Σωµατοµετρικές αλλαγές στο Σ 2 περιορισµοί στην άσκηση Παναγιώτης Β. Τσακλής PhD Καθηγητής Εµβιοµηχανικής Τµ Φυσικοθεραπείας - ΑΤΕΙΘ Dept Mechanical Engineering Fibers & Polymers Lab Massachusetts Institute of Technology
Ανθρώπινη Μορφολογία Διαστάσεις Αναλογίες Σχήμα Σύνθεση Κατανομή
Διαστάσεις Ύψη; Σκελετικές εκτάσεις; Σκελετικά βάθη; περίμετροι
Αναλογίες Παραδείγματα και εφαρμογές Τµηµατικό µήκος είκτης σκέλους: 100*(lower limb length /sitting ht) είκτης στήθους: 100*(chest depth / chest breadth) Μηριαίος δείκτης: 100* (lower leg length / thigh length) Βραχιόνιος δείκτης: 100* (forearm length / upper arm length) Ανάπτυξη & ωρίμανση Εθνολογία Sports ανθρωπολογία Εργονομία λειτουργικότητα Γεροντολογία
Σωµατότυπος: φυσική κατάταξη Ενδοµορφία Σχετική παχυσαρκία, στηριζόµενη σε µετρήσεις δερµατικών πτυχών Μεσοµορφία Μυοσκελετική ευρωστία, βασιζόµενη στις περιµέτρους πήχη & µηρού και διορθωµένες περιφέρειες γάµπας και βραχίονα Εκτοµορφία Σχετική ευθραυστότητα, βασισµένη στο ύψος και βάρος
Συνθετικά σωµατότυπου Μέση τιµή Ενδοµορφία Ξηρή µάζα 2 3 4 5 6 Λίπος Μεσοµορφία Ισχνός 2 3 4 5 6 Μυώδης Εκτοµορφία Βαρύς 2 3 4 5 6 Ελαφρύς
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΑ
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΑ Η µελέτη του εύρους των ανθρώπινων φυσικών διαστάσεων Πληροφορία πολύτιµη για τον καθορισµό των κατάλληλων διαστάσεων του περιβάλλοντος χώρου και υλικών εργασίας
ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Τρία κριτήρια προκαθορίζονται για τη χρήση ανθρωποµετρικών στοιχείων Συλλογή πληροφοριών για τις <σημαντικές> σωματικές διαστάσεις Ορισμός του πληθυσμού για τον οποίο σχεδιάζεται η μέτρηση Ορισμός της φιλοσοφίας του σχεδιασμού ( αφορά άτομο, εργατικό δυναμικό, ακραία ποσοστά πληθυσμού )
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι διαστάσεις του σώµατος ή τµηµάτων του οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ολοκλήρωση της εργασίας
ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Ο σχεδιαστής πρέπει να ορίσει το φύλο και τη φυλή των ατόµων τα οποία πρόκειται να µετρηθούν
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ Ένα άτοµο µια εργασία ένα εργαλείο Πληθυσµός Με δεδοµένο το φύλο και τη φυλή σηµειώνονται οι διαστάσεις οι οποίες εµφανίζουν φυσιολογική καµπύλη κατανοµής των χαρακτηριστικών στο δείγµα Konz 1987 Σχεδιάστε ώστε η µικροκαµωµένη γυναίκα να φτάνει και ο µεγάλος άνδρας να βολεύεται
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Males Females Measurement 5th 50th 95th 5th 50th 95th Side View Standing 1. Forward functional reach 24.2 26.4 28.5 22.0 24.0 26.0 2. Elbow height 40.2 43.5 46.9 37.2 40.2 43.1 3. Waist height 38.4 41.9 45.4 36.7 40.0 43.3 Front View Standing 4. Knuckle height 27.6 30.1 32.7 26.4 28.7 31.1 5. Shoulder height 52.4 56.7 61.0 48.2 52.2 56.1 6. Eye height 62.8 67.3 71.9 55.9 60.0 64.2 7. Stature 64.6 69.1 73.6 59.8 64.0 68.1 8. Functional overhead reach 76.8 81.9 87.0 71.1 75.8 80.5
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Males Females Measurement 5th 50th 95th 5th 50th 95th Side View Seated 9. Thigh thickness 5.3 6.3 7.3 4.9 6.1 7.3 10. Eye height 29.1 31.5 33.9 27.2 29.5 31.9 11. Sitting height 33.7 36.0 38.4 31.5 33.9 36.2 12. Functional overhead reach 45.5 49.4 53.3 42.1 45.7 49.2 13. Elbow to functional reach 12.7 14.2 15.7 10.9 12.7 14.5 14. Knee height 19.5 21.7 23.8 18.1 19.9 21.7 15. Popliteal height 15.6 17.5 19.5 14.2 15.9 17.7 16. Buttock-popliteal length 17.5 19.7 21.9 17.3 19.3 21.3 17. Upper leg length 21.6 23.4 25.2 21.0 22.6 24.6 18. Leg length 38.3 41.4 44.5 36.2 39.6 42.4
ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Males Females Measurement 5th 50th 95th 5th 50th 95th Rear View Seated 19. Shoulder breath 14.4 15.7 17.1 13.0 14.2 15.4 20. Upper arm length 13.0 14.4 15.7 12.0 13.2 14.4 21. Shoulder height 21.5 23.6 25.8 20.1 22.2 24.4 22. Elbow height 7.7 9.6 11.6 7.3 9.3 11.2 23. Hip breath 12.2 14.2 16.1 12.2 14.8 17.3 24. Body weight (lbs) 128.8 183.4 238.0 95.8 146.3 196.8
Οι συχνότερες και σοβαρότερες επιπλοκές του διαβήτη είναι: Καρδιακή προσβολή Εγκεφαλικά επεισόδια Νεφρική ανεπάρκεια Ακρωτηριασµοί στα κάτω µέλη, που επηρεάζουν την κνήµη, τα πόδια ή τα δάκτυλα των ποδιών Απώλεια όρασης που οδηγεί σε τύφλωση Κάθε χρόνο ένας µεγάλος αριθµός ασθενών µε διαβήτη που δεν ελέγχουν σωστά τη νόσο τους, απειλούνται µε επιπλοκές ή χάνουν τη ζωή τους λόγω γρίπης ή πνευµονίας
Η άσκηση θεωρείται πρόκληση για ηλικιωµένους µε Σ και προβλήµατα θρέψης Το πέρασµα της ηλικίας συνδέεται µε πολλές βιολογικές αλλαγές οι οποίες πιθανόν να προδιαθέτουν τους ενήλικους µεγαλύτερων ηλικιών να παρουσιάζουν ανεπάρκειες θρέψης. Σ αυτές περιλαµβάνονται: µεταβολές της γεύσης της οσµής του µασήµατος και της σιελογόνους ροής της γαστρικής οξύτητας της ηπατικής της νεφρικής λειτουργίας
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Εξαιτίας των αλλαγών στην σύνθεση του σώµατος (πχ. απώλεια µυϊκής µάζας του σώµατος) και των τύπων άσκησης, οι ενεργειακές απαιτήσεις των ηλικιωµένων είναι κατά 20-30% ελαττωµένες από αυτές των νεότερων ενηλίκων Η ανάγκη απώλειας βάρους σε υπέρβαρα ηλικιωµένα άτοµα θα πρέπει να εξετασθεί προσεκτικά. Οι ηλικιωµένοι ασθενείς µε διαβήτη, ιδιαίτερα αυτοί που βρίσκονται σε γηροκοµεία, τείνουν περισσότερο να είναι λιπόσαρκοι παρά υπέρβαροι
επιπλέον σε χώρους φύλαξης ηλικιωµένων Υπάρχουν δυσκολίες στην προετοιµασία του φαγητού η λήψη πολλών φαρµάκων και ο αλκοολισµός, αποτελούν κοινά προβλήµατα που συναντούµε σε γηραιότερα άτοµα και τα οποία πιθανόν σχετίζονται µε την θρέψη
Φυσική δραστηριότητα στους ηλικιωµένους Η σωµατική άσκηση µπορεί να µειώσει σηµαντικά την πτώση της µέγιστης αεροβικής ικανότητας (VO2) που λαµβάνει χώρα µε την αύξηση της ηλικίας να βελτιώσει τους παράγοντες κινδύνου για αθηροσκλήρωση, να επιβραδύνει την σχετική µε την ηλικία µείωση της µυϊκής µάζας σώµατος, Να µειώσει το ολικό σωµατικό πάχος να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη
Φυσική δραστηριότητα στους ηλικιωµένους Όλα αυτά µπορεί να είναι ευεργετικά για τους ηλικιωµένους ασθενείς µε διαβήτη. Ωστόσο, εξαιτίας των δυνάµενων κινδύνων από την άσκηση (καρδιακή ισχαιµία, µυοσκελετικά τραύµατα, τραύµατα των άκρων και υπογλυκαιµία σε ασθενείς που θεραπεύονται µε ινσουλίνη ή µε ουσίες υποβοήθησης έκκρισης ινσουλίνης), οι ειδικοί θα πρέπει να αναλαµβάνουν υπεύθυνα την εκτίµηση των σωµατικών δυνατοτήτων και την εκπαίδευση των ηλικιωµένων
3η ΗΛΙΚΙΑ Χαρακτηριστικά Ατροφία µυικών ινών Ελάττωση σαρκοµερίων Αµετάβλητος ο αριθµός των µυικών ινών Πλήρωση χώρου από ινώδη & λιπώδη ιστό Ινώδης συνδετικός ιστός Μεγάλη περιεκτικότητα σε κολλαγόνες ίνες ΥΣΚΑΜΨΙΑ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Παράγοντες Αρθρικός θύλακος: 47% Περιτονίες µυών: 41% Σύνδεσµοι - Τένοντες: 10% έρµα: 2% Κολλαγόνες ίνες Αύξηση Αριθµού ιαµέτρου εσµών Η + Βαθµιαία αφυδάτωση Περιεκτικότητα σε νερό Βρέφη: 80% - 85% Ενήλικες: 70%
Exercise and type 2 diabetes: American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: joint position statement
Άσκηση µε µακροπρόθεσµες επιπλοκές του Σ Εφόσον έχει γνωστοποιηθεί η Καρδιαγγειακή Νόσος (CVD), η άσκηση δεν αποτελεί πλήρη αντένδειξη. Τα άτοµα µε στηθάγχη, που έχουν χαρακτηριστεί ως µέσου ή υψηλού ρίσκου, θα πρέπει να αρχίσουν την άσκηση µε ένα επιβλεπόµενο πρόγραµµα καρδιακής αποκατάστασης. Η φυσική δραστηριότητα προτείνεται για οποιονδήποτε µε Περιφερική Αρτηριακή νόσο (PAD). ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation Άτοµα µε περιφερική νευροπάθεια και δίχως άµεσα έλκη, µπορούν να συµµετάσχουν σε µέσης έντασης ασκήσεις φόρτισης βάρους. Εκτενής φροντίδα των ποδιών, περιλαµβάνοντας παρατήρηση των ποδιών και χρήση κατάλληλων υποδηµάτων, προτείνεται για την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση ερεθισµών ή ελκών. Το περπάτηµα σε µέση ένταση µε περιφερική νευροπάθεια, δεν αυξάνει τον κίνδυνο για έλκος ή υποτροπή ACSM evidence category B -- ADA B level recommendation
Άτοµα µε Καρδιοαγγειακή Αυτόνοµη νευροπάθεια (CAN), θα πρέπει να ελέγχονται και να λαµβάνουν την άδεια του Ιατρού και πιθανότατα ένα τεστ κόπωσης πριν την έναρξη του προγράµµατος. Η ένταση της άσκησης, καθορίζεται καλύτερα, χρησιµοποιώντας τον καρδιακό ρυθµό (HR) ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation Άτοµα µε µη ελεγµένη πολλαπλασιαστική αµφιβληστροειδοπάθεια θα πρέπει να αποφεύγουν δραστηριότητες που αυξάνουν πολύ την ενδοφθαλµική πίεση και τον κίνδυνο αιµοραγείας. ACSM evidence category D -- ADA E level recommendation Η εξάσκηση, βελτιώνει τη φυσιολογική λειτουργία και την ποιότητα ζωής στα άτοµα µε νεφρική νόσο και θα µπορούσε να γίνεται ακόµα και κατά τη διαδικασία αιµοκάθαρσης. Η παρουσία µικροπρωτεϊνουρίας καθεαυτή, δεν αποτελεί περιορισµό της άσκησης ACSM evidence category C -- ADA C level recommendation
http://www.guideline.gov/content.aspx?id=32410