Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Πόσο ενήμεροι είναι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας;

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 165 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ M. Χόρτη Β. Λαχανάς Ζ. Μπέσσας Ι. Παπαγιάννης Γ. Καρατζιάς Σ. Παπουλιάκος Θ. Καφφές Ωτορινολαρυγγολογική κλινική Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας, Καρδίτσα. Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Πόσο ενήμεροι είναι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας; Περίληψη Σκοπός: Πολλοί ασθενείς που πάσχουν από παλινδρόμηση παρουσιάζουν άτυπα συμπτώματα όπως φαρυγγικό κόμβο, χρόνιο βήχα, βράγχος φωνής, αναγωγές, αίσθημα πνιγμονής ή συμπτώματα άσθματος, λόγω λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης (ΛΦΠ). Οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ), οι οποίοι έρχονται πρώτοι σε επαφή με αυτούς τους ασθενείς, οφείλουν να είναι ενήμεροι για τη ΛΦΠ και τη σωστή της θεραπεία. Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν να διερευνηθεί κατά πόσον οι ιατροί στην ΠΦΥ γνωρίζουν την άτυπη συμπτωματολογία της παλινδρόμησης και τις διαφορές στη θεραπεία μεταξύ ΛΦΠ και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ). Υλικό και μέθοδος: Η μελέτη αυτή απευθύνθηκε στους ιατρούς της ΠΦΥ του Νομού Καρδίτσας. Χρησιμοποιήθηκε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την συμπτωματολογία και τη θεραπεία της ΓΟΠ και της ΛΦΠ, το οποίο χορηγήθηκε σε 60 ιατρούς της ΠΦΥ. Αποτελέσματα: 51 (85%) ιατροί απάντησαν το ερωτηματολόγιο. Οι 23 (45%) γνώριζαν τον όρο ΛΦΠ και μόνο 8 (15,7%) τον Δείκτη Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης (ΔΣΠ). Τα συχνότερα συμπτώματα για τα οποία συνταγογραφούσαν αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ΑΑΠ) ήταν: οπισθοστερνικός καύσος(76.5%), συνδυασμός οπισθοστερνικού καύσου με άλλα ενοχλήματα(17.6%), αναγωγές (1.96%), βράγχος φωνής (1.96%), και επεισόδια πνιγμονής (1.96%). Οι περισσότεροι ιατροί συνταγογραφούν ΑΑΠ για λιγότερο από 12 εβδομάδες (92%), μία φορά την ημέρα (70.6%), το πρωί (50%). 47 ιατροί (92%) δήλωσαν πως δίνουν συμβουλές για αλλαγή του τρόπου ζωής. Συμπεράσματα: Η πλειοψηφία των ιατρών που ερωτήθηκαν δεν γνώριζε την οντότητα της ΛΦΠ και την ύπαρξη του ΔΣΠ και εφάρμοζε ανεπαρκή θεραπεία. Απαιτείται μεγαλύτερη ενημέρωση των ιατρών στην ΠΦΥ ώστε αυτοί οι ασθενείς να αναγνωρίζονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται σωστά. 165 Εισαγωγή Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) αποτελεί μία από τις συχνότερες γαστρεντερικές διαταραχές. Τα συμπτώματά της προκαλούνται από την παλινδρόμηση γαστρικού υγρού και περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο, λόγω των ανεπαρκών αμυντικών μηχανισμών της καρδιοφρενικής γωνίας. Όταν η παλινδρόμηση είναι παρατεταμένη και συχνή, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα και ιστικές βλάβες, καλούμενη τότε νόσος της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΝΓΟΠ). 1 Πολλοί από τους ασθενείς που πάσχουν από παλινδρόμηση, παρουσιάζονται στον ιατρό με άτυπα συμπτώματα όπως φαρυγγικό κόμβο, συνεχή προσπάθεια καθαρισμού του λαιμού, χρόνιο βήχα, βράγχος φωνής, καταρροή, δυσφαγία, αναγωγές, επεισόδια πνιγμονής και ασθματικού τύπου συμπτωματολογία, λόγω της Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης (ΛΦΠ). Η ΛΦΠ είναι το αποτέλεσμα της παλινδρόμησης του γαστρικού περιεχομένου στο φάρυγγα και το λάρυγγα, όπου έρχεται σε επαφή με το βλεννογόνο του ανώτερου πεπτικού και αναπνευστικού συστήματος. 2 Σε αυτούς τους ασθενείς υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να γίνει λάθος στη διάγνωση της νόσου. Οι ιατροί της ΠΦΥ θα πρέπει αν είναι ενήμεροι για τη νοσολογική οντότητα της ΛΦΠ και τη θεραπεία της, μιας και η ΓΟΠ θεραπεύεται κυρίως στην ΠΦΥ. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει κατά πόσον ιατροί που εργάζονται στην ΠΦΥ του νομού Καρδίτσας γνωρίζουν τα άτυπα συμπτώματα της παλινδρόμησης και την οντότητας της ΛΦΠ, καθώς και τις διαφορές στη θεραπεία μεταξύ της ΛΦΠ και της ΓΟΠ. Υλικό και Μέθοδος Η μελέτη μας απευθύνθηκε στους ιατρούς της ΠΦΥ στο Νομό Καρδίτσας, οι οποίοι παραπέμπουν ασθενείς στην

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 166 Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Πόσο ενήμεροι είναι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας; Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας (δευτεροβάθμιο νοσοκομείο). Χορηγήθηκε ένα ερωτηματολόγιο σε 60 ιατρούς που εργάζονται στην ΠΦΥ. Το ερωτηματολόγιο αυτό περιείχε επτά ερωτήσεις σχε- τικά με τις οντότητες της Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης και του Δείκτη Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης, την άτυπη συμπτωματολογία της παλινδρόμησης και τη θεραπεία της με Αναστολείς Αντλίας Πρωτονίων (ΑΑΠ) (πίνακας 1). Πίνακας 1. Ερωτηματολόγιο 1. Σας είναι γνωστός ο όρος Λαρυγγο-φαρυγγική (ή άτυπη ή εξωοισοφαγική) παλινδρόμηση; Ναι Όχι 2. Σας είναι γνωστός ο όρος Δείκτης Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης (RSI); Ναι Όχι 3. Ποιο είναι το συχνότερο σύμπτωμα για το οποίο συνταγογραφείτε Αναστολείς Αντλίας Πρωτονίων (ΑΑΠ); Οπισθοστερνικός καύσος/ Δυσπεπτικά ενοχλήματα Αίσθημα ξένου σώματος στο φάρυγγα Συχνός «καθαρισμός» του φάρυγγα Κακοσμία στόματος και/ή αίσθημα πικρής γεύσης Βράγχος φωνής Χρόνιος βήχας Καταρροή Δυσφαγία Αναγωγή Επεισόδια πνιγμονής Συριγμός, «ασθματικού τύπου» συμπτωματολογία Συνδυασμός οπισθοστερνικού καύσου με ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω 4. Για πόσο διάστημα συνταγογραφείτε τους Αναστολείς Αντλίας Πρωτονίων (ΑΑΠ); 4 εβδομάδες 6-8 εβδομάδες 12 εβδομάδες 6 μήνες 5. Τους ΑΑΠ τους χορηγείτε μία ή δύο φορές ημερησίως; Μία φορά το 24ωρο (1x1) Δύο φορές το 24ωρο (1x2) 6. Συμβουλεύετε τους ασθενείς σας για αλλαγή του τρόπου ζωής, πχ αποφυγή καπνίσματος, πικάντικων φαγητών, καφέ, κατάκλισης μετά τα γεύματα, πολλά και μικρά γεύματα κλπ; Ναι Όχι 7. Τους ΑΑΠ τους χορηγείτε ημέρα, νύχτα ή ημέρα και νύχτα; Ημέρα Νύχτα Και ημέρα και νύχτα 166

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 167 M. Χόρτη, Β. Λαχανάς, Ζ. Μπέσσας, Ι. Παπαγιάννης, Γ. Καρατζιάς, Σ. Παπουλιάκος, Θ. Καφφές Αποτελέσματα. Από τους 60 ιατρούς στους οποίους χορηγήθηκε το ερωτηματολόγιο, οι 51 (85%) το επέστρεψαν. Οι 23 (45%) απάντησαν πως τους ήταν γνωστός ο όρος της Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης ενώ μόνο 8 (15.7%) πως γνώριζαν τον Δείκτη Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης. Τα συνηθέστερα συμπτώματα για τα οποία συνταγογραφούνται οι Αναστολείς Αντλίας Πρωτονίων είναι: οπισθοστερνικός καύσος (76.5%), συνδυασμός οπισθοστερνικού καύσου με άλλα συμπτώματα (17.6%), αναγωγή (1.96%), βράγχος φωνής (1.96%) και επεισόδια πνιγμονής (1.96%). Όσον αφορά τη διάρκεια της θεραπείας με αναστολείς αντλίας πρωτονίων, οι 29 (57%) συνταγογραφούν ΑΑΠ για 4 εβδομάδες, οι 18 (35%) για 6-8 εβδομάδες και 4 (8%) για 12 εβδομάδες. Κανένας από τους 51 ιατρούς δεν συνεχίζει τη θεραπευτική αγωγή για χρονικό διάστημα έως 6 μήνες. Η πλειοψηφία των ιατρών της ΠΦΥ (70.6%) χορηγούν τους ΑΑΠ μία φορά ημερησίως, ενώ οι υπόλοιποι 15 ιατροί (29.4%) δύο φορές την ημέρα. Η χορήγηση των ΑΑΠ γίνεται κατά προτίμηση το πρωί (50%). Εντούτοις, 15 ιατροί (30%) δήλωσαν πως προτιμούν τη χορήγησή τους και πρωί και βράδυ και 10 ιατροί (20%) επιλέγουν τη χορήγηση τους μόνο το βράδυ. Σαράντα επτά από τους ιατρούς της ΠΦΥ (92%) ανέφεραν πως δίνουν συμβουλές στους ασθενείς τους σχετικά με τις αλλαγές του τρόπου ζωής που πρέπει να ακολουθήσουν, όπως να έχουν συχνά και μικρά γεύματα, να χάσουν τυχόν επιπλέον βάρος, να μειώσουν την κατανάλωση καφέ και αλκοολούχων ποτών, να σταματήσουν το κάπνισμα, να περιορίσουν τα πικάντικα φαγητά και να αποφεύγουν την κατάκλιση μετά τα γεύματα. Συζήτηση Η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση είναι η εξωοισοφαγική παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου στο λάρυγγα, το φάρυγγα, την τραχεία και τους βρόγχους. Οι κλινικές της εκδηλώσεις και τα συμπτώματά της διαφέρουν κατά πολύ από το πρότυπο της τυπικής γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης που ακολουθείται από οισοφαγίτιδα 3. Η ΛΦΠ θεωρείται μια άτυπη μορφή της ΓΟΠ. Η τυπική ΓΟΠ εκδηλώνεται με οπισθοστερνικό καύσο, αναγωγή του γαστρικού οξέος και ενδοσκοπικά αποδεδειγμένη οισοφαγίτιδα. Το πιο συχνό και ειδικό σύμπτωμα της νόσου αποτελεί ο οπισθοστερνικός καύσος, ο οποίος εμφανίζεται στο 75% των ασθενών 4. Στον αντίποδα, η ΛΦΠ εκδηλώνεται με άτυπα συμπτώματα: βράγχος φωνής, φαρυγγικός κόμβος, αίσθημα ξένου σώματος στο φάρυγγα, επίμονη προσπάθεια καθαρισμού του φάρυγγα, υπερβολικές εκκρίσεις στο φάρυγγα, χρόνιο βήχα, άσθμα, ήπια δυσφαγία ή / και οδυνοφαγία 3,5-6. Οι περισσότεροι 167 ασθενείς δεν έχουν επίγνωση της ΛΦΠ, με μόνο το 35% να αναφέρει πως έχει οπισθοστερνικό καύσο 6. Εκτός από τη συμπτωματολογία, οι δυο νοσολογικές οντότητες διαφέρουν στην αιτιολογία, τους παθογενετικούς μηχανισμούς καθώς και τη θεραπεία. Οι ασθενείς που πάσχουν από ΛΦΠ έχουν κατά κύριο λόγο παλινδρόμηση κατά τη διάρκεια της ημέρας και φυσιολογική κινητικότητα του οισοφάγου 7. Η διαταραγμένη αισθητικοκινητική λειτουργία του ανώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ΑΟΣ) φαίνεται να παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία της ΛΦΠ, αλλά η αιτιολογία της νόσου δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως 8. Η πλειοψηφία των ασθενών δεν έχουν οισοφαγίτιδα, που αποτελεί το παθογνωμονικό σημείο για τη διάγνωση της ΓΟΠ. Επιπλέον, το επιθήλιο του λάρυγγα και του φάρυγγα είναι πολύ πιο ευαίσθητα στην ιστική βλάβη από την παλινδρόμηση σε σχέση με το επιθήλιο του οισοφάγου. Λόγω αυτών των διαφορών, οι θεραπευτικοί αλγόριθμοι για την ΛΦΠ και την ΓΟΠ διαφέρουν επίσης 7. Στην αρχή της δεκαετίας του 1900, η ΓΟΠ ήταν μια σχεδόν άγνωστη νοσολογική οντότητα, με λιγότερα από 200 καταγεγραμμένα περιστατικά παγκοσμίως 9. Στη σημερινή εποχή, τα συμπτώματα της παλινδρόμησης είναι πολύ κοινά, με το 25-40% του πληθυσμού στη Μεγάλη Βρετανία να αναφέρει οπισθοστερνικό καύσο και δυσπεψία σε καθημερινή βάση 10 καθώς και περισσότερο από το 40% ων ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής σε μηνιαία βάση 11. Υπολογίζεται πως το 44% του ενήλικου πληθυσμού των Η.Π.Α. (61 εκατομμύρια Αμερικανοί) έχουν οπισθοστερνικό καύσο, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αναγωγής του οξέος, τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Περίπου 14% των Αμερικανών έχουν συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε εβδομαδιαία βάση και 7% σε καθημερινή βάση 12. Εκτιμάται πως περίπου 20-60 % των ασθενών με ΓΟΠ έχουν συμπτώματα από την κεφαλή και τον τράχηλο χωρίς να αναφέρουν σημαντικό οπισθοστερνικό καύσο 13. Η ΛΦΠ έχει αναφερθεί ως η αιτία επίσκεψης ενός ωτορινολαρυγγολογικού ιατρείου σε ποσοστό έως 10% των ασθενών ενώ περισσότεροι από 50% των ασθενών που προσέρχονται με βράγχος φωνής βρέθηκε να πάσχει από ΛΦΠ 2. Η χρόνια λαρυγγίτιδα και η ανθεκτική στη θεραπεία φαρυγγοδυνία έχουν συνδεθεί με παλινδρόμηση οξέος στο 60% των ασθενών. Η ΓΟΠ είναι η τρίτη κατά σειρά αιτία χρόνιου βήχα, καθώς βρέθηκε να ευθύνεται για το 20% των περιστατικών. Το αίσθημα φαρυγγικού κόμβου μπορεί να έχει ως αιτία τη ΓΟΠ στο 25-50% των περιπτώσεων 14. Η ΓΟΠ είναι ένα συχνό πρόβλημα της κοινότητας και της ΠΦΥ και αποτελεί το περίπου 5% των ασθενών που προσέρχονται στην ΠΦΥ 15. Πολλοί από τους ασθενείς δεν προσέρχονται καν στον ιατρό αλλά προτιμούν να λαμβά-

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 168 Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Πόσο ενήμεροι είναι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας; νουν φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή για προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματά τους, αλλά οι περισσότεροι αντιμετωπίζονται στην ΠΦΥ. Λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλία των συμπτωμάτων και την μεγάλη συχνότητα της ΓΟΠ, οι οικογενειακοί ιατροί θα πρέπει να κατανοήσουν και να γνωρίζουν τις εκδηλώσεις, τη διάγνωση και τη θεραπεία αυτής της νόσου. Η ΛΦΠ δεν θα πρέπει να υποεκτιμάται πλέον λόγω της αρνητικής της επίπτωσης στη ζωή των ασθενών και των δυνητικά επικίνδυνων επιπλοκών της, από έλκη επαφής και κοκκιώματα μέχρι την υπογλωττιδική στένωση, το καρκίνωμα του λάρυγγα και την πνευμονική νόσο 2,6,13. Επιπλέον, τα συμπτώματα της ΛΦΠ αποδεικνύονται καλύτερος δείκτης της ανάπτυξης οισοφάγου Barrett 16 και αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου 17 συγκρινόμενα με τα συμπτώματα της ΓΟΠ. Από την άλλη πλευρά, η υπερδιάγνωση της ΛΦΠ μπορεί να οδηγήσει σε αστοχία της διάγνωσης και περιττά έξοδα. Οι εκδηλώσεις της ΓΟΠ από την κεφαλή και τον τράχηλο μπορεί να ποικίλλουν και να μας αποπροσανατολίσουν από τη σωστή διάγνωση στην αρχική προσέγγιση του ασθενούς. Θα πρέπει λοιπόν να υποπτευθούμε την ΛΦΠ όταν το ιστορικό και τα λαρυγγοσκοπικά ευρήματα είναι υποδηλωτικά της διάγνωσης 2. Λαρυγγοσκοπικά ευρήματα που υποδηλώνουν λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση είναι τα εξής: ερύθημα των αρυταινοειδών, του μεσαρυταινοειδούς διαστήματος ή της λαρυγγικής επιφάνειας της επιγλωττίδας, εμφάνιση δίκην πλακόστρωτου του μεσαρυταινοειδούς διαστήματος, οίδημα των γνήσιων φωνητικών χορδών, φλεγμονώδεις βλάβες των γνήσιων φωνητικών χορδών - όπως κοκκιώματα και έλκη επαφής- και εκκρίσεις στον υποφάρυγγα 13. Η έμμεση λαρυγγοσκόπηση βρέθηκε να είναι ανώτερη της ενδοσκόπησης όσον αφορά τη διάγνωση της ΛΦΠ 18. Ένα ιδιαιτέρα χρήσιμο εργαλείο για τους ιατρούς της ΠΦΥ όσον αφορά τη διάγνωση της ΛΦΠ είναι ο Δείκτης Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης (ΔΣΠ). Πρόκειται για ένα ερωτηματολόγιο 9 ερωτήσεων που συμπληρώνεται από τον ίδιο τον ασθενή, και το οποίο έχει αποδειχτεί πως έχει υψηλή εγκυρότητα, αξιοπιστία και επαναληψιμότητα 19. Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να απαιτηθούν είναι το οισοφαγογράφημα, η μανομετρία, η ενδοσκόπηση, η τροποποιημένη δοκιμασία Berstein, η ph-μετρία. Η εξεταστική μέθοδος εκλογής για την επιβεβαίωση της διάγνωσης της ΛΦΠ και την εκτίμηση της σοβαρότητας του προβλήματος είναι η 24ωρη ph-μετρία με δύο δέκτες, οισοφαγικό και φαρυγγικό 2,13,14,21. Αν το ιστορικό και η φυσική εξέταση αποτύχουν να αποκαλύψουν κάποια προειδοποιητικά συμπτώματα (δυσφαγία, αιμορραγία πεπτικού, αναιμία, απώλεια σωματικού 168 βάρους) ή κάποια σοβαρή παθολογία, οι τρέχουσες συστάσεις για την αντιμετώπιση ασθενών με ΛΦΠ είναι η εμπειρική θεραπεία, η οποία αποτελείται κυρίως από αλλαγές του τρόπου ζωής και τη φαρμακευτική αγωγή 4,12. Για την ΛΦΠ απαιτείται πιο επιθετική αγωγή και για μεγαλύτερη διάρκεια σε σύγκριση με τη ΓΟΠ 2. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων είναι η θεραπεία εκλογής και πρέπει χορηγούνται δυο φορές ημερησίως για 2-4 μήνες 14,20. Στους ασθενείς που ανταποκρίνονται στη θεραπεία, το επόμενο βήμα είναι η σταδιακή μείωση του βαθμού της καταστολής του γαστρικού οξέος ενώ σε εκείνους που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία θα πρέπει να αναζητηθούν άλλες αιτίες εκτός της ΓΟΠ. Χειρουργική παρέμβαση μπορεί να απαιτηθεί σε κάποιους ασθενείς αλλά είναι συνήθως λιγότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με ΛΦΠ από ότι σε ασθενείς με τυπική ΓΟΠ 14. Σε αυτή τη μελέτη, η πλειοψηφία των ιατρών της ΠΦΥ του νομού μας, δεν γνώριζαν επαρκώς τις οντότητες της ΛΦΠ και του ΔΣΠ, ενώ υπήρχε σύγχυση σχετικά με τα συμπτώματα και τη διάγνωση της ΛΦΠ και της ΓΟΠ. Το κυρίαρχο σύμπτωμα για το οποίο συνταγογραφούνταν ΑΑΠ είναι ο οπισθοστερνικός καύσος σε ποσοστό 76,5%, ενώ συμπτώματα από το λάρυγγα ή το φάρυγγα σε ποσοστό λιγότερο του 6%. Αυτό πιστεύουμε ότι δεν αποδεικνύει πως οι ιατροί στην ΠΦΥ δεν γνωρίζουν τα συμπτώματα της ΛΦΠ, καθώς μπορεί να επιλέξουν να παραπέμψουν αυτούς τους ασθενείς στον πιο ειδικό, αλλά αποκαλύπτει ένα συγκεκριμένο πρότυπο θεραπείας στην ΠΦΥ. Επιπλέον, τόσο η δοσολογία όσο και η διάρκεια της θεραπείας για την ΛΦΠ αποδείχτηκε ανεπαρκής. Οι περισσότεροι ιατροί που συμμετείχαν στη μελέτη δεν φαίνεται ότι κατανοούσαν πως η ΛΦΠ είναι διαφορετική από τη ΓΟΠ και κατά συνέπεια απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση. Παρόμοια αποτελέσματα αναφέρθηκαν και σε μία πρόσφατη μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με το πόσο ενημερωμένοι είναι οι γενικοί ιατροί για τη θεραπεία της ΛΦΠ. Οι συγγραφείς της μελέτης αυτής, δεν εκπλήσσονται που οι ιατροί της ΠΦΥ δεν γνώριζαν επαρκώς για την οντότητα της ΛΦΠ και τη θεραπεία της, καθώς η ΛΦΠ αποτελεί μια σχετικά καινούρια νοσολογική οντότητα που δεν είναι πλήρως ακόμη κατανοητή. Επιπλέον προτείνουν αφενός την παραπομπή των ασθενών με άτυπη συμπτωματολογία για ΩΡΛ εκτίμηση, και αφετέρου τη χρήση του ΔΣΠ από τους γενικούς ιατρούς για την παρακολούθηση των ασθενών αυτών 10. Συμπέρασμα Η ΛΦΠ είναι μια νέα οντότητα η οποία θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο από τη ΓΟΠ. Εξαιτίας της υψηλής της συχνότητας

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 169 M. Χόρτη, Β. Λαχανάς, Ζ. Μπέσσας, Ι. Παπαγιάννης, Γ. Καρατζιάς, Σ. Παπουλιάκος, Θ. Καφφές και των δυνητικά επικίνδυνων επιπλοκών της αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, οι γενικοί ιατροί θα πρέπει να είναι σε θέση να διαγνώσουν και να αντιμετωπίσουν ασθενείς με ΛΦΠ, παραπέμποντας τους στον πιο ειδικό ιατρό μόνο όταν απαιτείται. Η πλειοψηφία των ιατρών που συμμετείχαν στη μελέτη αυτή δεν ήταν πλήρως ενήμεροι για την οντότητα της Λαρυγγοφαρυγγικής Παλινδρόμησης και του Δείκτη Συμπτωματολογίας Παλινδρόμησης. Είναι αδιαμφισβήτητο πως απαιτείται μεγαλύτερη ενημέρωση των ιατρών που εργάζονται στην ΠΦΥ υγείας με σκοπό την έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών που πάσχουν από ΛΦΠ και τη σωστή θεραπεία τους. Εν κατακλείδι, αν και έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες σχετικά με τη ΓΟΠ στην ΠΦΥ, η ΛΦΠ στην ΠΦΥ δεν έχει μελετηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Πιστεύουμε λοιπόν πως απαιτούνται περισσότερες μελέτες με σκοπό να προσδιορίσουν τη στάση των γενικών ιατρών προς την ΛΦΠ. Summary Purpose: Many of the patients suffering from reflux disease present with atypical symptoms such as globus pharyngeus, constant throat clearing, chronic cough, hoarseness, catarrh, dysphagia, halitosis, choking episodes or asthma-like symptoms, due to Laryngopharyngeal Reflux (LPR). Such patients can be easily misdiagnosed. Doctors in primary care should be aware of the LPR entity and its proper treatment. The aim of this study was to determine whether doctors working in the primary care setting are aware of the atypical manifestations of reflux and the differences in treatment between LPR and gastroesophageal reflux(gerd). Material and Methods: A study was conducted in the Karditsa prefecture (Greece) primary care doctors referring to the ENT department of Karditsa General Hospital (secondary medical centre). A questionnaire regarding clinical manifestation and treatment of gastroesophangeal reflux and LPR was supplied to 60 doctors working in the primary care setting. Results: 51 doctors returned the questionnaire (85% response rate). 23 were acquainted with the entity of LPR (45%) and only 8 of them with the Reflux Symptom Index (RSI) (15.7%). The commonest symptoms, for which proton pump inhibitors were prescribed, were: heartburn (76.5%), combination of heartburn and other symptoms (17.6%), halitosis (1.96%), hoarseness (1.96%), and choking episodes (1.96%). Most of the doctors prescribe PPis for less than 12 weeks (92%), once daily (70.6%), preferably in the morning (50%). Forty seven (92%) give advice on lifestyle modifications. 169 Conclusion: The majority of the doctors surveyed are unaware of the entity Laryngopharyngeal Reflux disease or Reflux Symptom Index. More awareness is required in the primary care setting for early recognition of patients with LPR and their proper treatment. μπμ π ƒ ºπ 1. Harrison's Principles of Internal Medicine, 16th edition. Gastroesophageal reflux disease, pg 1742-1744. 2. CN Ford. Evaluation and Management of Laryngopharyngeal Reflux. JAMA, 2005 Sep 28; 294 (12): 1534-40 3. R Pribui_ien_, V Uloza, L Jonaitis. Typical and atypical symptoms of laryngopharyngeal reflux disease. Medicina (2002) Vol. 38, No. 7 4. J Dent, J Brun, AM Fendrick, MB Fennerty, J Janssens, PJ Kahrilas, K Lauritsen, JC Reynolds, M Shaw and NJ Talley. An evidence-based appraisal of reflux disease management - the Genval Workshop Report. Gut 1999;44;1-16 5. CF Everett, AH Morice. Gastroesophageal reflux and chronic cough. Minerva Gastroenterol Dietol 2004; 50: 205-13 6. RA Franco. Laryngopharyngeal reflux. Allergy Asthma Proc. 2006 Jan-Feb;27(1):21-5. 7. JA Koufman. Laryngopharyngeal reflux is different from classic gastroesophageal reflux disease. Ear Nose Throat J. 2002 Sep;81(9 Suppl 2):7-9. 8. LG Close. Laryngopharyngeal manifestations of reflux: diagnosis and therapy. Eur J Gastroenterol Hepatol, 2002 Sep;14 Suppl 1:S23-7. 9. Modlin I, Kidd M. GERD 2004: issues from the past and a consensus for the future. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2004;18 Suppl:55-66. 10. P.D. Karkos, L. Thomas, R.H. Temple, W.J. Issing. Awareness of General Practitioners Towards Treatment of Laryngopharyngeal Reflux: a British Survey Otolaryngology. Head and Neck Surgery (2005) 133, 505-508) 11. Lacy BE, Crowell MD, Riesett RP, Mitchell A. Age, specialty, and practice setting predict gastroesophageal reflux disease prescribing behavior. J Clin Gastroenterol. 2005 Jul;39(6):489-94 12. Harley Liker, MD, MBA, Pali Hungin, MD, and Ingela Wiklund, MSc, PhD. Managing Gastroesophageal Reflux Disease in Primary Care: The Patient Perspective. J Am Board Fam Pract 2005;18:393-400 13. V Ahuja, MW Yencha, LF Lassen. Head and Neck Manifestations of Gastroesophageal Reflux Disease. Am Fam Physician 1999;60:873-86 14. MF Vaezi. Atypical Manifestations of Gastroesophageal Reflux Disease. MedGenMed. 2005 Oct 27;7(4):25 15. JJ. Heidelbaugh, TT Nostrant, C Kim, R. Van Harrison. Management of Gastroesophageal Reflux Disease.Am Fam Physician 2003;68:1311-8,1321-2 16. V Divi, MS Benninger. Diagnosis and Management of laryngopharyngeal reflux disease. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2006 Jun;14(3):124-7

000-000_ XORTI 22/1/2008 11:54 ÂÏ 170 Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Πόσο ενήμεροι είναι οι ιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας; 17. KM Reavis, CD Morris, DV Gopal, JG Hunter, BA Jobe. Laryngopharyngeal Reflux Symptoms Better Predict the Presence of Esophageal Adenocarcinoma Than Typical Gastroesophageal Reflux Symptoms. Ann Surg 2004;239: 849-858 18. L Jonaitis, R Pribuisiene, L Kupcinskas, V Uloza. Laryngeal examination is superior to endoscopy in the diagnosis of the laryngopharyngeal form of gastroesophageal reflux disease. Scand J Gastroenterol 2006 Feb;41(2):131-7 19. PC Belafsky, GN Postma, JA Koufman. Validity and Reliability of the Reflux Symptom Index (RSI). Journal of Voice 2002;16(2):274-277 20. Vaezi MF. Reflux-induced laryngitis (laryngopharyngeal reflux). Curr Treat Options Gastroenterol. 2006 Feb;9(1):69-74. 21. MJ Bove, C Rosen. Diagnosis and Management of laryngopharyngeal reflux disease [In Process Citation]. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2006 Jun;14(3):116-23 170