ΚΡΙΣΗ, ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ.

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ 2012-2013 ΑΘΗΝΑ ΚΡΙΣΗ, ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. *ΦΡΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Μ.Sc. Κοινωνικής Παιδοψυχιατρικής - Συστημικός Θεραπευτής

Α) «ΤΕΧΝΙΚΕΣ» ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ( ΚΡΙΣΗ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ.Ά) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ (ΤΕΜΠΕΡΑΜΕΝΤΟ, ΣΧΟΛΕΙΟ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΣΤΡΕΣ ΖΩΗΣ) ΚΡΙΣΗ ( ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ, ΨΕΜΑΤΑ, ΕΜΜΟΝΕΣ ΥΠΕΡΝΕΩΤΕΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (ΑΤΟΜΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ) ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ. «ΔΙΠΛΟΙ ΔΕΣΜΟΙ», ΑΥΤΟΠΑΓΙΔΕΥΣΗ Β) Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ & ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ κ.ά) Γ) ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΟΜΕΣ ΕΚΛΥΣΗΣ ΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΟΤΗΤΑ * ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΟ

Τι αριστούργημα που είναι ο άνθρωπος! Πόσο ανώτερος στην λογική! Πόσο μέγιστος σε ικανότητα! Σε μορφή και κίνηση πόσο ταχύς και αξιοθαύμαστος! Σε δράση πόσο όμοιος με άγγελο! Σε κατανόηση πόσο όμοιος με θεό! Η ομορφιά του κόσμου, το πρότυπο των ζώων.

η υγεία η ψυχική

ψυχική υγεία Ι. (Π.Ο.Υ., 2001) ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ: ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΔΕΣΜΟΥΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΤΙΣ ΑΝΤΙΞΟΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Μια κατάσταση ευεξίας, όπου το άτομο αντιλαμβάνεται τις ικανότητες του, μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνήθεις δυσκολίες της ζωής, είναι σε θέση να εργάζεται παραγωγικά και να είναι ικανό να προσφέρει στην κοινότητα

η παιδοψυχιατρική

ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ Ι. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΣΤΟΧΟΙ: ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΗΛΙΚΙΑΚΟ ΦΑΣΜΑ: 0-18 ΕΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ: 1961, Π.Ν.Α.

ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΙΙ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ, ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΑΥΤΟ ΑΠΑΙΤΕΙ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ & ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΙΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΘΕΣΜΩΝ, ΦΟΡΕΩΝ, ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ - ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΥ

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ 14% - 18% ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ (ΗΛΙΚΙΑΚΟ ΦΑΣΜΑ 0 18%) ΕΧΟΥΝ ΣΟΒΑΡΑ ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΟΝΟ 10 15% ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΦΤΑΝΟΥΝ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

* ΧΩΡΑ ΗΛΙΚΙΑ % ΠΛΗΘ. ΑΙΘΙΟΠΙΑ 1-15 17,7% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 12-15 20,7% ΙΝΔΙΑ 1-16 12,8% ΙΑΠΩΝΙΑ 12-15 15,0% ΙΣΠΑΝΙΑ 8,11&15 15,0% ΕΛΒΕΤΙΑ 1-15 22,5% Η.Π.Α. 1-15 21%

A.P.A. : American Psychiatric Association D. S. M. : Diagnostic and statistical manual of mental disorders

η εξέλιξη του D.S.M., A.P.A. DSM 1952 (αντίδραση προσαρμογής παιδική σχιζοφρένεια) DSM 1968 (αντίδραση προσαρμογής παιδική σχιζοφρένεια προβλήματα συμπεριφοράς DSM III, 1980 DSM-III-R, 1987 DSM-IV, 1994 DSM-IV-TR, 2000 DSM-V,..2013 (υπό δημοσίευση)

*Παγκοσμίως: *60.000.000 πάσχουν από Σχιζοφρένεια (1%) *120.000.000 πάσχουν από Κατάθλιψη (2%) *450.000.000 ψυχονοητικές διαταραχές (7%) *Ελλάδα: *100.000 πάσχουν από Σχιζοφρένεια *200.000 πάσχουν από Κατάθλιψη *750.000 πάσχουν από ψυχονοητικές διαταραχές *

Reaching out «H σημασία της έγκαιρης παρέμβασης» *Προβολή βίντεο του ΜΥΠ Ψυχαργώς Β *

1 η : οι ψυχικά πάσχοντες είναι επικίνδυνοι και η ψυχική διαταραχή δεν μπορεί να γίνει κατανοητή 0 1 η ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ 0 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 0 Οι ψυχικά ασθενείς είναι βίαιοι και επιθετικοί 0 Ας προσποιηθούμε ότι δεν τον βλέπουμε, μπορεί να γίνει βίαιος και επιθετικός 0 Φόβος να έλθουμε σ επαφή μ έναν άνθρωπο που πάσχει ψυχικά 0 Άρνηση να κατανοήσουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου που θεωρείται άρρωστος

2 η η ψυχική διαταραχή έχει οργανική αιτιολογία 0 2 η : Η ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΧΕΙ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑ 0 «η αληθινή θεραπεία επιτυγχάνεται με τα φάρμακα, τις ακτινοθεραπείες μόνο με τη νοσηλεία θεραπευόμαστε πραγματικά «ψυχοθεραπεία: όλο λόγια» «..ψυχοθεραπεία: αφορά μόνο αυτούς που αντιμετωπίζουν ελαφρά προβλήματα, δεν κάνει για τους πραγματικούς τρελούς» 0 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 0 Θεραπευτική αγωγή: μόνο ο γιατρός είναι αρμόδιος για τη διαχείριση του πολύπλοκου ψυχιατρικού προβλήματος κι αυτός βασίζεται, για την αντιμετώπιση της διαταραχής, κυρίως στην ενδονοσοκομειακή νοσηλεία 0 Πολλοί νομίζουν, λανθασμένα, ότι η ψυχοθεραπευτική αγωγή δεν αρμόζει στους σοβαρούς πάσχοντες

3 η η ψυχική διαταραχή είναι ανίατη 0 Δεν γίνεται τίποτα, δεν υπάρχει θεραπεία» 0 μ ενοχλούν όταν τους συναντώ στο δρόμο: μα, γιατί τους αφήνουν να κυκλοφορούν 0 Οίκτος, που δεν βοηθά σε τίποτε, και παραίτηση από κάθε προσπάθεια, ακόμη και εκ μέρους λειτουργών ψυχικής υγείας 0 Άρνηση να κατανοήσουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου που θεωρείται άρρωστος

4 η η ιδιωτική περίθαλψη είναι καλύτερη και πιο αποτελεσματική από τη δημόσια 0 ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ 0 «οτιδήποτε ιδιωτικό είναι πάντα καλύτερο από το δημόσιο» 0 «Στις δημόσιες υπηρεσίες δε σε λογαριάζουν, σε καταστρέφουν» 0 Στις δημόσιες υπηρεσίες πηγαίνουν οι τρελοί, εκεί δεν σε προσέχουν 0 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 0 Καταφεύγουμε αποκλειστικά στους ιδιωτικούς φορείς, των οποίων όμως οι δυνατότητες είναι ανεπαρκείς ή περιορισμένες

Χαρακτηριστικά στιγματισμού 0 είναι απλουστευτικός 0 είναι περιοριστικός 0 διαρκεί και μετά τις ενδεχόμενες εξελίξεις του ατόμου 0 είναι ακινητοποιητικός, στο μέτρο που εμφανίζεται ότι ανήκει στην τάξη του πεπρωμένου 0 σταδιακά γίνεται πλαίσιο αναφοράς του ίδιου του μειονεκτικού ατόμου, στο μέτρο που η ενσωμάτωσή του περνάει από τη συμμόρφωσή του προς τον τρόπο που τον βλέπουν οι άλλοι

«η κρισιολογία είναι η ραχοκοκαλιά της Ιστορίας» Τζαβάρας Αθ., Καθηγητής Ψυχιατρικής 2012, η πιο απλή προσέγγιση που μπορούμε να κάνουμε είναι σήμερα, στις αρχές του 21 ου αιώνα, είναι : Ιδού άλλη μία κρίση!... και το μόνο πράγμα που μπορεί να κάνει ο κοινός θνητός είναι ή να εκπαιδευτεί να «διαβάζει» καταλλήλως τις κρίσεις, να αντιμετωπίζει δηλαδή τη ζωή ως μια εναλλαγή κρίσεων, με υφέσεις, ή να νομίζει κάθε φορά ότι του έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι, όπως θα έλεγαν οι Γαλάτες»

ΚΡΙΣΗ Ι. SlaiKeou (1990) Προσωρινή κατάσταση αναστάτωσης και αποδιοργάνωσης που χαρακτηρίζεται, κυρίως, από την αδυναμία του ατόμου να τη χειριστεί με τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιεί, και από την πιθανότητα να προκύψει (λόγω αυτής της κατάστασης) ένα ριζικά διαφορετικό αποτέλεσμα, θετικό ή αρνητικό

ΚΡΙΣΗ ΙΙ. Κατακλυσμός από συναισθήματα εξάντλησης, ανεπάρκειας, σύγχυσης, άγχους, αίσθηση έλλειψης βοήθειας απώλεια ελέγχου και αδυναμία προσαρμογής ή αποδοχής της κατάστασης. Το άτομο χάνει προσωρινά την ψυχική του ισορροπία (Caplan, 1964) ------- ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Ή ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΜΑΣΤΕ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΑΥΤΟΝ. ------- Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΡΙΖΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΕΣ, ΑΦΟΥ ΟΙ ΑΜΥΝΕΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ. ------- Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΕIΝΑΙ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΜΙΑ ΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (Brock, Sandoval &Lewis, 2001)

ΚΡΙΣΗ IIΙ. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΑΜΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗ ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΙΑΖΥΓΙΟ κ.ά ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΟΒΑΡΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ Ή ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΒΙΑΙΟΣ Ή ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ Ή ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΙΙ. ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΦΤΩΧΕΙΑ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ Ι. STUCKELER et al (2008) Σκοπός: α) ο τρόπος που οι οικονομικές μεταβολές επηρέασαν τα ποσοστά θνησιμότητας στην Ευρώπη β) ο τρόπος περιστολής των δυσμενών επιπτώσεων Δείγμα: 26 χώρες, διάστημα 1970-2006

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ ΙΙ. Αποτελέσματα: 1. αύξηση της ανεργίας κατά 1% αντιστοιχεί σε αύξηση στις αυτοκτονίες κατά ο,8% 2. αύξηση της ανεργίας άνω του 3% αντιστοιχεί σε αύξηση άνω του 4% (σε ηλικίες ως 65 ετών) 3. αύξηση 0,8% στις ανθρωποκτονίες 4. τα τροχαία ατυχήματα, αντίθετα, ελαττώθηκαν κατά 1,4% 5. ενεργά προγράμματα στήριξης αγοράς εργασίας άνω των 190 δολ./άτομο/έτος, η αύξηση της ανεργίας δεν είχε επίπτωση στα ποσοστά αυτοκτονιών 1. Stuckler et al, 2008

Το ψυχογράφημα στην εργασία Ι. ΠΗΓΗ: EU Conference, Berlin 2011, Promotion of Mental Health and Well Being in Workplace ΑΠΟΥΣΙΕΣ: Αύξηση του ποσοστού ως και δύο φορές ΑΠΟΔΟΣΗ: Μείωση παραγωγικότητας και ποιότητα δουλειάς ΗΘΙΚΟ: Χαμηλό αλλά και μείωση δέσμευσης εργαζομένων προς την επιχείρηση ΩΣΕΙ ΠΑΡΟΝΤΕΣ Αύξηση ως και τέσσερις φορές του φαινομένου που θέλει τον εργαζόμενο φυσικά παρόντα, χωρίς όμως να αποδίδει ΣΤΕΛΕΧΗ Αύξηση αποχωρήσεων των ταλαντούχων

Το ψυχογράφημα στην εργασία ΙΙ. ΠΗΓΗ: EU Conference, Berlin 2011, Promotion of Mental Health and Well Being in Workplace ΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ «ΕΠΙΖΗΣΑΝΤΟΣ» (LAYOFF SURVIVOR SYNDROME) Θλίψη για τους συναδέλφους που απολύθηκαν Θυμός για τη διοίκηση Φόβος ότι σύντομα θα έλθει και η δική του σειρά

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ άραγε υπάρχουν στην σημερινή Ελλάδα της κρίσης;;;;;;; Προστατευτικά για την ψυχική υγεία των εργαζομένων αποτελούν : Το πνεύμα δικαιοσύνης Η έγκαιρη ενημέρωση Οι διευκολύνσεις (άδειες άνευ αποδοχών, οι αποζημιώσεις)

«ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ» ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ & ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ κ.ά ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ - «ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ» - ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΞΑ, ΟΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ, ΟΙ ΑΥΤΟΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΙ

Α) ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ι. ΤΟ ΥΠΕΡΝΕΩΤΕΡΙΚΟ ΑΤΟΜΟ Η κοινωνία με τους ραγδαίους ρυθμούς αλλαγής, δημιουργεί εξ αρχής δεσμούς χαλαρούς, ώστε να μπορούν εύκολα να λύνονται εύκολα, γρήγορα και δίχως πόνο κάθε φορά που αλλάζουν οι περιστάσεις. Το υπερνεωτερικό άτομο θέλει: να ζει καλύτερα στο παρόν, θέλει να «σωθεί» εδώ και τώρα. Αρέσκεται: στην υπερβολή: στην κατανάλωση, στην ηδονή. στην πίεση, στο άγχος, στην προς τα εμπρός φυγή

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΙΙ. Η ΥΠΕΡΝΕΩΤΕΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΠΟΥ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘ ΥΠΕΡΒΟΛΗ, ΟΛΑ ΟΔΗΓΟΥΝΤΑΙ ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ, ΣΤΑ ΑΚΡΑ. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ «ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ»: Ο ανταγωνισμός, Το κέρδος, Απόλαυση, Η βία, Οι πολιτικές προσωπικότητες «ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ» «ΥΠΕΡΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ» «ΥΠΕΡΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ» «ΥΠΕΡΠΡΟΕΔΡΟΥΣ» «ΥΠΕΡΠΑΙΔΙΑ»

Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Ασθενειών Αταλάντα, ΗΠΑ ΝewScientist,2012 2009: ένας στους δύο φοιτητές θεωρούσε ότι έχει κοινωνική αυτοπεποίθηση υψηλότερη από τον μέσο όρο 1966: ένας στους τρεις φοιτητές πίστευε το ίδιο 1980-2009: ένας στους εννέα Αμερικανούς άνω των 12 ετών παίρνει αυτή τη στιγμή αντικαταθλιπτικά (αριθμός τετραπλάσιος από το αντίστοιχο ποσοστό στα τέλη της δεκαετίας του 1980).

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΙΙΙ. ΟΙ «ΠΟΡΤΕΣ»:ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΧΩΡΙΣ ΑΞΙΑ Dan Ariely, Καθηγητής Συμπεριφορικών Οικονομικών, Μ.Ι.Τ., 2008 «ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΙ ΑΝΡΘΩΠΟΙ ΠΝΙΓΟΝΤΑΙ ΟΧΙ ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ, ΑΛΛΑ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΘΩΡΑΣ ΤΟΥΣ» ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ, Ο ΦΟΒΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 1941

α. ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ...ΣΤΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΟ ΨΕΜΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ: ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αφενός ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ και ΧΡΗΖΟΥΣΑ ΑΛΛΑΓΗΣ και αφετέρου κατά βάση ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΕΠΙΛΥΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ 1. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2. ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ 3. ΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΙ 4. Η ΤΕΛΙΚΗ ΛΥΣΗ

β. ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ...ΣΤΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΟ ΨΕΜΑ Οι ανώτεροι οργανισμοί είναι ικανοί να μαθαίνουν μέσω της μεθόδου της δοκιμής και του σφάλματος, πως μπορεί να λυθεί ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΕΑΝ ΔΕΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ; ΕΜΜΟΝΗ ΩΣ ΕΑΝ Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΛΑΘΟΣ ΕΠΙΛΟΓΩΝ. ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙ ΑΠΟ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΕ ΘΕΤΙΚΕΣ

γ. ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ...ΣΤΟ ΛΑΘΟΣ ΣΤΟ ΨΕΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΑΛΛΟΙΩΣΗ (ΨΕΜΑ) Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ

το λάθος και το ψέμα στην επιστήμη & την πολιτική.. Journal of Medical Ethics, 2010.τα ακούσια λάθη στις έρευνες της Ιατρικής και της Βιολογίας, μεταξύ 2004-2009, διπλασιάστηκαν..οι σκόπιμες παραποιήσεις είναι κατά επτά φορές περισσότερες

το ψέμα Αντριου Γουέικφιλντ & το εμβόλιο M.M.R. (Ιλαρά, Ερυθρά, παρωτίτιδα) Lancet, 1998 To Εμβόλιο M.M.R. (Ιλαρά, Ερυθρά, Παρωτίτιδα) αιτία του Αυτισμού 12 χρόνια μετά: είχε αποκρύψει ότι πολλά παιδιά είχαν εμφανίσει αυτισμό πριν τη λήψη του εμβολίου

Ιατρικά εμμονές/λάθη/ψέματα Τα φάρμακα Οι χειρουργικές/καισαρικές επεμβάσεις Η δυσλεξία Το σύνδρομο Asperger, η Δ.Ε.Π.Υ. Το DSM V: τα θυμωμένα παιδιά. τα ντροπαλά παιδιά

το ψέμα Ενρίκο Φέρμι, Νόμπελ φυσικής 1938 υπερουράνια στοιχεία: το «μουσολίνιο»

Β) ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝ ΤΑ ΝΕΑ ΟΡΙΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΔΙΠΛΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΑΠO «ΤΟΝ ΔΙΠΛΟ ΔΕΣΜΟ» ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ & ΤΗΝ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ, ΤΟΥ G. BATESON (1954) ΣΤΟΥΣ «ΔΙΠΛΟΥΣ ΔΕΣΜΟΥΣ» ΘΕΣΜΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Ι. (Cannon W.B., 1920) στο κύτταρο, την οικογένεια, την πολιτική, την κοινωνία Πρόκειται για ιδιότητα που επιτρέπει σε ένα σύστημα να παραμείνει σταθερό και σε σταθερή κατάσταση δια μέσου του χρόνου. Ομοιόσταση= ορθή λειτουργία; = τάξη; Ομοιόσταση (= υπερλειτουργία) ακαμψία δυσλειτουργία ΟΜΟΙΟΣΤΑΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΠΑΡΚΩΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΑΝΕΠΑΡΚΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΥΟ

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΙΙ. (Cannon W.B., 1920) στο κύτταρο, την οικογένεια, την κοινωνία, την πολιτική Η ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ ΜΙΑ ΙΔΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. ΑΠΟΔΙΔΕΙ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΜΟΝΟΜΕΡΕΙΑ, ΜΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΤΑΣΗ ΕΜΜΟΝΗΣ (δεν «προβλέπει» το ενδεχόμενο μετάβασης σε νέες, απρόβλεπτες, δημιουργικές καταστάσεις )

BATESON GREGORY (1904 1980) Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ, ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ

ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ «ΔΙΠΛΟΥ ΔΕΣΜΟΥ» G. Bateson, 1956, Palo Alto, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΠΑΡΑΔΟΞΗΣ ΕΝΤΟΛΗΣ (paradoxical injunction) μορφή επικοινωνίας στην οποία κανείς πρέπει να υπακούσει, αλλά πρέπει να την παρακούσει για να τις υπακούσει! 1. ΑΤΟΜΟ ΣΕ ΘΕΣΗ ΙΣΧΥΟΣ ΔΙΝΕΙ ΜΙΑ ΕΝΤΟΛΗ ΣΕ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΠΟΥ ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΕΝΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΧΕΣΗ 2. Η ΕΝΤΟΛΗ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΔΥΟ ΕΠΙΠΕΔΑ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ Ή ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ, ΣΕ ΛΟΓΙΚΗ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΑ 3. Ο ΛΗΠΤΗΣ ΤΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΟΥΤΕ ΝΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΑΣΕΙ ΟΥΤΕ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΕΙ ΤΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΕΔΙΟ

«ΔΙΠΛΟΣ ΔΕΣΜΟΣ»: ΣΤΗ ΔΥΝΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 2012 Ο ΔΥΝΑΤΟΣ AΛΛΟΣ : Ο ΘΕΣΜΟΣ, Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟ ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΟ ΔΙΠΛΟ ΜΗΝΥΜΑ: ΘΑ ΣΕ ΣΩΣΩ ΑΛΛΑ ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΑ «ΠΕΘΑΝΟΥΝ»! ΔΕΝ ΞΕΡΩ. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ!!!!!!!!! ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ: ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΕΧΕΙ ΜΠΛΟΚΑΡΙΣΤΕΙ. Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ ΔΕΝ ΑΠΟΔΕΙΧΤΗΚΕ ΣΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΤΟΥ G.BATESON, ΤΑ ΔΙΠΛΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

προμνημονιακή εποχή (Π.Ο.Υ.) ΟΙ ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΤΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟ 2020 Η ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ 2 Η ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ι. χαρακτηριστικά Α) στη ψυχοπαθολογία προέχουν οι διαταραχές του συναισθήματος Β) έχουν φασική πορεία με «επεισόδια» νόσησης και περιόδους φυσιολογικού συναισθήματος Γ) τα επεισόδια νόσησης ανήκουν γενικά σε δύο βασικούς τύπους (μανιακό και καταθλιπτικό) Δ) η πορεία της νόσου λαμβάνει τρεις κύριες κλινικές μορφές (διπολική διαταραχή, μείζων καταθλιπτική διαταραχή, δυσθυμία)

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙ. μορφές Α) ΜΕΙΖΟΝΕΣ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΕΙΖΟΝ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΔΙΑΛΕΙΠΟΥΣΑ ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Β) ΔΙΠΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΥΠΟΣ Ι. ΤΥΠΟΣ ΙΙ. ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕ ΤΑΧΕΙΑ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΦΑΣΕΩΝ Γ) ΔΥΣΘΥΜΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙΙ. αιτίες α. ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Οικογενειακή προδιάθεση για την εμφάνιση διπολικής διαταραχής, αλλά μικρότερη για την εμφάνιση μείζονος κατάθλιψης (ΠΙΝΑΚΑΣ) μελέτες διδύμων δείχνουν αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης μεταξύ συγγενών, οι γενετικοί παράγοντες αυξάνουν την ευαισθησία σε αρνητικές εμπειρίες ζωής, ενώ σε άλλες αυξάνουν την τάση για αρνητικές εμπειρίες (Silberg et al. 1999 & 2001) Προστατευτικά γονίδια: υπεύθυνα για τη μείωση του κινδύνου νόσησης Πιθανά εμπλεκόμενα Χρωμοσώματα 4,5,10,11,12,13,21,Χ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ: ΓΟΝΙΔΙΑ, ΝΤΕΤΕΡΜΙΝΙΣΜΟΣ &ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΧΑΪΔΕΛΒΕΡΓΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ, 2003 Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ ΤΑ ΝΟΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΌΧΙ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΊΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ STEVEN ROSE, BRAIN & BEHAVIOUR RESEARCH GROUP, ENGLAND

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙΙ. αιτίες β. ΝΕΥΡΟΜΕΤΑΙΒΑΣΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ, ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ, ΝΕΥΡΟΑΝΑΤΟΜΙΑ Η κατάθλιψη αποτέλεσμα της ελάττωσης της μονοαμινεργικής νευρομεταβίβασης (σεροτονίνης, νορεπινεφρίνης) και η αποκατάσταση της νευρομεταβιβαστικής αυτής έλλειψης είναι ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνεται η θεραπεία της. Η κατάθλιψη αποτέλεσμα ελάττωσης της νευρογένεσης στον ιππόκαμπο και τον προμετωπιαίο φλοιό.( νευροαπεικονιστικές τεχνικές δείχνουν μείωση του όγκου τους ) Η κατάθλιψη σχετίζεται με κάποιου βαθμού υποκλινικό υποθυροειδισμό

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙΙ. αιτίες γ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΡΕΣΟΓΟΝΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ: 1. ΑΝΕΡΓΙΑ 2. ΔΙΑΖΥΓΙΟ 3. ΠΕΝΘΟΣ 4. ΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ, ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ ΝΕΟΥΣ 4. ΠΑΙΔΙΚΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ (πρώιμες αρνητικές εμπειρίες) ΑΠΩΛΕΙΑ ΓΟΝΕΑ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ/ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ «ΑΝΑΔΑΥΛΙΣΗΣ» (kindling) Κάθε επεισόδιο «ανοίγει» τον δρόμο για το επόμενο------ δεν είναι απαραίτητη η παρουσία εξωτερικών γεγονότων για την «νευρωνικές μνήμες» (νέες συνδέσεις μεταξύ νευρώνων- ενεργοποίηση νέων επεισοδίων υποτροπή

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙΙ. αιτίες δ. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Α) ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ Αυστηρό και αμείλικτο ΥΠΕΡΕΓΩ Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα της στροφής προς εαυτό των συναισθημάτων εκείνων τα οποία κατευθύνονταν προς κάποιο απολεσθέν αντικείμενο αγάπης. Το αντικείμενο μπορεί να είναι πρόσωπο, σχέση, κατάσταση ή κάτι το άψυχο ενώ η απώλεια μπορεί να είναι αληθινή ή φαντασιωσική. Η αδυναμία χειρισμού των συναισθημάτων απώλειας του αντικειμένου αγάπης οφείλεται στην προβληματική σχέση που θεωρείται ότι υπήρχε με την μητέρα κατά τους πρώτους μήνες της ζωής, η οποία «δεν επέτρεψε» την αποτελεσματική επεξεργασία του αποχωρισμού που συντελείται φυσιολογικά όταν το παιδί συνειδητοποιεί ότι αποτελεί ξεχωριστό άτομο από αυτήν.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΧΕΣ ΙV. αιτίες ε. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Α) ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Τα συναισθήματα που στρέφονται προς τον εαυτό περιλαμβάνουν και αρνητικά συναισθήματα (οργής και μίσους), τα οποία είναι υπεύθυνα για τις εκδηλώσεις της κατάθλιψης, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι ιδέες αναξιότητας, οι ενοχές και ο αυτοκαταστροφικός ιδεασμός. Πάντα μια πρώιμη εμπειρία απώλειας, που αφορά όχι μόνο φυσική απουσία της μητέρας (διεργασίες πένθους,) (Βοwlby, 1973) αλλά κάθε κατάσταση απαραίτητη για την ψυχολογική ισορροπία του ατόμου (Τσανίρα, 1984

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΙΙΙ. αιτίες στ. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Β) ΓΝΩΣΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα παραμορφομένων «γνωσιών» (ριζομένων ιδεών) του ασθενούς, οι οποίες αφορούν τον εαυτό (αναξιότητα), το περιβάλλον (εχθρικό) και το μέλλον (χωρίς ελπίδα). «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ» ΠΑΡΑΜΟΡΦΟΜΕΝΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Σημαντικό όχι μόνο προηγούμενες κακές εμπειρίες αλλά κυρίως ο τρόπος που τις αντιλαμβάνεται και τις επεξεργάζεται. (Beck, 1979, 2004) Το άτομο που φέρει τέτοιες γνωσίες τείνει να υπερεκτιμά και να θεωρεί διαχρονικές και σίγουρες τις ενδείξεις που τις υποστηρίζουν, ενώ απορρίπτει ως περιστασιακές όλες τις καταστάσεις που αντιτίθενται σε αυτές.

ΓΝΩΣΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Η μελέτη της γνωσιακής λειτουργίας καταθλιπτικών παιδιών έδειξε ότι τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν : ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ ΑΙΣΘΗΜΑ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤA Οι έφηβοι με κατάθλιψη παρουσιάζουν ποικιλία γνωστικών λαθών, όπως επιλεκτική προσοχή στα αρνητικά χαρακτηριστικά των γεγονότων, ενώ τείνουν να αποδίδουν τα θετικά γεγονότα σε ασταθείς εξωτερικούς παράγοντες (Vostanis et. Al., 1966).

ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ α. ΧΑΡΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΑΠΟ ΕΝΤΟΝΟΤΕΡΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ β. ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΟΝΤΑΙ ΟΤΑΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

επιδημιολογία α. Πιθανότητα εμφάνισης στη ζωή: Άντρες: 5-12% (υποτροπιάζουσα: 2-8%) Γυναίκες: 10-25% (υποτροπιάζουσα 4-8%) Επιπολασμός (σημείου):2-3% άντρες, 5-9% γυναίκες Επιπολασμός σε σωματικές παθολογίες Εξωτερικοί ασθενείς: 5-10% Νοσηλευόμενοι ασθενείς: 8-15% Καρκινοπαθείς: 50%

επιδημιολογία β. μέση ηλικία έναρξης: περίπου 25 ετών υψηλότερη συχνότητα: 25-44 ετών μείωση μετά τα 65 ίδια συχνότητα σε αγόρια και κορίτσια στην προεφηβική ηλικία Οικογένεια: 1,5-3 φορές συχνότερη στους βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού ατόμων μ αυτήν τη διαταραχή απ ότι στον γενικό πληθυσμό

συμπτώματα α.: ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΝΗΔΟΝΙΑ ΑΓΧΟΣ

συμπτώματα β: ΦΥΤΙΚΟ (ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΟΡΕΞΗΣ ΚΟΠΩΣΗ, ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ (ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ) ΕΛΑΤΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ (LIBIDO) ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ

συμπτώματα γ.: ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΑΝΗΜΠΟΡΙΑ, ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΛΠΙΔΑΣ ΣΚΕΨΕΙΣ Ή ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

συμπτώματα δ.: ΣΚΕΨΗ - ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΧΗΣ Ή/ΚΑΙ ΑΝΑΞΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΨΥΧΩΣΗ (ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ, ΠΑΡΑΛΗΡΗΤΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΚΛΠ)

συμπτώματα ε.: ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΕΝΟΧΛΗΜΑΤΑ ΝΑΥΤΙΑ, ΕΜΕΤΟΣ ΜΥΪΚΟΙ ΣΠΑΣΜΟΙ, ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ, ΠΡΟΚΑΡΔΙΟ ΑΛΓΟΣ ΥΠΕΡΠΝΟΙΑ, κ.ά.

* χαρακτηριστικό Κατάθλιψη Δυσθυμία Καταθλιπτική διάθεση ναι Ναι Βαρύτητα των συμπτωμάτων βαριά Ήπια προς μέτρια Έκπτωση λειτουργικότητας Συχνή Λιγότερο συχνή Ψύχωση Μπορεί να υπάρχει Δεν υπάρχει Εμμονή των συμπτωμάτων Παρόντα σχεδόν κάθε μέρα Συνήθως κυμαίνονται Διάρκεια των συμπτωμάτων Σχεδόν κάθε μέρα για δύο εβδομάδες Τον περισσότερο καιρό για δύο χρόνια

* χαρακτηριστικό κατάθλιψη καταθλιπτική διάθεση Ημερήσια διακύμανση διάθεσης Ι. Ημερήσια διακύμανση διάθεσης ΙΙ προέλευση ανταπόκριση ποιότητα συναισθήματος σαφώς χειρότερη η διάθεση τις πρωινές ώρες βελτίωση απογευματινές /βραδινές ώρες Βιο-ψυχο-κοινωνικό«φαινόμενο δεν ανταποκρίνεται σε ευχάριστα περιβαλλοντικά ερεθίσματα αίσθημα «διαφορετικής» ποιότητας καλύτερη διάθεση τις πρωϊνές ώρες επιδείνωση τις απογευματινές/βραδινές ώρες άμεσο απότοκο γεγονότων ζωής ανταποκρίνεται σε ευχάριστα περιβαλλοντικά ερεθίσματα το πριν και μετά συναίσθημα ποιότητας

ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Γιατί δεν ήταν αποδεκτή η ύπαρξη κατάθλιψης στα παιδιά 1. βασική κοινή παραδοχή ότι η παιδική ηλικία είναι η πιο χαρούμενη και ευχάριστη περίοδος της ζωής 2. το παιδί έχει αδυναμία να εκφράσει με λόγια τα συναισθήματα θλίψης, απελπισίας και απόγνωσης 3. διαφέρουν οι περιγραφές των εκπαιδευτικών και των γονέων

1. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΤΩ ΤΩΝ12 ΕΤΩΝ: 0,4-2,5% ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ: ΙΔΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΩ ΤΩΝ 12 ΕΤΩΝ: 10-13% ΑΓΟΡΙΑ-ΚΟΡΙΤΣΙΑ: ΥΠΕΡΤΕΡΟΥΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Σε κλινικούς πληθυσμούς έχει υπολογιστεί ότι 1 στα 5 παιδιά που παραπέμπονται σε ψυχιατρικά τμήματα παρουσιάζει

2. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΓΩΓΗΣ 30-80% ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΧΕΣ 60-80% ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΧΕΣ 34%

3. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι. ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Α. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΤΟΝΙΑ Β. ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ Γ. ΦΤΩΧΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ

4. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙ. ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΗΛΙΚΙΑ 1. ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΥΧΙΑ 2. ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΤΗΤΑ 3. ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ 4. ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

5. ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΙΙΙ. ΕΦΗΒΕΙΑ 1. ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ 2. ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΤΗΤΑ 3. ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΚΤΙΜΗΣΗ 4. ΜΕΙΩΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ 5. ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΟΒΙΑ 6. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΓΩΓΗΣ

DSM IV-TR: ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ MEIZON KATAΘΛΙΠΤΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Α. Πέντε (ή περισσότερα) από τα παρακάτω συμπτώματα έχουν υπάρξει κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου 2 εβδομάδων και αντιπροσωπεύουν μια αλλαγή στην προηγούμενη λειτουργικότητα. Τουλάχιστον ένα από τα συμπτώματα είναι είτε (1) καταθλιπτική διάθεση είτε (2) απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης. 1) Καταθλιπτική διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα, όπως φαίνεται είτε με υποκειμενική αναφορά (π.χ. νοιώθει λυπημένος ή άδειος) είτε σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των άλλων (π.χ. φαίνεται δακρυσμένος). ΣΗΜΕΙΩΣΗ: σε παιδιά και εφήβους μπορεί να είναι ευερέθιστη διάθεση 2) Έντονη ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες κατά το μεγαλύτερο μέρος της μέρας, σχεδόν κάθε μέρα (όπως φαίνεται είτε με υποκειμενική εκτίμηση είτε σύμφωνα με τις παρατηρήσεις άλλων) 3) σημαντική απώλεια βάρους όταν δεν κάνει δίαιτα ή αύξηση βάρους (π.χ. μεταβολή περισσότερο από 5%του βάρους του σώματος σ ένα μήνα) ή ελάττωση ή αύξηση της όρεξης σχεδόν κάθε μέρα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: στα παιδιά λάβετε υπόψη τη μη πρόσληψη του αναμενόμενου βάρους. 4) αϋπνία ή υπερυπνία σχεδόν κάθε μέρα 5) ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση σχεδόν κάθε μέρα (που την παρατηρούν άλλοι, όχι απλά υποκειμενικά αισθήματα ανησυχίας ή επιβράδυνσης) 6) κόπωση ή απώλεια ενέργειας/ενεργητικότητας σχεδόν κάθε μέρα 7) αισθήματα αναξιότητας ή υπερβολικής ή απρόσφορης ενοχής (που μπορεί να είναι παραληρητικά) σχεδόν κάθε μέρα (όχι απλώς αυτομομφή ή ενοχή για το ότι είναι άρρωστος) 8) ελαττωμένη ικανότητα του ατόμου να σκεφθεί ή να συγκεντρωθεί ή αναποφασιστικότητα σχεδόν κάθε μέρα (είτε με υποκειμενική εκτίμηση είτε σύμφωνα με τις παρατηρήσεις άλλων) 9) υποτροπιάζουσες σκέψεις θανάτου (όχι απλώς φόβος θανάτου), υποτροπιάζων αυτοκτονικός ιδεασμός χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο, ή μια απόπειρα αυτοκτονίας ή ένα συγκεκριμένο σχέδιο για αυτοκτονία Β. Τα συμπτώματα δεν πληρούν τα κριτήρια για Μεικτό επεισόδιο. Γ. Τα συμπτώματα προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας. Δ. Τα συμπτώματα δεν οφείλονται στα άμεσα φυσιολογικά αποτελέσματα της δράσης μιας ουσίας (π.χ. ουσία κατάχρησης, φάρμακο) ή μιας γενικής ιατρικής κατάστασης (π.χ. υποθυρεοειδισμός). Ε. Τα συμπτώματα δεν εξηγούνται καλύτερα ως Πένθος, δηλ. μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου τα συμπτώματα επιμένουν περισσότερο από 2 μήνες ή χαρακτηρίζονται από έντονη λειτουργική έκπτωση, νοσηρή ενασχόληση με αναξιότητα, αυτοκτονικό ιδεασμό, ψυχωτικά συμπτώματα ή ψυχοκινητική επιβράδυνση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ι. ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΝΩΣΙΑΚΗ (μεταβολή των παθολογικών πεποιθήσεων που αφορούν την άποψη του ασθενούς για τον ΙΔΙΟ, τον ΚΟΣΜΟ και το ΜΕΛΛΟΝ του.) ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ (ενθάρρυνση, καθοδήγηση στις καθημερινές ανάγκες) ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ της φύσης, των χαρακτηριστικών και της πορείας της κατάθλιψης ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ & ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ διαπροσωπικών προβλημάτων (πένθος, απώλεια, διαπροσωπικές διαμάχες, αλλαγές ρόλου στη ζωή, που θεωρούνται σχετιζόμενες με την κατάθλιψη ΨΥΧΟΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (τεχνικές υποστηρικτικής ψυχοθεραπείας) Σωστότερη χρήση των φαρμάκων Καλύτερη συμμόρφωση με την αγωγή Λιγότερες υποτροπές Πρώιμη αναγνώριση των πρώτων σημείων υποτροπής ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΟΣ & ΤΑΧΥΤΕΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΙ. Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν. μπορείς να καταστρέψεις το παρόν ανησυχώντας για το μέλλον *

* 1 ΟΣ ΝΟΜΟΣ: (ποσότητα) Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ, ΔΕΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ, * 2 ΟΣ ΝΟΜΟΣ:(ποιότητα) Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ, ΥΠΟΒΑΘΜΙΖΕΤΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ * ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Η ΥΨΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΕΙΝΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η ΤΑΞΗ ΤΕΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΤΑΞΙΑ Πρόκειται για μια πιθανολογική πρόταση: π.χ. όλα τα πεσμένα κέρματα «κορώνα» Ο 2 ος ΝΟΜΟΣ καθορίζει ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΕΡΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΟΧΙ ΤΗ ΜΟΝΗ ΔΥΝΑΤΗ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ (π.χ. καμένο καύσιμο, ομελέτα που δεν ξαναγίνεται αυγό, απομονωμένες μηχανές αδρανοποιούνται) *

* Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ «ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ» ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΝΤΡΟΠΙΑΣ: ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΤΗΣ ΑΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΥΧΑΙΟΤΗΤΑΣ. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, από τα ΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑ, μέχρι τα ΔΕΝΤΡΑ και τα ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΟΝΤΑ, προσλαμβάνουν ενέργεια από το περιβάλλον τους και τη χρησιμοποιούν για να αυξήσουν την οργάνωσή τους. ΣΤΟΥΣ ΖΩΝΤΑΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ, αλλά η τάξη στις διάφορες μορφές ζωής διατηρείται με την αύξηση της εντροπίας κάπου αλλού! Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΕΝΟΣ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ. ΣΥΝΕΠΩΣ Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ. *

*

* Η φυσική των διαδικασιών μακράν της ισορροπίας μελετά τις διαδικασίες έκλυσης, που χαρακτηρίζονται από τη χρονική μη αναστρεψιμότητα * Ενώ στην ισορροπία και πλησίον της ισορροπίας οι νόμοι της φύσης ισχύουν για όλα τα συστήματα, μακράν της ισορροπίας αναπτύσσονται νέες χωροχρονικές δομές * Διακυμάνσεις - αστάθεια - διακλαδώσεις- νέες δομές * Αυτοοργάνωση * Δομές έκλυσης *

Στη φυσική και τη χημεία τα γεγονότα συνδέονται με διακλαδώσεις (σχ. 2.3) Η εμφάνιση δομών μακράν της ισορροπίας ακολουθεί πάντοτε σημεία διακλάδωσης. (σχ. 2.3) Σε αυτά τα σημεία η επιλογή της διαδρομής εξαρτάται από τις διακυμάνσεις (σχ. 2.5) Στην Κοινωνία μας βρίσκεις πολλά σημεία διακλάδωσης, πολλά γεγονότα. *

*η ισορροπία μιας χημικής αντίδρασης: *(Α) (χ) (Β) αρχικά προϊόντα) ενδιάμεσα προϊόντα τελικά προϊόντα *«λεπτομερές ισοζύγιο»: ο λόγος Α/Β λαμβάνει μια καθορισμένη τιμή, που αντιστοιχεί στο μέγιστο της εντροπίας * Αν εκτρέψουμε προοδευτικά το λόγο (Α)/ (Β) από την ισορροπία, το σύστημα απομακρύνεται από την ισορροπία * Τι θα συμβεί στα ενδιάμεσα προϊόντα (Χ) ; υπάρχουν πολλές δυνατότητες: * Μόνο μία αντιστοιχεί στην κατάσταση ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ: ΕΙΝΑΙ Ο «ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ» *

ΠΕΡΑ ΑΠO ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ: * ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ: οι ζωντανοί οργανισμοί μακριά από την ισορροπία έχουν την τάση να αλλάζουν τη δομή τους και να κινούνται προς ανώτερα επίπεδα οργάνωσης πολυπλοκότητας ΚΑΙ ΤΑΞΗΣ ή/και ΑΤΑΞΙΑΣ ΌΤΑΝ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΥΠΕΡΒΕΙ ΜΙΑ ΚΡΙΣΙΜΗ ΤΙΜΗ, ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΜΕΤΑΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ.ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΚΑΤΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ. ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ. ΑΝΕΞΕΛΕΚΤΟ. ΤΑ ΖΩΝΤΑΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΕΛΙΣΣΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΟΜΟΙΟΣΤΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ *

Αυτόνομες διαδικασίες που χαρακτηρίζουν τα ζωντανά συστήματα, με στόχο τη διατήρηση της ίδιας οργάνωσης και την αναπαραγωγή του εαυτού. Τα έμβρια όντα ΠΑΡΑΓΟΥΝ και ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΥΝ συνεχώς, όχι μόνο τα ΜΕΜΟΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ τους, αλλά και την ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ αυτών των στοιχείων. Σε ένα «αυτοποιητικό» σύστημα όλες οι αλλαγές υποτάσσονται σε αυτό το στόχο. ΒΑΣΙΚΟ: η έννοια της αυτονομίας : τα ζωντανά συστήματα αυτοδημιουργούνται, αυτορρυθμίζονται, αυτοδιατηρούνται. ΤΑ ΑΥΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ *

Τα ζωντανά συστήματα: μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες από το περιβάλλον τους ( να «ακούνε», να επεξεργάζονται). όμως δεν μπορούν να επηρεαστούν, να διαμορφωθούν, να καθοδηγηθούν απεριόριστα από αυτές * Ο Α δεν μπορεί να καθορίσει μονομερώς τι θα κάνει, τι θα βιώσει και τι θα σκεφτεί ο Β: ΣΤΗ ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ : ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ * Π.χ. όποια μέτρα εξαναγκασμού και να χρησιμοποιεί κάποιος, δεν μπορεί να αναγκάσει έναν άνθρωπο να αγαπήσει έναν άλλο ή να ζήσει μαζί του «οικοιοθελώς και ευχαρίστως» *

*Στα σημεία «διακλάδωσης» συμβαίνουν γεγονότα που εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις *Όπως λίγα σωματίδια μπορούν να αλλάξουν τη μακροσκοπική οργάνωση στη φύση, έτσι ακριβώς και ο ρόλος του ατόμου στην κοινωνία σήμερα γίνεται σημαντικός παρά ποτέ. *Οι δράσεις μεμονωμένων ατόμων θα έχουν ΠΑΝΤΟΤΕ κάποιο νόημα. *

ΜΗ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΌΤΙ Η ΔΡΑΣΗ ΣΑΣ ΕΊΝΑΙ ΑΣΗΜΑΝΤΗ Ή ΜΑΤΑΙΗ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΔΡΑΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΚΡΙΣΙΜΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΔΕΝ ΕIΝΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜΟ, ΑΛΛΑ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. *

*Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να ανακαλύψει νέους ωκεανούς αν δεν βρει το κουράγιο να χάσει από τα μάτια του την ακτή *

Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν την ιδιότητα μεγεθύνουν ό,τι φυτρώνει ανάμεσά τους. *«ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΝ» ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ π.χ. ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ! π.χ. ΘΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ! *

*Η ζωή είναι μια συνεχή εναλλαγή κρίσεων ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ, ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΏΝ, ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΑΠO ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓIΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΓΝΩΣΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ *

ΟΤΑΝ ΟΙ ΝΟΜΟΙ «ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΝ» ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΙΩΠΟΥΝ: Πρακτικές Πρόσβασης σε Δύσκαμπτα Διοικητικά Συστήματα ΦΡΕΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ ΔΙΥΘΥΝΤΗΣ Ε.Σ.Υ. Κ.Ψ.Υ. ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Συστημικός Θεραπευτής EFTA M.Sc. Κοινωνικής Παιδοψυχιατρικής Μ.Sc. Διοίκηση Οργανισμών Υγείας ΣΠΥΡΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Γ Ν. «ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ» «ΒΟΣΤΑΝΕΙΟ» Οικογενειακή θεραπεύτρια MSc. Διοίκησης Δομών Υγείας

όχι στον πανικό (= άγχος, ένταση, επιθετικότητα, μείωση λήψης αποφάσεων, παράλογες σκέψεις) * αναλογιστείτε τις προσωπικές αποφάσεις και ευθύνες εστιασθείτε σε αυτά που πραγματικά αξίζουν στη ζωή σας (οικογένεια, παιδιά, σύντροφος, φίλοι, χόμπι, παραμελημένα ενδιαφέροντα). Δώστε χρόνο σε όλα αυτά. συγκεντρωθείτε σε αυτά που μπορείτε να ελέγξετε (μόνο αυτά μπορείτε να επηρεάσετε και να τα προσαρμόσετε) * απευθυνθείτε σε Ψυχολόγο για να μιλήσετε γι αυτά που σας απασχολούν. Θα βοηθήσει ακόμα και μια κουβέντα αυτογνωσίας ή μια στροφή στην εσωτερικότητά σας. * στραφείτε σε πνευματικές πηγές που μπορούν να σας τροφοδοτήσουν *

*Τίποτα δεν είναι σίγουρο στη ζωή, εκτός από τον θάνατο, τους φόρους και το δεύτερο νόμο θερμοδυναμικής

*ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ «ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ» ΤΗΣ ΖΩΗΣ

*ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΥΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΑΝΑΧΑΙΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

*ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΕΣ

ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ «ΟΔΗΓΟΥΝ» ΣΕ ΝΕΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ

ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΙΣ «ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ»

ζούμε όλοι κάτω από τον ίδιο ουρανό αλλά δεν βλέπουμε τον ίδιο ορίζοντα Ευχαριστώ πολύ!!!

* ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ American Psychiatric Association: Statistical Manual of Mental Disorders (DSM IV-TR).Washington, DC, American Psychiatric Association, 2000. Ariely D., Προβλέψιμα Παράλογοι, εκδ. Ενάλιος, Αθήνα, 2008. Bateson, G. Steps to an ecology of mind, Paladin Books, 1973. Bateson, G. Mind and Nature: necessary Unity, ed. Fontana/Collins, 1979. Βertrando P., Bianciardi M., La natura sistemica dell uomo. Attualita del pensiero di Gregory Bateson. Ed. Raffaello Cortina Editore, Milano, 2009. Bauman Z., Η μετανεωτερικότητα και τα δεινά της, μτφρ. Γ-Ι. Μπαμπαάκης, εκδ. Ψυχόγιος, 2002. Chalmers A.F., Τι είναι αυτό που το λέμε επιστήμη, μτφ. Γ. Φουρτούνης, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2011. Christakis N., Fowler J., Συνδεδεμένοι, μτφρ. Δ. ξυνογαλάς, Ν. Πουμπέκας, εκδ. Κάτοπτρο, Αθήνα, 2010. Γιωτάκης Ο., Οικονομική Κρίση και Ψυχική Υγεία, Ψυχιατρική, 21(3), 2010. Γιωτάκης Ο., Καράμπελας Δ.,Καύκας Α.Επίπτωση της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία στην Ελλάδα, Ψυχιατρική 22(2), 2011 Gleik J., Η πληροφορία, εκδ. Τραυλός, 2012. Δαμάσκος Π., Η Γνωσιοθεωρία του Επίκουρου, Εκδ. Ένωση Ελλήνων Φυσικών, 2011. Feynman R., Απολύτως εύλογες παρεκκλίσεις από την πεπατημένη, μτφρ. Σ. Σακελλαρίου, εκδ. Κάτοπτρο, 2008. Haley J., Strateghi del potere, trd. A. Bortolluzi, C, Miola, A. Mosconi, Ed. Raffaello Cortin Editore, Milano, 2009. Ηeis von Foerster, Porksen Β., Wahrheit ist die Erfindung eins Lugners: Gesprache fur Skeptiker, Bild-Kunst, Bonn, 1998. Κουλιεράκης Γ., Οικονομική κρίση και Δημόσια Υγεία: Απειλή για την κοινωνική συνοχή,. Lindley D., Η αρχή της αβεβαιότητας, εκδ. Τραυλός, Αθήνα, 2011. Maturana H., Varela F., Το δένδρο της γνώσης: Οι βιολογικές ρίζες της ανθρώπινης νόησης, εκδ. Κάτοπτρο, Αθήνα, 1992. Νardone G., Solcare il mate all insaputa del cielo, ed. A.SalaniSpA, Milano, 2008. Ναυρίδης Κ., Χρηστάκης Ν., Το Υπερνεωτερικό υποκείμενο, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2010 Νassim N., Taleb, Ο Μαύρος Κύκνος. Ο αντίκτυπος του εξαιρετικά απρόβλεπτου, μτρφ. Α. Παπαγιαννίδης, εκδ. Φερενίκη, Αθήνα, 2010. Μάνος Ν., Κλινική Ψυχιατρική,εκδ. University Studio Press, Θεσ/ίκη, 1997. Πάβη Ε., Η επένδυση στην υγεία σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Νέα Υγεία, 6:70, 2010. Prigogine I., Το τέλος της Βεβαιότητας, εκδ. Κάτοπτρο, Αθήνα, 2003. Πασσά Β., Υπάρχει γύρω και μέσα μας μια παράλληλη Ελλάδα, Πρόσωπο, 71:5-12, 2011. Popper K., Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων. Σκέψεις για την επιστήμη, την ιστορία και την πολιτική, εκδ. Μελάνι, Αθήνα, 2011. Σουλτάνη, Π.,Διονύσιος των Συρακουσών: Ο πατέρας της υποτίμησης του νομίσματος, «Ιστορία»,526:6-10, 2012. Στυλιανίδης Σ., Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία: μια νέα ευκαιρία ψυχιατρικοποίησης των κοινωνικών προβλημάτων ή μια νέα κλινική θεραπευτική πραγματικότητα. Νέα Υγεία, 7:70, 2010. Τσαλίκογλου Φ., Η απειλή της ψυχικής υγείας σήμερα. Μερικές σκέψεις. Νέα Υγεία,5: 2010. Tσιλίκας Δ., Η Ιστορία των Ιδεών στη Φυσική. Εκδ. ΖΗΤΗ, Αθήνα, 2009. Watzlavick, P., Beavin Bavelas, J., Jackson, D. Ανθρώπινη Επικοινωνία και οι επιδράσεις της στη συμπεριφορά, μτφρ. Ά. Γολέμη, επιμ. Κ. Χαραλαμπάκη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2005. Watzlavick P.,Η γλώσσα της αλλαγής, μτφρ. Α. Νίκας, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1986.

*ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΘΕΩΡΙΑ, ΑΠΛΩΣ ΤΙΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΝΟ ΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΠΟΥ ΜΕ ΒΟΗΘΑΕΙ. ΓΙΑ ΟΣΟ ΜΕ ΒΟΗΘΑΕΙ» ΗOSEMANN et al,1993 *