέβαια, παίζει μεγάλη σημασία, ειδικά για μεγαλύτερα παιδιά, το πότε θα διεκδικήσεις την ευκαιρία σου και πόσο έτοιμος θα είσαι, γιατί ίσως να έχεις μόνο μία. Οι μεγάλες ΠΑΕ, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο, έχουν ένα δίκτυο για να βρίσκουν τα ταλέντα. Η αλλαγή των δομών στο παιδικό ποδόσφαιρο, οι μεικτές ομάδες των νομών, οι περιφερειακές και τα πολλά τουρνουά που γίνονται βοηθάνε σε αυτό. Η ευκολία της επικοινωνίας και της προβολής, ίδιον της εποχής μας, επίσης βοηθάει. Ξαναγυρνώντας στο βιβλίο ''Παιδί και Αθλητισμός'' σε σχέση με τα κριτήρια επιλογής μιας ακαδημίας, οι γονείς θα πρέπει να θέτουν τα παρακάτω ερωτήματα: 1. Είναι διπλωματούχοι οι προπονητές; Έχουν την απαιτούμενη πείρα; 2. Ο ίσος χρόνος συμμετοχής του κάθε παιδιού αποτελεί αρχή του συλλόγου; 3. Δίνεται σημασία στην ανάπτυξη δεξιοτήτων; 4. Τηρούν οι χώροι άθλησης τις προδιαγραφές ασφαλείας; 5. Ποιά είναι η αναλογία μεταξύ προπονήσεων και αγώνων; 6. Η κατανομή σε ομάδες εγγυάται την ασφάλεια και την ψυχαγωγία των παιδιών; 7. Δίνονται πολλές ευκαιρίες στα παιδιά να συμμετάσχουν; 8. Ενθαρρύνονται και επαινούνται τα παιδιά για τις προσπάθειες τους; 9. Λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των παιδιών; (ώρες προπόνησης, διάρκεια κλπ) 10. Τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας κατά τη διάρκεια των προπονήσεων και των αγώνων; Επίσης, οι ερωτήσεις που θα πρέπει οι γονείς να κάνουν στα παιδιά ύστερα από ένα αγώνα είναι: 4 / 6
1. Διασκέδασες; 2. Ποιά ήταν για σένα η καλύτερη στιγμή του παιχνιδιού; 3. Τί δε σου άρεσε στο σημερινό αγώνα; 4. Τί έμαθες; 5. Πάνω σε τί πρέπει να δουλέψεις περισσότερο; 6. Μπορώ να σε βοηθήσω να βελτιωθείς σε κάτι; 7. Είχες άγχος στη διάρκεια του αγώνα; 8. Τί είπε ο προπονητής μετά το παιχνίδι; 9. Έπαιξες τίμια; Αυτές οι ερωτήσεις έχουν πραγματική ουσία και όχι π.χ. κερδίσατε; χάσατε; καθώς η απάντηση ναι ή όχι του παιδιού, δε μας λέει τίποτα για την εμπειρία που μόλις βίωσε. Τα παραπάνω 10 σημεία και οι 9 ερωτήσεις μας δίνουν την απάντηση στα ερωτήματα του συνάδελφου προπονητή και το πως θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να μειώσουμε τελικά αυτά τα περιστατικά που γίνονται στις πλάτες των παιδιών, να προβλέψουμε, να αντιδράσουμε καλύτερα και να είμαστε έτοιμοι όλοι μας, για να προπονήσουμε καλύτερα αν είμαστε προπονητές και να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις αν είμαστε γονείς. Σημαντικό είναι επίσης, η ειλικρινής σχέση προπονητή-παιδιού-γονέα, η επαφή και η συζήτηση τόσο σε τακτή βάση για γενικότερα θέματα, όσο και σε πιο προσωπικά προβλήματα και απορίες. Αν σαν προπονητές και σαν ακαδημίες-σύλλογοι δώσουμε έμφαση και τηρήσουμε αυτό το Δεκάλογο, τότε θα έχουμε κάνει από την πλευρά μας αυτό που απαιτείται. Αλλά και σαν γονείς αν αναζητήσουμε αυτά τα 10 σημεία στην ενασχόληση του παιδιού μας σε μια ακαδημία, θα πάρουμε σίγουρα πιο σωστές αποφάσεις. Σίγουρα θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα πρέπει ένας γονιός να επιλέξει: Είτε γιατί το παιδί του το ζητάει. Είτε γιατί αυτός βλέπει κάποια πράγματα που δε θεωρεί σωστά. Είτε γιατί τον παροτρύνει κάποιος γνωστός, φίλος, προπονητής κ.α Όμως, οι ''μεταγραφές'' παιδιών από μια ακαδημία σε μια άλλη, θα πρέπει να γίνονται από τους γονείς με μεγάλη προσοχή και με σωστά κριτήρια. Το οφείλουμε στα παιδιά μας. 5 / 6
Ο Βασίλης Παπαδάκης διαθέτει την ιστοσελίδα vpsoccercoach.blogspot.gr 6 / 6