Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Άσκηση και Υγεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Τ.Ε.Φ.Α.Α., ΚΑΡΥΕΣ 42100, ΤΡΙΚΑΛΑ Μάθημα: MB05 Άσκηση, Πρόληψη και Αποκατάσταση Καρδιοπαθειών Διάλεξη 11η Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση Καθηγητής Σάββας Π. Τοκμακίδης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Άσκηση Άσκηση στο στο νερό νερό Περπάτημα Περπάτημα 66 λεπτών λεπτών στην στην πισίνα πισίνα 160 310 150 * 290 280 279,6 270 260 250 259,6 130 120 123 100 90 230 80 44 μήνες μήνες 127,3 110 240 έναρξη Έναρξη * 140 HR (b/min) Distance (m) Απόσταση (m) 300 * p<0.05 έναρξη Έναρξη 4 μήνες 4 μήνες
Combined Land versus Water Exercise in Patients with Coronary Artery Disease Volaklis, Spassis, Tokmakidis (2007), Am Heart J (2007); 23: 1085-1103
ΑΣΚΗΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Η άσκηση προσομοιάζει τη δράση της ινσουλίνης (Holloszy 1963)
Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη 8.5 HbA1c % 8.0 ** 7.5 *** 7.0 6.5 6.0 Έναρξη **p<0.01 ***p<0.001 4 εβδομάδες 16 εβδομάδες
Ευαισθησία στην ινσουλίνη Insulin (μu/ml) 125 Baseline 100 4 weeks 75 50 25 * ** 90 120 0 0 * p<0.05 **p<0.01 30 60 Time (min)
Συγκέντρωση Γλυκόζης και Ινσουλίνης μετά Πρόγραμμα Συνδυασμού Δύναμης και Αερόβιας Άσκησης σε Ασθενείς με Διαβήτη τύπου 2 Τokmakidis, Zois, Volaklis et al. (2004), Eur J Appl Physiol 92: 437-442
Προσαρμογές της Άσκησης μετά από Συνδυασμό Δύναμης και Αερόβιας Άσκησης σε Γυναίκες με Διαβήτη Τύπου 2 18 % μεταβολής 14 10 6 2-2 -6 Γλυκόζη νηστείας HBA1c ΤG HDL-C Xρόνος Άσκησης -10-14 -18-22 Τokmakidis, Zois, Volaklis et al. (2004), Eur J Appl Physiol 92: 437-442
Γλυκόζη αίματος (mg%) Άσκηση σε ασθενείς με διαβήτη Πριν 250 200 150 Μετά 194 153 198 170 100 50 Αερόβια Δύναμη
Ανταπόκριση της γλυκόζης κατά την άσκηση 65%HRmax Gl uc os e (mg %) 200 70%HRmax 175 80%HRmax 150 ** 125 ** ** ** * 100 ** 75 ** ** ** ** ** *p<0.05 **p<0.01 50 0 5 Ηρεμία 15 25 35 Άσκηση 45 5 15 25 40 Αποκατάσταση min
Αιμοδυναμικές προσαρμογές Rate pressure product (X 10-3) 40 Baseline 4 weeks 16 weeks 35 30 * p<0.05 **p<0.01 * * 25 ** 20 15 10 5 rest 3 min 6 min max
Exercise time (min) Ανοχή στην κόπωση 12 *p<0.05 * * 10 8 6 4 Baseline 4 weeks 16 weeks
Αύξηση δύναμης άνω άκρων * p<0.001 70 Maximal strength (kg) 60 50 a,b a,b a,b a a 40 Baseline 4 weeks 16 weeks a a,b a 30 20 10 0 Pull down Bench press Seated row Peck-deck
Αύξηση δύναμης κάτω άκρων Maximal strength (kg) 40 a, b * p<0.001 35 30 a Baseline 4 weeks 16 weeks a, b a 25 20 15 10 Leg extension Leg curl
Μέτρηση της γλυκόζης πριν και μετά το πρόγραμμα άσκησης Γλυκόζη (mg/dl) 300 Διακοπές Πάσχα Gl (mg%) 250 200 150 100 50 pre1 pre2 post1 post2
ΑΣΚΗΣΗ & ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Διακύμανση μάζας σώματος (kg) ανά εβδομάδα Μάζα Σώματος (kg) 98 94 Ομάδα άσκησης 90 86 82 0 3 6 9 12 15 Χρόνος (εβδομάδες) 18 21 24 52
ΑΣΚΗΣΗ & ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Μεταβολές στην Οστική Πυκνότητα μετά από Συνδυασμό Προγράμματος Αερόβιας και Άσκησης με Βάρη σε Εμμηνοπαυσιακές Γυναίκες Ομάδα άσκησης Ομάδα ελέγχου ΟΠ Ward' s (gr/cm2) 0,82 0,81 0,8 α 0,79 0,78 0,77 0,76 Έναρξη 6 μήνες Καρακύριου, Βόλακλης, Τοκμακίδης και συν. (2005), Οστούν 16(4): 241-247
Μεταβολές στην Οστική Πυκνότητα μετά από Συνδυασμό Προγράμματος Αερόβιας και Άσκησης με Βάρη σε Εμμηνοπαυσιακές Γυναίκες ΟΠ O2-O4 (gr/cm2) 1,12 Ομάδα άσκησης Ομάδα ελέγχου 1,11 1,1 1,09 Έναρξη 6 μήνες Καρακύριου, Βόλακλης, Τοκμακίδης και συν. (2005), Οστούν 16(4): 241-247
Άσκηση μέσω Δονήσεων και Επίδραση στην Οστική Πυκνότητα Ειδικό πρόγραμμα δονήσεων 20 min την ημέρα, 5 ημέρες την εβδομάδα, διάρκειας ενός έτους είχε ως συνέπεια την αύξηση της οστικής πυκνότητας στο μηριαίο οστό κατά 32%! Rubin et al. (2001) Nature 412: 603-604
ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ 1.11 a* 2 ΟΠ Ο2 -Ο4 (gr/cm ) 1.1 Ομάδα άσκησης a*, b* Ομάδα δόνησης Ομάδα ελέγχου 1.09 1.08 1.07 1.06 1.05 1.04 Έναρξη 6 μήνες Μέσες τιμές της οστικής πυκνότητας (ΟΠ) των οσφυίκών σπονδύλων Ο2-Ο4 των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών στην ομάδα άσκησης, την ομάδα δόνησης και την ομάδα ελέγχου, προσαρμοσμένες σε ανάλυση συνδιακύμανσης, όπου: * p<.05 a: διαφορά με την έναρξη του προγράμματος b: διαφορά με την ομάδα άσκησης (Υπό δημοσίευση Calcified Tissue International, 2009)
ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ 1.08 ΟΠ O2-O4 (gr/cm2) 1.06 1.04 Ομάδα άσκησης υγιών Ομάδα δόνησης υγιών Ομάδα ελέγχου Ομάδα άσκησης οστεοπορωτικών Ομάδα δόνησης οστεοπορωτικών 1.02 a* a*, b* 1 0.98 0.96 Έναρξη 6 μήνες Μέσες τιμές της οστικής πυκνότητας (ΟΠ) των οσφυίκών σπονδύλων Ο2-Ο4 των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών σε κάθε ομάδα χωριστά, προσαρμοσμένες σε ανάλυση συνδιακύμανσης, όπου: * p<.05 a: διαφορά με την έναρξη του προγράμματος b: διαφορά με την ομάδα άσκησης Αποτελέσματα διδακτορικής διατριβής
Άσκηση και Οστό στην παιδική και εφηβική ηλικία Εμμηνοροϊκά κορίτσια: κορίτσια: 14,6 0,4 χρόνων, χρόνων, 3 προπονήσεις την εβδομάδα για 9 μήνες Ασκήσεις για πόδια 2-3 σετ x 8-12 επαν. επαν. με φορτίο (γιλέκο) γιλέκο) 55-15% του σωματικού βάρους Αλτικές ασκήσεις ( 55-20 ασκήσεις) ασκήσεις) 22-3 σετ x 2-20 επαν. επαν. (100 1000 άλματα) άλματα) Witzke K. A. & Snow C. Med. Sci. Sports Exerc. 32: 10511051-1057, 2000.
Τι συμβαίνει με τη διακοπή της άσκησης;
Προπόνηση 8 μηνών 10 5 % αλλαγής Θετικές επιδράσεις (%) 0 4,6 ΤC ΤG HDL -5-10 LDL -7,1-8,5-15 -15,7-20 Διακοπή 3 μηνών 12 10 % αλλαγής Αρνητικές επιδράσεις 15 5 3,7 3,4 HDL 0-5 TC TG -3,4 LDL
Αλλαγές στη φυσική κατάσταση μετά τη διακοπή της άσκησης VO2max (%) 40 30 20 % 15,6 10 0-10 -20 Μυϊκή δύναμη 35 88 μήνες μήνες Διακοπή Διακοπή 3 μήνες 3 μήνες -10 8 8 μήνες μήνες -16
Προσαρμογές της Άσκησης και Απώλεια μετά από Τρίμηνη Διακοπή σε Ασθενείς με Στεφανιαία Νόσο Volaklis et al. (2006), Eur J Cardiov Prev Rehabil
Διακοπή άσκησης και απώλεια μυϊκής δύναμης 40 * Training * * 30 * %change 20 Detraining * * 10 0-10 -20 * vs baseline # vs 8 months # # # Leg Leg curl extension Bench press # # # Pull down Seated Pec-deck row Tokmakidis & Volaklis J Cardiopulm Rehabil (2003)
Διακοπή της συστηματικής άσκησης (μόνο περπάτημα) Walking hours (No) Changes in VO2peak (ml/kg/min) 22 26 30 34 38 42 46 50 0-1 -2-3 -4-5 r=-0.63, p<0.05-6 Volaklis, et al., EJCPR 2006
Η άσκηση πρέπει να γίνει τρόπος ζωής Οι θετικές επιδράσεις χάνονται μετά από λίγο χρονικό διάστημα από τη διακοπή της Το κλειδί είναι η συστηματική άσκηση απαραίτητη για τη διατήρηση των φυσιολογικών προσαρμογών!
Η άσκηση είναι...... βιολογική ανάγκη!
Η άσκηση βελτιώνει... την ποιότητα ζωής
Ορισμός υπομέγιστης και μέγιστης έντασης στην αερόβια άσκηση
Μεταβολή της δύναμης με την ηλικία Lindle et al. Age and gender comparisons of muscle strength in 654 654 women and men aged 2020-93 yr. J. Appl. Physiol. 83(5): 1581 1587, 1997.
Μεταβολή της μυϊκής μάζας με την ηλικία Janssen et al. Skeletal muscle mass and distribution in 468 men and women aged 18 88 yr. J.Appl. Physiol. 89: 81 88, 2000.
Το Μυϊκό Σύστημα ως Ενδοκρινής Αδένας
Το Μυϊκό Σύστημα ως Ενδοκρινής Αδένας